TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : Darbe Kom. Giri : 19.00 Tarih : 08/10/2012 Grup : Serpil Sayfa : 1

OTURUM Alma Saati: 14.06 BAKAN: Nimet BA (stanbul) BAKAN VEKL: Mehmet Naci BOSTANCI (Amasya) SZC: dris AHN (ankr) KTP: Cengiz YAVLOLU (Erzurum) ----- 0 ----BAKAN Deerli milletvekilleri, Sayn Baydur; Komisyonumuza ho geldiniz. ncelikle Komisyonumuzun davetini kabul edip burada bulunmanz ve vereceiniz bilgiler iin imdiden teekkr ediyorum. Bildiiniz gibi, Mecliste grubu bulunan drt siyasi partinin vermi olduu nerge erevesinde, Trkiye Byk Millet Meclisinde, lkemizde demokrasiye mdahale eden tm darbe ve muhtralar ile demokrasiyi ilevsiz klan dier tm giriim ve srelerin tm boyutlaryla ele alnarak incelenmesi ve alnacak nlemlerin belirlenmesi amacyla kurulan bir komisyon. Komisyonumuzun grev erevesi bu. Bunu aratrrken, elbette hem darbe dnemlerini hem darbe dnemindeki gelimeleri, bu dnemde grev yapan, nemli fonksiyonlar icra eden sivil toplumdan askerlere, sivil brokrasiden siyasilere, gazetecilere kadar her dnem insanlarn dinlemeye ve meseleyi aydnlatmaya alyoruz. Her eyden nce Komisyonumuz Tzkteki grev tanmlar erevesinde hareket ediyor, izilen hukuki snrlar iinde hareket etmeye alyoruz ve buna da byk bir titizlik gsteriyoruz. Komisyonumuzun grevi yargsal bir faaliyet deil, bir soruturma deil, bir sorgulama deil. Dolaysyla, burada yaptmz i, Meclis iradesine sahip kan bu Komisyonun amac, bundan sonraki srelerde en azndan lkemizin demokratik geliimine katkda bulunacak ve baz dnemlerin, demokrasiyi yaralayan, kesintiye uratan dnemlerin bir fotorafn ekmek, toplumun nne bu anlamda koymak ve toplumsal bir bilin oluturmak. Siyasiler olarak en nemli amacmz bunlar, ne savc ne yarg sfatyla hareket etmiyoruz. Dolaysyla, sorduumuz sorular, alacamz cevaplar, herhangi bir ekilde byle bir izlenim oluturmaya ynelik olmad gibi, karlkl bir tartmaya, polemie yol aacak herhangi bir grme de burada gereklemiyor, Meclisin vakarna ve ciddiyetine uygun ekilde srdrmeye alyoruz. Uzun bir giri yaptm, ou zaman ardmz konuklarmzda baz endieler olduu ve oluabildii iin. Bu grev erevemizde ayr alt komisyon oluturduk. Bunlardan bir tanesi 1960 darbesi ve 1971 Muhtrasn kapsyor, dieri 1980 darbesini kapsyor, bir dieri de 28 ubat srecini kapsyor. 28 ubat sreci dier darbeler gibi hukuki bir darbe deil postmodern bir darbe olup, bir dnemsel olaanstle iaret ettii iin, takvim olarak 1994 ylndan 2007ye kadar olan sreteki dnemsel almalar incelemeye alyoruz. Sizi bu komisyona davet nedenimiz, 28 ubat Alt Komisyon Bakanlnn daveti sebebiyledir, ama bunun dnda da deerlendirmeleriniz olursa almak isteriz. ncelikle, gelen konuklarmza bu konu hakknda genel bir deerlendirme yapmak istemeleri durumunda ksa bir sunu iin sz veriyoruz, daha sonra somut olarak milletvekillerimizin sorularna geiyoruz.

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : Darbe Kom. Giri : 19.00 Tarih : 08/10/2012 Grup : Serpil Sayfa : 2

Ben ncelikle komisyon yelerimizi size tanttktan sonra genel deerlendirme yapmak zere sz size brakacam. Sol tarafmda Kayseri AK PART Milletvekili Yaar Karayel Bey oturuyor, ayn zamanda 28 ubat Alt Komisyon Bakan. Onun yannda dris ahin Bey, ankr AK PART Milletvekili ve komisyon szcs. Cengiz Yaviliolu Bey, Erzurum AK PART Milletvekili ve komisyon ktibimiz. Feyzullah Kyklk Bey, stanbul AK PART Milletvekili. u anda Cumhuriyet Halk Partisi ve Bar ve Demokrasi Partisi yesi, dier alt komisyon yeleri baka grevleri mnasebetiyle burada bulunmuyorlar, ama toplant devam ederken gelebilir, katlabilir, sorularn sorabilirler. Sunu iin ilk etapta sz size brakyorum. Buyurun ltfen. REFK BAYDUR Sayn Bakan, deerli milletvekilleri; ben 1962den beri sendikaclk dolaysyla, sanayicilik dolaysyla alma hayatnn iindeyim, ondan evvel de gerek rencilik gerek yaam tarzm itibaryla elbette devletimi ynetenlerle ilikilerim oldu. Hemen unu syleyeyim, Meclisimizin byk bir hassasiyetle bu olaylar aydnla karmak ve halk da tatmin etmek iin yapt bu gelimeleri ben memnuniyetle karlyorum ve Komisyonunuzun her talebinde elimden geldii kadar yardmc olmaya alacam da arz etmek istiyorum. Benim bir kusurum var, konuma yeteneimin zayf olmas ve bir de kulaklarmn ar iitmesi dolaysyla, soru soran deerli delegelerin biraz sesli ve net ifade etmesinde fayda var. Arz ederim. BAKAN Beni net duyabildiniz mi? REFK BAYDUR Duydum sizi. BAKAN Peki, tamam. Bir deerlendirme yapmak istiyor musunuz 28 ubat dnemine ilikin olarak, yoksa direkt sorulara m geelim? REFK BAYDUR Sorulara geelim. BAKAN Peki. Alt Komisyon Bakan Yaar Karayel Bey, buyurun ltfen. YAAR KARAYEL (Kayseri) Sayn Baydur, ho geldiniz. imdi, 28 ubat sreci size ncelikle ne hatrlatyor? Sizin iin 28 ubat ne demek? 28 ubat dneminde meru milletin setii ve milletin oylaryla iktidara gelmi bir siyasi hkmet varken ne oldu da sivil toplum kurulular bir dayanma iine girerek meydanlara ktnz? Sizi ekonomik olarak, siyasi olarak, lkenin gidiat olarak rahatsz eden ey neydi? zellikle Refahyol Hkmetinin drlmesinin iverenlere, sendikalara veya sanayicilere ne gibi faydas oldu veya onlarn iktidarda olmasnn bu sivil toplum kurulularna ne zarar vard? Eer bunlar yoksa, bu sivil toplum kurulularmzn bakanlar olarak sizler ve yeleriniz olarak, sizi ynlendirenler askerler miydi, basn myd, byle bir ynlenme oldu mu? Olmusa bunlarn sebepleri nelerdir? Siz bunun neresinde oldunuz? Yani bu beli sivil toplum kuruluumuzun dayanmas -birbirleriyle pek anlaacak kurumlar da deil bunlar normal sosyal hayat ierisinde- o zaman nasl anlatnz da bir dayanma iinde olup mevcut iktidara kar i birlii yaptnz? Bunlarla ilgili grlerinizi renmek isterim. Buyurun. REFK BAYDUR Efendim, evvela unu arz edeyim. Toplumlar ve kurumlar zerine aldklar ykmll iradeleriyle bitiremiyorlarsa baka sebepler kar ister istemez, bu derneklerde de byledir, sendikalarda da byledir, hatta Meclisinizde bile byledir.

