AF BRO YNET M PROGRAMI KLAVYE RET M DERS N

UZAKTAN RET M VE SINAV UYGULAMASI

Prof. Dr. A. Ekrem ZKUL (Akretim Fakltesi) r. Grv. Serap BENL G RAY (Akretim Fakltesi) r Grv. M. Emin MUTLU (Akretim Fakltesi) Ar. Grv. Ruen YILMAZ (Akretim Fakltesi) Ar. Grv. Sinan AYDIN (Akretim Fakltesi)

zet: Akretim Fakltesi (AF) Bro Ynetimi nlisans Programnda yer alan Klavye retimi dersi ile rencilere metotlu on parmak klavye kullanma becerisi kazandrlmas amalanmtr. Bu ama dorultusunda da uzaktan retim tekniine uygun olarak Klavye retimi kitab hazrlanmtr. Daktilo ya da bilgisayar olan rencilerin bu kitab izleyerek metotlu on parmak klavye kullanma becerisi kazanmalar mmkndr. Kendilerine ait daktilo ya da bilgisayar olmayan rencilerin ise AF Brolar'nda ve BDADM (Bilgisayar Destekli Akademik Danmanlk Merkezleri)'nde bilgisayar klavyesinde uygulama yapabilmeleri iin Klavye retimi Yazlm hazrlanmtr. Klavye retimi dersinin snavlar Bilgisayar Destekli Eitim Birimi tarafndan gelitirilen bir yazlm ile bilgisayar ortamnda yaplm ve snava katlan rencilere bir anket uygulanmtr. Bu bildiride, AF sistemi ierisinde ilk kez bir dersin retiminde ve snavnda geleneksel sistemden farkl bir ekilde gerekletirilmi olan bu uygulama tantlmaktadr.

GR Uzaktan retim, renen ve reticinin corafi olarak birbirinden ayr olduu, ancak bunlarn iletiim sistemleri ile birbirleriyle balantsnn kurulduu retim biimini ifade eder. renen ve retici arasndaki iletiim sistemi ok eitli elerden oluabilir. Anadolu niversitesi Akretim Fakltesi (AF) uzaktan retim sistemi, ders kitaplar, ders kitaplarna ilikin video kasetleri, baz dersler iin yz yze ve bilgisayar destekli danmanlk elerinden olumaktadr. Baar deerlemede oktan semeli test yntemi kullanlmakta ve baar yar yl, yl sonu ve btnleme snavlar yoluyla llmektedir. Ancak zellii olan baz derslerde mevcut retim yntemlerinin deitirilmesi ya da ek elerle desteklenmesi gerei ortaya kmaktadr. AF Bro Ynetimi nlisans Program'nda yer alan "Klavye retimi" dersinin ilenmesinde de bu tr bir gereklilik ortaya kmtr. AF Bro Ynetimi nlisans Program ikinci snfnda okutulan Klavye retimi dersi bu program bitirecek rencilere on parmak klavye kullanm becerisi kazandrmay amalayan bir derstir. Bu amala klavye kullanmay uzaktan retim yntemleri yoluyla retmek ve deerleme snavn yapabilmek iin AF uzaktan retim sistemi ierisinde yeni bir uygulama gerekletirilmitir. Bu uygulama, dersi alan rencilere klavye kullanma becerisini kazandrma ve klavye kullanma dzeyini lme aamalarndan olumaktadr. Bu uygulamann zellii, AF sistemi ierisinde ilk kez bir dersin retimi ve snavnn geleneksel yntemlerden farkl bir ekilde gerekletirilmi olmasdr.

KLAVYE RET M UYGULAMASI Akretim Fakltesi Bro Ynetimi nlisans Programnda Klavye retimi dersi rencilere metotlu on parmak klavye retmek amac ile konulmutur. Bu ama dorultusunda uzaktan retim tekniine uygun olarak Klavye retimi kitab hazrlanmtr. Daktilosu veya bilgisayar olan rencilerin kitab izleyerek metotlu on parmak klavye becerisi kazanmalar mmkndr. Ancak deerleme snavnn ne ekilde yaplaca ve bilgisayar ya da daktilosu olmayan rencilere nasl uygulama yaptrlaca bir sorun tekil etmitir.

