ALMANYA( GERMANY)

LHAN ERDOAN Abant zzet Baysal niversitesi Eitim Bilimleri Enstits lkretim Sosyal Bilgiler (Sozialkunde) Ana Bilim Dal Yksek Lisans(Master) rencisi - Bolu / Eyll 2012

NDEKLER
1.lkenin Corafi zellikleri 2.Tarihi Geliim ve Politik Yap 3.Eitim Sistemi 4.Sosyal Bilgiler Program a. Alman Programlarnda Sosyal Bilgiler Kavram b. Sosyal Bilgiler dersinin Almanyadaki Geliim Sreci c. Programnn Genel zellikleri d. Programn Yaps ve Temel eleri 5.Deerlendirme ve Sonu 6.Kaynaka

1.Almanyann Corafi zellikleri

Amfibi( Hem karada hem de denizde hakimiyeti olan devlet) zelliine sahip bir lkedir. Nfus: Yaklak 83 milyon nfusla Almanya, Avrupa Birlii(AB) lkeleri arasnda en kalabalk lkedir. Almanlarn eitim ve yaam standard yksektir. Ortalama mr uzunluu erkeklerde 76, kadnlarda 81e ulamtr. Nfustaki gen insan oran gerileme gsterirken yal insan oran ykselmektedir. Bunun sonucunda alanlar zerinde emeklilere ilikin yk artmaktadr. Almanya, dnyann en youn yerleimlerinin olduu lkelerden biridir.
4

Corafi Yap: Bir Orta Avrupa lkesi olan Almanyann yzlm 357.021 km dir. Almanya yaklak olarak 46-55 derece kuzey enlemleri ve 6-15 derece dou boylamlar arasnda yer alr. Dousunda ekoslovakya ve Polonya; Gneyinde Avusturya, svire; Batsnda Fransa, Hollanda, Belika ve Lksemburg; Kuzeyinde Danimarka ve Kuzey Denizi yer alr. Dnyann en gelimi lkelerinden biri olmasn kimi uzmanlar corafi konumuna dayandrmaktadrlar. 5

Ekonomi: 20.yy banda yaanan iki dnya savandan da yenik kan Almanyann ekonomisi km, enflasyon ykselmitir. Kent ve fabrikalar yerle bir olan Almanyann hzla kalknan bir lke olmasn alkan insanlar salamtr. Bu kalknmada en nemli katk sava sonras kurulan demokratik sistemden gelmitir. Gelimi sanayi lkelerinden biri olan Almanya 2009 da ABD, Japonya ve in in ardndan en byk 4.ulusal ekonomi konumundadr.
6

 Almanya sanayi ve hizmet lkesidir. Yaklak 83 milyon nfusla Almanya, ABnin en byk en nemli pazar durumundadr. Almanya, dnya ticaret hacmi en yksek olan lkelerden biridir. lke gelirinin yaklak %25i sanayi arlkl olan ihracattan gelmektedir. Almanya, corafi konumu, teknolojik gelimilii, son derece gelimi alt yaps, hukuk sisteminin gven vermesi ve kalifiyeli(nitelikli) igc nedeniyle yabanc yatrmclar nedeniyle teden beri ilgi ekici bir merkezdir.
7

Almanya Eyaletlerinin haritasi

2.Tarihi Geliim ve Politik Yaps Almanya 16 federal eyaletten olumaktadr. Almanyann zgrlk demokratik parlamenter sisteme ulamas birok tarihi olaydan sonra gereklemitir. Almanya, zgrlk ve birlik olma yolunda Mart Devrimi ve Weimar cumh.,nasyol sosyalizm,dnya savalar, blnme ve birleme gibi deneyimler yaamtr. 2.Dnya Sava sonunda Almanyann gelecei zerine karar hakk 4 igal gc olan ABD, ngiltere, Fransa ve Sovyetler Birliine gemitir. Ayrca Almanya iki devlete blnmtr. Dou Almanya ve Bat Almanya

