You are on page 1of 13

PTTH Chuyen Le Hong Phong

The Gii Vat Chat Suy T Qua Cac Thi ai

Kinh Dch ( Chu Dch He t trch) Dch hu Thai Cc, th sinh Lng Nghi, Lng Nghi sinh T Tng, T Tng sinh Bat Quai, Bat Quai nh cat hung, cat hung nh ai nghiep Kinh Kim Cang Bat Nha Ba La Mat ( trch ) Phat day: Tu Bo e! Neu co ngi che nho ai Thien The Gii thanh vi tran. Vay so vi tran nay nhieu khong? Tu Bo e tha: Bach The Ton! Nhieu lam! Phat day: Tu Bo e! Nh Lai noi cac vi tran khong phai that vi tran, ch gia goi la vi tran. Neu cac vi tran that co, th Nh Lai khong goi la vi tran ( ch goi la tng do che nho the gii ma thanh). Tu Bo e! Nh Lai noi the gii khong phai that the gii, ch gia goi la the gii. Neu the gii that co, th Nh Lai khong goi la the gii, ma ch goi la cai tng tong hp cua nhieu vi tran. Tu Bo e! Nh Lai noi cai tng tong hp khong phai tng tong hp, ch gia goi la tng tong hp. Tu Bo e! Chung pham phu v khong biet o la mot cai tng tong hp cua nhieu vi tran, nen chap la that co the gii, roi sanh tam tham lam luyen ai v.v

Hat S Cap

PTTH Chuyen Le Hong Phong

Kinh Thanh 1Luc khi au, Thien Chua sang tao tri at. 2 at con TRONG RONG, cha co hnh dang, bong toi bao trum vc tham, va than kh cua Thien Chua bay ln tren mat nc. Sach Sang The. ( trch ) nhng s vat hu hnh th ch tam thi, con nhng thc tai vo hnh mi ton tai vnh vien 2Cr 4,18 ( trch ) Kinh QURAN ( Coran, Hoi giao) ( Surah 3. Al-Iram, trch ) Bi v Allah nam quyen thong tr cac tang tri va trai at; va Allah co quyen chi phoi tren moi van e. Qua that, trong viec tao hoa cac tang tri va trai at va trong s luan chuyen cua ban em va ban ngay co nhng Ayat (Dau hieu) cho nhng ngi hieu biet; Than Thoai Hy Lap ( trch ) Th xa, trc buoi khai thien lap a, trc khi co the gian va cac v than, luc o ch co Chaos. o la mot vc tham en ngom, vo cung vo tan, TRONG RONG, m ho, vat v, phieu bat trong khoang khong gian bao la. Thoat au la Chaos, mot vc tham vo cung Hung d nh bien khi, toi en, lang thang, hoang da ( Milton, nha th ngi Anh, TK XVII) Huyen thoai cua bo toc Bantu ( Phi Chau) (trch) Luc khi au trong toi tam, ch co nc va nc, va Bumba mot mnh. Mot hom Bumba b mot cn au khung khiep. Bumba nghen th, quay ngi lai va non ra Mat tri. Roi anh sang lan tran khap ni. Cai nong cua Mat tri lam nc can kho cho en luc cac ngon nui en cua the gii bat au lo ra Huyen thoai cua bo toc da o Hopi (Bac My) (trch) The gii au tien la Tokpela, mot khong gian vo han. Ch co ang sang tao Taiowa hien hu. Ngoai Ngi ra th ch co khong gian vo
Hat S Cap 2