Klavye retimi dersinin geleneksel retimi, rencilerin topluca bir arada bulunduu dersliklerde daktilo ile yaplmaktadr. Snav ise yine ayn dersliklerde dersin sorumlusu tarafndan daktilo banda rencilere verilen snav metninin yazdrlmasyla gerekletirilmektedir. Ancak Akretim Fakltesi rencilerinin corafi olarak birbirlerinden uzakta ve farkl ehirlerde olmalar yannda uygulad uzaktan eitim sisteminin doas gerei bu yntemin kullanlmas olanakszdr. Bu nedenle Klavye retimi dersini amacna ulatracak uzaktan retim sistemiyle uyumlu bilgisayar destekli bir yntem izlenmesi ngrlmtr. Akretim Fakltesi'nin hemen her ilde brolar ve 14 ilde de BDADM'leri olmas gz nnde bulundurularak, Klavye retimi dersinin bilgisayarda bir yazlm araclyla uygulanmas tasarlanmtr. AF brolarnda ve BDADM'lerinde uygulama yapma olana salamak amacyla ticari bir Klavye retimi Yazlm kullanlmtr. Lisansl olarak yeterli sayda alnan yazlm ders kitab dorultusunda yeniden dzenlenerek bilgisayarlara yklenmitir. Yazlmn ykl olduu bilgisayarlar renci younluuna gre bir ya da iki adet olmak zere brolara ve BDADM'lerine gnderilerek rencilerin kullanmna sunulmutur. Yazlmn ileyii ekil 1'de grld gibi son derece basit zelliklere dayanmaktadr.

ekil 1. Klavye retim Yazlm ekran rnei. Yazlmn kullanm klavuzu ile birlikte dersin ileniinde dikkat edilmesi gereken konulara ynelik bir ynerge hazrlanarak bro ve BDADM'ne gnderilmitir. Ayrca rencilere, ilgili dersin uygulanmasna ynelik bilgisayar ve yazlmn bro ve BDADM'nde bulunduu, mesai saatleri iinde, istedikleri anda uygulama yapabilmek iin bu merkezlere gelebilecekleri duyurulmutur.

KLAVYE RET M SINAVI Snav Uygulama Yntemi Uzaktan retim ynteminde uygulamal olarak yrtlen derslerin snavlarnn yaplmas ve deerlendirilmesi olduka g bir sreci gerektirmektedir. Bu amala, Klavye retimi dersinin snav iin de bilgisayar desteinden yararlanlmas dnlmtr. Bu dnceden hareketle, Klavye retimi dersinin uygulanmasna ynelik almalar srdrlrken, dersin snavna ilikin almalar da balatlmtr. Bu dersi alan rencilere standart bir snav ortam oluturacak bir Klavye Snav Yazlm hazrlanmtr. Snav yazlmnn tamas gereken temel zellikler kullanm kolayl ile lme ve deerlendirmede standartlk, doruluk ve hzdr. Bu amala, aadaki aka ve ierie uygun bir yazlm hazrlanmtr;

Snav yeri ve sorumlularna ilikin bilgi ekran (ekil 2), rencilerin kimlik bilgilerini girecekleri ekran (ekil 3), Snav yazlmnn kullanmna ilikin yardm ekran (ekil 4), rencinin klavye kullanmna almas iin deneme ekran (ekil 5), Ara snav ve dnem sonu snav ekran (ekil 6), Deerlendirmede kullanlacak formlarn yazdrlmasna ilikin ekran (ekil 7).

ekil 2. Snav bilgileri giri ekran.

ekil 3. renci kimlik bilgileri giri ekran.

ekil 4. Snava ait aklamalar ekran.

ekil 5. Deneme snav ekran.

ekil 6. Ara snav ve yl sonu snav ekran.

ekil 7. Deerlendirme formlar yazdrma ekran.

