RYSUNEK TECHNICZNY

Tolerowanie wymiarw oraz ksztatu i pooenia. Chropowato powierzchni.

Sobieski Wojciech Olsztyn, 2008

Pojcia podstawowe
Wymiar nominalny jest to wymiar przedmiotu, wzgldem ktrego odnosi si odchyki. Wymiar nominalny i odchyki wyznaczaj zakres, w ktrym powinny zawiera si rzeczywiste wymiary przedmiotw. Rozrnia si:

wymiary zewntrzne, np.: dugo, szeroko, wysoko, rednica waka, grubo cianki itd. wymiary wewntrzne, np.: rednica otworu, szeroko rowka itd. wymiary mieszane, np.: gboko rowka, wysoko nadlewka itd. wymiary porednie (ktrych nie mona zmierzy bezporednio), np.: rozstawienie otworw, odlego osi otworu od krawdzi itp.

Pojcia podstawowe
Ze wzgldu na dan dokadno wykonania wymiary dzieli si na:

swobodne takie, ktrych rzeczywista warto nie ogrywa wikszej roli; dla wymiarw takich nie podaje si tolerancji tolerowane takie, ktrych rzeczywista warto musi si zawiera w pewnych granicach teoretyczne takie, dla ktrych nie przewiduje si adnych odchyek (s to zwykle wymiary potrzebne do obliczania wymiarw narzdzi, sprawdzianw lub uchwytw)

Tolerancja
Tolerancja T jest to rnica midzy wymiarem grnym B a wymiarem dolnym A. Tolerancja jest zawsze dodatnia.

wymiar zewntrzny (waek)

wymiar wewntrzny (otwr)

Odchyki grne i dolne

Odchyka grna (ES dla wymiaru wewntrznego, es dla wymiaru zewntrznego) rnica midzy wymiarem grnym B i wymiarem nominalnym D.

A= D EI B= DES

A= Dei B= Des

T =B A

T =ES EI T =esei

Odchyki grne i dolne

Odchyka dolna (EI dla wymiaru wewntrznego, ei dla wymiaru zewntrznego) rnica midzy wymiarem grnym A i wymiarem nominalnym D.

A= D EI B= DES

A= Dei B= Des

T =B A

T =ES EI T =esei

Pole tolerancji
Pole tolerancji obszar zawarty pomidzy wymiarami granicznymi.

Pole tolerancji
Pole tolerancji oznacza si poprzez podanie wymiaru nominalnego, za ktrym zawiera si odchyki grn, w postaci indeksu grnego, i doln w postaci indeksu dolnego, np.: 250,02 0,05 Jeeli odchyka wynosi zero, nie pisze si znaku, np.: 100,05 0 Jeeli odchyki rni si tylko znakiem, mog by zapisane bez uycia indeksw, np.: 50,02

Pooenie pola tolerancji

Tolerowanie moe by:

symetryczne gdy wartoci odchyek s jednakowe a rne s znaki asymetryczne gdy jedna z odchyek rwna si zeru asymetryczne dwustronne gdy wartoci i znaki odchyek s rne jednostronne gdy obie odchyki maj jednakowe znaki

Tolerowanie w gb i na zewntrz
Tolerowanie w gb materiau tolerowanie asymetryczne, przy ktrym odchyka dopuszcza tylko zmniejszenie iloci materiau. Cechy:

wymiar nominalny okrela najwiksz objto przedmiotu odchyki wymiarw zewntrznych s ujemne odchyki wymiarw wewntrznych (i czci wymiarw mieszanych) s dodatnie

Tolerowanie w gb i na zewntrz
Tolerowanie na zewntrz materiau tolerowanie asymetryczne, przy ktrym odchyka dopuszcza tylko zwikszenie iloci materiau. Cechy:

wymiar nominalny okrela najmniejsz objto przedmiotu odchyki wymiarw zewntrznych s dodatnie odchyki wymiarw wewntrznych (i czci wymiarw mieszanych) s ujemne

Przeliczanie tolerancji
Kady wymiar stolerowany w jeden sposb mona przeksztaci w rwnowany mu:

wymiar stolerowany w gb materiau wwczas za wymiar nominalny przyjmuje si wymiar B (dla wymiaru zewntrznego) lub A (dla wymiaru wewntrznego)
0 250,01=25,010,03 0,02