PTTH Chuyen Le Hong Phong

han. Luc o khong co khi au, khong co ket thuc, khong co thi gian, khong co hnh the, khong co s song. Ch co khoang trong menh mong trong than tr cua Taiowa, ang Sang Tao, la co khi au va ket thuc, la co thi gian, hnh the va s song ao c Kinh ( Lao T, trch ) ao kha ao, phi thng ao; danh kha danh phi thng danh. Vo, danh thien a chi thuy; hu, danh van vat chi mau ao ma co the dien ta c th khong phai la ao vnh cu bat bien; ten ma co the at ra e goi no th khong phai la ten vnh cu bat bien. Khong, la goi cai ban thuy cua Tri at; Co la goi me sinh ra muon vat Nguyen Hien le dch Nam Hoa Kinh ( Trang T, phan Ngoai Thien, chng Thien a, ban dch Nguyen Hien Le, trch) Thi khi thuy, ch co cai vo [khong co cai hu], cai vo khong co ten. T cai vo sinh ra cai mot trc het, cai mot khong co hnh tch. Van vat lai t cai mot sinh ra, cho nen goi no la c. Cai cha co hnh tch o phan biet am dng, am dng lu thong khong ngng, goi la menh. Am dng lu ong ma sinh van vat, vat thanh roi th goi la hnh. Hnh the bao ve tinh than, hai cai o co nhng quy tac rieng, goi la tnh. Ai sa tnh cua mnh th tr ve vi c. c la ti cc iem th hp nhat vi tri at thi khi thuy ma nhap vo canh gii h khong. Canh gii h khong rat ln. No nh con chim hon nhien hot, no ong nhat vi vu tru Lucretius ( trng phai Epicure, Hy Lap co ai 100 BC ) (trch) Hn na neu khong ton tai mot vat nho nhat th tat ca cac vat li ti nhat eu lam thanh bi vo so nhng bo phan, v cai mot na cua mot na luon co mot na, va khong co g chan ta lai. Khi o khong co g khac gia tong tat ca cac vat va vat nho nhat? V du, toan tong la vo han en bao nhieu th cac vat nho nhat cung lam thanh bi vo so bay nhieu bo phan. Va v suy luan ung an a phu nhan va khong the tin
Hat S Cap 3

PTTH Chuyen Le Hong Phong

vao ieu o, nen ta phai tha nhan rang co nhng vat ma khong con cai g khac la bo phan cua no, va la co ban chat nho nhat Blaise PASCAL ( Suy T, Pensees 1660, trch ) Qua that, rot cuoc con ngi la g trong thien nhien? La h vo so vi vo bien, nhng lai la ca mot vu tru so vi h vo, mot cai g lng chng gia cai KHONG va TOAN THE hien thc

Cuc Sn Lng Ht Thn Thnh


Phm Vit Hng I want to know Gods idea Albert Einstein Ngy 04-07-2008, mt bn tin[1] nng hi va c loan i t CERN Trung Tm Nghin Cu Ht Nhn u Chu cho bit cc nh khoa hc y tin rng vo u nm ti, 2009, h c th s tm thy Ht Thn Thnh (God Particle)! Bn tin vit: Cc nh khoa hc ti trung tm hy vng qu trnh th nghim sp ti s cho thy du hiu r rng ca loi ht c gn cho ci tn Ht thn thnh Vy Ht Thn Thnh l g? 1] Gi thuyt v s tn ti ca Ht Thn Thnh: Mi cho n cui th k 19, nhn loi vn cho rng nguyn t l thnh phn nh nht ca vt cht thnh phn khng th phn chia c v khng cn thnh phn no nh hn th na. Nhng nhng khm ph ca v chng Pierre v Marie Curie ngay t u th k 20 gi rng s tht khng phi nh vy. Hng lot khm ph ca cc nh khoa hc tip theo trong sut th k 20 cho thy bn thn nguyn t cng l mt v tr mnh mng mt th gii phc tp bao gm nhng ht nh hn c gi l ht h nguyn t (sub-atomic). Th k 20 l th k m toang cnh ca b mt ca nguyn t xm nhp vo th gii h nguyn t. Lc u ngi ta tng ch c vi ba loi ht cu to nn nguyn t, nhng cng v sau khoa hc cng khm ph ra
Hat S Cap 4

