TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : 28 ubat Giri :18.30 Tarih : 04/10/2012 Grup : zlem Sayfa :1

DRDNC OTURUM Alma Saati: 17.52 BAKAN: Nimet BA BAKANVEKL: Mehmet Naci BOSTANCI (Amasya) SZC: dris AHN (ankr) KTP: Cengiz YAVLOLU (Erzurum) -----0----BAKAN Bayram Bey, ho geldiniz. BAYRAM AL MERAL Ho bulduk Sayn Bakanm. BAKAN ncelikle Komisyonumuzun davetini kabul edip burada bulunduunuz iin teekkr ediyorum. Sizlerin de bildiiniz gibi, Komisyonumuz, Mecliste grubu bulunan tm siyasi partilerin vermi olduklar nergeler erevesinde kurulmu, darbe ve muhtralarla demokrasiyi ilevsiz klan tm giriim ve srelerin boyutlaryla aratrlarak alnmas gereken nlemlerin belirlenmesi amacyla kurulmutur ve bu erevede ayr alt komisyon oluturuldu, almalarmzn yol haritasn izmek balamnda, 1inci Komisyonumuz 1960 darbesi ve 71 muhtrasn ierecek ekilde bir alt komisyon, 1980 darbesini ierecek bir komisyon ve en son 28 ubat ve 27 Nisan iine alacak bir alt komisyon. Bu meselelerin aratrlmas konusunda bilginize bavurmak zere davet edildiiniz konu 28 ubat Alt Komisyonu tarafndan yaplm bir davet. Takdir edersiniz ki daha nceki yelerimize de, daha dorusu davet ettiimiz konuklarmza da hatrlattk, btn bunlarn ayn zamanda yargsal sreleri balam olduu iin Meclis aratrma komisyonu olarak olabildii kadar yargsal faaliyet anlamna gelmeyecek ekilde titizlikle bir dnemin aydnlanmas, dnemin tanklklar tarafndan effaf bir ekilde paylalmasyla lkemizin geleceine dair daha gelimi bir demokrasi olma yolunda nemli admlar atacan dndmz ifade etmek isterim. Gelen konuklarmz ncelikle davet edildikleri konu zerinde eer arzu ederlerse ksa bir sunum yapmalar, bu sunum yapmalarndan sonra milletvekillerimize somut sorular zerinde toplanty devam ettiriyoruz. Sunum yapp yapmamak sizin ihtiyarnzda olan bir konu ama eer yaparsanz belki baz sorulmas gereken sorularn cevaplarn nceden vermi olabilirsiniz. Ben, ncelikle milletvekillerimizi tantacam ve daha sonra sz size brakacam. Yaar Karayel Bey AK PART Kayseri Milletvekili, 28 ubat Alt Komisyon Bakan, Ahmet Topta Bey Cumhuriyet Halk Partisi Afyonkarahisar Milletvekili, Ali Rza ztrk Bey Cumhuriyet Halk Partisi Mersin Milletvekili ve Feyzullah Kyklk Bey AK PART stanbul Milletvekili. BAYRAM AL MERAL Memnun oldum, teekkr ediyorum. BAKAN Buyurun. BAYRAM AL MERAL Herhlde biraz bugne kadar geliimizden anlatmam m isteniyor, sunumu BAKAN Sunumdan kastm BAYRAM AL MERAL Toplu szleme deil ki Sayn Bakanm ey yapym. Yani nasl bir sunum istiyorsunuz? FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) - Bu da toplu grme. BAYRAM AL MERAL Efendim, ben Erzurum doumluyum. BAKAN Sunumdan kastmz u: Tabii ki z gemiinizle balayacaksnz ama bir dnemin tansnz, bir byk sivil toplum rgtnn lideri olarak.

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : 28 ubat Giri :18.30 Tarih : 04/10/2012 Grup : zlem Sayfa :2

BAYRAM AL MERAL Anlatacam onlar Sayn Bakanm. BAKAN Evet, yani mmkn olduu kadar ksa bir ekilde dnemi zetleyen, kendi bulunduunuz noktadan, temsil ettiiniz noktadan zetleyen bir sunum yani sunumdan kastmz bu, aklama. sterseniz tabii istemezseniz direkt sorularla geeriz. BAYRAM AL MERAL Karayollarnda altm. Kayseride ie baladm, on be yl Kayseride altm, orada Sendika Bakan oldum. Ondan sonra, Ankaraya seildim. 1983 ylnda Trkiye Yol- Sendikas Genel Bakan oldum. 1992 ylnda TRK- Genel Bakan oldum. 2002 ylnda milletvekili oldum, TRK- Genel Bakanln braktm. Bu dnemim srasnda Avrupa Sendikalar Birlii -yani ksa ad ETUC- ynetim kurulu yesi oldum. Ayrca Dnya Hr i Sendikalar, 140 milyon yeli bir kuruluun ynetim kurulu yesi oldum. Trkiye Avrupa Karma stiare Komitesinde bulundum. O kurulda 2 kii bulunuyordu, birisi iverenler adna, birisi alanlar adna, iverenler adna Sayn Hsamettin Kavi katlyordu, alanlar adna ben katldm, drt sene o eyde ayrca da e bakan oldum, sekiz senelik bir sre gitti. Yani mrmz ksacas emei savunmakla geti. Emei savunann bazen eyleri vardr, ne Hkmete yaranrsn ne iverene yaranrsn ne de iiye yaranrsn yani byledir, emei savunmann baz riskleri vardr. Biz bunlar gsledik, ok sayda dnemler itibaryla bu 5 Ocak kararlar, ayrca IMFnin ortaya koyduu talepler karsnda ok mitingler yaptk ama beni zellikle memnun eden olaylarn bir tanesi, o dnemler srasnda 100 binleri, 200 binleri meydanlara topladk ne kimsenin burnunu kanattk ne de kimsenin malna zarar verdik. Bizim bu hareketimiz toplum ierisinde muazzam bir gven salad. Bazen yle bir noktaya geldik ki halkn siyasi partilerden istediini TRK-ten istemeye balad ve sonuta sendikacnn en byk arzusu ilikilerinin iyi gitmesidir, sorunu masa banda zmedir. Benim ilk programm, projem odur, masa banda sorunu zmek isterim, zemezsem o zaman kurullarm vardr, kurullarn toplarsn, kurullarn verecei kararlar dorultusunda hareket edersin. Biz de genelde -Allah selamet versin- Sayn Tansu Hanmn dneminde pek uyum salayamadk, o dnemlerde ok mitingler yaptk, toplantlar yaptk. O toplantlar srasnda dier parti milletvekilleri, mensuplar bize ok destek verdi, btn toplantlarmza katldlar. Sonuta 2002 BAKAN Btn siyasi partiler mi destek verdiler o toplantlara? BAYRAM AL MERAL Destek verdiler, evet. BAKAN Hepsi mi? BAYRAM AL MERAL Yani hepsini nasl yapym, iktidardakilerin dndakinin hepsi katlyor, bu siyasi, Trkiye'nin eyi bu. ktidarn dndakilerin veya iktidarn ortann dndakilerin, dier milletvekilleri katlyor. Yani ben zetleyeyim siz sorun daha iyi, iin en kolay odur. Siz sorarsanz ben cevap verirsem daha iyi olur. BAKAN Tamam, peki. O zaman soru Yaar Karayel Bey, buyurun. YAAR KARAYEL (Kayseri) Sayn Bakanm, ho geldiniz. Teekkr ediyoruz terifiniz iin. BAYRAM AL MERAL Ho bulduk, sa olun. YAAR KARAYEL (Kayseri) 28 ubat dnemi bizim Komisyonumuzun daha ok deerlendirdii ksmlar. 28 ubat dnemi Trkiye'nin on be ylna mal oldu. yisiyle ktsyle geti ama geerken de memleketimize, milletimize, demokratik hayatmza bir sr iyi veya kt katklar oldu. Bununla ilgili, o dnemde okuyan ocuklarmz bartller veya dierleri, herkes kendi konumuna ve durumuna gre skntlar ekti. Bir dnem de mevcut iktidara kar, Refahyol ktidarna kar o dnemde bir kampanya balatld, bu kampanyann

