Direktiva e re mbi auditimin n BE

Andrew J. Popham Zvendskryetar i FEE Partner, PricewaterhouseCoopers LLP

Vienna 14 March 2006

Prmbajtja

1. 2. 3. 4. 5.

Kush mund t bhet auditor? Ndryshimet n caktimin e auditorit Etika dhe pavarsia Standardet e auditimit Rregullat specifike pr entitetet me interes publik

Vienna 14 March 2006

1. Kush mund t ofroj shrbime t auditimit?

Auditor mund t jet person i zakonshm firm e auditorve

N t gjitha firmat, edhe kur auditori i caktuar sht nj firm e inkorporuar, raporti i auditorit duhet t nnshkruhet nga nj individ i kualifikuar.

Vienna 14 March 2006

1. Kush mund t ofroj shrbime t auditimit ?

Kushtet pr t aprovuar nj person t zakonshm t kryej auditime: Pasi q t arrij nivelin hyrs universitar, T ket: T prfunduar nj kurs t udhzimeve teorike, T nnshtrohet trajnimit praktik (3 vite) dhe T ket kaluar nj provim t kompetencs profesionale t nivelit prfundimtar t provimeve universitare t organizuar apo njohur nga shteti.

Vienna 14 March 2006

1. Kush mund t ofroj shrbime t auditimit?

Direktiva ofron detaje n: Prmbajtjen e njohuris teorike dhe Trajnimin praktik t auditorve
Shtetet antare t BE-s duhet t mirnjohin kualifikimet e shteteve t tjera antare. Por nj test i aftsive i kufizuar n njohurin e ligjeve dhe rregullativave vendore mund t aplikohet

Vienna 14 March 2006

2. Ndryshimet n caktimin e auditorit

Caktimi dhe largimi i auditorit sht i rregulluar nga ligji i BE-s pr kompani Auditori caktohet nga takimi i prgjithshm i aksionarve N entitetet me interes publik, komiteti auditues rekomandon auditorin pr tu caktuar Sisteme t tjera jan t lejuara t ofrohen nse pavarsia e auditorit sht e ruajtur (pr shembull kur gjyqet caktojn auditorin me kusht kur ekziston mosmarrveshje midis aksionarve)

Vienna 14 March 2006

2. Ndryshimet n caktimin e auditorit

Largimi sht i mundshm vetm nse ekzistojn baza t duhura Dallimi i mendimeve mbi trajtimet kontabiliste apo procedura audituese nuk mund t jen baza t prshtatshme Autoritetet e mbikqyrjes publike duhet t informohet pr largimin, me nj shpjegim adekuat Dorheqja gjithashtu sht e mundshme kur auditori ka arsye t duhura Autoritetet e mbikqyrjes publike duhet t informohen pr dorheqjen, me nj shpjegim adekuat
Vienna 14 March 2006

3. Etika profesionale

Duhet t ekzistojn parime t etiks profesionale n t gjitha shtetet antare Kto duhet t mbulojn s paku funksionin e interesit publik t auditorit, integritetin e auditorit, objektivitetin e auditorit, kompetencn profesioniste dhe kujdesin e duhur t auditorit Komisioni Evropian ka autoritet t detyroj me ligj, nse sht e duhur dhe pastaj t konsideroj Kodin Etik t IFAC.
Vienna 14 March 2006

3. Pavarsia dhe objektiviteti

Pavarsia shfaqet si zvendsim pr objektivitetin Modeli sht i bazuar n parime jo bazuar n rregulla Bazuar n analizat e krcnimeve dhe mbrojtjeve Modeli sht parashtruar nga FEE n 1998 dhe sht prdorur gjithashtu n Rekomandimet e BE-s (2002) n Kodin Etik t IFAC

Vienna 14 March 2006

3. Pavarsia dhe objektiviteti

Nse pavarsia sht e ndikuar nga krcnimet, auditorit duhet t aplikoj mbrojtje pr ti zvogluar ato Nse edhe pas aplikimit t mbrojtjeve pavarsia sht e rrezikuar, auditori duhet t ndal s punuari. Burimet e krcnimeve Vet rishikim Vet interesim Avokim Afrsi familiare apo besim Kanosje Prgjigjet ndaj krcnimeve domethnse duhet t dokumentohen

Vienna 14 March 2006

3. Pavarsia dhe objektiviteti

Nj auditor nuk duhet t kryej nj auditim nse ekziston: Ndonj marrdhnie direkte apo indirekte financiare, afariste, mundsi punsimi apo midis auditorit ligjor, firms audituese apo rrjetit dhe entitetit t audituar nga e cila pala e tret objektive, arsyeshme dhe e mir informuar do t kishte konkluduar q pavarsia e auditorit ligjor apo firmave audituese sht e rrezikuar. I aplikohet auditorve q kryejn auditimin dhe atyre n pozit t zgjasin ndikimin mbi auditimin ligjor. N entitetet e interesit publik, ekziston ndalesa ndaj vet rishikimit apo vet interesimit
Vienna 14 March 2006

