57.

HADD SURES
Medine dneminin sonlarna doru gnderilmitir. Adn, 25. ayetinde
geen ve demir anlamna gelen el-Hadid kelimesinden almtr. 29
ayettir.

Rahman ve Rahim olan Allahn Adyla!

Beni yoktan var edip stn yeteneklerle donatan ve kulluk greviyle
yeryzne gnderen sonsuz efkat ve merhamet sahibi yce Rabbimin
adyla, Onun verdii g ve yetkiye dayanarak ve yalnzca Onun adna
okuyor, sylyorum:

1. Gklerde ve yerde bulunan btn varlklar, daima Allah vgyle
anarak yceltmektedir. u muhteem kinat nizam ierisinde yer alan
her ey, kendisini yaratan varln her trl kusur ve noksanlktan uzak
olduunu anlatmaktadr. Eer evrenizdeki varlklara ibret nazaryla
bakacak olursanz, her zerresinin Allah zikrettiini greceksiniz.

Gerekten O, sonsuz kudret ve hikmet sahibidir. Asla yersiz ve

gereksiz hkm vermeyen ve hkmne kar konulamayan Yce
Yaratcdr.

2. Gklerin ve yerin ynetim ve hkmranl yalnzca Ona aittir:

Yaatan ve ldren Odur. l bedenleri bir Gn diriltecek olan da

Odur. nk O, her eye kadirdir.

3. Allah her bakmdan sonsuzdur, snrszdr. O hem ilktir, hem de son.

Her eyden nce vard ve her eyden sonra da var olacaktr. O, zamann ve
meknn zerindedir, ezel ve ebeddir. O, yaratt varlklarda grlen
muhteem sanatyla apak ortadadr, fakat zatyla gizlidir. Hi kimse
Onun mahiyetini tam olarak kavrayamaz. Fakat O, her eyi en mkemmel
ekilde bilir.

4. Gkleri ve yeri alt evrede yaratan, fakat sonra bir kenara ekilip
mahlkat kendi kaderiyle ba baa brakmayan, aksine, snrsz kudret ve
hkimiyetinin sembol olarak Egemenlik Tahtna oturan Odur.

yle ki, O, yerin iine giren ve oradan kan; gkten inen ve oraya
ykselen her eyi bilir. Allah yerin iine giren canl ve cansz varlklar,
akan sular, szlen damlalar, atlan taneleri, gmlen cesetleri, ekilen
tohumlar, gizlenen bcekleri, oradaki madenleri, doalgaz, fosilleri, tarih
kalntlar bilir. Yerden kan varlklar, fkran pnarlar, yeeren filizleri,
patlayan volkanlar da bilir. Ayn ekilde gkten inen rzklar, yaan
yamurlar, gnderilen vahiyleri, rahmeti, azab, akan imekleri, den
yldrmlar, yansyan nlar, kayan gktalarn da bilir. Yine ge
ykselen dualar, ruhlar, melekleri, buharlar, gazlar, bulutlar, ses
dalgalarn, elektrii, soukluu, scakl da bilir.

Her nerede olursanz olun, O sonsuz ilim ve kudretiyle her an ve her

yerde sizinle beraberdir. Unutmayn, Allah yaptnz her eyi
grmektedir ve ona gre hak ettiiniz karln mutlaka verecektir.

5. Gklerin ve yerin ynetim ve hkmranl yalnzca Ona aittir.
Btn iler ve olular, her eyin kayna olan Allaha dndrlr.

6. O Allah ki, mkemmel bir dzen iinde ve periyodik aralklarla bazen

geceyi ksaltp gndze ekliyor, bazen gndz ksaltp geceye ekliyor.
Unutmayn ki, O kalplerin iindeki btn gizli niyet ve dnceleri
bilmektedir.

7. yleyse, Allaha ve Elisine gerek anlamda iman edin ve sizi geici

olarak kullanmaya yetkili kld servet, g, yetenek, ilim, vakit gibi gzel
eylerden bir ksmn, Allah yolunda mcadelede harcayn. nk
iinizden her kim bu Kitaba yrekten iman eder ve onun gsterdii
dorultuda harcama yaparsa, onlara Allah katnda byk bir dl
verilecektir.



8. Peygamber sizi Rabbinize iman etmeye arp dururken, niin
Allaha inanmayasnz ki? stelik o, Allaha ve Peygambere sonuna
kadar itaat edeceinize dair sizden kesin bir sz de almt. Syleyin,
eer Ona gerekten inanyorsanz, Onun hkmne boyun emeniz
gerekmez mi?

9. O Allah ki, sizi inkr ve cehalet karanlklarndan kurtarp, iman ve

ilim aydnlna karmak iin kuluna bu apak ayetleri gndermitir.
nk Allah, size kar gerekten ok efkatli, ok merhametlidir.

10. Size ne oluyor ki, malnzdan bir ksmn Allah yolunda

harcamaktan kanyorsunuz? Oysa gklerin ve yerin zenginlikleri
zaten Allahndr. Sizin olduunu sandnz servet ve zenginlikler aslnda
size geici olarak verilmi birer emanetten baka bir ey deildir. yleyse,
sizin yardmnza en ok ihtiya duyulduu bir zamanda malnzla ve
cannzla Allah yolunda mcadele edin.

nk iinizden, fetihten nceki zor ve skntl dnemde Allah
yolunda mallarn harcayp savaanlar, sonradan bu ie girien
mminlerle bir olmazlar. Her ne kadar Allah her ikisine de en gzel
dl olan cenneti vaad etmise de, onlar, slmn hkimiyetinden sonra
mallarn Allah yolunda harcamaya ve savamaya balayan
kimselerden daha stn bir dereceye sahiptirler.

Unutmayn, Allah yaptnz her eyden haberdardr.

O hlde, elinizdeki nimetleri en ok kr getirecek yerlere harcayarak
akllca yatrm yapn:

11. Kim Allaha gzel bir bor vermek ister ki, Allah da bu borcu ona
hirette kat kat fazlasyla geri desin ve ona ok deerli bir mkfat
versin? Yani kim cann, maln ve sahip olduu dier nimetleri Allah
yolunda feda ederse, Allah bunu kendisine verilmi bir bor kabul eder ve
bu fedakrl yapan kulunu, Hesap Gn sonsuz cennet nimetleri ve
honutluu ile dllendirir.

12. O Gn kfirler ve mnafklar karanlklar iinde cehenneme doru

yol alrlarken, inanan erkek ve kadnlarn imanlar ve gzel davranlar
sayesinde kazandklar nurlarnn, cennete giden yolu aydnlatmak iin
nlerinden ve sa taraflarndan hzla akp gittiini greceksin.

Onlara denilecek ki: Bugn size mjdeler olsun! Sizin dlnz,

aalarnn altndan rmaklar aldayan ve sonsuza dek iinde
yaayacanz cennet baheleridir. te en byk kurtulu budur.

13. O gn karanlkta kalan ikiyzl erkekler ve kadnlar mminlere

yalvararak, Ne olur bizden tarafa bir bakn da, sizin nurunuzdan alp
aydnlanalm! diyecekler. Fakat onlara, Hayr! denilecek, Bunu elde
etmenin yeri buras deil, dnya hayatdr. O hlde arkanza dnn de,
nuru gemiteki hayatnzda arayn. denilecek.

Bylece mminlerle mnafklarn arasna, i ksmnda ilh rahmet

bulunan, d yz ise cehennemdeki azaba bakan ve bir taraftan
dierine gei kaps olan yksek bir sur ekilecektir.

