18.

KEHF SURES
Mekke dneminin sonlarnda, Nahl suresinden hemen
nce gnderilmitir. Adn, inanlarn yaatabilme adna
zalim yneticilerden kap bir maaraya snan ve uzun
bir sre orada uyuduktan sonra mucizev bir ekilde
yeniden diriltilen bir grup gencin yksnn anlatld
blmden (922. ayetler) almtr. 110 ayettir.

Rahman ve Rahim olan Allahn Adyla!

Beni yoktan var edip stn yeteneklerle donatan ve
kulluk greviyle yeryzne gnderen sonsuz efkat ve
merhamet sahibi yce Rabbimin adyla, Onun verdii
g ve yetkiye dayanarak ve yalnzca Onun adna
okuyor, sylyorum:

1. Kulu ve elisi Muhammed araclyla, insanoluna

bu hikmet dolu Kitab gnderen ve onda, insan
kukuya drecek, saptracak en ufak bir elikiye,
yanlla ve erilie yer vermeyen Allah, her trl
vgye, teekkre ve hamde lyktr.

2. Evet, Allah onu dosdoru bir kitap olarak gnderdi

ki, katndan gelecek etin bir azaba kar inkrclar
uyarsn ve gzel davranlar sergileyen mminlere,
kendilerini muhteem bir dln beklediini
mjdelesin.

3. Yani, ierisinde sonsuza dek kalacaklar o cennet

yurdunu.

4. Ve ayrca, Allah kendisine ocuk edindi!

iddiasnda bulunanlar uyarmak iin bu kitab
gnderdi. nk Melekler Allahn kzlardr. diyen Arap
mrikleri, Hrmz ve Ehrimen Allahn oullardr.
diyen baz Mecusiler ve zellikle de sa Mesih Allahn
oludur. diyen Hristiyanlar Allaha ocuk isnat ederek
derin bir sapkla dyorlar. Zaten btn sapk inan ve
ideolojiler, Allahn herhangi bir konuda yetersiz, aciz,
muhta ve zayf olduu varsaymndan yola karlar.
Oysaki:

5. Bu konuda ne kendileri ne de kr krne
izledikleri atalar doru bir bilgiye sahip deiller.
Azlarndan dklen bu szler ne kadar irkin ve
kstaha! Gerekte onlar, yalandan baka bir ey
sylemiyorlar. stelik btn uyarlara ramen, inatla
hakikatten yz eviriyorlar.

6. imdi sen ey Peygamber, onlar bu ilh kelma
inanmyorlar diye arkalarndan zlp hayflanarak
kendini helk mi edeceksin? zlme, onlarn iman
etmemelerinden sen sorumlu deilsin. Yeter ki bkp
usanmadan uyarmaya, hakikati anlatmaya devam et.
Bunun iin, dnyann gz kamatrc nimetlerine ihtirasla
balanan ve sahip olduklar g ve servetle anlamsz bir
gurura kaplan bu cahillere, evrenin ve hayatn anlam ve
hikmetini ret. yle ki:

7. Dorusu Biz, yeryzndeki btn bu gz alc
nimetleri yalnzca bu dnyaya ait gelip geici birer ss
olarak yarattk ki, ilerinden hangilerinin daha iyi
davranlar ortaya koyacan belirlemek zere
insanlar bu nimetlerle imtihan edelim. Yoksa bunlar,
yalnzca zevk ve elencenizi tatmin edesiniz diye
yaratlm deildir. Nitekim:

8. Hi kukusuz Biz, yeryzndeki btn bu

gzellikleri, her defasnda sahiplerinin elinden almakta
ve bir zamanlar grkemli birer saltanat merkezi olan o
yerleri, bombo ve kupkuru bir toprak hline
getirmekteyiz. Ve zaman gelince de, tm evreni
kyametle yok edip yepyeni bir hayat balatacaz. te
asl zerinde durulmas, merak edilmesi gereken konu
buyken;

9. Yoksa sen ey insanolu, Ashab- Kehf (Maara
Arkadalar) ve Ashab- Rakm (Adlarna kitabe yazlan
insanlar) adyla tannan genlerin yaad ilgin
servenin, hayret verici mucizelerimizden biri
olduunu mu sanyorsun? Hem de gklerde ve yerde
akllara durgunluk veren bunca muhteem mucizeler
dururken! stelik sen bu kssann sadece dtan grnen
ynyle ilgileniyor, asl zerinde durulmas gereken
ynn gzden karyorsun:

10. Hani o yiitler, mminlere kan kusturan bir

diktatrn zulmnden kap bir maaraya snm ve
Ey yce Rabbimiz! diye yalvarmlard, Zalimlere
kar bize katndan bir rahmet bahet ve bu etin
mcadelemizde
erilmeden, sapmadan baarya
ulamann yollarn gster bize!

11. Bunun zerine, onlar o maarada, yllarca

srecek bir uykuya daldrdk.

12. Ve uzun bir zaman sonra onlar tekrar

uyandrdk ki, iki taraftan hangisinin, yani btn olay
ve olgularda ilh kudretin imzasn grebilen mminler
mi, yoksa kinat kr tesadfler yuma zanneden
inkrclar m, bunlardan hangisinin onlarn maarada
bunca zaman kallarndaki hikmet ve amac daha
gzel deerlendirdiklerini insanlara gsterelim.
Bylece, bu iki bak as arasndaki bariz fark gzler
nne serelim.

13. te, onlarn yksn zaman iinde insanlar

tarafndan ilve edilerek kssann amacn bulandran her
trl efsaneden arnm olarak btn gereiyle sana
anlatyoruz:
Bu
olayn
nerede,
ne
zaman
yaand
ve
kahramanlarnn hangi isimleri tad hi nemli deil.
nemli olan, iinde barndrd ve tm insanla k
tutacak ibret dolu mesajlardr.
Onlar gerekten Rablerine yrekten inanm
genlerdi. Biz de onlarn i dnyalarn ilim ve hikmet
nurlaryla aydnlatarak inanlarn glendirmitik.

14. Ve sarslmaz bir cesaret ve kararllkla yreklerini

perinlemitik.
Hani
onlar,
zalim
yneticilerin
karsna dikilerek demilerdi ki: Bizim kendisine
boyun eeceimiz biricik Efendimiz, gklerin ve yerin
gerek sahibi, yneticisi ve Rabbi olan Allahtr. Bu
yzden biz Ondan baka bir ilahn egemenliini asla
tanmayacak, zulm sistemini ayakta tutmak iin
uydurduunuz o sahte ilhlarnza hibir zaman
yalvarp yakarmayacaz. Aksi hlde, Rabbimizin
asla raz olmayaca sama bir sz sylemi oluruz.

15. Ama u bizim halkmz, Ondan baka

tanrlara kulluk ediyorlar. Oysa bu konuda iddialarn
destekleyecek ak ve ikna edici bir delil ortaya
koymalar gerekmez miydi? Mademki hak ve hakikate
aykr olduunu bile bile inkrda srar ediyorlar, o hlde,
Allah adna byle kstaha yalan uyduranlardan
daha zalim kim olabilir?
Bunu duyan zamann hkmdar, inanlarndan
vazgemeleri iin onlara bir sre tanm, hak dinden
dnmedikleri takdirde idam edileceklerini sylemiti.

16. Bunun zerine, ne yapacaklarn aralarnda

grmeye baladlar. lerinden biri dedi ki: Madem
onlar ve Allahtan baka taptklar sahte ilhlarn
terk ediyoruz, yleyse dalara ekilip bir maaraya
snalm ki, Rabbimiz bize rahmet kaplarn asn

ve
mminlerin
saysn
artrp
iman
cephesini
glendirerek bu mcadelemizde bize bir destek, bir
dayanak hazrlasn. Bu teklif kabul edildi ve gizlice
maaraya sndlar. Bir sre sonra da, yzyllar srecek
bir uykuya daldlar.

17. Ey Mslman! Eer orada bulunup bu acayip

manzaray seyretmi olsaydn,
doduu
zaman
gnein, girii kuzeye bakan maarann sa tarafna
nasl yneldiini, batarken de sol taraflarndan
onlar hi rahatsz etmeyecek ekilde nasl yalayp
getiini grrdn. Onlar ise her eyden habersiz,
maarann genie bir dehlizinde uzanm uymakta
idiler. Ve bunlarn hibirisi, kendiliinden meydana
gelmi olaylar deildi. Aksine bu, Allahn snrsz kudret
ve merhametini gzler nne seren delillerinden
birisiydi. O hlde, bu delilleri doru okuyarak Rabbinizin
gsterdii yolda yryn. Unutmayn; Allah kimi doru
yola iletirse, ite odur doru yolda yryen. Kimi
de hak ettii iin sapklk iinde brakrsa, artk
byle birine, kendisini doru yola iletecek bir
yardmc, bir dost bulamazsn.

18. Evet, onlar o halleriyle bir grseydin, uykuda

olmalarna ramen uyank sanrdn. nk Biz onlar
bir sa yanlarna, bir sol yanlarna eviriyorduk. Bu
arada kpekleri, maarann giriinde n ayaklarn

uzatm uyumaktayd. ayet onlara rastlam

olsaydn, onlarn o dehet verici, heybetli durularndan
dolay iin korkuyla dolar ve derhal arkan dnp
oradan kaardn. te bylece, onlar uzun bir sre
gzlerden koruduk.

19. Derken aradan uzun yllar geti ve zaman gelince

onlar yeniden uyandrdk. aknlkla neler olup
bittiini birbirlerine sormaya baladlar. lerinden
biri, Acaba burada ne kadar kalmzdr? diye
sordu. Dierleri, Olsa olsa bir gn veya daha ksa bir
sre. dediler. Fakat kesin bir karara varamaynca, her
mminin yapt gibi, bilemedikleri konuda hkm Allaha
brakarak dediler ki: Ne kadar kaldmz en iyi
Rabbimiz bilir. Hele imdi iimizden birini u
gm paralarla ehre yollayalm da, temiz
yiyeceklerden seip bize biraz erzak getirsin. Fakat
ok
dikkatli
davransn,
sakn
bizim burada
saklandmz kimseye sezdirmesin!

20. nk onlar bizi ele geirirlerse, hepimizi
taa tutup hunharca ldrrler ya da bask ve
ikenceyle bizi o kendi batl dinlerine geri
dndrrler ki, o zaman asla kurtulu yz
gremeyiz!
Gnderilen gen, aradan uzun yllar getiinden
habersiz olarak arda dolamaya balad. nsanlar,

antika paralarla alveri yapmaya alan genci grnce

merakla etrafna toplandlar. Sonra durum yneticilere
haber verildi. Hep birlikte maaraya geldiler ve
maaradaki genlerin durumunu grerek hayret verici
gerei rendiler. Bir sre sonra genler, uyandklar
yerde Rablerine ruhlarn teslim ettiler.

21. te bylece, onlarn yaadklar bu ibret verici

olayn tm plaklyla ortaya kmasn saladk ki,
uzun yllar sren bir lm uykusunun ardndan yeniden
dirilen bu genleri gren, duyan insanlar, Allahn
vaadinin
gerek
olduunu,
kyametin
gelip
atacanda asla phe olmadn kesin olarak
bilsinler. Asl zerinde durulacak mesele bu iken:

Onlar kendi aralarnda, Ashab- Kehf ansna ne
yapacaklarn
konuarak
onlarn
durumunu
tartyorlard. lerinden bazlar, Geri Rableri onlar
hakknda ne yaplmas gerektiini daha iyi bilir, ama
bize kalrsa, anlarn yaatmak zere bir kitabe (rakim)
yazalm ve bulunduklar yere grkemli bir ant
dikelim. Yahut hayatn tmn onlar zerine bina
edelim. Her eyde kendimize onlar rnek alalm. badet
ve itaatlerimizde, insan, eya ve ihtiya anlaymzda
hatta bakaldrma ve isyanmzda hep onlara dayanalm,
onlar gibi olalm. demilerdi. Oysa hayat programnda
onlara deil Allaha dayanmal, Onun dedii gibi
yaanmaldr. Onlar hakknda sz sahibi olan din
adamlar ve nfuz sahibi kimseler ise, Hayr, biz
onlarn bulunduu yere bir mescit yapacaz ve
oray bir trbe, bir ziyaretgh hline getireceiz. Bylece
insanlar ekonomik, sosyal ve siyasal hayatta bizim

istediimiz gibi yaarlarken, ibadet ihtiyalarn da onlarla

giderip tatmin olsunlar. demilerdi.
Peygamber
(s)
diyor
ki:
Allahn
lneti,
peygamberlerinin ve din byklerinin kabirlerini mescit
edinen Yahudi ve Hristiyanlarn zerine olsun! (Buhari,
kitabul- Ceniz: 61) yi bilin ki, sizden nce geen
mmetler
peygamberlerinin
kabirlerini
mescit
edinmilerdir. Sakn siz kabirleri mescit hline getirmeyin,
size bunu yasaklyorum! (Mslim, Kitabul Mescid ve
Mevdiis-Salah: 23)
te, Ashab- Kehf kssas bundan ibarettir ve kssadan
alnmas gereken dersler bunlardr.

22. Ama kssann bu can alc, ibret verici ynleriyle

ilgilenmek yerine, gereksiz ayrntlarla kafa yoran,
faydasz polemiklere girmeyi marifet sanan baz cahiller
hi bilmedikleri bir konuda atp tutarak, Onlar
kiiydiler, drdncleri kpekleriydi. diyecekler.
Bazlar
da,
Hayr
be
kiiydiler,
altnclar
kpekleriydi.
diyecekler.
Kimileri
de,
Yedi
kiiydiler, sekizincileri kpekleriydi. diyecekler.
Bu gafillere de ki: Onlarn saysn en iyi Rabbim
bilir. Ve eer Mslmanlnza bir katk salayacak
olsayd, bunu size de bildirirdi. Bu konuda ileri geri
konuanlara aldrmayn. Onlarn gerek hayat hikyesini
bilenlerin says ok azdr.

Bunun iindir ki, ey Mslman! Kuranda aka
anlatlan bu gibi belli bal konular hari, onlarn
saylar, isimleri, maarada ka yl kaldklar gibi gereksiz
konular hakknda hi kimseyle lzumsuz tartmalara
girme! Ve bu gibi konularda daha fazla bilgi edinmek

adna, kssalar efsaneletiren bu insanlardan hibirine

soru sorma! Gemie ynelik bilinmeyen konularda
tartmaktan kandn gibi, gelecee ynelik gayb
konularda da ayn titizlii gster:

23. Hibir ey hakknda, Allahn yardmn hesaba

katmadan, sanki her istediini yapmaya gcn yetermi
gibi Ben bu ii yarn mutlaka yapacam! deme!

24. Szlerine Ancak Allah izin verirse. kaydn
mutlaka ekle. nk Allah dilemedike sen hibir ey
yapamazsn. Onun iin, gelecee ynelik plnlar projeler
retirken, Allahn rzasn ve olaylara yn veren iradesini
hesaba katmay, Onun yardm olmadan bir adm bile
atamayacan
hibir
zaman
unutma!
Bylece,
mcadelende kendini yalnz ve kimsesiz hissetmezsin.
Baar kazandnda gurur ve markla kaplmaz,
baarsz olduun zaman mitsizlie ve ylgnla
dmezsin.
Eer nallah demeyi unutursan, derhal Rabbini an
ve hatan telfi et. Hibir zaman midini yitirme ve
dorulukta, iyilikte kendini asla yeterli grme. Hangi
durumda olursan ol, Umarm ki Rabbim, beni
bundan daha doru bir yola iletir. de.

25. Maara Arkadalar, maaralarnda gne
takvimine gre yz yl kaldlar. Ay takvimine gre
de, buna dokuz yl daha ilve ettiler.

26. De ki: Onlarn maarada ne amala, ne ekilde
ve ne kadar kaldklarn en iyi bilen Allahtr. yle
ya, gklerin ve yerin gayb yalnzca Onun elindedir.
Kinatn gizliliklerine, en eriilmez srlarna dair mutlak ve
amaz bilgi sadece Ona aittir. O ne gzel grr, ne
gzel iitir! Oysa insanlar o kadar aciz, o kadar
zayftrlar ki, onlarn Ondan baka bir yardmcs,
dostu yoktur ve O, hi kimseyi hkmne ve
egemenliine ortak etmez.

27. Rabbinin kitabndan sana vahyedilen u esiz
ayetleri oku! una emin ol ki, Onun szlerini
deitirebilecek hibir g yoktur. Sakn Kuranla
irtibatn koparma. Aksi hlde, dnya ve hirette
felketlere urarsn da, Ondan baka snacak kimse
bulamazsn. Onun ltuf ve rahmeti nerededir diye
soracak olursan:

28. Rablerinin honutluunu arzu ederek sabah
akam Ona yalvaran o yoksul ve fedakr insanlarla
birlikte candan sabret. Onlarn dertlerine, sevinlerine
ortak ol. Sakn dnya hayatnn gz kamatrc
cazibesine kaplp da, gzlerini onlarn zerinden
bir an olsun ayrma. Bencil arzularnn klesi olan, bu
yzden yreini Kuranda dile getirdiimiz t ve
uyarlarmza, yani Zikrimize kar duyarsz kldmz

ve ii gc zulm, hakszlk ve taknlk olan

kimselere itaat etme. Yoksul ve zayf mminleri
yanndan uzaklatrdn takdirde sana iman edeceklerini
syleyen o kendini beenmi kfirlerin teklifine uymay
aklndan bile geirme.

29. slmn kendilerine muhta olduunu zanneden bu

cahillere de ki: te size Rabbinizden, hakikatin ta
kendisi olan Kuran geldi! Artk dileyen ona inansn,
dileyen inkr etsin. Ama unu bilsinler ki:

Biz hakk inkr eden o zalimlere, evrelerini duman
ve alevden duvarlarla kuatan korkun bir ate
hazrlamzdr.
yle
ki,
cehennemin
ateinde
yanarlarken ne zaman feryat edip su isteseler, onlara
erimi maden gibi yzleri halayan kaynar bir su
iirilecek. Ne kt bir iecek, ne kt bir barnak!

30. Allahn ayetlerine yrekten iman eden ve bu
imann gerei olarak gzel ve yararl davranlar
ortaya
koyanlara
gelince,
iyilik
yapanlarn
emeklerini elbette boa karmayacaz.

31. erisinde rmaklarn aldad sonsuz huzur

ve mutluluk diyar olan Adn cennetleri yalnzca onlarn
olacak. Orada altn bilezikler taknarak sslenecek,
ipekli ve harika ilemeli yeil atlastan elbiseler
giyinecek ve mcevheratla sslenmi tahtlara kurulup
yaslanacaklar. Ne gzel bir mkfat, ne yce bir
makam! Bu mkfat kazanacak olanlar daha iyi
tanmak ve tantmak iin:

32. Onlara u iki adamn durumunu ibret verici bir

rnek olarak anlat: Bunlardan birine iki zm ba
vermi, balarn evresini hurma aalaryla
evirmi ve iki ban arasn ekinlik hline
getirmitik.

33. Her iki bahe de rnlerini tastamam veriyor,

bu
konuda
hibir
eksiklik
gstermiyorlard.
Bahelerin tam ortasnda bir de rmak aktmtk.

34. stelik onun bundan baka daha pek ok gelir
kaynaklar da vard. te bu adam, yoksul, fakat son
derece drst olan bir arkadayla konuurken kibirli
kibirli, Ben senden daha zenginim ve oluk ocuum,
kalabalk kabilem, gl kuvvetli adamlarmla nfus
olarak da daha glym! dedi. Derken, byle
konuarak bahelerine vardlar.

35. Bu kstaha davranlaryla yalnzca kendisine

zulmetmekte olan bu adam, bahesine girdi ve u
nimetlerin bir gn yok olacan hi mi hi
zannetmiyorum! dedi. Ve ekledi:

36. Ayrca, kyametin kopacan ve insanlarn

yeniden diriltilip hesaba ekileceini de sanmyorum.
Ama eer iddia ettiin gibi diriltilip Rabbimin huzuruna
karlacak olsam bile, herhlde bundan daha
iyisiyle karlarm. Dnyada sahip olduum u
zenginlik, Allah katnda ne kadar sekin ve deerli bir kul
olduumu gstermiyor mu?

37. Bunun zerine arkada sze girerek, Seni

nce atan demin ahsnda topraktan var eden, sonra
topraktan bitkiyi, bitkiden gday, gdadan spermi
meydana getirerek bir damla sudan yaratan ve
aamadan aamaya geirerek harika yeteneklere sahip
bir insan eklinde dzenleyen Rabbini u nankrce
davrannla inkr m ediyorsun?

38. Ama ben aka ilan ediyorum ki, o senin inkr

ettiin Allah, benim biricik sahibim, efendim ve
Rabbimdir. Ben, senin yaptn gibi Rabbimin
buyruklarn bir kenara atmayacak, arzu ve heveslerimi
ilhlatrmayacak; yani hibir eyi ve hi kimseyi
Rabbime ortak komayacam!