4. Standardet e auditimit

Shtetet antare t BE-s do t krkojn nga auditori t kryejn auditime n pajtim me standardet ndrkombtare t auditimit t adaptuara nga Komisioni Standardet e adaptuara duhet t: Jen t pranuara n prgjithsi ndrkombtarisht me nj proces, prshtatshm, t duhur Kontribojn n kualitet t lart t auditimit T jen t favorshme ndaj t mirs publike Evropiane

Standardet ndrkombtare t auditimi t adaptuara t publikohen t plota n seciln nda gjuht zyrtare t Komunitetit
Vienna 14 March 2006

4. Standardet e auditimit

Pas formulimit zyrtar, qllimet jan:

T autorizohen nj set i kuptueshm i standardeve. Standardet ndrkombtare t auditimit (ISA) t lshuar nga IAASB jan kandidat t vetm
Bazuar n raportim e komiteteve teknike q vlersojn tri kushte Adaptimi fillestar i organit t standardeve sht synim Me kalimin e viteve, ndryshimet do t autorizohen n mnyr t rregullt

Standardet e auditimit do t jen pjes e sistemeve t ligjeve t BE-s.

Vienna 14 March 2006

4. Standardet e auditimit

Implementimi n nivel kombtar: Shtetet antare mund t imponojn procedura shtes audituese, por vetm nse kto dalin nga krkesat e veanta t fushs s ligjit kombtar N raste t jashtzakonshme kur ekziston nj problem serioz ligjor, krijimi i krkesave t ISA sht gjithashtu e mundshme. Dy vite t ndihms tranzicionale pr krkesat e shteteve antare q do t largohen nga adaptimi i ISA
Vienna 14 March 2006

4. Standardet e auditimit

Pr auditim grupor, auditori i grupit: Bart prgjegjsi t plot pr llogarit e konsoliduara Duhet t rishikoj punn e auditorve ndihms dhe dokumentin q rishikojn Pr auditort e vendeve t treta ku nuk ekziston marrveshja mbi kooperimin midis organeve inspektuese, merr hapat e nevojshm pr ta br t disponueshm dokumentacionin e auditimit ndihms pr organin vendas t mbikqyrjes publike (t nnshtruar nga ndihmave ligjore)

Vienna 14 March 2006

5. Entitetet me interes publik

Parimi fundamental i Direktivs sht q nuk mund t ekzistojn dallime t konsiderueshme midis auditimit t kompanive t vogla apo t mdha. Megjithat, interesi publik justifikon rregullat shtes mbi: Transparencn e rrjetve t auditimit Komiteteve t adutimit Kontrollit t brendshm Pavarsis s auditorit Sa shpesh ndosh rishikimi i kualitetit

Vienna 14 March 2006

5. Entitetet me interes publik

Komiteti i auditimit sht nn-komiteti i Bordit (mbikqyrs). Direktiva lejon fleksibilitet pr strukturn kombtare qeverisse. Detyrat kryesore t komitetit t auditimit sht t vzhgoj procesin e raportimit financiar dhe efektshmria e kontrollit t brendshm, auditimi i brendshm ku sht i aplikueshm, dhe sistemi pr menaxhimin e rrezikut Komiteti i auditimit sht gjithashtu forum pr auditort t diskutojn shtje me drejtor jo-ekzekutiv

Vienna 14 March 2006

5. Entitetet me interes publik

Diskutimi midis auditorit dhe komitetit t auditimit duhet t mbuloj: procesin e auditimit e ligjor Dobsit materiale n kontrollin e brendshm n pr sa i prket procesit t raportimit financiar shtjet e pavarsis s auditimit prfshir ktu dispozitat e shrbimeve jo- audituese n entitetin e audituar Komiteti i auditimit sht gjithashtu i involvuar n selektimin e auditorit ligjor

Vienna 14 March 2006

5. Entitetet me interes publik

Rregulla t veanta mbi pavarsin e auditorit mbulojn: konfirmimin e auditorit me shkrim mbi pavarsin shpalosjen e shrbimeve shtes t komitetit t auditimit dhe diskutimin me t pr ndonj krcnim apo mbrojtje rotacioni i partnerve ky auditues me nj periudh maksimale prej shtat viteve Moslejim i marrjs s pozitave kyqe menaxheriale nga auditort n entitetin auditues, deri pas dy viteve karantin.

Vienna 14 March 2006

Direktiva e re mbi auditimin ligjor n BE

Andrew J. Popham Zvendskryetar i FEE Partner, PricewaterhouseCoopers LLP

Vienna 14 March 2006