14. Mnafklar, surun te yanndaki mminlere seslenerek, Biz

dnyada sizinle birlikte deil miydik? Biz de kelime-i ehdet
getirmemi miydik? Sizinle birlikte oru tutup namaz klmam mydk? O
halde niin burada ayn yerde deiliz? diye onlara seslenecekler. Buna
karlk mminler, Evet, grnte bizimle birlikteydiniz. diyecekler,
Ne var ki, siz ikiyzllk ederek kendinizi felkete srklediniz ve
hak ile batln savanda mminlerin safnda yerinizi almanz gerekirken,
hangi taraf kazanacak diye beklediniz. Ve bu dinin hak din olduunu
bildiiniz hlde, ona hep kukuyla baktnz. Bakalarnn kalplerine de
phe tohumlar ektiniz. Bylece, Allahn lm emri gelip atncaya
kadar bo kuruntularnz sizi oyalayp durdu ve o aldatc eytan ve
dostlar, bazen din adam kisvesiyle karnza kp Allahn ayetlerini
arptarak, hakk batl, batl hak gstererek, bazen de Rabbinizin efkat ve
merhametine gvendirerek sizi Allah ile aldatt.

15. te bu yzden, bugn ne sizden ne de inkr edenlerden

herhangi bir kurtulu fidyesi kabul edilmeyecektir. Hepinizin varaca
yer cehennemdir ve size yaraan odur. Ne kt bir son!

16. Allahn bu dehet verici uyars ve ycelerden indirdii hakikat
karsnda, Mminlerin kalplerinin yumuayp saygyla rperecei
vakit hl gelmedi mi? O hlde mminler, paslanmaya yz tutan
gnllerini Kuranla yeniden aydnlatsnlar da, daha nce kendilerine
kitap verilen ve vahiyle tanmalarnn zerinden uzun bir sre getii
iin iman heyecann yitiren, kalpleri gaflet perdesiyle kapanp katlaan
ve bugn biroklar yoldan km olan Yahudi ve Hristiyanlarn
durumuna dmesinler.

17. yi bilin ki, Allah lmnden sonra topraa yeniden hayat verir.
Gkten yadrd yamurlarla yeryzn rengrenk ieklerle donatan
Allah, imana susam l kalplere de indirdii Kuran sayesinde yeniden
hayat verecektir. te size ayetlerimizi byle akladk ki, aklnz
kullanp doru yolu bulasnz.

18. Gerek u ki, Allah yolunda karlksz yardmda bulunarak

deta Allaha gzel bir bor vermi olan mmin erkek ve kadnlara,
yaptklar iyiliklerin karl kat kat fazlasyla denecek ve bylece
onlar, cennet gibi muhteem bir dl kazanacaklar.

19. Allaha ve btn elilerine iman eden bu mminler var ya, ite
iman iddiasnda dosdoru olanlar ve Hesap Gn Rableri katnda
hakikate ahitlik edecek olanlar onlardr. O Gn onlara, hak ettikleri
mkfatlar ve cennet yolunu aydnlatacak nurlar mutlaka verilecektir.

Nankrlk edip ayetlerimizi inkr edenlere gelince, onlar da

cehennemi hak eden kimselerdir.

20. yi bilin ki, iman ve onun gerei olan salih amelden soyutlanm bir
dnya hayat, ancak gelip geici bir oyun, gaflete dren bir elence,
aldatc bir ss, birbirinize kar vnme sebebi ve daha ok servet ve
vnlecek nesiller oaltma yarndan ibarettir.

Onun vadettii zevkler, tpk yamurun yeerttii bitkilerin hline

benzer ki, onun sulayp yetitirdii bitkiler iftilerin pek houna
gider, fakat zamanla bu gz alc bitkiler ve rengrenk iekler
kurumaya yz tutar ve bir de bakarsn ki, tamamen sararp solmu ve
sonunda erp hline gelmiler. te dnyann lks ve ihtiam da
byle yok olup gidecektir. hirette ise, ya zalimleri bekleyen etin bir
azap vardr, ya da mminler iin Allahn balamas ve honutluu.
Demek ki hireti kazanmak iin yaanmayan bir dnya hayat, sonu
felketle biten aldatc bir zevkten baka bir ey deildir.

21. yleyse, an hret ve servet iin abalamak yerine, Rabbinizin

affna nail olmak ve eni gklerle yer kadar geni olan ve yalnzca
Allaha ve btn Peygamberlerine inananlar iin hazrlanm bulunan
cenneti kazanmak iin birbirinizle yarn. Bu Allahn bir ltfudur ve
onu, cennete girmeyi isteyen ve bu yolda aba harcayan herkese
balar. Hi kukusuz Allah, sonsuz ltuf sahibidir.

22. Ne yeryznde, ne de kendi bnyenizde banza gelen ve size
gre ilk bakta kt veya iyi grlen hibir ey yoktur ki, Biz onu
yaratmadan nce bir kitapta kaytl olmasn. Yani gerek nimet gerekse
bel ve musibet olsun, banza gelen hibir ey, Bizim bilgimiz dnda
deildir. Btn olup bitenler, bir hikmet dhilinde nceden yazlan kader
kitabnda mevcuttur. Bu nasl olur demeyin. Hi kukusuz bu, Allah iin
ok kolaydr.

23. Banza gelen btn musibetlerin ve kazanacanz btn

nimetlerin bir imtihan gerei olarak ezelden takdir edildii size bildirildi
ki, her eyin Allahn kontrolnde olduunu idrak ederek, kaybettiiniz
gzel eylere zlp ylgnla dmeyesiniz ve Allahn size bahettii
nimetler ve baarlar ile bo yere marmayasnz. Dorusu Allah,
kendini beenip vnen kimseleri sevmez.

24. nk onlar hem kendileri cimrilik yapar, hem de bakalarna
cimrilii tlerler. Her kim byle davranarak Allahn hkmnden yz
evirecek olursa, yalnzca kendisine zarar vermi olur. nk Allah
ganidir, hamiddir. nsanlarn ltuf ve cmertliine muhta deildir, asl
buna muhta olan kendileridir. Ve hibir varlk Onu vp yceltmese bile,
O kendi zatyla ycedir. Zira gerek anlamda yceltilmeye, kredilmeye
ve vlmeye lyk olan sadece Odur.
O hlde, Allahn bahettii nimetleri yoksullarla paylamaktan sizi
alkoymaya alan insan ve cin eytanlarnn szlerine aldanmayn!
Unutmayn ki;

25. Biz insanlk tarihi boyunca, Elilerimizi hakikati gzler nne seren
parlak mucizelerle ve apak belgelerle gnderdik. nsanlarn adaleti
ayakta tutmalarn salamak iin de, Elilerle birlikte kutsal Kitab ve
bu kitap sayesinde, doruyu eriden ayrt etmeye yarayan en mkemmel
adalet lsn indirdik.

Ayrca, iinde mthi bir potansiyel g ve insanlarn hayat iin

birok faydalar bulunan demir madenini uzaydan kopup gelen maden
ktleleri hlinde yeryzne indirdik ve istifadenize sunduk. Btn bunlar
size bahedildi ki, Allah gayb olarak yani Allah ve vadettiklerini
gzleriyle grmedikleri hlde Onun dinini ve Elilerini destekleyen
fedakr mminleri, zulme arka kan veya ona seyirci kalan gafillerden
seip ayrsn. Geri Allahn kendi dinini stn klmak iin sizin
yardmnza ihtiyac yoktur. O bu dzenlemeyi, insanlar imtihandan geip
ykselsinler diye yapmtr. Hi kukusuz Allah gldr, mutlak
otorite sahibidir.

26. te bu nedenle, bir zamanlar Nuhu ve brahimi de insanla k

tutan birer Eli olarak gnderdik ve onlarn soylarndan gelenlere,
Peygamberlii ve kutsal Kitab emanet ettik.

