ANADOLU NVERSTES MMARLIK VE TASARIM FAKLTES ENDSTRYELTASARIM BLM YKSEK LSANS PROGRAMI

TASARIM YNETM
Genel letme Hakknda zet Bilgiler retim Eleman Do. Dr. Celal Hakan KANICIOLU Hazrlayan Ouzhan GNGR

31.10.2012

GENEL LETME Bu almada genel iletmenin iermi olduu belirli konular hakknda zet bilgiler sunulmaktadr. Bu konular; iletme kavram, iletmelerin zellikleri, iletmelerin kuruluu, iletmelerin bymesi, i ahlak ve toplumsal sorumluluk, ynetim kavram, ynetim ilevleri, insan kaynaklar ynetimi ve ilevleri, pazarlama ilkeleri, rn fiyatlama, pazarlama kanallar ve tutundurma, retim sistemleri ve ynetimi, retim sistemlerinin tasarm kurulu ve ileyii, iletme bilgi sistemi, muhasebe, finansal ynetim, finansal sistemler ve kurumlar, ok uluslu iletmelerdir. letme bilimi, iletmeleri ilgilendiren olaylarn incelenmesi, aklanmas ve iletmelerin toplum ierisindeki yerlerinin belirlemelerinde yardmc olmaktadr. letmelerin genel olarak ilevi ise toplumun istekleri ve gereksinimlerinin giderilmesidir. stek ve gereksinimlerin farkllna gre iletmeler de farkllamaktadr. Hizmet ve mal retimi iin gerekli bir takm faktrler bulunmaktadr. Bunlar genel olarak doa, teknoloji, sermaye, emek ve giriimci olarak zetlenebilir. Hizmet ve mal kullanm ile tketim ortaya kmaktadr. Tketiciler, satn alma gc bulunan bireylerdir ve bu bireylerin hizmet ve mallara kar gsterdikleri satn alma ilevi talep oluturmaktadr. Her iletmenin genel bir amalar vardr ve bu amalarn en banda irkete kar salamak gelir. Dier amalar ise, topluma hizmet etmek ve iletmenin varln srdrmektir. letmenin zel amalar ise sosyal sorumluluk, evrecili, uluslar aras ilikiler gibi zel olarak ilgi duyulan alanlar olarak zetlenebilir. letmelerin ilevlerini genel veya zel amalar ekillendirmektedir. Bir iletmenin kuruluu iin alnmas gereken kararlar vardr. Bu kararlar yatrmn karllnda nemli rol oynamaktadrlar. Bir iletmenin kuruluunda ilk olarak yatrm dncesi ele alnr ve yatrmn yaplabilirliini belirlemek iin teknik, finans, ekonomik aratrmalar yaplarak bir proje oluturulur. Bu proje sonrasnda elde edilen veri ve analizler dorultusunda bir karar varlr. letme bymesi, iletmelerin temel amalarndan bir tanesi olarak saylabilmektedir fakat bymek kadar klmek de gerekmektedir. Bir iletme i ve d byme olarak iki ekilde byme gstermektedir. byme, iletmenin kendi kaynaklar vastasyla bymesidir. D byme ise iletmenin i kaynaklar yeterli olmad durumlarda bavurduu bir dier yoldur. Bir iletmenin sahip olduu i ahlak ve toplumsal sorumluluklar vardr. Etik, insanlar iin neyin doru, iyi veya yanl olduunun ortaya konmasdr. Her zaman etik anlay ve yasalar birbiriyle rtmez. Bir iletme bazen etik kurallara gre hareket ederken bazen de yasalarn gerektirdii ekilde karar almak durumunda kalabilir. Bir iletmenin toplumsal sorumluluu o iletmenin toplumla olan anlamasyla ortaya kmaktadr.
1

