Do An Tot Nghiep Thiet Ke Bo Khoi Dong Dong Co Khong Dong Bo 3 Pha 3663

n ttnghip-Thit k b khi ng ng c khngng b ba pha
............, Thng .... nm .......
n ttnghip pha
Thit k b khi ng ng c khngng b ba
Thit k b khi ng ng c khng ng b ba pha
bi bao gm 3 chng :
CHNG I: GII THIU V NG C KHNG NG B CHNG II: GII THIU V TNH TON B BIN I. CHNG III: XY DNG V THIT K MCH IU KHIN.
CHNG I: GII THIU CHUNG V NG C KHNG NG B

I- GII THIU CHUNG V NG C KHNG NG B .
1. Gii thiu chung : ng c khng ng b l my in xoay chiu, c tc rto khc tc stato . T trng quay c th l 1 pha , 2 pha hoc 3 pha, tu thuc vo cu to dy qun stato l 1 pha, 2 pha hoc 3 pha. Theo cu to dy qun rto , ng c khng ng b c chia lm 2 loi: Rto lng sc v rto dy qun ng c khng ng b lng sc c cu to n gin, vn hnh v bo qun d dng , tin cy cao , gi thnh r , nn c ng dng rng ri trong thc t. ng c khng ng b rto dy qun c cu to phc tp vn hnh v bo qun kh hn, tin cy km hn, gi thnh cao hn nhng n c u im l c th a in tr ph ngoi vo ci thin tnh nng m my v iu chnh . Tc do n khng c s dng cho nhng ni no c cu dao v m my v iu chnh tc m ng c lng sc khng p ng c.
Sinh vin : Trn th Phng Hin Lp TH K7
n ttnghip pha
Tuy nhin ng c khng ng b c nhc im l iu chnh tc v khng ch cc qu trnh qu kh khn ring vi ng c rto lng sc , cc ch tiu khng ng b. 2. Cu to 2.1. Phn tnh ( Stato) Trn stato c v, li st v dy qun. a/ V my: V c tc dng c nh li st v dy qun, khng dng lm mch dn t. Thn v my lm bng gang . i vi my c P tng i ln ( 1000kw) thng dng tm kim loi lm thnh v. b/ Li st. Li st l phn dn t, v t thng i qua li st l t thng quay nn gim tn hao, li st c lm bng li thp k thut in dy 0,5 mm ghp li. Khi ng kinh ngoi li st nh hn 0,9mm . Th dng c tm trn ghp li. Khi ng knh ngoi ln hn 0,9mm th phi dng cc tm hnh r qut ghp li :
(hnh I.1).
n ttnghip pha
Mi l thp k thut in u c ph sn cch in trn b mt gim tn hao do dng in my gy nn. Nu li st ngn th c th ghp thnh khi , nu li st di th ghp thnh tng thp ngn , mi thp t 6 - 8 cm t cch nhau 1 cm thng gi cho tt , mt trong ca l thp c s rnh t dy qun. c/ Dy qun Dy qun stato c t vo cc rnh ca li st v c cch in tt vi li st.
2.2. Phn quay Rto. C 2 b phn chnh: Li st v dy qun. a/ Li st. Li st dng l cc l thp k thut nh stato , li st c p trc tip trn trc ng c hoc ln mt gi roto ca ng c pha ngoi ca l thp c s rnh t dy qun. b/ Dy qun to Phn lm 2 loi chnh: Loi rto kiu dy qun v loi roto kiu lng sc. - Loi rto kiu dy qun: Roto c dy qun ging dy qun stato. Trong ng c c trung bnh tr ln thng dng dy qun kiu sng 2 lp v bt c nhng dy u ni kt cu ca dy qun trn rto cht ch. Trong my in c nh thng ng tm mt lp. Dy qun 3 pha ca roto thng u hnh sao cn ba u kia c ni vo ba rnh trt
Sinh vin : Trn th Phng Hin Lp TH K7 3
n ttnghip pha
thng lm bng ng t c nh mt u trc v thng qua chi than c th u vi mch da? Bn ngoi . c bit ca roto kiu dy qun l c th thng qua chi than a in tr ph vo mch in roto ci thin h s cng sut ca my khi my lm vic bnh thng. Dy qun roto c ni ngn mch. - Loi roto kiu lng sc , kt cu ca loi dy qun ny rt khc, vi dy qun stato trong mi rnh ca li st roto t vo thanh dn bng ng hay nhm di ra khi li st v c ni tt li hai u bng 2 vnh ngn mch bng ng hay nhm lm thnh mt ci lng gi l lng sc. Dy qun rto lng sc khng cch in vi li st . ci thin tnh nng m my trong my cng sut ln. Rnh roto c th lm thnh dng rnh su hoc lm thnh hai rnh lng sc kn trong my c cng sut nh , rnh rto thng c lm cho i mt gc so vi tm trc. 2.3. Khe h. V rto l mt khi trn nn khe h u . Khe h trong ng c khng ngb rt nh ( t 0,2 1 mm ) . hn ch dng in t ho ly t li ln v nh vy mi c th lmcho h s cng sut ca my cao hn.
II- NGUYN L LM VIC CA NG C KB 3 PHA.
Sau khi ni thng cun dy stato vi ngun in 3 pha , th s sn sinh ra t trng quay. Nu t trng quay theo chiu kim ng h th theo quya tc bn tay phi dy dn ca roto pha cc N ct t trng , dng in cm ng i theo chiu xuyn t mt giy ra. Dy dn ny chu tc dng ca lc s lm cho roto quay theo chiu kim ng h . Tng t nh vy pha cc S , roto chu tc dng ca lc cng quay theo chiu kim ng h . Cc
n ttnghip pha
lc in t to thnh mt mmen in t i vi trc quay, do lm cho rt quay theo chiu quay cu t trng quay. Tc quay ca N2 ca roto lun lun nh hn tc quay ca n1 ca t trng quay ( tc quay ng b ). Nu tc quay ca roto t n tc quay ng b th khng cn c s chuyn ng tng i gia n v t trng na. Dy in ca rto s khng ct ng sc do sc in ng cm ng , dng in v momen in t ca n u bng 0 . Do ta thy roto lun quay theo t trng quay vi tc n2 < n1 .
N n1 n
Nguyn l lm vic ca ng c khng ng b. Ta gi ng c khng ng b v tc quay n2 ca roto khng bng tc quay ng b ca trng quay ca roto . Trong : n1 - n2 : L hiu s tc quay ca ng c KB. T s gia hiu s tc quay vi tc quay ng b gi l trt . K hiu l S :
S= n1 n 2 n1
Khi ng c KB 3 pha trng thi ph ti nh mc th trt ca n rt b ( 0,02 0,06). Sau khi ni thng cun dy stato ca ng c KB vi ngun in xoay chiu 3 pha , qua tc dng ca t trng quay s truyn in nng cho rto . Hin tng ny ging nh t trng bin i xoay chiu trong
n ttnghip pha
li st ca MBA truyn in nng t cun s cp cho s cp cho cun th cp. Do khi dng in trong roto tng ln th dng in trong stato cng tng ln. Momen in t (M) ca ng c KB t l thun vi tch ca t thng quay () v thnh phn tc dng ca dng in roto (I2 cos2 ) M = CM . I2 cos2 CM: L hng s momen ca ng c KB i vi mt ng c ch to hon chnh th n l mt tr s xc nh khng i, th tr s cng thc trn v c bn khng thay i nn momen in t ca ng c KB tu thuc vo dng in I2 ca roto v h s cng sut cos2 ca mch in roto. - Khi n1 - n2 gim th I2 gim. Khi bt u khi ng ng c , roto cha quay , do hiu s tc quay n1 - n2 = n1 , lc ny dy dn ca roto ct t trng quay vi tc ln nht . Khi roto bt u quay th tc tng i ca dy dn roto ct t trng quay gim xung, n1 - n2 gim xung do I2 gim . - Khi n1 - n2 gim th cos2 tng ln . Mch in rto tng ng vi mt cun dy qun trn li st n cng c cm khng, ln ca cm khng t l thun vi tn s ca dng in trong roto . Cm khng cng nh th cos cng ln . Tn s ca dng in trong roto gim khi n1 - n2 gim -> cos tng. Ta thy quan h gia momen in t v trt kh phc tp , l mt ng cong quan trng biu th c tnh vn hnh ca ng c KB cho ta thy trt khi momen in t thay i. - Mmax : Momen cc i - Mx : Momen khi ng
n ttnghip pha
- Mm : Momen nh mc - Sth : trt ti hn.