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : Darbe Kom. Giri : 19.00 Tarih : 08/10/2012 Grup : Serpil Sayfa : 3

Biz bu vesileyle bir araya gelmedik, evvela onu arz edeyim. Ben 1989da konfederasyon bakanlna seildim. Ondan evvel de on sekiz sene bakan vekillii yaptm ahap Beye, Kemal Beye, Halit Beye. Hedefim u idi: Bir numune vard nmzde, skandinav memleketleri. i ile iveren birlemi, otuz sene memleketin ynetiminde sz sahibi olmulard. Trkn akl da, kafas da, yetenei de, adal da buna msaitti. Ben 1989 Aralnda seildim, 1990 ve 91de bu sendikalarn ve kurulularn bir araya gelmesinde aba gsterdim. Bana ilk yaklaan da -Allah rahmet etsin- Necati elikti. Ve biz 1991de bir akam bir araya gelip evvela sokak hareketlerini, sonra grevleri kaldrmann ve arkasndan da isizlii nlemenin arelerini dndk ve bylece bir araya geldik. Bilahare bize Odalar Birlii ve Esnaf Konfederasyonu da katld. Deerli milletvekilleri, 1989, 88 hatta 90da Trkiyede kaybedilen i gnnn adedi milyona varyordu. Bu iki buuk da oldu, iki sekiz yz de oldu, onda iki de oldu ama 3 milyonun iinde dolat. Bizim bu hedefe yneldiimiz tarih 91dir. 93te bu adet 280 bin i gnlerine kadar indi. Sokak hareketleri olabildiince azald ve hkmetlerimizle temaslarmz en sk ekilde yrmeye balad. 1995te rahmetli Erbakan 158 milletvekiliyle Meclise geldi. Trkiyede, iveren konfederasyonu bakan olarak veya Refik Baydur olarak ben ilk defa Eer demokrasiye inanyorsanz Erbakan Babakan olmaldr. diyen adamm. Ve ayn gn rahmetli Necati elik ve hatrmda doru kaldysa Ertan Ylek, beni arayp Hocann beni ziyarete gelmek istediklerini syledi. O gn toplantm vard, ok rica ettim ama dinlemediler, sevdiim iin, ikisini de ok sevdiim iin hemen ertesi gn Ankaraya geldim ve olayn adn yle koyduk telefonda: Benim seimimi tebrik iin gelecekti Sayn Erbakan. Geldiler, basnn nnde o fikrini syledi, ben fikrimi syledim. O, Atatrk ilkelerine sadakatle hizmet edeceini syledi. Ertan Ylek, Necati elik yannda idi -Ertan Ylek hl sa- ben de demokratik, parlamenter ynetime sadk kalmak, Atatrk ilkeleriyle badar ekilde hareket etmek artyla her siyasi partinin yannda olacamz ak ak ifade ettim. Biz bylece bir yaknlkla bu toplanty bitirdik. Bizim bu bete oluumuzun ilk ters dmesi kesinlikle rahmetli Erbakanla deildir, Tansu Hanmladr. nk Tansu Hanm o ara bir sinir dolaysyla herhalde abuk sinirlenen bir siyasetimizdi- iverenlerin teviklerden faydalanarak devleti soyduunu ifade etti. Ben orada kar ktm. Sonra Sayn Erbakana tane tereddt ettiim soruyu gtrdm. Bunlardan bir tanesi konut fonu. Bilirsiniz sonra Ak Parti ve zellikle Ali Babacan marifetiyle ben o gece sabahlara kadar da bu i iin altm Ali Beyle beraber- Ak Parti zamannda kaldrld. kinci olay, o zaman koalisyonun karar verdii bedelsiz ithalata devam etmemesini rica ettim. Kendisi de ltfettiler, beni drt tane bakanln hazr bulunduu bir toplantya ardlar ve kendilerine anlattm. Dedim ki: Bedelsiz ithalatn, makine getirmek yolundan Trkiye ye hibir hayr olmayacak, bundan speklatrler faydalanacak. Ve nitekim yle oldu. Anadoluyu iyi bilen sanayiciler hatrlarlar, bilirler, Avrupann krk dkk makineleri bize geldi ve hurdahanededir hla. O ara bana sonradan AK PARTde bakanlk yapansmini birden bire hatrlayamadm. Babakan yardmcl da yapt, sonra ayrld AK PARTden CENGZ YAVLOLU (Erzurum) Abdllatif ener. REFK BAYDUR Fetullah Bey. CENGZ YAVLOLU (Erzurum) Abdllatif ener. REFK BAYDUR Abdllatif pardon, teekkr ederim. Abdllatif Bey aynen unu syledi: Bize 25 milyar dolar bulun, bedelsiz ithalat kaldralm. Byle bir ey olamazd. Ve o gn alnan, pein alnan marklarn hesabn Mesut

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : Darbe Kom. Giri : 19.00 Tarih : 08/10/2012 Grup : Serpil Sayfa : 4

Ylmaz Bey dedi iktidara geldii zaman. Trkiyede de krk dkk ne kadar Avrupa makinesi varsa doldu. Tabii Erbakann iyi niyette yle dndn biliyorum: Bu permileri paray yatrarak orada alan ii alr da satarsa bir kazan temin eder. Hi yle olmad, iimiz ok az para ald ama speklatrler ok daha yararlanarak makine ithalini salad. nc sorun, gelien durum ierisinde toplu szlemeleri tavanda birletirme imkn idi. Bunu Tansu Hanm denedi, fakat yanl denedi, sonunda byk bir grevle karlatk. Benim 28 ubattaki bu bir araya geli durumumuzu ksaca arz ettim. Onun dnda askerle ilikim bir yerde oldu. Bir gn dnrken, terr olaylarnda gazi olan insanmza i bulmann bizim grevimiz olduunu dndm ve o gnn Genelkurmay Bakann belki on kere aradm -yalan deil- ulaamadm. O gnlerde Sayn smet Sezgin Mill Savunma Bakanlna getirildi. Hemen kendisine telefon atm, dncemi arz ettim, ok scak karlad ve biz bir ylda kendi memleketlerinde, ile veya vilayetinde 1.100 tane gaziye i bulduk. Onun iin de bana Mill Savunma ilt verdi. ilti veren de eer yanl hatrlamyorsam uan da AK PART Milletvekili olan Sayn Turhan Tayandr. DRS AHN (ankr) CHP milletvekili Turhan Tayan. REFK BAYDUR CHP midir? Yanl sylyorum. Bunun dnda, benim Mill Savunma ile direkt hibir ilikim olmad. Yaptklar bir stanbul seminerine katldm. O seminerde iki konu vard. Bir tanesi Trk-Yunan ilikileri -bir subay onu anlatt- bir tanesi de, terr olaylar. Sonra sorulu-cevapl saat 06.00 kadar devam etti. Ertesi gn Yeni Yzylda bir yaz yazdm. O yazdan sonra da eylerle, askeri ynetimin banda bulunanlarla herhangi bir temasm olmad. Yalnz, bu gazilere bulduumuz i dolaysyla bir gn Sayn zkasnak beni arad; tebrik etti, teekkr etti. Ben buradan kamyorum, gelirseniz bir konuuruz, memnun olurum. dedi. Gittim, bir saat kadar konutuk. Baz computer da tespit edilmi olaylar, sosyal olaylar bana anlatmaya altlar. Onun dnda da hibir ilikimiz olmad. Bilmiyorum cevap verebildim mi sorularnza? BAKAN Tamam m? YAAR KARAYEL (Kayseri) Evet. BAKAN dris Bey siz sz istediniz mi? DRS AHN (ankr) Hayr ben BAKAN Tamam o zaman, ben bir soru sormak istiyorum. imdi, Sayn Baydur zellikle buraya davet nedenimiz, 28 ubat sreci ierisinde sivil toplum rgtlerinin zellikle etkinlii olan -hem ekonomik olarak hem ye a itibariyle etkinlii olan- kurulularn aktif bir ekilde siyaseti dizayn etmeye altklar, mevcut iktidardan honut olmadklar, bu honutsuzluun da aslnda sadece alnan ekonomik kararlarla ilgili olmadn, elbette ki sivil toplumun sivil inisiyatifi olarak demokratik bir ekilde siyasal iktidarlara kar duru sergileyebildikleri, sergilemeleri gerektiini, gerektiinde aklamalar yapmalar, alannz olan trnak iinde iaret ediyorum ekonomik alanlarda da doru bulduklarnz veya bulmadklarnz sylemenizde bir saknca yok. Fakat o dnemde mevcut siyasi iktidarn -daha sonra postmodern darbe olarak nitelendirilen bu dnemdetamamen bir psikolojik sava ortam oluturmak suretiyle -1960, 1980 darbelerinde olduu gibi- toplumsal bilin oluturmak adna, dezenformasyonlarla iktidarn bir ekilde uzaklatrlmasna ynelik birtakm abalar olduu, oluturulduu iddias var. O dnemde Trk- TESK, DSK, TOBB ve TSKin bir ortak bildirisi var. Bir Cumhurbakanl ziyaretiniz var bu grup olarak. Cumhurbakann ziyaretten ktktan sonra da grup adna yaplan aklamada: Biz lkenin ekonomik durumlarndan getik, lkede rejim telana dtk. Rejim tehdit altnda, irtica ok ciddi bir tehdit. diyorsunuz ve uzun bir bildiri, aklamanz var. O