10

13 Austos 1961de yaplan Berlin Duvar Almanlarn yeniden birleme umutlarn suya drmtr. Ancak Alman birliini yeniden salamak AFCnin resmi bir hedefi olarak kalmtr. Berlin Duvarnn 1989da yklmasndan sonra Almanyann yeniden birlemesi 18 Mart 1990da gereklemitir. Alman politik sisteminin temelini Temel Yasa oluturmaktadr. kinci Dnya Sava sonrasnda oluturulan temel yasa 1990a kadar (40 yl) ikiye blnm lkede Almanlara zgrlk ve istikrar getirmitir. Hkmet sistemi parlamenter demokrasiye gre belirlenmektedir. Hkmet politika sistemini Cumhurbakan deil hkmet belirlemektedir. Alman politik sisteminin eyaletlerden federal devlete ondan da ABye uzanan ilikiler zincirinden olutuu sylenebilir. Ksaca Almanya politik sisteminin eyaletlerden Federal devlete ondan da ABye uzanan ilikiler zincirinden olutuu sylenebilir.

11

ALMAN ETM SSTEM EMASI

3-5 yl

Uzmanlk niversite Eitimi

3-5 yl 3-5 yl

niversite Abitur
(Snav ve Diploma)

niversite

eitli Meslek Okullar

Snavda bu blmden n. Geilebilir-snavla kalifiye eleman.

Abitur
(Snav ve Diploma)

Lise ilgi alanlar

(Sosyal-Fen-Matematik gibi) 3yl

Lise ilgi alanlar

(Sosyal-Fen-Matematik gibi)

Diploma

Diploma Realschule
(Genel idare hizmetleri orta seviye mesleklere ynelik Temel Eit.Okulu)

Diploma Hauptschule
(En dk seviye i Eitimi alacak olan.in Tem.Eit.Ok.)

Diploma Gesamtschule Karma Okul

(1-2-3 Karma) Temel Eitim Kurumu

sonderschule

10 9 8 7 6 5

Gymnasium
(niversiteye hazrlk Temel Eitim Kurumu)

-1-

-24-Ynlendirme 3-Ynlendirme 2-Not Yok Davran Kazandrma 1-Not Yok Davran Kazandrma

-3-

LKOKUL Grundschule

Anaokulu-Kindergarten

12

ETM SSTEM
Almanyada eitim sistemi okulncesi, ilkretim, ortaretim ve yksekretimden olumaktadr. Okulncesi eitim basamanda 3-6 ya arasndaki ocuklarn istee bal olarak devam ettikleri anaokullaryla, anasnflar bulunmaktadr. Anaokulu, anasnf uygulamalarnda eyaletler arasnda kimi farkllklar olmakla birlikte bu kurumlar ilkretime temel oluturmaktadr.
13

Almanya'da okula devam mecburiyeti 6 yan doldurmu ocuklar iin balar ve 18 yana kadar srer.( 6 18) Tam gn okula devam mecburiyeti; Baden-Wrttemberg, Bayern, Hamburg, Hessen, Niedersachsen, Mecklenburg-Vorpommem, RheinlandPfalz, Saarland, Sachsen, Sachsen-Anhalt, Schleswig-Holstein ve Thringen eyaletlerinde 9 yl; Berlin, Brandenburg, Bremen ve Nordrhein-Westfalen eyaletlerinde 10 yl olarak uygulanmaktadr. Almanya'da ilkretimin 1. kademesi 4 yldr. Ancak, Berlin ve Brendenburg eyaletlerinde 6 yldr.

lkretimin 4. snfndan (Grundschule) sonra renciler, yetenek, ilgi ve baarlarna gre renimlerine Hauptschule, Realschule, Gesamtschule veya Gymnasium'dan balamak suretiyle 15 yan dolduruncaya kadar renimlerine devam etmek zorundadrlar. Bu okullar arasnda, rencilerin baar durumlarna gre yatay geiler yaplabilmektedir. Tam gn zorunlu eitimden sonra genel renime devam etmek istemeyen her Alman vatanda, 18 yan dolduruncaya kadar renimine yaygn meslek eitim kurumlarnda devam etmek zorundadr. 14 Kaynaka: http://essen.meb.gov.tr/denklik/almanya_egitim_denklik.php