M
Mmax Mm Sth Mkdd S S=1
ng cong momen ca ng c KB Sau khi u ng c vi ngun in thi im bt u khi ng S = 1 , lc ny I2 ln nht, cos nh nht gi l momen khi ng. Nu Mk ln hn momen cn trn trc ca ng c th roto s quay v tng dn tc , momen in t ca ng c cng tng dn theo on ng cong BA ln ti im A, sau khi t n momen cc i Mmaxli gim dn theo on ng cong AO . Khi M = Mcn th ng c s quay theo mt tc khng i v vn hnh n nh theo on ng cong OA. Khi ng c lm vic n nh OA , nu tng momen cn ( tng ph ti) th tc quay ca ng c gim xung ( S tng ln ) lm cho momen in t tng ln . Do to nn s cn bng mi vi momen cn, nu ph ti tng ln n mc lm cho momen cn vt qu momen cc i. Nu ph ti tng ln n mc lm cho momen cn vt qua momen cc i , th tc quay ca ng c s gim xung nhanh chng cho n
n ttnghip pha
khi dng li. Do phm vi lm vic n nh ca ng c ch hn ch trong on ng cong OA. Khi ng c lm vic lin tc v lu di, trn trc ng c truyn ra mt momen nh mc. Momen nh mc ca ng c phi nh hn momen cc i. Nu khi thit k cho momen nh mc gn bng momen cc i , th khi hi qu ti mt t ng c s dng li ngay. Do ng c phi c mt kh nng qu ti nht nh , kh nng qu ti l t s gia momen cc i v momen nh mc k hiu
=
M max M dm = 1,8 3
Trn y ta xt khi in p ca ngun in khng thayi, nu in p thay i th t cng thc : M= CM . .I2.cos2 Ta thy: V v I2 u thay i theo in p U nn M bin i theo U . Nh vy in p c nh hng kh ln i vi momen in t ca ng c KB. in p thp th dng in trong stato tng ln c th lm chy ng c , do cc ng c c ln u c thit b bo v in p thp ( hoc km in p ).
III- C TNH C BN CA NG C KHNG NG B.
2
* Phng trnh c tnh c . thnh lp phng trnh c tnh c ca ng c khng ng b ta da vo thay th vi cc gi thit sau: - 3 pha ca ng c l i xng. - Cc thng s ca ng c khng ng b khng i. - Tng dn mch t ho khng thay i, dng in t ho khng ph thuc ti m ch ph thuc vo in p t vo stato ng c.
n ttnghip pha
- B qua cc tn tht ma st, tn tht trong li thp. - in p li hon ton sin i sng ba pha Ta c s thay th.
Trong : U1f : in p pha t vo stato I , I1,I'2 : Cc dng in t ho, stato v dng in roto qui i v stato X,X1,X2: in khng mch t ho , in khng tn stato v in khng tn roto qui i v stato. R,R1,R2: Cc in tr tc dng ca mch t ho ca cun dy stato v roto qui i v stato. S: trt ca ng c, c trng cho tc quay ng c KB vi t trng quay.
n n W W 0 0 S= = W0 n0 2 f 60 f n0 = ;W0 = p p
W0: Tc t trng quay.
: Tc gc ca ngc
f: Tn s in p ngun t vo stato p: S i cc t ng c.
n ttnghip pha
Da vo s thay th ta tnh c dng in stato
I1 = U 1 f
1
2
+X
1
2 2
R' 2 + ( X 1 + X ' 2 ) R1 +
=U 1
1f
R + + R' 2
2 2
R2 + X2

+ ( X 1+ X '2 )
(1-11) phng trnh c tnh dng in stato - Khi = 0 -> S = 0 Dng khng ti I1 =
U1 f R + X
2 2
= I 10
- Khi = 0 -> S = 1 -> I1 =

U1 f R
2
+
2
+X
(R
1
+ R'
2
)2 + X 2
nm
Gi l I1 ngn mch. -> I'2 = U 1 f .

1 = I '2
nm
(R1 + R' 2 )2 + X 2nm
(Hnh 1.5)

n ttnghip pha
Cng sut in t chuyn t stato sang roto P12 = Mt. 0 Mt: Momen in t ca ng c Nu b qua cc tn tht ph th Mt = M = M Cng sut c chia thnh 2 phn Pc: Cng sut a ra trn trc ng c P2: Cng sut tn hao ng trong roto P12 = Pc +P2 -> M 0 = M +P2 -> P2 = M.( 0 - ) = M 0.S Mt khc : P2 = 3.I2' 2 Nn: M =
3.I ' .R' W0 .S
2 2
Thay I'2 tnh c trn vo ta c:

M = W R + 3.U 2 R'
1f
2 2 + X .S
R' 2 S
nm
Biu thc trn l phng trnh c tnh c ca ng c KB Kho st : bng cch gii
dM = 0 ta ds
xc nh c cc im cc tr.
Tr s ca M v S ti im cc tr k hiu l Mth v Sth

S th = I .
'
2
R
1
+X
nm
Thay vo phng trnh c tnh ta c.

M th = 2.W (R R 2 + X 2
o 1 1 nm
3.U1 f
Du (+) ng vi ch ng c Du (-) ng vi ch my pht

n ttnghip pha
Hnh Khi nghin
c tnh c ca ng g v ng c ng c i
KB B. Ngi ta quan
1.6: th
cu h truyn tm n trng thi m lm vic ca biu din khong t c S 0 S th
c nn ng c tnh c thng K
Hnh 1.7 c tnh c bn ca ng c KB = f (M) trong ch ng c n gin phng trnh c tnh c:

M= 2.M t (1 + a.S th S th S + + a.S th S S th
Trong :
a=
R1 R' 2
n ttnghip pha
i vi cc ng c cng sut ln thng R1 rt nh so vi Xnm lc ny c th b qua R1, coi R1 = 0 ; a.Sth = 0 ta c.

M = 2.M th S S + th S th S S th = R' 2 X
nm
Trong :
2 3.U 12f M th = 2.W1 . X nm
IV - CC PHNG PHP M MY CA NG C KB iu kin m my l: Mm>Mco ( momen cn ban u trn trc my) Khi m my thng Im ( 5 - 7 ) Im . V vy nu cng mt lc c nhiu ng c m my th dng in tng t li in quc gia vo x nghip s ln -> Mmc gim. Thi gian m my tm ln -> aptomat tng b tc ng -> mt in ton x nghip -> ta phi tm cch gim dng m my. Tu theo tnh cht ca ti v tnh hnh ca li in yu cu v m my i vi ng c in cng khc nhau. Ni chung khi m my ng c cn xt n yu cu c bn sau: - Phi c momen m my ln thch ng vi c tnh c ca ti - Dng in m my cng nh cng tt. - Phng php m my v thit b cn dng n gin, r tin, chc chn. - Tn hao cng sut qu trnh m my cng thp cng tt. 1. M my ng c KB roto lng sc. 1.1. M my trc tip.
13
n ttnghip pha
ng trc tip ng c vo li in nh cu dao. y l phng php m my n gin nht nhng lc m my trc tip, dng in m my ln, thi gian m my qu ti th c th lm cho my nng v nh hng n in p li. Nu ngun in tng i ln th nn dng phng php m my ny v m my nhanh, n gin. Phng php ny ch dng trong nhng ng c c cng sut nh hoc cng sut ng c v cng nh so vi cng sut li in.
Hnh 1.8 1.2. M my bng phng php h in p. a/ Ni in khng ni tip vo mch in stato.
14
n ttnghip pha
Hnh 1.9: H p m my bng in khng. Khi m my trong mch in stato t ni tip mt in khng ta hon tt vic m my bng cch ng cu dao D2 th in khng trn s b ngn mch. C th iu chnh tr s m in khng c c dng in m my cn thit. Do c st p trn in khng nn in p t vo ng c Ut s gim i v nh hn in p li UL. Gi s :
U dc = U1 kck
( ck >1) k
Gi dng in m my v mmen m my trc tip l Im v Mm sau

khi thm in
khng vo , dng in m my cn li Im Im =
U dc = U1 K ck .Z dc = Im k ck
Z dc
V mmen m my t l vi bnh phng ca in p nn :

