You are on page 1of 2

Kidney disease and diabetes Albanian

pr Diabetin

INFORMACION

Shqyrtuar n Mars 2009

Smundjet e veshkave dhe diabeti


Smundjet e veshkave jan nj nga komplikimet q vijn si rezultat i diabetit, pas nj kohe t gjat. Aktualisht tek nj e treta e njerzve q vuajn nga diabeti mund t zhvillohen dhe smundjet e veshkave. Kjo flet informuese shpjegon se si diabeti mund t ndikoj tek veshkat, duke prfshir nj informacion t prgjithshm pr veshkat, smundjet e veshkave, simptomat dhe trajtimin e tyre. Gjithashtu do t shpjegoj sesi njerzit me diabet mund t parandalojn dmtimin e veshkave.
q veshka t mos funksionoj mir. Smundja e veshkave mund t jet nj gjendje serioze, prandaj sht e rndsishme q t zbulohet sa m shpejt q sht e mundur. Kjo smundje ndodh te kushdo, por ka shum mundsi t ndodh tek njerzit q kan: diabet, tension t lart, q kan origjina nga njerz t zinj ose nga ata aziatiko jugor. Dmtimi i veshkave nga diabeti quhet nefropati diabetike.

Pse ndodh q njerzit q vuajn nga diabeti rrezikojn m shum t ken smundje veshkash?
Nse diabeti nuk menaxhohet si duhet, nivelet e larta t glukozs n gjak mund t dmtojn ent e gjakut n veshka duke shkaktuar kshtu rrjedhjen e tyre, ndrsa tensioni i lart i gjakut n ent e gjakut i bn ato t paafta pr t filtruar mbetjet. Smundja e veshkave nga diabeti zhvillohet shum ngadal, pas shum vitesh dhe ndodh m shpesh tek njerz q vuajn nga diabeti prej 20 vjetsh. Tek rreth nj e treta e njerzve me diabet mund t zhvillohen edhe smundjet e veshkave. Megjithat, ndrsa monitorimi dhe trajtimi i tyre sht prmirsuar dhe kjo gjendje sht menaxhuar m me efikasitet, shum m pak njerz preken sot, n krahasim me t kaluarn.

Veshkat
Veshkat jan organe t rndsishm q shrbejn si kullues pr t filtruar dhe pastruar gjakun dhe pr t eliminuar mbetjet dhe lngjet e teprta, duke urinuar. Ato rregullojn sasin e lngjeve dhe t kriprave t ndryshme t trupit, duke ndihmuar pr t kontrolluar tensionin e gjakut. Ato shrbejn gjithashtu pr t lshuar hormone dhe vitaminn D, e cila kontrollon tretjen e kalciumit n kocka.

Si mund t ulim rrezikun e smundjes s veshkave


1 Mbani nn kontroll nivelin e glukozs n gjak, tensionin dhe yndyrnat e gjakut (kolesteroli). Qllimet q i keni vn vetes duhet ti konsultoni me doktorin tuaj. 2 Ndiqni t njjtin plan t shndetshm pr t ngrn si i rekomandohet gjithkujt tjetr ushqime me pak yndyr, krip dhe sheqer, duke prfshir m tepr fruta dhe perime. 3 Kryeni rregullisht aktivitete fizike. 4 Merrni ilae sipas rekomandimit t recets. Nse

far sht smundja e veshkave?


Smundja e veshkave ndodh kur veshkat nuk funksionojn m. do veshk prmban rreth nj milion en gjaku t vogla t quajtura nefrone. Smundja e veshkave shkaktohet nga dmtimi i ktyre enve t gjakut. Ky dmtim mund t shkaktoj rrjedhjen e ktyre enve, ose n disa raste, mund t ndalojn s punuari, duke br

pr Diabetin

INFORMACION

Smundjet e veshkave dhe diabeti


duhet t diskutoj m par me ju se fardolloj trajtimi ka ndr mend tju rekomandoj, pr tju shpjeguar far do t ndodh dhe se si ky trajtim do ju ndihmoj. Gjithashtu doktori mund tju sugjeroj se keni nevoj t: Kufizoni lngjet, kripn dhe disa lloj ushqimesh n dietn tuaj. Nse ky sht rasti juaj, ather duhet t merrni kshilla t detajuara nga nj diet brs i regjistruar. Merrni me recet tableta diuritike (uj) pr t ndihmuar veshkat tuaja q t eliminojn lngjet e teprta. Nse veshkat jan dmtuar, filtrimi dhe pastrimi i gjakut nuk mund t bhet si normalisht. N disa raste, sht e nevojshme q dializa t bj kt pun pr veshkat. Ka disa lloje dialize dhe doktori mund t diskutoj me ju se far sht m e mira pr ju. Ndrsa smundja e veshkave zhvillohet, dhe dializa nuk po funksionon mir, ateher doktort mund t afrojn nj alternative tjetr pr njerzit q kan veshka mosfunksionale, duke br transplant veshke. Megjithat, vendimi pr transplant varet nga sa ka ndikuar diabeti n pjes t tjera t trupit dhe sidomos tek zemra e en t tjera gjaku.