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : 28 ubat Giri :18.30 Tarih : 04/10/2012 Grup : zlem Sayfa :3

ierisinde sivil toplum kurulularmz oldu, sermaye evreleri oldu, sermaye evrelerini destekleyen dernekler oldu. Trk- de o dnemde bu sivil toplum kurulularmzla birlikte mitingler yapt, mitinglere itirak etti, tevikisi oldu, siz konumalar yaptnz. Yani ne oluyordu da o dnemde sivil toplum ayaa kalkt, sivil toplum sokaa dkld, meydanlara kt? Yani bu iin gerek sebebi neydi, grnende ne oldu? Trk- mesela bunun ncln niye yapt? Bu konular biraz aarsanz belki dier arkadalarmzn sorularna da aklk getirmiiz olur. Tabii, burada ii-iveren ilikilerine de, anlamalara da o noktada da BAKAN Yani hi anlaamadnz iveren gruplaryla da ayn konularda anlap ayn dnemlerdeki eylemleriniz paralel olduu iin sorulmak istenen soru biraz da bu. BAYRAM AL MERAL Teekkr ederim Sayn Bakanm. sterseniz, ben bu yaplan eylemleri, tarihleri itibaryla zet karmtm, anlataym size: 1993 ylnda Genel Bakan olduum Trk- o zamana kadar mmkn olduu kadaryla 1 Mayslar hi kutlamamt. Arkadalar da topladk, yani iin san solunu ortadan kaldrdk, 1 Mays kutladk. 1993 kamu kesimi toplu szlemelerine ilikin eylemler yaptk, liste eylemleri, 22 Temmuz eylemleri. verenlerin toplu szleme taslan i yerlerinde okumasn Bunlar hep eylem, baya var, isterseniz BAKAN imdi, aslnda, Bayram Bey, o dnemde Trk-in faaliyetlerini kalem kalem dinlemek yerine somut olarak sorulara cevap verirseniz, Yani Trk- bir ii sendikas ve ii haklarn savunuyor. Soruda size, o dnemde, 28 ubat srecinde planladnz bu eylemler iverenlerle de ok paralel gidiyor. Bu soruya somut olarak cevap verirseniz ok memnun oluruz. BAYRAM AL MERAL Deerli Bakanm, 1995te Sayn Tansu iller Babakan, sfr zam verdi. IMFnin baz talepleri vard, IMF diyordu ki: cretleri donduracaksn, kamuyu klteceksin, ya hani mezarda emeklilik olay var ya- ey yapacaksn. Yani bir sr talepleri vard. O dnemin hkmeti bunlar mmkn olduu kadar hayata geirmeye alyordu ve iiye sfr zam verdi. Greve gittik 400 bin kii. Ben o zaman hem Yol-in Genel Bakanym hem Trk-in Bakanym. imdi, o dnemde seimler oldu, biz de meydanlarda Tansu Hanmn mensup olduu partiye oy verilmemesi iin mcadele ettik. 24/12/1995 ylnda seim oldu, Refah Partisi birinci parti oldu. 2 Ocak 1996 gn, merhum Erbakan Trk-te ziyaret etti. Bir partinin genel bakan gelirken basn da onlarla birlikte geldi, ben basna aklama yaptm, dedim ki: Trkiyede bir siyasi gelenek vardr, en ok oyu alan bir partiye hkmet kurma yetkisi verilir. Bunu akladm ve bilahare yine bir toplant yaptm, baz eylerim oldu. Yani Hkmet kurulmuyor, 600 bin iinin toplu szlemesi var, yedinci aya kadar gelmiiz hkmet kurulmuyor. iler ylba ikramiyesini alamam, hkmet ortada yok, zelletirme talan olduu gibi yamalanyor, ben de bir an nce hkmet kurulmasn istiyorum. Siyasi partileri geziyoruz, Sayn Cumhurbakanna kadar kyoruz, diyoruz ki: Hkmet bir an nce kurulsun, sorunlar bekliyor. Her gn zelletirmeden iiler iten atlyor, Trk-in kapsnn nnde ynak oluyor, bunu konuacak kimse yok, sorumlu Babakan yok. Laf toparlayaym, sonuta hkmet kuruldu, gittik, hkmeti ziyaret ettik, Tansu Hanm da var, bilahare Sayn Babakan ziyaret ettik. Yani isterseniz hepsinin tarihi var burada, hepsi var, yani fotoraflar bile var. Ynetim kurulu yeleriyle gittik, rahmetli Necati elik var, Sayn Fehim Adak var, bir bakan daha vard u anda hatrlayamyorum onu, Sayn Babakan bana dedi ki: Size bir ey syleyeceim, yalnz, burada kalacak., elimi kaldrdm Sayn Babakanm, syleme, burada kalmaz ama ben size bir ey syleyeyim. dedim. BAKAN Hatta leride bunu Darbe Komisyonunda anlatacam. bile dediniz.