Eitim Kademeleri

a) lkretim
Almanya'da ilkretim; Grundschule, Eingangsstufe ve Schulkindergarten'den oluur. 1- Grundschule Grundschule'lerin retim sreleri genel olarak 4 yl, baz eyaletlerde ise 6 yldr. Okutulan dersler ve haftalk ders saati says bakmndan ara snflarda, ilkretim okullarnzn ilgili snflar ile aralarnda byk farkllklar bulunmamaktadr. Grundschule'yi bitiren renciler, yeteneklerine gre Hauptschule, Realschule veya Gymnasium'a gnderilirler. 2- Schulkindergarten (Vorklassen) Okul anda olup, ancak okul iin gerekli bilgi ve beceriye sahip olmayan ocuklarn alnd snflardr.

15

Eitim Kademeleri

b) Ortaretim
Almanya'da orta retim iki basamaktan olumaktadr. 1- Orta retim Birinci Basama Grundschule renimi zerine eitim ve retim asndan farkllk gsteren okul tipleri vardr. Bunlar; a- Orientierungsstufe (Frderstufe) (Ynlendirme basama); b- Hauptschule c- Realschule d- Gymnasium e- Gesamtschule'lerdir.

16

Orientierungsstufe (Ynlendirme basama); Almanya'da Orientierungsstufe 5. ve 6. snflan kapsar. Bu aamada rencilerin baarl olup olmadklar gz nnde bulundurularak 7. snftan itibaren hangi okul trne (Haupschule, Gesamtschule, Realschule, Gymnasium) devam edeceklerine karar verilir.

Ynlendirme basamanda ilkretim okulu ile birlikte eitim-retim yrtlerek rencilerin 2 yl daha fazla birlikte ders grmeleri salanr. Bu aamadan sonra rencilerin hangi okul trne gideceklerine ise 6. snfn sonunda karar verilir. Matematik ve ngilizce dersleri, rencilerin baarlarna, yeteneklerine ve eilimlerine gre kurs gruplar oluturularak yaplr. 6. snfn sonunda renciler baarlarna gre 7. snfa Hauptschule, Realschule, Gymnasium ya da Gesamtschule'de devam ederler. Almanya'da Orientierungstufe'nin 5. snfndan gelen rencilerin karneleri Hauptschule, Realschule ya da Gymnasium'un 5. snfndan gelenler gibi deerlendirilecektir; 6. snf geerek gelen rencilerin karneleri ise Almanya'da 6. snf sonunda aldklar karneleri ile birlikte belgeleri incelenerek; rnein rencinin Hauptschule'ye devam etmesi uygun grlmse Hauptschule gibi deerlendirilecektir. Realschule ya da Gymnasium'a devam etmesine karar verilmise, bu okul trlerine gre deerlendirilecektir.

17

2- Hauptschule (meslek renim okullar)