M mck = Mm 2 kck
n ttnghip pha
b/Dng in p t ngu h in p m my.
Hnh 1.10: H p m my bng bin p t ngu Trong s : T l bin p t ngu,bn cao p ni vi li in , bn h p ni vi ng c. Sau khi m my xong th ta ct T ra bng cch ng cu dao D2 v m D3 . My bin p t ngu ni Y - Y c im trung bnh tnh ni t. Trong my bin p th
U1 I1 U2 = = k ' BA
I2
Mt khc da vo s ta thy: U1 = Ue ; U2 = Uc ; Iml = I1 ; Imc = I2 . -> Uc =

I U1 k ba
( Ging phng php cun khng )
Imc = Iml =
k ba I2 = I = I k ' ba
mdc
m 2 kba
k 'ba
n ttnghip pha

M m k2
ba
-> Mmba =
Phng php ny thy dng in m my ly t li vo nh hn rt nhiu so vi phng php m my trn. Mt khc khi ly t li vo 1 dng in m my bng dng in m my ca phng php trn th phng php ny c mmen m my ln hn . y chnh l u im ca phng php dng bin p t ngu h bin p m my. c/ M my bng phng php Y - Phng php ny thch ng vi nhng my khi lm vic bnh thng u tam gic. Lc m my chuyn sang u Y. Nh vy in p i vo 2 u mi pha ch cn
U1 3
Khi m my ng cu dao D1 cn cu dao D2 th ng xung di im m my du Y khi my chy ri th ng cu dao D2 v pha trn my u tam gic Theo phng php ny ta c : Khi u Im = Im = Khi u Y :
= 3I m 3. U
1
Z dc
= 3
Z dc
I my I m
1 3 1
I mY = 3 Im Mm M =
mY
3 3
( V in p t ln dy qun gim
ln ).
17
n ttnghip pha
3. M my ng c khng ng b roto dy qun. M my bng cch a in tr ph vo roto
Hnh 1.11 Phng php ny ch dng vi nhng ng c roto dy qun v c im ca loi ng c ny l c th thm in tr vo cun dy roto . Khi in tr roto thay i th M = f(S) cng thay i. Ta iu chnh in tr mch in roto thch hp th s c trng thi m my l tng. Khi c in tr ph Rf th ta c:
I mrf = U + R' + R'
f
(R
) + (X
2
+ X '2 )
mrf
2(R' R 2 3. 2 + f ) p.U
2.f (R + R' + R'

1 1 2 f
) + (X
2
+X
2
'
)2 ]
Nh vy khi c in tr ph th ImRf gim v MmRf ln . Sau khi my quay gi mt mmen in t nht nh trong qu trnh m my ta ct dn in tr ph.

n ttnghip pha
Khi ta ct dn cc in tr ph th s lm thay i tc ng c t ng M = f(S) ny sang M = f(S) khc . Sau khi ct ht in tr ph th tc t n im lm vic sau 3 cp in tr khi ng Nh vy dng ng c khng ng b roto dy qun c th t
c momen m my ln, dng in m my nh nn ta thng dng nhng ni no m my kh khn , yu cu m my cao. Cu to phc tp , bo qun kh khn, gi thnh cao... l nhc im ca ng c khng ng b roto dy qun .
V. XY DNG MCH LC
* S mch lc
n ttnghip pha
* Nguyn l hot ng Khi ng Aptomat vo, ngun in qua b bin i a n khi ng ng c. B khi ng bao gm 6 Thyristor mc song song ngc c mch RC bo v hin tng qu in p trn Thyristor. Nh b bin i ny ta h thp c in p trc khi a n khi ng ng c. Khi ng c chy, mun ct b bin i ra khi h thng khi ng ta n vo nt M. Khi K c in v ko cc tip im K ng li ct b bin i ra khi ng c. 4 - nh gi nhn xt v la chn . Trc khi khi ng ng c khng ng b 3 pha nu ngt mch in 1 pha ca stato th ng c cng khng khi ng c . Nhng trong qu trnh vn hnh , nu dy chy ca mt pha no b t th ng c vn tip tc quay th mmen cn trn trc ng c cha thay i , nh vy dng in trong mch in ca hai pha cn li s tng ln t ngt dn n hu qu l ng c b nng ln qu mc v b hng, do cn phi c bit . Ch khi vn hnh ng c khng ng b 3 pha c hin tng b t cu ch ca mt pha no khng . Sau khi khi ng nu ct mch in cun dy khi ng th ng c vn c th tip tc quay , iu chng t rng cun dy khi ng khng c tc dng na . Do trong ng c khng ng b 1 pha ngi ta thng lp 1 cng tc ly tm , sau khi quay n s t ng ct mch in ca cun dy khi ng . Nhn xt: Ngi ta s dng ng c khng ng b trong truyn ng v cng c th iu khin n c c mi yu cu mong mun nh tc khng i, momen khng i hay hm ng c.
n ttnghip pha
S lm mt ng c thng tu thuc vo dng xoy khng kh trong khe, do qut lp trn trc ng c to nn . Khi ng c quay vi tc nh hn nh mc th hiu qu lm mt ln hn -> phi gim momen hay dng thng gi cng bc nh thit b bn ngoi to nn. Vic gim cc tn hao ca truyn ng lm tng hiu xut chung v tit kim nng lng. * La chn phng php khi ng T cc phng php khi ng trn ta thy phng n 4 l phng n thch hp nht . Trc ht ta i phn tch tng phng n thy c u nhc im cng nh phm vi ng dng ca n. * Cng dng ca ng c khng ng b . Do kt cu n gin , lm vic chc chn , hiu xut cao , gi thnh h nn ng c khng ng b l mt trong nhng loi ng c in c dng rng ri nht trong cc ngnh kinh t quc dn vi cng sut vi chc n vi nghn kw . Trong ngnh cng nghip thng dng ng c khng ng b lm ngun lc cho my cn thp loi va v nh , ng lc cho cc my cng c cc nh my cng nghip nh... trong hm m dng lm my ti hay nh gi. Trong nng nghip dng lm my bm hay my ch bin nng sn phm. Trong i sng hng ngy, my in khng dng b cng dn chim mt v tr quan trng: Qut gi , my quay a ... Tm li theo s pht trin ca nn sn xut in kh ho va , t ng ho v sinh hot hng ngy ... Phm v ng dng ca my in khng ng b ngy cng rng ri. Tuy nhin ng c khng ng b cng c nhng nhc im nh : Cng sut ca ng c khng cao lm v c tnh iu chnh tc khng tt nn vic s dng ng c khng ng b c phn b hn ch .
21
n ttnghip pha
- Phng php khi ng trc tip. u im: Phg php ny n gin chi vic ng trc tip ng c vo li in . Song n ch ph hp vi nhng ng c c cng sut nh hn 50kw . Cn vi yu cu , ng c my bm c P = 250 kw , ta khng s dng c phng php ny . - Phng php dng cun khng mc ni tip vo. Phng php ny cng d thc hin , ch vic ng AP1 v sau thi gian khi ng AP2 t ng li . Tuy nhin phng php ny thng xut hin tia la in gy nguy him cho ngi vn hnh . Thm vo phng php ny khi ng theo cp in p -> rt tn , thit b cng knh , gi thnh cao => khng s dng - Phng php Y - i vi phng php ny ch thch hp vi loi ng c ng b l loi ng c c cp i ni Y - l 380/600 => ng c bm l 380/220 > khng thch hp. - Phng php dng Thyristor. T vic phn tch trn ta thy phng php ny l ti u nht, dng phng php ny va h c in p ( dng iu p xoay chiu song song ngc ) thm vo khi ng m , khng pht sinh tia la in , c th huy ng cng sut nh , iu khin c cng sut ln, vn hnh n gin, an ton v tin cy cao.
22
n ttnghip pha
CHNG II
CC B BIN I XUNG P
Cc b bin i xung p c chc nng bin i mc in p .
Nguyn l bin i xung p l dng mt phn t kho ni ti vo ngun trong mt thi gian nht nh tx trong khong t 0 - T ta thay i c gi tr trung bnh ca in p gia ti trong chu k T . Nguyn l bin i in p ny c u im c bn l: C th thay i gi tr in p trong mt phm vi rng m hiu sut ca b bin i rt cao v tn tht trong b bin i ch yu l trn pn t ng ct rt nh.
CC B BIN I XUNG P XOAY CHIU.
Cc b bin i xung p xoay chiu , dng iu chnh gi tr in p xoay chiu vi hiu sut cao. Xung p xoay chiu ch yu s dng cc Thyristor mc song song ngc hoc Triac thay i gi tr in p trong na chu k ca in p li theo gc m -> T thay i c gi tr hiu dng ca in p ra ti . * Cc s van . Xung p xoay chiu s dng cc s van c bn nh sau. Cc s ny l tng ng nhau trong chc nng iu chnh chiu in p xoay
a/ Thyristor u song song ngc b/ Cu Diot
c/Triac
n ttnghip pha
Ta nhn thy trong 3 s trn th s a c s dng nhiu nht v : Nh ta bit van bn dn ph hp nht cho bin i xung p xoay chiu l Triac v y l loi duy nht cho dng xoay chiu i qua n . Tuy nhin ngi ta thng dng Thyristor u song song ngc thay cho Triac, lc ny mi Thyristor theo mt chiu nht nh nn tng li dng qua cm Thyristor l xoay chiu . Thm vo vic m cho kho Thyristor d hn Triac. Cn i vi s b, nu thay Thyrystor bng mt trazitor th c th thc hin c iu chnh in p bng phng php iu ch rng xung mo na chu k in p li. Tuy nhin tn hao cng sut trong s ny cao hn cc s a, c.
I. XUNG P XOAY CHIU 1 PHA
1. Trng hp ti thun tr a. S nguyn l
n ttnghip pha
b. Dng in p
c. Cng thc tnh ton * Gi tr hiu dng ca in p trn ti

