Professional Documents
Culture Documents
Bai 9
Bai 9
nphre Noben khong phai la nha vat l, nhng giai thng Noben t lau a la mot khch le ln lao thuc ay s nghien cu vat ly hoc.
Giai thng Noben c xet tang hang nam cho nhng ngi a ong gop xuat sac ve khoa hoc, van hoc, hoac co hanh ong bac ai noi bat. No c lap ra theo nguyen vong cua Noben trong di chuc cua mnh. Anphre Noben (1833-1896) la nha hoa hoc va nha k nghe Thuy ien. Ong a phat minh ra chat no inamit (nam 1866), mot chat no co sc cong pha ln hn rat nhieu s vi thuoc no thong thng. inamit va cac chat no khac co nguon goc la inamit nhanh chong c ng dung
moi ni trong viec khai mo, xay dng, lam cau ng V phat minh cua ong a c ang k, c phap luat bao ho, nen6 ong a tr nen rat giau co. Nhng ong cung rat ban khoan khi thay phat minh cua ong cung c dung nhieu trong pha hoai, trong chien tranh. en cuoi i, ong cam thay an han, ta ho nh mnh cung co loi khi phat minh cua mnh gay tai hoa cho con ngi, va ong thay can lam cai g e chuoc loi, can khuyen khch nhng viec co ch cho nhan loai.
Nam 1895, mot nam trc khi chet, ong lam chuc th e lai tai san cua ong ang gia 31 trieu ola e at ra nhng giai thng ln tang nhng ngi a lam c nhng viec an ngha oi vi nhan loai. Can c vao di chuc cua Noben, Vien Han lam khoa hoc Thuy ien at ra nam giai thng hang nam tang cho nhng ngoi a co nhng cong trnh hoac hoat ong xuat sac thuoc lnh vc: vat l hoc, hoa hoc, sinh ly va y hoc, van hoc, hoa bnh. Nam loai giai thng nay c bat au tang t nam 1901, en nam 1969 lai at them mot giai th sau ve khoa hoc kinh te.