320,02 =31,950,03 0,05 0

wymiar stolerowany na zewntrz materiau wwczas za wymiar nominalny przyjmuje si wymiar A (dla wymiaru zewntrznego) lub B (dla wymiaru wewntrznego) 200,01 =19,980,03 0,02 0
0 200,01 =20,020,03 0,02

Tolerowanie normalne i swobodne

Tolerowanie normalne jest to tolerowanie wymiarw przez dobranie odpowiednich odchyek z norm. Rozrnia si tu trzy warianty zapisu: 1. Za wymiarem nominalnym podaje si symbol literowy, odpowiadajcy odchykom dobranym dla danego wymiaru (a). Jeeli wymiar nominalny jest okrelony liter, to symbol tolerancji oddziela si od wymiaru nominalnego poziom kresk (b). Tolerowanie symboliczne stosuje si wwczas, gdy przewiduje si sprawdzanie wymiarw stolerowanych sprawdzianami rnicowymi.
a) b)

Tolerowanie normalne i swobodne

Tolerowanie normalne jest to tolerowanie wymiarw przez dobranie odpowiednich odchyek z norm. Rozrnia si tu trzy warianty zapisu: 2. Za wymiarem nominalnym podaje si odchyki dobrane z normy w postaci wartoci liczbowych. Ten sposb tolerowania stosuje si wwczas, gdy przewiduje si sprawdzanie wymiarw stolerowanych uniwersalnymi przyrzdami pomiarowymi.

Tolerowanie normalne i swobodne

Tolerowanie normalne jest to tolerowanie wymiarw przez dobranie odpowiednich odchyek z norm. Rozrnia si tu trzy warianty zapisu: 3. Za wymiarem nominalnym podaje si zarwno symbol umowny jak i odchyki dobrane z normy w postaci wartoci liczbowych. Ten sposb tolerowania stosuje si wwczas, gdy nie wiadomo jak bd sprawdzane wymiary nominalne.

Tolerowanie normalne i swobodne

Tolerowanie swobodne jest to tolerowanie wymiarw przez dobranie odchyek wedug uznania konstruktora. Tolerowanie swobodne jest zawsze tolerowaniem liczbowym. Przy tolerowaniu swobodnym wymiary zewntrzne i wewntrzne naley tolerowa w gb materiau. Tolerowanie na zewntrz materiau stosuje si gwnie w odniesieniu do wymiarw tych powierzchni i wyrobw, ktre maj naddatki obrbkowe.

Pasowania
Pasowanie termin ten okrela charakter wsppracy poczonych czci: obejmujcej i obejmowanej (np. tulei i waka), okrelony rnic ich wymiarw przed poczeniem. Rozrnia si pasowania:

lune w ktrych wystpuje zawsze luz (w granicznym przypadku rwny zeru), mieszane w ktrych moe wystpowa zarwno luz jak i wcisk, ciasne w ktrych zawsze wystpuje wcisk.

Pasowania
Przy wpisywaniu na rysunek tolerancji wsplnego wymiaru nominalnego poczonych czci mona korzysta z jednej linii wymiarowej, przy czym a) w przypadku tolerowania symbolicznego za wsplnym wymiarem nominalnym umieszcza si symbol pasowania tolerancji wymiaru wewntrznego (otworu) oraz symbol pasowania tolerancji wymiaru zewntrznego (waka) rozdzielone znakiem uamka.

Pasowania
Przy wpisywaniu na rysunek tolerancji wsplnego wymiaru nominalnego poczonych czci mona korzysta z jednej linii wymiarowej, przy czym b) w przypadku tolerowania liczbowego tolerowany wymiar wewntrzny pisze si nad lini wymiarow, a wymiar zewntrzny pod ni, poprzedzajc je wskazwkami, ktry wymiar ktrej z poczonych czci dotyczy.

Klasy dokadnoci
Jeeli wymiar nie posiada zdefiniowanych odchyek, to wykonuje si go zgodnie z przyjt klas dokadnoci. W budowie maszyn jest to zazwyczaj klasa 14, dla ktrej dopuszczalne odchyki wymiarw swobodnych nie mog przekracza:

dla wymiarw wewntrznych odchyek odpowiadajcych otworom H14, dla wymiarw zewntrznych odchyek odpowiadajcych wakom h14.

Dopuszczalne odchyki wymiarw nietolerowanych podaje si w dokumentacji konstrukcyjnej w postaci jednego zapisu oglnego dla wszystkich czci.