kjo recet nuk sht e prshtatshme pr ju, konsultohuni me doktorin sa m shpejt. 5 Nse monitoroni glukozn n shtpi, kontrollojeni at rregullisht dhe veproni bazuar n at ka keni zbuluar. Nse nivelet jan m t larta se normalisht prpiqu t kuptosh arsyen pse. Nse nuk jeni i sigurt diskutoni me doktorin tuaj se mund t bni. 6 Ndaloni duhanin. Nikotina dmton muret e brendshme t enve t gjakut dhe lejon yndyrnat dhe pllakzat e gjakut q t ngjiten tek to.

Si mund t kontrolloj doktori nse kam smundje veshkash?


do njeri me diabet duhet t ket t paktn nj her n vit nj vizit t prgjithshme, duke prfshir ktu dhe analiz urine pr protein. Kjo gj mund tju krkohet ta bni m shum se nj her n vit. Doktori gjithashtu duhet tju bj nj analiz gjaku pr t vlersuar se sa mir funksionojn veshkat tuaja.

Simptomat e smundjes s veshkave


Kur smundja e veshkave sht n fazat e para, ju nuk ndjeni gj, prandaj kontrolli mjeksor njher n vit sht i rndsishm. Shenjat e para q mund t prjetoni jan fryrjet, sidomos n kmb dhe kya pr shkak se smundja e veshkave shkakton ndryshime n tension dhe n balancimin e lngjeve trupore. Nse kjo smundje zbulohet n fazat e para dhe trajtohet menjher, shum nga kto simptoma nuk do t zhvillohen. Nse degjenerimi i funksionit t veshkave nuk kapet n koh, ather kto jan simptomat q mund t shfaqen: dalje m shpesh ose m rrall t urins, lodhje, lkur e irrituar, przierje dhe vjellje.

Pika t rndsishme pr tu mbajtur mend:


Pr t ulur rreziqet e komplikimeve si rezultat i diabetit afatgjat, menaxhoni me kujdes diabetin tuaj duke: Mbajtur n nivele normale yndyrnat e gjakut, tensionin dhe kolesterolin. Ndiqni kshillat e dhna nga doktori juaj Shkoni n t gjitha takimet q lidhen me gjendjen tuaj shndetsore Pr t lexuar m tepr mbi kt tem, ju mund t jeni t interesuar n botimet e tjera t shoqats Diabeti n Britani (Diabetes UK): Veshkat dhe Diabeti juaj T kuptosh diabetin. Pr mnyrn si mund t merrni nj kopje shihni si m posht.

Trajtimi i smundjeve t diagnostikuara t veshkave


Ka shum mnyra pr t trajtuar smundjet e veshkave, nse veshkat nuk arrijn t funksionojn si duhet. Doktori

Pr informacione q mbulojn nj sr temash q lidhen me diabetin, shihni t gjith serin e fletve informuese, prgatitur n 20 gjuh, t disponueshme duke i shkarkuar ato nga faqja jon n internet, www.diabetes.org.uk/languages Katalogu i shoqats Diabeti n Britani (Diabetes UK) prshkruan gamn e plot t librave dhe broshurave tona. Pr t pasur nj kopje t katalogut ton dhe kdo nga broshurat e emrtuara n kt flet informative, telefononi tek Shprndarsi i shoqats Diabeti n Britani: 0800 585 088. Pr t pasur mbshtetje dhe informacion rreth diabetit ju lutem telefononi linjn telefonike t kujdesit tek Diabeti n Britani: 0845 120 2960 (pagesa me tarifat urbane). Aty disponohet dhe nj shrbim prkthimi. Hapur nga e Hna deri t Premten 9 paradite deri 5 mbasdite.
Shoqat bamirse e regjistruar n Angli dhe Uells (nr. 215199) dhe n Skoci (nr. SC039136).

faqja n internet: www.diabetes.org.uk

Shoqata bamirse pr njerzit me diabet


Albanian Diabetes UK 2009 9450/0309/a

You might also like