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : 28 ubat Giri :18.30 Tarih : 04/10/2012 Grup : zlem Sayfa :4

BAYRAM AL MERAL O arada da baz kargaalar oluyor, skntlar oluyor, dedim ki: in zor sayn Babakanm. nk daha nce ben bunu ak ak sylyorum- bir kez ba baa bana dedi ki: Benim kapm ak, gel. Hkmet kurmadan nce yine gitti yanna. Burada, gittiim tarih, hepsi var. Birka konu konutum, dedim ki: Sayn Babakanm, biraz ii gevet, u hkmeti kur. O arada biz de dier siyasi partilere tazyik yapyoruz Hkmete ortak olun. diye. BAKAN Hangi partilere tazyik yapyorsunuz? BAYRAM AL MERAL Hepsini gezdik. BAKAN Ne dediniz? BAYRAM AL MERAL Milletvekillerine mektup bile yazdk, dedik ki: Trkiyede u anda hkmet yok. Bir 12 Eylln sebebi hkmetin kurulmamasna balanyor. Artk siyasi ekimeleri bir tarafa brakn, Meclis krssnden ettiiniz yemine sadk kaln, bir araya gelin, hkmet kurun. Btn siyasi partileri gezdik. Yani zamannz varsa ben tarihiyle, eyiyle Hepsi urada duruyor. BAKAN Zamanmz yok maalesef. BAYRAM AL MERAL Konutuklarm ey deil, burada hepsi var. BAKAN Bize brakrsnz, biz de BAYRAM AL MERAL Yok, brakmam, size brakmam. Tarihini, numarasn vereyim, Trk-ten isteyin. Sayn Bakanm, daha nce bir gittiimde dedim ki: Sayn Babakanm, u evket Kazan listene alma., Niye? dedi, Bak, yeni bir parti kuruyorsun, senin de Babakan olman iin urayoruz, vatandaa biraz gven telkin etmek zorundasn. Yani Madmak Otelini yakanlarn avukatln yapandan Adalet Bakan olur mu? dedim. Allah rahmet etsin, beni dinledi. Neyse gittik, yine bakan yapt nk o da hem sz sahibi Erbakann bana birok belay getirenlerden biri de odur. Sonradan zel gittik kendisinde, dedim ya: Size bir ey syleyeceim, burada kalsn., Kalmaz, ben syleyeyim. in zor. Bir, Sayn Nazl Ilcak milletvekili yaptn. Bu senin sahana smaz, seni uratrr bu. dedim, aynen byle ey yapyorum. Fehim Adak hayatta, duruyor, yani birisi ahit. ki, ne yaparsan yap, Sayn Tansu iller senin iki yllk Babakanln beklemez, bir yerde bir patlak verir. dedim. Byle sayyorum, birok eyi saydm, arlk tekil eden bu. Aradan zaman geti, hkmet dt. u Meclisin koridorlarnda yryorum, bir baktm ki arkadan, omzumdan birisi tuttu, geri dndm ki Sayn Fehim Adak Gel, seni ben bir peyim, senin o sylediklerinin hepsi doru kt. dedi. Deerli vekiller, imdi burada bir konuyu gzden karmamanz lazm. Allah nur iinde yatrsn, Sayn Erbakan mmetiydi ama milliyetiydi bir de. Byle bir adama Trkiye Cumhuriyetinde Babakanlk sper gler yaptrmazd, nitekim, yaptrmad da. imdi, kusura bakmayn, o ki soruyorsunuz, syleyelim: Allah Rahmet etsin, Erbakan imdi Trkiye Cumhuriyetinin Babakan olsayd Amerikaya gidip de 65 bin askerle gelin, Trkiye zerinden gein, Iraka vurun. der miydi? Suriyedeki bu olaylar olur muydu? Kaddafinin bana bu olaylar gelir miydi? O zaman ne yaplmas lazm? Byle bir adamn uzaklatrlmas lazm, nitekim, bu yapld ama buna Erbakann etrafnn da katks oldu. YAAR KARAYEL (Kayseri) Deerli Bakanm, katk salamak iin sylyorum, yani bu mitingler, zellikle sivil toplum kurulularnzla birlikte sendikalarmzn yapm olduu bu mitingler Erbakann gidiin hzlandrmad m? BAYRAM AL MERAL Erbakann gidiini hzlandrmad Deerli Bakanm. Olay uydu: Erbakan gitsin, Amerikann, Avrupann dediklerini tutabilen bir adam gelsin. Erbakan,

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : 28 ubat Giri :18.30 Tarih : 04/10/2012 Grup : zlem Sayfa :5