Tolerowanie ksztatu i pooenia

Oznaczenie tolerancji ksztatu lub pooenia skada si ze znaku tolerancji i jej wartoci liczbowej w milimetrach. Dane te wpisuje si w ramk prostoktn podzielon na dwa (tolerancja ksztatu) lub trzy (tolerancja pooenia) pola: w lewym polu umieszcza si znak tolerancji, w prawym jej warto liczbow. Ramki rysuje si liniami cienkimi lub liniami o gruboci pisma liczb wymiarowych na rysunku. Wysoko liter i cyfr w ramkach powinna by rwna wysokoci liczb wymiarowych h. Wysoko ramki powinna by dwukrotnie wiksza ni wysoko pisma.

Tolerowanie ksztatu i pooenia

Ramk oznaczenia tolerancji umieszcza czy si lini zakoczon grotem z lini zarysu (lub jej przedueniem) tego elementu przedmiotu, do ktrego odnosi si tolerancja. Ramk naley rysowa w pooeniu poziomym, a jeeli si nie da to w pooeniu pionowym tak, aby mona j byo czyta od prawej strony rysunku. Linia czca powinna wychodzi z lewej strony ramki (z jej rodka lub brzegu). Linia czca moe by kilkakrotnie amana.

Sposoby umieszczania ramek oznacze wzgldem tolerowanych elementw przedmiotw.

Tolerowanie ksztatu i pooenia

Sposoby umieszczania ramek oznacze wzgldem tolerowanych elementw przedmiotw.

Tolerowanie ksztatu i pooenia

Jeeli tolerancja dotyczy osi lub paszczyzny symetrii jakiego elementu, to koniec linii czcej powinien lee na przedueniu linii wymiarowej tego elementu (a). W przypadku braku miejsca grot linii czcej moe zastpi grot linii wymiarowej (b). W ten sam sposb oznacza si tolerancj walca podziaowego gwintu (c).
a) b) c)

Tolerowanie ksztatu i pooenia

Gdy tolerancja ma dotyczy wsplnej osi lub paszczyzny symetrii dwch elementw przedmiotu, a z rysunku wynika wyranie, dla ktrych elementw o lub paszczyzna jest wsplna, to lini czc doprowadza si do osi lub do ladu paszczyzny symetrii.

Tolerowanie ksztatu i pooenia

Warto liczbowa tolerancji odnosi si do cakowitej dugoci pola tolerowanego elementu przedmiotu. Jeeli tolerancja ma obowizywa na mniejszej dugoci (lub na czci pola powierzchni), to t dugo lub wymiary czci pola powierzchni podaje si za wartoci tolerancji, oddzielajc od niej pochy kresk (a). Gdy tolerancja tej mniejszej dugoci (lub czci pola) dotyczy okrelonego miejsca, miejsce to oznacza si lini punktow i wymiaruje si jego pooenie (b).

a)

b)

Tolerowanie ksztatu i pooenia

Jeeli na rysunku powtarza si ta sama tolerancja, to oznaczenie podaje si tylko raz, prowadzc odgazienia linii czcej do wszystkich jednakowo tolerowanych elementw przedmiotu (a). Gdy za dla jednego elementu trzeba poda dwie rne tolerancje, to ramki oznacze mona poczy (b).
a) b)

Tolerowanie ksztatu i pooenia

Rodzaje tolerancji

tolerancja ksztatu - dotyczy jednego elementu przedmiotu

tolerancja pooenia - dotyczy dwch elementw: elementu tolerowanego i elementu odniesienia (bazy)

tolerancja ksztatu i pooenia - dotyczy dwch elementw: elementu tolerowanego i elementu odniesienia (bazy)

Znaki tolerancji na nastpnej stronie.

Tolerowanie ksztatu i pooenia

Tolerancje ksztatu:
- tolerancja prostoliniowoci - tolerancja paskoci - tolerancja okrgoci - tolerancja walcowoci - tolerancja zarysu przekroju wzdunego

Tolerancje pooenia:
- tolerancja rwnolegoci - tolerancja prostopadoci - tolerancja nachylenia - tolerancja wsposiowoci - tolerancja symetrii - tolerancja pozycji - tolerancja przecinania si osi

Tolerancje ksztatu i pooenia:

- tolerancja bicia osiowego / bicia promieniowego / bicia w wyznaczonym kierunku - tolerancja bicia promieniowego cakowitego / bicia osiowego cakowitego - tolerancja ksztatu wyznaczonego zarysu - tolerancja ksztatu wyznaczonej powierzchni

Przykady tolerancji ksztatu

Tolerancja prostoliniowoci tworzcych i osi powierzchni obrotowych

Odchyka prostoliniowoci rzeczywistej tworzcej walca nie moe przekroczy 0.3 mm na dugoci 300 mm w dowolnym miejscu caej dugoci walca, przy czym moe on mie ksztat tylko walcowy lub lekko beczukowaty, a nie wklsy.