Hauptschule'lerin retim sreleri genel olarak 4 yllk Grundschule(ilkretim okullar) zerine 5 veya 6 yl, 6 yllk Grundschule(ilkretim okullar) zerine 3 veya 4 yldr. Bu okulu bitiren renciler meslek renime ynelmektedirler. Almanya'da bir ok eyalette Hauptschule'de, (Sekundarstufe I) 5. ve 6. snflar ynlendirme basamadr (Schulartabhngige Orientierungsstufe, Frderstufe). retmenler, bu iki yl ierisinde rencilerin Grundschule'deki renim deneyimlerini temel alarak, onlarn Hauptschule'nin ders yntemlerine ve programlarna uyumlarn salar, rencilerin bilgilerini, becerilerini, yeteneklerini gzetler, gelitirir ve dener. Bunda ama, rencilerin renimini bu okulda srdrmesi iin verilmi olan kararn yerinde olup olmadn bir kez daha kontrol etmektir. Genel olarak deneme basamanda snf tekrar yoktur. Hauptschule'lerde genel olarak, Almanca, sosyal bilgiler (tarih, politika, corafya), matematik, fen bilgisi (biyoloji, kimya, fizik), ngilizce, i bilgisi (teknik, ekonomi, ev ekonomisi), mzik/sanat eitimi/tekstil ileri, din bilgisi ve beden eitimi dersleri okutulmaktadr. Hauptschule'de okutulan i bilgisi dersinin amac, rencilere ekonomi ve i dnyas ile ilgili temel bilgileri kazandrmak ve onlar meslek seimine hazrlamaktr. 18

 3- Realschule (dz+mesleki)
Realschule'lerin retim sreleri genel olarak 4 yllk Grundschule zerine 6 yl, 6 yllk Grundschule zerine ise 4 yldr. Realschule'lerin Hauptschule'lerden fark, temel eitiminin ve ders programlarnn daha kapsaml, meslek eitimi ve yksek tahsil olanann daha zengin olmasdr. Berlin, Bremen ve Kuzey Ren Vestfalya eyaletleri dnda dier eyaletlerde renim sresi Hauptschule'den bir yl daha fazladr. Realschule'lerde genel olarak, Almanca, sosyal bilgiler (tarih, politika, corafya), matematik, fen bilgisi (biyoloji, kimya, fizik), ngilizce, i bilgisi (teknik, ekonomi, ev ekonomisi), mzik/sanat eitimi/tekstil ileri, din bilgisi ve beden eitimi dersleri okutulmaktadr.

7. snftan itibaren de 2. yabanc dil (ngilizcenin birinci yabanc dil olarak okutulduu eyaletlerde 2. yabanc dil Franszca, yeni eyaletlerde ise Rusa'dr) zorunlu olarak okutulmaktadr.
Almanya'da Realschule'lerin bir ounda Informatik dersi iki saatlik zorunlu semeli ders olarak verilmektedir. Bu ok ynl retim program, dier amalarn yannda, rencilerin ileride izleyecei okul ve meslek seiminde de isabetli davranmasna yardmc olmaktadr. Realschule'yi bitirenler, baarlarna gre Berufliches Gymnasium, Gymnasium, Berufsfachschule, Hhere Handelsschule, Fachschule veya Fachoberschule'lere gitmektedirler. Realschule'yi bitirip renime devam etmeyenler; bro, banka ve devlet dairelerinde grev almaktadrlar. 19

 4- Gymnasium(Lise )
Gymnasium'larn retim sreleri genel olarak 4 yllk Grundschule(lkokul) zerine 9 yl, 6 yllk Grundschule(lkokul) zerine veya 4 yllk Grundschule'den sonra devam edilen Orientierungsstufe'nin 5. ve 6. snflarndan sonra devam edilenlerde ise 7 yldr. Humanistisches Gymnasium, Neusprachliches Gymnasium, Mathematisch-natur-vvissenschaftliches Gymnasium, Musisches Gymnasium, Wirtschaftswissenschaftliches Gymnasium, Sozialvvissenschaftliches Gymnasium gibi eitli trleri bulunmaktadr.

Okutulan dersler, liselerimizde okutulan derslerin hemen hemen ayn olup, renim sreleri liselerimizden 2 yl fazla olduundan, retim programlar 5 yla yaylmtr.
Gymnasium'larn amac, yksekokul ve niversitelere renci yetitirmektir. Olgunluk snavn (Abitur) baaran renciler, ayrca herhangi bir snava tbi tutulmadan da Almanya'da yksekokul veya niversitelere alnabilmektedirler. Gymnasium'larn 13. snfn tamamlayp, lise olgunluk snavn yaptktan sonra olgunluk diplomas (Zeugnis der Hochschulreife) alan renciler, yurdumuzda da lise mezunu olarak kabul edilmektedirler. Gymnasium'un I. kademesinde (Sekundarstufe I, 5.-10. snflar) genel olarak; Almanca, sosyal bilgiler (tarih, corafya, politika), matematik, fen bilgisi (biyoloji, kimya, fizik), 1. Yabanc Dil (5. snftan itibaren), 2. yabanc dil (7. snftan itibaren), mzik/sanat eitimi/tekstil ileri, din bilgisi ve beden eitimi dersleri 20 okutulmaktadr.