Buna ramen ilerinden sadece bir ksm doru yolu bulmu, pek
oklar ise yoldan sapmt.

27. Ve onlarn ardndan, pe pee elilerimizi yolladk. Onlardan
sonra da, Meryem olu say mucizelerimizle gnderdik ve ona ncili
verdik. Onu samimiyetle izleyenlerin kalplerine, derin bir efkat ve
merhamet duygusu yerletirdik.

Sonraki Hristiyanlarn icatlar olan ve nefsi ldrmek adna bu

dnyay tamamen terk ederek hi evlenmeden, dnyann nimetlerinden
faydalanmadan ilehanelerde inzivaya ekilme esasna dayanan
ruhbanla gelince, Biz onlara byle bir ey emretmedik, ama onlar,
gya Allahn rzasn kazanmak amacyla bunu uydurdular. Ne var ki,
insan doasna ters den bu szde ibadete gerei gibi de uymadlar. Biz
de ilerinden, gnderdiimiz mesaja gerek anlamda iman eden ve ona
gre hayat programlarn izen kimselere mkfatlarn verdik. Fakat
onlarn ou, sa Peygamberin getirdii tevhid dinini znden saptrarak
yoldan kmlard.
te imdi de, btn Peygamberlerin bir sancak gibi elden ele tayp
getirdikleri, fakat daha sonrakiler tarafndan znden saptrlp tannmaz
hle getirilen o saf tevhid inancn yeniden canlandrp btn berraklyla
ortaya koymak zere, Son Elimizi gnderdik. O halde:

28. Ey nceki kutsal kitaplara iman edenler! Allahtan gelen bu Son

arya kulak verin. Onun emirlerini inemekten saknn ve nceki
Peygamberlere iman ettiiniz gibi, Onun Son Elisine de iman edin ki,
Allah size rahmetinden iki kat pay versin, aydnlnda yryeceiniz
bir nur armaan etsin ve sizin gemi gnahlarnz balasn. nk
Allah ok balayc, ok merhametlidir.

29. Evet, Son Eliye iman edin ki, bylece Kitap Ehli olarak bilinen,
Allahn sekin ve ayrcalkl kullar olduklarn iddia ederek kutsal Kitab
kendi tekellerinde gren Yahudi ve Hristiyan din adamlar, Allahn
ltfuna hibir ekilde snr koyamayacaklarn, nk her trl ltuf
ve ihsann tamamen Allahn elinde olduunu ve onu dilediine
balayacan bilsinler.
Hi kukusuz Allah, sonsuz ltuf ve kerem sahibidir.

58. MCADELE SURES

Medine dneminde, hicretin beinci ylnda indirilmitir. Kocas
tarafndan hakszla urayan bir kadnn hak arayndan sz eden ilk
ayetinde geen tcadiluke (seninle tartan kadn) kelimesinden bu ad
almtr. Hem Mcadele (tartma) hem de Mcadile (tartan kadn)
adlaryla bilinir. 22 ayettir. Her ayetinde Allah lafz geen tek suredir.
slm ncesi Arap geleneklerine gre, erkek karsna, Senin srtn
(vcudun) bana anamn srt gibidir. deyince, bir daha ona yaklaamazd.
Bu sz syleyen kii, hanmna, Sen bundan byle bana z annem gibi
haramsn. Benim gzmde artk anam bacm gibisin, mr boyu bir daha
sana el srmeyeceim. demi oluyordu. Zhar ad verilen bu irkin
gelenek kar kocay birbirlerine ebediyen haram klar ve zavall kadna bir
bakasyla evlenme hakk tanmazd.
te gnn birinde, Medinede yine byle bir olay meydana geldi. Kocas
tarafndan zhar yaplan Havle binti Salebe adndaki bir kadn, kendisine
yol gstermesi iin Peygamberin huzuruna gelip durumu ona arz etti.
Peygamber bu konuda bir ayet olmadn, ancak kendi grne gre
kocasndan ayrlmas gerektiini ona syledi. Kadncaz, urad
hakszl tekrar tekrar dile getirerek bir zm bulmas iin Peygambere
srarla yalvaryor, Peygamber de hep ayn cevab veriyordu. Sonunda
kadn, aresizlik iinde ban ge kaldrp Ey Allahm! diye yalvard,
Yalnzlmn iddetinden ve beni perian edecek ayrlk acsndan sana
ikyette bulunuyorum! Kk ocuklarm var, onlar babasna braksam
telef olacaklar, yanma alsam a kalacaklar. Bana bir yol gster ya Rab!
kadn bunlar syledikten sonra arkasn dnp gitti. Peygamberin
huzurundan daha ayrlmamt ki, aadaki ayetler nazil oldu:

Rahman ve Rahim olan Allahn Adyla!

Beni yoktan var edip stn yeteneklerle donatan ve kulluk greviyle
yeryzne gnderen sonsuz efkat ve merhamet sahibi yce Rabbimin
adyla, Onun verdii g ve yetkiye dayanarak ve yalnzca Onun adna
okuyor, sylyorum:







1. Ey Muhammed! Allah, kocas hakknda seninle tartan ve urad
hakszl Allaha ikyet eden o kadnn szlerini iitmitir. Zaten
Allah, aranzda geen btn konumalar iitmektedir. Hi kukusuz
Allah her eyi iitendir, her eyi grendir.

2. inizden, hanmlarna Sen bundan byle benim yanmda z annem

gibisin! diyerek zhar yapanlar unu iyi bilsinler ki, bu kadnlar asla
onlarn anneleri deildir. Onlarn anneleri, ancak kendilerini
douran kadnlardr. Dorusu onlar, bunu yaparken akla, vicdana ve
ilh vahye aykr irkin bir sz sylemi ve bylece hem elerine, hem
de annelerine iftira etmi oluyorlar. yleyse, bir daha asla byle bir
cahillik yapmamak zere derhal tvbe edip Allaha ynelsinler. nk
Allah ok affedici, ok balaycdr.
O halde zhar, aza alnmamas bir szdr. Fakat sylenince de
hkmsz kalmaz. Sz yalan olmakla birlikte, kefareti deninceye kadar
kar kocay birbirine haram klar. Bunun iin, bu ii yapanlara akllarn
balarna almalar iin yle bir ceza verilmitir:

3. Hanmlarna Sen bundan byle bana anam bacm gibi haramsn!

diyerek zhar yapan, fakat sonra piman olup szlerinden dnenler
ki dnmeleri gerekir onlarn cezas, hanmlaryla tekrar kar koca
ilikisine gemeden nce bir kleyi zgrle kavuturmaktr. te
size Allah tarafndan emir ve tavsiye edilen zm yolu budur.
Unutmayn, Allah yaptnz her eyden haberdardr.

4. Fakat azat edecek kle bulamayan, hanmlaryla tekrar karkoca

ilikisine gemeden nce Ay takvimine gre tam iki ay ara vermeksizin
oru tutmaldr. Oruca mazeretsiz ara verirse, batan balamak
zorundadr. Hastalk, yallk gibi bir mazeret sebebiyle oru tutmaya gc
yetmeyen ise, altm fakirin bir gnlk yiyecek ihtiyacn kendi hayat
standard lsnde karlamaldr. Bu hkmler, Allaha ve Elisine
inancnz glendirerek dnya ve hirette kurtulu ve esenlie ulamanz
iin size emredilmitir.