PTTH Chuyen Le Hong Phong

khng bit bao nhiu loi ht, v quan trng hn na, ngi ta bt u nhn ra rng tp hp cc ht khng ch c ngha v s lng, m chng cn tun theo nhng t chc quy c, trong mi ht c nhim v v quyn hn khc nhau, v do s quyt nh nhng c trng vt cht khc nhau. T , nhng l thuyt phn loi ht thi nhau ra i, nhm h thng ho cc loi ht, sp xp chng theo nhng trt t xc nh tu theo chc nng vt l ca chng. Cc l thuyt dn dn c tp hp li v hon thin thnh mt h thng l thuyt lgch nht qun, lm c s cho ton b khoa hc vt l ht nhn. H thng c gi l M Hnh Tiu Chun (MHTC Standard Model). Theo MHTC, ton b th gii h nguyn t c quy v 17 loi ht. Vi 17 loi ht , chng ta c th gii thch c mi hin tng vt cht trong v tr. Tuy nhin, trong s 17 loi ht , vt l thc nghim mi ch quan st c 16 loi ht, vn cn 1 loi ht bt v m tn, mc d l thuyt ton hc chng minh rng n t phi tn ti! l Higgs boson mt loi ht m MHTC cho rng n cung cp khi lng cho vt cht, ni cch khc, l loi ht c trng cho trng hp dn. Gi thuyt v s tn ti ca Higgs boson c nu ln t nhng nm 1960 bi Peter Higgs mt nh vt l l thuyt ngi Scotland v do tn ca ng c dng t tn cho loi ht ny. V l thuyt, Higgs boson ng mt vai tr quan trng n ni nh vt l ni ting Leon Lederman, ngi tng ot Gii Nobel vt l nm 1988, gi n l Ht Thn Thnh (God Particle), v nu tm c n th gic m bit c Cha ca Albert Einstein s c thc hin! Tht vy, trong hn ba chc nm cui i, Einstein dn mi n lc tm mt l thuyt thng nht ca vt l, cho php nhn thy bn cht thng nht ca mi hin tng vt cht trong v tr, tc l hiu r Cha. Theo ng, v tr c thit k theo nhng nh lut xc nh v tc gi ca bn thit k l Cha. Nhim v ca khoa hc l c c bn thit k , tc l hiu c Cha. ng nhiu ln ni khng p m rng I want to know Gods idea (Ti mun hiu c Cha). Kht vng ca Einstein thc ra ch l s nhc li kht vng ca Pythagoras t hn 2500 nm trc khi ng cho rng mi b mt ca V Tr nm trong cc con s. Xt cho cng th ton b lch s khoa hc trong hn 2 thin nin k ri qua ch l thc hin gic m ca
Hat S Cap 5

PTTH Chuyen Le Hong Phong

Pythagoras m thi. Einstein c coi l mn cui cng, v c l l mt trong nhng mn v i nht ca ch ngha Pythagoras! Cui th k 20, trong cun Lc s thi gian (A brief history of time), nh vt l ngi Anh Stephen Hawking nhc li gic m hiu c Cha ca Albert Einstein v cho rng gn ti ci ngy v i ngy nhn loi tm ra mt l thuyt thng nht ton b vt l, cho php gii thch c mi hin tng trong V Tr. Nhng tt c cn phi ch i vic khm ph ra Higgs boson! Nu khng tm c Higgs Boson th MHTC s lung lay, v nu qu tht Higgs boson khng tn ti th vt l ht nhn s sp ! V th, gi Higgs boson l Ht Thn Thnh qu cng khng ngoa. l l do tn gi ny tr nn ph bin trong th gii vt l, thm ch c cc nh vt l a dng hn c tn gi chnh thc ca n, mc d chnh bn thn Peter Higgs rt kh chu vi ci tn ny, bi ng l ngi v thn. V cng v th, vic sn lng Ht Thn Thnh v ang tr thnh mt trong nhng ti ln nht, nhn nht ca vt l hin i. Ni cch khc, Ht Thn Thnh l cha kho ch yu tm ra L Thuyt Cui Cng (The Final Theory) ca vt l, hay cn gi l L Thuyt V Mi Th (Theory of Everything) L thuyt kt hp Thuyt Tng i Tng Qut ca Einstein vi C Hc Lng T ca BohrHeisenberg, cho php thng nht tt c cc loi lc v cng mt bn cht, v do gii thch c mi hin tng vt cht. Vi tt c ngha trng i , cuc sn lng Ht Thn Thnh bt u t khong gn hai chc nm nay v hin ang tr thnh mt cuc chy ua khoa hc ro rit nht, khn trng nht, thch thc nhng b c siu vit nht, ti nng nht trn khp th gii. Hin c 3 trung tm nghin cu mnh nht v vt l ht nhn l M, Nht Bn v Lin Minh Chu u. Ai tm ra Ht Thn Thnh, ngi y s c c may tr thnh mt Einstein ca th k 21! Ngi l ai? 2] Sau Lan Wu, ngi ph n i tin phong trong cuc sn lng Ht Thn Thnh: Chng ta cha bit ngi l ai, nhng chng ta bit chc chn rng trong s nhng nh vt l i tin phong trong lnh vc ny, c mt ph n xinh p, ti tn, ang lm cho ton th gii hi hp theo di tng bc i ca b, v dng nh b ang tin gn ti ch hn ai ht!