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : Darbe Kom. Giri : 19.00 Tarih : 08/10/2012 Grup : Serpil Sayfa : 5

dnemde basna da yansd. Size burada sormak istiyorum. Btn o byk sivil toplum kurulularnn birou daha sonrasndaounlukla buraya gelen ve davet ettiimiz konuklar Biz askerlerle fazla grmedik. veya Az grtk Yani, bizim merak ettiimiz bu deil. imdi siz Refahyol iktidarn -yani bir koalisyonu- seimle gelmi, demokratik bir yolla seilmi hkmetin grevden alnmas iin bir araya gelip Cumhurbakann ziyaret ederek, byle bir bildirinin yaynlanmasn demokratik bir toplumun gerei olarak gryor musunuz. O gn nasl dnyordunuz, bugn deerlendirirseniz nasl deerlendirirsiniz? REFK BAYDUR Her trl sivil toplum rgtnn memleketin rejimi hakknda her zaman sz syleme hakk vardr. Bunu ne iktidarlar ne koalisyonlar ne polisiye tedbirler ortadan kaldramaz. Olayn enteresan ucu buraya kadar endie duyacak ekilde vatanda srklememektir. Bizim Cumhurbakanna kmz bir kere deil birka keredir ve ok enteresandr, o gnk Sayn Cumhurbakan bize hep demokratik parlamenter evre iinde hareket etmemizi tavsiye eden adamdr. imdi, o gnler gemi diye fuzuli kabadaylk yapmann hi anlam yok. BAKAN yle tavsiye etmesi son derece normal, Sleyman Demirel de bir siyaseti zaten. REFK BAYDUR Tamam. BAKAN - Ben sizin rolnz asndan tanmlamaya alyorum durumu. REFK BAYDUR Bizim rolmz urada nemli: Biz BAKAN Demokratik sistem iinde zmlensin. demesi ok doal, sizin Rejim tehlikede, duruma mdahale edin. deminiz normal olmayan durum. Onu aklamanz istiyorum. REFK BAYDUR Biz, Sayn Cumhurbakanna Duruma mdahale edin. demedik. Sayn Cumhurbakanyla Trkiye'nin o gn geldii yerleri konutuk ama bunu bir kere konumadk, birka kere konutuk. BAKAN Neydi endieleriniz Sayn Baydur? Ne sylediniz? Cumhurbakanna gittiniz ne dediniz? Neydi endieleriniz o gnk toplumla ilgili? REFK BAYDUR u anda motomot hatrlamyorum ama herhlde BAKAN Defalarca ziyaret edip ne dediniz? Hkmetler REFK BAYDUR Sanayi odalarnn bir filmi hazrland, beraber orada bulutuk, o gnn iktidarnda da kiiler vard. Eitim konusunda bir ziyaret yaptk. Hkmet hakknda da dediiniz gibi ziyaret yaptk. BAKAN Neydi ierii? Mesela bugn aydnlanmas asndan soruyoruz bu grmeleri. REFK BAYDUR Evvela unu syleyeyim: Biz Sayn Erbakan ve arkadalarnn iktidara gelmesini arzu eden bir kitleyiz, yle geldiler zaten, beni ziyaretleri de o ynldr. Bugn orada beni ziyarete gelen kiiler arasnda -Allaha kr- bir tanesi sa, o da konuabilir, syleyebilir ama mesela u yok BAKAN Pardon ktidara gelmelerini arzu eden derken, onlar siyaseten desteklediniz anlamnda deil de seimlerden birinci km bir siyasi partinin hkmeti kurma grevini desteklediniz olarak da m anlamalym? REFK BAYDUR Hem yle anlamalsnz hem de bana geldikleri zaman u u u kriterleri kabul edip uygulayan her partinin yannda. deyiimi de anlamalsnz. Demek ki, biz sivil toplum rgt olarak belirli kriterleri tutabilen siyasi partilerin de yannda olduumuzu sylyoruz. BAKAN Hangi kriterler onlar?

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : Darbe Kom. Giri : 19.00 Tarih : 08/10/2012 Grup : Serpil Sayfa : 6

REFK BAYDUR Parlamenter ynetim, demokratik ynetim, laiklik prensibi ve Atatrk ilkeleri; sylediimiz bunlardan ibarettir. Bunu yanl tefsir edenler de olabilir, bunu deerlendirmede noksan veya fazla deerlendirenler de olabilir tabii. Onlara biz hibir ey diyemeyiz ama bu kurum hibir zaman Parlamentodan vazgememitir, o da enteresandr. BAKAN Kim? REFK BAYDUR te bu 5li grup hibir zaman parlamenter ynetimden vazgememitir. Mteaddit BAKAN Byle bir vazgeme yetkisi var m ki? Vazgememitir. derken, anlamadm. REFK BAYDUR Yetkisi var veya yok ama her an Parlamento bu olaylar zmelidir. demek Parlamentoya olan ballk, itimat ve gveni ifade eder. BAKAN Tabii, bu bildirinin ieriini umarm hatrlyorsunuzdur. Cumhurbakanln ziyaretinizden sonra Yani biz aslnda bulunduumuz konum itibaryla Ben bir kez daha sylyorum, o gn Cumhurbakanlnn kapsnda yaptnz aklama aynen yle: Biz ekonomik meseleler ve buna ilikin durumlardan vazgetik, rejimin derdine dtk. Bu durumu deerlendirmek zere Cumhurbakann ziyaret ettik ve bu konuda gr alveriinde bulunduk. Cumhurbakanmz bize parlamenter sistem ierisinde kalnmas gerektiini, durumun demokratik yntemlerle zlmesi gerektiini syledi. diyorsunuz. Siz ne dediniz de Cumhurbakan bunlar syledi size? Yani nasl bir grme geti orada? REFK BAYDUR Biz memleketin yava yava tarikatlara teslim edilmekte olduunu syledik ve sylyoruz, hl da BAKAN Dneme ilikin o kayglarnz bizimle paylan REFK BAYDUR Sayn Bakan, ben bir kitap yazyorum, bu dokuzuncu kitabm, Bakanlktan ayrldktan sonra dokuzuncu kitabm. Bu kitabn z u: Trkler ve slamiyet. Bu kitapta Trkleri zaman zaman tarikatlarn, zaman zaman aalarn, zaman zaman eyhlerin hangi skntda braktklarn tek tek okuyup aratran bir vatandam. Orada da bir endiemiz vard. Bu endie Kke kadar gtrp, tarikat liderlerini misafir eden Erbakan iin duyduumuz endie idi ve bu endienin de ben hlen hakl olduu kanaatini tayorum. BAKAN Erbakann iktidara gelmesini biz destekledik. dediniz. REFK BAYDUR Ben destekledim. BAKAN Hkmetin kuruluundan sonra ne kadarlk bir sre ierisinde bu kayglarnz ortaya kt? REFK BAYDUR Onu da syleyeyim. BAKAN- 3 Haziran 1997 tarihinde ziyaret ettikten sonra akladnz bildiri ile Yani iktidar henz ne kadarlk bir srede REFK BAYDUR imdi, iktidar en ge eletiren adam da yine benim. BAKAN yle bir ey sormak istiyorum ok samimiyetle: Yani Biz kayg duyuyorduk, rejimin tehdit altnda olduunu dnyorduk, lke iin irticay bir tehdit olarak gryorduk -bu iktidar- ve bugn de ben bu kayglarn o dnem iin doru olduuna inanyorum. diyorsunuz. Doru mu anladm. Soru iin dier arkadalarma sz vereceim. REFK BAYDUR Dorudur. BAKAN Tamam. Feyzullah Kyklk Bey, buyurun ltfen.