Snav sorumlularyla Eskiehir'de toplant yaplm, yazlm tantlm ve grevleri belirtilmitir. Snavn aksamamas iin her renciye belirli saatler arasnda randevular verilmi ve kimlik kontrol yaplmadan snava renci alnmamtr. Snav sorumlular ayrca, rencilerin snav srasnda klavyeyi nasl kullandklarna ilikin gzlemlerde bulunmular ve hangi dzeyde klavye kullandklarn ktlarda belirlemilerdir. Snav, rencilerin, snav metinlerini verilen sre iinde ne kadar doru yazabildiklerini belirlemeye ve lmeye yneliktir. Bu dorultuda snav sorumlular, snava giren rencilerin;

klavyeye bakarak birka parmak (C dzeyi) klavyeye bakarak on parmak (B dzeyi) klavyeye bakmadan on parmak (A dzeyi)

dzeylerinden hangisinde olduklarn belirlemilerdir. Snav yerlerindeki sorumlulara ayrca kullanm klavuzu hazrlanarak gnderilmi ve ortaya kabilecek problemlerin almas iin younluu fazla olan snav yerlerine bilgisayar ve yazlm konusunda tecrbeli personel gnderilmitir. Snavn Deerlendirilmesi Snavn deerlendirilmesi iin yazcdan alnan deerlendirme formlar (ekil 8 ve 9), AF'nin ilgili birimine ulatrlmtr. Deerlendirmede, klavyeden be dakika iinde girilen kelimelerin says, doruluu ve rencilerin klavye kullanm dzeyi baz alnarak not hesaplamas yaplmtr. Ara ve yl sonu snavlar iin ayn zellikler tayan iki farkl form kullanlm ve iki ayr deerlendirme yaplmtr.

ekil 8. Snav Bilgi Formu.

ekil 9. renci Giri Formu.

ANKET UYGULAMASI Yntem Bro Ynetimi Program rencilerinin Klavye retimi dersinin uygulanma yntemine ilikin grlerini belirlemeye ynelik olarak bir anket almas yaplmtr. Anket, snav uygulamasndan hemen sonra, isteyen rencilere uygulanm ve programa kaytl 955 renciden 551'i sorular yantlamtr. Ankette, rencilere aada sralanan toplam 12 soru yneltilmitir;

Herhangi bir ite alp almad, Bu dersi almadan nce daktilo ve/veya bilgisayar klavyesi kullanmna ilikin deneyiminin olup olmad, Daktilo ve/veya bilgisayar klavyesinden hangisini kullanabildii, Klavye kullanmn nerede rendii, Bu dersi almadan nce klavye kullanm dzeyinin ne olduu, Gnlk yaamda klavyeyi ne kadar sklkta kulland, Snav iin nasl bir alma yntemi izledii, Klavye retim Yazlmn ka saat, kanc derse kadar kulland, Yazlmn, klavye kullanmn renmede ne kadar katk salad, Klavye retim Yazlmnn kullanmndan sonra hangi dzeye geldii, Snavn klavye bilgisini hangi dzeyde lebildii, Dersin uygulanmas iin ne dnd.

Anket Sonular rencilerin sorulara verdii yantlarn deerlendirilmesi sonucu almann kapsamna ilikin bulgular unlardr:

Tablo 1. Bu dersi alan rencilerin alp almadna ilikin bilgiler. alyor almyor Toplam 469 82 551 %85 %15 %100

Tabloya gre anketi yantlayan rencilerden yzde 85'inin bir ite alyor olmas byle bir dersi programa dahil

etmenin isabetli bir karar olduunu gstermektedir. te yandan alan rencilerin klavye altrmas yapmak iin iyerlerinde gerekli daktilo ya da bilgisayar bulunduu varsaylabilir. Ancak alan rencilerin bro ya da BDADM'nde klavye altrmas yapmak iin zaman bulamayabilecekleri de dnlebilir.

Tablo 2. Klavye kullanmna ilikin rencilerin daha nceki deneyimleri. Deneyimsiz Deneyimli Toplam 130 421 551 %24 %76 %100

nceden deneyimi olan rencilerin Klavye retim Yazlm ile becerilerini daha da gelitirebilecekleri, deneyimi olmayan rencilerin de yeni bir beceri kazanm olabilecekleri dnldnde, uygulamann yarar konusunda bir fikir edinilebilir.