Hat S Cap

PTTH Chuyen Le Hong Phong

Ngi l Sau Lan Wu, mt nh vt l ngi M gc Hong-Kong, hin l Gio S Vt L u T c phong danh hiu Enrico Fermi (Enrico Fermi Distinguished Professor of Physics) ca i Hc Wisconsin Madison, M. Tin tc cho hay: Sau Lan Wu v cc ng nghip trong nhm vt l do b lnh o tin st ti vic khm ph ra Higgs boson! Dng nh xut hin thp thong nhng du vt ca Higgs boson v nhm ca Sau Lan Wu ang ui theo nhng du vt ! Khi nhng tin tc c loan ra, cuc chy ua tm kim Ht Thn Thnh li cng tr nn khn trng hn, ton th gii ang nn th hng mt v Sau Lan Wu. Sau Lan Wu nm nay 63 tui. B sinh Hong Kong, tn khai sinh l Sau Lan Yu, nhng sau khi sang M ly chng h Wu, b ly h chng v tn y l Sau Lan Yu Wu, nhng thng gi l Sau Lan Wu. Tha nh Sau Lan Wu m hi ho, nhng sau khi c tiu s Marie Curie, c hc sinh Sau Lan Yu b chong nhp trc ti nng v ngh lc ca ngi n b phi thng ny, t c thay i hng ngh nghip: Ti m tr thnh mt ho s, nhng tiu s Marie Curie gy cm hng cho ti mnh n ni ti quyt nh hin dng i mnh cho vt l, Sau Lan Wu tm s. Sau khi tt nghip ph thng, Sau Lan Wu lp tc ln ng sang M, ni b ngh l mt thin ng ca khoa hc. Mi nim vui v n lc ca b dn ht vo hc tp v nghin cu: Nm 1963, b ly bng c nhn ti Hc Vin Vassar, Ngay nm sau b hon thnh lun n thc s ti i Hc Harvard, Nm 1970 b hon thnh lun n tin s cng ti Harvard. Ngay sau khi c bng tin s, b c Khoa Vt L ca i Hc Cng Ngh Massachusetts (MIT) b nhim lm tr l nghin cu. Ti nng ca b sm l r, v th ch 2 nm sau, b c ct nhc ln v tr nghin cu chnh thc ti MIT, ng thi c rt nhiu i hc v trung tm nghin cu khc M v trn th gii mi cho cng tc. Nm 1977, b c i Hc Wisconsin Madison b nhim lm Tr L Gio S, Nm 1980, c nng ln thnh Ph Gio S, T 1983 n nay b c b nhim chc gio s chnh thc, c bit t 1990 n nay, b c i Hc Wisconsin phong danh hiu cao qu bc nht: Gio S Vt L u T Mang Danh Hiu Enrico Fermi (Enrico Fermi Distinguished Professor of Physics).