39. Bahene girerken bir kula yaraan tavr

gstererek, Maallah! Allah ne gzel yaratm! Btn
g ve kudret yalnzca Allahn elindedir! demen
gerekmez miydi? Geri sen Rabbimin sana bahettii
nmetlerle maryor ve beni mal ve evlata kendinden
kk gryorsun ama;

40. Ne biliyorsun, bakarsn Rabbim bana senin

sahip olduun balardan, bahelerden daha
hayrlsn verir ve senin bahene gkten dolu,
yamur, sel, frtna gibi bir afet gnderir de u gzelim
bahen ot bitmez plak bir dzle dnverir!

41. Ya da suyu tamamen ekilir de, onun bir

damlasn bile arayp bulamazsn!

42. Ve gerekten de adamn bahesi, bir gn btn
rnleri kknden silip spren bir afet tarafndan
epeevre kuatld. O inkrc adam, ardaklar yerle
bir olmu bahesinin bu ackl hlini grnce, onun iin
harcad
emee
yanarak
ellerini
ovuturup
dvnmeye balad: Ah, keke Rabbime hibir
varl ortak tanmasaydm! Ne olurdu, arkadamn
tavsiyesini dinleyip yalnzca Rabbime kulluk etseydim!
diyordu.

43. imdi ona Allahtan baka yardm edebilecek ne

yandalar vard, ne de kendisini Allahn azabndan
kurtarabilecek durumdayd!

44. te o anda anlad ki, hkm verme ve egemenlik

yetkisi tek ve gerek tanr olan Allaha aittir. Onun
yardm ve inayetine snmadan, dnyada da, hirette de
kurtulua ulamak mmkn deildir. Evet, en gzel dl
ve en hayrl sonu yalnz Onun katndadr. Ona
yrekten balanp hkmlerine boyun emek, bu
dnyada alnacak mkfat asndan da, hirette elde
edilecek sonu bakmndan da en gzelidir. Fakat
insanlar, aceleci davranp cenneti dnyada yaamak
istiyorlar.

45. Gzelliiyle insanolunu cezbeden u gelip geici
dnya hayatnn gerek yzn ortaya koymak iin,
onlara u arpc rnei anlat: Gkten yamur
yadrrz da, yeryznn bitki rts onun
sayesinde yeerip boy verir ve renk renk, iek iek
birbirine karr. Fakat bunca gz kamatrc
gzellikler ok gemeden sararr, ufalanr ve sonunda
rzgrlarn nnde savrulup giden p krntlarna
dnr. te dnya nimetleri de aynen byle yok olup
gidecektir. O hlde, yok olup gitmeye mahkm olan u
evrende snrl bir gce sahip olan insanolu, bir Yce
Kudrete muhtatr. te O Allah, her eye kadirdir.

46. Geri mallarnz, servetiniz, einiz ve ocuklarnz

dnya hayatnn ssleridir. Bunlara sahip olmay

insanlar arasnda stnlk ls yapmamak ve hell

snrlarn amamak artyla mal mlk sahibi olabilirsiniz.
Evlenip oluk ocua karabilir, hayatn gzelliklerinden
yeterince istifade edebilirsiniz. Fakat dnya ile hiret
arasnda tercih yapma durumunda kaldnzda, elbette
hireti semelisiniz. Unutmayn ki, rnleri sonsuza dek
kalc olan gzel davranlar, Rabbinin katnda
hem mkfat bakmndan daha iyidir, hem de
gnllere huzur veren bir mit kayna olarak daha
tatmin edicidir. nk gn gelecek, dnyadaki her ey
kyametle yok edilecektir:

47. O Gn dalar yerinden skp halla pamuu

gibi atacaz. yle ki, yerin parampara edildiini ve
onun yerine yaratlan dnyann (14. brahim: 48)
dmdz, rlplak olduunu greceksin. Sonra da
insanlar yeniden dirilterek bir araya getirecek, bir
tekini bile geride brakmayacaz.

48. Bylece, hepsi derecelerine gre blk blk
Rabbinin
huzuruna
karlacaklar.
Ve
Allah
inkrclara seslenecek: te imdi yapayalnz, rlplak
ve aciz bir ekilde huzurumuza geldiniz, tpk sizi ilk
bata yarattmz gibi! Oysa sizin iin byle bir
buluma tayin etmediimizi ve yaptklarnzn hesabn
vermek
zere
asla
diriltilmeyeceinizi
iddia
ediyordunuz.

49. Derken btn iyilik ve ktlklerin kaydedildii

kitaplar ortaya konacak. Bunun zerine sulularn,
orada yazl olanlar grnce bundan dolay korkudan
titrediklerini greceksin. Vay bamza gelenler!
diye feryat edecekler, Bu nasl bir kitapm ki,
kk byk hibir ey brakmam, hepsini sayp
dkm! Bylece, dnya hayatnda ne yapmlarsa,
hepsini karlarnda grecekler ve Rabbin hi
kimseye zerre kadar hakszlk etmeyecek.
Nitekim Allah insan iyilik yapabilecek zelliklerde
yaratm, dostunu ve dmann da ona nceden
tantmt:

50. Hani bir zaman meleklere, Tm insanln

temsilcisi olarak karnzda duran deme secde edin,
yani onun size stnln kabul ederek nnde saygyla
eilin! demitik. Bunun zerine, blis hari hepsi
deme
secde
etmilerdi.
Meleklerin
arasnda
yaamakta olan blis aslen cinlerdendi. O, deme
secde etmemekle Rabbinin emrine kar geldi.

imdi siz ey insanlar, Benim gnderdiim Kitab ve
Peygamberleri brakp da blisi ve yandalarn m
kendinize dost edineceksiniz? Oysa onlar sizin ezel
dmanlarnzdr. Allah brakp da eytan dost
edinmek; zalimler iin ne de kt bir dei toku!
Oysaki:

51. Ben bu taptnz eytanlar ne gklerin ve yerin

yaratlna tank kldm, ne de kendilerinin

yaratlna. Ayrca insanlar doru yoldan saptranlar

kendime hibir ekilde yardmc edinmi de deilim.
yleyse, nasl olur da sizin gibi yaratlm varlklarn
hkmne boyun eip onlar ilh edinirsiniz? Byle
yaptnz takdirde, Hesap Gn sizi Allahn azabndan
kim kurtarabilir?

52. O Gn Allah mriklere, Haydi, Benim
ortaklarm olduunu iddia ettiiniz efendilerinizi
arn da sizi kurtarsnlar bakalm! diyecek. Bunun
zerine onlar aracaklar, fakat szde ilhlar
onlarn arsna cevap bile veremeyecekler. nk
Biz, aralarna almaz bir engel koymuuzdur.

53. Ve nihayet sulular, cehennem ateini tm

dehetiyle karlarnda grecek ve artk oraya
deceklerini anlayacaklar. Kurtulmak iin rpnacak,
fakat ondan kap snacak bir yer bulamayacaklar.

54. te gryorsunuz, Biz bu Kuranda, insanlara
doru yolu gsterecek btn ibret verici rnekleri birer
birer ele alp iledik. Fakat insanolu, gerekler
karsnda itiraz etmeye, inatla ve kr krne
tartmaya ok dkn bir varlktr. te bunun
sonucu olarak:

55. Kendilerine yol gsterici ayetlerimiz ulat

hlde insanlar iman etmekten ve Rablerinden
balanma dilemekten alkoyan tek sebep, nceki
milletlere uygulanan yasalarn kendi zerlerinde
uygulanmasn veya kendilerine vadedilen cehennem
azabnn bir an nce gelip karlarna dikilmesini
beklemeleri, bu istekleri hemen gereklemeyince de
elileri yalanclkla itham etmeleridir.

56. Oysa Biz elileri azap melekleri olarak deil,
ancak mjdeleyici ve uyarclar olarak gndeririz.
Buna karlk inkrclar, batl inan ve ideolojilere
dayanarak, aslsz ve temelsiz iddialarla, irkin oyunlarla,
gerein ta kendisi olan bu dini devirip yok etmek iin
mcadele
ediyorlar.
Bununla
da
kalmayp,
ayetlerimizi ve kendilerine yaplan uyarlar alaya
alyorlar. O hlde:

57. Rabbinin ayetleri bir t ve uyar olarak

kendisine hatrlatld hlde onlardan yz eviren
ve kendi elleriyle iledii bunca ktlkleri, irkin
ileri unutarak zulm ve hakszla devam eden
kimseden daha zalim kim olabilir? te bu zalimce
davranlarnn karl olarak, Biz onlarn kalplerine,
hakikati
anlamalarna
engel
olan
perdeler
yerletirdik, kulaklarn da sarlatrdk. Bunun

iindir ki, onlar en ikna edici delillerle bile doru yola

arsan, bu inat tavrlar devam ettii srece,
kesinlikle doru yola gelmezler.

58. Ama onlarn bunca azgnlklarna ramen Rabbin

ok balayc, ok merhametlidir. Onun iin,
zalimleri hemen helk etmiyor, tvbe etmeleri iin onlara
sre tanyor. ayet iledikleri gnahlar yznden
onlar annda cezalandrmak isteseydi, hak ettikleri
azab oktan vermi olurdu. Fakat onlar iin
belirlenmi bir sre vardr ki, gelip att zaman
ondan asla kap kurtulamayacaklar. Bunu daha iyi
anlamak iin, insanlk tarihini yle bir gzden geirmeniz
ve devletlerin, medeniyetlerin ykl sebepleri zerinde
dnmeniz gerekir:

59. te, zulmettikleri iin helk ettiimiz gemi

medeniyetler, lkeler ve ehirler Onlarn yok
edilmesi iin de belirli bir sre tayin etmi ve gn
gelince cezalarn vermitik.
yleyse, ey zalimler, banza gelecek azabn
gecikmesini izlediiniz yolun doru olduuna yormayn.
Ey
mminler,
siz
de
zalimlerin
hemen
helk
edilivermesini beklemeyin. Onlarn zaman zaman lks ve
refah iinde, mminlerin ise sknt ve zorluklar iinde
olmas sizi aldatmasn. Olaylar sadece grnen ynleriyle
deerlendirmeyin, bandan sonuna bir btn olarak
grmeye aln. Unutmayn ki, sizin holanmadnz bir
ey aslnda sizin iin hayrl olabilir. Hounuza giden bir
ey de sizin iin kt sonular dourabilir. Neyin faydal,
neyin zararl olduunu en iyi Allah bilir, siz bilemezsiniz
(2. Bakara: 216 ve 4. Nisa: 19).

Fakat olaylarn arkasndaki ilh hikmeti kavrayamayan

insanlar, gnlk hayatta ilk bakta hikmet ve adalete
aykr gibi grnen olaylar onlarn altnda yatan ve o
anda bilinmesine imkn olmayan hikmet ve amac hi
dnmeden
ksr
ve
darack
bak
asyla
deerlendirerek byk bir yanl anlamann kurban
olmaktadrlar.
Bu yanl anlama yznden kfirler, evrendeki dzenin
hibir ahlk kurala bal olarak ilemedii, bu dnyann
hibir hkimi olmad ve eer varsa bile onun adaletsiz
ve aklsz olduu sonucunu karmaktadrlar. Onlara gre,
nsan hibir ahlk kaytla snrl deildir, diledii her eyi
yapabilir. nk hesap verilecek kimse yoktur. Yine
benzer bak asna sahip baz mminler, zaman zaman
isyankrlarn refah iinde, inananlarn ise zorluk ve
skntlar iinde yaadklarn grnce aknla dmekte
ve byk bir sarsntya urayp cesaretlerini, mitlerini
kaybetmektedirler.
brahim Peygamberin Allahn lleri nasl dirilttiini
grmek istemesi gibi, Musa Peygamber de Rabbine
nazlanarak dnyada insanlarn bana gelenlerin, grnen
yz dnda ne anlam olduunu, btn bu olup
bitenlerin, yaananlarn hikmetini sordu. Neydi bu hayatn
anlam? Doum ile lm arasnda verilenler ve alnanlar,
kazanlanlar ve kaybedilenler, gelenler ve gidenler...
Btn bunlarn perde arkasnda ne vard? D grn
itibaryla insana kt grnen durumlara Allah neden
msaade ediyordu? Musa, yaanan bunca olayn asl
anlam ve yorumunu anlamak isteyince, Allah ona iki
denizin birletii yere kadar yrmesini ve olaand bir
olay grd yerde Hzr beklemesini syledi. Orada
Hzr ile buluacak ve onunla birlikte yaayaca olaylarla
istedii bu bilgiye ulaacakt. Bunun zerine Musa,
yardmcs Yuay ki Musadan sonra srail Oullarna
Peygamber olacaktr yanna yolda olarak ald ve iki
arkada, Hzrla bulumak zere yola koyuldular:
Bu kssa ile Allah, olaylarn ardnda yatan hikmeti aa
karmak zere gerein zerindeki perdeyi birazck
aralayacak ve bylece, ilk bakta hounuza gitmeyen
baz olaylarn aslnda nice hayrlarn anahtar ve mjdecisi

olduunu grmenizi salayacaktr. O halde, hakikatin

perde arkasn kefetmek zere, gelin Musa ile birlikte
yola karak olup bitenleri onun gzleriyle izleyin:

60. Hani Musa yardmcsna, Yllarca yrmem
gerekse bile, iki denizin birletii yere varncaya
dek durup dinlenmeden yoluma devam edeceim!
demiti.

61. Ve uzun bir yolculuun ardndan nihayet iki

denizin birletii yere vardklarnda, yanlarnda
getirdikleri ve iinde balk olan azklarn bir kenara
braktlar. Sonra da dinlenmek zere bir kayann
glgesine ekildiler. Bu arada, ikisi de bal
unutmulard. Aniden balk, Yuann akn baklar
altnda denize atlad ve kendisine bir yol tutup
gidiverdi. Musa bu olup bitenleri grmemi, Yua da bu
ilgin olay Musaya anlatmay unutmutu. Bu yzden,
burasnn buluma yeri olduunu anlayamadan kalkp
tekrar yola koyuldular.

62. Oradan biraz uzaklanca Musa yardmcsna,
Azmz getir de karnmz doyuralm! dedi,
Dorusu bu yolculuk bizi epeyce yordu.

63. Yardmcs, Th, grdn m! dedi, Kayann

yannda mola verdiimiz srada baln kap gittiini
sana sylemeyi unutmuum. Bunu sylememi
herhlde bana eytan unutturdu. Bir grseydin, balk
nasl da alacak biimde suya atlayp denizde
yolunu tutup gittiydi!

64. Musa heyecanla, Demek aradmz yer

orasyd! diye bard ve hemen izlerini takip
ederek gerisin geriye dndler.

65. Ve o kayann yan banda, Peygamberlerimizden
biri olan Hzr adnda bir kulumuzla karlatlar. Biz
ona katmzdan engin bir ltuf ve rahmet bahetmi
ve yine katmzdan onu evrenin bilinmezliklerine ve
ilh takdire dair her Peygamberin sahip olmad baz
zel bilgilerle donatmtk.

66. Musa ona, Sana Allah tarafndan retilen
hikmet ve bilgiden bana da retip beni bir rencin
olarak eitmen iin seninle gelebilir miyim? diye
sordu.

67. Hzr, Elbette, fakat sen bir Peygamber olarak
sana bildirilen ilh kurallara uymakla ykml
olduundan,
benimle
arkadala
kesinlikle
dayanamaz ve benim sahip olduum bilgilere sahip
olmadn iin doal olarak yaptklarma kar karsn!
dedi. Ve ekledi:







68. yle ya, i yzn bilemediin ve daha nce
rendiin ilh hkmlere ters gibi grnen eyler
karsnda nasl sabredebilirsin ki?

69. Musa, Allah izin verirse ne kadar sabrl

olduumu greceksin, sana hibir konuda itiraz
etmeyeceim. dedi.

70. Bunun zerine Hzr, Pekl, ama peimden

geldiin takdirde, ben sana gerekli aklamada
bulunmadka yaptklarm hakknda bana hibir ey
sormayacaksn. dedi.
Musa bu art da kabul ederek Hzrla arkadala
balad:

71. Bylece, Hzr ile Musa birlikte yola koyuldular.
Sahil boyunca yrrken, bir yolcu gemisine rast geldiler.
Kar kyya gemek zere gemiye bindiklerinde, tam
denizin ortasndayken Hzr gizlice gemide bir delik
at. Bunu gren Musa, hemen fkeye kaplarak, Sen
ne yaptn? indeki yolcular bomak iin mi gemiyi
deldin? Dorusu ok irkin bir i yaptn! diye
kt.

72. Bunun zerine Hzr, Ben sana, benimle
arkadala dayanamazsn, dememi miydim? dedi.

73. Musa zr dileyerek, Unutarak yaptm bir

eyden dolay beni sulama ve u ilim ve hikmet
renme iimde bana ltfen glk karma! dedi.

74. Musann zr kabul edildi ve gemiden inip
yollarna devam ettiler. Derken yolda bir ocua
rastladlar. Hzr an bir hareketle onu orackta
ldrverdi. Dehetten donakalan Musa, Hi kimseyi
ldrmedii hlde masum bir cana nasl kydn sen?
te imdi gerekten korkun bir i yaptn! diye
haykrd.

75. Hzr yine, Ben sana benimle arkadala
dayanamazsn, dememi miydim? dedi.

76. Bunun zerine Musa, Tamam, bundan byle
eer bir daha sana itiraz amacyla bir ey soracak
olursam, artk benimle arkadalk etme. O takdirde
benden ayrlmakta mazur saylrsn! dedi.

77. Yine yollarna devam ettiler. Derken bir
kasabaya varp halkndan yiyecek bir eyler
istediler. Fakat hi kimse onlar arlamaya
yanamad. Orada dolarlarken, kasabann ortasnda

yklmaya yz tutmu ykseke bir duvar grdler.

Hzr, kasaballar rahatsz eden bu duvar gzelce tamir
ederek dzeltti. Musa yine dayanamayp, Bir para
ekmei Tanr misafirinden esirgeyen bu insanlara, bizi a
braktlar diye mkfat m veriyorsun? steseydin bu
hizmetine karlk bir cret alabilirdin. Hi deilse
karnmz doyursaydk olmaz myd? dedi.

78. Bunun zerine Hzr, te bu, yollarmzn

ayrlmasna sebep olan son itirazn oldu! dedi, imdi
sana, dayanamayp itiraz ettiin olaylarn i yzn
anlatacam:

79. O hasar verdiim gemi, geimini denizden
salayan yoksul insanlara aitti. Onu bilerek kusurlu
hle
getirmek
istedim,
nk
gzerghlar
zerinde, btn salam gemilere zorla el koyan ve
sahiplerini esir alan zalim bir kral vard. Gemiye
verdiim kk bir zarar, ok daha byk bir zarar
nlemi oldu.

80. ldrdm o ocua gelince, onun ana babas
tertemiz birer mmindi. Biz bu ocuun taknl ve
inkrc eilimleriyle ana babasna byk aclar vereceini
biliyorduk.
Onun
onlar
azgnlk
ve
inkra
srklemesinden
sakndk
da,
anne
babasna
rahmetimizden dolay o ocuklarn ellerinden aldk.

81. Ve onun yerine, Rablerinin onlara daha temiz
ve daha merhametli bir ocuk vermesini istedik.
Bylece onlarn biricik yavrularn ellerinden almakla,
aslnda onlara en byk iyilii yapm olduk.