UC = 2( ) + sin 2 2
d ( 2U sin )
=U
* Gi tr hiu dng ca dng ti

U I C = C =U R R
2 (
) + sin 2 2
n ttnghip pha
* Cng sut tc dng cung cp cho mch ti. P = Uc.Ic =

U 2 .(2 2 + sin 2
R.2
* Gi tr trung bnh dng qua Thyristor - Dng in qua Thyristor ch tn ti trong mt na chu k -> nn tr s hiu dng dng qua Thyristor l : IT =
Ic U 2 R 2 = 2( ) + sin 2 2
- Tr s trung bnh dng qua Thyristor * Dng qua Thyristor trong mt chu k c dng : Vi 0 < .t < c iT =
2.U sin
Vi : < .t < -> iT = 0
t R
-> Itb =
2 IT
* in p ti a t trn van : UTmax = Umax = 2U d/ Nguyn l lm vic ca mch xung p xoay chiu mt pha vi ti thun tr. - Khi T1 m th mt phn ca na chu k dng , in p ngun t ln mch ti , khi T2 m th mt phn ca na chu k m in p ngun t ln mch ti. Gc m c tnh t thi im i qua gi tr 0 ca in p ngun ( V)
2U
Khi dng in ti : it =
sin
vi
< <
Dng in ti khng c dng ca mt hnh sin . Theo khai trin Fourier n gm thnh phn c bn v cc sng hi bc cao Thnh phn sng c bn ca dng in ti i lch chm sau in p ngun (V) mt gc .
26
n ttnghip pha
=> Ngay c trong trng hp ti thun tr li in xoay chiu vn phi cung cp mt lng cng sut phn khng. T cng thc tnh P ta thy : Bng cch lm bin i gc t 0 ta c th iu chnh c cng sut tc dng cung cp cho mch ti t gi tr cc i: Pmax =
U
2 2
0
2.Trng hp ti thun cm a/ S nguyn l :
b/ Dng in p
n ttnghip pha
c/ Cng thc tnh ton * Gi tr hiu dng ca dng in ti.

Ic = 1
2 2
2 d
2U 1 . L
d (cos cos ) 2
->
U 2( )(2 + cos 2 ) + 3 sin I c == . L 2
* Gi tr hiu dng ca in p trn ti ->

2( )(2 + cos 2 ) + 3sin 2 Uc =U
* Cng sut mch ti tiu th ( cng sut phn khng ) P = Uc . Ic =

U 2 (2( )(2 + cos 2 ) + 3sin 2
L.
d/ Nguyn l lm vic ca XAAC 1 pha vi ti thun cm.
Khi = cho xung m T1 , dng in ti tng dn ln v t gi tr cc i sau gim xung v t gi tr 0 khi = . Khi Thyristor T1 m , ta c phng trnh.

n ttnghip pha

L di = dt 2.U .sin
i=
t
2U cos + I 0
.L
Hng s tch phn I0 c xc nh theo s kin : Khi = th i = 0 . Cui cng ta nhn c biu thc ca dng in ti.
i=
2U (cos cos ) L
Gc c xc nh bng cch thay = khi i = 0 -> 2 Khi = + cho xung m T2 =
s lm vic nghim chnh khi ti thun cm phi tho mn iu kin : +

2
-> Do gc phi nm trong gii hn :
Dng in ti l dng gin on do dng i1 , i2 to nn . Khai trin Fourier ca n bao gm thnh phn sng c bn ( i) v cc thnh phn sng hi bc cao Thnh phn sng c bn lch chm sau in p ngun (V) mt gc l
2
c lp vi gc m
3. Trng hp ti (R+L) a. S nguyn l
b. Dng in p :
n ttnghip pha
c. Cng thc tnh ton : * Gi tr hiu dng ca in p nhn c trn ti : Uc = U .

sin 2( + ) sin 2 2
* Gi tr hiu dng ca dng in ti :

Ic = Uc Z U = R
2
.
2
sin 2( + ) sin 2
+ (L)
* Cng sut tc dng cung cp cho mch

U P = U c .I c = R
2 2
sin 2( + ) sin 2 . 2 (L) +

2
Phm vi iu chnh gc iu khin Vi ti tr khng , in p ra ti thay i t 0 n bng in p ngun th phm vi iu chnh gc iu khin : < < 180
0
n ttnghip pha

= arctg ZL R = arctg
Trong :
.L
R
d/ Nguyn l lm vic ca AXC mt pha vi ti tr cm. Khi Thyristor T1 m ra ta c phng trnh.

L di dt + Ri = 2 sin t
i=
2U R
2
+ (L )
.sin( ) + A.e
R L
Hng s tch phn A c xc nh theo s kin: Khi = th i = 0 -> Biu thc ca dng i c dng
2U i= R
2
+ ( .L)
tg .sin( ) sin( ).e
Biu thc trn ng trong khong t ( - ) = Gc c xc nh bng cch thay = v t i=o Sin ( - ) - sin ( -)
ZL R L R
tg
=0
Vi tg
II- XUNG P XOAY CHIU 3 PHA
Qu trnh hot ng ca XAAC 3 pha phc tp hn nhiu so vi 1 pha v cc pha nh hng mnh sang nhau v cn tu thuc vo nhiu
yu t : s u van, gc iu kin c th , tnh cht ti . Thng thng ,khi phn tch s hot ng ca s ta phi xc nh lc no c 3 pha cng dn , lc no ch c 2 pha dn cng nh khong dn ca cc van . Nu mi pha ch c mt van dn th ton b in p 3 pha ngun u ni ti Nu ch 2 pha c van dn th mt pha ngun b ct khi ti -> do in p a ra ti l in p dy no ang c van dn
31
n ttnghip pha
Khng c trng hp ch c mt pha dn dng Ta lu rng trong h thng in p 3 pha, dng c th chy qua c 3 pha hoc ch qua 2 pha Khi dng chy qua c 3 pha th in p trn mi pha ng bng in p pha Khi dng chy qua c 2 pha th in p trn pha tng ng bng in p dy Sau y ta phn tch s hot ng ca s qua cc trng hp sau : Vi 0
60
0
1 2
: Ch c cc giai on 3 van v 2 van cng dn
Vi 60
90
: Ch c cc giai on 2 van cng dn Ch c cc giai on 2 van dn hoc khng c
Vi 900 van no dn c
150 0 :
1. S u Y c trung tnh
32
n ttnghip pha
2. S ti u Y khng trung tnh
3. S ti u
33
n ttnghip pha
Quy lut chung: mi thi im trong mt pha ch c th c mt van dn -> trong mch s lng van ng thi dn ln nht l 3 van . Trn hnh v ch trnh by dng in p ti u sao c trung tnh , ti u khng c trung tnh v ti u sao.
34
n ttnghip pha
III. DNG IN P 1. = 0 - 600 . Trong phm vi gc ny s c cc giai on 3 van v 2 van dn xen k nhau
n ttnghip pha
* Cng thc tnh ton * Gi tr hiu dng ca in p pha ti.