Avrupa Birliine Hristiyan kulb diyordu deil mi? Avrupa Birliine kar sekiz slam birliini kurdu mu? YAAR KARAYEL (Kayseri) D-8ler, evet. BAYRAM AL MERAL D-8leri kurdu mu? DRS AHN (ankr) Bunlar kim diyordu Sayn Meral? Biz de size onu soruyoruz, ite o gnleri tanyan, bilen insan olarak soruyoruz, siz de bize soruyorsunuz. Yani imdi, bunlar kim diyordu? AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Biliyor musunuz? diye soruyor. DRS AHN (ankr) Erbakan Hoca gitsin. diyen kimdi? Biliyorsanz bunu syleyin. Bizim sizden istediimiz bu. BAYRAM AL MERAL zr dilerim Sayn Milletvekilim, siz bunlar, kusura bakma, okumuyor musunuz, bunlar yaamadnz m? Merhum Erbakann D-8leri kurduunu siz bilmiyor musunuz? DRS AHN (ankr) Amenna, bunlar biz biliyoruz da tekrar sizden dinlemek istemiyoruz. BAYRAM AL MERAL Ben de onu anlatyorum, baka nasl anlataym? DRS AHN (ankr) Biz de diyoruz ki: Burada size tevcih edilen sorularn karln istiyorum. BAYRAM AL MERAL Daha gelmedim Beyefendi, yle bu kadar basit bir ey deil. Belki sabaha kadar oturup unu teker teker aacam, dinleyeceksiniz. Burada hepsi var, urada. YAAR KARAYEL (Kayseri) Buyurun Sayn Bakanm. BAYRAM AL MERAL urada hepsi var, teker teker aacam, sabaha kadar dinleyeceksiniz. yle ey yok. Muhterem arkadalarm, baknz, bana sorsanz Tansu Hanm m Babakan olsun, merhum Erbakan m olsun?, ben Erbakan olsun. derim. Erbakanla benim zdeleen baz ynlerim var; o da Amerikann emperyalist yapsna kar, ben de karym; o da sraile kar, ben de karym. imdi, burada, siyasi tarihte iki adam tanrm ben: Bunlardan bir tanesi Demireldir, bir tanesi de Erbakandr. Hangi ynden tanrm? Telefon et, not eline gemise dner, seni arar. Gittiin zaman kap ak, iliki kuruyorsun. Ben niye bununla uraaym? imdi, zr dilerim, laf rtmeyelim, bir konu vardr Azerbaycann Petrol Bakan Trkiyeye geliyor bunu bir bakan anlatt bana- her eyi bitiriyorlar, Azerbaycanl Bakan diyor ki: Gurban, yle hepsi yahidir, hepsi hotur ama benim burada karm nedir? imdi, gzn sevdiim, yani birini kaldrp da ben mi oturuyorum da o gitsin, o gelsin? Ama yle eyler yapld ki, bak, ne yapld, unlar ksa, orada olanlar ey yapaym: Ben onu bunu bilmem, asker gelmesin, ben, askerin gelmemesi iin urayorum, o gitmi, bu gelmi Siz 12 Eyll yaamamsnz herhlde Sayn Vekilim? DRS AHN (ankr) Siz karnzdakini herhlde ii zannediyorsunuz. Aidatlaryla caka sattnz insan filan deiliz, biz de sizin gibi karnzda milletvekillii yapm bir insanz. BAYRAM AL MERAL Affedersiniz, biraz ll konu. DRS AHN (ankr) Ltfen, bak, ben size diyorum ki BAYRAM AL MERAL Bana bak, bana kar biraz ll konu. Sen kendini ne zannediyorsun? DRS AHN (ankr) sorduumuz sorulara cevap istiyoruz, bunun dnda bir ey Siz Sabaha kadar dinleyeceksiniz. diyorsunuz.

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : 28 ubat Giri :18.30 Tarih : 04/10/2012 Grup : zlem Sayfa :6

BAYRAM AL MERAL ll konu. Dinlemeyeceksen niye ardn beni buraya? YAAR KARAYEL (Kayseri) Bakanm, bizim usulmzde byle bir ey yok. BAYRAM AL MERAL Sussun canm, ayptr! Ben onun dedesi yandaki adamm. DRS AHN (ankr) Yani u slup doru bir slup deil Bakanm, ltfen yani. YAAR KARAYEL (Kayseri) Sayn Bakanm, burada BAYRAM AL MERAL Niye ya, ben mahkm muyum? Ben demokrasiyi savunmu Siz burada oturuyorsanz bunda benim katkm var. DRS AHN (ankr) Sayn Bakanm, biz size diyoruz ki: Biz sorduumuz suallerin cevabn istiyoruz. Siz yaptklarnz anlatabilirsiniz, o ayr bir hadise ama buras deil, yeri deil, zaman da deil. Biz, bakn, sabah saat dokuzdan beri dinleme yapyoruz. BAYRAM AL MERAL Gzn sevdiim Bakanm, olaylar niye bu noktaya geldi, niye ey yaptk? imdi, o zaman Trk- bir siyasi parti grevi yapyordu, 100 binleri meydanlara topluyor, hi kimsenin burnu kanamadan datyor ve o taleplerini de hallediyor. Halk nezdinde Trk- muazzam bir itibar kazand. Vatanda Ne irtica gelsin ne asker gelsin. diyor. Vatanda diyor ki: Ben demokrat, laik cumhuriyetin bayra altnda yaamak istiyorum. Trkiyeden biri diyor ki Yani evki Ylmazn konutuklarn Sayn Bakanm, siz duymadnz m, dinlemediniz mi? YAAR KARAYEL (Kayseri) Bakanm, yle yapalm m? BAYRAM AL MERAL Niye mitingler yapld, onu sylemek istiyorum. YAAR KARAYEL (Kayseri) Anladm. Burada, Refah Partisi milletvekillerinin sylemleri, yani bu genel konjonktrde ite, sokakta dolaanlar, Aczmendiciler veya ite sosyal olaylara sebep olan olaylar, bunlarn hepsi toplumun gz nnde cereyan etti. Siz, Trk-in Genel Bakansnz, Trk-in Genel Bakan olarak siz bu dier ite be kurulula, DSKle, TSKle ve dier kurulularmzla birlikte bu mitinglerin ncs oldunuz. Bu nclnz sayesinde de millet tarafndan rey verilerek, oy verilerek seilmi olan bir iktidar grevini zorlanarak, itilerek kaklarak, askerlerin de desteiyle devretmek zorunda kald. Buralarda bu sokaa kn gerekesi olarak Trk- neyi benimsedi de kt? BAYRAM AL MERAL Deerli Bakanm, ben merhum Erbakan ziyaret ederken dedim ki: Sayn Babakanm, bir 12 Eyll birlikte yaadk, meydanlar doldurduk, biz doldurduk, Yasaksz bir Trkiye istiyoruz. dedik, yasaklar kalkt, siz haklarnz geldiniz, aldnz, biz haklarmz alamadk. Benim senden ricam Efendim, Fehim Adak da arp dinlemenizi istiyorum ben, bunlarn huzurunda oluyor. YAAR KARAYEL (Kayseri) Listemizde var. BAYRAM AL MERAL Siz eyinizi aldnz, biz alamadk. Benim senden ricam, tekilatn uyar, 12 Eyll tr bir harekete zemin hazrlamasnlar. dedim nk o zaman ortalk kart. Bir Susurluk olaynda toplumun zerinde en fazla durduu budur. Susurluk olayn kapatmak iin ne gerektiyse yaptlar. Vatanda bir dakikalk k sndrd, Adalet Bakan kalkt, dedi ki: Mum sndryorlar. Sayn Babakanm dedi ki: fasa fiso. Bunlar milleti tahrik eden olaylardr Deerli Bakanm, yani Hibir ey yoktu. diyemezsiniz. Erbakann zerinde bir oyun oynand, uluslararas sper gler oynad, bir; kendi ortaklar oynad, iki; karsnda tanklar meydana aranlar oynad, . Biz de meydanlara indik, dedik ki: Asker gelmesin. Biz 12 Eyll yaadk. 5 kii oturuyoruz urada, ynetim kurulu 5 kii, msaade alyorsun validen ki toplanasn. Buraya, bir de polis geliyor, senin yannda oturuyor. Direni yok, yry yok, toplu szleme yok, yok da yok. Ben niye yle bir dzeni isteyeyim? yle bir dzene zemin hazrlayana da gs geremem, gerdiimiz kadar gerdik. Meydanlarda Tansu illere oy vermeyin, dierlerine oy vermeyin. dedik. Ben hakkm