82. Dzelttiim o duvara gelince, o, ehirde

yaayan iki yetim ocua aitti ve yklmak zere olan
bu duvarn altnda, vaktiyle onlar iin saklanm bir
hazine gmlyd. Rahmetli babalar da ok iyi bir
insand. Bu yzden Rabbin, bu ocuklarn ergenlik
ana ulap hazinelerini karmalarn diledi.
Bunun iin de, duvarn bir sre daha ayakta kalmas
gerekiyordu. nk ocuklar henz kkken duvar
yklacak olsayd, hazine ortaya kacak ve o zalim kasaba
halk tarafndan yama edilecekti. Demek ki, biz o duvar
dzeltmekle,
misafirlerinden
bir
lokma
yiyecei
esirgeyecek derecede alalan o kasaba halkna mkfat
deil, ceza vermi olduk ve ayn zamanda, yetimlere ait
hazinenin korunmasn saladk.
Btn bunlar, ancak Rabbinin sonsuz efkat ve
merhametinin tecellileri olarak gerekleti. Grdn
gibi, bunlarn hibirini ben kendiliimden yapm
deilim. Senin kt zannedip tahamml edemediin
bu olaylarn iyz ve altnda yatan hikmet, ite
bundan ibarettir.
Demek ki, ey mminler! Siz drstlkten ayrlmadnz
ve baarya ulamak iin elinizden geleni yaptnz
takdirde, malnza veya cannza bir zarar geldiinde ya
da ok arzu ettiiniz eyler gereklemediinde hemen
mitsizlie kaplp ilh adaleti sulamayacak, sizce er

gibi
grnen
olaylarn
arkasnda
nice
hayrlar
bulunabileceini hesaba katacaksnz. Banza gelen her
eyin ya sizi snamak, ya sarsp kendinize getirmek, ya bir
hayrn kapsn amak veya daha byk bir bely
defetmek iin Allahn izni ve iradesiyle, belli hikmet ve
amalar erevesinde meydana geldiini bileceksiniz.
nk Allah, kendi yolunda yryen kullarna ktlk
yaplmasna asla izin vermez. u hlde, sizler gcnz
yettiince Allaha kulluk grevinizi yaptnz takdirde,
dnya hayatnda imtihandan geerken veya zulm ve
hakszla kar mcadele verirken banza ne gelirse
gelsin; zafer veya yenilgi, hastalk veya salk, zenginlik
veya fakirlik, kazan veya iflas, hayat veya lm, evet,
banza ne gelirse gelsin, her hlkrda kazanan siz
olacaksnz. te bu gzle olaylara baktnz zaman,
inanan bir insan iin Allahn sevgisini ve honutluunu
kaybetme dnda ktlk olmadn grecek ve hibir
zaman mitsizlie, ylgnla dmeyeceksiniz.
Allahn Elisi (s) yle buyurmutur: Mminin hli ne
gzeldir, onun her hli kendisi iin hayr sebebidir. Ve bu
zellik sadece mminde vardr: Bolluk ve nimetlerle
karlanca kreder ve bu kendisi iin hayrl olur.
Skntlarla karlatnda ise sabreder, yine kendisi iin
hayrl olur. (Mslim, Zhd 64)
te yandan, Allah ile dorudan konuma erefine nail
olmu Musa gibi bir byk Peygamber bile gelecei
bilemezken, hi kimse kendisini Hzrn yerine koyup da
slma aykr iler yapamaz. Hzrn yaptklar, tpk
Azrailin Allahn emriyle insanlarn cann almasna
benzer. Hi kimse onu kendisine rnek alp da ayn eyi
yapmaya kalkamaz. Bir takm ilhamlara, ryalara ve
szde vehb ilimlere dayanarak insanlarn malna ve
canna zarar veremez. Verirse, kim olursa olsun, cezasn
eker. nk insanlar Hzrn roln stlenmekle deil,
Allahn gnderdii kitapta aka bildirdii kurallara
uymakla ykmldr. Her kim bu kurallara aykr bir
iddiayla ortaya kacak olursa, kesinlikle doru yoldan
sapm demektir.
imdi gelelim surenin son kssasna:

83. Ey Muhammed! Sana, bir zamanlar yeryznn

dousuna ve batsna hkmetmi dil ve gl bir
hkmdar ve salih bir kul olan Zlkarneyni soruyorlar.
De ki: imdi size onun dillere destan olan unutulmaz
yksn anlatacam.

84. Biz ona, yeryznde ei benzeri grlmemi bir

kudret ve egemenlik bahetmi ve kendisini, bir
cihan hkmdarnda bulunmas gereken zek, cesaret,
merhamet, bilgelik gibi stn zelliklerle yceltmi ve
bilim, g, kuvvet, teknoloji, kltr gibi her trl
aralarla donatmtk.

85. Bylece Zlkarneyn, batya doru bir yol tuttu.

86. Ve arka arkaya lkeler fethederek nihayet
gnein batt yerlere, yani Bat Avrupa sahillerine
ulanca, derin ve bulank bir suda, okyanusun koyu
mavi sularnda muhteem bir manzara eliinde gnein
batn hayranlkla izledi. Orada azgn bir toplulua
rastlad ve onlar egemenlii altna ald. Ona vahiy
yoluyla, Ey Zlkarneyn! dedik, stersen onlar
yaptklar ktlklerden dolay cezalandrrsn, istersen
kendilerine iyilik edip bu seferlik affedersin. Toplumsal
bar ve huzuru temin etmek ve adaleti gerekletirmek
zere, zaman ve zemine gre dilediin davran biimini
seebilirsin.

87. Bunun zerine Zlkarneyn halka seslenerek,

Dinleyin, ey insanlar! dedi, Bundan byle her kim
zulm ve hakszlk yapmaya kalkrsa, onu
kesinlikle cezalandracaz! Sonra o, Hesap Gn
Rabbinin huzuruna karlacak ve Allah onu korkun
bir azaba uratacaktr!

88. Allaha ve gnderdii mesaja iman edip gzel ve
yararl davranlar ortaya koyanlara gelince, onlara
da yapt iyiliklerin karl olarak hirette en gzel
dl verilecektir. Biz de yneticiler olarak bu dnyada
onlar efkatle barmza basacak, sevgi ve merhamet
temeline dayal bir anlayla, daima yerine getirilmesi
kolay emirlerle ykml tutacaz!

89. Derken, buradan ayrlp dou istikametine bir yol
tuttu.

90. Ve uzun bir yolculuun ardndan, nihayet gnein

doduu yere, yani dou ynndeki en uzak diyarlara
ulanca, scaa kar kendilerine bir siper
yapmadmz bir topluluk zerinde gnein
doduunu grd. Onlara Allahn emirlerini bildirerek,
medeni bir toplum olmalar ynnde onlar eitti.

91. te Zlkarneyn, yeryznn dousuna ve batsna
hkmeden byle kudretli ve bilge bir hkmdard. Ve hi

kukusuz Biz, onun tm yaptklarndan haberdar

idik.

92. Derken buradan ayrld ve kuzey lkelerine doru
bir yol daha tuttu.

93. Nihayet iki doal set hlinde insanlar dman
saldrsndan koruyan sarp kayalklarn arasndaki dar
geide varnca, bu dalarn eteklerinde yaayan ve
Zlkarneynin
konutuu
dili
bilmedikleri
iin
sylenenleri neredeyse hi anlamayan dilleri tuhaf,
ifadeleri yetersiz bir toplumla karlat.

94. Zlkarneynin ilim, irfan, g, kuvvet ve

hkimiyette ne derece ileri olduunu gren bu insanlar,
tercman araclyla ona, Ey Zlkarneyn! dediler,
Yecc ve Mecc dediimiz hak hukuk tanmayan
barbar kabileler, iki dan arasndaki u geitten bize
srekli saldrarak bu topraklarda bozgunculuk
yapyorlar. Sana deyeceimiz bir miktar vergi
karlnda, bizimle onlar arasna iki dan arasn
tamamen kapatacak ekilde bir set yapar msn?

95. Zlkarneyn, Elbette! dedi, Fakat bu iyilii size
karlksz yaparak Rabbimin honutluunu kazanmak
isterim. nk Rabbimin bana vadettii sonsuz cennet
nimetleri ve bu dnyada bahettii kudret ve

hkmranlk, sizin verebileceiniz her eyden daha

hayrldr. Yeter ki, siz bana beden gcyle
yardmc olun, sizinle onlar arasna setten daha
salam bir bent ina edeyim!

96. imdi bana, bulabildiiniz kadar demir ktleleri

getirin!
Zlkarneyn, demir ktlelerini st ste yarak geidi
dzgn bir ekilde kapad. Nihayet iki dan yamalar
arasndaki boluu tamamen doldurtup dalarla eit
seviyeye getirince, dev krkler hazrland, ateler
yakld ve Zlkarneyn, Krkleyin! diye emretti.
Demir iyice kor hline gelince, Bana erimi bakr
getirin, zerine dkp onu tun hline getireyim!
dedi.

97. Bylece, iki da birletiren sapasalam, harika bir
set ina etti. yle ki, bundan byle saldrgan topluluklar
yzyllar boyunca ne bu seti aabildiler, ne de onda
bir gedik aabildiler.

98. Zlkarneyn, yapt bu byk iten dolay marp

gurura
kaplmad.
Aksine,
bir
mmine
yaraan
alakgnlllkle, Bu, Rabbimin bizlere bir ltfudur.
Geri ben elimden geldiince salam bir duvar yaptm,
fakat bu sonsuza kadar srecek deildir. Rabbimin
vaadi gelince, bu seti de parampara edecektir.
Rabbimin verdii sz mutlaka gerekleecektir.
te Zlkarneyn budur. O sadece kudretli bir hkmdar
deil, o ayn zamanda Rabbine boyun een, hiret

gnne inanan ve adaletten zerre kadar ayrlmayan

tertemiz bir mmindi.
O halde, ey insanlar! Yeryzn kana bulamak iin
frsat kollayan Yecc ve Mecc gibi smrgeci glere
kar siz de Zlkarneyn gibi savamal, bilim ve tekniin
btn imknlarn kullanarak onlara iledikleri ktlklerin
cezasn vermelisiniz. Bu onlarn bu dnyada ekecei
azap olacak. Kyamet Gnne gelince:

99. Sura birinci kez flenip kyamet koptuu zaman, o

Gn onlar ikinci sur ile mezarlarndan kaldrp bir sre
akn bir hlde ortalkta brakacaz, dehet ierisinde
bir o yana bir bu yana koacak, dalga dalga
birbirlerine girecekler. nc kez sura flenince,
Byk
Mahkeme
iin
hepsini
huzurumuzda
toplayacaz.

100. Ve o Gn cehennemi,
inkrclara gstereceiz.

tm

dehetiyle

101. nk onlar, Kuranda dile getirdiim bunca

uyarlarma kar gzleri kibir, nyarg ve inat
rtleriyle perdelenmi kimselerdi. yle ki, uyarlar
iitmeye bile tahamml edemiyor, dinlemeden,
anlamadan hakikati reddediyorlard. Kimileri de, ilhlk
makamna ycelttikleri birtakm varlklar sayesinde
kurtulacaklarn iddia ediyorlard. Fakat o gn, ne byk
bir yanlg iinde olduklarn anlayacaklar! yle ya;

102. Yoksa inkrclar, Benim kimi kullarm

kendilerine Benden baka dost ve yardmc
edinerek onlarn efaati sayesinde kurtulabileceklerini
mi sanyorlar? Hayr, tam tersine! Dorusu Biz
kfirlere konukevi olarak, cehennemi hazrladk!

103. O hlde, onlara de ki: Yaptklar szde iyilikler

konusunda en byk hayal krklna kimlerin
urayacan size bildireyim mi?

104. Onlar gzel iler yaptklarn zannettikleri
hlde, bu dnyadaki btn emekleri boa giden
kimselerdir.

105. te onlar, Rablerinin ayetlerini ve Ona
kavuacaklar gereini inkr eden ve bu yzden
yapp ettikleri boa giden kimselerdir. Tartlacak
iyilikleri kalmadndan, Hesap Gn onlar iin terazi
bile kurmayacaz. Yani yaptklar szde iyiliklere deer
vermeyecek, hibirini dikkate almayacaz.

106. Evet, apak hakikati inkr ederek ayetlerimi

ve elilerimi alaya aldklar iin, onlarn cezas
cehennemdir.

107. Ayetlerimize yrekten iman eden ve bu imann

gerei olarak gzel ve yararl davranlar ortaya
koyanlar ise, her trl nimetlerle donatlm Firdevs
cennetlerinde arlanacaklardr.

108. Sonsuza dek orada kalacak ve hibir zaman

oradan ayrlmak istemeyecekler. te bu sonsuz
nimetleri kazanmak iin:

109. Ey Peygamber! Yaratann sonsuz ilmiyle
yaratlanlarn snrl bilgisi arasndaki fark akllarda
kalacak arpc bir rnekle ortaya koymak zere de ki:
Rabbimin sonsuz ilim ve hikmetini gzler nne seren
kelimelerini yazmak iin okyanuslar mrekkep ve
aalar kalem olsa, yine de okyanuslar tkenir, fakat
Rabbimin kelimeleri tkenmezdi, mevcut olanlara
bir o kadarn daha eklesek bile!

110. O hlde, sonsuz ilim ve hikmet sahibi olan Allahn

en nemli tavsiyesini insanla iletmek zere de ki: Ey
insanlar! Ben de ancak sizin gibi lml bir insanm.
u kadar ki, bana ilahnzn ancak ei ve orta
olmayan bir tek lh olduu bildiriliyor. O hlde her
kim Rabbine kavumay mit ediyorsa, drst ve
erdemlice davranlar ortaya koysun ve Rabbine
kulluk ve ibadetinde hi kimseyi ve hibir eyi Ona
ortak komasn!

19. MERYEM SURES

Mekke
devrinin
ortalarnda,
Mslmanlarn
Habeistana
hicretinden
nce
indirilmitir.
sa
Peygamber ile annesi Meryemin Onlara selm olsun
kssalar ayrntl olarak anlatld iin bu ad almtr. 98
ayettir.

Rahman ve Rahim olan Allahn Adyla!

Beni yoktan var edip stn yeteneklerle donatan ve
kulluk greviyle yeryzne gnderen sonsuz efkat ve
merhamet sahibi yce Rabbimin adyla, Onun verdii
g ve yetkiye dayanarak ve yalnzca Onun adna
okuyor, sylyorum:

1. Kf, H, Y, Ayn, Sd (2. Bakara: 1, 23, 24).

2. Bu okuyacan/dinleyecein szler, Rabbinin,

sevgili kulu Zekeriyaya bahettii nimet ve rahmetini
yd ederek anmas, onu tertemiz gnllere bir kez daha
hatrlatmasdr:

3. Hani o, yreinin ta derinliklerinden gelen bir
feryatla Rabbine el ap gizlice seslenmiti.

4. Ey Rabbim! diye yalvarmt, Dorusu,
ihtiyarlktan kemiklerim iyice gevedi, salarma
aklar dt. Sana duamda, Ya Rab, asla bedbaht
olmadm! Ne zaman Sana el ap yalvardysam hep
dualarma icabet ettin, bugne kadar elimi hi bo
evirmedin.

5. Benden sonra yerime geecek yaknlarmn bu

davay omuzlayp mcadelemi braktm
yerden
srdrecekleri konusunda cidd endielerim var.
stelik eim de ksr olduu iin hi ocuum olmad.
srail Oullarnn perian hli de ortada. Bu mmetin,
kendilerine yeni bir ruh kazandracak, taze kan verecek
tertemiz bir nesle ihtiyac var. Sana yalvaryorum; sonsuz
ltuf ve rahmetinle bana katndan, tevhid sancan
omuzlayacak
hayrl
bir
nesil,
gzm
arkada
brakmayacak gvenilir bir yardmc, bir dost ihsan eyle
ya Rab!

6. Ki hem bana, hem de Yakup soyuna miras

olsun. Onu senin honutluunu kazanm drst ve
erdemli bir kul eyle ya Rab! Bunun zerine, Allah
gnderdii melekler araclyla ona seslendi:

7. Ey Zekeriya, sana mjdeler olsun! Drstlk ve
erdemliliiyle hep canl kalacak, srekli gnllerde
yaayacak anlamna gelen Yahya adnda tertemiz bir
ocuunun olacan sana mjdeliyoruz. yle ki,
bugne kadar hibir kula bu kadar gzel zellikler
bahetmemi,
hi
kimseye
byle
bir
ad
vermemitik.

8. Allahtan mmeti iin hayrl bir nesil isteyen, fakat bu dua

karlnda Allahn kendisine bir ocuk ihsan edeceini hi
beklemeyen Zekeriya, hayretler iinde, Ey Rabbim!

dedi, Karm ksr olduu hlde, stelik ben de

ihtiyarln son snrna ulamken nasl ocuum
olabilir?1

9. Bunun zerine melek, Oras yle, dedi, fakat
Rabbin buyurdu ki: Bu i benim iin ok kolaydr.
Nitekim bir zamanlar sen hibir ey deilken, seni de
yaratmtm.

10. Zekeriya, Ey Rabbim, bana ocuumun

olacana dair bir almet gster ki, kalbimde bu
konuda hibir phe ve tereddt kalmasn! dedi. Allah,
Senin almetin, saln yerinde olmasna ramen
tam gn gece boyunca dilinin tutulup insanlarla
iaretleme dnda konuamaman olacaktr. dedi.

11. Bylece, Zekeriya mescitten ayrlp halkn
karsna kt. Dili dnmyor, bir tek kelime bile
konuamyordu. Fakat bu, Rabbinin ayetlerini gndeme
getirmeye, insanlar iyilie armaya engel deildi.
Onlara, Rabbinizin yceliini gece gndz tesbih
edin! diye eliyle iaret etti.

12. Nihayet Yahya dodu ve ergenlik ana geldi. Ona,

Ey Yahya, ilh hikmetlerle dolu u Kitaba smsk
sarl! diye emrettik. Ve ona, daha ocuk yatayken

l-i mrn, 3/40

hkm ve hikmet verdik, doru ve yerinde karar

verebilme yetenei bahettik.

13. Ayrca, ona katmzdan armaan olarak kalp

yumuakl ve tertemiz bir ahlk ihsan ettik. O,
Rabbine kar gerekten de ok takval, ok sayglyd.

14. Ve ana babasna son derece iyi davranan hayrl
bir evlat idi, kaba ve dik bal biri deildi.

15. Selm olsun ona doduu gn, selm olsun ona

ld gn ve selm olsun ona diriltilip kabrinden
karlaca gn

16. Ey hak yolunun yolcusu! Bu Kitapta anlatlan iffet

ve ahlk rnei Meryemi de gndeme getir. Hani o
kendisini Allaha adam ve ilim, ibadet ve tefekkrle
megul olmak zere ailesinden ayrlarak yepyeni bir
douun, aydnln ve ibret verici bir doumun
gerekleecei bir mekna, mabedin dou tarafnda
kendisine ayrlan bir yere ekilmiti.

17. Rahatsz edilmeden kendisini btnyle dua ve
tefekkre vermek iin, det olduu zere insanlarla
kendi arasna bir perde ekmiti. Derken ona
emrimizdeki Ruhu, yani vahiy melei Cebraili

gnderdik ve bu melek ona, eli yz dzgn bir insan

eklinde grnd.

18. Odasnda bir erkek olduunu zanneden Meryem,
dehet iinde, Senden Rahmana snrm! dedi,
Eer Allahtan birazck korkun varsa hemen k git
buradan!

19. Cebrail, Korkma! dedi, Ben bir insan deil,
yalnzca Rabbimin bir elisiyim ve sana demin
yaratlna benzer biimde babasz olarak dnyaya
gelecek tertemiz bir erkek ocuk armaan etmeye
geldim.

20. Meryem aknlkla, Bana hi erkek eli

dememiken, iffetsiz bir kadn da olmadm
hlde nasl ocuum olabilir! dedi.

21. Cebrail, Evet, yledir! dedi, Fakat Rabbin
buyurdu ki, Bu i benim iin ok kolaydr. Sadece
Ol! emrimizle, senin karnnda babasz olarak bir ocuk
yaratacam ve onu insanlara, ldkten sonra dirili
gereini ispatlayan bir mucize ve katmzdan bir
rahmet ve bereket vesilesi klacam. Bu, ta ezelden
karar verilmi bir itir.

22. Nihayet Allahn emri gerekleti. Meryem

ocuuna hamile kald ve yine Allahn emri uyarnca,
karnndaki yavrusuyla birlikte uzak bir yere ekildi.

23. Derken, doum sancs onu kurumu bir hurma
aacnn altna gtrd. Duyduu acdan dolay srtn
aaca yaslad. Anlataca eylere hi kimsenin
inanmayacan dnerek kendi kendine, Keke bu
hle dmeden nce lseydim de, unutulup gitmi
olsaydm! diye yaknd.

24. Bylece, orada tek bana doum yapt. Tamamen

bitkin dm, ackm ve susamt. te o anda,
altndaki yeni domu yavrusu ona, zlme
anneciim! diye seslendi, Rabbin seni unutmu,
sahipsiz brakm deildir. Bak, ayaklarnn altndan tatl
ve serin suyu olan ufak bir dere meydana getirdi.

25. Hurma aacn kendine doru

kucana taptaze hurmalar dklecek.

silkele,

26. Ye, i, gzn aydn olsun! Buradan

ayrldnda, eer bir insanla karlarsan, onunla hi
konuma, sadece iaretlerle ona de ki: Ben Rahman
olan yce Rabbim iin bir sre konumamak zere oru
adadm.
Bu
yzden
bugn
hi
kimseyle

konumayacam! Korkma, sorulara Allahn izniyle

bizzat ben cevap vereceim.

27. Bylece Meryem, kalbi huzur ve gvenle dopdolu

bir hlde ocuunu kucana alp halkn iine kt.
Onu bu hlde gren nyargl insanlar, olup bitenleri
sormaya bile gerek duymadan, Ey Meryem! dediler,
Sen ne irkin bir i yaptn yle!