Hat S Cap

PTTH Chuyen Le Hong Phong

B c a vo danh sch nhng ph n c ng gp ln nht cho vt l th k 20, bn cnh nhng tn tui v i nh Marie Curie v nhng ph n tng ot Gii Nobel vt l nh Maria Goeppert Mayer, v.v. Mc d cng vic ngp nga ti M nhng b vn cng tc cht ch vi CERN Trung Tm Nghin Cu Ht Nhn u Chu t ti Geneve, Thy S. Chnh ti y b c nhng khm ph lm sng st gii vt l ht nhn. Nu cn phi ni tht ngn gn gii thiu ti nng v cng lao ca Sau Lan Wu, th ch xin ni nh sau: Trong s 17 ht h nguyn t ca MHTC, Sau Lan Wu l ngi khm ph ra 2 ht: Ht J, cn gi l Charm Quark (ht Quark Quyn R), v ht Gluon. C l ch chng y cng qu thy tm vc khoa hc ca Sau Lan Wu ln n chng no. Nhng kht vng ca b khng dng li . B ang tn cng vo thnh lu cui cng ca MHTC, nh bi bo Going after the God Particle[2] (Sn ui Ht Thn Thnh) cho bit: mc d vic tm kim Higgs boson din ra 20 nm nay, nhng vn cha c ai tm ra bng chng khng nh s tn ti ca n. Tuy nhin, Sau Lan Wu v nhm ca b tin gn ti ch nht. Ngy 20-09-2000, trong bi bo nhan Wisconsin team narrows search for Higgs boson (Nhm i Hc Wisconsin thu hp din nghin cu tm kim Higgs Boson)[3], tp ch Science Daily (Tin Khoa Hc Hng Ngy) a tin: Sau mt thi gian th nghim trn my gia tc ht ln nht u Chu, mt nhm cc nh vt l thuc i Hc Wisconsin ca M c th sp tr thnh mt trong s nhng ngi u tin nhn thy Higgs boson ht h nguyn t chu trch nhim cung cp khi lng cho mi vt cht. Ti cuc hp ngy 05-09-2000, mt nhm cc nh khoa hc quc t cng tc vi nhau trnh by kt qu th nghim ALEPH, mt trong 4 th nghim ln trn my gia tc LEP ca Trung Tm Nghin Cu Ht Nhn u Chu CERN. Nhm ny a ra nhng kt qu quan st c th coi l bng chng u tin ca Higgs boson, mt loi ht v cng quan trng trong vic hiu bit t nhin m nhiu khi c gi l Ht Thn Thnh. Gio s Sau Lan Wu, ngi lnh o nhm i Hc Wisconsin trong th nghim ALEPH, nhn nh: Khm ph v Higgs boson s nh du mt ct mc v cng quan trng trong lch s khoa hc. Higgs boson c l l ht c bn quan trng v khc thng nht. ng l khng c mt loi ht no khc ging nh n,
Hat S Cap 8

PTTH Chuyen Le Hong Phong

v khng c n th ton b hiu bit ca chng ta v cch ng x ca vt cht v nng lng tng y su nht ca vt cht s b v. Nhm ca b Wu l nhng ngi i tin phong trong th nghim ALEPH. H tm c mt s ng c vin ca Higgs boson (Higgs boson candidates) m khi lng vo khong 114 GeV, nng gp 122 ln so vi mt proton. Nu nhng ng c vin ny chng t nhng du hiu ca Higgs boson th cui cng chng ta s c mt bc tranh hon chnh v hnh tung ca vt cht v nng lng tng su nht m hin nay c th thm nhp bng thc nghim, b Wu ni. thm him th gii h nguyn t, cc nh khoa hc phi to ra nhng va p ca cc ht thng thng nh protons v electrons v quan st thm d kt qu ca cc va p ny. Cng trnh nghin cu ca b Wu c thc hin trn my gia tc ln mang tn LEP ti CERN, t di mt ng hm di 17 dm di lng t Geneve, Thy S ( trnh b nhiu lon bi cc ht t cc tia v tr). Lc u, do vn phc tp ca Higgs boson, CERN d nh cho LEP ngng hot ng thit k mt my gia tc mnh hn mang tn LHC (Large Hadron Collider). Nhng nhng du hiu v cc ng c vin ca Higgs boson do nhm b Wu thu c lm cho CERN thay i k hoch: H quyt nh ko di tui th ca LEP vi hy vng n s tip tc cng c cc quan st i vi cc ng c vin . B Wu cho bit: Nhm ALEPH quan st hng nghn va p ti CERN, nhng ch c 3 quan st em li kt qu y hng phn, trong cha ng tt c nhng du hiu c trng v Higgs boson. y l kt qu cc k him hoi sau nhiu nm sn lng Higgs boson. Mc d cha c kt lun nhng nhng bng chng mi nhn c rt hp dn v c sc thuyt phc. Vic gii thch bng thng k l cc k phc tp. Lm sao t mt ng d kin hn tp c th nht ra nhng s kin c ngha nh th ny l c mt cng trnh khng l nh cng vic ca Hercules[4]. Tuy nhin trong th nghim ca chng ti, nhng ng c vin ca Higgs boson co cm li vi mt khi lng vo khong 114 GeV, bng khong 122 ln so vi mt proton. Trong vng ny, chng ti d on mt vi s kin n cha nhng thng tin c ngha, . Tuy nhin, kt qu mi ch mc pht hin thy du vt ca cc ng c vin ca Higgs boson m thi, cha n lc c th tuyn b tm c Higgs boson. Ni mt cch d hiu: Nhm ca b Wu mi trng thy du vt ca mt s k l mt b tnh nghi l th phm, chng