O hlde, dikkatli olun. Bunlar Allahn belirledii snrlardr. Sakn bu

snrlar ap inkrclarn durumuna dmeyin. nk gerek szleri, gerek
davranlaryla Allahn hkmlerini inkr edenlere, cehennemde can
yakc bir azap vardr. yle ki:

5. Kurann hkmlerini reddederek Allaha ve Elisine kar

gelenler, kendilerinden nceki toplum ve medeniyetlerde olduu gibi,
bu dnyada zillet ve perianla mahkm edileceklerdir. Oysa Biz
onlara doru yolu gsterecek apak ayetler gndermitik. Buna
ramen, bile bile inkra saplanp zilleti hak ettiler. Fakat asl cezay
hirette ekecekler. Ayetlerimizi inkr edenlere, alaltc bir azap
vardr. Ne zaman m?

6. Allah hepsini diriltecei gn, yaptklar her eyi onlara

bildirecektir. Onlar iledikleri ktlkleri unutmu olsalar bile, Allah
hepsini bir bir sayp ortaya dkecektir. nk Allah, olup biten her
eye ahitlik etmektedir. yle ya:

7. Allahn gklerde ve yerde olan her eyden haberdar olduunu

bilmez misin? Ve yine bilmez misin ki, ne zaman kii aralarnda
fsldasalar, drdncleri mutlaka Allahtr. Be kii olsalar,
altnclar yine Odur. Bundan daha az veya daha ok da olsalar, her
yerde ve her zaman Allah onlarla beraberdir ve yaptklar her eyi kayda
gemektedir. Sonra da Hesap Gn gelip atnca yaptklar her eyi
onlara bildirecek ve hak ettikleri karl onlara tam olarak verecektir.
Hi kukusuz Allah, her eyi tam olarak bilmektedir.
O hlde, slm toplumu iinde ayr bir cephe oluturan ve Mslmanlar
birbirine drmek iin gizli toplantlar yapp komplolar hazrlayan
mnafklar, azbmdan korksunlar.

8. Baksana u Yahudi ve mnafklara; bu tr gizli toplant yapmalar

kesinlikle yasakland hlde, hl yasa inemekte srar ediyor ve
gnah ilemek, mminler arasna kin ve dmanlk tohumlar ekmek ve
Peygambere bakaldrmak amacyla gizli toplantlar dzenliyorlar.
Senin yanna geldiklerinde, seni Allahn Kurandaki selmlamasna
aykr bir tarzda selmlyorlar. Es-selmu aleykm! (Size selm
olsun!) szn kasten Es-smu aleykm! (lm sizin banza!) eklinde
telaffuz ediyorlar. Bundan dolay balarna yldrmlar dmediini
grnce de, ilerinden, Eer Muhammed gerekten bir Peygamber ise ve
ilh adalet diye bir ey varsa, bu sylediklerimizden dolay Allah bizi
cezalandrsa ya! diyorlar. Elbette cezalandracak. inde ebediyen azap
ekecekleri cehennem onlara ceza olarak yeter. Ne kt bir son!

9. yleyse, ey iman edenler! Aranzda gizli toplantlar yapacanz

zaman, sakn gnah ilemeye, insanlar arasna kin ve dmanlk
yerletirmeye ve Peygambere kar gelmeye ynelik szler
sylemeyin. Aksine, byle toplantlarda iyilik ve erdemlilik gibi gzel
davranlar yaygnlatrmak amacyla grmeler yapn ve huzurunda
toplanacanz Allahn emirlerini ineyip azabna uramaktan saknn.

10. Unutmayn ki, kt amal gizli konumalar kesinlikle eytandan

kaynaklanan irkin bir davrantr. nk eytan, bu yolla inananlar
birbirine drp zmek iin her zaman frsat kollar. Fakat Allah eytana
izin vermedike ki mminler Kurana bal kaldklar srece asla
vermeyecektir eytan ve taraftarlar onlara asla zarar veremez. O
hlde inananlar, yalnzca Allaha gvenip Onun emir ve talimatlarn
izlesinler.

Ey iman edenler! Bir mecliste otururken, Peygamber tarafndan size,

(Mcadele, 58/11)
11. Ey inananlar! Kalabalk toplantlarda otururken, size Yeni gelen
arkadalarnza yer an! denildiinde, hemen toparlanp onlara yer
an ki, bylece Allah da size rahmet ve bereket kaplarn asn. Ayrca,

Peygamber veya bir yetkili tarafndan size, Yerinizden kalkn ve

bakasna yer verin! denildii zaman bunu kesinlikle gurur meselesi
yapmayn. Hemen emre itaat ederek yerinizden kalkn ki, iinizden iman
edenleri ve kendilerine ilim bahedilmi olanlar bu fedakrlklar
sayesinde Allah yce makamlara eritirsin. nk stnlk konusunda
gerek l iman, ilim ve takvadr. Meclislerde byk ahsiyetlerin
yaknnda veya uzanda oturmak kiiyi ne yceltir, ne de alaltr.
Dolaysyla, slm nderlerine ballk onlara yakn oturmakla deil,
emirlerine itaat etmekle llr. yleyse, ilim ve imanda en nde gitmeye
aln. Unutmayn ki, Allah yaptnz her eyden haberdardr.

12. Ey inananlar! Toplumu ilgilendirmeyen kiisel meselelerinizi

srekli Peygambere arz ederek ve sadece sizinle ilgilenmesini isteyerek
onu gereksiz yere megul etmeyin. nk o sadece sizin deil, ona ulama
imkn bulamayan dier btn mminlerin sorunlaryla da ilgilenmek
zorundadr. Bunun iin, Peygamberle zel bir grme yapacanz
zaman, grmeden nce yoksullara bir sadaka verin. Bu sizin iin her
ynden daha hayrl ve daha temizdir. Fakat verecek bir ey bulamaz
ve bu yzden sadaka vermeden Peygamberle grme yaparsanz, bundan
dolay gnaha girmi olmazsnz. nk Allah ok balayc, ok
merhametlidir.

13. Peygamber ile zel grme ncesinde sadaka vermek sizi bu

kadar korkuttu mu ki, Hz. Ali ve birka kii hari aniden grme
isteinden vazgetiniz? Sadaka vermekten kanmak bir mmine yakr
m? Ama yine de Allah sizin bu kusurunuzu balad ve buyruk hedefine
ulat iin, bundan byle sadaka vermeksizin Peygamberle yalnz
grmenize izin verdi. nk artk, slm toplumunun nderiyle ba baa
grmek iin ayrlan vaktin ne kadar deerli olduunu idrak etmi
bulunuyorsunuz. Fakat ne zaman mminlerde bu zaaf tekrar ortaya
karsa, bu ayetin hkm yeniden geerli olacaktr. Allah nazarnda nemli
olan, sizin Onun emirlerine ballnzdr. O hlde, halkn nazarnda size
itibar kazandracak zel grmelerle deil, sizi Allah katnda yceltecek
gerek iyiliklerle megul olun. rnein, namaznz gzelce kln,
zektnz verin ve Allaha ve Elisine gnlden itaat edin. Ve unu hi
aklnzdan karmayn: Allah, yaptnz her eyden haberdardr.





14. Ey mmin, gzlerini a ve evrende neler olup bittiini anlamaya
al. Mmin olduklarn iddia ettikleri hlde, Allahn gazap ettii Yahudi
topluluunu kendilerine dost ve mttefik edinen u ikiyzlleri
grmyor musun? yi bilin ki, onlar ne sizdendir, ne de dost
grndkleri o Yahudilerden. Onlar ahlken o kadar alalmlardr ki,
bile bile yalan yere yemin etmekten de ekinmezler.

