151 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications 27-29 April, 2011 Antalya-Turkey www.iconte.

org

DNYADA VE TRKYEDE BLGSAYAR DESTEKL RETMN TARH GELM

*Muhterem AKGN , ** Ar. Gr. smail Hakan AKGN * nn niversitesi, Eitim Fakltesi, Bilgisayar ve retim Teknolojileri Eitimi Blm, m.golgeli@hotmail.com **Kilis 7 Aralk niversitesi, M.R. Eitim Fakltesi, lkretim Bl. Sosyal Bilgiler ABD hakanakgun@kilis.edu.tr
zet inde yaadmz ada bilim ve teknolojide meydana gelen hzl gelimeler ekonomik sistemleri olduu kadar eitim sistemlerini ve sosyal sistemleri de etkilemektedir. amzda gelimi toplumlarda ekonomik gelimelerin anahtar bilgidir, eitim srecinin gelitirilmesinde ise teknoloji nemli bir yere sahiptir. Bilgi teknolojilerinde meydana gelen hzl gelime bilgi toplumlarnn olumasn salam ve toplumlarn teknolojik gelimeleri takip etmeleri ile kendilerine uyarlamalar zorunlu hale gelmitir. Bilgide ve renci saysnda meydana gelen hzl art birok sorunu beraberinde getirmi, eitimin srecinin ve niteliinin gelimesinde ok nemli rol oynayan yeni teknolojilerin eitim kurumlarnda kullanlmas bir zorunluluk olmutur (Grol, 1990, Aktaran Uun, 2004:35). Eitim sistemlerinde kullanlan bu yeni teknoloji sistemlerinden birisi de bilgisayarlardr. Betimsel nitelikli bu almada bilgisayar, bilgisayarn tarihi ve ilk bilgisayarlar, bilgisayar destekli retim, dnyada ve Trkiyede bilgisayar destekli retimin tarihi geliimi incelenmitir. Anahtar Szckler: Bilgisayar, Bilgisayar Destekli retim, Bilgisayar Destekli retimin Tarihi Geliimi. 1. GR inde bulunduumuz 21. Yzylda her toplumda ve neredeyse tm alanlarda kkl deiiklikler meydana gelmektedir. Bilgi a olarak adlandrlan bu an en nemli zellii, bilgi teknolojilerinin youn olarak kullanlmasdr. Bilgi a, insanlarn bilgiye ulamak ve yaymak iin ileri teknolojilere ihtiya duyduklar bir adr. Bilgiye ulaabilen, ulat bilgiyi kendi yapsna uyumlu hale getirebilen ve buna yenilerini katabilen, bu bilgiyi yayabilen toplumlar ya da bireyler gl kabul edilmektedir. Bilgi ve teknolojinin bu kadar nemli olmas ve toplumsal alanlarda youn olarak kullanlmas her alanda olduu gibi eitim sisteminde de yapsal deiimleri gerekli klan etmenlerin banda gelmektedir (Erien ve elikz, 2007). Bilgisayarn son yllarda hzl bir ekilde geliimi eitim sistemimizi de etkileyerek sistemde baz deiiklikler yaplmasn gerekli klmtr. Dnya lkelerinde grld gibi eitimde yeni teknolojilerin kullanlmas, renme ortamnda geleneksel ynteme gre daha ok duyu organnn etkileimde bulunmas sonucu eitim-retim faaliyetlerini kolaylatrmakta ve renmeyi zevkli hale getirmektedir (Yanpar, 2007). Bilgisayarn eitimde kullanlma gereksinimi renci saysnn hzla oalmas, bilgi miktarnn oalmas ve ieriin karmaklamas, retmen yetersizlii, bireysel kabiliyet ve farkllklarm nem kazanmas gibi nedenlerden domutur (Alkan, 2005).