Hat S Cap

PTTH Chuyen Le Hong Phong

mang nhng du hiu ca th phm, tuy nhin cha bng chng khng nh chnh l th phm. Peter McNamara, mt cng s ca Wu, ni: Mc d kt qu rt l th, hp dn v thuyt phc, nhng cn c thm nhiu d liu hn na mi c th tuyn b chc chn cho vic khm ph ra Higgs boson. Nhng ngi ta tin rng trc sau ri cng s n lc Higgs boson c khm ph. Con ng m Sau Lan Wu ang i l con ng ng hng, y lc quan v trin vng. C th gii vn ang di theo tng bc chn ca b, n gin v b chinh phc c nim tin v s knh trng ca ton b th gii vt l ht nhn. B Wu tng c mi ngi bit n v nhng khm ph mang tnh t ph. Nm 1979, khi mi l tr l gio s ti i Hc Wisconsin, b l mt gng mt hng u trong cng trnh khm ph ra ht Gluon. Nm 1984, khi l mt nh nghin cu bc hu tin s, b cng cc cng s khm ph ra ht Charm Quark. Nm 1995, b c trao tng Gii Thng ca Hi Vt L u Chu. B cng c bu lm vin s ca Vin Hn Lm Khoa Hc v Ngh Thut M. Nu khm ph ra Higgs boson, b s tr thnh mt huyn thoi ca th k 21. Tuy nhin, dng nh LEP vn khng mnh gip cho cc nh khoa hc tm c Ht Thn Thnh. Trong nhng nm qua, CERN lao vo thit k mt my gia tc mnh hn, c gi l LHC (Large Hadron Collider). Theo d kin, my ny s sm hon thnh vo dp u nm 2009 sp ti, ha hn s a cuc sn lng Ht Thn Thnh ti ch. chnh l ni dung bn tin ca CERN ngy 04-07-2008 va qua. 3] Bn tin ngy 04-07-2008 ca CERN: Hm th hai, nh vt l ngi Anh Peter Higgs ni s sm c kh nng chng minh c s tn ti ca mt lc cung cp khi lng cho v tr v lm cho s sng c th ny sinh nh ng nu ln t 40 nm trc y. Higgs ni ng tin rng ht mang tn Higgs boson, bt ngun t lc, s c khm ph khi mt chic my gia tc khng l ca CERN t ti bin gii Php-Thy S bt u hot ng y vo u nm ti. C nhiu kh nng l ht ny s l din trong chp nhong Ti chc chn ti 90% rng iu s xy ra, Higgs ni vi cc nh bo. Nhng c gng u tin trong nhng nm 1960 ca nh khoa hc nm nay 79 tui ny nhm gii thch ti sao nht thit Higgs boson phi tn ti khng c ch ti CERN.
Hat S Cap 10