Przykady tolerancji ksztatu

Tolerancja okrgoci

Odchyka okrgoci zarysu rzeczywistego powierzchni walcowych a i b nie moe przekroczy 0.02 i 0.03 mm w dowolnym przekroju prostopadym do osi, na caej dugoci kadej z powierzchni (zarys powierzchni w dowolnym przekroju musi si znale midzy dwoma wsprodkowymi okrgami, odlegymi od siebie o warto tolerancji).

Przykady tolerancji ksztatu

Tolerancja paskoci

Odchyka paskoci wsplnej paszczyzny nie moe przekroczy 0.1 mm we wszystkich kierunkach i na caej paszczynie (rzeczywisty ksztat obu paszczyzn czstkowych musi si zawiera midzy dwiema poziomymi paszczyznami odlegymi od siebie o 0.1 mm).

Przykady tolerancji pooenia

Tolerancja rwnolegoci dwch osi

Odchyka rwnolegoci osi otworu I wzgldem osi otworu II nie moe przekroczy w adnym kierunku 0.1 mm (o otworu I musi znale si wewntrz walca o rednicy 0.1 mm i o osi rwnolegej do osi otworu II).

Przykady tolerancji pooenia

Tolerancja prostopadoci dwch osi

Odchyka prostopadoci osi otworu wzgldem bazy B nie moe przekroczy 0.04 mm w adnym kierunku i na caej dugoci otworu (o rzeczywistego otworu musi si znale wewntrz walca o promieniu 0.02 mm, ktrego o jest prostopada do paszczyzny B).

Przykady tolerancji pooenia

Tolerancja wsposiowoci powierzchni

Odchyka wsposiowoci otworu I wzgldem otworu II (bazy) nie moe przekroczy 0.04 mm na dugoci l (o rzeczywistego otworu I musi si znale wewntrz walca o rednicy 0.04 mm, wsposiowego z otworem II).

Przykady tolerancji ksztatu i pooenia

Tolerancja bicia poprzecznego

Bicie poprzeczne powierzchni a i b wzgldem osi otworu nie moe przekroczy 0.02 mm (rzeczywisty zarys kadej z powierzchni a i b musi znale si midzy dwoma okrgami wsprodkowymi z osi otworu A i oddalonymi od siebie o 0.02 mm).

Przykady tolerancji ksztatu i pooenia

Tolerancja bicia wzdunego

Bicie wzdune paszczyzny konierza wzgldem osi otworu (bazy), mierzone na rednicy 100 mm, nie moe przekroczy 0.05 mm (rzeczywisty zarys paszczyzny powinien si znale na powierzchni walca o rednicy 100 mm, midzy dwiema paszczyznami prostopadymi do jego osi i oddalonymi od sienie o 0.05 mm).

Przykady tolerancji ksztatu i pooenia

Tolerancja zoona prostopadoci i paskoci

Sumaryczna odchyka kadej z rzeczywistych powierzchni a i b nie moe przekroczy 0.15 mm (kada z tych powierzchni musi si znale midzy dwiema paszczyznami prostopadymi do drugiej powierzchni i oddalonymi od siebie o 0.15 mm).

Tolerancja niezalena i zalena

Tolerancja niezalena wystpuje wtedy, gdy jej warto jest niezmienna, niezalenie od rzeczywistych wymiarw tolerowanego elementu przedmiotu i elementu odniesienia. Tolerancja zalena wystpuje wtedy, gdy jej warto moe si zmienia, zalenie od rzeczywistych wymiarw tolerowanego elementu przedmiotu i elementu odniesienia. Znakiem tolerancji zalenej jest litera M w kku.

Przykad tolerancji niezalenej

Przykad tolerancji zalenej

Chropowato powierzchni
Chropowato elementy struktury geometrycznej powierzchni, uformowane w czasie procesu jej ksztatowania, nie zawierajce falistoci i odchyek ksztatu.