28. Ey Harunun soyundan gelen u sekin kabilenin

kz kardei, nasl byle bir ey yapabildin? Oysa senin
baban kt bir insan deildi, annen de gayet
namuslu, terbiyeli bir kadnd.

29. Bunun zerine Meryem, O size her eyi anlatr!

dercesine ocua iaret etti. Onlar, Beikteki bir
bebekle nasl konuabiliriz? diye hayretle sordular.
Ve o anda byk mucize gerekleti:

30. Daha birka gnlk bir bebek olan sa, Bakn,

ben Allahn bir mucize olarak yaratt kuluyum!
dedi, O bana ilh Kitap bilgisini bahetti ve beni bir
Peygamber yapt.

31. Her nerede olursam olaym, beni kutlu ve

bereketli kld ve yaadm srece namaz klmam,
zekt vermemi bana emretti.

32. Ve zellikle de anneme gzel davranmam

emretti. Beni zorba ve isyankr biri olarak
yaratmad.

33. Selm olsun bana doduum gn, selm

olsun bana leceim gn ve selm olsun bana yeniden
diriltilip Rabbimin huzuruna karlacam gn!

34. te, Yahudilerin inkr ederek, Hristiyanlarn ise

ilhlatrarak hakknda
anlamazla
dtkleri
Meryem olu sa hakkndaki doru sz ve meselenin
iyz bundan ibarettir.

35. Demek ki, sann Allahn olu olduunu ne sren

Hristiyanlarn iddialar tamamen uydurmadr. Zaten
ocuk edinmek Allahn anna asla yakmaz!
nk byle bir iddia, Allahn aciz ve muhta olduunu
ileri srmek demektir. H, O her trl acizlik ve
noksanlktan uzaktr, ycedir! Bir eyi yaratmak
isteyince, szgelimi bir ocuun babasz domasn
isteyince ona sadece Ol! der, o da hemen oluverir.
Nitekim sa da, hayat boyunca hep bu gerei dile
getirmiti:

36. Gerek u ki, benim Rabbim de sizin

Rabbiniz de Allahtr, yleyse yalnzca Ona kulluk
edin. te dosdoru yol budur!
Bu gerek, bugn Hristiyanlarn elinde bulunan ve
byk oranda tahrif edilmi olan ncillerde bile yle yer
almaktadr:
sa yle cevap verdi: (nceki Kutsal Kitaplarda)
yazlmtr ki, Rabbin olan Allaha tapnacak ve yalnzca
Ona kulluk edeceksin! (Luka, 4:8 ve Matta, 4:10)
Rabbin olan Allahtan korkacaksn ve Ona kulluk
edeceksin ve Onun ismiyle and edeceksin! ...baka
ilhlarn ardnca yrmeyeceksiniz! (Tesniye, 6:1314)

37. Fakat sann hak dini tebli ettii bu insanlar,

zamanla tevhid inancndan saparak farkl mezheplere ve
hatta dman gruplara ayrldlar. Yahudiler say
tamamen inkr ederken, Hristiyanlar onun Allahn olu,
hatta tanrnn kendisi olduunu iddia ettiler. O hlde,
balarna gelecek o Byk Gnden dolay vay o
kfirlerin hline! Onlar imdi hakikati grmezlikten,
duymazlktan geliyorlar ama;

38. Huzurumuza geldikleri gn gerekleri yle

gzel iitecek, yle gzel grecekler ki Fakat
zalimler, bugn kulaklarn ve gzlerini hakikate
kapayarak apak sapklkta diretiyorlar.

39. man etmemekte srar eden ve bunun sonucu

olarak, dnyann geici zevklerine kaplp gaflet
bataklna dalan bu insanlar, byk mahkemenin
kurulaca ve en dil hkmn verilecei o Pimanlk
Gnne kar uyar:

40. Hi kuku yok ki, gn gelecek kyamet

kopacaktr. te o zaman, yeryz zerindekilerle
birlikte yine Bize kalacak ve btn insanlar hesap
vermek zere huzurumuza geleceklerdir.

41. Ey hak yolunun yolcusu! Bu Kitapta anlatlan
gerek bir tevhid nderi ve ahlk rnei olan brahimi
de mminlere yol gsterecek bir model olarak gndeme
getir. nk o, z sz bir olan dosdoru bir insan ve
tevhid
mcadelesini
tek
bana
yrten
bir
Peygamberdi.

42. Hani brahim putlara tapmakta olan babasna,
Babacm! demiti, Hibir ey iitmeyen,
grmeyen ve sana hibir fayda vermeyen eylere
niin tapyorsun?

43. Babacm, inan ki bana senin ve peinden

gittiin u insanlarn hi bilmedii bir bilgi ulat. O
hlde szlerimi dinle ki, seni dosdoru yola
ileteyim.

44. Babacm, sakn eytann gsterdii yolda

yryp de ona kulluk etme! nk eytan, sonsuz
merhamet sahibi olan Allaha bakaldrmtr.

45. Babacm! Dorusu ben, yaptklarndan dolay
sana Rahmandan bir azap gelip atar da, eytann
dnya ve hirette arkada ve dostu olursun diye senin
adna korkuyorum.

46. Bu uyarlar karsnda babas, Ey brahim! diye

kt,
Demek
benim
ilhlarmdan
yz
eviriyorsun, yle mi? Eer bu samalklara bir son
vermeyecek olursan, yemin olsun seni taa tutar
ldrrm. imdi ykl karmdan, bir daha da
gzme grnme!

47. Bunun zerine brahim, O hlde, salcakla

kal! dedi, Ama ben yine de seni balamas iin
Rabbime yalvaracam. O bana kar gerekten ok
cmert, ok ltufkrdr.

48. te ben sizi ve Allahtan baka yalvarp

medet umduunuz her eyi terk ediyor, yalnzca
Rabbime el ap yakaryorum. Ve Rabbime

yakarmda, hayal krklna uramayacam mit

ediyorum.
brahim Peygamber, babasna duyduu derin efkat ve
merhametinden dolay, balanmas iin Rabbine
yalvaraca konusunda ona sz vermiti. Fakat Allah
kendisine ortak koanlarn balanmasnn sz konusu
olmadn ona bildirince, babas iin dua etmekten
vazgeti (9. Tevbe: 113114, 26. uara: 86, 60.
Mmtehine: 4).

49. Bylece brahim onlar
kulluk ettikleri putlar terk
gidince, ona nce olu shak
Yakupu armaan ettik ve her
yaptk.

ve Allahtan baka
edip baka diyarlara
ve daha sonra torunu
ikisini de Peygamber

50. Onlara rahmetimizden byk bir pay verdik ve

hepsinin dillere destan olacak ekilde kyamete kadar
saygyla anlmalarn saladk.

51. Ey hak yolunun yolcusu! Bu Kitapta anlatlan

Musay da mminlere yol gsterecek bir rnek olarak
gndeme getir. O gerekten de iyi kalpli, samimi bir
kul ve tarafmzdan seilerek gnderilmi bir
Peygamberdi.

52. Hani Musa Medyenden Msra dnerken, ona
mbarek Sina dann yamacndan seslenmi ve

kendisini farkl ve zel bir konuma iin huzurumuza

yaklatrmtk.

53. Ve sonsuz ltuf ve rahmetimiz sayesinde,
kendisine destek olmas iin kardei Haruna da
Peygamberlik vermitik.

54. Bu Kitapta anlatlan smaili de rnek bir ahsiyet

olarak gndeme getir. Gerekten o, verdii sze son
derece
bal
biriydi
ve
tarafmzdan
seilerek
gnderilmi bir Peygamberdi.

55. Halkna namaz klmay, zekt vermeyi

emrederdi
ve
Rabbinin
katnda
honutluk
makamna ermi bir kuldu.

56. Bu Kitapta anlatlan drisi de gndeme getir. O

da z sz doru bir kul, sekin bir Peygamberdi.

57. Bunun karl olarak da, Biz onu pek yce bir
makama ykseltmitik.

58. Ey Hak yolunun yolcusu! te surenin bandan beri

isimleri anlan bu sekin insanlar, Allahn nimetler
bahettii
Peygamberlerden
bazlardr.
Yani
demin soyundan, Nuh ile birlikte gemide
tadklarmzn soyundan, brahimin ve asl ad
Yakup olan srailin soyundan gelen ve doru yola
ilettiimiz, seip ycelttiimiz kimselerdendir.

Onlar ne zaman kendilerine Rahmann ayetleri

okunsa,
gzyalar
iinde
derhal
secdeye
kapanrlard.

59. Derken onlarn ardndan yerlerine yle bir
nesil geldi ki, Allah ile aralarndaki en salam ba olan
namaz klma duyarlln kaybettiler. Bunun sonucu
olarak da arzu ve heveslerinin peine takldlar ve bu
byk Peygamberlerin mirasn hoyrata tahrip ederek
ahlkszln en aa derecesine dtler. Fakat
azgnlklarnn cezasn yaknda grecekler.

60. Ancak gnahlardan vazgeip tvbe eden, Allahn
gnderdii btn kitaplara inanan ve bu imann gerei
olarak gzel ve yararl davranlar ortaya koyan
kimseler baka te onlar dosdoru cennete
girecekler
ve
en
ufak
bir
hakszla
uratlmayacaklar.

61. Yani, Rahman olan Allahn, insanolunun alg ve

tecrbe snrlarnn tesinde bir gayb bilgisi olarak
kullarna vadettii o sonsuz mutluluk ve huzur diyar
olan Adn cennetlerine Unutmayn, Onun verdii
sz, mutlaka yerine gelecektir!

62.
Orada,
asla
bo
ve
irkin
bir
sz
iitmeyecekler. Yalnzca salk, mutluluk ve esenlik
szleri duyacaklar. Ve rzklar, akla hayale gelmedik
her trl yiyecek, iecek ve nimetlerle donanm olarak
sabah akam nlerine gelecek.

63. te, drst ve erdemlice bir hayat srerek
ktlkten, fenalktan titizlikle korunmaya alan
kullarmz iin hazrladmz cennet budur.
O hlde, ey hak yolunun yolcusu! Bu hedefe ulamak
iin tm engel ve zorluklara sabrla gs germelisin.
Allahtan beklediin bir yardm geciktiinde aceleci
davranmamal, ylgnla dp meleklerin yolunu
gzlememelisin. te, Allahn kime ne zaman yardm
edecei ve ne zaman melek gnderecei konusunda bak
bizzat melekler sana neler sylyorlar:

64. Biz melekler ancak Rabbinin emriyle
inebiliriz. nk bizim nmzde, arkamzda ve bu
ikisi arasnda bulunan her ey Onundur. Gerek
bizim idrak snrlarmz iinde, gerek bilmediimiz
lemlerde ve gerekse bu ikisi arasnda olan her eyin
sahibi Odur. O hlde hi endie etme, senin Rabbin
hibir eyi unutacak deildir.

65. O gklerin, yerin ve ikisi arasnda bulunan her

eyin Rabbidir. Yalnzca Ona kulluk et ve Ona
kullukta devaml ve kararl ol. Hi Onun adyla
anlan ve Onun gibi snrsz ilim, kudret ve merhamet
sahibi baka bir varlk tanyor musun?

66. Fakat insan, bunca uyarlar grmezlikten gelir de,
Ben lp gittikten sonra yeniden diriltilip
kabirden karlacam, yle mi? der.

67. Peki bu nankr insan, daha nce hibir ey
deilken kendisini yoktan var ettiimizi hi
dnmez mi?

68. Evet, senin Rabbine yemin olsun ki, onlar ve

onlar saptran eytanlar Hesap Gnnde bir araya
toplayacak,
sonra
da
hepsini
cehennemin
evresinde zillet iinde diz km bir hlde
bekleteceiz.

69. Ve ardndan, her gnahkr grup ierisinden

Rahmana bakaldran en azgn kimseleri ayrp ne
karacaz!

70. nk kimlerin cehenneme lyk ve ncelikli

olduunu en iyi Biz biliriz.

71. Ey insanlar! inizden cehennemin o dehetli

manzarasn grmek ve srat kprsnden gemek zere
oraya uramayacak bir tek kii bile yoktur. Bu,
Rabbinin katnda kesinlemi ve mutlaka yerine
getirilecek bir hkmdr.

72. Evet, btn insanlar cehennemin karsna gelecek

ve sonra, vaktiyle iman edip drst ve erdemlice bir
hayat srerek ktlklerden saknm olanlar oradan
kurtaracaz. Zulm ve hakszlk etmi olanlar ise,
diz st km bir hlde sonsuz azapla ba baa
brakacaz.

73. Onlara ne zaman apak birer belge olan

ayetlerimiz tebli ve uyar amacyla okunsa, kfirler
iman edenlere, Syleyin bakalm! diye hemen itiraz
ederler, Bir u yoksul, geri kalm mminlere bakn, bir
de bize. Bu iki topluluktan hangisi daha gzel bir
mevkide ve topluluk olarak daha saygn bir
konumdadr? Bize bunca nimetlerin verilmi olmas,
doru yolda olduumuzun ispat deil midir? Bizim gibi
stn niteliklere sahip gl bir toplumun helk olacan
m iddia ediyorsunuz?

74. Oysa Biz onlardan nce, kendilerinden daha

varlkl ve daha gsterili nice medeniyetleri
yeryznden silmi, nice toplumlar helk etmitik.

75. Ekonomik ve sosyal g sahibi olmakla maran ve
hak ettikleri azabn u ana kadar gelmemi olmasn
doru yolda olduklarnn ispat sayan bu zalimlere de ki:
Her kim sapkl tercih ederse, Allah sonsuz
merhamet sahibi olduu iin, onu yle hemencecik
helk etmez. Aksine, hatasn anlayp tvbe etmesi iin
ona epey mhlet verir. Nihayet onlar kendilerine
vadedilen eyi azab yahut son saati grdkleri
anda, ite o zaman bu iki gruptan hangisinin kt
konumda ve aciz durumda olduunu anlarlar.
Kfirlerin bunca basklarna katlanan, hak ve adalet
urunda ylmadan mcadele eden mminlere gelince:

76. Allah doru yola ulamak iin gayret

gsterenlerin kalplerini iman ve hikmet nurlaryla
aydnlatacak ve onlara derin bir bilin ve duyarllk
bahederek inanlarn glendirecektir. O hlde
vahyin sesine kulak vermeli, gelip geici dnya nimetleri
uruna iyilik ve ibadetlerinizden taviz vermemelisiniz.
Unutmayn ki, rnleri sonsuza dek kalc olan gzel
davranlar,
Rabbinin
katnda
hem
dl
bakmndan daha iyidir, hem de sonu bakmndan
daha hayrldr.

77. Hal byleyken, ayetlerimizi inkr eden ve

Bana te dnyada da, imdiki gibi zenginlik ve gl

kuvvetli oullar
baksana!

verilecek!

diyen

kimseye

bir

78. Acaba bu adam, gayb ilmine mi vakf oldu?

Evrenin eriilmez srlarna dair mutlak ve amaz bilgiye
mi sahip oldu ki, bu kadar cretkr bir edayla
konuabiliyor? Yoksa her arzusunun yerine getirileceine
dair Rahmandan bir sz m ald?

79. Asla! Biz onun bu sylediklerini kaydedecek

ve onun cehennemde ekecei azab uzattka
uzatacaz!

80. Ve szn ettii o mal, mlk, evlat gibi imtihan
amacyla kendisine emanet ettiimiz eyler, gn gelecek
elinden alnp yine Bize kalacak ve Hesap Gnnde o
kii,
her eyini kaybetmi olarak
huzurumuza
yapayalnz gelecek.

81. Buna ramen mrikler, kendilerine te dnyada

gya efaat edip ycelik ve onur kazandrsnlar diye,
baz melekleri, Peygamberleri ve onlarn izinden giden
byk
ahsiyetleri
Allahtan
baka
tanrlar
ediniyorlar.

82. Hayr, o taptklar kiiler Hesap Gnnde onlarn

kendilerine yapt kulluk ve ibadeti asla kabul
etmeyecekler. Onlara efaat ve yardm etmek yle
dursun, onlarn tam karsnda yer alacaklar. Bu
zalimler neden hl cezalarn ekmiyorlar diyorsan,
undan byk bel m olur:

83. O kfirlerin zerine, kendilerini yaldzl szlerle

ve aldatc vaatlerle kkrtp ayartan eytanlar nasl
saldmz grmyor musun?

84. O hlde, onlarn hemen azaba uramas iin

acele etme. Biz ancak, imtihan hikmeti gereince
onlara ksa bir mhlet veriyoruz. O sre gz ap
kapayncaya kadar geiverecek ve bir de bakmlar ki,
Hesap Gn gelip atm:

85. O gn, vaktiyle drst ve erdemli bir hayat srerek

ktlklerden korunmaya alan kimseleri, saygn
heyetler hlinde huzurumuza kabul edeceiz.

86. Sulular ise, susam hayvan srleri gibi

cehenneme sreceiz!

87. te O Gn, efaat konusunda Rahmandan zel

bir sz alm olanlar dnda, hi kimse bir
bakasnn kurtuluu iin araclk edemeyecektir.
efaat eden de, ancak Onun izin verdii ve gerekten
balanmay hak eden kimselere efaat edebilecektir.
nkrcln bir baka ekli daha var ki:

88. Hristiyanlar sapmada o kadar ar gittiler ki,

sonunda, Rahman olan Allah, sa Mesihi kendisine
oul edindi! dediler.

89. Dorusu siz, gerekten pek irkin bir iddia

ortaya attnz! O kadar ki:

90. Bu irkin iddiann dehetinden, neredeyse
gkler parampara olacak, yeryz atlayacak ve
dalar korkun bir grltyle yklp gidecekti!

91. Rahmana ocuk yaktrdlar diye.

92. Oysa Rahmana ocuk edinmek Onun anna

asla yaramaz. nk O her bakmdan esiz ve
benzersizdir. yle ki:

93. ster melek ister insan olsun, gklerdeki ve
yerdeki btn varlklar, Rahmann huzuruna ancak
aciz birer kul olarak kacaklardr.

94. Hi kukusuz Allah, onlarn hepsini sonsuz

kudret ve ilmiyle kuatm, kendilerini ve yaptklarn
bir bir sayp kayt altna almtr.

95. Ve hepsi de, Dirili Gnnde Onun huzuruna

yapayalnz gelecektir.

96. Allahn ayetlerine yrekten inanan ve bu imann
gerei olarak gzel ve yararl davranlar ortaya
koyanlara gelince, sonsuz merhamet sahibi Allah,
sevgisiyle onlar dllendirmek, kendilerini efkatli,
merhametli ve sevecen insanlar hline getirmek ve
bylece onlarn btn varlklar tarafndan sevilip
saylmasn salamak zere onlar iin bir sevgi
yaratacaktr. Gnahkr, kibirli, ahlksz insanlar hibir
zaman kalpleri fethedemeyeceklerdir. Fakat insanlar
dorulukla, samimiyetle ve rnek davranlaryla doru
yola aranlar, iin banda dmanlk ve ilgisizlikle
karlasalar bile sonunda halkn sevgisini kazanmay
baaracaklardr.

97. Ey Peygamber! Biz bu Kuran, drst ve erdemli

bir hayat tercih ederek ktlklerden korunmaya
alanlar ilh ltuf ve rahmet ile mjdelemen ve bu
apak gerek karsnda inatla direnen bir toplumu
ilh gazap ile uyarman iin senin dilinle kolaylatrp
anlalr bir kitap kldk.

98.
Nitekim
onlardan
nce
nice
gnahkr
topluluklar helk ettik. imdi onlardan geriye kalan
bir tek kii grebiliyor, ya da onlara ait bir fslt, bir
ses duyabiliyor musun?

20. TAHA SURES

Mekke devrinin ortalarnda, Meryem suresinden sonra
indirilmitir. mer bin Hattabn (ra) bu sureden etkilenip
Mslman olduu rivayet edilir. Adn ilk kelimesinden
alan sure, 135 ayettir.

Rahman ve Rahim olan Allahn Adyla!

Beni yoktan var edip stn yeteneklerle donatan ve
kulluk greviyle yeryzne gnderen sonsuz efkat ve
merhamet sahibi yce Rabbimin adyla, Onun verdii
g ve yetkiye dayanarak ve yalnzca Onun adna
okuyor, sylyorum:

1. T H. Ey hak yolunun yolcusu! Kendilerine Kuran

tebli ettiin hlde, inatla hakk inkr eden zalimlerin
davranlar seni zmesin, mitsizlie ve ylgnla
drmesin! Unutma ki;

2. Biz sana bu Kuran, skntya dp mutsuz

olasn diye gndermedik.

3. Ancak, Allaha saygl davranan kimselere bir

t ve uyar olsun diye gnderdik.

4. Hem de, yeri ve yce gkleri yaratan Allahn

katndan indirilen bir Kitap olarak.

5. O sonsuz merhamet sahibi olan Rahman katndan

ki, btn ileri ynetmek ve ynlendirmek zere, kinatn
mutlak hkimi olarak Egemenlik Tahtna oturmutur.