1.1. AMA Bu almann amac, Dnyada ve Trkiye'de Bilgisayar Destekli retim'in Tarihi Geliimi'ni incelemektir.

Siyasal Kitabevi, Ankara, Turkey, 2011 ISBN: 978-605-5782-62-7

152 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications 27-29 April, 2011 Antalya-Turkey www.iconte.org

2. YNTEM Bu alma betimsel modelde yaplm bir almadr. almada incelenen kaynaklar; Trkiye'de ve baz dnya lkelerinde Bilgisayar Destekli retim'in Tarihi Geliimini inceleyen kaynaklardr. 3. BLGSAYAR NEDR? Bilgisayar, verileri ok hzl ve hatasz bir ekilde ileyerek bilgiye dntrebilen elektronik aygtlardr. D ortamlardan veri alan, onlar matematiksel ve mantksal ilemlerden geirip yeni anlaml deerlere dntren, elde edilen bu bilgileri sralayabilen ve snflayabilen, gerekirse verileri depolayabilen ya da d ortama aktarabilen elektronik ve elektro-mekanik makinelerdir (Temur ve Yaln,2001: 5). Bilgisayar saysal ve alfabetik verileri ileyen elektronik bir aygttr. Bilgisayar, verileri belirli bir program mantnda okuyarak, onlar kendi anlayaca dile eviren, sonular kullancya sunan, verileri saklayabilen ve belleinde tutabilen elektronik bir aratr (Seferolu, 2007: 112). Bilgisayarlar ksaca veri ileme makinesi olarak tanmlanabilir. Veri ileme srasnda kullanlan fiziksel birimlere donanm, ilemlerin nasl gerekleeceini bildiren ynergelere de yazlm denir (Yldz, 2004: 109). Bilgisayar, uzun ve ok karmak ilemleri byk bir hzla yapabilen, mantksal (lojik) balantlara dayal karar verip ilem yrten makinedir (Bal, 2002). Bilgisayarlar ile u ilemler yaplabilir (Bal, 2002):

Girdi ilemleri: Bilgisayara verilerin girilmesini salayan ilemlerdir. Programlarda kullanlan verilerin girilmesi gibi. Aritmetik lemler: arpma, toplama, karma, blme, s alma gibi aritmetik ilemlerin yannda karlatrmalar yapabilir. kt ilemleri: Girilen bilgilerin kullanlr hale gelmesini salar. Saklanm bir program iletmek: Programcnn komut kmelerini her defasnda yeniden girmesi gerekmeden bir defa girince bu program srekli iletebilir.

4. BLGSAYAR TARH nsanolu, say sayma ve aritmetik ilemleri gerekletirme ihtiyac duyduundan beri bu ihtiyalar karlayacak bir takm cihazlar icat etmeye almtr. Bu icatlar, M.. Abaks ile balayp gnmze gelene kadar hesap makinesi, bilgisayar ile srdrlmtr (Yldz, Gndz, Baykan ve Uuz, 2001:1). Alman Kondrad Zuse 1936 ylnda Z1 adnda ikili say sistemiyle alan ilk mekanik bilgisayar yapmtr. 1947de transistorn bulunmas ve 1952de ticari amala kullanlmas bilgisayar alannda hzl bir gelime balatmtr. 1955 ylnda nemli gelime olmutur. Bunlar: radyo yerine transistr kullanlmas, ekirdek bellein retilmesi ve programlama dillerinin gelimesidir. 1958 ylnda btnleik devrelerin kullanlmasyla bilgisayarlar klm ve kapasiteleri artrlmtr (Kaya, 2006). 1960l yllarda hafzalama ve kodlama sistemleri zerine eitli almalar yapld, IBM bilgisayarlar gelitirildi. 1970li yllarda kiisel bilgisayar olan PCler gelitirildi. Pascal, C dilleri ve disketler gelitirildi. 1980lerde CD-ROM teknolojisi gelitirildi. Bireysel bilgisayarlarn hz ve kapasiteleri gelimeye balad. 1990l yllarda Laptop bilgisayarlar gelitirildi. Pentium bilgisayarlar piyasaya srld. Telekonferans almalar yapld. 2000 yllar ve sonrasnda ok hzl ilem yapan bilgisayarlar gelitirildi. Gnmzde yapay zekann kullanlaca bilgisayarlar gelitirildi (man, 2003).