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : 28 ubat Giri :18.30 Tarih : 04/10/2012 Grup : zlem Sayfa :7

savunan bir adamm. Sen, Sayn Cumhuriyet Halk Partisinin barajn altnda kalmasna uraan bir adam olduumu biliyor musun? Onu yapan biri de benim. imdi, benim temsil ettiim toplum eyi nemlidir. Bakanlar kurulu toplanyor burada, 32 kii Sayn Bakanm. Bakanlar kurulu toplanyor, bakanlar kurulu bir karar alyor, ondan sonra sen bu ileri yapyorsun. Bu bakanlar kurulunun ierisinde her trl dnceye sahip adamlar var. Bakanlar kurulunun tek bir derdi var, asker gelmesin. Askere ar yapanlar iktidarda kalm kalmam bu benim sorunum deil. Biraz daha olay ben size aaym: Btn dzen, uygulama, merhum Erbakan gitsin, Tansu iller Babakan olsun. Olayn altnda yatann biri de budur, soruyorsanz ama Demirel bu dzeni bozdu. Siz imdi baka yerde aryorsunuz bunlar. YAAR KARAYEL (Kayseri) Nasl bozdu? BAYRAM AL MERAL Hkmeti kurma yetkisi vermedi, hkmeti kurdurmad. Yani olaylar ok farkl, herkes geliyor, burada ey yapp gidiyor. Bizzat iin iindeyiz Sayn Bakanm. Ben -yine tekrar ediyorum- en fazla iliki kuracam bir Babakan isterim ki, benim merhumdan hibir ikyetim yoktu. Tansu Hanm, ben gittim ziyaretine, bana dedi ki: iler, SSK, TSAD memleketin kann emiyor. urada duruyor efendim, unlarn iinde hepsi. imdi, ben byle bir Babakanla m almak isterim yoksa merhum Erbakanla m almak isterim? Yani olaylar farkl anlatlyor. Benim askerle ne ilgim var? Sayn Bakanm, ben hayatmda hibir askerle bu tr bir konumu deilim. 2 defa gitmiimdir, bunu da bilesiniz. Bir defa Karadayya gittim. Trkiyedeki tanklar sraile bakmn, tamirini veriyorlard. tiraz ettim, mdahale ettim, gittim, dedim ki: Bu kadar mhendis var, bu kadar teknisyen var, bu kadar usta var. Yani yarn bir sava olursa srail mi gelecek bu tanklarn bakmn yapacak? dedim, baka ey anlatt bana. Bir de Kvrkoluna gittim. zzet etini tanrsnz, u anda milletvekili. O, eski Harb-in Bakanyd, seimi kaybetti, ie dndrmyorlar. Yani seimi kaybeden sendikac ie dner. Ona gittim, 6 kiiydi, dedi ki: Sayn Bakanm, unun birini balatmam. u 5 tanesine talimat vereceim, balayacak. Onun dnda, hibir askerle, Allahn huzurunda ey yapyorum, benim ilikim olmad, yle bir ihtiyacm da yok. Ben u ana kadar bir yere geldiysem, Allahn katksnn dnda, insan ilikilerinin katks dnda hi kimseden bir destek grmemiimdir. DRS AHN (ankr) Bakanm, msaade eder misiniz? BAKAN dris ahin Bey, buyurun. DRS AHN (ankr) Sayn Bakan, bizim amacmz sadece 28 ubatla alakal bilginize, grgnze ve o dnem ierisinde medyaya yansyan, gazetelere yansyan sizinle alakal ilikiler hakknda gizli, bizim bilmediimiz, medyaya yansmayan bir husus varsa bunlarn renilmesi. Bunlarn dnda sizden baka bir bizim talebimiz sz konusu deil, ncelikle bunun altn izerek ben ifade etmek istiyorum. Suallerimden birisi u: Bu dnem ierisinde beli grup diye tabir ettiimiz, siz bir ii sendikasnn liderisiniz, ayn zamanda iveren grubuyla da birlikte burada bir beli blok hlinde hareket ediyorsunuz. Daha nce dinlediimiz konuklarmz arasnda Yalm Erez Bey, kendisinin Ankarada bir otelde -muhtemelen Hilton veyahut da Rixos Oteli olabilir, belki ismini kartryor olabilirim- bir toplantnn gerekletiini ve o gnk artlarda Tansu Hanmla birlikte oraya gittiini ve orada ayr bir noktada da bu beli grubun toplant hlinde olduklarn ve kendilerini davet etmeleri zerinde de kendisinin de o toplantya katldn Geerken bir selam verdim. diyerek bize bir aklamada bulundu. Bu toplantda siz var mydnz, bu beli grupta? Bu toplantnn mahiyeti neydi? Bir. kincisi de: 28 ubatta stlenilen rol ile emei savunmak arasnda nasl bir iliki kurabiliyorsunuz, bunu renmek istiyorum.