5- Sonderschule( zel Eitim Okullar) Sonderschule'ler, vcuta ve zihince engelleri olan ocuklar iin alm zel eitim okullardr. Bu okullara, grme, iitme, konuma, felli, davran ve renmede dikkat ekecek biimde engelleri olan ocuklar devam ettirilmektedir. 6- Gesamtschule Gesamtschule'ler, Hauptschule, Realschule ve Gymnasium'lara paralel olarak, bu okullarn tamamn bnyesinde bulunduran, deneme mahiyetinde alm okullardr. renciler, yeteneklerine gre bu okulun Hauptschule, Realschule veya Gymnasium blmnde okumaktadrlar.

7- Meslek Okullar 1- Berufsvorbereitende Lehrgnge Temel eitim okulunu bitiremeden ayrlm ve bir i yeri bulamam olan genler bu kurslara katlabilirler. Burada genlere eitli meslek dallarnda ilk temel bilgiler verilmektedir. Ancak, buradaki renim, Almanya'da meslek eitimine veya bir okula denk saylmamakla birlikte, bu kurslar bitirenler daha kolay i bulabilmektedirler. Bu kurslara devam eden rencilerin bu kurslarda geirdikleri sre, Trkiye'de, nceki renim durumlarn snf bakmndan ykseltmeyen, yaygn eitim kurslar olarak deerlendirilmektedir. 2- Berufsbildende Schulen Berufsbildende Schule'ler, bnyesinde bir ok okul tr bulunan meslek okullardr. Bu okullarn bnyesinde genellikle; Berufsvorbereitungjahr, Berufsgrundschuljahr, Berufsschule, Berufsfachschule, Fachoberschule, Hhere Handelsschule, Berufsaufbau-schule, Fachschule, Fachgymnasien (Berufsbezogene Bildungsgnge bzw. Berufliches Gymnasium) ve Kollegschule 21 gibi meslek retim veren ksmlar bulunabilmektedir.

Kaynaka: Berlin Bakonsolosluu http://www.tcberlinea.com/almanya 22 da_egitim_sistemi.htm

Alman eitiminde not sisteminin ksaltmalar ve Trkesi:

Notlar (1) SehrGut (2) Gut

Ksaltmalar s.gt. gt-

Trkesi Pekiyi yi Bu tablodan da anlalaca zere Alman Eitim Sisteminde en iyi not 1, en zayf not ise 6'dr.

(3) Befriedigend bf.

(4) Ausreichend ausr. (5) Mangelhaft mgh. (6) Ungengend u.gnd.

Orta
Yeterli Zayf ok Zayf

Dier Ksaltmalar nicht teilgenommen

Ksaltmalar = n.tgn.

Trkesi Katlmad

nicht beurteilt
nicht benotet

= n.beurt.
= n.b.

Deerlendirilmedi
Not verilmedi.
23

Kaynaka: http://essen.meb.gov.tr/denklik/denklik_aciklama_2.php

ALMAN ETM SSTEM EMASI

3-5 yl

Uzmanlk niversite Eitimi

3-5 yl 3-5 yl

niversite Abitur
(Snav ve Diploma)

niversite

eitli Meslek Okullar

Snavda bu blmden n. Geilebilir-snavla kalifiye eleman.