Uan =
1 3 sin 2 2U . . 2 2 4
+ 2
* Cng sut P: 3U 2
= dm .R
sin 2
3 d +
sin 2 4
d +
d + 3
3
sin 2
sin 2 d + 4 2
2
sin 2 3
-> P =
3.U
2 dm
+ .R 6 4
sin 2 8
Nguyn l hot ng ca s XAXC 3 pha Dng 6 Thyristor u song song ngc u vi ti thun tr, ti u theo hnh sao v cch ly vi ngun = 30 +Trong khong : = 1 2 Van mt nng pha A ; Van6 dn pha B ; van 5 dn pha C -> dng c th chy qua 3 pha -> C UZA = UA + Trong khong : = 2 - 3 Van mt dn pha A ; van 6 dn pha B -> dng c th chy qua 2 pha -> c UZA = 1/2. UAB + Trong khong : = 3 - 4 Van 1 dn pha A ; Van 2 dn pha C ; Van 6 dn pha B -> UZA = 1/2. UAB + Trong khong : = 4 - 5 Van 1 dn pha A ; Van 2 dn pha C -> UZA = 1/2. UAB
+ Trong khong : = 5 - 6 Van 1 dn pha A ; Van 2 dn pha C ; Van 3 dn pha B -> UZA = UA
n 36
n ttnghip pha
2. Trng hp : = 600 - 900 Trong phm vi ny lun ch c cc giai on 2 van dn :
th in p pha A , = 750, gc dn ca Thyristor khng i * Cng thc tnh ton * Gi tr hiu dng ca in p qu ti.
Uan =
2U . 3 . 4 3 + + 3 sin 2 cos 2 4 3
* Cng sut:
n ttnghip pha
P=
3Udm 3 + sin 2 + R 16 12
3 16
cos 2
3. Trng hp : 900 < < 1200 * Dng in p
* Cng thc tnh ton Trong trng hp ny ch c cc giai on 2 van dn hoc khng van no dn c
P=
3U dm
sin
d +
in

3
+
.R
n ttnghip pha

2
3.U
-> P = R .dm
5 3 1 24 4 + 16 cos 2 + 16 sin 2
39
n ttnghip pha
4 - nh gi v nhn xt Qua cc phng php trn ta thy: a. S ti u Y c trung tnh : u im: - S ging ht 3 mch iu p 1 pha iu khin dch pha theo in p li do in p trn cc van bn dn nh hn v in p t vo van bn dn l in p 3 pha. Cc van u in trung tnh nn s van gim i mt na. Nhc im: Tuy nhin phng php ny i hi ta phi ra ng 6 u dy m b khi ng ca ta khng ph hp. Chnh v vy ta khng s dng s ny. b. S ti u : Hin nay s ti u l s thng dng nhng v s khng c im trung tnh nn ta khng s dng s ny. c. S ti u Y khng c im trung tnh: Qua cc s trn ta nhn thy s ny l s p ng c y nhng yu cu m ti t ra. Chnh v vy ta la chn s ny. S ny c nhiu im khc vi s c dy trung tnh . y dng in chy gia cc pha vi nhau nn ng thi phi cp xung iu khin cho 2 Thyristor ca 2 pha mt lc . Tuy nhin s ny cng c hn ch l vic cp xung iu khin nh th i khi gp kh khn trong mch iu khin, ngay c khi vic i th t pha ngun li cng c th lm cho s khng hot ng
40
n ttnghip pha
IV- TNH CHN V BO V VAN:
1. Cc iu kin tnh chn v bo v van . * Cc iu kin bo v van: - Khi chn van ta phi ch ti cc thng s bi cho , y ta c : P = 250 (kw) , cos = 0,85 , U = 380/220 , km theo cc yu cu sau y i vi van l : - in p ngc ln nht Ungmax - Gi tr trung bnh cho php i vi dng in Itb - iu kin lm mt cho van - H s d tr dng in , in p. * iu kin lm mt cho van: - V van bn dn rt nhy cm vi nhit , nn khi lm vic nu nhit mt ghp vt qu nhit cho php th d trong thi gian rt ngn cng c th ph hng thit b bn dn . Chnh v vy m ta phi c nhng bin php lm mt m bo an ton cho cc van bn dn . Thng thng ta c 3 phng php lm mt sau. - Lm mt t nhin : dng cnh tn nhit v thng gi t nhin , phng php ny t hiu sut 25%-30%. - Lm mt bng thng gi cng bc : bng cch lp qut gi vo cnh tn nhit vi tc 15 m/s , hiu sut s dng 30% - 40%. - Lm mt bng nc : Cho nc chy tun hon qua van, hiu sut ca phng php ny l 90%. - Cn c d kin bi ta chn phng php lm mt bng thng gi cng bc vi tc qut l 12 m/s. * in p ngc ln nht t ln van l : Ungmax =
6 U2
6 .220
= 538,9 (V)
41
n ttnghip pha
*in p van cn c l : Uv = ku.Ungmax = 1,6.38,9 = 862,2 (V) Ku - l h s d tr in p * Dng in ti l : It =

Pdm 3.U dm . cos
Thay s vo ta c : It =
250000 3.380.0,85
= 447 (A)
Dng in trung bnh qua van l : Itbv =

It 2 = 447 2 = 224 (A)
Thay s vo ta c : Ibv =
224.1.4 35% =
896 (A)
Ki =1,4 l h s d tr dng in Vi cc s liu trn m bo an ton ta chn van TB- 320 vi cc thng s ca van nh sau : Gi tr dng ti trung bnh cho php i vi dng in :I = 630(A) in p ngc ln nht : Ungmax = 1000 (V) in p ri trn van : Thi gian kho : Dng iu khin : in p iu khin :
di dt
= 1 (V) = 100 ( s) = 300 A = 7 (V) = 50 ( A)
toff Ik Uk
du dt
= 100 (V/ s)
42
n ttnghip pha
2. Bo v van khi vn hnh : - Thyristor rt nhy cm vi nhit , qu in p nh mc c th lm hng van . V vy ta phi c nhng bin php bo v cho van - Thng thng c hai nguyn nhn : -Nguyn nhn ni ti : Do s tch t trong cc van bn dn , khi kho Thyristor bng in p ngc gy ra sc in ng cm ng rt ln trong cc in cm.Gia cc Ant v Katt ca Tiristor xut hin qu p. -Nguyn nhn bn ngoi: nhng nguyn nhn ny thng xy ra ngu nhin nh khi ng ct khng ti my bin p , khi cu ch bo v nhy , khi c sm st... bo v qu in p ngi ta thng dng mch R- C u song song vi Thyristor bo v qu in p do tch t in tch khi chuyn mch gy nn.
43
n ttnghip pha
Thit k b khi ng ng c khngng b ba CHNG III :
THIT K MCH IU KHIN

I- S KHI CA MCH IU KHIN
Uc
1 S Ur
2 1
4 T
Trong : Ucm : in p iu khin(in p 1 chiu) Ur : in p ng b, hoc in p xoay chiu Hiu in p Ucm Ur c a vo khu so snh lm vic nh mt Trig . Khi Ucm Ur = 0 th Trig lt trng thi, u ra ca n nhn c mt chui xung hnh ch nht. Khu 2 l mt a hi mt trng thi n nh Khu 3 l khu khuch i xung. Khu 4 l khu bin p xung. Bng cch tc ng vo Ucm ta c th iu chnh c v tr ca xung iu khin tc l iu chnh c gc m .
44
n ttnghip pha
II- CC NGUYN TC IU KHIN.
C hai nguyn tc iu khin c bn sau y:

1- Nguyn tc iu khin thng ng tuyn tnh
Trong nguyn tc ny ngi ta dng hai in p l: - Dng p ng b Ur c dng rng ca , ng b vi in p t trn - Ant- catt ca Thyristor. - in p iu khin Uc l in p mt chiu c th iu chnh c bin . Tng i s ca Ur+ Uc c a ti u vo ca nt khu so snh. Nh vy bng cch lm bin i Uc ngi ta c th iu chnh c gc m Khi Uc = 0 ta c = 0 Khi Uc < 0 ta c > 0 Khi Uc v c quan h : =
Uc Ur max Uc Uc max
Ngi ta ly Ucmax = Urmax . Vy =
45
n ttnghip pha
Ur Uc Uc (Ur+Uc) 2 Uc t
2- Nguyn tc iu khin thng ng ARCCOS. Theo nguyn tc ny ngi ta cng dng hai in p: - in p ng b Ur vt trc in p ant- catt ca Thyristor mt gc bng /2. ( Vi UAK= Asin(t) th Ur= B cos(t) ) - in p iu khin Uc l in p mt chiu c th iu chnh c bin theo hai hng : dng v m. ( hnh v)
46
n ttnghip pha
U Ur
Ur
t Uc
Tng i s (Ur+Uc) c a n u vo ca mt khu so snh Khi Ur+Uc= 0 th ta nhn c mt xung u ra ca khu so snh Uc+ Bcos = 0 Khi = arccos(/) . Ngi ta ly = Ucmax. Khi Uc= 0 th = /2. Khi Uc= Ucmax th = Khi Uc= -Ucmax th = 0 Nh vy : Khi cho Uc bin thin t (-Ucmax) n (+Ucmax) th bin thin t 0 n .
47
n ttnghip pha
III - CHC NNG V NHNG YU CU C BN I VI H THNG IU KHIN
Mch iu khin c cc chc nng sau : - iu khin c v tr xung iu khin trong phm vi na chu k dng ca in p t trn ant, ca tt, Thyristor. - To ra c cc xung iu kin m c Thyristor ( xung iu khin thng c bin t 2 n 10V, rng xung tx = 20 n 100 s i vi thit b chnh lu, tx 10 s i vi thit b bin i tn s cao) rng xung c xc nh theo biu thc : tx =
Idt di / dt
Trong : Idt - dng duy tr ca Thyristor di - tc tng trng ca dng ti dt - thi gian xy ra s tng trng ca dng ti H thng iu khin cc thit b bin i dng hnh thnh v to ra cc xung iu khin c dng xung v so snh rng xung nht nh, phn b chng theo cc pha v thay i thi im a xung kch thng vo cc van ca b bin i. Cc yu cu c bn ca h thng iu khin ccb bin i ph thuc vo dng phn t, cc ch lm vic ca chng v c tnh ca ti. V vy cc yu cu chnh cn c ca mch iu khin l: m bo pht xung vi cc yu cu m van: - bin Uc. - rng xung(tc). - Sn xung phi ngn(ts= 0,51ms)
n ttnghip pha
1s
tc
- m bo tnh i xng i vi cc knh iu khin. Cc xung iu khin phi m bo i xng theo pha. Nu khng m bo i xng cc xung iu khin th cc Thyristor ca b bin i nhiu pha s gy ra s khng cn bng v gi tr trung bnh ca dng chy qua cc Thyristor . Vi s iu khin cc Thyristor trong s chnh lu nhiu pha th lch pha cho php ca cc xung iu khin cc knh khc nhau phi trong phm vi t 1030 ng vi cng mt gi tr in p iu khin.(hnh v)
49
n ttnghip pha
V1
V2
00
600
1200
1800
2400
3000
3600
V3 1030 V4 V5 V6
- m bo cch ly gia mch iu khin v mch lc. Bin p xung thng c s dng nh mt khu truyn xung cui cng tng khuch i so snh ti xung. in p chu ng gia s cp v th cp ca my bin p phi t c t 1500V n 2000V khi s lm vic vi in p li in 1240 VAC. - m bo ng quy lut thay i v pha ca xung iu khin . y l yu cu m bo phm vi iu chnh ca gc iu khin .
50
n ttnghip pha
V d: i vi chnh lu c iu khin hoc cc s bin i xung p xoay chiu , thng thng i vi chnh lu iu khin th gc iu khin phi thay i c trong phm vi 1001700. - C th hn ch c phm vi iu chnh ca gc khng ph thuc vo s thay i ca in p li. - Khng gy nhiu i vi cc h thng iu khin in t khc xung quanh. - C kh nng bo v qu p , qu dng, mt pha v bo hiu khi c s c.
IV. XY DNG MCH IU KHIN
1. Khu ng pha y l khu to in p dng xung vung c pha ng pha vi in p ngun , thc hin c iu ny ta s dng IC khuych i thut ton trong xy dng mch iu khin. - in p ngun nui: V=
5
18
-Hiu in th gia cng o v khng o U= 25(V) -Nhit vn hnh: T=-250 a. S cu trc chn +V 3 2 7 6 4 -V
850C
n ttnghip pha
Hnh 3.1
Nhn vo c tnh khuych i ta thy Ur , Uv2 rt nh -> i vi cc KP ch cn mt bin thin rt nh ca Uv cng gy ra Ubh u ra do ta u b khuych i thut ton khng c ni tip nh hnh di y th n l mt khu so snh c c tnh truyn t th 2
U max khiU v < U 0 Ur = U r min khiU v > U 0
Nh vy qua phn tch ta thy khi a in p xoay chiu ng ba pha vi Uv ln hn UVk v so snh vi U th ta c xung ng b * S ni chi tit khu ng pha.
D1
+E
OA1
R1 2 U D2
OO
4 -E
R2
VR1
E b. Nguyn l hot ng :
n ttnghip pha
Tn hiu xoay chiu h p qua D1,D2 c lc thnh 1 chiu ly na dng tn hiu ny c em so snh vi tn hiu t trn VR3 so snh (cng du) khi Uv>U xung ra mang phn m u ra ca khu ng pha ta c xung c hai na m dng ng pha vi in p ngun xoay chiu c. Cng thc tnh ton khu ng pha Uth cp ba = U2=12v a vo D1,D2 Us cp ba =U1=220v U=I 2
2U 2
= 0,9.12 = 10,8v
Chn R0=1k Id = Ud
R = 10,8 10
3
= 10,8mA
Gi tr in p ngc t ln iot D1 ,D2 : Ung=

2.U 2 = 17 v
Chn D1,D2 loi IN 4007 c Ung=50 v in tr R2 hn ch dng in i vo khuch i thut ton 0A1 thng chn R1sao cho dng in i vo khuch i thut ton Iv < 1mA Do R1 Ud = 10,8 = 10,8K 3
Iv 10 2.U 2 . sin
in p U2=
Chn nh bng 5 di iu chnh ln, ta c : U0=

0 2.U2 .sin 5 = 1,5
Chn in tr R2,VR3 theo phn p sau:
U0=
15.VR 3 .VR3 = 1,5v. R2 + VR3 R2 + E VR3
-> R2 + VR3=10VR3 -> R2= 9VR3

n ttnghip pha
-> R2 =9(k ) Chn VR3=1k
2. Khu to rng ca. a. S nguyn l :