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : 28 ubat Giri :18.30 Tarih : 04/10/2012 Grup : zlem Sayfa :8

BAYRAM AL MERAL Sayn Vekilim, o eyde zannedersem vardm. O toplant niye yapld biliyor musun? Tansu Hanmla beni bartrmak iin yapld fakat orada baramadk, yine tarttk, kalktk. Dorudur, yle bir ey hatrlyorum. Yani Tansu Hanmla beni bartrmak iin bir toplant yapld fakat baramadk. kinci konuya gelelim: Baknz, iverenlerle ey yapyorsunuz. 12 Eyllden sonra veren Sendikalar Bakan Halit Narin dedi ki: Yllardr iiler glyor, imdi de biz gleceiz. 12 Eyllden sonra bunu birounuz duydunuz, yazld. imdi, bizim o konuda ortak ynmz yok. Askerin gelmemesi iin, parlamenter sistemin yaamn srdrmesi iin, demokratik laik cumhuriyetin yaamn srdrmesi iin bir araya geldik biz Deerli Milletvekilim. verenle benim neyim olur? DRS AHN (ankr) Demokratik, laik cumhuriyetin devam iin. dediniz. BAYRAM AL MERAL Evet, demokratik, laik cumhuriyet. Bak, imdi, senin eyin burada var, senin eski milletvekili Baknz, beyler, baz eyleri niye sorgulamyorsunuz? Sizin milletvekilleriniz Susurluk olayn kapatmaya altlar. Ben o zaman Trk- Bakanym, evket Kazanla televizyonda tarttm. O silahlarn daha muayenesi yaplmam, diyor ki Yedi-sekiz ay duran, Susurlukta yakalanan silahn, elli tane el deitiren bir silahn parmak izi kalr m deerli arkadalarm? Ben bunu Sayn Kazanla tarttm. kincisi: Hasan Mezarc milletvekili, beyler, bu, Saadet Partisinin milletvekili, bunlar grmezlikten geliyorsunuz. Bu adam peygamberliini ilan etti. Buna ne sordunuz, bunu hangi mahkeme yarglad? Deseniz ya: Sen nereden aldn peygamberlii? Yani hem Hazreti Muhammedi kimseye brakmyorsunuz hem bir milletvekiliniz peygamberliini ilan ediyor, sesiniz kmyor. kincisi: evki Ylmaz BAKAN ok zr diliyorum Sayn Meral. BAYRAM AL MERAL Buyurun. BAKAN Bunlar niye yarglamyorsunuz? eklinde konuuyorsunuz, bizim Komisyonumuz bir aratrma komisyonu. BAYRAM AL MERAL Sayn Bakanm, zr dilerim, ben yargya sylyorum, size deil. BAKAN Tamamlayabilir miyim? Ne yarglama ne de sorgulama grevindeyiz. Biz bir konuyu aratryoruz, o aratrma erevesinde bilgi almaya alyoruz, sizin bilgilerinize bavuruyoruz. Dolaysyla, Komisyon yelerimize ynelik olarak Niye yarglamyorsunuz? Niye sorgulamyorsunuz? sorular alma yntemimize ok uygun deil. Buyurun. BAYRAM AL MERAL Sayn Bakanm, kartrdm, ben yargya sylyorum, savclara sylyorum. BAKAN Yargy grrseniz onlara syleyin. BAYRAM AL MERAL Vallahi, ben bunu televizyonda da konutum da inallah onlar duyar. Muhterem vekiller, baknz, imdi, yani o insanlar tahrik edenleri hi hesaba katmyorsunuz. Bir: Susurluk olayn kapatmaya altlar, millet ayakta. Gen milletvekili, mitingleri yaptmzn biri odur, Susurluk olayyla ilgilidir o mitingleri yaptmz. Birka defa yaptk mitingleri. Beli deiliz, yz tane sivil toplum rgt var, biz szcsyz, yz tane.

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : 28 ubat Giri :18.30 Tarih : 04/10/2012 Grup : zlem Sayfa :9