6. Gklerde, yerde ve ikisi arasnda bulunan btn

varlklar ve topran altnda olanlar, yalnzca
Onundur.

7. Ey insanolu! Szlerini iinde gizlesen de, aa

vursan da, Allah iin birdir. nk O gizli sz ve
dnceleri de bilir, bundan ok daha gizli olan da...

8. O Allah ki, Ondan baka ilh yoktur. En

mkemmel zellikler, en stn nitelikler ve en gzel
isimler Onundur. Gelmi gemi btn Peygamberler
ve kutsal kitaplar bu hakikati dile getirmi ve bu temel
prensiplere dayal bir inan sistemi ortaya koymulardr.
rnein:

9. Musann ibretlerle
anlatlmad m sana?

dolu

ilgin

yks

10. Hani Musa ailesiyle birlikte Medyenden Msra

dnerken, geceleyin yolunu kaybetmi ve uzaklarda bir
ate grmt. Ailesine, Siz burada bekleyin!
dedi, Aalarn arasnda bir ate iliti gzme, belki
snmak iin size oradan bir kor paras getiririm
yahut atein yannda bize yol gsterecek biriyle

karlarm. Musa gerekten de orada kendisine yol

gsterecek biriyle karlat:

11. Musa atee yaklanca, Ey Musa! diye bir

ses duyuldu.

12. Ben, evet ben senin Rabbinim! yleyse

kar ayakkablarn, nk sen u an Sina dann
eteklerindeki Tuvada, bir mabet kadar saygdeer olan
o kutsal vadide yce bir makamn huzurunda
bulunuyorsun.

13. Ey Musa, seni kendime eli olarak setim, imdi

sana vahyedilecekleri dinle:

14. Hi kukusuz Ben, kendisinden baka ilh

olmayan bir tek Allahm. O hlde, yalnzca Bana
kulluk et ve Beni anp yceltmek iin namaz
dosdoru kl!

15. Vaktini byk lde sizden gizlemi olduum

kyamet, herkese yapp ettiklerinin karl en dil
biimde verilmesi iin mutlaka gelip atacaktr!

16. O hlde ey Musa! Kyamete inanmayan,

bylece kendi arzu ve ihtiraslarnn peine den
kimseler sakn seni ondan, yani hesap gnne dayal
inan ve hayat nizamndan evirmesin, yoksa helk
olur gidersin! Ve bu tlerin ardndan, Allah Musay
ruhen yattrp Peygamberlie hazrlamak zere onunla
konumaya balad:

17. u elindeki nedir, ey Musa?

18. Musa, Bu benim asamdr! dedi, Ona

yaslanrm, onunla davarlarm iin aalardan
yaprak silkelerim ve daha pek ok iime yarar.

19. Allah, imdi onu yere at, ey Musa! dedi.

20. Bunun zerine, Musa onu yere att. Bir de ne

grsn, asa bir ylan olmu, kvrla kvrla akp
gidiyor!

21. Allah, Onu tekrar eline al! dedi, Korkma, onu

hemen eski hline evireceiz! te bu, sana verilen
bir mucize olacak.

22. imdi de elini koynuna sok, onu geri

kardnda, herhangi bir hastalktan deil, sana

verilen bir baka mucize olarak gzleri kamatracak

derecede l l, bembeyaz olarak ksn.

23. Ki bylece, sana byk mucizelerimizden bir

ksmn gstermi olalm.

24. O hlde, imdi doru Firavuna git ve onu bir tek

Allaha kullua davet et! nk o, iyice azgnlat!

25. Musa, Ey Rabbim! diye yalvard, Bu ar

grevi baarmam iin bana cesaret, kararllk ve zgven
bahederek yreime genilik ver!

26. lerimde bana kolaylk bahet.

27. Ve dilimdeki u ba z. Dzgn ve akc

konumam sala Allahm!

28. Ki, hakikati tebli edeceim insanlar ne dediimi

iyice anlayabilsinler.

29. Ve yakn akrabalarmdan birini,

30. Aabeyim
Peygamber kl.

Harunu,

bana

yardmc

bir

31. Bylece onunla gcm pekitir,

32. Ve onu grevimde bana ortak kl.

33. Ki senin yceliini tm dnyaya ilan edelim.

34. Ve adn hep gndeme getirerek Seni srekli

analm.

35.
Elbette
grmektesin.

ki

Sen

bizim

her

hlimizi

36. Bunun zerine Allah, Btn bu dilediklerin sana

verilmitir, ey Musa! dedi.

37. Gerekten sana, gemite bir kez daha byk

bir ltufta bulunmutuk.

38. O zamanlar sen daha kck bir bebektin.

Firavun, srail Oullarnn yeni doan btn erkek
ocuklarn kltan geirmekteydi. Oysa senin, bu kutsal
grev iin yaaman gerekiyordu. Bunun iin, seni
Firavunun askerlerinden kurtarmak zere annene yle
vahyetmitik:

39. Bebeini bir sanda koy ve sand da Nil

nehrine brak. Bylece nehir onu kyya karacak ve
hem Benim, hem de onun dman olan Firavun onu
yetitirmek zere yanna alacak.

Ayrca, bizzat Benim gzetimim altnda yetiip

bilgili ve gl bir lider olarak eitilmen iin, sana kendi
katmdan gnlleri cezbeden bir gzellik ve sevecenlik
balam ve bylece, Firavunun seni el stnde
tutmasn salamtm.

40. Hani sen, Firavunun hanm tarafndan nehirde

bulunduunda, hibir kadnn stn emmemitin. Bu
srada, olup bitenleri uzaktan izleyen kz kardein
onlarn yanna gelmi ve Bu ocuu emzirecek ve onun
bakmn stlenecek birini size gstereyim mi?
demiti. Bylece, yrei sevinle dolsun ve artk
znt
ekmesin
diye
seni
tekrar
annene
kavuturmutuk.

Hani genliinde, yanllkla bir adam ldrmtn.

te o zaman da seni kayg ve tasalarndan kurtarm
ve daha nice imtihanlardan geirerek sabr, olgunluk,
doru ve yerinde karar verebilme gibi zelliklerle
dereceni ykseltmitik. Derken, yllarca Medyen halk
arasnda yaadn ve sonunda, ta ezelden belirlenmi
bir yazgya gre buraya kadar geldin, ey Musa!

41. te, tertemiz ahlkn sayesinde seni kendime eli

olarak setim.

42. imdi Msra git. Kardeini bul ve bandan

geenleri ona anlat. Sonra sen ve kardein, sana
verdiim mucizelerimle doruca Firavuna gidin ve
btn bunlar yaparken, Beni anmakta kusur
etmeyin!

43. Musa Msra geldi ve olup biteni kardeine haber

verdi. Sonra Allah, her ikisine yle vahyetti: kiniz
Firavuna gidin ve yapt zulmden vazgeip emirlerime
itaat etmesi iin onu uyarn. nk o gerekten de
snr at.

44. Fakat onunla tatl dille konuun, hikmetle ve

ibret verici gzel tlerle onu hakikate davet edin. Kaba
ve krc davranmadan, gnln incitmeden ona
ayetlerimi tebli edin ki, belki bu sayede t alr ya
da en azndan ilh azaptan korkup zulm ve hakszlk
yapmaktan ekinir.

45. Bylece, iki karde sarayn yolunu tuttular. Fakat

korkmuyor da deillerdi: Ey Rabbimiz! dediler, Bu
zalimin bize ktlk yapmasndan veya bsbtn
azgnlamasndan korkuyoruz.

46. Bunun zerine Allah, Korkmayn! dedi, Ben

sizinle beraberim. Her eyi iitir, her eyi grrm.

47. yleyse ona gidin ve deyin ki: Dinle ey
Firavun! Biz ikimiz, seni yoktan var eden Rabbinin
sana ve halkna gnderdii hidayet elileriyiz. imdi
srailoullarn serbest brak, bizimle birlikte
Filistine gelsinler. Onlara kle muamelesi yaparak
zulmetmekten vazge artk. Bize inanmyorsan,
szlerimizin doruluunu ispatlamak zere Rabbinden
apak bir mucizeyle geldik sana. Selm, hidayet
yolunu izleyenlere olsun! nk dnyada ve hirette
gerek anlamda bar, mutluluk, huzur ve esenlik,
yalnzca doru yolu izleyenlerin hakkdr.

48. nk bize vahyedilen bilgilere gre, Allahn

elilerini yalanlayan ve Onun ayetlerinden yz eviren
kimseler hirette korkun bir azaba urayacaklardr.

49. Bu szler zerine Firavun, Ey Musa! dedi,

Msrn ve Msrllarn Rabbi ben olduuma gre,
syleyin bakalm, kimmi sizin bu Rabbiniz?

50. Musa, Bizim Rabbimiz dedi, var olan her

eye yaratlndaki temel zellikleri armaan eden
ve her varl kendi yaratlndaki ama ve hikmete
uygun niteliklerle donatan, onlar daima iyiye ve gzele
doru ynlendirerek her eye hedefini ve yolunu
gsteren yce Allahtr. Kulaa duymay, gze grmeyi,
bala yzmeyi, kelebee umay, topraa bitki karmay
ve aaca iek ap meyve vermeyi reten Allah, ite
bize de ayetleriyle Kendisine kulluk etmeyi retiyor.

51. Hi beklemedii bu cevap karsnda akna dnen

Firavun, konuyu saptrmak amacyla, Peki, dedi, ya
nceki nesillerin durumu ne olacak? Atalarmz batl
yolda myd? Eer onlar cehennemlikse, her eye yolunu
gsteren Rabbin onlar neden doru yola iletmedi? Yok,
cennetlik iseler, o hlde biz neden cehennemlik olalm?
Ayrca, bizden nce yaam insanlarn durumu nedir?
Onlar nereye gittiler? Rableri kimdi? Szn ettiin
Allah tanmadan ldlerse durumlar ne olacak?

52. Musa, Hi kukusuz Rabbim, sonsuz ilim ve

hikmetiyle onlar hakknda en dil hkm verecektir.
nk onlarla ilgili amaz bilgi Rabbimin katnda
bir kitapta yazldr; sen hi merak etme; Rabbim
hibir konuda yanlmaz, hibir eyi unutmaz.
Musa, sarayda yanklanan gr sesiyle Rabbinin
ayetlerini okumaya devam etti:

53. O Allah ki, yeryzn sizin huzur ve gven
iinde yaayabilmeniz iin bir dek yapt. Orada
rahata gezip dolaabilmeniz iin size doal geitler ve
yollar at. Gkten yamur yadrd ve onun
sayesinde, erkekli diili iftler hlinde eit eit
bitkiler kard.

54. Ve buyurdu ki: Hem kendiniz yiyin bu

rnlerden, hem de hayvanlarnz otlatn. Hi
kukusuz bunda, akl sahipleri iin Allahn varln,

Rab ve lh olarak birliini, sonsuz kudret ve merhametini

gzler nne seren nice deliller vardr.

55. Sizi o yerin toprandan yarattk ve sonunda

ldrp yine oraya dndreceiz ve en sonunda, sizi
bir kez daha diriltip yine oradan karacaz.

56. Bylece, Musaya vermi olduumuz btn

mucizelerimizi
ve
hakikati
ortaya
koyan
btn
delillerimizi Firavuna gsterdik. Fakat o bunlar
yalanlad ve iman etmemekte direndi. yle ki:

57. Yaptn bylerle bizi yurdumuzdan karp

tahtmza tacmza konmaya m geldin, ey Musa?
dedi. Ve ekledi:

58. Madem yle, o zaman biz de sana ayn
ekilde byyle karlk vereceiz. O hlde,
aramzda bir buluma vakti belirle, ikimizin de
caymayaca uygun bir yerde buluup halkn nnde
kozlarmz paylaalm.

59. Musa ilh vahyin ynlendirmesiyle, Pekl!

dedi, Bayram trenleri iin halkn kuluk vakti ehir
meydannda
topland
enlik
Gn
buluma
vaktimiz olsun.

60. Bylece Firavun dnp gitti, danma meclisini

toplad, Musaya kar oynayaca oyunlar, yapaca hile
ve entrikalar kararlatrd. lkenin en usta byclerini
toplad, sonra buluma yerine geldi.

61. Musa, karsna kacak sihirbazlar son bir kez

uyarmak iin onlara, Yazklar olsun size! dedi,
Allahn ayetlerini yalanlayp da Ona kar yalan
uydurmayn, yoksa O zerinize salaca bir azapla
kknz kurutur! nk Allaha kar byle yalan
uyduranlar, kesinlikle iflah olmazlar!

62. Bu uyardan etkilenen sihirbazlar bir an iin

tereddde derek, balangta ok hevesli olduklar bu
iten vazgemek istediler. Fakat Firavun, tehditler
savurarak onlar buna mecbur etti. Bunun zerine,
yapacaklar i hakknda aralarnda tarttlar, fakat
bunu darya belli etmediler. Firavun, sihirbazlar
Musa ve Haruna kar kkrtarak diyordu ki:

63. Ne korkuyorsunuz bunlardan? Topu topu, sizin gibi

iki byc bunlar. Byleriyle sizi yurdunuzdan
karmak ve atalarnzdan size miras kalan u rnek ve
ideal hayat tarznz ortadan kaldrmak istiyorlar.

64. O hlde, haydi btn maharetinizi dkn

ortaya ve tek bir g hlinde saf tutup yryn

onlarn zerine! nk bugn bu mcadelede stn

gelen, muradna ermi olacaktr!

65. Bylece sihirbazlar, Firavunun da zorlamasyla

Musann karsna ktlar ve Ey Musa! dediler,
ster nce sen at asan, ister ilk atan biz olalm!

66. Musa kendinden emin bir hlde, Hayr, nce siz
atn! dedi. Bunun zerine sihirbazlar, iine cva
yerletirilmi ipleri ve denekleri arenann scak
kumlarna attlar. te o anda, kitlesel hipnoz yoluyla
ortaya koyduklar bynn etkisiyle ipler ve
sopalar Musann ve dier btn seyircilerin
gznde korkun birer ylan eklinde, hzla hareket
ediyorlarm gibi grnd. yle ki;

67. Bu dehet verici manzara karsnda Musann bile

yrei korkuyla titredi.

68. Biz de ona, Korkma, ey Musa! dedik, Elbette

stn gelecek olan sensin!

69. Bunun iin, elindeki deneini o ylanlarn

zerine at! Asan byk bir ylana dnecek ve
sihirbazlarn meydana getirdii her eyi yalayp

yutacaktr. nk onlarn yaptklar, byc

hilelerinden baka bir ey deildir ve byc,
nerede olursa olsun ve ne yaparsa yapsn, asla
baarya ulaamaz!
O halde, ey mminler! Siz de zamannzn Musas olup
zalimlerin karsna anzn en byk mucizesi olan
Kuran ayetleriyle ktnz takdirde, emin olun ki, ada
firavunlarn sihirbazlar, siyasal ve ekonomik dzenleri,
felsef ve ideolojik sistemleri Allahn ayetleri karsnda
tuz-buz olup eriyecek, bylece zalimler bir kez daha
yenilgiye urayacak, hatta onlarn sihirbazlar bile
hakikatin gc karsnda teslim olmaktan kendilerini
alamayacaklardr:

70. Musa asasn att ve gerekten de asa, meydandaki

btn o sahte ylanlar, yanlar yutmaya balad. Bunun
zerine, bu olayn sihrin tesinde bir mucize olduunu
anlayan sihirbazlar, derhal secdeye kapandlar ve
Biz Harun ile Musann davet ettikleri, tm varlklarn
gerek sahibi, yneticisi ve efendisi olan o lemlerin
Rabbine iman ediyoruz! dediler.

71. Bu manzara karsnda fkeden ldran Firavun,
Ben size izin vermeden ona inandnz, yle mi?
dedi, Durun hele, imdi anladm! Demek siz Musa adna
alan birer ajandnz. Aslnda o, size bycl
reten stadnz oluyor. Nasl da dnemedim; ta
bandan beri bunu plnlayp bana oyun oynadnz. Fakat
bunun cezasn ekeceksiniz:
Yemin
olsun
ki,

kollarnz ve ayaklarnz aprazlama kesecek,

sonra da sizi hurma ktklerinde sallandracam!
Musann Rabbi mi ben mi, hangimizin azab daha
etin ve daha srekliymi, o zaman greceksiniz!

72. Bu tehditler karsnda sihirbazlar, Biz seni ve

tehditlerini, bize gelen apak delillere ve bizi
Yaratana tercih edecek deiliz! dediler, Hem
senden korkmuyoruz! Haydi, hakkmzda verdiin
hkm uygula! Fakat unutma ki, senin hkmn
yalnzca u ksack dnya hayatnda geer.

73. Bizler, bugne kadar ilediimiz gnahlarmz

affetmesi ve bizi zorlaman yznden Musaya kar
yaptmz
bycl
balamas
umuduyla
Rabbimize iman ettik. nk Allahn verecei
mkfat, senin bize vadettiin her eyden daha iyi ve
daha sreklidir. Bylece, sabahleyin Musaya meydan
okuma cretini gsteren sihirbazlar, ayn gnn akam
ehdet erbetini ierek en yce makama ulatlar. Bu
olay Firavunun btn sulamalarn anlamsz klm ve
Musann Peygamberliini gzler nne sermiti. Firavuna
ve onun izinden yryenlere gelince:

74. Gerek u ki, her kim Hesap Gnnde Rabbinin
huzuruna sulu bir hlde gelirse, ite onun hakk
cehennemdir. yle ki, ne lp kurtulacak orada, ne
de gerek anlamda yaayacaktr.

75. Ve her kim de drst ve erdemlice davranlar
ortaya koyan bir mmin olarak Onun huzuruna
gelirse, en yce dereceler onlarn olacaktr.

76. Aalarnn altndan rmaklar aldayan ve
sonsuza dek iinde yaacaklar snrsz mutluluk diyar
olan Adn cennetleri Tertemiz bir hayat yaayarak
ktlklerden arnan kimselerin mkfat ite budur.

77. Sihirbazlarn ehit olmalarnn ardndan, btn srail

Oullar Musaya iman etti. Firavunun bask ve ikenceleri
altnda geen uzun bir mcadele dneminin ardndan,
Musaya yle vahyettik: Gerek srailoullarndan,
gerek Msrllardan, ayetlerime iman eden kullarmla
birlikte Filistine gitmek zere Msrdan gizlice bir gece
yola kn ve Kzldenize kadar yryn. Sahile
vardnzda, kar kyya gemek iin onlara asan ile
denizde kuru bir yol a. Firavun size yetiip hepinizi
kltan geirecek diye korkma, denizde bouluruz diye
de hi endie etme!

78. Derken, onlarn Msrdan ktn haber alan

Firavun, ordularyla onlarn peine dt ve
Kzldenize varrlarken onlara yetiti. Musa asasyla
denize vurdu, deniz ikiye yarld ve srail Oullar alan
yoldan yrmeye baladlar. Bunu gren Firavun,
ordusuyla birlikte pelerinden atld. srail Oullar tam

kar kyya ulamlard ki, sular Firavunun ve ordusunun

zerine kapand ve denizin dev dalgalar onlar
tamamen kuatp hepsini bir anda yutuverdi.

79. Bylece Firavun, bir lider olarak halkn doru

yola iletecei yerde, onlar bsbtn yanl yola
srkledi.

80.
Ey
srail
Oullar!
te
bylece
sizi
dmanlarnzdan
kurtardk
ve
Musann Sina
Dann size gre sa yamacna gelip vahyimizi
almasn size onun araclyla vaad ettik. Ayrca size
kudret helvas ve bldrcn gnderdik. Verimsiz
llerde, gkten i damlas gibi dklen ve yerden
mantar gibi biten tatl bir gdayla sizi besledik, gelip
ayaklarnzn dibine den bldrcn srlerini zerinize
gnderdik. Ve dedik ki:
80.
Ey
srail
Oullar!
te
bylece
sizi
dmanlarnzdan kurtardk ve Sina Dann,
gnderdiimiz vahiyden dolay kutlu2 ve bereketli klnan
yamacnda, emirlerime uyacanza dair sizden sz
aldk. Ayrca size kudret helvas ve bldrcn
gnderdik. Verimsiz llerde, gkten i damlas gibi
dklen ve yerden mantar gibi biten tatl bir gdayla sizi
besledik, gelip ayaklarnzn dibine den bldrcn
srlerini zerinize gnderdik. Ve dedik ki:

yette geen ve kutlu, bereketli diye tercme edilen el-Eymen kelimesi, sa

anlamna da gelir. Buna gre, yet yle de tercme edilebilir: Sina Dann
Msrdan Filistine doru giden kiiye gre sa yamacnda, emirlerime uyacanza
dair sizden sz aldk.