Parametry opisujce chropowato

rednie arytmetyczne odchylenie profilu chropowatoci Ra jest to rednia arytmetyczna warto bezwzgldnych odchyle profilu y od linii redniej m, w przedziale odcinka elementarnego l.
Ra= 1 1 y xdx y i l 0 n i=1
l n

Parametry opisujce chropowato

Wysoko chropowatoci wg 10 punktw Rz jest to rednia arytmetyczna warto bezwzgldnych wysokoci piciu najwyszych wgbie profilu chropowatoci i gbokoci piciu najniszych wgbie profilu chropowatoci w przedziale odcinka elementarnego l.

Ra=

1 5

5 i=1

5 i=1

y pi y vi

Parametry opisujce chropowato

Wartoci liczbowe parametrw Ra i Rz w m

Symbole graficzne i ich znaczenie

Symbole stosowane do opisu chropowatoci powierzchni

Symbole graficzne i ich znaczenie

symbol oglny, ktry nie okrela adnych wymaga dotyczcych chropowatoci powierzchni. Stosowany zazwyczaj do wskazania zbiorowego chropowatoci. wskazanie wymogu dotyczcego chropowatoci powierzchni bez podania sposobu jej uzyskania. wskazanie, e powierzchnia ma by wykonana jedn z technik ubytkowych, tzn. musi doj do usunicia materiau. wskazanie, e powierzchnia nie moe by wykonana technikami ubytkowymi, tzn. nie moe doj do usunicia materiau. wskazanie, e na caym obwodzie elementu wymagana jest ta sama struktura.

Symbole graficzne i ich znaczenie

a warto chropowatoci w m, np. Ra 0.8; b inne wymagane wartoci parametrw, np. Rz 4; c specyficzne wymagania dotyczce wykonania powierzchni, np. obrabia cieplnie; d kierunkowo struktury geometrycznej powierzchni; e warto naddatku na obrbk. W miar potrzeb w poszczeglnych pozycjach mona poda dodatkowe informacje uzupeniajce.

Kierunkowo struktury geometrycznej

Symbol graficzny Interpretacja i przykady

Kierunkowo struktury geometrycznej

Zasady dotyczce oznacze chropowatoci

Symbol graficzny wraz z zapisami wymaga powinie by tak umieszczony, aby mona go byo czyta od dolnej lub prawej strony rysunku.

Zasady dotyczce oznacze chropowatoci

Jeeli jest to konieczne, symbol graficzny lub linia odniesienia moe si styka z powierzchni za pomoc linii odniesienia zakoczonej strzak.

Zasady dotyczce oznacze chropowatoci

Wymagania dotyczce chropowatoci powierzchni mona poda w powizaniu z wymiarami.

Zasady dotyczce oznacze chropowatoci

Symbol graficzny powinien by stosowany tylko jeden raz dla danej powierzchni, najlepiej na tym rzucie, na ktrym podawane s wielkoci charakteryzujce t powierzchni.

Oznaczanie wsplnych wymaga

Gdy dla wikszoci powierzchni wymagana jest taka sama struktura geometryczna, to podaje si j raz (nad tabliczka rysunkow). Wyjtki od tej struktury zaznaczone na rysunku w celu podkrelenia, e takie istniej wymienia si za wskazaniem oglnym w nawiasach zwykych.

Oznaczanie wsplnych wymaga

W nawiasie zwykym za oznaczeniem wymaga wsplnym mona poda jedynie symbol oglny. Taki zapis oznacza, e na rysunku znajduj si powierzchnie (dodatkowo opisane gdzie na rysunku) o strukturze odbiegajcej od tej, ktra zostaa opisana oznaczeniem wymaga wsplnych.

Oznaczanie chropowatoci granicznych

Jeeli w oznaczeniach podano jedn warto parametru opisujcego chropowato, to przyjmuje si j jako grn granic tego parametru. Jeeli istnieje potrzeba podania rwnie granicy dolnej, to umieszcza si j pod granic grn. Aby unikn pomyek z parametrem b opisu struktury, zaleca tu si podawanie liter U (upper) i L (lower), oznaczajcych odpowiednio granic grn i doln.

Chropowato przed i po obrbce

Jeeli nie ustalono inaczej, wartoci liczbowe chropowatoci odnosz si do struktury geometrycznej powierzchni po obrbce cieplnej lub pokryciu. W przypadku koniecznoci okrelenia chropowatoci przed i po obrbce, naley to wykona jak na rysunku poniej.