Siyasal Kitabevi, Ankara, Turkey, 2011 ISBN: 978-605-5782-62-7

153 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications 27-29 April, 2011 Antalya-Turkey www.iconte.org

5. BLGSAYAR DETEKL RETM

Bilgisayar Destekli retim; rencilerin programl renme materyalleri ile bilgisayar kullanarak etkileimde bulunduu, bilgisayar programlar ile renmeyi gerekletirdii, renmelerini izleyip kendi kendilerini deerlendirebildii bir retim biimidir (Senemolu, 2009). Bilgisayar Destekli retim (BD); bilgisayarlarn sistem iine programlanan dersler araclyla rencilere bir konu ya da kavram retmek veya nceden kazandrlm davranlar pekitirmek amacyla kullanlmasdr (Yaln, 2004: 165). Bilgisayar Destekli retim; psikologlar tarafndan gelitirilen, yeni renme-retme ilkelerinin eitimciler tarafndan programl retim ve deiik renme stratejilerine gre elektronik aralara uygulanmasna dayanan bir retim yntemidir (Alkan, 2005: 181) Bilgisayar Destekli retim (BD)de zellikle davran yaklamn dl, ceza, etki, tepki ve dnt verme gibi ilkeleri kullanlmaktadr. Skinnern Edimsel Koullanma kuramna dayal Programl retim ilkeleri BDnn temelini oluturmaktadr (Erien ve elikz, 2007): Kk Admlar lkesi: Programl retimde retilecek bilgi kk birimlere blnr ve her biri birbirinin n koulu olacak ekilde basitten karmaa doru aamal olarak verilir. Etkin Katlm lkesi: Her bilgi biriminden sonra rencinin kazandrlmak istenen davran gstermesi istenir, bylece renci etkin olarak katlm olur. Baar lkesi: Materyalde yer alan sorularn rencilerin yantlayabilecei glkte ve yeterince ipucu vermesi gerekir. Annda Dzeltme lkesi: rencinin verdii cevaplar hakknda bilgi sahibi olmasdr. Cevap doru ise bu hem geri bildirim hem pekitire olur. Bireysel Hz lkesi: En iyi renme biimi bireyin kendi hz ile gerekletirdii renme biimidir. Bilgisayar Destekli Eitim yazlmlar genel olarak u ekilde snflandrlr (Seferolu, 2007): Altrma ve Uygulama Yazlmlar: bu yazlmlar rencilerin derste rendikleri ile ilgili uygulama yapmasn salayan yazlmlardr. Bu tr yazlmlarda bilgisayar renciye soru sorar, renci cevap verir, bilgisayar yantn doruluunu kontrol eder ve geri bildirim verir. retici Yazlmlar: Yeni retilen kavramlar ve becerileri yaz, benzetmeler, sorular, tanmlar ile renciye sunar. Benzetim (Simlasyon) Yazlmlar: Doal ve gerek ortamlarn zellikle snf ortamnda gsterilmesi zor ya da olanaksz olaylarn ya da deneylerin bilgisayarda sanal olarak oluturulmasdr. Problem zme Yazlmlar: rencilerin o ana kadar grmedii bir problemi eski bilgilerini, yaratclklarn ve muhakeme gcn kullanarak zmesini salayan programlardr. Eitsel Oyunlar: Oyun format ile rencinin konular renmesini salayan veya problem zme yeteneklerini gelitirmelerini salar.

Siyasal Kitabevi, Ankara, Turkey, 2011 ISBN: 978-605-5782-62-7

154 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications 27-29 April, 2011 Antalya-Turkey www.iconte.org

