ki yntem arasndaki fark ne?

Bir kaynakl birletirmeye ait zellikler, balca diki kenarlarnn Isdan etkilenme dzeyi ve kaynak metalinin kristalleme tr ile belirlenmektedir.

Kaynakl birletirme 1. Kaynak dikii (tek pasolu/ok pasolu) 2. Erime izgisi (kaynak metali ve ana malzeme arasndaki birleme dzlemi) 3. Isdan etkilenmi blge

Farkl Metallerin Kaynaklanmas

GAZ ERGTME KAYNAI

Oksijenle kartrlm deiik yanc gazlar yakan eritme kaynak yntemleridir. Oksi-yanc gaz kayna, bu grubun yeleri arasnda temel fark oluturan deiik gaz trlerini kullanr Oksi-yanc gaz, ayrca metal levhalar ve dier paralar kesmek ve ayrmak iin alevle kesme ileminde de kullanlr En nemli oksi-yanc gaz kaynak yntemi oksi-asetilen kaynadr

Metilasetilen-Propadien (MAPP) Hidrojen Propilen Propan Doal Gaz

Yanc gazdan istenilen zellikle: Kaynak yerini havaya kar korumal Atksz bir yanma vermeli Ucuz ve kolay elde edilebilir olmal Yksek alev s deerine sahip olmal Yksek alev scaklna sahip olmal Tutuma scakl dk, yanma hz yksek olmal

Asetilen ve oksijenin yanmasyla elde edilen yksek scaklkta bir alevle yaplan eritme kayna Alev bir fle ile ynlendirilir Bazen ilave metal kullanlr Bileimi esas metale benzemelidir lave ubuk, yzeyleri temizlemek ve oksitlenmeyi nlemek iin ounlukla dekapanla (gaz flux)kapldr.

Kaynak ilemi boyunca , kaynan koruma derecesine bal olarak flux kullanlabilir veya kullanlmayabilir. Flux: eitli metal oksitler ve silikatlardan oluur. -Kaynak sresince flux erir ve viskoz bir curuf oluturur. Curuf erimi metal ile atmosfer arasnda bir tabaka halinde bulunarak erimi metalin oksitlenmesini engeller. -Bir dier zellii ise kaynak metalinden metal olmayan inkluzyonlar alarak curufa tar. -Dk Clu eliklerde flux kullanlmaz nk ergime noktas dk demir oksitler curufun iine geer. -Demir d metallerin kaynagnda, dkme demirlerin ve baz yksek alaml eliklerin kaynanda flux zaruri olarak kullanlr. Bu metallere uygun flux formlleri kaynak prosedrnde tanmlanr.

Dolgu metal teli: Dolgu metalinin kompozisyonu kaynak yaplan metalin kimyasal kompozisyonu ile ya ayn olmal yada ok yakn olmaldr. Tel ubuun ap ana metalin kalnlna bal olup;

dw =

olmaldr

-Bakr kaynanda , dolgu metalinin kimyasal kompozisyonunda oksijen giderici elementlerin , P, Mn, Si (max %0.2 herbiri iin) bulunmas ile daha iyi sonular alnmaktadr. -Aluminyum kaynanda ise dolgu malzemesinin iinde Si ve Mnn bulunmas ile daha iyi sonular alnmaktadr.

Oksi-Asetilen Kaynak Alevi Kaynak alevinin incelenmesinde Isl, Kimyasal, Endstriyel ve Ekonomik karakteristiklerini inceleyerek en uygun gaz karmnn tespiti mmkndr. a) Alevin Isl karakteristii: Kaynak yaplrken, malzemenin blgesel olarak eritilmesini salayan ve alevdeki scaklk dalmn gsteren zelliktir. Alevin hem scaklnn hem de sl deerinin mmkn olduunca yksek olmas istenir. b) Alevin Kimyasal Karakteristii: Kaynak yaplacak malzemenin cinsine gre, NTR, OKSTLEYC ve KARBRLEYC (indirgeyici) alev gerekebilir. Bu sebepten alev istenilen kimyasal karakteri alabilmelidir. c) Alevin Endstriyel Karakteristii: alevin karall ve ayarlanabilme zelliidir. Alevin kararll, yanma hz, ve Yanc gaz/oksijen oranna baldr. Alevin ayarlanabilirlii ise gaz karmnn alevlenebilme snrlarna baldr. d) Alevin Ekonomik Karakteristii: kaynan yaplma hz ve yanma iin gerekli oksijen miktar akla gelir. Kaynan hz alev scaklna baldr ve oksijen miktarnn artmas maliyeti artrr.

Oksi-Asetilen Alevinin Yaps

Yanma alevi teorik olarak bir hacim asetilen ile bir hacim oksijenin yanmasyla meydana gelir. Gerekte ise 1 m3 asetilenin tam olarak yanmas iin 2.5 m3 oksijene ihtiya vardr. Kaynak flecine gelen 1 m3 asetilen iin oksijen tpnden 1 m3 oksijen ekilir. Geriye kalan 1.5 m3 O2 ise havadan temin edilir. Bu ekilde meydana gelen aleve NTR veya NORMAL alev denir.