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : Darbe Kom. Giri : 19.00 Tarih : 08/10/2012 Grup : Serpil Sayfa : 7

FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Teekkr ederim. Ho geldiniz Beyefendi. Ben, tabii sizin kendi ahsi dncelerinizi size brakyorum ancak lkenin o dnemde rejim bakmndan tehlikeye girdiini, eitim ve retimde de skntlar olduunu demin bizzat kendiniz sylediniz. Ben, bir ey syleyeceim. Ondan hemen sonra meslek liseleriyle ilgili YK bir karar ald ve bu karar gereince de meslek liseleri zaten Trkiyede yzde 10-15lerde vard ve bu liseler tamamen gerilere dt ve bu on be yl kadar srd. Siz sanayicisiniz. Sizin en ok ihtiyacnz da mhendis ve iinin arasndaki blmde bulunan teknik elemanlar veya zanaat sahipleri, sanatkrlar ve eitli dallarda mesleki eitim grm insanlar. Peki, ayn endieyi bu zayflamay grdnz zaman hi dile getirdiniz mi? nk ben btn gazetelere baktm, ondan sonra bununla ilgili hibir aklamanz olmad. Ben, ok dar gelirli bir evrenin belediye bakanydm o dnemde ve bizde 3 tane meslek lisesi almt. Bunlar da bizzat belediye olarak biz varlkl insanlara yaptrmtk ve bunlara biz renci bulamadk. Bu endienizi de bir daha hi dile getirmediniz; bu bir. kincisi, tarikat eyhleri vesaireyle ilgili bir sz sylediniz. Erbakan bunlar bir iftara armt. yle deil mi? Sizin aklamanzdan da sonra. Ondan nce olmad ki bu olaylar. Sizin aklamanz nce oldu, sonradan Sayn Erbakan tarikat liderlerini, dorudur, Babakanlkta bir iftara ard. Peki, ayn durum Bu dnemde de u anda Kldarolu da dhil herkes aryor. Bu endieleriniz imdi nasl yok oldu, o zaman nasl var oldu? kinci sorum bu. Yalnz bu sorulara ok ksa ve mmknse slubunuz da hakikaten Gereki olarak Cevap vermiyorum. diyebilirsiniz ama oyalamaca olmadan cevap istiyorum ben. nc soru, Trkiyede irtica denen ey ki, bir sralar da komnizm vard, bunlar gerekten bir tehlike miydi? Nedir irtica? rticann bize tanmn yapmanz istiyorum. rtica veya komnizm, yalarmz ayn olmasa bile biz de ok yaadk, 71 ylnda komnizmin gece saat ikilerde, lerde geleceini ilan eden siyasiler biz o yllarda grdk. Bu gece gelebilir, ayak sesleri duyuluyor dendi fakat gele gele kahraman ordumuz geldi, 12 Mart Muhtras. Yani hakikaten komnizm, irtica, bunlar ok da Komnizm biraz uygulamas olan bir eydi baka lkelerde ama irtica ne menem bir ey? rtica nedir? Size gre irtica nedir? rtica eittir slam m, irtica baka bir ey mi? Bunun aklamasn istiyorum, nc sorum bu. Drdnc sorum, rejimler iin, demokratik rejimler iin en byk tehlike darbe midir? nk siz 27 Mays yaadnz, 12 Mart yaadnz, 12 Eyll yaadnz, 28 ubat yaadnz, yaattnz ve 27 Nisann darbe olma olasl da ortadan kaldrld, baka trl yaand. Yani, rejim halkn setiklerinin bata bulunmalaryla m tehlikeye giriyor yoksa darbelerle mi tehlikeye giriyor? nc sorum bu. Tehdit ve tehlike deil mi darbeler? Dier bir sorum, ben buna da net cevap istiyorum, siz Sayn Erbakan Hkmet kuruncaya kadar iveren sendikalar olarak, bu ekilde rejimde tehlikeleri grerek 12 Eyllde, 12 Martta, 27 Maysta da -nk siz hep bu kurumlarda ya Bakan ya Bakan Yardmcs ya herhangi bir iveren sendikasnn bir blmnde bulundunuz- byle bir 5li bir grupla toplanp devlet bakanna, Genelkurmaya ve baz paalara gittiniz mi? Dier bir soru da, hakikaten Trkiye'nin sorunlar asker komutanlar veya asker insanlarla m bugne kadar hep zlmeliydi, zld yoksa halkn hr iradesiyle mi? Siz, 28 ubat sreci ierisinde halkn hr iradesine devletin yapt kanunlarla veya uygulamalarla ne gibi bir set getirildiini, nnn engellendiini grdnz de byle bir olaya kalktnz? Teekkr ederim.

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : Darbe Kom. Giri : 19.00 Tarih : 08/10/2012 Grup : Serpil Sayfa : 8

REFK BAYDUR Efendim, tarikatlar FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Meslek liselerini sordum nce, sanatkr ve teknik elemanlarla ilgili. Birinci sorum buydu. Yani katsay olayyd. REFK BAYDUR Evet, atlamm. yle arz edeyim: Ben, bugn dahi sendikann kurduu bir organizede yksek eitim kurma abasndaym. Niye? Dediinize aynen katlyorum, biz hibir zaman arzu ettiimiz orta eleman bulamadk. u anda ben, bir orta eleman, yani yksek eitim, n lisans abas iindeyim niye? FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Sorum o deildi beyefendi, ok zr dilerim. Daha sonra bu okullarn n kesildi, bununla ilgili herhangi bir Hkmetle veya komutanlarla grmeniz oldu mu? nk meslek liseleri eritildi. Hemen REFK BAYDUR Benim Hkmetle grmelerim, Hkmeti yneten kiilerle ayr ayr grmelerim olmutur. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Komutanlarla. REFK BAYDUR Hibir komutanla bu konuda ne grtm ne de tanrm. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Hayr, bu olaydan sonra yani 1998den itibaren nk meslek liseleri tamamen eridi. REFK BAYDUR Hayr. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Gzel, teekkr ederim. Dier bir sorum da tarikatlarla ilgili. REFK BAYDUR Bu konuda grmediim gibi, kendileri hatrlayacaklar Sayn Erdoana bir teklifim oldu. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Beyefendi bu gnleri deil ben o gnleri konumak REFK BAYDUR Pardon, pardon, nemli. Bir teklifim oldu. Ben bakanken bir toplantsnda, imam hatip okullarnn kapatlmas piyasada yaylyor, syleyen, doru syleyen, eri syleyen, hakl syleyen, haksz syleyen Ben unu teklif ettim -Erzurumlu arkadam o blgenin insan olduu gibi iyi hatrlayacaktr, brlerini bilmiyorum tabii- dedim ki: Sayn Babakanm imam-hatip okullarn kesinlikle kapatmayn ama ky enstitleri gibi imam hatipte yetien insan ziraat bilgisi ile destekleyelim ve yarn kymz de kentimiz de onlardan yararlanalm. Demek ki ben, buyurduunuz teknik insan ihtiyacn sizin gibi itiyatla hissediyorum ve bugn de ayn eyin arkasndayz biz, hem tekilat olarak hem i yerlerimiz olarak. Bu konuda da hi kimseyle ne o gn ne o gnden sonra yani hi kimse ile derken grevi olmayan insanlarla ne o gn ne o gnden sonra ben hi kimse ile grmedim. Eer byle bir isim varsa elinizde onu syleyin, ben size niin grtm, neden grtm de sylerim. Komnizmle tarikat FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) rtica, irtica, komnizm ve irtica. REFK BAYDUR Komnizmle irticay bir nevi mukayese ettiniz veya etmek istediniz, ben aynen size FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Hayr, bu korkularla toplum ok ayakta brakld da onun iin. REFK BAYDUR Ben aynen size katlyorum. Benim iin Komnizm irticadan daha nce gelen tehlikedir ve hayatm boyunca da bu konuda gerek tekilatlarm iinde gerek dnda bu konuya FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Benim sorumun karl deil. Ben irtica size gre ne ki byle bu kadar tehlikeli bir eydi, rejimi tehlikeye drmt dedim?