6. DNYADA BLGSAYAR DESTEKL RETM UYGULAMALARI Bu blmde bilgisayar destekli retimin dnyadaki kullanm ile ilgili olarak seilmi olan ngiltere, Fransa, Japonya, Amerika ve Almanyadaki uygulamalar hakknda bilgi verilecektir. NGLTERE 1973 ylnda The NDPCAL (National Development Programme n Computer Assited Learning- Bilgisayar Destekli renme in ulusal Kalknma Program) direktrl kuruldu. NDPCAL programnn Bilgisayar Destekli renme (Computer Aided Learning) ve Bilgisayar Ynetimli retim (Computer Managed Instruction) olmak zere iki amac vard. Bilgisayar Destekli renme projeleri kapsamnda; Bilgisayara Dayal renme, Mhendislik Bilimi projesi, Bilgisayarl Fizik retimi Laboratuar Klinik Tehis/Tp ve CALCHEM (Kimya), MATHLAB, niversite fen programlarnda bilgisayar, temel matematik, Bilgisayar Destekli renme projeleri bulunuyordu. Bu projelerin byk bir ksm ou kurumda yrtlmtr. Bilgisayar Ynetimli retim ise bilgisayardan eitim ynetiminde bir yardmc olarak (kayt tutma, not verme, yneltme, rapor etme vb.) kullanlmasyla ilgilidir. (Hebenstreit, J. ev: Akif ERGN). The Micro Electronics Education Prpgramme (MEP-Mikroelektronik Eitim Program) projesi kapsamnda Sanayi Bakanlnca Mikrolar Okulda projesi balatld ve proje sonucunda 1982 yl sonunda yaklak be bin okul birer bilgisayar sahibi olmutur: Bu projenin iki amac vard (Hebenstreit, J, ev: Akif ERGN): 1. Bilgisayarlarn retme-renme srecinde her bir ocua rehber olmak, kk renci gruplarna renme yardmcs olmak ve tm snf kapsayan bir sistem olarak kullanlmasnda en uygun yntemi gelitirmek, Ayr bir disiplin olarak ya da mevcut konularn yeni elemanlar olarak programda yer verilen yeni balklar tantmak,

2. JAPONYA

lk kez niversitelere bal yksekokullarda 1960larda bilgisayar kullanm balamtr. Eitimde bilgisayar uygulamalar 1972 ylnda mesleki ve teknik okullarn programlarna girmi ve retmen yetitirme programlar desteklenmitir. 1983 ylnda Milli Eitim Reform Kurulu okullarda bilgisayar kullanm ve retmen eitimi konusunda milli bir politika belirlemek zere grevlendirilmi ve 1984te ilk, orta ve liselerde plan uygulanmaya balanmtr. 1985ten itibaren okullardaki bilgisayarlama orannda byk bir art olmutur (lkokul: % 21, ortaokul: % 13,8 ve liseler: % 80,6). (Altnkaya, 1998). AMERKA ABDde 1982 ylnda okullardaki bilgisayar says 130.000 iken kamuoyunun eitimde bilgisayar kullanm hususundaki olumlu tutumu zerine 1985 ylnda 700.000e kmtr. (Ergin, 1988; Akt: Uun, 2004). ABDde Bilgisayar Destekli retimin baarl bir ekilde uygulanmasnda eitli niversiteler tarafndan yaplan almalar yle zetleyebiliriz (MEB, 2002): Standford niversitesi: BD iin ilk proje Standford niversitesinde yaplmtr. Bu alma da Patrick Super matematik dersinde bilgisayar ilk kez rencilerin kullanmna sunmutur. California niversitesi: PDCP (Phiysics Computer Development Project-Fizik Bilgisayar Gelitirme Projesi). 1960larn sonunda California niversitesinde eitim teknolojisi merkezi kurulmutur. Burada fizik ve fene dayal bilgisayar destekli retim malzemeleri gelitirildi.
Siyasal Kitabevi, Ankara, Turkey, 2011 ISBN: 978-605-5782-62-7

155 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications 27-29 April, 2011 Antalya-Turkey www.iconte.org

Iowa niversitesi: Iowa niversitesinde yaplan almalar sonrasnda bilgisayar destekli retim programlarnda sistemler arasndaki alveriler gerekletirildi. Llionois niversitesi: 1960l yllarda burada PLATO projesi balatld. Bu projenin amac, bilgisayarlarn eitim faaliyetlerindeki btn rollerini kii bana den maliyet asndan geleneksel eitim sistemi ile yarabilecek dzeye getirmeyi planlamakt.