15. Bu yzden, Allah onlara cehennemde etin bir azap hazrlamtr.
Yaptklar ey gerekten ne kadar irkindir!

16. nk onlar, yeminlerini kalkan edinerek insanlar Allahn

yolundan saptrmaya kalktlar. Bir taraftan slma bal olduklarn
syleyip kendilerini Mslmanlarn sulamalarndan koruyor, dier
taraftan Peygamber ve Mslmanlar aleyhinde phe uyandracak aslsz
sylentiler yayarak bakalarnn slm semesine engel olmaya
alyorlar. Bu sebeple onlar, alaltc bir azab hak etmilerdir.

17. Ne o vnp durduklar ekonomik gleri ve servetleri onlar
Allahn gazabndan kurtarabilecektir, ne de o gvendikleri sper
ordular, gl kuvvetli adamlar ve ocuklar. te onlar cehennem
halkdr ve sonsuza dek orada kalacaklardr.

18. Allah onlarn hepsini dirilttii Gn, imdi size yemin ettikleri
gibi Ona da yemin edecek ve byle yapmakla, kendilerini kurtaracak bir
ey yaptklarn sanacaklar. yi bilin ki, onlar yalanclarn ta
kendileridir.
Allahn tertemiz bir ftrat zere yaratt insan, Onun mesajndan yz
evirdii zaman bakn nasl eytann klesi oluyor:

19. eytan, sahte vaadlerle onlar avucunun iine alm ve bylece

onlara Allah anmay unutturmutur. te onlar, eytann askerleri ve

yandalardr. unu iyi bilin ki, eytann yandalar eninde sonunda

hsrana uramaya mahkmdurlar. Dier bir deyile:

20. Allaha ve Elisine kar gelenler, dnyada da hirette de en
aalk kimseler arasnda yer alacaklardr.

21. nk Allah, hak ile batln mcadelesinde insanln kader kitabna

u deimez kanunu yazmtr: Ben mutlaka stn geleceim ve
Elilerim de!
Hi kukusuz Allah gldr, mutlak otorite sahibidir.

22. Allaha ve hiret gnne yrekten inanm bir toplumun, Allaha
ve Elisine dmanlk edip bakaldran kimseleri bunlar kendi z
babalar, oullar, kardeleri ve akrabalar bile olsalar sevip dost
edindiini gremezsin.

Allah onlarn kalplerine iman naketmi ve onlar kendi katndan
hayat verici bir vahiyle desteklemitir. Onlar aalarnn altndan
rmaklar aldayan ve sonsuza dek iinde yaayacaklar cennetlere
yerletirecektir. Allah onlardan honut olmu, onlar da Ondan
honut olmulardr.

te onlar Hizbullah, yani Allahn tarafnda yer alan kimselerdir. yi

bilin ki, ebed mutluluk ve kurtulua eriecek olanlar, ancak Allahn
tarafnda yer alanlardr.

59. HAR SURES

Medinede, hicretin drdnc ylnda indirilmitir. Yahudi
kabilelerinden Nadir Oullarnn srgn edilme olayn ele alan sure, adn
ikinci ayetinde geen ve sava iin toplanma veya srgn anlamna
gelen el-Har kelimesinden almtr. 24 ayettir.

Rahman ve Rahim olan Allahn Adyla!

Beni yoktan var edip stn yeteneklerle donatan ve kulluk greviyle
yeryzne gnderen sonsuz efkat ve merhamet sahibi yce Rabbimin

adyla, Onun verdii g ve yetkiye dayanarak ve yalnzca Onun adna

okuyor, sylyorum:

1. Gklerde ve yerde var olan her ey, daima Allahn snrsz kudret
ve azametini vgyle anarak yceltmektedir. u muhteem kinat nizam
ierisinde yer alan her varlk, kendisini yaratan Sanatkrn her trl kusur
ve noksanlktan uzak olduunu vicdanlara haykrmakta, Onun snrsz
ilim, kudret, merhamet, hikmet, iyilik, gzellik, adalet gibi yce vasflarn
gzler nne sermektedir. Eer evrenizdeki varlklara ibret nazaryla
bakacak olursanz, her zerresinin Allah zikrettiini greceksiniz.
Gerekten O, sonsuz kudret ve hikmet sahibidir. Asla yersiz ve gereksiz
hkm vermeyen ve hkmne kar konulamayan Yce Yaratcdr. te
kudret ve hikmetinin bir rnei olarak:

2. Mslmanlarla yaptklar antlamaya ihanet eden Medineli

Yahudilere kar balatlan ilk byk taarruzda, Kitap Ehlinden
olduklarn ne sren, fakat Son Eliyi inkr eden Yahudi Nadir Oullar
kabilesine mensup kfirleri Medine yaknlarndaki yurtlarndan srp
karan Odur.

Oysa siz ey mminler, tam tehizatl yzlerce savaya sahip olan bu

insanlarn hibir direni gstermeden kalelerinden kp size teslim
olacaklarn hi beklemiyordunuz. Nitekim onlar da o salam ve
korunakl kalelerinin, kendilerini Allahn hkmn yerine getiren slm
ordusunun taarruzundan koruyacan sanyorlard. Fakat Allah, bu
kstah zalimlerin kalplerine mthi bir korku salarak, onlar hi
ummadklar bir yerden bastrd ve en can alc noktadan, tam
yreklerinden onlar vurdu.

yle ki, onlar bu korkunun tesiriyle evlerini bizzat kendi elleriyle ve

mminlerin elleriyle ykp tahrip ediyorlard. Mslmanlara salam bir
ey brakmamak ve giderken alabildikleri her eyi gtrebilmek iin kendi
elleriyle evlerinin duvarlarn ykyor, kap ve pencerelerini skyor,
kereste ve eyalarn tarumar ediyorlard. Bu arada Mslmanlar da,
kuatma srasnda onlar tarafndan siper olarak kullanlan duvarlarn bir
ksmn kerterek yknt hline getiriyorlard. Sonunda, say ve silah
bakmndan slm ordusundan stn olan bu byk kabile, savamaya bile
cesaret edemeden Mslmanlara teslim oldu.
yleyse, ey akl sahipleri, Allah yolunda yryen bir toplumun ne
byk ltuf ve yardmlara nail olacan grerek bundan dersler karn ve

ey kfirler, bu zalimlerin bana gelenlerden ibret aln da, onlarn urad

akbete uramayn!
Peki, onlar savamay tercih etselerdi acaba srgnden
kurtulabilecekler miydi? Hayr!

3. Allah onlara srgn takdir etmemi olsayd, bu dnyada onlar

slm ordusu karsnda byk bir bozguna uratp lm ve esaretle
cezalandrarak daha ac bir azaba uratacakt. Fakat asl ceza ileride
gelecektir: hirette onlara korkun bir ate azab vardr.

4. nk onlar, Allaha ve Elisine kar geldiler. Kim Allaha kar

gelirse, unu iyi bilsin ki, Allahn cezas ok etindir.
Mminlerin sava esnasnda yaptklar tahribata gelince:

5. Ey inananlar! Nadir Oullarnn kalesini kuattnz srada, asker
harekt engelleyen herhangi bir aac kesmeniz veya harekta mani
olmayanlar kkleri zerinde brakmanz hep Allahn izniyle ve
tamamen Onun rzasna uygun idi. nk O, yoldan kan inkrclar
cezalandrmak iin mminlere bu izni vermitir. Geri sava halinde bile
olsanz, dmannzn tarlalarn, balarn bahelerini, evlerini, retim
yerlerini vs. gereksiz yere yakp ykmanza izin verilmemitir. Fakat
yeryzn fesada boan zalimlerin gcnn krlmas iin bu tr bir
tahribatn yaplmas zorunluysa, o zaman bunda hibir gnah yoktur.