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : Darbe Kom. Giri : 19.00 Tarih : 08/10/2012 Grup : Serpil Sayfa : 9

REFK BAYDUR Ben anlayamadm galiba efendim. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Sizin bunlar anlayamayacak durumda olduunuza ben inanmyorum sayn Refik Bey yani siz bu ileri ok iyi bilen bir insansnz. KOMSYON UZMANI - rtica nedir ksaca? REFK BAYDUR imdi bakn, slam dininde dindarlar vardr, dinciler vardr. Dinci, slam dinini kendi karlar iin kullanan adamdr, mezzedir. Dindar, inand faktrlere, Allahn verdii Kuranna intibak etmi ve onu yerine getirmek isteyen insandr. Benim, bir konumam -belki sizde de var- udur. -Yine rahmetli Erbakann Babakan olduu sradaDiyorum ki: Sayn Erbakann partisinin tane yesi var, tip yesi var: Bir, partiden geinmek isteyenler, bu bugn de var, yarn da var, sizde de var, baka partide de var. ki, kaytsz artsz memleketine hizmet yaparak siyasi olay destekleyen ve iinde bulunan kii. , her eyden evvel rejimi bertaraf etmeye alan dnce. Bu dn de vard bugn de vard. Adam DRS AHN (ankr) yle bir ey olmaz Refik Bey, yani Rejimi ortadan kaldrmaya ynelik bir dnce dn de vard bugn de vard. byle bir sylemi biz kesinlikle kabul etmeyiz. REFK BAYDUR Hayr, mnferit olarak. DRS AHN (ankr) Dn de olamaz, bugn de olamaz, yarn da olamaz. Demokratik yollarla burada Parlamentoya girmise, herkes demokratik srece sayg gstermekle ykmldr. Bu tr bir dnce sizi balar. Ben tutanaklara gemesi asndan sylyorum ama parlamenterler olarak bizi asla ve asla byle bir sz balamaz ve byle bir dnceye de kesinlikle kar olduumuzu ifade etmek isteriz. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Dier ynden bir de u var Sayn Bakanm: Yani, her fikri istismar edenler olur, her fikri ama. REFK BAYDUR Bravo, doru. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Yani imdi, siz tutup da bunu sadece siyasiler iin dnrseniz bu da yanl. Yani bugn hakikaten Cumhuriyeti istismar edenler olmutur. REFK BAYDUR Doru. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Atatrkler Atatrk istismar etmitir. REFK BAYDUR Dorudur. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Siz bunu ok iyi yaadnz, biliyorsunuz. Ve kullanmlardr. Ben ok iyi hatrlyorum: renci olaylarnda polis zerlerine geldii zaman renciler stiklal Marn okuyor ve herkesi durduruyorlard. Orada da marmz istismar ediliyor, yani. Bunu bu ekilde Benim sorumun cevab bu olmad. Yani ben unu syledim: rtica nasl o gnk rejimi yani ortadan kaldran bir yola girdi ki siz de toplanp, topluca bu fikirlerinizi belirli yerlerle ve bilhassa askerlerle blmek ihtiyacn ve onlarla bu konuda yani en azndan bu konuyu birlikte grmek ihtiyacn hissettiniz. REFK BAYDUR Sayn Milletvekilim, biz deminde arz ettim, herhlde sizin gznzden kam. Bu birlii 1990da meydana getirmeyi ben nerdim. Bu, 91de meydana geldi, 93te Odalar Birlii, Esnaf Konfederasyonu falan katld bee kt. Daha ortada ne irtica var, ne irticadan korku var ne de Erbakann partisi var. Yani yanl dnmeniz undan ileri geliyor: Siz sanki bu birlik o gnk iktidara kar yaplm gibi gryorsunuz, yok byle bir ey. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Efendim, ben size yanl dnyorsunuz demedim ama bu birliin 91 seimi ncesinde Sayn Erbakann 3-4 parti ile birlikte seime girme istei ortaya kp ve bu tam aka belli olduktan sonra siz bu telaa dtnz. REFK BAYDUR Hayr, yanlnz var.

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : Darbe Kom. Giri : 19.00 Tarih : 08/10/2012 Grup : Serpil Sayfa : 10

FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Msaade edin, ben tarihlerini de ok iyi hatrlyorum. lk bir araya geldiimizde bunlar biz inallah isteyeceiz btn eylerden ama benim sizden sorduum u: 93te 95te Trkiyede ok byk enflasyonlar oldu. REFK BAYDUR Ne oldu? FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Enflasyonlar oldu? REFK BAYDUR Doru. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Hele hele iki misli, misli dolar artmt. O zamanda hi byle bir beli kurulu olarak bir bildiriniz olmad. REFK BAYDUR Sayn Milletvekilim, yine yanlnz var. Biz markn 30 bine, dolarn 40 bine kt gn de isyan ettik ve o gnk Hkmeti en ac ekilde tenkit ettik. Bunu isterseniz size yeriyle bulaym. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Beli olarak, beli. REFK BAYDUR Beli olarak diyorum. Ne o? FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Hi yok efendim. REFK BAYDUR O zaman bilmiyorsunuz olaylar, ben ne yapaym? FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Elinizdeki belgeleri gsterin o zaman. REFK BAYDUR Ben sizi lafla inandramyorsam sylediklerimi FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Belgelerinizle inandrrsnz. Bakn, ben avukatlktan gelen bir insanm. Bir ey konuulduu zaman bizim elimizde belgeler var gsteriyoruz. Sizde deyin ki; Bak biz de o dnemde devlete, iktidara, beimiz bir araya geldik, gittik bunu hem komutanlarla konutuk hem Cumhurbakanyla konutuk ve yle de bir aklamalar da bulunduk. REFK BAYDUR Bakn Sayn Milletvekili, siz hep konuurken Gittin kumandanlarla konutun Konumadk diyorum, biz kumandanlarla hibir ey konumadk. Eer inanyorsanz bu byle, siz eer Komisyon olarak Sayn Bakann yazd mektupta size unlar unlar sorulacak, hazrln yap, donelerini de getir deseydiniz yle gelirdik. Ben sizinle sohbete geldim, imdi itham edici bir ekilde sualler soruyorsunuz. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Yok stadm Sadece fotorafn ekmek istiyoruz. Biz sorgulama yetkisinde deiliz stadm. BAKAN - O zaman yle bir ey yapalm. ok teekkr ediyorum Feyzullah Beye. Eer burada size sorulan sorular Yani biz nceden sorular hazrlayp konuk ettiimiz kiilere sorular gndermiyoruz, yntem olarak byle bir ey semiyoruz ama burada cevaplandrmadnz veya cevaplandramadnz, yannzda bilgi ve belge eksii olduunu dndnz hususlar varsa Sayn Baydur, daha sonra bize yazl olarak bunlar ulatrabilirsiniz. Eksik kalan ksmlar olmasn adna. imdi sz dris ahin Beye veriyorum. Buyurun ltfen. DRS AHN (ankr) Teekkr ediyorum Bakanm. Refik Bey, ho geldiniz. REFK BAYDUR Sa olun. DRS AHN (ankr) Ben de sizden alnt bir cmleyle bir iki sual tevcih etmek istiyorum. 28 ubatta Trkiyede rejim tehlikesi olmadn, ihtilal havasn estiren eyin tanklarn yrmesi olduunu, evik Birin baz yerlere ulamak istediini ifade etmisiniz. Bu sizin amil Tayyara vermi olduunuz bir mlakattan, onun kitabndan bir alnt. Bu durum da siz askerden ekindiiniz iin mi yoksa evik Birle kiisel mesleki beklentilere destek olmak iin mi bu hareketin ierisinde yer aldnz? Birinci renmek istediim bu. kincisi ise, yine Trkiyede iveren kanadnn kendi menfaatini dndn, dolaysyla ekonomik