Wartoci liczbowe chropowatoci

Toczenie: wstpne: ksztatujce: wykaczajce: bardzo dokadne:

40 20 10 5 2,5 1,25 1,25 0,35

Wiercenie i powiercanie: 40 10 Pogbianie: Rozwiercanie: wstpne: wykaczajce: 20 5 5 2,5 1,25 0,63

wartoci liczbowe chropowatoci powierzchni obrobionej rnymi sposobami obrbki ubytkowej (w m)

Wartoci liczbowe chropowatoci

Frezowanie obwodowe: wstpne: ksztatujce: wykaczajce: Frezowanie czoowe: wstpne: ksztatujce: wykaczajce: bardzo dokadne:

80 40 20 10 5 2,5 80 40 20 10 5 2,5 1,25 0,63

wartoci liczbowe chropowatoci powierzchni obrobionej rnymi sposobami obrbki ubytkowej (w m)

Dogadzanie oscylacyjne: 0,32 0,01 Przeciganie: 5 0,32

Wartoci liczbowe chropowatoci

Szlifowanie kowe zewntrznych pow. obr.: wstpne: 5 ksztatujce: 2,5 1,25 wykaczajce: 0,63 0,32 bardzo dokadne: 0,32 0,16 Szlifowanie bezkowe zewntrznych pow. obr.: wstpne: 5 ksztatujce: 2,5 1,25 wykaczajce: 0,63 bardzo dokadne: 0,32 Szlifowanie uchwytowe wewntrznych pow. obr: ksztatujce: 2,5 1,25 wykaczajce: 0,63 bardzo dokadne: 0,32

wartoci liczbowe chropowatoci powierzchni obrobionej rnymi sposobami obrbki ubytkowej (w m)

Wartoci liczbowe chropowatoci

Szlifowanie paszczyzn: wstpne: ksztatujce: wykaczajce: bardzo dokadne: Gadzenie (honowanie):

5 2,5 1,25 0,63 0,32 0,16 0,32 0,16

Docieranie docierakami: 0,08 0,01

wartoci liczbowe chropowatoci powierzchni obrobionej rnymi sposobami obrbki ubytkowej (w m)

Klasa dokadnoci a chropowato

Przybliona zaleno midzy klas dokadnoci wykonania a chropowatoci powierzchni Ra.

Oznaczenie obrbki cieplnej

Przy oznaczaniu obrbki cieplnej przedmiotw, na rysunkach naley podawa wymagania dotyczce wasnoci materiau po obrbce cieplnej (twardo materiau, wytrzymao na rozciganie itp.), w kolejnoci:

nazwa rodzaju obrbki cieplnej, gboko h warstwy utwardzonej wraz z dopuszczalnymi odchykami, twardo (HRC, HV, HB) wraz z dopuszczalnymi odchykami.

Przykady oznacze obrbki cieplnej

Przykad, gdy jedna powierzchnia ma by poddana obrbce cieplnej.

a)

b)

Powierzchni zaznacza si lini punktow grub w odlegoci ok. 2 gruboci zarysu (ale nie mniej ni 0,8 mm) i nad doprowadzajc do niej lini odniesienia wpisuje si dane dotyczce obrbki cieplnej (a) lub wielk liter, ktrej znaczenie wyjania si w wymaganiach technicznych (b).

Przykady oznacze obrbki cieplnej

Przykad, gdy kilka powierzchni ma podlega jednakowej obrbce cieplnej.

a)

b)

Stosuje si tu dwa rozwizania: gdy te powierzchnie stanowi mniejszo w porwnaniu z pozostaymi, to opisuje si je bezporednio poprzez zapis lub liter (a), gdy te powierzchnie stanowi mniejszo, to obrbk ciepln opisuje si w wymaganiach technicznych, a na rysunku oznacza si pozostae powierzchnie (b).

Oznaczanie powok
Powierzchni, na ktr ma by naoona powoka oznacza si na rysunku wielk liter, wpisan nad linia odniesienia. Rodzaj powoki i dotyczce jej wymagania podaje si sownie w wymaganiach technicznych, np.; powierzchnia A: emalia...

Przykady oznaczania powok.

Dzikuj za uwag
Tolerowanie wymiarw oraz ksztatu i pooenia. Chropowato powierzchni.

Sobieski Wojciech Olsztyn, 2008