1996 yl sonu itibariyle devlet okullarnn % 65inde internet bulunmakta, bu oran ilkokullarda % 61, orta ve lise dzeyi iin % 77dir (Uun, 2004). ALMANYA Almanyada uygulamalar daha ok Bilgisayar Eitimi ve Bilgi Teknolojisi eitimi kapsamnda gelimitir. 1975ten sonra 1618 ya grubu renciler iin balatlm, retim aralar, ders kitaplar gelitirilmitir ve retmenler yetitirilmitir. 1983te bu eitimin 13 yandan itibaren verilmesine ynelik almalar ve tartmalar balamtr. Alman stratejilerinin dierlerinden en nemli bir fark bilgisayarn renci tarafndan bir ara olarak kullanlmasna arlk vererek rencinin tecrbesini artrmay hedeflemitir. Bilgisayarn retime yardmc olma fonksiyonu ikinci plana itilmitir (Altnkaya, 1998: 42). FRANSA 19701976 yllar arasnda Fransz Ulusal Eitim Aratrmalar Enstits tarafndan 5000den fazla retmen orta retimde kurulan ve bu kesime ynelik bilgisayar uygulamalar ile ilgili eitimden geirildiler. 1976da ortaokullarda 58 mikrobilgisayar yerletirilmi oluyordu. Eitimden geen retmenlerin byk ounluu bilgisayarn yaps ve programlamaya daha ok nem vermi ve bilgisayarn ayr bir disiplin olarak okutulmas grn benimsemiti (Hebenstreit, J. ev: Akif ERGN). 1979larn banda 600 retmen ders yazlm paketi hazrlayacak ekilde yetimi, 5000 retmen de bilgisayar biliminin temelleri ve eitimde kullanlmas konusundaki kursu tamamlamt. 1985te 120.000lik mikrobilgisayar ile 100.000 retmenin eitimi planland (Hebenstreit, J. ev: Akif ERGN). 7. TRKYE'DE BLGSAYAR DESTEKL RETM Trkiye'de rgn eitimde bilgisayar eitimine ynelik almalar, 1984 ylnda Milli Eitim Bakanl tarafndan yrtlen Yeni Enformasyon ve letiim Teknolojisi almalar erevesinde 1100 adet bilgisayarn ortaretim kurumlarna alnmas ile balamtr. Trkiye'de Bilgisayar Destekli retimi aadaki gibi snflandrabiliriz (Uun, 2004): 1984-1988 n hazrlk almalar 1989-1991 bilgisayar destekli eitim almalar -1992-1999 yllar arasnda gerekletirilen almalar 2000'li yllardan gnmze

1984-1988 n Hazrlk almalar:

1984 ylndan itibaren MEB tarafndan yrtlen Yeni Enformasyon ve letiim Teknolojisi projesi ile ilgili almalar aadaki gibi zetlenebilir (Uun, 2004) :

1985-1986 retim ylndan itibaren 101 orta dereceli okula biri retmene dieri 10'u renciye olmak zere toplam 1111 adet bilgisayar alnd. Her okuldan iki retmene 5 hafta sre ile hizmetii eitim verildi. 1987-1988 eitim-retim ylndan itibaren 2 saat teorik, 1 saat uygulamal dersler semeli dersler arasna alnd. 1985-1986 retim ylndan itibaren Ticaret, Turizm-Otelcilik okullarnda balatlan almada 13 okula 10'ar adet olmak zere 130 bilgisayar saland. retmenlerin hizmet ii eitimi btn okullara yaygnlatrld. 3 saatlik bilgisayar dersi her okula kondu.
Siyasal Kitabevi, Ankara, Turkey, 2011 ISBN: 978-605-5782-62-7

156 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications 27-29 April, 2011 Antalya-Turkey www.iconte.org

1988-1989 retim ylndan itibaren Ticaret ve Teknik Eitimle ilgili orta dereceli okullarda Dnya Bankas kredisiyle balatlan Endstriyel Okullar projesi erevesinde 805 adet bilgisayar kullanma baland (Altnkaya, 1998). n hazrlk almalarndan sonra MEB firmalar okullarda BDE'i uygulamaya davet etmitir. Firmalarn uygulad bu proje iin Trkiye genelinde toplam 130 okul seilmitir. Uygulamaya katlan bir ksm yerli firmalar yazlm hazrlama ve retmenlerin BDE'e hazrlanmas iin niversiteler ile ibirliine gitmi ve niversitelerde bu projeye dahil olmu, baz yabanc firmalarda setikleri pilot okullara giderek mfredat programlarn inceleyerek, okul yneticileri ve retmenlerle grmeler yapm, retmenlerin bu srece aktif katlmn salamtr (Altnkaya, 1998).