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : Darbe Kom. Giri : 19.00 Tarih : 08/10/2012 Grup : Serpil Sayfa : 11

karlar zedelendii iin bu hareketi tevik ettiini ifade etmisiniz. Acaba imdi buradaki sunumunuzla iktidarla alakal tane temel skntnzn olduunu ifade ettiniz. Birisi, toplu szlemelerde tavanda birleme konusu, dieri, ithal makine ithalatnda verginin kaldrlmas ve Trkiyede bir ithal makine hurdal olutuunu ve ncs de illerin teviklerde iverenlerin halk smrdne dair beyanlarnn Hkmete kar olumsuz bir bak asn sizlerde oluturduunu siz kendiniz ifade ettiniz. REFK BAYDUR Evet. DRS AHN (ankr) O dnem iin siz, iveren kesimi olarak ekonomik menfaatlerinizi askerin yannda yer alarak veyahut da mevcut Hkmetin deimesi sonrasnda iyileeceini dndnz iin mi byle hareket ettiniz? Bir de, rejimi tehdit ediyor diye zellikle rejim kaygsyla 3 Haziran 1997 tarihli ortak bildiriyi okuyorsunuz. Burada, artk ekonomik gerekelerden ve dier hadiselerden te rejim tehdit algs olarak grlyor. 12 Eyll de yaam bir bymz olarak, btn sivil toplum rgtleri ve zellikle siyasi partilerin tamam rejimi tehdit ettiinden bahisle maalesef demokratik bir lkede, demokratik ileyiin devam etmesi gerekirken asker tarafndan rejim tehdidi olarak alglanyor. Bunun ierisinde sendikalar var, sivil toplum rgtleri var ve siyasi partiler var. Bu, 28 ubat srecine gelindiinde rejim tehdit algsnn yine deimedii, yine belli bir kanadn gznde deimedii ve size gre de rejimi tehdit eden olgularn iktidar ortaklarndan birinin eylemleriyle rtt noktasnda bir dnceniz var. Sizce o gn itibaryla, bugnk artlarda oluturulan bir suni gndemin olduu, bu Aczimendiler olay, Fadime ahin olay, Mslm Gndz olaynn bir uydurma olduu, pek ok hadisede gerei yanstmayan bir ksm manetlerin gazete ilk sayfalarna yansd hususlar ortaya kyor. Bugn, biz 28 ubat ncesinde be sivil toplum rgt olarak, sizin de kendinizin bir kitab var bildiim kadaryla bizim ete diye tabir ettiiniz, bu bizim ete diye tabir ettiiniz grup beli sivil toplum rgt olarak deerlendirdiimiz grup olarak m deerlendirmeliyiz burada? Bugn, 28 ubatta bir hata edildii kanaatiniz var m yoksa, o gnk yaptklarmz bugnn penceresinden de baktmzda normal davranlar myd diyorsunuz? Bunlar cevaplandrrsanz memnun olurum. Teekkr ediyorum. REFK BAYDUR Sa olun. Efendim, evvela unu hemen ifade edeyim: 28 ubat asker hareket veya asker hareket olma eiliminde bizim beli grup olarak hibir dahlimiz yok. Ne herhangi bir kumandanla grmz Ben ahsm iin sylyorum evvela, ne herhangi bir kumandanla grtm ne de herhangi bir kumandan Refik Baydur olarak bana emir verme cesaretini gsteremez, bugn de gsteremez. Beni herkes tanyor, sizler de tanyorsunuz. Ben inandm unsuru, hi kafam yere emeden, dobra dobra syleyen adamm. Sayn Bakanm, izin verirlerse bir anekdot arz edeyim, yine devam edelim. Sayn Tayyip Erdoan hapisten kt, birka gn sonra -belki on be, belki yirmi gn, tam hatrlamyorum- Cumhuriyet Bayram resepsiyonu yaplyor raan Otelinde. Vali, ordu kumandanlar, davetliler hep orada, bendeniz de oradaym. Benim eim pek holanmyor byle eylerden, bir bir Merhaba, hayrl olsun. deyip gemeyi dndk. Hatrlarsnz, byk salonun bir kapsndan girilir, bir u izilir bu kapdan klr. Kapdan kacaz, bir baktm Tayyip Bey -boyuyla, gryorum- girdi ieriye, yrd. Kendisi sa ve olay da rahat syleyeceine inanyorum nk mterek arkadalarmza sylediini biliyorum. Orada bulunan btn rical srtn dnd, kumandanlar dhil, vali ve vali muavinleri dhil. Soukkanl bir ekilde, hi kymet vermedi

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : Darbe Kom. Giri : 19.00 Tarih : 08/10/2012 Grup : Serpil Sayfa : 12

BAKAN Pardon, artk Belediye Bakan deil, cezaevinden km. O resepsiyona davetli miydi Sayn Babakan o tarihte? REFK BAYDUR Efendim? BAKAN imdi, Cezaevinden yeni kmt. dediniz. REFK BAYDUR Evet, evet. BAKAN stanbul Bykehir Belediye Bakan olmad hlde o Cumhuriyet Resepsiyonuna davetli miydi Babakan? REFK BAYDUR Herhlde davetliydi, bilemiyorum. BAKAN Oraya geldi. diyorsunuz. REFK BAYDUR Geldi. Kendisi bilir. Dnd, herkes arkasn dnd. Hi durumunu bozmadan yrd. Ben eime dedim ki: Bekle bir dakika. Bekledik. O geldi, atm kollarm Gemi olsun, her gecenin bir gndz vardr. dedim ve birbirimize sarldk, el ele tutuup ktk. Biz sarldmz zaman orada arkasn dnen herkes dnp bize bakt ve grd. Bana ne bir kumandan ne vali ne valiyle ilgili bir idareci Neden yaptn, nasl yaptn? diye de bir sual sormad. unun iin arz ediyorum: Demek ki bizim kendimize gre gerek o mevkide oturuumuzdan dolay gerek o mevkiye getiriliimizden dolay, herhlde, bir karakteristik vasfmz var. Bunu her zaman iin kabul etmek zorundayz. Benim bu hareketlerdeki davranmda -inanrsnz, inanmazsanz o sizin bileceiniz ey- hibir askerin, hibir yetkilinin, hibir ura sahibinin etkisi yoktur ve olamaz. Ama endie duyduumuz olaylar da olmutur, tasvip ettiimiz olaylar da olmutur. Bizim Erbakanla herhangi bir sert olaymz da olmamtr. Arz ettiim gibi Sayn Tansu illerin bu davran Sonradan Tansu iller de bu hatasn kabul etti ve dostluumuz da oldu. Ama msaade buyurursanz, bir demokrat memlekette, demokrasinin hkm srd bir memlekette her ey seilmilerin inhisarnda deildir. O, vatann ktlnden, iyiliinden yararlanan insanlarn da orada sz hakk vardr ve olmaldr. Ben onun iin bunlar size arz ettim. Yok, Cumhurbakanna bunu demiiz. Dorudur, demiizdir. Bende o doneler de u anda yok ama isterseniz veririm ve dikkat buyrulursa, Bizim ete isimli -herkes tahrif etti onu, ou kiiler- kitap o dnemde duyduumuz, grdmz ve iaret ettiimiz konular ihtiva eder, ne kimseye hcumdur ne kimseyi thmet altna sokmaktr, dncelerimizdir. BAKAN Teekkr ederiz. DRS AHN (ankr) Bakanm, ok zr dilerim. Sadece renmek istediim: Bugnn penceresinden baktnzda 28 ubatta hata ettik. diyebiliyor musunuz? Yani o gnn sreci Bugnk gzle baktnzda, o gnk manetlere tanan hadiselerin bir ksmnn gerek olmad filan ortaya ktnda Bu lkede ciddi anlamda byle bir kayg ve tehlike yok. nk burada beyanlara, bir ksm kitaplardaki beyanlara yansyor ifadeleriniz. 28 ubatta Trkiyede rejim tehlikesi olmad, ihtilal havasn estiren eyin tanklarn yrmesi olduu noktasnda bir dnceniz var. Bugn itibaryla 28 ubat postmodern darbesi veya fiil darbe dediimiz bu hadisede siz bunu hangi kategoriye koyuyorsunuz? Fiil bir darbe gibi mi deerlendiriyorsunuz, postmodern bir darbe olarak m gryorsunuz yoksa o gnk yaplanlar meru bir hareket olarak m deerlendiriyorsunuz? En azndan bunu renelim nk rejimi tehdit ediyor diye 12 Eyllde madur edilen kesim siyasi partiler ve sivil toplum rgtleri ve sendikalar idi. Bugnn artlarnda eer rejim Tehlike unsuru olarak sadece irtica grlyorsa bugn acaba gemie ynelik Bir hata ettik. diyebiliyor musunuz; bunu renmek istiyorum. REFK BAYDUR Evvela, unu syleyeyim: Hibir hata ettiimize inanmyorum. BAKAN Teekkr ederiz.