Tablo 3. Daktilo ve/veya klavye kullanmna ynelik bilgiler. Bilgisayar Klavyesi Daktilo Her kisi Deneyimsiz Toplam 74 172 175 130 551 %13 %31 %32 %24 %100

Daktilo ve/veya bilgisayar klavyesi kullanan rencilerin tmnn metotlu on parmak klavye kulland dnlemez. Amacmz hem deneyimi olmayan, hem de birka parmak ile metotsuz klavye kullanan rencilere metotlu on parmak klavye kullanma becerisini kazandrmaktr.

Tablo 4. Klavye kullanm bilgilerinin nasl edinildiine ilikin bilgiler. Okulda yerinde Kendi Kendine Kursta Dier Deneyimsiz Toplam 69 196 55 94 7 130 551 %13 %35 %10 %24 %1 %24 %100

Tabloya bakldnda, klavye becerisinin kazanlabilmesi iin altrma yapmaya uygun bir yntem (okulda, kursta, iyerinde olduu gibi) kullanlmasnn gereklilii ortaya kmaktadr. Bu adan, Klavye retim Yazlmnn, altrma yaparak renmede etkinlik salayabilecei ortaya kmaktadr.

Tablo 5. rencilerin klavye kullanm dzeyine ilikin bilgiler. Bakarak Birka Parmak Hzl Bakarak Birka Parmak Yava Bakarak On Parmak Bakmadan On Parmak Deneyimsiz Toplam 122 138 77 84 130 551 %23 %25 %14 %15 %23 %100

nceden klavye kullanm becerisine sahip olan rencilerden yzde 48'inin kullanm dzeyinin yeterli olmad tablodan grlebilmektedir. Deneyimsiz ve deneyimi olmasna ramen metotlu klavye kullanamayan rencilerin Klavye retim Yazlmyla altrma yapmasnda yarar grlmektedir.

Tablo 6. rencilerin snava hazrlanma yntemine ilikin bilgiler. Klavye retim Yazlmyla Kitab zleyerek Gerek Duymadm Dier Toplam 130 258 53 110 551 %24 %46 %10 %20 %100

Anketi yantlayan rencilerin yzde 70'i Klavye retim Yazlmn kullanarak ya da kitab izleyerek sistematik bir hazrlk yaptklarn belirtmektedir.

Tablo 7. Klavye retim yazlmnn ka saat kullanldna ynelik bilgiler. 1-10 Saat 11-20 Saat 21-30 Saat 31-40 Saat 41-50 Saat 51 Saat ve st Toplam 60 22 20 10 5 13 130 %46 %17 %15 %8 %4 %10 %100

Bu bilgilere gre, rencilerin ounluunun Klavye retim Yazlmyla tam anlamyla almad ortaya

kmaktadr. zellikle, rencilerden 46 gibi ounluunun 1 ile 10 saat arasnda yazlm kulland dikkat ekicidir. Buna gre rencilerin yazlm kullanma konusunda nasl davranmalar gerektiine ilikin bilgilerinin olmad ya da yeterli zaman ayrmadklar sylenebilir.

Tablo 8. Klavye retim Yazlmnn rencilerin klavye becerilerini artrmaya katks. Evet Hayr Bilmiyorum Toplam 98 5 27 130 %75 %4 %21 %100

Tabloya gre, yazlm kullanarak snava hazrlanan 130 renciden 98'inin (yzde 75) klavye kullanm becerisini renmede Klavye retim Yazlmnn katksnn olduunu ifade ettikleri anlalmaktadr. rencilerden ok az yazlmn klavye kullanmn renmede katk salamayaca dncesine sahiptir.

Tablo 9. Klavye retimi dersi snavnn klavye kullanm becerisini lp lmediine ilikin bilgiler. Evet Hayr Bilmiyorum Toplam 390 68 93 551 %71 %12 %17 %100

Anketi yantlayan rencilerden 390' (yzde 71) snavn klavye bilgisini ltne inanmakta, 68'i (yzde 12) inanmamaktadr. Tablodaki oranlara gre, snavn uygulan ve deerlendirme ynteminin, rencilerin byk ounluunca benimsendii ortaya kmaktadr.