Ayrca, bunu rtbas ettiler. Sayn Bakan diyor ki: eyleri muayene ettireceim. Sekiz ay sonra bir silahta parmak izi kalr m? Dpedz bunun zerine izgi ekmek. Biz de Niye izgi ekiyorsunuz? diyoruz. Aydnla kavusun, miting yapyoruz, toplumdan gelen bir tepki bu. Trkiye'nin genelinde herkes bir dakika lambasn sndryor, bu bir tepki deil midir? Yani tanklar tahrik edenlerden de bahsediyorum. Yani tank gelirse ikimizin hakkn elimizden alyor. Sendikada toplu szleme yok, direni yok, yry yok, grev yok, beni bitiriyor. Yani ben buna nasl diyeyim ki: Sen gel. Yani bu akln, mantn ii mi? Bunu herhangi bir sendikacnn demesi iin ldrmas lazm. 12 Eyllde biz ne ektik biliyor musun? Evimde otururdum, zil ald zaman o ktan bakardm, apkalysa Bizim o taraftan gelmitir., baka bir eyse Sivil polistir. derdim. Aylarca biz byle yaadk. Ben niye askeri isteyeyim deerli milletvekilleri? Yani benim elimi kolumu balayan birini niye isteyeceim. imdi, burada bir eyleri gzden karmayn deerli milletvekillerim. Baknz, yani bir olay ortaya koyuyorsunuz, size teekkr ediyorum. Birisi bahane aryor, kavga edecek; gcn kuvvetin varsa sen de karsna dikilirsin, yoksa musibeti banda telafi edeceksin. imdi, bizim arkadalarn bir blm milletvekili bunlar, deerli arkadalarm, bu hadiseyi yapanlar. Adam kalkyor, hacca gidiyor, hacda giyiyor ihram, veriyor veritiriyor Cumhuriyetin temel ilkelerini datacam, laiklii ortadan kaldracam, Atatrk ilkelerinin temelini bilmem neye sokacam, ite bilmem, halifelii getireceim. Bunlar hepiniz biliyorsunuz, bunu herkes dinliyor. ki: Bunu evki Ylmaz syledi. Hasan Mezarc, bunun yapt hareketler demokrasiyi, laik dzeni ortadan kaldran hareketler deil mi? Senin iine laiklik gelmiyorsa benim iime geliyor, sen korumazsan ben koruyorum nk Anayasada bunun hkm var. Bunlarn yapt, Anayasa dzenine, Anayasann 4nc maddesine gre su deil mi, Anayasay ortadan kaldrc hareketler deil mi? Duruyoruz. Bir ey demiyorum, yani baknz, birounu sayacam. imdi, bu adamlarn hepsi yayor sayn milletvekilleri. imdi niye hibir ey yapmyorlar, merak ediyorum; hepsi yayor bunlarn. Niye durdular, ayn dzeni niye srdrmyorlar? Bir sr ey var, saymak istemiyorum. imdi, bunlar birilerini tahrik etti. Tahrik olan kim, bekliyor orada. Seni sevmiyorum, seni bir trl yok etmeye alacam. Benim ona frsat vermemek iin bunlar yapmamam lazm deerli arkadalarm. Askere bu ey verildi, bunun faturas bize detilmeye alld. Susurlukta olay olmu, yargla, niye brakyorsun, hkmetsin, niye ey yapyorsun? Burada 2 milletvekili yanllk yapm, hatta 3 milletvekili, bir de Hasan Hseyin Ceylan var. Peki, neden bunlar ihra etmiyorsun? Neden bunlara bir yarglama cezas vermiyorsun? Deerli arkadalarm, bu, partinin yapmas gereken deil mi? Buna bir ey yapmyorsan tahrik ediyorsun, yani taltif ediyorsun, karkini de tahrik ediyorsun. Arada ezilen kim? Halk, sendikalar. Ben, niye buna msaade edeyim? Ben, yine tekrar ediyorum, baknz, deerli arkadalarm, urada ben Erbakann hkmeti brakmasndan rahatsz oldum. Neden rahatsz oldum? Eyvah, yine Tansu Hanmn eline kalacaz. dedim. nk benim yzme kar demi ki iiler bu lkenin kann emen urada duruyor arkadalarm, uradan karp okuyaym size. Bir sr tepki alm baka yerlerden. imdi, siz olsanz bununla m alrsnz yoksa Rahmetlik Erbakanla m alrsnz? Ben, Erbakann Babakan olmas iin tavr koymuum, destek olmuum, basn toplants yapmm fakat adam rahat brakmadlar ki. Erbakan, yine de sylyorum, Erbakan ey yapan kendi evresi. Bir ey daha dikkatimi ekiyor Sayn Bakanm: Yani bu Sayn Demirel 7 defa gittim, 8 defa geldim. dedi. Bunun partisinden hibir adam bunu yalnz brakmad. Asker byle bir

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : 28 ubat Giri :18.30 Tarih : 04/10/2012 Grup : zlem Sayfa :10

hareketi yapyorsa, Erbakann arkadalar da Erbakan yalnz brakmasayd. Ben de imdi onu soruyorum. Onlar da, biz de, ne pahasna olursa olsun sizi babakan yapacaz, cumhurbakan yapacaz Ya, bu olaylar o kadar farkl ki, niye kusuru, kabahati bir tek bize yklyorsunuz? Olaylar o kadar ok ynl ki. BAKAN imdi, Sayn Meral, genellikle sorulan sorular ok somut olmakla birlikte verdiiniz cevaplar somut deil, daha ziyade yorumlarnz ieriyor. Yani Sleyman Demirelin gittii, geldii dnemde yanndan kimse ayrlmad filan, bunlar siyasi gerekliklerle de hi badamyor. Yani birou O da 71 muhtras Mecliste okunduunda sadece 1 milletvekili ayaa kalkp el kaldrd. dedi. Dolaysyla, siyasi partilerde liderler, onu niye ihra etmedi, etseydi byle olurdu vesaire, bunlar gerekten siyasi yorumlar. Bizim sizi davet nedenimiz bulunduunuz konum itibaryla temsil ettiiniz ii sendikasnn bu meseledeki duruunu aklamanz zerineydi. Vermi olduunuz cevaplar iin ok ok teekkr ediyoruz. Dier arkadalarmzn sorusu, sanyorum, yok. BAYRAM AL MERAL Var ise Sayn Bakanm, bunlar hep resimli, urada hepsi resimli Bir ey daha BAKAN - ok teekkr ediyoruz, katlmnz, katklarnz iin. BAYRAM AL MERAL Bir ey daha zr dilerim, beni balayn, bir ey daha ey yapaym: Bizim 92 ylnda yaptmz genel kurulda Asker mdahaleye kar hayatmzn pahasna da olsa genel greve gideceiz. diye kararmz var urada Sayn Bakanm, urada karar var. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Sorularla ilgili cevap verirseniz BAKAN Soru var m? Yoksa kapatacam. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) imdi, Sayn Bakanm, soru deil de imdi, Sayn Meral, neden o yryleri, 28 ubat dneminde yaptnz dediiniz yrylerin, mitinglerin nedenini aklyor, diyor ki: Ben demokrasiye sahip kmak istiyorum. BAKAN Evet. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Demokrasiye sahip kmak iin de ne ordu gelsin ne de Erbakann evresinde ya da o cenahta oluan BAYRAM AL MERAL Ne de iltica gelsin AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Evet. Toplumu, rahatsz eden pozisyonlardan rahatsz olan toplumu da temsil ediyorum. Bunun iin, ben kendi toplumumu demokrasiye sahip kmak asndan FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Onu syledi zaten Beyefendi AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Ama bir dakika imdi Yani bunu syledii zaman niye hararetleniyoruz? Sylyor, tutanaklara geireceiz ve dinleyeceiz. BAKAN Hi hararetlenmiyoruz, hi hararetlenmiyoruz. FEYZULLAH KIYIKLIK (stanbul) Niye hararetlenelim? AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) imdi, biz biraz nce Sayn Barlas dinlerken yorumlarn iki saat dinledik yani. Sayn Barlasnkiler yorum deildi de yani medya, polis, siyaseti, isim mi verdi? Dolaysyla BAKAN Ben, bu yorumlar sadece yorum erevesinde gitmesin diye urayorum Sayn Topta, cevab eer somut sorulara verilmi cevaplarla devam ederse bu ekilde olur diye dnyorum. Sorunuz varsa, buyurun, siz de sorun.