6. Allahn, ciddi bir arpmann yaanmad bu kuatma sonucunda
onlardan alp Elisine verdii mal, mlk, silah, arazi, bahe ve benzeri
feylere gelince, onlar dier ganimetler gibi askerler arasnda
paylalmayacak, aadaki ayette belirtilen gruplar arasnda datlacaktr.
nk siz ey mcahitler, bunlar ele geirmek iin ne at, ne de deve srp
dmanla arpmaya girmediniz. Fakat Allah, slm nizamnn temsilcisi
olan Peygamberini kfirlere galip klarak, slm toplumunun
glenmesinde kullanmas iin bu nimetleri onun tasarrufuna devretti.
nk Allah, elilerini dilediinin zerine gnderir de, zalimlerin
kalplerine korku salarak onlar yenilgiye uratr. te bu kuatma da aynen
byle olmutur. Unutmayn ki, Allahn her eye gc yeter.

Ganimet, sava yoluyla dman ordusundan ele geirilen silah, tehizat,

hayvan, altn ve benzeri menkul mallardr. Bunun hkm 8. Enfal:1 ve
41de aklanmt. Bir lke savalarak fethedilmi bile olsa, o lkenin
topra, evleri, menkul ve gayrimenkul mallar ganimet deil, feydir. Ayn
ekilde, savalmadan ele geirilen ganimetler de feydir ve u ekilde
paylatrlmaldr:

7. Allahn, fethedilen bu ehirlerin halkndan alp Elisine verdii

fey mallar u ekilde taksim edilir:
1-Bu mallar ncelikle Allahn, yani Onun fakir ve muhta kullarnn,
2-Peygamberin ve onun vefatndan sonra slm Devlet bakannn,
3-Savata ehit den askerlerin yakn akrabalarnn,
4-Yardma muhta yetimlerin,
5-Dier yoksullarn
6-Ve evinden yurdundan uzak dm, memleketine dnemeyecek
ekilde yolda kalm olanlarn hakkdr.
Allah, bu tr dzenlemelerle aranzdaki fakirleri de kalkndrmak istiyor
ki, bylece mal ve servet, sadece zenginlerinizin arasnda dolap
duran bir gce dnmesin.

yleyse, dnya ve hirette kurtulua ermek istiyorsanz, Peygamberin
Allahtan ald yetkiyle size getirdii hayat prensiplerini gnlden
benimseyerek aln; sizi yasaklad eylerden de uzak durun. Dier bir
deyile, Allahtan gelen ilkeler nda hayatnza yn vererek ktln
her eidinden titizlikle saknn. Unutmayn, Allahn cezalandrmas
ok etindir.

8. Evet, bu mallar, yoksullarn, zellikle de, zulmn egemen olduu z

yurtlarn terk ederek Allah yolunda slm diyarna hicret eden
muhacirlerin hakkdr. nk onlar, yalnzca Allahn ltuf ve rzasn
aradklar bir de Allah ve Elisini destekledikleri iin mallarna
mlklerine el konularak yurtlarndan srlmlerdir. te onlar,
gerekten szlerinde duran dosdoru insanlardr.

9. Onlardan nce o diyar yurt edinmi ve gnllerine iman

yerletirmi olan Medineli fedakr Mslmanlara gelince, onlar, kendi
lkelerine g eden bu muhacirleri kendi canlar gibi severler ve onlara
fazladan verilen ganimetlerden dolay ilerinde en ufak bir kskanlk,
bir burukluk duymazlar. Hatta kendileri ihtiya iinde olsalar bile,
daha muhta durumda olan mmin kardelerini kendilerine tercih
ederler. Unutmayn, her kim nefsinin bencillik, kskanlk, cimrilik,
agzllk gibi tutkularndan korunursa, ite dnyada ve hirette
kurtulua erecek olanlar onlardr.

10. Onlar, ta bandan beri iman davasna gnl veren nc

Mslmanlardr. Onlardan sonra gelen ve kyamete kadar gelecek olan
mminler ise, Ey Rabbimiz! diye yalvarrlar, Bizi ve bizden nce
inanm olan kardelerimizi bala. nananlara kar kalbimizde en
ufak bir krgnlk ve nefret duygusuna yer verme. Duamz kabul eyle
ey Rabbimiz. phesiz Sen ok efkatli, ok merhametlisin.

11. Baksana u ikiyzllerin yapt hainlie: Kitap Ehlinden
olduklarn iddia etmelerine ramen Son Eliyi inkr eden din
kardelerine arka karak, Sakn Mslmanlarn tehditlerini ciddiye alp
geri adm atmayn! Korkmayn, eer sizler bu lkeden kartlacak
olursanz, biz de sizinle birlikte kacaz. Sz veriyoruz, size kar
yaplacak muhtemel bir harektta, Peygamber de dhil, hi kimseye itaat
etmeyeceiz. Eer Mslmanlar sizinle savarlarsa, mutlaka sizi
destekleyeceiz. diyorlar. Fakat Allah ahittir ki, onlar byle atp
tutarken kesinlikle yalan sylyorlar. yle ki:

12. ayet Yahudiler topraklarndan srlp karlsalar, onlarla

birlikte kmayacaklar. Onlara kar sava alsa, onlar
desteklemeyecekler. lerinden bazlar onlar savata desteklemeye
kalksa bile, slm ordusu karsnda bozguna urayarak arkalarn
dnp kaacak ve azabmza kar hi kimseden yardm
gremeyecekler.

13. nk grkemli birer sava gibi grnen o kfirler aslnda o kadar

korkaktrlar ki, yreklerinde size kar duyduklar korku, Allaha kar
duyduklarndan ok daha byktr. nk onlar, hiret, cennet,
ehdet gibi yce hakikatleri idrak edemeyen bir topluluktur.

14. Onlar sizinle toplu hlde gs gse bir savaa giremezler.

Ancak iyi korunmu kalelerde veya siperlerin arkasnda sizinle sava
gze alabilirler. Kendi aralarndaki arpmalar ise ok etindir.
Kuvvet ve yiitlikleri birbirleriyle arptklar zamandr. Yoksa Allah iin
cihad eden mminlerin karsnda harp meydanna kacak olurlarsa, o
kuvvet ve iddetleri zayflk ve yenilgiye dnr. Dardan baknca,
onlar birlik ve beraberlik iinde sanrsn, oysa kalpleri
darmadanktr. Bir inan etrafnda toplanp da gnl birlii ile hareket
edemez, srekli birbirleriyle didiip dururlar. nk onlar, akllarn
kullanmayan ve bu yzden de doru bir inanca ve salam ahlk
deerlere sahip olmayan inkrc bir toplumdur.

15. Bu durumdaki btn mnafk ve kfirlerin akbeti, tpk

kendilerinden ksa bir sre nce Bedir savanda ve Beni Kaynuka
Yahudilerinin topluca srgn edilmesinde ihanetlerinin cezasn eken
ve hirette can yakc bir azaba mahkm olan inkrclarn urad
akbet gibi olacaktr.

16. Yahudileri kkrtan mnafklarn durumu, eytann durumuna ne
kadar da benziyor: eytan da insana vesvese vererek, Allahn ayetlerini
inkr et! Korkma, ben senin yanndaym! der, fakat insan onun szne
gvenip Rabbini inkr edince, Hesap Gnnde onu yapayalnz brakarak,
Ben seni tanmyorum ve yaptklarnn sorumluluunu da kabul
etmiyorum. nk ben her ne kadar emrine itaat etmesem de, lemlerin
Rabbi olan Allahtan korkarm. der. Nitekim eytan, Bedir sava
ncesinde de mriklere zafer vaadinde bulunmu, fakat daha sava
balamadan onlar orackta yz st brakp kamt (8. Enfal: 48).