81. Size bahettiimiz temiz ve hell rzklardan

yiyin, fakat bunda ly amayn, yoksa gazabm
tepenize iner! Her kim de gazabma urarsa, helk
olup uuruma yuvarlanm demektir!

82. Bununla beraber, hi kuku yok ki, Ben

gnahlarndan pimanlk duyup tvbe eden, ayetlerime
inanp gzel ve yararl davranlar ortaya koyan ve
sonra da, doru yolda bylece yrmeye devam
eden kimselere kar elbette ok balaycym.
Hani Musa, Rabbiyle bulumann zlemiyle, bir an nce
huzurumuza gelmek zere kavmini brakp Sina dana
kmt. Oysa yzyllarca tutsaklk hayat yaadktan
sonra zgrle daha yeni adm atm olan bu insanlarn,
beklenen olgunluk seviyesine ulancaya dek babo
braklmamalar gerekiyordu. Bu yzden ona:

83. Ey Musa, senin bizzat rehberliine ihtiyac olan

halkn neden geride brakp huzuruma gelmek iin bu
kadar acele ettin? demitik. Musa:

84. Ey Rabbim, onlar inan ve davranta beni

izliyorlar. Ayrca, honutluunu kazanmak iin sana
kavumakta acele ettim! dedi. Bunun zerine, ona
yle dedik:

85. Gerek u ki, senin buraya geliinden sonra,
halkn az iyi lf yapan birka mnafkla karlatrarak
snadk ve eski dinindeki batl inanlar tevhid dinine
tayan Smir adndaki bir Msrl, yapt buza

heykeline tapmalarn salayarak onlar kolayca kandrp

doru yoldan kard.

86. Bunun zerine Musa, son derece fkeli ve

zgn bir hlde halkna dnd ve Ey halkm!
dedi, Rabbiniz, tevhid inancndan sapmadnz
srece, size her trl nimetlerini vereceine dair gzel
bir vaatte bulunmam myd? Bu szn gerekleme
ihtimali size ok mu uzak geldi, yoksa Rabbinizin
gazabna m uramak istediniz ki, bana verdiiniz
szden byle dnverdiniz?

87. Onlar, Biz putlara taptysak bile, bunu iyi

niyetlerle yaptk. Dolaysyla, sana verdiimiz szden
bilerek ve isteyerek dnm deiliz! Ama hani
Msrdan karken, bize yllarca efendilik etmi olan o
halkn altn, gm ve mcevher cinsinden birtakm
ss eyalarn kendilerinden dn alarak yklenip
getirmitik ya, bunlar ldeki yolculuumuz srasnda
bize ok ar geldi ve onlar eritip kle hline getirmek
iin atee attk. Nitekim Msrn eski din adamlarndan
olan ve grlerine ok deer verdiimiz Smir de
byle yapmt. dediler.

88. Smir onlara, rzgr esip iinden getike

brr gibi ses karan bir buza heykeli
yapmt. Bu hayret verici heykeli gren pek oklar,
te sizin ilhnz da, Musann ilh da budur,

fakat Musa Rabbinin burada olduunu unutmu olmal

ki, Onu da banda aramaya gitti. demilerdi.

89. Peki onlar, bu heykelin kendilerine herhangi bir
ekilde cevap bile veremediini ve kendilerine
hibir zarar veya fayda verebilecek gce de sahip
olmadn grmyorlar myd?

90. Oysa Harun kendilerini zamannda uyararak, Ey

halkm! demiti, Siz bu buza ile, ancak imannzn
imtihan edildii bir fitneye tutuldunuz. Hi kukusuz
sizin Rabbiniz yaratlm bir varlk deil, sonsuz
merhamet sahibi olan Allahtr! O hlde, gelin
szm dinleyin de, emrime itaat edin!

91. Fakat onlar, Hayr, Musa dnp gelinceye

kadar biz bu heykele tapmaya devam edeceiz!
demilerdi.

92. Musa, iin bu ynnden habersizdi. Bu yzden

kardeinin yakasna yaparak, Ey Harun! diye
kt, Bunlarn yoldan ktn grdn hlde,
ne diye szm dinleyip onlar engellemedin?

93. Yoksa sen de mi emrime kar geldin?

94. Harun, Ey anamn olu! dedi, Sam

sakalm ekme! nan ki, onlar uyardm, ama senin
Szm dinlemeyip srail Oullar arasnda ayrlk
kardn! demenden korktum. Bu yzden onlarn
zerine gitmekten kandm. Bunun zerine, Musa biraz
sakinletikten sonra Smiriye dnd ve:

95. Nedir bu yaptn, ey Smir? diye sordu.

96. Smir, hem kendisini mazur gstermek, hem de

Musay vp ycelterek muhtemel bir cezadan
kurtulmak amacyla, derhal bir yalan uydurdu ve:
Ben onlarn gremedii bir eyi, yani melek
Cebrailin sana geldiini grdm. Sonra o Elinin
kutsal ayak izinden bir avu toprak aldm ve onu,
buza yapmak zere erittiim altn potasnn iine attm.
Bylece buza heykeli canlym gibi brmeye balad.
Biz de bunu Rabbimizin bir mucizesi sanp secdeye
kapandk. imdeki duygular, ite bylece beni bu ii
yapmaya
srkledi.
Ayrca
ben, Tanry gzle
grlemez, elle tutulamaz soyut bir varlk olarak
tanmlayan bu inan sisteminin, dier mminlerin
gremedikleri birtakm eksiklikler, yanllklar ierdiini
grdm. Bu yzden Peygamberin izinden, yani onun
brakt ilkelerden bir ksmn alp dinin muhtevasndan
kardm. Bunu kt niyetle yapmadm; byle yapmamn
iyi olaca iime dodu. dedi. Nitekim binlerce yl sonra

Pavlus adndaki biri de sa Peygamberin tebli ettii dini

ayn ekilde deitirecekti.

97. Bunun zerine Musa, yleyse, derhal k git

buradan! dedi, hayatn boyunca rastladn herkese
Yanma yaklama, bana dokunma! demen senin cezan
olacaktr. Bu toplumdan tamamen dlanacak, bir vahi
gibi yapayalnz yaamaya mahkm edileceksin. Bu,
ilediin suun dnyadaki cezasdr. Ayrca sana, te
dnyada
asla
kurtulamayacan
bir
azap
vadedilmitir! imdi, srarla tapnp durduun u
szde ilhna bir bak, onu atete eriterek yakacak ve
paralarn denize savuracaz.

98. O hlde, ey srail Oullar! Sizin ilhnz ancak

Allahtr ki, Ondan baka tanr yoktur. Onun
sonsuz ilmi, her eyi epeevre kuatmtr.

99. Ey Muhammed! Gemite yaam kavimlerin

bandan geen ibret verici hdiselerden bir ksmn
sana byle anlatyoruz. te imdi de sana,
katmzdan hikmet, t ve uyarlarla dolu olan bu
Kuran bahettik. yle ki;

100. Her kim ondan yz evirirse, Dirili Gn

srtnda ok ar bir gnah yk tayacak ve korkun
bir azaba mahkm olacaktr!

101. Hem de, sonsuza dek orada kalmak zere

Dirili Gn tayacaklar bu yk, ne fena bir
yktr!

102. Sura flendii ve btn insanlar yeniden

diriltildii o byk Gn, sulular zntden yzleri
mosmor kesilmi ve gzleri dehetten germi ve
donakalm
bir
hlde
maher
meydannda
toplayacaz.

103. Aralarnda gizli gizli fsldaarak, Biz
dnyada, olsa olsa on gn kadar kalmzdr!
diyecekler.
Maher
alannda
insanlarn
fsltyla
konuacaklar
eyler
bugnden
nasl
bilinebilir?
demeyin, zira:

104. Onlarn o vakit neler syleyeceklerini elbette

en iyi Biz biliriz. Nitekim ilerinden en iyi tahmin
yrtenler, o zaman, Orada sadece bir tek gn
kalmzdr! diyecekler.

105. Sana, Kyamet Gnnde dalarn ne olacan

soruyorlar. Onlara de ki: Rabbim o gn onlar un
ufak edip savuracaktr!

106.
Ve
bu
evreni
bambaka
bir
evrene
dntrdkten (14. brahim: 48) sonra, maher
meydann dmdz ve plak bir alan hlinde
brakacaktr.

107. yle ki, ne bir ukur greceksin orada, ne de

bir tmsek.

108. O gn btn insanlar, kendisinden ka
imkn olmayan arcya uyup Byk Mahkemede
hesap
vermek
zere
Rahmann
huzurunda
toplanacaklar. te o anda, Rahmann hkm vermesi
iin sesler kslacak ve her taraf korkun bir sessizlik
saracak. yle ki, titreme, hkrk ve soluk al veri
seslerinin birbirine kart bouk bir uultudan baka
bir ey duymayacaksn.

109. O Gn hi kimse, bir bakasnn kurtuluu iin
Allah katnda araclk edemeyecek. Dolaysyla hi
kimseye kayrmann, arka kmann ve efaatin faydas
olmayacaktr. Ancak Rahmann izin verdii ve
konumasna rza gsterdii kimseler, yine Onun
izin verdii kimselere efaat edebilecektir.

110. nk Allah, insanlarn gemite ve gelecekte,

grdkleri ve gremedikleri, bildikleri ve bilmedikleri,
akladklar ve gizledikleri, ksacas nlerindeki ve
arkalarndaki her eyi tam olarak bilmektedir.
Onlarn ilmi ise Onu asla kuatamaz.

111-O gn Hayy (ezel ve ebed olarak diri, varln ve

hayatn biricik kayna olan lmsz yaratc) ve Kayyum
(evrenin mutlak hkimi, btn varlklar srekli olarak
koruyup gzeten, yneten ve ynlendiren yce kudret)
olan Allahn huzurunda btn yzler saygyla
eilecektir. te o an, zulm ykyle Onun huzuruna
gelenler,
kelimenin
tam
anlamyla
perian
olacaklardr!

112. Allahn ayetlerine yrekten inanarak gzel ve
yararl davranlar ortaya koyanlar ise, ne susuz
olduklar hlde cezalandrlp hakszla uratlmaktan
korkacaklar, ne de hak ettikleri mkfattan yoksun
braklmaktan.

113. Ey insanolu! te bylece Biz bu kitab Arapa

okunup anlalabilen ve hayatn her cephesini kuatan,
insann bulunduu her yerde srekli okunup gndeme
getirilmesi gereken bir Kuran olarak gnderdik ve
ierisinde her trden uyary tekrar tekrar ele alp
akladk. Ki, nce Kurann ilk muhatab olan Arap
toplumu, daha sonra da tm insanlar iyiliklere,
gzelliklere ynelip ktlklerden saknsnlar yahut bu
ibret verici ayetler onlarn en azndan gaflet uykusundan
uyanmalarn, t alp dnmelerini salasn. u
halde, slm davetilerine bir grev dyor: Kuran
kendi dillerine tercme edip halk aydnlatarak, Arapa
bilmeyen toplumlarn da bu evrensel mesaj anlamasn
salamak.

114. Demek oluyor ki, Allah insanolunun tasavvur

ettii her eyin stnde ve tesindedir. Ei benzeri
yoktur, yceler ycesidir. Mutlak egemenlik sahibi,
gerek hkmdardr. Dorunun, gerein, hakkn ve
hakikatin ta kendisidir.

Ey Peygamber! Cebrail sana vahiy getirirken, Kurann
vahyi
tamamlanmadan
nce
onu
unuturum
endiesiyle acele davranp ayetleri ezberlemeye
alma. Korkma, btn ayetleri senin kalbine nakedip
hepsini ezberlemeni salayacaz. Ve sen, ey Kuran
okuyucusu! Bu kitab doru anlamak istiyorsan, pein ve
aceleci yaklamlardan saknmal, ayetleri ait olduklar
genel anlam rgsnden soyutlayarak onlardan aceleci
hkmler karmamalsn. Kuran bir btn olarak ele
almal ve bir ka anlama gelebilecek ayetleri, o btn
iinde deerlendirmelisin.
Ne kadar bilgili olursan ol, hibir konuda kendini yeterli
grme. Daima, Ey Rabbim, anlaym, idrak ve ilmimi
artr! de ve bunun gerei olan okuma, renme,
aratrma ve dnme faaliyetlerini bir an bile kesintiye
uratma.

115. Gerekten Biz vaktiyle demden de sz

almtk. Fakat o, beer bir zellik olarak, verdii sz
abucak unutuverdi. Dorusu onda, emrimize ballk
konusunda yeterli bir gayret ve kararllk grmedik.
yle ki:

116. Hani bir zaman meleklere, Tm insanln

temsilcisi olarak karnzda duran deme secde edin,
yani onun size stnln kabul ederek, nnde
saygyla eilin! demitik. Bunun zerine, melekler
Allahn emrine uyarak derhal secde ettiler, ancak
aralarnda yaayan ve aslen bir cin olan blis hari. O
bunu
gururuna
yediremedi
ve
Allahn
emrine
bakaldrma pahasna, demin nnde boyun emekten
kand.

117. Bunun zerine, Ey dem! dedik, te bu

eytan, senin ve einin dmandr ve kyamete kadar
da dmannz olacaktr. O hlde, onun hilelerine kar
ikiniz de dikkatli olun ki, sizi isyankrla srkleyip
cennetten karmasn, yoksa byk bir skntya
der, mutsuz olursun!

118. nk burada alk ekmeyecek, plak

kalmayacaksn.

119. Ve yine burada susuz kalmayacak, gnein

bunaltc scandan rahatsz olmayacaksn. te bu
cennette yaayn ve burada dilediiniz yerden, dilediiniz
kadar yiyin iin. Ancak, insann babo bir varlk
olmadn, kendisine bahedilen zgr iradenin ilahi emir
ve yasaklarla kaytl olduunu sizlere hatrlatmak zere
meyvesini yasakladm u aaca sakn yaklamayn!

120. Derken eytan ona sinsice fsldayarak, Ey

dem! dedi, Sana sonsuz hayat aacn ve

dolaysyla,
ebediyen
yok
olmayacak
bir
hkmranln yolunu gstereyim mi? u aacn
meyvesinden tadar tatmaz, lmsz birer melek
olacaksnz. Zaten Allah, bu yzden onun meyvesinden
yemenizi size yasaklad.

121. Bylece, her ikisi de eytann yalanlarna kanp

o aacn meyvesinden yediler ve meyveyi yer yemez,
derhal plaklklarnn farkna varp cennetteki
aalarn
yapraklaryla
zerlerini
rtmeye
baladlar. Bylece dem, Rabbinin emrine kar
gelerek gnah ilemi oldu.

122. Fakat dem, blis gibi kibre kaplp gnahnda

diretmedi. Aksine, hatasn itiraf ederek pimanlk iinde
Rabbinin affna snd. Bunun zerine, Rabbi onu
seip yceltti, tvbesini kabul etti ve onu doru
yola iletti.
Daha sonra dem ve Havva, asl yaratl gayeleri olan
halifelik grevini yerine getirmek zere cennetten
karlp yeryzne gnderildiler.

123. Allah insana ve eytana seslenerek, Birbirinize

dman olarak yeryzne inin! dedi, Gndereceim
eliler ve kitaplar sayesinde sizlere doru yolu
gstereceim. Benden size bir yol gsterici gelince,
her kim Benim gsterdiim yolu izlerse, arp
sapmayacak ve dnyada da hirette de mutsuz
olmayacaktr.

124. Ama her kim de Benim t ve uyarlarmla

dolu olan u Kurandan yz evirecek olursa, onun
iin dar, ksr ve skntl bir hayat vardr. Bitip
tkenmeyen arzu ve ihtiraslarn yol at doyumsuzluk,
tedirginlik, ruhsal bunalmlar, vicdan azab ve toplumsal
alkantlar yznden, bu dnyada gerek anlamda
mutluluk ve huzurdan yoksun kalacaktr. Hesap
Gnnde ise, onu kr olarak diriltip huzurumuza
getireceiz.

125. Ey Rabbim! diye feryat edecek, Beni
neden kr olarak dirilttin? Oysa ben hayattayken
gzleri gren biriydim.

126. Allah da ona, Hayr, sen aslnda dnyada da

krdn! diye cevap verecek, nk vaktiyle, hakikati
aka ortaya koyan ayetlerim sana ulamt da, sen
hakikat karsnda kr ve sar kesilmi, onlar gz ard
edip unutuvermitin. te bugn sen de ayn ekilde
unutulacaksn!

127. te Biz, kendilerine bahedilmi olan akl, g,

yetenek, salk, servet gibi nimetleri kt yolda
kullanarak mrlerini bo yere harcayp savurganlk
eden ve Rabbinin ayetlerine iman reddeden
kimseleri, dnyada byle cezalandracaz. hiret
azab ise, elbette ok daha etin ve ok daha uzun
sreli olacaktr. Oysa insanlk tarihini yle bir gzden
geirip devletlerin, medeniyetlerin ykl sebepleri

zerinde dnselerdi, zalimlerinin sonunun hep ayn

olduunu greceklerdi:

128. Kendilerinden nce gelip gemi nice byk

medeniyetleri ve gl toplumlar helk etmemiz,
ada kfirlerin akllarn balarna getirmiyor mu?
stelik gemi milletlerin brakt ibret verici kalntlar,
tarihi eserleri ve virane olmu evleri arasnda, zaman
zaman turistik veya ticari seyahatler yaparak gezip
dolamaktalar. Elbette bunda, akl ve saduyu
sahipleri iin, ilh yasalar hakknda nemli ipular
veren nice ibretler, iaretler ve deliller vardr.

129. Eer bu dnyann imtihan yeri olduuna ve her

eyin tam karlnn ancak hirette verileceine dair
Rabbin tarafndan ezelden verilmi bir hkm ve
bu hkmn gereklemesi iin belirlenmi bir sre
olmasayd, btn kfirlerin, zalimlerin derhal helk
edilmesi kanlmaz olurdu. Fakat ilh hikmet, bu
dnyann bir mcadele ve imtihan yurdu olmasn takdir
etti.

130. O hlde, ey Mslman, onlarn inkr ve alay

dolu szlerine sabret! Mcadelende sana azk olmak
zere, gnein domasndan ve batmasndan nce,
gece saatlerinde ve gndzn uygun vakitlerinde
namaz, dua ve zikirlerle Rabbini verek ve Onun
yceliini hem kendi benliine, hem de tm insanla ilan

ederek tesbih et ki, ilh rahmet ve honutlua

eresin.

131. Ve sakn ola ki, onlardan baz zmrelere srf

kendilerini snamak iin geici olarak verdiimiz
dnya hayatnn gz kamatrc cazibesine gzn
dikip de, bu nimetleri elde etme adna Allah yolunda
gstermen gereken fedakrlktan taviz verme! Hak ve
adaletin egemen olmas iin verdiin mcadelede bir an
olsun geveklie dme! Unutma ki, Rabbinin sana bu
dnyada balad mtevaz, fakat hell ve temiz
geimlikler ve hirette balayaca sonsuz nimetler,
insan azdran lks ve atafattan hem daha hayrl, hem
daha kalcdr.

132. Bu arada ailene, yakn akrabalarna ve emrin

altnda bulunan kimselere namaz klmalarn emret ve
sen de bkknlk gstermeden sabrla namaza devam
et. Biz senden herhangi bir rzk istiyor deiliz,
aksine, senin ve btn varlklarn rzkn veren Biziz!
Biz her trl ihtiyatan uzak olduumuza gre, bu tr
ykmllkleri yalnzca insanlarn kendi yararlar iin
emretmekteyiz. Mutlu son, iman edip drst ve erdemli
davranlar ortaya koyarak ktlklerden titizlikle
saknan kimselerin olacaktr.

133.
Ama
yine
de
inkrclar,
Muhammed,
Peygamberliini ispatlamak iin bize Rabbinden apak
bir delil, bizim istediimiz trden bir mucize
gsterseydi ya! diyorlar. Peki, nceki kitaplarda

bulunan bu kitabn ilh kaynakl olduunu gn gibi

ortaya koyan nice apak deliller ve ikna edici bilgiler
ve belgeler, bu Kuran sayesinde onlara ulatrlmad
m? O hlde, artk hi kimsenin iman etmemek iin
mazereti kalmamtr. Nitekim:

134. ayet Biz bu Kuran gndermeden nce onlar

iledikleri gnahlardan dolay azapla helk etseydik, o
zaman hakl olarak, Ey Rabbimiz! Bize yol gsterecek
bir kitap ve bir eli gnderseydin de, bu aalk
duruma dp rezil olmadan nce ayetlerine uyup
azaptan kurtulsaydk olmaz myd? diyeceklerdi.
Bunun iin Rabbin, halk ilh uyarlardan habersiz olan
hibir lkeyi onlara doru yolu gsteren uyarclar
gndermeden haksz yere helk edecek deildir (6.
Enm: 131).