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : 28 ubat Giri :18.30 Tarih : 04/10/2012 Grup : zlem Sayfa :11

AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Yani somut olarak verdii yantlar, burada dinlemek lazm. BAKAN - Benim bir sorum yok, dier milletvekillerimizin de yok. Eer sorunuz varsa sorun. BAYRAM AL MERAL urada bir paragraf okumama msaade eder misin Bakanm, urada bak? AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Okusun efendim. BAYRAM AL MERAL Diyoruz ki burada, ben konuuyorum bir toplantda: Trk-, ifade edilen amac ne olursa olsun, darbelere, her trl silahl eyleme ve terrist faaliyete, hukuk d bask ve zora ve iddete, iddet; kullanarak grlerini kabul ettiren, amac ne olursa olsun, her trl harekete karyz. Trk- 1992 yl Aralk aynda toplanan genel kurulda parlamenter demokrasiye namusu gibi sahip kaca kararn almtr. imdi, bu, benim genel kurulumun ald bir karar. Deerli Bakanm, ben yine bir ey sylyorum, baknz: Erbakann o eyinden en fazla rahatsz olan adamlardan birisi benim. nk siyasi yap var, siyasi yapda ey kuruyorlar. Yani, Tansu Hanm -Allah selametlik versin- benim burnumdan getirdi, 1994-1995 yllarn btn eylemle geirdim. O zaman Refah Partisinin milletvekilleri benim yanmdayd, benimle yry yapyorlard. Hatta bir sempozyum yaptk, Sayn evket Kazan geldi, hkmete verdi veritirdi, kendisi de hayatta. imdi, benim kendim oturmayacaksam bir koltua bir bakas iin niye kendimi yoraym sayn arkadalar? Yani ben niye yoraym? Benim ne alaverem var? Fakat burada yaplmas gereken bir ey var, asker geliyor, askerin gelmesine zemin hazrlanyor, bunu kltmeyin burada. Yani bunlar olmam olsa, acaba tanklar gelir miydi gelmez miydi? Kafamda bir soru, kar myd kmaz myd? Eer bunlar byle bir bahane bekliyorsa ben onlara o zemini niye hazrlayaym? Bunlar sylemek istiyorum Sayn Bakanm. BAKAN Hayr, ben bunlar sylemeyin demiyorum. Bunlara son derece katlyorum, yani siz kendi fikirlerinizi, o dneme ait deerlendirmelerinizi yaparken ayn zamanda somut sorulmu sorulara da cevap vererek devam ederseniz bu bizim amzdan daha salkl olur diye dnyorum. Soru var m daha baka bilmiyorum ama soru yoksa son aklamalarnz, eer son sylemek istedikleriniz Ayrca, Bayram Bey, ayn dnemlerde Parlamentoda birlikte grev de yaptk. Yani yle bir zellii de var aratrma komisyonlarnn: Yani burada bu srelerle snrl deil. Olas bir katk salamak istediiniz, belge, bilgi olursa, daha sonra yazl olarak da bize bavurabilirsiniz. Biz de size gereken ve eksik braktmz dndmz sorular olursa, dinlemelerimizin tamamndan sonra olas sizi ilgilendiren baka bir husus olursa da tekrar sorarz. Ben, tekrar katlmnz iin, katklarnz iin ok teekkr ediyorum, davetimizi kabul edip geldiiniz iin. BAYRAM AL MERAL Deerli Bakanm, Bakanm, urada iki k var. u benim Yol-teki balk konumalarm. Bunun iinde, noktas virgl yok, 12 Eyll hukukuyla mcadele etmek, urada. urada, ben Avrupa Birliinde grev yaptm, Avrupa Birliinin Trkiyeden neler istediine dair kaytl, delilli eyi var, ben bunlar size brakacam, bir. kincisi: En az eylemi Refah Partisinin Babakan dneminde yapmz, yani bunu byle bilesiniz, en az eylemi, yani ya 1 defa oldu ya 2 defa oldu. O da ne eriat ne asker. Bunu iinizde isteyen varsa, ben istemiyorum ikisini de; olay bu. Yani urada yine ey yaptk ok sayg duyduum -ki hayatta unutamayacam, Allah rahmet eylesin- bir

TBMM Tutanak Hizmetleri Bakanl

Komisyon : 28 ubat Giri :18.30 Tarih : 04/10/2012 Grup : zlem Sayfa :12

adamdr Ecevit, Ecevit dneminde bile miting yaptk 2-3 defa, Yaar Okuyann tabutunu aldk, omuzlarda gezdirdik . BAKAN Bunlar ok olaan eyler. BAYRAM AL MERAL te bu da yle, bunu niye olaan kabul etmiyorsunuz Sayn Bakanm? BAKAN Siz bir ii sendikasnn bandasnz, iktidarlarla, hkmetlerle ihtilafa dmeniz, bunlarn karsnda eylemler yapmanz son derece normaldir, demokratik toplumun da bir gereidir. Erbakan dneminde, belki, ok haklarnz olumlu manada iyidir, en az eylemi o yzden yapmnzdr, bilemiyorum. Tekrar, ben, ok teekkr ediyorum, katlmnz, katknz iin. BAYRAM AL MERAL Teekkr ediyorum. Yine tek bir kelime sylyorum, kapatyorum: Erbakann gitmesinde -Allah nur iinde yatrsn- evresinin de byk katks olmutur. Ben buna inanyorum. AHMET TOPTA (Afyonkarahisar) Teekkr ederiz. BAKAN Tutanaklar kapatalm. Kapanma Saati: 18.40