Abitur
(Snav ve Diploma)

Lise ilgi alanlar

(Sosyal-Fen-Matematik gibi) 3yl

Lise ilgi alanlar

(Sosyal-Fen-Matematik gibi)

Diploma

Diploma Realschule
(Genel idare hizmetleri orta seviye mesleklere ynelik Temel Eit.Okulu)

Diploma Hauptschule
(En dk seviye i Eitimi alacak olan.in Tem.Eit.Ok.)

Diploma Gesamtschule Karma Okul

(1-2-3 Karma) Temel Eitim Kurumu

sonderschule

10 9 8 7 6 5

Gymnasium
(niversiteye hazrlk Temel Eitim Kurumu)

-1-

-24-Ynlendirme 3-Ynlendirme 2-Not Yok Davran Kazandrma 1-Not Yok Davran Kazandrma

-3-

LKOKUL Grundschule

Anaokulu-Kindergarten

24

4.Sosyal Bilgiler Program A. Alman Programlarnda Sosyal Bilgiler Kavram

Sosyal bilgilerin insan odanda toplum, devlet ve onlar arasndaki ilikilerden doan ynetim(politika) anlayna dayal bir eitim program olduu belirtilmektedir. Sosyal bilgiler politika eitimi temelinde bir derstir. Sosyal bilgiler, rencilerin politik bak as edinmelerine ve bu konuda olgunluk kazanmalarna katk salar. Sosyal bilgiler, corafya ve tarih disiplinlerinden beslenen, disiplinler aras retim altnda derlenmi bir eitim program gibi biiminde eyaletlerde tanmlanmtr.

25

B. Sosyal Bilgiler dersinin Almanyadaki Geliim sreci Fransz dnr Condercet 1743 Alman Karl Ritter 1759 Bir devletin srdrlebilirliinde Sosyal Bilgiler eitiminin katklarn anlamak iin ABDye bakmakta yarar var. ok kltrl yapya sahip olan bu lkedeki vatandalk bunalm, 1990larn banda toplumsal bir sorun durumuna gelmitir. Bu soruna zm bulma araylarnn sonucunda ortaya kan sosyal bilgiler dersi, Amerikan vatanda yetitirme konusunda gz ard edilemeyecek baarlar elde etmitir. Almanyada Sosyal bilgilerin benimsenme mant ABDdekine benzetilebilir. nk federal devlet yapsndaki iki lkede yaanan benzer sosyal dnm srecinin sosyal bilgilerin douuna neden olduu sylenebilir. 26

 Alman kavimleri etnik gruplar, eyaletler, Yahudiler, Hristiyanlar, Katolikler, Protestanlarn bir arada yaamas, hzl sanayilemesi ve kentleme gibi olgularn 20.yy. ilk yarsnda Almanyada da Sosyal Bilgiler eitimine zemin hazrlamtr. D ve i g hareketleri slam arlkl farkl din kkenlilerin art Eyalettenfederalefederalden ABye gei etkili vatanda yetitirmek amacyla Sosyal Bilgiler eitimine arlk verilmitir. Hitler, Nazist ve militarist vatanda yetitirmek iin SB den yararlanmtr. mp dneminde tarih, Gnmzde ise Sosyal Bilgiler sadk bir halk yetitirmek amacyla yararlanlmtr.
27

2. Dnya sava sonras Almanyada kurulan ABD askeri hkmeti, Almanyaya ABDdeki eitim sistemini model olarak alm ve uygulamaya almtr. Demokratik Alman genlerini yetitirme almasnn odana ABDdeki SBP konulmutur. Bu ders sayesinde Amerikan demokrasi anlay, vatandalk eitimi kapsamnda modern tarihin ve sosyoekonomik gelimelerin analizi, renci meclisleri ve grup almalar Alman okullarna girmitir.