Her iletmenin bir ynetimi vardr. Ynetim ve ynetici kavram genel olarak, bakalarna i grdrme, bakalar aracl ile ii baarma ve amalara ulamann saland her durum iin kullanlabilmektedir. letme ynetiminin ilevleri arasnda planlama, rgtleme, yneltme ve denetim vardr. Planlama ilevi daha ok iletmenin amalar ve politikalarnn oluturulmas zerinedir. rgtleme ise iletmenin amalarn gerekletirmek iin gerekli olan faaliyetleri dzenleme grevini stlenmektedir bu anlamda ise yneltme de yol gsterici etki yaratmaktadr. letmenin denetim srecinde ise faaliyetlerin ve planlarn amalara uygun olup olmad denetlenmektedir. nsan kaynaklar ynetiminin ana konusu insandr. Bir iletmede bulunan en kademeli yneticiden en alt konumdaki vasfsz iiye kadar olan alanlardan insan kaynaklar sorumludur. nsan kaynaklarnn genel olarak iki temel amaca hizmet etmektedir. alanlarn bilgi ve becerilerini gelitirmesini ve yetkin kullanmlarn salayarak iletmeye olan katklarn en st seviyeye kartmada yardmc olmak ve i yaamnn kalitesini artrmak olarak bu iki ama zetlenebilir. Bylece alanlardan maksimum verim alnm olunur ve yaplan iten zevk duyulmas salanlr. nsan kaynaklar ynetiminin analizleri, insan kaynaklar ynetiminin ilevlerinin yerine getirilmesinde nemli bir bilgi kayna sunmaktadr. Bir iiyi ie alma iletmeler iin byk nem tamaktadr. letmeler devamllklarn salamak ve rekabet ortamnda stn duruma gemek iin doru kiileri ie almalar gerekmektedir. Bu da ie alnacak kiinin niteliklerini iyi deerlendirmek ve iletmeye olan faydalarn saptamaktan gemektedir. Pazarlama, rekabeti bir ortamda mteri istek ve ihtiyalarn karlayan mal ve hizmetlerin salanmasnda yaplmas gereken temel ilemleri belirli bir stratejiye gre yapma olarak zetlenebilir. Pazarlamay etkileyen birok faktr bulunmaktadr. Pazarlama yapmak iin iletmeciler eitli bilgiler toplamak zorundadr. Tketicinin satn alma davranlar, tketicinin ne gibi deerlere nem verdii gibi konular hakknda bilgi sahibi olmak pazarlama stratejisini belirlemek ve uygulamak iin byk nem arz etmektedir. Pazarlanacak olan bir rnn fiyatn belirlemek eitli faktrlere dayanmaktadr. Bu faktrler iletme ii ve iletme d faktrler olarak iki ana balk altnda incelenebilir. letme ii faktrler rnn maliyeti temel olarak alnabilir. letme d faktrler ise pazarn temel fiyatlamas ile alakaldr. rnlerin retilmesi ve fiyatlandrlmasndan sonra sra datma gelmektedir. Datm kt olan bir rn, rn zellikleri ne kadar iyi olursa olsun deer kaybetmektedir. Datmda bir nemli faktr ise tutundurma almalardr. Tutundurma, tketicinin satn alma kararn etkilemek amac ile onlar bilgilendirmek ve ikna etmek olarak zetlenebilir.
2

letmelerin bir retim sistemleri ve ynetimleri vardr. retim sistemi, makine, ara gere, malzeme, enerji, igc, zaman gibi girdileri, mal ve hizmet eklindeki ktlara dntren ve sonular geribildirim kanalyla grntleyen bir sretir. Tasarm bir iletme iin nemlidir. Eer tasarm doru yaplrsa, irket deer kazanr ve rekabet stnl elde etmi olur. Tasarm etkileyen belli bal faktrler arasnda, ekonomik deerlendirme ve retim olanaklar, rn ve retim sistemi tasarm olarak genelletirilebilir. Baarl bir retim sreci tasarm ise retim sresini ksaltarak iletmeye kar salamaktadr. letme bilgi sistemi oluturmak iletme iiletiimi kolaylatrr ve deneyimlerin hzl bir ekilde paylalmasn salar. Bir iletmenin bilgi sisteminde ne kadar veri ve bilgi varsa o iletme, analiz ve planlama dorulturunda karar almas byk lde kolaylamaktadr. Bir iletmenin iyi ynetilebilmesi iin muhasebe ilerinin iyi ekilde yerine getirilmesi gerekmektedir. Muhasebe birimi irket yneticilerini ve ortaklarn ekonomik veriler nda analizleyerek rapor halinde bilgilendirmeli ve bu bilgileri srekli olarak depolamaldr. Finansal ynetim ile muhasebe arasnda bu balamda bir ba vardr. Finansal ynetim, iletme iin gerekli fonlarn belirlenmesi, salanmas ve ynetilmesi ile alakaldr. letmenin ne zaman ve ne kadar yatrmda bulunmas gerektii hakknda bilgiler sunmaktadr ve yatrm iin uygun fonun nereden ve nasl salanaca hakknda raporlama yapmaktadr. Etkin bir planlama finansal baar iin nem arz etmektedir. Beklenmeyen bir problemle karlalmamak iin iyi bir analiz ve planlama gerekmektedir. letmeler artk gnmzde okuluslu bir hal almaktadrlar. Dnyann globalleme srecinde iletmeler dier lkelerde faaliyet gsterir ve artk o lkelerin vatandalar gibi grlmeye balarlar. ok uluslu iletmelerin yabanc lkelere girilerinde dikkate aldklar farkl koullar bulunmaktadr. Bu koullar; toplumsal, kltre, ekonomik, yasal veya siyasi farkllklar olarak zetlenebilir. Bu farkllklar iletmenin ynetiminde nemli rol oynamaktadr.

Kaynak [1] http://goo.gl/FvfD2 (S.E.T. 31.10.2012)