U3 C1 R4 D3 OA2 R5 D4 R6 U4
b. Dng in p
c. Nguyn l hot ng Bng T1 dng lm ngun dng np cho t C, nh cch mc theo s baz chung nn dng IC rt n nh. Khi T2 b kho t C s c np in bi dng IC = const v tuyn tnh. Khi a xung vo m T2, T2 m v t C s phng in qua T2 d. Cng thc tnh ton * Tnh dng in np ca t C1 : Chn OA2 l loi A741, t C1 c U = 35 V , C = 0,47 F Chn UC1max = UC2max = 10 V
n ttnghip pha
y ta chn chu k phng np cho t l 10 ms Thi gian np tn = 0,56 ms Thi gian phng tp = 9,44 ms Dng in np l: In =
E R4
= iC
Gi tr in tch trn t l : CC(t) =-
C7
iC
0
dt
= U-
E p t R4
Khi t = tp th Ut = 0 U =
E tp R 4 C1
,(vi E = 12 V )
Thay s :
12 =
12 9,44.10 3 R4 .0,47 10
6
R4 = 10 ( k ) Chn it D3, D4 loi 1N 4009 Chn R6 = 10 k 3. Khu so snh. Mch so snh thc hin hai tn hiu l in p iu khin c t vo ca (+) ca OA3 v in p rng ca t vo ca (-) ca OA3. y ta chn OA3 loi 741 a. S nguyn l.
55
n ttnghip pha
+E R7 Uk -E OA3 D5
b. Dng in p.
U4 Uk U5
c. Nguyn l hot ng : Tn hiu rng ca c a vo ca (+) ca khuch i thut ton c em so snh vi in p iu khin trn VR2 so snh ngc, khi no tn hiu rng ca nh hn tn hiu iu khin th suy ra khuch i thut ton mang phn dng, khi tn hiu RC ln hn tn hiu iu khin th xung ra mang phn m -> u ra ca khu so snh c 1 xung c c phn m phn dng qua iot D5 lc bt phn (-) i v xung ra ch cn na (+) em xung ny trn vi xung chm khu to xung chm v a ra ca BE ca T1,T2 khu khuch i d. Tnh ton thng s khu so snh.
56
n ttnghip pha
U0= Uk- Ur Uk= E - UR8 Theo phn p ti im A ta c : Uk=

E R8 + VR2 .VR2 R6 + VR2 VR2 = E U dk
->
Uk theo l1 v chn = 2 Uc max

3
2 3
.10 = 6,7
Uk= 6,7 v chn E = -15 (v) -> Gi tr E = 15 v

E U dk =1+ R8 = 2,24
v -> R =12,4 VR
8 2
VR2
Chn VR2=10k th R8=12,4k Chn R7= R8 + Rc Rc=14 (k) R8=4,5 k R7=7,5k 4. Khu to xung chm. a. S nguyn l
R10 C2 + OA4 Ur R12 R11 D9 R13 Uchmt
b. Dng in p
T1 T2
Uc
57
n ttnghip pha
c. Nguyn l hot ng : Khi a ngun nui +E,-E vo u ra ca khuch i thut ton 0A4 c in p. Gi s Ua(+) qua R t C c np in 0A4. So snh gia in p c t ly qua phn p qua R11,R12 t vo khuch i Uc ln dn bng in p u ra so snh tri du Uc vi Ut. Uc >Ut o du ln xung lin tip v Uc lc np lc phng trong khu "to xung chm". mch iu khin u ra mc thm 1 Tranzitor thun loi na (+) ca xung i ly na (-). Khi ngun E phng in qua EC em trn vi xung ra ca khu so snh. d. Tnh ton thng s v chn mch dao ng to xe dng khuch i thut ton. Ur=E
U0 = E .R R11 + R12 10
2.R11 T0 = 2.R9 .C2 .ln1 + R12
Chn R12=R11 = 10 k ->T1=T2 -> T = 2.R10C2ln(1+2) -> T= 2,2.R10.C2 T=2,2.R10.C2 -> Chn t C2= 0,1F Ly f=10kHz -> T =
1 10.10
3
= 10 4 (s)
= 100.10-6 (s)
= 100 (s)
R10=
10
10 4 2,2.0,1.10
6
= 0,45.10 = 4,5
2,2.C 2
Chn T2 loi Tranzitor thun A564, R13 = 10 k - U=50 (v)

n ttnghip pha
- I = 100 mA - = 10 Uk > URC th u ra ca OA3 l in p dng ( + ) Uk < URC th u ra ca OA3 l in p m ( - )
59
n ttnghip pha
5. Tnh khu khuch i xung v bin p xung 5.1- Tnh BAX Theo phn tnh chn van ta chn Thyristor c: Ug = 7 V Ig = 300 mA * Ta chn s b: - Vt liu lm li st l thp Perit HM li c dng hnh tr c H = 50 A/m v B = 0,7 T, c khe h khng kh. - T s my bin p xung chn m = 1,5 - in p th cp : U2 = Ug = 7 V - in p s cp : U1 = m U2 = 1,5 7 = 10,5 V - Dng in th cp: I2 = Ig = 600 mA - Dng in s cp: I1 =
I2 m
= 600 = 400 mA
1,5
- rng xung : tx = 600s = 610-4 s - Mc st bin xung : S = 0,15 Chn t thm khng kh 0 = 10-6 H/m - t thm trung bnh
tb tb
ca li thp:
B
H
0,7
Th tch li thp :
= =
10 6 50
tb
= 1,4 104 H/m V=

tb 0 t x S U 1 I 1
(B )2
60
n ttnghip pha
V=
0,400
1,4 10 4 10 6 6 10 4 0,15 10,5
= 12 cm
(0,7 )
2
Chn Q = 2,25 (cm ) a = 1,5(cm) , b = 1,5 (cm) h = 3 (cm) K hiu li thp III 1210 - Chn h s lp y K = 0,76 - S vng dy cun s cpBAX: W1 =
U i t0
10,5 10
4
= 870 vng
4
B Q K
0.7 2,25 10
0,76
- S vng dy cun th cp BAX: W2 =

U 2 W1 7 870 U1 10,5
= 580 vng
Chn J1 = J2 = 2 A/mm - Tit din dy s cp:

I
400 10
1
S1 =
J1
= 0,2 mm
- ng knh dy s cp: d1 =
4S1 4 0,2 3,14
= 0,6 mm
3 - Tit din dy th cp:
S2 =
I2 J2
= 600
10 2
= 0,3 mm
ng knh dy th cp:
4 0,3 3,14
d2 =
4 S2
= 0,6 mm
Thc t ta thng dng BAX bng vt liu ferit c kch thc v ngoi v gng hnh tr l 30 x 25 (mm ) .
2
n ttnghip pha
5.2- Tnh chn khu khuch i xung a. S nguyn l

+ E2
R14 D8 D6 D10 T1 R11 D9
R10
T1 T2
D11
b. Nguyn l hot ng Khu khuch i xung lm nhim v khuch i tn hiu xung U7 im 7 thnh tn hiu cng c bin , rng v cng sut ln kck m tranzito T1. c. Cng thc tnh ton Chn cc it D6 , D7 , D8 loi 2608 c cc thng s sau: U = 220 V I=5A
62
n ttnghip pha
Chn bng tranzito cng sut T2 loi HI 1061 c cc thng s sau: UEC = 35 V IEC = 5 A = 100 Ta c : Tnh c dng IBT2 :
I ECT 2
IEC T2 = I1BAX = 0,4 A
IBT2 =
0,2 10
= 40mA ( y ta chn = 10 )
IECT1 = IBT2 = 40 mA * Tnh dng IBT1 : ( Vi T1 = 10 )

I ECT 1 20
IBT1 = T 1 = 10 = 4 mA y ta chn tranzito T1 loi C828 c cc thng s sau: UEC = 250 V IEC = 350 mA * Tnh in tr R11 Thng thng st p trn tranzito l khong 0,6 V
0,6 I ECT 1 0,6 0,4
= 100
Vy :
R11 =
= 1,5
Chn cc in tr R10 =R14 = 10 k
B pht xung cho knh iu khin Thyristor T2 cng c thng s tng t.