28

 C. Programnn Genel zellikleri

Almanyada Sosyal Bilgilere E deer Dersler
Sosyal Bilgiler 5-12.snflar arasnda grlmektedir. Sosyal Bilgiler (Sozialkunde) Corafya (Erdkunde,geographie,geografia) Tarih (Geschichte) Dnya-Toplum-Zaman Balants(Facherverbund Welt Zeit Geselschaft) Vatandalk eitimi (Politische Bildung) Kresel evre Bilimleri(Welt-Umweltkunde) Politika(Politik) Politika ve Ekonomi(Politik Und Wirtschaft) Sosyal Bilimler(Gesellschaftslehre) Tarih/politika/sosyal bilimler(Gesellschaftslehre) Sosyal Bilgiler dersi bran retmenleri tarafndan okutulmaktadr.
29

Corafya dersi kapsamnda kltrel, evresel ve ekonomik kkenli insan etkinlikleri Tarih dersinde de ulus ve devletleri gnmze ulatran olaylar(savalar, gler, reformlar) nedenleriyle birlikte sosyal-politik, ideolojik ve kltrel boyutlarda allmaktadr. Politika gibi derslerde rnein Sosyal Bilgiler/Politika dersinde var olan ve deien sosyal, politik ve ekonomik yaplara dayanan deerler, normlar ve gerekeler ele alnmaktadr. Almanyada 4 yllk ilkretim (I.basamak) eitimi srasnda Sosyal Bilgiler dersi ile benzer olarak okutulan ders Hayat Bilgisidir.(Sachunterricht)
30

Baka lkelerdeki ocuklarn yaamlarn anlamaya alarak farkl kltrleri tanma, karlkl anlay, gven ve saygy gelitirme amac da gdlmektedir. Bu yapsyla Almanyada Sarmal program anlaynn benimsendii ve snf dzeyinin artmasna bal olarak konularn daha kapsaml duruma geldii sylenebilir. Sosyal bilgiler dersi 5.snftan balayarak ortaretim 1. ve Lise 1.devrelerinde okutulmaktadr. Son yllarda Sosyal bilgiler Programnn kapsam Avrupa ynnde geniletilmeye alld gzlemlenmektedir. Goethe Enstitsnn ABDli Sosyal bilgiler retimi uzmanlarna hazrlatt ve kresel bakn egemen olduu ada Almanya konulu proje buna rnek gsterilebilir. Bu nedenle Avrupann sosyal ve ekonomik yaamna katlma yetisine sahip bireyleri yetitirmek, Sosyal/Politika dersinin ncelikli amalar arasnda yer almaktadr. Avrupa kltrn retmede Tarih, Corafya ve Sosyal Bilgiler stratejik nemi olan derslerdir.
31

d. Programn Yaps ve Temel eleri

Almanyada SBP eyaletten eyalete baz farkllklar gstermektedir.

1. AMALAR
Kuzey Ren Westfalya Eyaletinde Sosyal bilgiler dersinin genel amac Gen insanlarn kendi toplumlarnn deerlerini ve kurumlarn anlamas ve onlar zgrce ve kendi sorumluluk bilinciyle kabul etmesi ya da deiimlerini amalamaya almasdr. Bilgi+beceri+yetenek+olgularn davran rntsn kapsar. SBP amac: rencilerin demokrasiyi zmsemi bilgi,beceri dzeyinde davran haline getirmi bireyler olarak sosyal ve politik yaama hazrlamaktr. Ayrca Sorumluluk sahibi yapma, hogrl, tarihsel ve toplumsal olaylarn deikenlik tadna ilikin farkndalk kazandrma, katlm boyunda ilgi ve yetenekleri gelitirme