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : Darbe Kom. Giri : 19.00 Tarih : 08/10/2012 Grup : Serpil Sayfa : 13

Son soru olarak Cengiz Beye veriyorum. Cengiz Bey, buyurun. CENGZ YAVLOLU (Erzurum) Ho geldiniz. O dnemde bir yeil sermaye, bir de sizler vardnz. Byle bir ayrm yaplyordu. Bu ayrm eer yaplyor idiyse, yeil sermaye olmann kriterleri nelerdi? Yeil sermaye eer yine var idiyse ayet, bu sermayeye basklar oldu mu, olduysa nasl basklar oldu? nk manetler atlmt ve bu manetler de Genelkurmay Bakanlnn vermi olduu isimler zerinden atlmt. Mesela Yimpa, Beendik, Kombassan, lker, hlas Holding gibi, ite, bunlardan alveri yaplmamasn neren beyanlar vard. Burada, elimde de onunla ilgili atlan manetler var. Gazetelerde bu manetler mevcuttu. yle bir ayrm var myd, kriterleri nelerdi? Birincisi bu. Size o dnemde bir bask oldu mu? u anlamda bir bask oldu mu: ilikilerinizi u ekilde dzenleyeceksiniz. eklinde bir ynlendirme oldu mu? nk o baskda, o yeil sermaye olarak adlandrlan kesimin, rgtlere sermaye salad -ki bu rgtler ierisinde seilmi bir parti de vard, bir hkmet de vard- bunlara finansal kaynak temin ettikleri gerekesiyle, hatta Yargtaydan da, yarg mensuplar da oraya arlmt, yine onlarn grlerinden hareketle, bu anlatlanlardan hareket ederek Bunlar hakknda su duyurusu bile yaplabilir. denilebiliyordu. Bir de, bir iveren olarak sizin imdi, byle bir durumda bir haksz rekabet ortam oluturuluyor, bu kesimin aleyhine bir haksz rekabet ortam oluturuluyor. Bu dnemde sizin Refahyol Hkmetine kar knz bir sermayedar olarak, sanayici olarak krize kap aralamaktr yani hatta nemli bir krize kap aralamaktr. Demokrasinin geleneklerini bir tarafa brakyorum sizinle alakal olarak, ama bir para sahibi olarak, bir i sahibi olarak sizin iin bir kriz demektir. Koalisyon dnemleri de bu krizin ne derece byk olduunu gsterdi bize ve maliyeti de ok byk oldu, toplum olarak ok byk oldu. Biz de ekonomik byklk olarak kldk yani lke olarak kldk, ekonomimiz kld. Bunu, byle bir durumun olacan ngrmyor muydunuz? Byk bir ekonomiyi ynlendiren kesim olarak bunu ngrmyor muydunuz? Eer ngryor idiyseniz, buna ramen bunu yapmak bir sermayedarn, bir sanayicinin kaybedecei bir ey olmasa gerek diye dnyorum. Ben bir ekonomistim yani refleksi asla byle olamaz. Bunun bir gerekesi var m? Merak ettiimden soruyorum. Teekkr ediyorum. REFK BAYDUR Efendim, evvela unu arz edeyim: Benim ahs olarak yeil sermayeyle, MSADla ve ona yakn kurulularla hibir ihtilafm olmad. CENGZ YAVLOLU (Erzurum) Byle bir ayrm var myd? REFK BAYDUR Bence yoktu yani benim nezdimde yoktu. CENGZ YAVLOLU (Erzurum) Ama var myd yani? REFK BAYDUR Alide, Velide olmu onu bilemem. Ali Beyi tanr msnz, bilmiyorum, bundan iki evvelki MSAD Bakan. Aynen sylyorum, dostluunuz varsa an telefonu sorun. Kanunu, Sendikalar Kanunu, u bu, Mecliste konuulurken -biz Yaar Okuyanla byleyiz- bir deklarasyon yaynlyoruz. Bulamadm, kendisini telefonla buldum, Rizedeymi. Aynen bana syledii udur, kendisiyle konuun ltfen: Refik Aabey, nereye imza atarsan altnda benim imzam var. Ben MSAD; TSAD ayrm yapmadm. Bakn, unu da syleyeyim: Bugne kadar TSADn yesi deilim. Niye deilim? unun iin deilim. Bunu, rahmetli Vehbi Bey de srar etti syledim, Nejat Bey de srar etti syledim ve hlen sylyorum: Devletimizin yasalar -hepinizi kastediyorum- iki faktr nnde geliiyor alma hayat ynnden; bir tanesi ii, bir tanesi iveren. iye bir kanun yapm; Sendikalar Kanunu, Toplu Szleme Kanunu, alma Kanunu. Demi ki: Sen bu haklarn

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : Darbe Kom. Giri : 19.00 Tarih : 08/10/2012 Grup : Serpil Sayfa : 14

sendika ile korursun. Gider ye olursun, sendika ile korursun. verene iki hak vermi. Bir hakk odalarda vermi, bir hakk iveren sendikalarnda vermi. Onun iin bir nc seyahate lzum yok kararndaym. Benim iin hi deimiyor. Ve yine syleyeyim: Benim yakn dostlarm arasnda rahmetli Sabri lker gibi insanlar var. Bunlarn tutum ve davranlar bu memleketin yanl yollara sapmasn dnmyorsa benim iin hibir zaman tehlikeli deil. Benim eim avukat, be vakit namazn klar. Hanmefendi gibi ba da aktr, efendim, ama bana gre hakiki bir Mslmandr. Hemen arz edeyim: Trke Kuran okuma sevdas istiyor, Trke okuyor. O gnn Beyolu Mftsne soruyor Hanmefendi, gnaha giriyorsun, vazge. diyor. ztrk Hocaya soruyor Hanmefendi, sevap iliyorsun, devam et. diyor. imdi, bu elikiler Trkiyede byd. Bugn niye kar kmyorsunuz? imdi, bugnn tutum ve davran net, grnr. Ben AK PARTnin tarikatlarn sevki ile yrdne inanmyorum. Kendi gr dindar olabilir, iinde dinci de olabilir ama sapma olduuna inanmyorum. O bakmdan, buyurduunuz, Refah Partisiyle olan k bir Refah Partisi hedefi deildir, gelien olaydr. Bu olaylar iverenlere ve i hayatna byk zarar vermedi mi? diyorsunuz. Bizim yzmzden vermedi. Ltfen bunu kabul edin. BAKAN Evet. Teekkr REFK BAYDUR - Yanl uygulamalardan verdi. Tansu Hanm dnya apnda bir maliyeci olduu zannyla ile kt. Bakn size bir misal vereyim: Sayn Ali Babacan, geldiiniz gnden bugne ekonomiyi startnda yrten bir insan ve Sayn Ali Babacan, Kemal Beyin yapt projeyi bozmamtr. Bu aklclktr, bu aklclktr. hracat ykselirken ben Trkiyede bakanlarmzn bizim nmze dp koturduunu hi grmedim. imdi gryoruz, o grntnn faydalar var. O zaman ben rahatsz deilim. Son bir olay syleyeyim: hi kimse -sivil toplum rgtleri olarak arz ediyorum- Sayn Erbakana Git istifa et, devret Tansu illere demedi. O gitti istifa etti. Ben o gnk partilere de sylyorum: inizde bir tane hukuku yok muydu? Bu duruma doru-yanl diyebilecek? kendi kendine ayana mermi skm bir iktidara ben sahip olsam ne kar siz sahip olsanz ne kar. BAKAN - Sayn Baydur, ncelikle Cengiz Beyin sorduu soruyla biraz balantl olacak. Bu 28 ubat alt komisyonunun deil, 12 Eyll alt komisyonunun yelerinin hazrlayp size sormam istedii bir soruyu soracam ve nihai olarak son soru, son cmlelerinizle bunu tamamlamanz isteyeceim. Elbette ekonomik gidiat ve o yndeki gelimeler her zaman ekonomiyle ilgili sivil toplum kurulularn dorudan ilgilendirmitir. Ama bu baz zaman lkenin ekonomik karlarn gzetir gibi, sermaye kesiminin kendi kiisel ekonomik karlarn gzetmek eklinde de tezahr edebilir. Nitekim ekonomi sistemimiz incelendiinde ciddi bir sermaye birikimine sahip olmayan yani cumhuriyetin kuruluunda bugne devlete eklemlenmi bir sermaye snfnn olutuunu, dolaysyla egemen anlayn da bu sermaye snfyla i birlii iinde hareket ettiini biliyoruz. Yani Trkiyede kendi bana bamsz olumu bir sermaye oluumu olmad iin her zaman ekonomik gc elinde bulunduranlarn ayn zamanda bunun, ben nemalanmak kelimesini kullanmyorum ama, devlet ekonomik sistemine eklemlenmek ve dolaysyla bu karlkl ticari bir ilikiye dnm olmas nedeniyle her zaman iktidarlarn oluumunda belirleyici olma veya houna gitmeme durumunda daha sert tepki gsterme eklinde tezahrleri olmutur. Nitekim 1960 darbesi srecinde de, 1980 darbesi srecinde de bunun yansmalarn gryoruz. Alnan ekonomik kararlarla birlikte alyoruz. Siz de zaten diyorsunuz ki: Bizim o dnemde Necmettin Erbakanla, Babakanla herhangi bir problemimiz yoktu, bizim illerle vard. Dolaysyla, belliki alnan ekonomik kararlarla ilgili hususla, sizin irtica ve tarikatlar dorultusundaki kayglarnz i ie gemi gibi gzkyor. Bunun hangisi reeldi Hangisi deildi o tartlabilir. Ama aada bir yaz okuyacam. 12 Eyll 80 ihtilalinde ngilterenin