135. Btn bunlara ramen yine de inkrclkta

diretirlerse, onlara de ki: Ey kfirler! Herkes bu
mcadeleni sonucunu merakla bekliyor. Mademki iman
etmemekte bu kadar kararlsnz, o hlde bekleyin
bakalm; kimlerin dosdoru yolda yryen hakikat
erleri olduunu, pek yaknda sizler de ayan beyan
greceksiniz.

21. ENBYA SURES

Mekke dneminin sonlarna doru, brahim suresinden
hemen sonra indirilmitir. inde birok Peygamberin
kssas anlatld iin Peygamberler anlamna gelen
enbiya adn almtr. 112 ayettir.


Rahman ve Rahim olan Allahn Adyla!
Beni yoktan var edip stn yeteneklerle donatan ve
kulluk greviyle yeryzne gnderen sonsuz efkat ve
merhamet sahibi yce Rabbimin adyla, Onun verdii
g ve yetkiye dayanarak ve yalnzca Onun adna
okuyor, sylyorum:

1. nsanlarn hesaba ekilme vakti iyice yaklat,

fakat onlar an be an yaklamakta olan tehlikeye kar
hl umursamaz bir tavr iindeler ve bu yzden de,
gereklerden inatla yz eviriyorlar! yle ki:

2. Onlara ne zaman Rablerinden yeni bir t ve
uyar ieren bir sure veya ayet gelse, onu ancak alaya
alarak ve elenerek dinlerler.

3. Servet, makam, hret gibi dnyalklara tutkuyla
balanan ve bencillik, kibir, inat, haset duygularyla dolup
taan kalpleri, hibir ahlk snr tanmaya yanamad
iin tamamen zevk ve elenceye dalmtr. te bu
yzdendir ki, hakikati kabullenmeye bir trl yanamayan
bu zalimler, Kurann kitlelerce benimsenmesini
engellemek iin kendi aralarnda gizlice fsldaarak
dediler ki:
Okuduu o byleyici szlerle benliinizi derinden
etkileyen bu adam, sizin gibi lml bir insandan
baka nedir ki? imdi siz onun szlerini dinleyip de
gz gre gre byye mi kaplacaksnz? Bize gre
bu Kuran mutlaka by rn bir szdr. Yoksa okuma
yazma bile bilmeyen bir insann, btn edebiyat ustalarn

ve bilim adamlarn dize getiren ve bir beer tarafndan

ei benzeri yaplamayan bylesine harikulde szler
sylemesi baka trl izah edilemez.

4. Bunun zerine Allahn Elisi, dzenledikleri gizli

toplantlarla, kurduklar sinsi komplolarla Mslmanlar
yldrabileceklerini, Allahn nurunu sndrebileceklerini
sanan bu zalimlere seslenerek, Benim Rabbim, yerde
ve gkte sylenen gizli ve ak btn szleri bilir.
nk O her eyi iiten, her eyi bilendir. dedi. Ve
ite Rabbim, zalimlerin komplolarn aa karp yerle
bir ediyor:

5. nkrclar, Kurann kitleler zerindeki etkisini
krabilmek iin olmadk iftiralar attlar. Fakat her
defasnda, kendi iftiralarn kendileri de beenmeyerek
fikir deitirdiler. lk nce, Muhammedin bu syledikleri,
aslnda karmakark hayallerden ibarettir! dediler.
Sonra da, Yok yok, bu kadar mkemmel szlerin hayal
rn olduuna kimseyi inandramayz, onu bilinli
olarak uyduruyor diyelim. Fakat hayr, Muhammedin
buna gc yetmez ki! O hlde, onun cinlerden bilgi alan
bir air olduunu syleyelim. Ama onun iirle uzaktan
yakndan ilgisi olmadn herkes biliyor. O hlde yle
diyelim: O madem Peygamber olduunu iddia ediyor,
yleyse bize nceki mmetlere gnderilen trden
bir mucize gsterse ya! dediler.

6. Oysa onlardan nce helk ettiimiz hibir

toplum, bu tr bir mucizeye inanmamt. imdi aynen
onlarn izinden giden bu zalim insanlar m senin
getirecein mucizelere inanacak?













7. Ey Muhammed! Biz senden nce de, kendilerini
vahiyle desteklediimiz senin gibi yiyip ien, ar
pazarlarda dolaan lml adamlardan bakasn eli
olarak gndermedik. Zira onlar, btn hal ve
hareketleriyle mminlere nder ve rnek olacaklard. Ey
insanlar! Eer bu gerei bilmiyorsanz, Allahn
gnderdii kitap ve Peygamberleri iyi bilen drst ve
gvenilir ilim adamlarna, yani zikir ehline sorun. Onlar
da ahitlik edeceklerdir ki:

8. Biz Peygamberleri, yiyip imeyen olaanst

varlklar olarak yaratmadk ve onlar lmsz birer
varlk, bir melek de deillerdi. Sizin gibi fani birer insan
olarak mmetlerini uyarm ve Allah yolunda her trl
bask ve eziyete sabrla gs germilerdi.

9. En sonunda, kendilerine verdiimiz sz
gerekletirdik.
Onlar
ve
mminlerden
lyk
grdklerimizi kurtardk. Allaha kar gelerek
azgnlk edenleri ise, korkun bir azapla helk ettik!
Ey inkrclar! Eer mucize isteinizde gerekten samim
iseniz, dinleyin:

10. Gerekten Biz size, iinde annz bulunan

muhteem bir Kitap indirdik. Size, insan benliini eitip
mkemmel bir toplum oluturabilmek iin ihtiya
duyduunuz her trl hikmet, t, uyar ve ibret
derslerini iinde barndran, sizi insanln nderi

makamna getiren, size dillere destan olacak an, eref,

onur ve ycelik kazandran ve hem dnyada hem hirette
kurtulua ermenizi salayan bu Kuran gnderdik. Hl
aklnz kullanmayacak msnz? imdi nnzde iki
seenek var: Ya Kurana smsk sarlr kurtulua
erersiniz, ya da onu inkr edip zulmnzn cezasn
ekersiniz:

11. Sizden nceki alarda, halk zulm ve hakszlk
yapan nice ehirleri yerle bir ettik ve onlarn
ardndan baka toplumlar meydana getirdik.

12. Helki hak eden toplumlar azabmzn tepelerine

bineceini sezdikleri anda, derhal oray terk edip
kamaya alyorlard. Fakat nereye ynelseler,
karlarna azap melekleri dikiliyordu:

13. Yoo, kamayn, marp azgnlatnz o
servet ve saltanata ve hi lmeyecekmi gibi dayayp
dediiniz lks evlerinize, villalarnza, saraylarnza
dnn!
nk
siz
yaptklarnzdan
sorguya
ekileceksiniz!

14. Artk kurtulamayacaklarn anlaynca,
bamza gelenler! Biz gerekten de ne
kimselermiiz! diye feryat ediyorlard.

Vay
zalim

15. Ve hepsini kknden biip yok edinceye

kadar, bu feryatlar srp giderdi. yle ya:

16. Biz gkleri, yeri ve bu ikisinin arasndakileri
hikmet ve adaletten yoksun, anlamsz ve amasz, yani
oyun ve elence olsun diye yaratmadk ki.

17. ayet bir elence edinmek isteseydik bunu

herhlde kendi katmzdan edinirdik, fakat byle
bir ey yapmayz!

18. Biz varlk leminde babozuklua, adaletsizlie ve
lszle yer vermeyiz. Zulm ve hakszlklar elence
izler gibi izlemeyiz. Tam tersine, mutlak ve deimez
gereklik, doruluk demek olan hakk, ktlk, irkinlik
ve erilik temeline dayanan batln tepesine arparz
da, onu parampara eder ve bylece batl yok olup
gider. Ey inkrclar! Allaha yaktrdnz uygunsuz
niteliklerden dolay, vay hlinize!

19. Gklerde ve yerde olan herkes, Onun aciz

birer kuludur. Dolaysyla, Onun katnda bulunan ve
mrikler tarafndan ilhlatrlan melekler, Ona kulluk
etmekten asla kibre kaplmazlar ve ona ibadette en
ufak bir kusur ilemez, hibir zaman bundan bkp
yorulmazlar.

20. Gece gndz bir an bile ara vermeden Onun

snrsz yceliini tm evrene ilan ederek tesbih ederler.
Fakat bu nankrler, Ona kulluk etmeyi gururlarna
yediremiyorlar.

21. Yoksa onlar yeryznde, canllara hayat

baheden ve Kyamet Gn insanlar yeniden diriltip
hesaba ekebilen ilhlar m edindiler? Hlbuki:

22. Gklerde ve yerde Allahtan baka tanrlar
olsayd, aralarndaki ekimeden dolay her iki lem de
yklp gider ve kinattaki bu harika dzen grlmezdi.
Oysa grdnz gibi, gkler ve yer muazzam bir dzen
ierisinde
varlna
devam
etmektedir.
Mutlak
hkmranlk sahibi olan Allah, mriklerin batl
iddialarndan tamamen uzaktr, ycedir.

23. O, yaptklarndan dolay kimseye hesap

vermez, fakat Onun dndaki tm varlklar,
yaptklarndan Allaha kar sorumludurlar.

24. Demek o mrikler, uydurduklar sahte ilhlar ve
batl ideolojileri terk edip bir tek Allah inancn
benimsedikleri takdirde, Onun gnderdii Kitaba gre
hayat yeni batan kurmak zorunda kalacaklarn, bylece
adalet ve eitlik esaslarna dayal bir toplumsal sistemde

diledikleri gibi yaayamayacaklarn ok iyi bildiklerinden,

Ondan baka tanrlar ediniyorlar, yle mi?
Onlara de ki: Eer iddianzda samim iseniz, bunun
ilh kitaplara uygun olduunu ispatlamak zere delilinizi
getirin! te bu tevhid inanc, hem benimle birlikte
olan Mslmanlarn ve hem de benden nceki
Elilerin insanlk tarihi boyunca gndeme getirdii ilh
retidir.
Ama ne var ki, onlarn ou hakikat bilgisinden
yoksundurlar. Bu yzden de nyarglarnn kurban
oluyor ve alageldikleri kltr ve anlaya uymad iin,
aslnda akl banda hibir kimsenin ilgisiz kalamayaca
bu inan sistemine kar umursamaz bir tavr
taknyorlar. Hlbuki:

25. Biz senden nce gnderdiimiz btn

Peygamberlere, Benden baka tanr yoktur,
yleyse
yalnzca
Bana
kulluk
edin!
diye
vahyetmitik. Fakat o Peygamberlerin bu gnk
izleyicileri, bakn bu hakikatten nasl uzaklamlar:

26. Btn sapk inan ve ideolojiler, Allahn herhangi

bir konuda yetersiz, aciz, muhta ve zayf olduu
varsaymndan yola karlar. Nitekim Hristiyanlar say
Allahn olu kabul ederken, mrikler de melekleri
Allahn kzlar saydlar ve Rahman ocuk edindi.
dediler. H! ocuk edinmek, bir acizliktir, O ise her
trl acizlik ve noksanlktan uzaktr, ycedir! Onlarn
Allahn olu olduunu iddia ettikleri kimseler, gerekte
Allah tarafndan ikrama lyk grlen sekin ve deerli
kullardr. yle ki:

27. Onlar Allahn hkmne aykr bir sz

sylemezler ve yalnzca Onun emrine gre hareket
ederler.

28. Allah onlarn gemite ve gelecekte, grdkleri ve
gremedikleri, bildikleri ve bilmedikleri, akladklar ve
gizledikleri, ksacas nlerindeki ve arkalarndaki her
eyi tam olarak bilmektedir. Fakat onlarn bilgisi ok
snrldr. Bu yzden, Allahn rzasn kazanm
olanlardan bakasna efaat edemezler. Yani azab
hak eden kimseleri kayrp cehennemden kurtarmak iin
Allah katnda araclk edemezler. nk onlar, Onun
heybetinden tir tir titrerler.

29. Onlardan biri, Ben de Allahtan baka bir

tanrym! diyecek olsayd, onu cehennemle
cezalandrrdk.
nk
Biz
zalimleri
byle
cezalandrrz.

30. Kurann ilh bir kelam olduunu reddeden
inkrclar, iinde bulunduklar evren zerinde aratrma
yaparak grp anlamyorlar m ki, gkler ve yer
balangta bitiik bir hlde idi de, Biz onlar daha
sonra birbirinden ayrdk ve yine hayatn kaynan,
canllarn
zelliklerini,
hcrenin
yapsn
aratrp
grmyorlar m ki, Biz her canl varl sudan
yarattk?
Bugn bilim dnyasnda genel kabul gren teoriye gre,
evren sfr hacimdeki ve sonsuz younluktaki bir noktann

kozmik bir patlama (Big Bang) sonucunda paralanp

dalmasyla
meydana
gelmitir
ve
hlen
genilemektedir.
Kuran hakknda phe ve tereddd olanlar, evrendeki
ayetlerle Kuran ayetlerinin nasl mkemmel bir uyumla
rttn grp de, bu kitabn Allahtan gelen bir hak
olduuna hl inanmayacaklar m?

31. Ve yine Biz, yerkrenin deprem, volkan
patlamas, kta kaymas ve benzeri sebeplerle veya
sistematik hareketlerindeki dengesi bozularak insanlar
sarsmamas
iin
oraya
sapasalam
dalar
yerletirdik. Kolayca yollarn bulabilmeleri iin
orada vadiler, geitler ve geni yollar meydana
getirdik.

32. Ve gkyzn, sapasalam korunan bir kubbe

hline getirdik. Hal byleyken, onlar gkyznde
Allahn kudretini ve Onun bilgisini gzler nne seren
bunca delillerden ve hayranlk verici mucizelerden yz
evirip geiyorlar. Oysaki:

33. Geceyi ve gndz, Gnei ve Ay yaratan

Odur. Uzaydaki gk cisimlerinin her biri, kendisi iin
programlanm
belli
bir
yrngede
yzp
gitmektedir.

34. Ey Peygamber! Biz sana bu dnyada ebed bir

hayat bahetmediimiz gibi, senden nce de hibir
insana lmszlk vermedik. Bundan sonra da
verecek deiliz. O hlde, sen vakti zaman gelir de
lrsen, senin lmn drt gzle bekleyen o insanlar
dnyada ebed mi kalacaklar? mtihan hikmeti
gereince bir sre yaasalar bile, eninde sonunda lp
hesaba ekilmeyecekler mi? Unutma ki:

35. Her can mutlaka lm tadacaktr. Allah

yolunda olmasa da, mutlaka lecektir. Biz sizi,
yeteneklerinizi
aa
karmak
ve
olgunluk
mertebelerinde ycelmenizi salamak zere bazen
hastalk, fakirlik, deprem gibi ktlk olarak bildiiniz
eylerle ve bazen de shhat, zenginlik, g, baar gibi
iyilik olarak bildiiniz eylerle snayarak imtihan
ediyoruz. Bu dnyada ksack bir hayat yaayacak ve
sonunda, yaptklarnzn karln grmek zere Bize
dneceksiniz.

36.
Ey
Peygamber!
nkrclar
seni
her
grdklerinde, Atalarmzn yzyllardan beri tapnd
ilhlarmz ve irk inancna gre oluturduumuz hayat
tarzmz diline dolayan adam bu muymu? diyerek
seni alaya alrlar. Oysa onlar gerekte Rahmann
hikmetlerle dolu apak t ve uyars olan Kitabn
inkr ediyorlar.

37. Zaten insanolu pek aceleci yaratlmtr.

Sabrszlanmayn, her eyin bir zaman var. Kurann ilh

bir kitap olduunu, niha zafer ve stnl mminlerin

kazanacan gzler nne seren delillerimi yaknda
size gstereceim, zalimlerin bana gelecek olan azab
Benden acele istemeyin.

38. nkrclar, Eer dedikleriniz doru ise, bu

savurduunuz tehditler ne zaman gerekleecek?
diye soruyorlar.

39. Bu kfirler, yzlerinden ve srtlarndan
cehennem alevlerini savamayacaklar ve hibir ekilde
yardm
da
gremeyecekleri
zaman
balarna
gelecekleri bir bilselerdi

40. Gerek u ki, son saat anszn gelip atacak ve
onlar akna evirecek. te o zaman ne onu geri
evirebilecekler, ne de onlara ikinci bir frsat
verilecek!

41. Ey Muhammed! Dorusu, senden nceki

Elilerle de alay edilmiti. Fakat onlar alaya alan
kstahlar, sonunda alay ettikleri o korkun azap
epeevre sarp helk etmiti.

42. Onlara de ki: Geceleyin uyuduunuz veya

gndz vakti gezip dolatnz bir srada size azap
etmek istese, sizi Rahmana kar kim koruyabilir?
Ebette onlar tehlikelerden koruyan ve nimetler iinde
yaatan Allahtr. Fakat onlar, bunu bile bile Rablerinin
t ve uyars olan u Kurandan yz eviriyorlar.

43.
Yoksa
onlarn,
kendilerini
Bize
kar
koruyabilecek tanrlar m var ki, bu kadar pervaszca
ayetlerimizi inkr ediyorlar? Hayr, o szde tanrlar kendi
kendilerini bile koruyacak gce sahip deiller ve
Bizim tarafmzdan bir yaknlk da gremeyecekler.

44. Aslnda Biz onlar ve atalarn nimetler iinde
yaattk da, hayat gzlerinde hi bitmeyecekmi gibi
uzun grnd. Sahip olduklar servet, g ve saltanatn
ebediyen
sreceini
zannedip
azgnlamaya,
hi
lmeyecekmi
gibi
davranmaya
baladlar.
Oysa
grmyorlar m ki, Biz hkm ve kudretimizle
yeryzne gelip onu her yanndan nasl peyderpey
eksiltiyoruz?
Gemite yaam nice toplumlarn, azgnlklarndan
dolay yok edildiini bilmiyorlar m? Depremlerle,
savalarla, toplumsal ve ekonomik krizlerle nfuslarn
nasl krp dattmz, zerlerindeki ablukay her geen
gn daralttmz grmyorlar m? evrelerinden, dost ve
akrabalarndan birer ikier mezara yolladklar insanlarn
hlini dnp ibret almyorlar m? Btn bunlar,
yaklaan felketin habercisi deil mi?
Hal byleyken, inkrclar, hak ve hakikat karsnda
hl stn geleceklerini mi zannediyorlar?










45. Ey Peygamber! Uyarlara devam ederek de ki: Ey
insanlar!
Ben
sizi
kendi
grlerimle,
ahsi
dncelerimle deil, ancak Allah katndan gelen Kuran
gibi bir vahiyle uyaryorum. Ne var ki, gereklere
kulak tkayan sarlar ne kadar uyarlsalar da,
kendilerini felketten kurtaracak bu ary iitmezler.
Bununla birlikte:

46. Onlara Rabbinin azabndan ufack bir esinti

bile dokunuverse, derhal Eyvahlar olsun bize,
meer biz ne zalimmiiz! diye feryat ederler. Peki,
Byk Mahkemede ne yapacaklar?

47. Hesap Gn adalet terazilerini kuracaz ve

hi kimseye en ufak bir hakszlk yaplmayacak.
yle ki, yaplan her iyilik veya ktlk incir ekirdei
kadar kk bile olsa, onu da hesaba katacaz.
Hesap grmek iin Biz elbette yeteriz. te bunun
iin, kitap ve eli gndererek insanl her devirde
uyarmzdr:

48. Dorusu Biz, vaktiyle Musa ile Haruna da,

ktlklerden titizlikle saknan o takva sahipleri iin
gnlleri aydnlatan bir k kayna ve bir t ve

hikmet kitab olarak Tevrat, doruyu eriden ayrmaya

yarayan o amaz ly vermitik.

49. O takva sahipleri ki, Rablerine gayben, yani

Onun zatn gremedikleri hlde, varln, Rab ve lh
olarak birliini, sonsuz kudret ve merhametini gzler
nne seren saysz yaratl mucizelerini grerek iman
eder, Ona yrekten bir saygyla balanr ve ecel
vaktinin gelip ataca o Son Saatin korkusuyla
titrerler.

50. Ey insanlar! te bu elinizdeki Kuran da, doru

yolu gstermek zere gndermi olduumuz hayr ve
bereketlerle dolu bir hikmet, t ve uyar kitabdr.
imdi siz onu bile bile inkr m edeceksiniz?

51. Dorusu Biz Musadan ok daha nce,

brahime stn ahlk zellikler ve salam bir
muhakeme yetenei vererek ona da hak ettii
olgunluu bahetmitik. Onun buna lyk olduunu
ok iyi biliyorduk.

52. Hani brahim, babasna ve kavmine seslenerek,

Nedir bu tapp durduunuz heykeller? demiti.

53. Onlar da, Atalarmzn onlara tapmakta

olduunu grdk, biz de onlar kr krne izleyip ayn
putlara tapyoruz! dediler.

54. brahim, O zaman siz de, atalarnz da apak

bir sapklk iindesiniz! dedi.