32

33

 2.ERK
erik amalarla ilikilendirilerek dzenlenmitir. Sarmal Programa gre ierik dzenlenmitir. Yani konularn aamal bir biimde ilerleyen snflarda da tekrarland anlalmaktadr. Almanyada 4.snfa kadar birlikte yaamaya ynelik deerler temelli bir eitimin yapld sylenebilir. Alt snflardan balayarak somuttan soyuta doru konular yer almaktadr.(Hayat Bilgisinden Sosyal Bilgilere doru) Sosyal bilgilerin ieriklerinde eyalatlere gre farkllklar olabilmektedir. SBP verilen konular sadece neri olarak alglanmas gerektii vurgulanmaktadr. Bu programdaki esneklik retmenlere okul ii retim programlarnn hazrlanmasnda zgrlk verirken; bamsz, alternatif konularn gelitirilmesine de olanak salamaktadr.(balklk,hayv.tarm,sanayi) Konular zmre toplantlarnda gelitirilir. Deien yaam koullarna ve renci ilgilerine gre konulara imkan salar.
34

 Ders konular ya dzeyine ve davranlar eitim ilkelerine gre dzenlenir. Sosyal Bilgiler ilevi hakknda u vurgu yaplmaktadr: bu srete renciler; karmak ve zorlu dnyay daha iyi alglamay, olaylar gz kapal kabul etmemeyi, yarglama yetenek ve gcnde olmay, politikada ve toplumda bireysel ve toplu kararlar uygulamay renmektedir. SB dersinin temelinde demokrasi eitiminin yatt ve demokrasinin sadece vatandalarn etkinlii ve katlmyla yaayabilecei belirtilmektedir. Demokratik bir toplum iin politik renme, okuldaki organizasyon ve dersteki renme stilleri ile renme organizasyonlarnn elimemesiyle olanakl olmaktadr. Sosyal bilgiler eitiminde karar verme yeteneinin gelitirilmesi ok nemlidir. Bu sebeple ders konular somut, geree yakn ve gncel olmal erik, rencileri gelecek yaama hazrlayc olmaldr. Almanyadaki SBP temel amac demokratik ve etkin vatandalar yetitirmek olduu anlalmaktadr.

35

36

 3. RENME VE RETME SREC

rencilerin etkin katlm ve renme biimleri gz nne alnarak, demokrasinin gerektirdii yeteneklerin kazandrlmasnda sosyal bilgiler kritik neme sahiptir. Bu derste renciler bamsz ve ibirlii yaparak sorunlara zmler retebilirler ve kendilerini ifade edebilirler. Bylece politik(demokratik) deneyimlerden yararlanarak karar verme yetenei glendirilebilir. SBPda Eitim ilkeleri: renci merkezlilik, Eylem merkezlilik, Bilgi merkezlilik, Problem merkezlilik(deneyimlere dayanan, Durum merkezlilik, Yetenek merkezlilik(demokratik bir devlet iinde yaam koullarnn stesinden gelmek ve bu kapsamdaki problemleri zmek iin gerekli olan yetenekler zerine yaplandrlmasdr. Bu ilkenin odanda renci vardr. retmen merkezlilikten renci merkezlilie,ezbercilikten yaparak 37 yaayarak renmeye,anlatmdan kefederek renmeye doru geilmitir.

Gerek yaama evreyi kefetmeye Karar verme sreleri ve problem zme Simlasyon, tartarak renme Disiplinleraras almalar yoluyla proje tabanl renmeden yararlanmak Grup almalar, anlatm, rol yapma, rnek olay ve proje almalarna nem verilmektedir bu yntemler yararlar btnsel renme, bireysel planlama ve kontrol etme yetisi olarak belirtilmitir. Ayrca Disiplinler aras eitim ilkeleri dikkate alnmak durumundadr. Planlar yaplrken geliim dzeyi ve amalara uygun yntemler belirlenir.

38

 4. LME VE DEERLENDRME
renciler tek veya dnemsel deerlendirmeye tabi tutulurlar. SBPda deerlendirmenin performansa dayal olarak gerekletirilmesi belirtilmektedir. Performans deerlendirme iin, aratrma raporlar, testler, snavlar, uyumazlk analizi, rol oynama, tartma formlar, sosyal almalar, grsel ve szel sunumlar uygun bulunmaktadr. retimin performansa katklarn deerlendirmek iin kullanlan ltler netletirilmitir. DEERLENDRME LTLER

39

40