1988-1989 BDE Uygulamalar:

1988-1989 ylnda yaplan pilot proje uygulamalar kademeli olarak deerlendirmelere tutulmu ve son olarak 5-6 Austos 1989'da stanbul'da Trk niversitelerinde bilgisayar uzman olarak alan bilim adamlar, eitim uzmanlar, uygulayc ve MEB yetkililerinin katld Danma Kurulu Toplants'nda deerlendirme yaplm; bu deerlendirme sonunda pilot proje uygulamalarna katlan 28 firmadan 10'u ile devam etme karar alnmtr (Uun, 2004). MEB tarafndan balatlan pilot projedeki deerlendirme almalarndan sonra 9 firma ile anlama yaplarak 58 okulda yaplan denemeler iin yaklak 6 milyar harcanmtr. Bu esnada; 18 okul iin toplam 378 bilgisayar alnd, 37 derse toplam 2000 saatlik yazlm gelitirildi, 750 retmenin eitimi tamamland. ABD'den Ticaret ve Kalknma Projesi erevesinde salanan hibe ile Yeni Enformasyon Teknolojileri ve Bilgisayar Destekli Eitim konusunda eitim grmek zere 10 adet MEB personeli ABD'ye gnderildi (Uun, 2004).

1990-1991 Uygulamalar:
MEB bnyesindeki Kz Teknik retim Genel Mdrl'ne bal 9 okulda Bilgisayar Programlama blm almtr. Ticaret ve Turizm retimi Genel Mdrl'ne bal 5 okulda Bilgi-lem blm alm,263 okulda 3 saat bilgisayar dersi veriliyordu. Ortaretim genel Mdrl'ne bal 189 okulda 1461 adet bilgisayar bulunmaktayken 1990 yl iinde 11 okula 231 bilgisayar, 1991 yl iinde 47 Genel Lise'ye 710, 13 Fen lisesine 260, 72 Anadolu Lisesi'ne 1070, 18 Anadolu retmen Lisesi'ne 360 bilgisayar satn alnmtr. Erkek Teknik retim Genel Mdrl'ne bal okullarda verilen programlar genelde bilgisayarn montaj, bakm ve onarm konularn kapsamaktayd. 1991 ylnda BDE kapsamnda 73 Teknik ve Endstri Meslek Lisesi'ne 1100 bilgisayar, 30 mam-Hatip Lisesi'ne 460 bilgisayar alnmtr. (METARGEM, 1991, Aktaran: Altnkaya, 1998). Mart 1990'da Dnya Bankas ile MEB arasnda Milli Eitimi Projesi imzaland. Bu projenin en nemli amalarndan birisi Yeni Enformasyon ve letiim Teknolojilerinim eitim sistemine girmesi idi. Bu proje kapsamnda 53 lisenin 2. snfnda bilgisayar okur-yazarl ve bilgisayar destekli eitim hedeflenmitir. Bu proje kapsamnda 73 ilin Milli Eitim Mdrlklerini merkez ile irtibatlandracak bir bilgisayar a kurulmas da hedeflendi. Personeli tehizat, alt yap imknla ve eitim istatistikleri ile ilgili bilgilerin transferi salanarak Ynetim Enformasyon Sistemi'nin oluturulmas hedeflenmitir (Uun, 2004).

1992 ve sonras:
55. hkmet dneminde 8 yllk kesintisiz eitim almalar kapsamnda Eitimde a Yakalamak 2000 adl proje erevesinde 1998de 6200 okulun bilgisayar destekli retime balamas ngrlmtr. (Yazar, 1998, Akt: Uun, 2004).

53 BDO ve 182 BLO projesi: Dnya Bankas destekli olarak yrtlen projelerde Milli eitimi

Gelitirme Projesi kapsamnda yrtlen alt projelerdir. Bunlar 58 Bilgisayar Deneme Okulu (BDO) ve 1882 Bilgisayar Laboratuar Okulu (BLO) projeleridir. Bu projelerin amalar Bilgisayar destekli eitimin ve bilgisayar eitiminin gelitirilmesidir. BDO kapsamnda 14 genel lise, 24 sper lise, 15 Anadolu
Siyasal Kitabevi, Ankara, Turkey, 2011 ISBN: 978-605-5782-62-7

157 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications 27-29 April, 2011 Antalya-Turkey www.iconte.org

lisesi; BLO kapsamnda ilkretim, Ortaretim ve retmen Yetitirme ve Eitimi Genel Mdrl'ne bal okullarda bilgisayar laboratuar kurulmutur. Okullardaki uygulamalar dorultusunda her iki projede de retmenler bilgisayar okur-yazarl eitimine alnmtr. 182 BLO projesinde kullanlmak zere eitim yazlmlar semek zere Ders Yazlm nceleme Komisyonu oluturulmutur. Bu almay takiben bilgisayar okur-yazarlk eitiminin 4. snftan itibaren liselerde ise semeli olarak (Bilgisayar I-II, Bilgi Teknolojileri I-II) verilmesi kararlatrlmtr (MEB, 2002).