n ttnghip pha
S NGUYN L MCH IU KHIN
R T
&
OA
OA
OA
OA
-E
64
n ttnghip pha
DNG IN P
6
n ttnghip Thit k b khi ng ng c khngng b ba pha NGUYN L HOT NG CA MCH IU KHIN
Khi cp ngun xoay chiu vo pha s cp ca bin p ng pha dn n in p bn pha th cp s c chnh lu qua diot D1, D2 to ra in p ng pha a vo ca m ca khuch i thut ton OA1 v c so snh vi in p U0 t vo ca dng OA1. Khi in p ti cc im 1 v 2 ta c dng in p ti cc im c trnh by trn bn v l U1, U2. in p ng pha c a vo khu to in p rng ca (dng khuch i thut ton OA2) to ra in p RC c xung in p ng b vi in p ngun. Dng in p ra ca khu to in p RC l U3 . - Sau in p RC c so snh vi in p iu khin nh
khuch i thut ton OA3, in p RC a vo ca dng ca OA3 cn in p iu khin c a vo ca m ca OA3 vi nhim v l to ra xung iu khin. Nu Udk > URC . u ra ca OA3 ta nhn c xung m Nu Uk < URC u ra ca OA3 ta nhn c xung dng V in p o c u ra ca OA3 chnh l U4. Khu pht xung chm s dng khuch i thut ton OA4, nh s phng np ca t C lp i lp li nhiu ln ta nhn c xung chm c tn s f = 10 KHz. Khi ta c in p ti im 5 l U5.
66
n ttnghip pha
Xung iu khin ( U4 ) v xung chm (U5) cng c a vo phn t AND, sau c a ti khu khuch i xung qua in tr hn ch R15 . Lc ny xung iu khin l nhng xung dng (U6) c a n s cp bin p xung s c cm ng sang pha th cp bin p xung c cc tm tng ng m cc i t D8, D10 v a dng iu khin vo gia cc iu khin catt ca (T .)
67
n ttnghip pha
KT LUN
Qua 10 tun thc hin ti: Thit k b khi ng khi ng cho ng c khng ng b 3 pha, em thy ti ny tht b ch cho nhng sinh vin sp ra trng nh chng em, v thc t ng c khng ng b l nhn t rt quan trng trong cng nghip, nghin cu v c im ca n, v nhng phng php khi ng, phng php iu chnh in p, tnh ton nhng phn t trong b khi ng thit k mch khi ng ng c. iu s gip ch nhiu cho cng vic sau ny. Tp n ny mc d cn nhiu hn ch, nhng trong qu trnh thc hin ti gip em t nh gi v hiu k hn v cc kin thc chuyn mn, cng l kt qu ca nhiu nm hc tp cng vi s dy d rt tn tnh ca cc thy c trong khoa, trong b mn THXNCN. Em xin chn thnh cm n ti cc thy c v c bit l thy gio TS. V Minh Chnh ch bo rt tn tnh em hon thnh quyn n ny. Em xin chn thnh cm n. H Ni, ngy 21 thng 1 nm 2005 Sinh vin thc hin
Trn Th Phng Hin
68
n ttnghip pha
TI LIU THAM KHO 1. Truyn ng in Bi Quc Khnh Nguyn Vn Lin Nguyn Th Hin 2. in t cng sut Nguyn Bnh 3. My in V Gia Hanh Trn Khnh H - Phan T Th Nguyn Vn Su 4. in t cng sut V Minh Chnh Phm Quc Hi Trn Trng Minh
69
n ttnghip pha
MC LC
LI NI U
CHNG I: GII THIU CHUNG V NG C KHNG NG B I- Gii thiu chung................................. ........................ ......................... ........................ 2 II- Nguyn l lm vic ca ng c KB. .................................................................... 5 III- c tnh c bn ca ng c khng ng b. .............................. ......................... 9 IV - Cc phng php m my ca ng c KB .............................. ...................... 13 V. Xy dng mch lc ........................... ......................... ........................ ...................... 19
CHNG II: GII THIU V TNH TON B BIN I

I. Xung p xoay chiu 1 pha........................................... ........................ ...................... 24 II- Xung p xoay chiu 3 pha......................................... ....................... ....................... 31 III. Dng in p - nguyn l lm vic .......................... ........................ ...................... 34 IV- Tnh chn v bo v van: ...................................................................................... 39
CHNG III : THIT K MCH IU KHIN

I- S khi ca mch iu khin .............................. ......................... ...................... 42 II- Cc nguyn tc iu khin. ................................................................................... 43 III - Chc nng v nhng yu cu c bn i vi h thng iu khin .................. 46 IV. Xy dng mch iu khin ................................................................................... 49
1. Khu ng pha ........................................... .......................... ....................... 49 2. Khu to rng ca. ....................................................................................... 52 3. Khu so snh. ............................................................................................... 53 4. Khu to xung chm. ................................................................................... 55 5. Tnh khu khuch i xung v bin p xung ................................................ 57
S NGUYN L MCH IU KHIN .......................................................... 61 DNG IN P ......................................................................................................... 62 KT LUN .............................. ......................... ........................ ....................... ....................... 65 TI LIU THAM KHO................................ ........................ ....................... ....................... 66
70
n ttnghip pha
* S MCH LC:
71

Do An Tot Nghiep Thiet Ke Bo Khoi Dong Dong Co Khong Dong Bo 3 Pha 3663

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Do An Tot Nghiep Thiet Ke Bo Khoi Dong Dong Co Khong Dong Bo 3 Pha 3663

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

n ttnghip-Thit k b khi ng ng c khngng b ba pha

............, Thng .... nm .......

Thit k b khi ng ng c khngng b ba

Thit k b khi ng ng c khng ng b ba pha

CHNG I: GII THIU CHUNG V NG C KHNG NG B

Sinh vin : Trn th Phng Hin Lp TH K7

Thit k b khi ng ng c khngng b ba

Sinh vin : Trn th Phng Hin Lp TH K7

Thit k b khi ng ng c khngng b ba

Thit k b khi ng ng c khngng b ba

Sinh vin : Trn th Phng Hin Lp TH K7

Thit k b khi ng ng c khngng b ba

Thit k b khi ng ng c khngng b ba

Sinh vin : Trn th Phng Hin Lp TH K7

Thit k b khi ng ng c khngng b ba

- Mm : Momen nh mc - Sth : trt ti hn.

Mmax Mm Sth Mkdd S S=1

Sinh vin : Trn th Phng Hin Lp TH K7

Thit k b khi ng ng c khngng b ba

Sinh vin : Trn th Phng Hin Lp TH K7

Thit k b khi ng ng c khngng b ba

W0: Tc t trng quay.

Thit k b khi ng ng c khngng b ba

Da vo s thay th ta tnh c dng in stato

- Khi = 0 -> S = 1 -> I1 =

Gi l I1 ngn mch. -> I'2 = U 1 f .

(R1 + R' 2 )2 + X 2nm

Thit k b khi ng ng c khngng b ba

Thay I'2 tnh c trn vo ta c:

Tr s ca M v S ti im cc tr k hiu l Mth v Sth

Thay vo phng trnh c tnh ta c.

Du (+) ng vi ch ng c Du (-) ng vi ch my pht

Thit k b khi ng ng c khngng b ba

Hnh Khi nghin

cu h truyn tm n trng thi m lm vic ca biu din khong t c S 0 S th

Hnh 1.7 c tnh c bn ca ng c KB = f (M) trong ch ng c n gin phng trnh c tnh c:

Thit k b khi ng ng c khngng b ba

i vi cc ng c cng sut ln thng R1 rt nh so vi Xnm lc ny c th b qua R1, coi R1 = 0 ; a.Sth = 0 ta c.

2 3.U 12f M th = 2.W1 . X nm

Sinh vin : Trn th Phng Hin Lp TH K7

Thit k b khi ng ng c khngng b ba

Sinh vin : Trn th Phng Hin Lp TH K7

Thit k b khi ng ng c khngng b ba

Gi dng in m my v mmen m my trc tip l Im v Mm sau

V mmen m my t l vi bnh phng ca in p nn :

Thit k b khi ng ng c khngng b ba

b/Dng in p t ngu h in p m my.

Mt khc da vo s ta thy: U1 = Ue ; U2 = Uc ; Iml = I1 ; Imc = I2 . -> Uc =

( Ging phng php cun khng )

Thit k b khi ng ng c khngng b ba

Sinh vin : Trn th Phng Hin Lp TH K7

Thit k b khi ng ng c khngng b ba

3. M my ng c khng ng b roto dy qun. M my bng cch a in tr ph vo roto

2.f (R + R' + R'

Thit k b khi ng ng c khngng b ba

Thit k b khi ng ng c khngng b ba

Thit k b khi ng ng c khngng b ba

Sinh vin : Trn th Phng Hin Lp TH K7

Thit k b khi ng ng c khngng b ba

Sinh vin : Trn th Phng Hin Lp TH K7

Thit k b khi ng ng c khngng b ba

a/ Thyristor u song song ngc b/ Cu Diot

Thit k b khi ng ng c khngng b ba

in p van cn c l : Uv = ku.Ungmax = 1,6.38,9 = 862,2 (V) Ku - l h s d tr in p Dng in ti l : It =