55. Onlar, Bu szlerinde gerekten ciddi misin,

yoksa bizimle oyun mu oynuyorsun? diye sordular.

56. brahim, Elbette ciddi sylyorum! dedi, Sizin

Rabbiniz u heykeller deil, gkleri ve yeri yoktan
var eden ve tm evrenin gerek sahibi, efendisi,
yneticisi ve Rabbi olan Allahtr ve ben, buna bizzat
ahitlik ederim!

57. Ve iinden, Allaha yemin olsun ki, siz

arkanz dnp buradan uzaklar uzaklamaz
putlarnzn hakkndan geleceim! dedi.

58. Bylece brahim, hi kimsenin olmad bir saatte
gizlice puthaneye girerek, eline geirdii bir baltayla
btn putlar parampara etti. Fakat en byk puta
hi dokunmad ki, olup bitenler hakknda bilgi edinmek
zere o putun tanklna bavursunlar. Bylece, onun
konuamad, gremedii gereini idrak edip putlara
tapmaktan vazgesinler.

59. Ertesi sabah mabede gelip putlarn halini gren

mrikler, Kim yapt bunu ilhlarmza? diye
bardlar, Bunu yapan her kimse, gerekten ok
zalim biriymi!

60. lerinden bazlar, brahim adnda gen bir

adamn putlarmz hakknda ileri geri konutuunu
duymutuk! dediler, Bunu ondan bakas yapm
olamaz!

61. yleyse, onu derhal yakalayp insanlarla
yzletirin ki, bu szleri sylediine ahitlik etsinler!
dediler. Bylece, brahimi tutup getirdiler ve:

62. Ey brahim, bunu

yaptn? diye sordular.

ilhlarmza

sen

mi

63. Zaten bu soruyu bekleyen brahim, Hayr! dedi,

Bunu olsa olsa, u byk put yapmtr.
nanmyorsanz
kendilerine
sorun,
tabii
eer
konuabilirse!

64. Bu szler, beyinlerinde imek gibi akt. Bunun

zerine, bir an iin vicdanlarnn sesine kulak
vererek, ilerinden, Aslnda brahim doru sylyor,
bizim yaptmz dpedz samalk, bu aciz putlara
tapmakla, asl haksz durumda olan biziz! dediler.

65. Ne var ki, yzyllardan beri sregelen bir sistemin

yanlln itiraf etmek ve dnk ocuun karsnda
yenilgiyi kabullenip hakikate boyun emek onlar iin hi
de kolay deildi. Dahas, tek tanr inancn benimsemek
ve bu inanca gre hayat yeni batan kurmak hi mi hi
ilerine gelmezdi. Hakszln, hrszln, smrnn
mahkm edildii, drstlk ve erdemliliin en yce deer
hline geldii, hak ve adalet prensiplerinin egemen
olduu bir toplum dzeninde yaamak onlar iin lm
demekti. Bunun iin, eski kafalarna geri dnp, Lf
cambazl yapma, ey brahim! dediler, Sen de
pekl bilirsin ki, putlar konuamaz!

66. brahim, Madem yle! dedi, Ne diye Allah
brakp
da,
size
hibir
fayda
veya
zarar
veremeyecek
kadar
aciz
olan
bu
eylere
tapyorsunuz?

67. Gya akl banda adamlarsnz, utann u
hlinizden! Size de, Allah brakp taptnz eylere
de yazklar olsun! Hl aklnz kullanmayacak
msnz?

68. Bunun zerine, kfrn elebalar halk kkrtarak,
Bu adamn hakaretlerine daha ne kadar sessiz
kalacaksnz? dediler, Haydi durmayn, onurunuzu
kurtarmak iin bir eyler yapacaksanz, derhal onu
atee atn da ilhlarnza arka kn!

Bylece dev bir ate hazrladlar ve brahimi mancna

koyup atein ortasna attlar. Fakat bilmiyorlard ki, Allah
dilemedike bak kesemez, kurun ldremez, ate
yakamazd. Nitekim:

69. Ey ate! dedik, brahime serinlik ve

selmet ol! Bir de baktlar ki brahim, deta gl
bahesine dnen atein ortasnda Rabbine secde
etmekteydi.

70. Evet, bu zalimler ona hileler, tuzaklar kurmaya

altlar, fakat Biz hepsini byk bir azapla helk edip
ykma urattk!

71. Ardndan da, hem brahimi hem de kardeinin

olu Lutu kfirlerin elinden kurtardk ve tm insanlk
iin hayr, mutluluk ve bereket kayna kldmz
am diyarna, yani bugnk Suriye, Filistin ve rdn
civarndaki kutsal topraklara ilettik. Artk tebli
mcadelesi bu blgelerde yrtlecekti.

72. brahimi kurtarmakla kalmadk, ona oullar

smaili, shak ve ayrca torunu Yakupu bir ltuf
olarak armaan ettik. Onlarn her birinin drst ve
erdemli kimseler olmasn saladk.

73. Ve onlar, buyruklarmz dorultusunda

insanla doru yolu gsteren birer nder kldk.
Kendilerine iyi iler yapmay, namaz klmay ve
zekt vermeyi emrettik. nk onlar, gnderdiimiz
hkmler dorultusunda yaayarak, yalnzca Bize kulluk
eden kimselerdi.

74. Luta da katmzdan ilim ve hikmet bahettik ve

onu, irkin iler yapmay alkanlk hline getiren
bir toplumun elinden kurtardk. Kadnlar brakp
erkeklere ynelen bu azgn halk ise, tamamen helk
ettik. nk onlar, gerekten de yoldan km
ahlksz bir toplumdu.

75. Bylece, Lutu da ltuf ve rahmetimizi hak eden

kullarmz arasna kattk. O, gerekten ok drst ve
erdemli bir kimseydi.

76. Nuha da ilim ve hikmet verdik. Hani Nuh

brahimden yllar nce, Ey Rabbim, kfirlerle
mcadelemde yenik dtm, bana yardm et! diye dua
etmiti. Biz de arsna cevap vererek hem onu,
hem de onunla birlikte olanlar Nuh tufan denen o
byk felaketten kurtardk.

77. Ve ayetlerimizi yalanlamaya kalkan topluma

kar onu destekledik. Gerekten onlar, tepeden

trnaa ktle batm bir toplumdu. Bu yzden

hepsini korkun bir tufanla sulara batrp bouverdik.

78. Davuda ve olu Sleymana da ilim ve hikmet

vermitik. Hani onlar, bir toplulua ait koyun
srsnn geceleyin girip rnlerini harap ettii bir
ekin tarlas hakknda hkm vermilerdi. Biz,
onlarn hkm verirken doru ve adalete uygun yargya
varabilmek iin ne byk aba harcadklarn, insanlarn
haklarn korumak iin ne kadar zen gsterdiklerini
gryorduk.
Bir adamn koyunlar, geceleyin yanllkla komu
tarlaya girip btn rnleri tahrip etmiti. Davud, tahrip
edilen rnlerin deerine eit miktarda hayvann tarla
sahibine tazminat olarak verilmesine hkmetti.

79. Bunun zerine, henz gen yataki Sleymana,
bu dava hakknda en dilne zm ilham ettik.
Sleyman babasnn huzuruna gelerek, Bence sry
bir yllna tarla sahibine verelim. Bu zaman zarfnda
koyunlarn st, douraca yavrular, yn vs. onun
olsun. Bu arada, tarlay da onarp eski hline getirmesi
iin sr sahibine verelim. Bylece hem tarla sahibinin
urad kayp telfi edilmi, hem de sr sahibi madur
edilmemi olur. dedi. Bu hkmn daha dil olduunu
gren Davud, kararn deitirdi.
Geri Davudun verdii karar da yanl deildi. nk
Biz her ikisine de salam bir muhakeme yetenei
ve ilim bahetmitik. yle ki;
Davud ile beraber snrsz kudret ve yceliimizi dile
getirip tesbih etmekte olan dalar, talar ve hatta
kular onun arsna boyun edirmitik. Davud
insann ruhunu okayan ili sesiyle Zeburdan ayetler
okurken, etrafnda toplanan kularn cvltlarna karan

nameleri dalarda perde perde yanklanyor, Allahn

kudret ve egemenliini tm evrene iln eden bir zikir
olarak semalara ykseliyordu.
Evet, btn bunlar Biz yapyorduk. Ve Davud gibi
Allaha ynelirseniz, size de ayn nimetleri veririz.

80. Ayrca Davuda, demiri eritip ekillendirme imkn

ve becerisi vererek savata sizi dman saldrsndan
koruyacak rme zrh yapma sanatn rettik. te
Biz, insanolunu byle stn yeteneklerle donattk. Fakat
siz, bunca nimetler karsnda Rabbinize gereince
krediyor musunuz?

81. Ve Sleymana, cokun rzgrlar kontrol altna

alp diledii ynde estirme gc bahettik. yle ki, bu
rzgrlarla akp giden yelkenli gemiler, onun kontrol
altnda dnyann drt bir yanndan tad hesapsz
zenginlikleri yklenerek, her kar topran nimet ve
bereketlerle donattmz lkeye, yani Peygamberler
diyar Filistine doru akp giderlerdi. Evet, Biz her
eyi en mkemmel ekilde bilmekteyiz.

82. Ve cin eytanlarndan bir ksmn da onun

buyruuna vermitik. Bunlar, onun iin dalglk
yaparak denizin altndan inci ve mercan karyor,
bundan baka inaat, oymaclk gibi ustalk gerektiren
iler yapyorlard. te bu eytanlar da gzetim
altnda tutan, gerekte yine Bizdik.

83. Eyyuba da Peygamberlik vermi ve zorluklar

karsnda sabredip direnme konusunda onu mminlere
rnek klmtk. Hani o Rabbine el ap yalvararak, Ey,
Rabbim! diye seslenmiti, Bama yle etin bir
bel gelip att ki, ailemi, malm-mlkm ve salm
tamamen kaybettim! Elimden tut, bana yardm et ya Rab!
phesiz
sen,
merhamet
edenlerin
en
merhametlisisin.

84. Biz de onun duasn kabul etmi ve bandaki
skntlar gidermitik. Sonra da katmzdan bir
rahmet ve kulluk edenlere t verici bir hatra
olmak zere, ona maln mlkn, ailesini ve bir o
kadarn daha vermitik.

85. smaile, drise ve Zlkf olarak da bilinen

Zlkifle de katmzdan ilim ve hikmet vermitik.
Bunlarn hepsi de zorluk ve skntlara kar sabrla
gs geren kimselerdi.

86. Bu yzden onlar ltuf ve rahmetimizi hak eden
kullarmzn iine kattk. Gerekten onlar, son derece
drst ve erdemli kimselerdi.

87. Yapt hata yznden byk bir balk tarafndan

yutulan ve gn boyunca baln karnnda kaldktan
sonra ltfumuz sayesinde kurtulan Znnun (Balk Sahibi)
lakapl Yunusa da katmzdan ilim ve hikmet vermitik.
Hani Yunus, btn t ve uyarlara ramen bir trl
doru yola gelmeyen kavminin inkrc ve alayc tutumu
karsnda fkeye kaplarak iznimizi almadan grev
yerini terk edip gitmiti. Bu davranndan dolay
kendisini cezalandrp skntya dreceimizi hi
hesaba katmamt. Bylece, kasabadan ayrlp deniz
kenarna gitti. Bir yolcu gemisine binip denize ald.
Fakat aniden gemi batma tehlikesiyle kar karya kald.
Bunu aralarnda gnahkr bir kiinin bulunmasna
balayan gemiciler, Gelin aramzda kura ekelim de, bu
felketin kimin yznden geldiini bulup onu gemiden
atalm! dediler. ekilen kura sonucu Yunus denize atlp
da byk bir balk tarafndan yutulunca, karanlklar
ierisinde Rabbine el ap yle yakard: Ey yce
Rabbim, Senden baka ilh yoktur. Acziyetimi itiraf
ediyor ve senin sonsuz merhametine snyorum. Sen
eksiklik ve noksanlk ifade edebilecek btn sfatlardan
uzaksn, insan hayalinin ulaabilecei her trl
tasavvurun stnde ve tesinde, yceler ycesisin!
Dorusu ben, emrini gz ard etmekle kendime
zulmettim!

88. Biz de onun duasn kabul ettik ve iine

dt o skntdan onu kurtardk. te Biz,
inananlar byle kurtarrz.

89. Ve hani Zekeriya Rabbine el ap yalvararak,

Ey Rabbim! diye seslenmiti, Beni bu etin
mcadelemde yapayalnz ve yardmcsz brakma.
nk bu mmetin, ona yeni bir ruh kazandracak

tertemiz bir nesle ihtiyac var. Bana katndan, tevhid

sancan omuzlayacak hayrl bir nesil, gzm arkada
brakmayacak gvenilir bir yardmc, bir dost ihsan eyle
ya Rab! Ben mmetimi, ailemi, malm mlkm sana
emanet ediyorum. Senden baka tm varlklar fnidir.
Herkes gp gittikten sonra baki kalan, her eyin vrisi
olan ancak sensin ve sen vrislerin en hayrlssn.

90. Bunun zerine, onun duasn kabul ettik.
ocuk
douramayacak
durumda
olan
hanmn
iyiletirdik ve ona hayrl bir evlat olarak Yahyay
armaan ettik. Gerekten de onlar, iyilik yapmakta
birbirleriyle
yaran,
rahmetimizi
umarak
ve
azabmzdan korkarak Bize yalvarp yakaran ve
emirlerimize saygyla boyun een kimselerdi.

91. Ve o iffetini koruyan Meryeme de katmzdan
ilim ve hikmet bahetmitik. Tertemiz ahlknn mkfat
olarak da, ona babasz bir ocuk hediye etmek iin
ruhumuzdan hayat flemi ve hem onu hem de
olunu, yani sa Peygamberi tm insanla sonsuz ilim,
kudret ve rahmetimizi gsteren apak birer delil
klmtk.

92. Ey insanlar! te sizin birer ferdi olmakla ykml
olduunuz
milletiniz,
yukardan
beri
anlatlan
Peygamberlerin temsil ettii ve ayn Allaha, ayn
kitaplara, ayn Peygamberlere inanan ve tevhid inanc
etrafnda kenetlenen bu biricik millettir ve Ben de
sizin Rabbinizim, yleyse yalnzca Bana kulluk edin!

93. Ama gel gr ki, bu Peygamberlerin izinden gittiini

iddia
edenler,
aralarndaki
bu
birlii
bozup
parampara ettiler! Oysa hepsi dnp dolap Bizim
huzurumuza gelecektir. te O Gn:

94. Her kim Allahn ayetlerine iman etmi olmak

artyla gzel ve yararl davranlar ortaya
koyarsa, elbette emekleri boa gitmeyecektir.
nk Biz, yaplan iyilik ve ktlklerin hepsini bir bir
kaydediyoruz.
nkr
edenlere
gelince,
onlar
da
zulm
ve
hakszlklarnn cezasn ksmen dnyada ekecekler.
Fakat asl cezay te dnyada grecekler:

95. Bizim helk ettiimiz bir toplumun, maher
gn Bize dnmemesi ve yaptklar ktlklerin hesabn
vermemesi mmkn deildir.
Bu ayeti yle anlamak da mmkndr:
Bizim helk ettiimiz bir toplumun, bir daha dnya
hayatna dnmesi asla mmkn deildir.

96. Ta ki Yecc ve Mecc denilen istilc toplumlar

dizginleyen setler yklp alnca, emperyalist devletler
ve uluslararas smr irketleri dnyay ele geirmek
zere akla hayale gelmedik yol ve yntemler kullanarak
her tepeden akn akn mazlum halklarn zerine
saldracaklar. Bylece insanlk, tm dnyay kuatan
mthi bir bunalm ve kargaann penesine decek.

97. te o zaman, gerekleeceinde asla kuku

olmayan o vaad, yani kyamet vakti yaklam
demektir. Kyamet kopunca tm insanlar yeniden
diriltilip Rablerinin huzuruna getirilecekler. te o anda,
inkrclarn gzleri korku ve dehetle yerinden
frlayacak ve Vay bamza gelenlere! diye feryat
edecekler, Biz nasl oldu da, buna kar bylesine
umursamaz davrandk. Yok yok, aslnda dpedz
zalim kimselerdik biz! diyecekler. Fakat son pimanlk
fayda vermeyecek.

98. Allah onlara, Ey zalimler! diye seslenecek, Siz
ve Allahtan baka taptnz putlar, dzmece tanrlar,
ilhlk taslayanlar; hepiniz cehennem odunusunuz ve
bir daha asla kmamak zere oraya gireceksiniz!

99. Allaha itaat edercesine szn dinlediiniz,
emrine itaat ettiiniz u zalim insanlar neyin doru neyin
eri olduunu belirleme konusunda yetki sahibi birer
otorite, yani tanr olsalard, cehenneme girmezlerdi.
Oysa ite hepiniz atee giriyorsunuz, stelik sonsuza
dek orada kalacaksnz!

100. Onlar orada, ac ve strap iinde ocuklar gibi
hkra hkra alayacaklar. Cehennemin alevleri
arasnda yle feci bir ekilde i ekecekler ki Orada,
feryat ve iniltiden baka bir ey duymayacaklar.

101. man edip gzel iler yaptklar iin tarafmzdan

kendilerine en gzel mkfat takdir edilmi olanlara
gelince, onlar cehennemden uzak tutulacaklardr.
yle ki:

102. Onun o korkun uultusunu iitmeyecekler

bile. Canlarnn ektii sonsuz nimetler ierisinde,
sonsuza dek orada yaayp gidecekler.

103. Kfirleri dehete dren o byk korku, onlar

zmeyecek. Melekler onlar, Size sz verilen mutlu
gn ite bugndr! mjdesiyle karlayacaklar.

104. O gn kinat, kitap sayfalarn drp katlar

gibi dreceiz. Onu balangta nasl yoktan var
ettiysek, aynen yle, fakat farkl zelliklerle yeniden
yaratacaz. Bu, yerine getirmeyi taahht ettiimiz
bir szdr. Biz elbette szmzde duracak, bunu
mutlaka yapacaz! Nitekim daha ncekilere de ayn
sz vermitik:

105. Andolsun Biz, dier bir ad da Zikir olan hikmetli

t ve uyarlarla dolu Tevrat gnderdikten sonra
Zeburda da yle yazdk: Yeryzne, ancak

ayetlerime iman eden drst ve erdemli kullarm

vris olacak ve sonunda cennet yurdu onlarn ebed
vatan olacaktr.

106. te bu anlatlanlarda, yalnzca Allaha kulluk

ederek huzura, mutlulua ulamak isteyen bir toplum
iin, doru yola ileten nice tler vardr.

107. Ey Muhammed! Biz seni baka bir amala deil,

ancak lemlere ve tm yaratlmlara rahmet ve
bereketimizi ihsan etmek ve bylece insanl inkr ve
cehalet karanlndan kurtararak hem dnyada hem
hirette mutlulua ulatrmak iin gnderdik.

108. O hlde, tm insanla seslenerek de ki: Ey

insanlar! Bana ancak, ilhnzn ei ve orta olmayan
tek bir lh olduu vahyedilmitir. Bana bildirilen en
temel hakikat budur. O hlde, siz de Mslman olarak
Rabbinize yrekten boyun emek istemez misiniz?

109. Eer inat edip yz evirirlerse, onlara de ki:
Ben size Rabbimin mesajn olduu gibi duyurdum.
Fakat size vadedilen azap yakn mdr uzak mdr,
bunu bilemem. Onun iin, bir an nce zulm ve
hakszlklara son verip Rabbinize ynelmenizi tavsiye
ederim.

110. Hi kukusuz O, aktan sylenen szleri de

bilir, iinizde gizlediiniz gizli niyet ve dncelerinizi
de bilir.

111. Yaptnz bunca ktlklere ramen hl helak

edilmemi olmanz sizi sevindirmesin. Bilmiyorum, belki
de banza gelecek azabn ertelenmesi snanmanz ve
ecel denilen sre gelip atncaya kadar dnyada
yaatlmanz iindir.

112. Peygamber, son uyarlarn yaptktan sonra
Rabbine el ap yalvararak Ey Rabbim! dedi, Artk
adaletinle aramzda hkmn ver! Ve inkrclara
seslenerek, Ey zalimler! diye haykrd, Bizim
Rabbimiz, tvbe eden kullarn balayan sonsuz
kudret ve merhamet sahibi Rahmandr! Ama siz, Allah
kendisine ortaklar edinmitir! O, kitap ve Peygamber
gndermez, insan babo brakmtr! Bizleri ldkten
sonra dirilip hesaba ekmeyecektir! nsan herhangi bir
ahlk kaytla snrlandrmamtr! diyorsunuz. Allah
hakknda uydurduunuz bu iftiralar karsnda, ancak
Onun yardmna snrz biz!