17. Bylece hem eytann hem ona uyanlarn, her ikisinin akbeti de,
sonsuza dek iinde kalacaklar cehennem atei oldu. te zalimlerin
cezas budur.

18. O hlde, ey iman edenler! Allahtan gelen ilkelere smsk sarln ve

eytann admlarn izlemekten titizlikle saknn. Herkes kendisini
imdiden hesaba eksin ve yarnki ebed hayat iin ne hazrladna
baksn. Hayatnzn sonuna kadar, Allaha yrekten bir saygyla
balanmaya devam ederek gnah ve ktlklerden saknn. Hi kukusuz
Allah, yaptklarnzdan haberdardr.

19. Ve sakn ola ki, Allah unutan ve bu yzden Onun da kendi

benliklerini ve kendilerine unutturduu kimseler gibi olmayn. nk
onlar, Allahn emrini gz ard ederek yoldan km olan kimselerdir.

20. Bunun iindir ki, cennet halkyla cehennem halk asla bir olamaz.
Dnyada ve hirette kurtulua erecek olanlar, ancak cennet halkdr.
Fakat bunu hak edebilmek iin, yeryznde Allahn hkmlerini
uygulamakla grevli bir kul olarak tadnz sorumluluun bilincinde
olmanz ve kulluk grevinizin ifasnda Kurann yerini, nemini ve
deerini ok iyi idrak etmeniz gerekir. Gerekten bu Kurann ruhlar
zerinde yle bir arl, yle bir gc ve etkisi vardr ki:

21. Eer Biz bu Kuran siz insanlara deil de, bir dan zerine
indirseydik, o koskocaman dan Allah korkusuyla ezilip parampara
olduunu grrdn. Ama ne var ki, akl ve bilin yeteneiyle donatlarak
kulluk emanetini yklenen insanolu, bir taraftan cehennem atei, dier
taraftan cennet nimetleriyle kuatlm bir gelecee doru yol alrken,
pervasz ve gamsz davranyor, bu muhteem Kuran karsnda tpk
cansz ve uursuz bir ta paras gibi duyarsz kalyor.
te Biz insanlara byle ibret verici rnekler verip onlar ruhen ve
zihnen aydnlatyoruz ki, dnp t alsnlar.

22. O Allah ki, Ondan baka emrine kaytsz artsz boyun eilecek
hibir otorite, hibir ilh yoktur. O, yaratlmlarn alglama snrlarnn
tesinde bir lem olan gayb da, duyularla kavranabilen ehdet lemini
de en mkemmel ekilde bilmektedir. Grlen ve grlmeyen, bilinen ve

bilinmeyen, akta ve gizli olan her eyden haberdardr. Ayn zamanda O,

sonsuz efkat ve merhamet sahibidir.

23. O Allah ki, Kendisinden baka kulluk edilecek bir otorite, bir ilh
yoktur.
O mutlak hkmranlk sahibidir, Meliktir.
Her trl kusurdan, noksanlktan uzaktr, Kuddstr.
Bar, kurtulu ve esenlik kaynadr, Selmdr.
man baheden, gven ve emniyet verendir, Mmindir.
Her an her eyi gzetip koruyan, her muhtacn ihtiyacn karlayandr,
Mheymindir.
Gerek anlamda kudret, izzet ve eref sahibidir, Azizdir.
Gcne kar konulamayan sonsuz kudret sahibidir, Cebbrdr.
Her konuda yceliini gsteren, yceliiyle vnmeye hakk olandr,
Mtekebbirdir.
Allah, mriklerin dnce ve anlaylarnn bozukluundan
kaynaklanan irkin her eklinden ve her trnden mnezzehtir. Acziyet ve
noksanlk anlamna gelebilecek her trl nitelikten uzaktr. nsanlarn
ilhlk payesi vererek Ona ortak kotuklar her eyin zerinde ve
tesindedir, ok ycedir.

24. O Allah ki, her eyin yaratcsdr, Hlktr. Yoktan var edendir,
Bridir ve her varla en uygun ekil ve zellikleri verendir,
Musavvirdir.
Ksacas, en mkemmel nitelikler, en gzel isimler hep Onundur.
Gklerde ve yerde bulunan btn varlklar, daima Allahn snrsz
kudret ve azametini vgyle anarak yceltmektedir. u muhteem kinat
nizam ierisinde yer alan her ey, kendisini yaratan Sanatkrn her trl
kusur ve noksanlktan uzak olduunu vicdanlara haykrmakta, Onun
yceliini, mkemmelliini gzler nne sermektedir. Gerekten O,
sonsuz kudret ve hikmet sahibidir. Asla yersiz ve gereksiz hkm
vermeyen ve hkmne kar konulamayan Yce Yaratcdr.

60. MMTEHNE SURES

Medinede, Hudeybiye Bar Antlamas ile Mekkenin fethi arasndaki

bir zamanda, muhtemelen hicretin sekizinci ylnda gnderilmitir. Adn,
onuncu ayetinde geen ve Medineye snan kadnlarn mmin olup
olmadklarnn anlalmas iin imtihan edilmeleri gerektiini ifade eden
femtehinhunne kelimesinden almtr. Hem Mmtehine (mtihan eden

sure) hem de Mmtehane (mtihan edilen kadn) adlaryla bilinir. 13

ayettir.
Mekkeli mrikler Mslman bir kabileye saldrarak Hudeybiye
antlamasn ineyince, Peygamber (s) Mekkeye ani bir baskn
dzenlemek zere gizlice hazrlklara balad. Ancak Peygamberin
ashabndan Hatp bin Ebi Beltea, bunu mriklere bildirmek iin bir cariye
ile Mekkeye mektup gnderdi. Peygamber (s), Allahtan ald vahiy
sayesinde bunu renerek mektubu yerine ulamadan ele geirdi. Aslnda
iyi bir Mslman olan Hatba bu mektubu niin gnderdiini sorunca, o
bunu slmdan dnd veya kfirlere sempati duyduu iin deil,
yalnzca Mekkedeki akrabalarn mriklerin saldrsndan korumak
amacyla yaptn syledi. Bunun zerine Peygamber onun doru
sylediini belirtti ve gerekli uyarlar yaptktan sonra onu affetti. te bu
olay zerine, bata Hatp olmak zere kyamete kadar gelecek btn
mminleri, slm dmanlarna yardmc olmamalar konusunda uyaran
aadaki ayetler nazil oldu:

Rahman ve Rahim olan Allahn Adyla!

Beni yoktan var edip stn yeteneklerle donatan ve kulluk greviyle
yeryzne gnderen sonsuz efkat ve merhamet sahibi yce Rabbimin
adyla, Onun verdii g ve yetkiye dayanarak ve yalnzca Onun adna
okuyor, sylyorum:

1. Ey iman edenler! slma ve Mslmanlara kar sava aarak hem

Bana, hem de size kar dmanlk eden kfirleri sakn kendinize dost
ve mttefik edinmeyin. Siz onlara safa sevgi gsterisinde
bulunuyorsunuz, oysa onlar size gelen gerei inkr etmi ve srf
Rabbiniz Allaha inandnz iin Peygamberi ve sizi yurdunuzdan
srp karmlardr. Eer gerekten Benim yolumda mcadele etmek
ve honutluumu kazanmak amacyla yurdunuzu terk edip ktysanz,
kfirlere bilgi szdrarak onlara kar nasl sevgi besleyebilirsiniz?
Unutmayn ki, Ben sizin gizlediinizi de, aa vurduunuzu da ok iyi
bilirim. Dikkat edin, bundan byle iinizden her kim byle bir ey
yapacak olursa, kesinlikle doru yoldan sapm olur.

