10 november 2012, pag.

18

Samen zijn ze 188 jaar. Hoogbejaard verruilden Jelke en Foekje Fokkinga hun flat in Leeuwarden voor een verzorgingstehuis in Vinkeveen.

Oude ansicht van De Hof van Holland in Berltsum, met peutertje Jelke tussen zijn ouders in.

Jelke houdt de leidsels van de bokkenwagen met broers en zussen.

Zo jammer dat we de iPhone niet meer halen

MARJA BOONSTRA

aar stond hij s avonds laat, in volslagen duisternis, op de stoep van het Parijse hotel. ,,Voulez-vous payer le taxi pour moi?, vroeg hij de toegesnelde hotelportier. Want zomaar zijn pakje geld tevoorschijn halen, dat durfde Jelke Fokkinga niet. ,,Je koene net wite wat oft dy man dwaan soe as hy myn jild seach. Hij was 26, Jelke Fokkinga uit Berltsum, onderweg naar Zwitserland om daar drie maanden in een hotel te gaan werken. De reis ging via Parijs, we schrijven donderdag 9 mei 1940. Toen hij de volgende ochtend wakker werd, zag hij tot zijn verbazing buiten allerlei mensen op straat in pyjama lopen. ,,Ik dacht dat is zeker een sekte of zo. Maar het bleek dat er s nachts luchtalarm was geweest, waar Jelke dwars doorheen had geslapen, en dat de Parijzenaars nu weer terugkeerden naar hun eigen huizen. Later die dag kreeg hij van de hotelportier een Franse krant in handen gedrukt. Daarin stond dat de Duitsers Pays-Bas waren binnengevallen. Terwijl Jelke in Parijs verbleef, was in Nederland de Tweede Wereldoorlog uitgebroken. De zoon van de eigenaar van hotel-caf Hof van Holland uit Berltsum kon geen kant meer op. Alle gren-

zen waren dicht, zijn kredietbrief geblokkeerd. Genoeg om op zijn minst een klein beetje in paniek te raken. Maar Jelke hield het hoofd koel en wist toch in Zwitserland te komen en daar werk te vinden in een hotel. Na vijf maanden werd hij het land weer uitgekieperd als ongewenste vreemdeling.

Voetsporen
Terug in Berltsum dacht hij thuis tijdelijk te moeten bijspringen. Dat pakte anders uit. Hoewel na de oorlog het buitenland trok, kon hij niet gemist worden. Uiteindelijk trad Jelke in de voetsporen van zijn jong overleden vader en werd de baas van Hof van Holland. We zijn nu 72 jaar verder, zeg maar een heel mensenleven. Jelke en echtgenote Foekje hebben altijd in de horeca gezeten. Samen zwaaiden ze de scepter over Hof van Holland, in 1961 verkasten ze naar Appingedam waar ze het vermaarde hotel-restaurant Robertus overnamen. Gouden tijden beleefden ze daar, dankzij de ontwikkeling van de Eemshaven in Delfzijl. Buitenlandse arbeiders logeerden soms maanden achter elkaar in het hotel. In het weekend stond Jelke met zijn Franse gasten in de keuken. Foekje: ,,By s koe alles. Wy woene it ek sa, it moast hslik wze. In 1975 verkochten ze de zaak aan de Rabobank, die de boel sloopte en er een nieuw gebouw

neerzette. In 1977 keerden de Fokkingas terug naar Friesland. Eerst naar Burgum en vanaf 1982 in Leeuwarden. Menig hoogbejaard echtpaar had het daar bij gelaten, maar de Fokkingas niet. Jelke, die in juli 99 is geworden, en de tien jaar jongere Foekje wonen sinds januari dit jaar niet meer in Leeuwarden maar in Vinkeveen. Niet meer in hun eigen flatje maar in een verzorgingstehuis. Ze verruilden het vertrouwde heiteln voor een dorpje precies tussen Amsterdam en Utrecht. Gingen van het Fries naar het Hollands. Vanwaar die uitzonderlijke stap?

Verantwoordelijkheid
Foekje, verzorgd en elegant, lacht. ,,Vanwege de dochters. En de kleindochters. Die wonen hier in de buurt en hebben bedacht dat het goed is als we dichter bij zouden

Wy ha te min tiid hn foar de bern

wonen. Zij hebben geregeld dat we hier konden komen. Ik ben nog helemaal gezond maar Jelke kan niet meer lopen. We kregen in Leeuwarden een prima verzorging maar s nachts was ik alleen met hem en dat was wel een zware verantwoordelijkheid. Het lijkt geweldig, om samen zo oud te worden maar er zitten ook scherpe kantjes aan. Vrienden en familieleden vallen weg, de kring wordt steeds kleiner. En als je gezondheid niet gelijk op gaat, zoals bij Jelke en Foekje, ontstaan weer nieuwe complicaties. Want Jelke maakt het niet veel uit waar hij woont. Maar voor Foekje ligt dat anders. ,,Ik bin in rinner. Alle sneintemoarns gie ik betiid troch Ljouwert. Geveltsjes besjen as oeral de blinen noch ticht wiene. Sa moai. Ik wie altyd oan it rinnen en oan it fytsen. Dat doch ik hjir net, ik bin hjir ek net sa bekend. En haar Friese kennissen en

vrienden, mist ze die niet? ,,Dat wurde der dochs hieltyd minder. En safolle freonen hiene wy net, wy wiene altyd oan it wurk. Drtroch ha wy ek te min tiid hn foar de bern. Dy binne tekoart kaam. Dr fiel ik my noch wol skuldich oer. As ik it oer dwaan mocht, die ik dat wol oars. Jelke voelt zich thuis in Vinkeveen maar heeft wel een klacht. Met glimmende ogen en een ondeugende grijns: ,,Ik ferfeel my hjir, want goegel docht it net goed. Op het bureau in de kamer staat een computer, speelkameraad van Jelke. Om mee te mailen, filmpjes te downloaden of gewoon met google op het internet rond te neuzen. Helaas hapert de internetverbinding geregeld. ,,Ik bin op myn 87ste mei de kompjter begn. Us soan Douwe kocht der ien foar my en dat wie net de bste. Hy sil wol tocht ha: nei fjirtjin dagen hat heit dochs syn nocht. Maar dat was niet het geval, en daarom kwam er een betere.

Eigen leven
In maart waren ze 65 jaar getrouwd. Zeldzaam lang naar tegenwoordige maatstaven. Foekje: ,,We werkten wel samen maar hadden toch ieder ons eigen leven. Jelke deed voor (het caf, red.) en ik zorgde voor de rest: gasten wekken, schoenen poetsen, het personeel aan het werk zetten. We zijn heel weinig ziek geweest en dat helpt ook. ,,Het maakt een huwelijk sterk, als je weinig gezondheidsproblemen hebt. Maar het was wel zwaar. Jelke liep soms met het bloed in zijn schoenen. De huisarts zei: Man je pleegt roofbouw op je lichaam. Jelke: ,,Ik gie om te ntspannen alle dagen even nei de kapper om te skearen. Dat wie myn ferwenmomint. Inmiddels zijn ze al dertig jaar geleden gestopt met werken. Dat ze zo oud zouden worden, hadden ze zelf ook nooit verwacht. Foekje: ,,Het nadeel van onze leeftijd is dat je lichaam niet meer precies doet wat je wilt. Dat je toch wat vergeetachtig wordt. En dat we de iPhone niet meer halen. Het lukt niet meer om die te begrijpen. Jammer.

Fokkingas in Vinkeveen

Jelke en Foekje, samen 188 jaar.

FOTO EVERT ELZINGA