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : Darbe Kom. Giri : 19.00 Tarih : 08/10/2012 Grup : Serpil Sayfa : 15

stanbul Basn Ataesi. Biliyorsunuz yurt d istihbarat birimleri 30 ylda bir gizlilik kararlarn kaldrdklar iin bu konuya ilikin bilgiler daha abuk elimize geiyor. Basn Ataesi John Hydeln ngiltere Dileri Bakanlnn istemi zerine diplomat sfatyla i adam Nejat Eczacbayla gerekletirdii bir sylei var. Bu sylei bir takm deerlendirmeler ieriyor. Sz konusu rapor ngiltere Dileri Bakanl arivinde de yer alyor. Bu raporda ifade edilen grler erevesinde TSADn -hi ye olmadm demenizle birlikte ekonomik snf temsil eden birisi olarak soruyorum: Gereki k Yolu balkl gazete ilanlar 80 darbesine uzanan srete de ordu-sermaye ilikisini belirleyici olmutur diye dnyoruz. 28 ubat srecine ilikin olarak da yani bir kez daha soruyu bununla da birletirerek 80 alt komisyonumuzun sorduu bu soruyla birlikte deerlendirerek cevaplandrrsanz ok memnun olurum. Yani burada ekonomik sebepler de belirleyici olmu mudur? Yani sermaye snfnn devletle kurduu ekonomik ilikiler, siyasi iktidarlar zerinde bazen rejim kaygs olutuu kanaatini yaygnlatrmak suretiyle, bazen de baka ekillerde mdahaleler olmu mudur? Bu mdahaleleri ieren ek belgeler, mdahale olduuna dair dnceleri ieren ek belgeler baka lke istihbarat birimleri tarafndan yaynland iin sizinle paylayorum. Bu konudaki grlerinizi alabilir miyiz? Yani sermaye snfnn lkenin gidiat hakknda fikir beyan etmesinden te bir anlam ifade ettiine dair bir takm doneler var. Siz bunlara ne diyorsunuz? Son soru ve son szleriniz olarak deerlendirmelerinizi bekliyoruz. Buyurun. REFK BAYDUR Sayn Bakanm, tabii beni holdingler sahibi bir iveren olarak grmeyin. Ben iilikten balayp yneticilie km ve ancak 73 ylnda kendi iletmemi kurmu bir adamm. Yani 20 sene ynetici olarak almm ve iiyim. Sonra deerlendirmelere baktmzda iverenlerle askeriyenin i birlii yapt kanaatine pek sahip deilim. nk ben Trkiyede akl eren ister sa tarafta olsun ister sol tarafta olsun yani ister yeil sermaye deyin, ister krmz sermaye deyin sermaye sahibi kiilerin askerin himayesine sndn hi zannetmiyorum, ilikiler olabilir. BAKAN Askeri kastetmedim Sayn Baydur, sermayenin oluumunda devletin yani devletin kendi kurduu ekonomik sisteme sermaye snfnn eklemlenmesinin sakncalar zerinde durdum. Yani askeri kastetmiyorum burada. REFK BAYDUR Anladm. BAKAN Alnan tm ekonomik kararlar ve uygulamalar sermaye snfnn zerinde, belirleyici sermaye snfn da siyaset zerinde belirleyici bir rol olduu konusuna ilikin bir soru sordum. REFK BAYDUR Sayn Bakanm, sermaye snf elbette karlarna bakacak devaml. Bunlarn iinde memleketinin karlarn kendi karlarnn nnde grenler de vardr. Ama genellikle ayakta kalmann mcadelesi kazanma faktrne baldr. Bunda da devletin rol genel sistem ierisinde deerlendirirse bence deerlidir. Mesela imdi, ihracatta -hatta bu sizden biraz evvel de balad- devletin sanayicinin nne dmesi, onun artlarn kolaylatrmaya almas, teviklerle takviye edilmesi bankalarda zellikler peydah edebilme arelerini aramas elbette sanayinin ykselmesini inta eden bir durum. Ve u bir gerek: Trkiyemizde hayvanclk bitti, 50 senedir bitiriyoruz, Erzurumlu kardeim daha iyisini bilecek. Ziraati bitirdik, 50 senedir bitiriyoruz. Ve korkarm bugn yarn msr gibi budayn byk ksmn ithale mecbur oluruz. Ne kald? Bir tek eyimiz kald, sanayimiz. Bunu sizler de koruyacaksnz. BAKAN Sayn Baydur, bu ok uzun srer. Yani ne olursunuz Komisyon gndemimiz dnda ekonomik deerlendirmeleriniz olmasn. Ben de imdi cevap verme

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : Darbe Kom. Giri : 19.00 Tarih : 08/10/2012 Grup : Serpil Sayfa : 16

durumunda kalrm tarm bitti vesaire Tarmn bittiini dnmyorum yani. ok ey bir deerlendirme oldu. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Veriler yle gstermiyor. BAKAN Yani evet. Sonuta bu bir Ne olur konunun dnda siyasi bir deerlendirme yapmak durumunda kalmayn nk biz de bunlara cevap vermek durumunda kalrz toplant ok uzar. REFK BAYDUR Siz bilirsiniz. Ben yle syleyeyim devletin sanayiciyi desteklemesi normaldir. Ama bu destek belirli snfa, belirli blgeye, belirli faktre dayanmamaldr, dayanmad mddete de geerlidir. Ben bu kadar syleyebilirim. BAKAN ok teekkr ediyoruz, verdiiniz bilgiler iin. REFK BAYDUR - Rica ederim. BAKAN Eksik kalan bir husus olduunu dnrseniz, bize yazl olarak gndermeniz durumunda raporumuzdan deerlendireceiz. Tekrar katlmnz, katklarnz iin, grleriniz iin ok teekkr ediyoruz. REFK BAYDUR Teekkr ederim sa olun. BAKAN Tamam. Ara veriyoruz. Kapanma Saati: 15.25