Temel Eitim Projesi: Temel eitim projesinin uygulanmaya balamasyla birlikte 81 il ve her ileden

en az iki ilkretim okuluna Bilgisayar Teknolojisi (BT) snf kurulmutur. Bu dorultuda toplam 2802 ilkretim okuluna 2837 BT snf kurulmutur. BT snflarnda eitim yazlmlar, eitsel ierikli oyunlar, elektronik referanslar, video, tepegz, televizyon, eitsel ierikli videokaset ve saydamlar, ofis yazlmlar bulunmaktadr. Eitimde a Yakalamak 2000 projesi ile Bilgi Merkezleri Projesi de hayata geirilmitir. Bu projenin amac herkese, her yerde, her zaman eitim ve renme ortam salamak idi (MEB, 2002).

Fatih Projesi: Bu projenin amac, eitim ve retimde frsat eitliini salamak ve okullardaki

teknolojiyi iyiletirmek amacyla BT aralarnn renme-retme srecinde daha fazla duyu organna hitap edilecek ekilde derslerde etkin kullanm iin; okulncesi, ilkretim ile ortaretim dzeyindeki tm okullarn 620.000 dersliine dizst bilgisayar, projeksiyon cihaz ve internet altyaps salamaktr. FATH projesi be ana bileenden olumaktadr. Bunlar: 1- Donanm ve Yazlm Altyapsnn Salanmas, 2- Eitsel e-eriin Salanmas ve Ynetilmesi, 3-retim Programlarnda Etkin BT Kullanm, 4- retmenlerin Hizmetii Eitimi, 5- Bilinli, Gvenli, Ynetilebilir ve llebilir BT Kullanmnn salanmasdr. Fatih Projesi Milli Eitim Bakanl tarafndan yrtlmekte olup, Ulatrma Bakanl tarafndan desteklenen bir projedir. 3 ylda tamamlanmas planlanmaktadr. 1. Yl ortaretim okullar, 2. Yl ilkretim ikinci kademe, 3. Yl ise ilkretim birinci kademe ve okul ncesi kurumlarnn BT donanm ve yazlm altyaps, e-ierik ihtiyac, retmen klavuz kitaplarnn gncellenmesi, retmenler iin hizmetii eitimler ve bilinli, gvenli, ynetilebilir BT ve internet kullanm ihtiyalarnn tamamlanmas hedeflenmektedir (MEB). 8. SONU Bilgisayar Destekli retim; ksaca bilgisayar teknolojilerinin getirdii imkanlarn eitim ortamnda kullanlmasdr. Bilgisayar Destekli retim davran yaklamn dl, ceza, etki, tepki ve dnt verme gibi ilkerine dayanmaktadr. Skinner'n edimsel koullanma ilkelerine dayal programl retim BD'n temelini oluturmaktadr. Bilgisayar Destekli retim yazlmlar genel olarak Altrma ve uygulama yazlmlar, retici yazlmlar, simlasyon, problem zme ve eitsel oyunlar olarak snflandrlr. Tm dnya lkelerinde ve lkemizde bilgisayar destekli retim srekli yaygnlamaktadr. Gelimi lkelerin eitim sistemleri incelendiinde bilgisayar destekli retim adna byk ve ciddi admlarn 1983-1984 yllarnda atld grlmektedir. ngiltere'de BD'n geliim sreci NDPCAL ve MEP gibi projelerle desteklenirken Amerika'da niversitelerin yrtt almalarn etkili olduu grlmektedir. lkemizde ise bilgisayarn eitim ortamna girmesi 1984 ylnda Yeni Enformasyon ve letiim Teknolojisi projesi ile balam ve birok okula bilgisayar temin edilmitir. 19841988 yllar arasndaki bu gelimeler n hazrlk almalar olarak isimlendirilmektedir. Mart 1990'da Dnya Bankas ile MEB arasnda Milli Eitim Projesi imzaland. Bu projenin en nemli amalarndan birisi Yeni Enformasyon ve letiim Teknolojilerinim eitim sistemine girmesi idi. 1992 ve sonrasnda ise Eitimde a Yakalamak 2000, 53 BDO ve 182 BLO ve Temel Eitim Projesi ile Bilgisayar Destekli retimin yaygnlatrlma almalar devam etmitir. Gnmzde ise Fatih projesi ile bilgisayarn eitimde daha aktif kullanlmas amalanmaktadr. Bilgisayar teknolojisindeki gelimeler hayatn her alann olduu gibi eitim sistemlerini de etkilemitir. Bilgisayarlar, eitim sistemi iinde var olan retmen ve rencilerin rollerini, retme ve renme yntemlerini deitirmi ve retmenlerin en nemli yardmcs olma noktasna ulamtr. Gnmzde bilgisayarlar eitimin her alannda kullanlmaktadr. Bilginin srekli yenilenerek ve gelierek artt gnmzde bilgisayarlarn nemi de eitim-retimde giderek artmaktadr ve bilgisayarlarn eitime katklar gn getike daha fazla anlalmaktadr.
Siyasal Kitabevi, Ankara, Turkey, 2011 ISBN: 978-605-5782-62-7