Normal Alevdeki Blgeler

Mzrak (ekirdek) Blgesi: Bu blgede hibir reaksiyon olmaz C2H2+o2 karm alevlenme scaklnn altndadr
Redkleyici Blge: Redkleyici gazlarn bulunduu ve snrlar belirli bir ekilde olan mavimtrak blgedir. Gaz karmlar bu blgeyi ok hzl bir ekilde geer ve scaklk bundan dolay hzl bir ekilde artar. Birinci kademe yanma meydana gelir. C2H2+O2 2CO+H2 (toplam snn 2/3)
1200 1000 300

Mzrak blgesi
o

Redkleyici blge

Yelpaze blgesi

3150

En yksek scaklk bu blgede oluur. Redkleyici blgede sadece CO ve H2 gazlar vardr.

Alev k yn

Yelpaze Blgesi: Redkleyici blge ile havann oksijeni arasnda yanmann meydana geldii d blgedir. 4CO+2O2 (air) 4CO2+H2 H2+1/2O2 (air) H2O+ (toplam snn 1/3)

Yelpaze blgesinde en dk alev scakl mevcuttur.

Oksi-asetilen alevin sl karakteri ele alnrsa en yksek scaklk, mzrak blgesinin ucundan 2-5 mm nnde olurken yelpaze blgesine gittike scaklk hzla der

Alev Trleri

a)Ntr Alev: C2H2/O2 =1 (hacimce) olduu zaman, ak renkli alev

konisinin (ekirdek) 2- 5 mm nnde , alma blgesinin en scak noktas elde edilir. Bu blgede alev redkleyicidir. Yani metal oksitleri saf metallere dnr. Bu alevle dk Clu eliklerin kayna yaplr.

b) Asetileni fazla Alev: C2H2/O2 >1 olursa snrlar keskin , beyaz k alev konisi kaybolur. Snrlar dzgn olmayan ve yelpaze blgesi uzun olan bir alev elde edilir. Bu tr alev karbonlayc ve sertletirici bir etki yapar. Bu nedenle, sadece dkme demirlerin, yksek alaml eliklerin ve hafif metallerin kaynanda kullanlr.

c)Oksijeni Fazla Alev: C2H2/O2 <1 olursa alev konisi sivri mavimtrak bir renkte olur. Bu alev oksitleyici karakterdedir. Yani, eliklerin yanmasna sebep olur. Oksijeni fazla alev, inkonun kaybolmasn azalttndan sadece pirin malzemelerin ve baz lehimleme ileminde kullanlr Kaynak iin malzemeye verilen s hz asetilen gazn hzna, kaynak paras ve alev arasndaki aya, kaynaklama hzna ve C2H2/O2 oranna baldr. Oksijeni fazla alevin scakl, asetileni fazla alevin scaklndan fazladr. nk fazla asetilen tam olarak yanmaz.

Oksi Asetilen Gaz kaynann Metalurjisi

En nemli avantaj; kullanlan ekipmanlar basit, tanabilir, ve ucuz olmasdr. Bundan dolay en yaygn olarak kullanlan yntem olup bakm onarm ilemlerinde kullanlr. Dezavantaj ise; kaynaklama hz dk, toplam malzemeye verilen s yksek (s/uzunluk), bunun sonucunda sdan etkilenmi blge, kaynak blgesinin her bir kenarndan 8-25 mm arasnda deiir. Ayrca s girii fazla olduundan dolay, malzemede distorsiyona (arplmaya) sebep olur. Kaynaklama hz yava olduu iin hem snmas hem de soumas dk hzlarda oluur. Tane bymesine sebep olur. Ayrca, kaynaklanan metal ile kaynak alevi arasnda, kaynak havuzunda reaksiyonlar oluur.

Fazla oksijen kullanlan kaynakta, Fe Si, Mn, c ve dier elementler oksitlenir.

Fe + O ------>FeO rxnu oluur ve sv Fe iinde belirli oranda znr.

FeO dier metallerle reaksiyona girer ve metalleri oksitler. Mn+ FeO ------>MnO+ Fe Si+ 2FeO ------>SiO2+ 2Fe Fe3C+ FeO ------> 4Fe +CO (gaz) MnO ve SiO2 souma esnasnda kaynak havuzunda kalabilir veya en iyi durumda kaynak curufuna gider oksijen fazla olduu iin FeO kaynak havuzunda bulunur. Bu durum kaynaklanan blgenin mekanik zelliklerinde azalmaya sebep olur. Tokluk, sneklik ve yorulma dayanm azalr. Ayrca CO gazndan dolay kaynak sramasna sebep olur

Ntr alev kullanm durumunda, kaynak havuzu ve dolgu malzemesi

CO ve H2 gazlar ile redkleyici blgedetemas eder. Kural olarak ok az miktarda CO gaz oluur ve elik iindeki elementlerle reaksiyona girecek zaman bulamaz. Dk Clu eliklerin kaynanda CO gaz mekanik zellikleri deitirmez. Al, Cu ve yksek Clu eliklerde H2 gaz Hidrojen krlganlna, mikro atlaklara ve porozite oluumuna sebep olur

Asetileni fazla alev kullanm durumunda, kaynak havuzu CO, H2

ve C ile karlatnda; 3Fe+ C-----> Fe3C 3Fe+ 2CO-----> Fe3C +CO2 Dolaysyla dkme demirin kaynanda olumlu sonular verir.