Tablo 10. rencilerin derse ilikin grleri. Daktilo ve Q Klavye Kullanm da Olsun Gerekli, Yararl, Yaygnlasn, Teekkrler Laboratuvar artlar Uygun Deil, Uzak Mesai Saatlerinde alamyoruz Toplu Eitim ve Uygulama Yaplsn Dier stekler Grlerini Bildirmeyenler Toplam 24 38 4 23 18 31 413 551

DEERLEME Yaplan snav sonrasnda, snav ktlar tek bir merkezde deerlendirilmi ve aadaki genel sonular elde edilmitir.

Tablo 11. Klavye retimi dersi snav sonular. Snavn Yapld Bro Says renci Says Snava Giren renci Says Snava Girmeyen renci Says Snava Katlm Oran Baarl renci Says Baarsz renci Says Snava Giren rencilerin Baar Oran Btn rencilerin Baar Oran Geen rencilerin Not Ortalamalar Snava Geren rencilerin Not Ortalamalar Standart Sapma (Snava Giren renciler in) 67 955 875 80 %91,62 542 333 %61,94 %56,75 75,25 60,05 24,01

Snav sonular klavye kullanma dzeyi kategorileri kullanlarak incelendiinde ise Tablo 12'de verilen sonular elde edilmitir.

Tablo 12. rencilerin hangi dzeyde klavye kullanabildiklerine ilikin bilgiler. A (Klavyeye Bakmadan On Parmakla Metotlu) B (KLavyeye Bakarak Fakat On Parmakla Metotsuz) C (Klavyeye Bakarak ve Birka Parmakla Metotsuz) Toplam 130 162 259 551 %24 %29 %47 %100

Klavye retim Yazlmyla snava hazrlandklarn belirten rencilerin snav sonular incelendiinde, bu rencilerin yksek oranda baarl olduklar Tablo 13'de grlmektedir.

Tablo 13. Klavye retim Yazlm ile alan rencilerin dnem notu ve klavye kullanm dzeyleri. Kalanlar Dnem Notu A Dzeyi B Dzeyi C Dzeyi Toplam 20-29 0 0 8 8 30-39 0 4 7 11 40-49 4 13 1 18 50-59 11 6 6 23 60-69 2 5 4 11 Geenler 70-79 4 10 3 17 80-89 5 9 0 14 90-100 24 4 0 28 Toplam 50 51 29 130

SONULAR 1996-97 retim ylnda Bro Ynetimi Program ierisine Klavye retimi ikinci snf dersi olarak konulmu ve ngrlen retim ve snav uygulamas gerekletirilmitir. Bu ilk uygulamada, Bro Ynetimi Program rencilerinin yzde 91 gibi yksek bir oranda snava katlm olmalar, dersleriyle ilgili olduklarn gstermektedir. Ayrca rencilerin yzde 70'inin kitab izleyerek ya da Klavye retim Yazlmn kullanarak snava hazrlandklarn belirtmeleri ve snava giren rencilerin baar oranlarnn yzde 62 olmas, sistemin etkin olarak ilediinin gstergesidir. Ayrca snava giren rencilerin yzde 29'u balang dzeyi olarak on parmak klavye kullanma becerisine sahip olduklarn ifade etmiler, snavn deerlendirilmesi sonucunda rencilerin yzde 53'nn on parmak klavye kullanma becerisine sahip olduklar ortaya kmtr. Bu da rencilerin kitapla ya da yazlmla yeteri kadar almam olmalarna ramen dersin etkinliini kantlamaktadr. Uygulanan yntem renciler tarafndan daha iyi tannmal ve sunulan olanaklardan daha fazla yararlanmalar yntemin etkinlik dzeyini artracaktr. Programa kaytl rencilerden yzde 85'i almaktadr. Bu nedenle Klavye retimi dersinin, bu kiilerin alma yaamlarna katks (zellikle hzl ve doru veri girii salamas) asndan nemi byktr. Bu uygulamann nmzdeki yllarda da gelitirilerek srdrlmesi iin gereken almalar yaplmaktadr.

KAYNAKA Okutan, Muzaffer. Klavye retimi, Anadolu niversitesi Yaynlar No: 966, AF Yaynlar No: 535, Eskiehir, 1996. Logo Onparmak Yazlm Kullanm Elkitab, Ayhan Matbaas, stanbul, 1996.