158 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications 27-29 April, 2011 Antalya-Turkey www.iconte.org

KAYNAKA Alkan, C.(2005). Eitim Teknolojisi. Ankara: An Yaynclk. Altnkaya, H. (1998). Trkiyede Bilgisayar Destekli Eitimin Geliimi. Yksek Lisans Tezi. niversitesi Fen Bilimleri Enstits, Ankara, Trkiye. Bal, H.. (2002). Bilgisayar ve nternet Kullanm. Rize: Akademisyen Yaynevi. Erien,Y. & elikz, N. (2007). Eitimde Bilgisayar Kullanm.( Ed: Demirel, . & Altun, E.), retim Teknolojileri ve Materyal Tasarm. Ankara: PegemA Yaynclk. Hebenstreit, J.(1989). Bilgisayarlarn Eitimde Kullanlmas (ngiltere ve Fransa rnekleri). ev: A. Ergin. Ankara niversitesi. Eitim Fakltesi Dergisi, Cilt: 22, Say: 1. http://okulweb.meb.gov.tr/18/01/965671/belgeler/bde/bilgisayar_destekli_egitim.htm indirilme tarihi: 28.02.2011 htttp://www.okulweb.meb.gov.tr/.../bakanlik_okullarda_bilgi_teknolojileri.mht 28.02.2011 indirilme tarihi Gazi

http://fatihprojesi.meb.gov.tr/site/projehakkinda.php indirilme tarihi: 14 Mart 2011 man, A.(2005). retim Teknolojileri ve Materyal Gelitirme (2. Bask). Sempati Yaynclk. Kaya, Z. (2006). retim Teknolojileri ve Materyal Gelitirme. Ankara: PegemA Yaynclk. Senemolu, N. (2009). Geliim renme ve retim Kuramdan Uygulamaya. Ankara: PegemA Yaynclk. Seferolu, S.S. (2007). retim Teknolojileri ve Materyal Gelitirme. Ankara: PegemA Yaynclk. Temur, S. & Yaln, K. (2001). Bilgisayar Teknolojisi ve Kullanm. Konya: izgi Yaynlar. Uun, S. (2004). Bilgisayar Destekli retimin Temelleri. Ankara: Nobel Yayn Datm. Yaln, H.. (2004). retim Teknolojileri ve Materyal Gelitirme. Ankara: Nobel Yayn Yaynclk. Yanpar, T. (2007). retim Teknolojileri ve Materyal Tasarm. Ankara:An Yaynclk. Yldz, F., Gndz, F., Baykan, K.., Uuz, H. (2001). Temel Bilgisayar Bilimleri. stanbul: Yaynlar. Atlas

Siyasal Kitabevi, Ankara, Turkey, 2011 ISBN: 978-605-5782-62-7