PTTH Chuyen Le Hong Phong

Ngy nay, s tn ti ca loi trng v hnh ny c chp nhn rng ri bi cc nh khoa hc. H tin rng trng xut hin trong mt khonh khc vi phn nghn giy sau Big Bang (V N Ln) khai sinh ra v tr 15 t nm trc. Vic khm ph ra Higgs boson s chng minh l thuyt ca Higgs l ng. My gi tc LHC ca CERN nhm vo mc tiu m phng nhng iu kin ging nh thi im khng khip ban u ca v tr bng cch cho cc ht va p vi nhau vi tc gn bng tc nh sng v do s lm l ra nhiu b mt ca v tr. Sau 13 nm, Peter Higgs c mt ti Geneve ln u tin n thm CERN, trc khi cuc th nghim s din ra vo u nm ti. Cc nh khoa hc ti trung tm hy vng qu trnh th nghim sp ti s cho thy du hiu r rng ca loi ht c mt s ngi gn cho ci tn l Ht Thn Thnh, mt ci tn lm cho Higgs kh chu v ng l ngi v thn. ng a ra l thuyt gii thch ti sao khi lng bin mt khi vt cht v ra thnh nhng thnh phn nh nht cu to nn chng nh phn t, nguyn t v cc quarks. Peter Higgs, nh vt l thng n trnh cc hng truyn thng, dnh phn ln ngh nghip i mnh ti i Hc Edinburgh Scotland, nu ln gi thuyt cho rng vt cht khng c khi lng vo lc khi thu ca Big Bang v sau nhiu vt cht nhanh chng tch t khi lng. ng l lun, nguyn nhn ca iu ny l do tn ti mt trng bm vo cc ht khi cc ht i qua trng ny v lm cho cc ht c sc nng (khi lng). Nu iu ny khng xy ra th vt cht s bay t do trong khng gian v cc ngi sao v hnh tinh s khng bao gi hnh thnh. Higgs ni ng hy vng loi ht hay ln tranh ny (elusive) m trc y mt my gia tc khng mnh ti CERN v mt my gia tc khc ti Vin Fermi M khng pht hin c s c khm ph trc ngy sinh nht ln th 80 ca ng trong nm 2009. Nu khng phi nh vy th ti s rt rt bi ri, ng ni. Nhng ng cho rng khng th nhn thy trc tip s xut hin ca Higgs boson trn nhng computer cc k tinh vi do cc nh khoa hc ca CERN s dng phn tch hng triu va p trn LHC, bi v Tt c s xy ra qu nhanh n ni s xut hin ca Higgs boson c th b che lp trong ng d liu thu thp c, v cn phi c mt thi gian di tm thy n, Peter Higgs ni, C l ti phi ung sm banh c ch i.

Hat S Cap

11

PTTH Chuyen Le Hong Phong

4] Thay li kt: Nu th nghim nm ti ca CERN thnh cng, chc chn tc gi ca vic khm ph ra Higgs boson s ot Gii Nobel vt l. Cu chc cho Peter Higgs v Sau Lan Wu s chia nhau gii thng ! Khi cu chuyn ca chng ta s khng dng li chuyn chia gii thng, m chuyn sang mt cu hi kh hn: Nu vt l khm ph ra tt c cc loi ht, c ngha l bit c bn cht tn cng ca v tr, th phi chng vt l khng cn l thuyt g ln nghin cu na? Phi chng sau ch cn nhng nghin cu ng dng? Nu ng nh vy th l nim vui hay ni bun? =============
[1]

Xem bi Key scientist sure to prove life-enabling force soon trn website ca CERN RESEARCH CENTRE : www.eitb24.com/noticia/en/B24_93748
[2] [3] [4]

http://innovators.vassar.edu/innovator.html?id=72 http://www.sciencedaily.com

Hercules (hoc Heracles) l mt nhn vt trong thn thoi Hy-La c i, tng trng cho sc mnh anh hng, mang li bnh an cho nhn loi bng cch p tan nhng lc lng ma qu hc m.

Hat S Cap

12

PTTH Chuyen Le Hong Phong What I am going to tell you about is what we teach our physics students in the third or fourth year of graduate school... It is my task to convince you not to turn away because you don't understand it. You see my physics students don't understand it... That is because I don't understand it. Nobody does. Richard P. Feynman, The Strange Theory of Light and Matter The effort to understand the universe is one of the very few things that lifts human life a little above the level of farce, and gives it some of the grace of tragedy. Steven Weinberg

Thc hien: oan Hong Ha, MSc.

Hat S Cap

13

You might also like