2. Evet, o zalimleri nasl dost edinirsiniz? Oysa onlar sizi ele geirecek
olsalar, sizin onlara yaptnz gibi dosta davranmazlar. Aksine, size
kar acmasz bir dman kesilirler. Hem elleriyle, hem de dilleriyle
sizi incitir ve sizin de kendileri gibi Allahn ayetlerini inkr etmenizi
isterler.
Eer korunmasn istediiniz mal mlk ve oluk ocuunuzun hatr iin
zalimlerle dostluk kuracaksanz, o zaman unu iyi bilin ki:

3. Ne yaknlarnz, ne de ocuklarnz size Allah katnda en ufak bir
fayda
salamayacak,
sizi
ilediiniz
gnahn
cezasndan
kurtaramayacaktr! nk Allah, Hesap Gnnde aranz ayracak ve
emrine itaat edenleri cennete, isyan edenleri cehenneme koyacaktr.
Unutmayn, Allah yaptnz her eyi grmektedir. Bu gerei daha iyi
anlayabilmek iin, atanz brahimi tanyp onu kendinize rnek aln:

4. brahim ve arkadalarnda, sizin iin gerekten gzel bir rnek
vardr. Onlar, zalimlere kar gsterdikleri kararl tavrlar, sarslmayan
imanlar, tertemiz ahlklar, fedakrlklar ve cesaretleri ile uyulmas
gereken en gzel rnektirler. Hani onlar, inkrc toplumlarna meydan
okuyarak, Biz sizinle ve Allahtan baka tapndnz o sahte ilhlarla
hibir dostluk ve yaknlk bamzn olmadn ilan ediyor, sizi ve
inkra dayal kltrnz, inancnz ve hayat dzeninizi tmyle
reddediyoruz. Artk sizinle bizim aramzda, sonsuza dek srecek bir
dmanlk ve nefret belirmitir ve bu dmanlk, sizler bir tek Allaha
iman edip Onun hkmlerine boyun einceye kadar devam edecektir.
demilerdi.
Bu fedakr mminler, her ynyle size rnektirler. Ancak brahimin
babasna, Geri Allahtan gelecek hibir eye kar seni koruyamam,
ama yine de sz veriyorum, senin balanman iin mutlaka dua
edeceim! demesi hari. brahim, babasnn kesin olarak cehennemlik
olduunu ve artk balanmasnn mmkn olmadn anlaynca, onun
iin yalvarmaktan vazgemiti. (9. Tevbe: 113-114) nk Allah,
kendisine ortak koulmasn asla balamayacan kesin hkme
balamtr (4. Nisa: 48). Onun iin, nasl olsa brahim de byle yapmt
diyerek kfir veya mrik olan kimselerin balanmas iin dua etmeyin.

Hani brahim, arkadalaryla birlikte Rabbine yle yalvaryordu: Ey

Rabbimiz, biz yalnzca Sana gveniyor ve tm varlmzla Sana
yneliyoruz. nk dnmz Sanadr.

5. Ey Rabbimiz! Bizi inkrclar iin bir imtihan arac klma. Bizi

onlar karsnda yenik drerek onlarn iyice azgnlamasna sebep
klma. Bizi zalimlerin bask ve ikenceleriyle yz yze getirme, altndan
kalkamayacamz etin bellarla bizi imtihan etme Allahm! Sana kulluk
grevimizi hakkyla yerine getiremedik, bizi bala ey Rabbimiz! Hi
kukusuz Sen, tm varlklar zerinde mutlak otorite sahibisin,
hakmsin. Sonsuz ilim ve hikmetinle her konuda en mkemmel hkm
verir, yaptn her eyi yerli yerince yaparsn.

6. Gerekten de onlarda, iinizden Allah ve hiret gnn
arzulayanlar iin gzel bir rnek vardr. Onlar kendilerine rnek
alanlar kurtulur. Kim de yz evirirse, yalnzca kendisine zarar vermi
olur. nk Allah ganidir, hamiddir. Hi kimseye ve hibir eye muhta
deildir. Fakat siz Ona kulluk etmeye muhtasnz. Hibir varlk Onu vp
yceltmese bile, O kendi zatyla Ycedir. Zira gerek anlamda yceltilmeye,
kredilmeye ve vlmeye lyk olan sadece Odur.
O hlde, atanz brahimin izinden yryerek sarslmaz bir inan ve
kararllkla, zalimlere kar mcadelenizi srdrn:

7. Sizler zerinize deni yapar ve kfirlere kar ak ve net tavrnz

koyarak Allah yolunda cihat ederseniz, umulur ki Allah da sizi onlara
stn klar ve slm davetin kalplere ulamasn engelleyen azl kfirleri
bertaraf ederek, sizinle dmanlarnz arasnda karlkl sevgi ve
dostluk duygular yeertir. Bylece, sizin ortaya koyacanz gzel ahlk
sayesinde onlar slma kazandrabilir. Bu nasl olur demeyin. Neden
olmasn ki, Allah her eye kadirdir. Ayn zamanda Allah ok balayc,
ok merhametlidir.
Bu ayetlerin geliinden ksa bir sre sonra, Allahn vaadi aynen
gerekleti. Mekke kan dklmeden fethedildi, yirmi yl boyunca
Mslmanlarla savaan kfirler blk blk slma girdiler, kin ve intikam
duygular kalplerden silindi ve daha nce birbirlerini can dman olan
insanlar, gerekten de samim bir dostluk ve kaynama iinde bir araya
geldiler.

8. Ey iman edenler! Allah, inancnzdan dolay sizinle savamayan ve

sizi yurdunuzdan karmayan kimselere kfir bile olsalar iyilik
yapmanz ve onlara adaletli davranmanz yasaklamaz. Tam tersine,
adaletten kl kadar ayrlmamanz emreder. Hi kukusuz Allah, dil
davrananlar sever. Demek ki Allah, Mslmanlara bir ktlk yapmam
olan kfirlere iyi davranmanz ve onlarla beeri dostluk ve arkadalk
ilikilerine girmenizi yasaklamyor.

9. Allah sadece, inancnzdan dolay sizinle savaan, sizi

yurdunuzdan karan ve karlmanza destek veren kimseleri
kendinize samim bir dost, koruyucu, ynetici, yanda, mttefik, ksacas
veli edinmenizi yasaklar. O hlde, her kim onlar veli edinecek olursa,
ite onlar, zalimlerin ta kendileridirler.
Hudeybiye antlamasnn ilgili hkm gereince, mriklerin velyeti
altnda bulunan bir kii ki antlama metninde racul yani, bir adam
olarak geer kap Medineye snd takdirde velisine iade edilecekti.
Kureyliler, bu hkmn kadnlar da kapsadn dnyorlard. Nitekim
Ukbe bin Ebi Muaytn kz mm Glsm hicret edip Medineye snnca,
kardeleri onu geri almak iin Hz. Peygambere bavurdular. Fakat
Peygamber, antlama metninde geen racul kelimesine dikkat ekerek
hkmn sadece erkekleri kapsadn, bu yzden hicret eden kadnlar
mriklere iade etmeyeceini syledi. Bunun zerine mrikler arp
kaldlar ve hibir itirazda bulunamadan dnp gittiler.
Buna gre Mslmanlarn, Medineye hicret eden kadnlar hangi
amala gelmi olursa olsunlar mriklere iade etme zorunluluu yoktu.
Fakat bu kadnlar arasnda casusluk yapmak, fitne ve bozgunculuk
karmak gibi kt niyetlerle veya birtakm dnyev menfaatler gzeterek
gelenler de olabilirdi. Bu yzden, hicret eden kadnlar hakknda aadaki
ayet gnderildi:

10. Ey iman edenler! Mmin olduklarn syleyen kadnlar, sizinle

sava halinde olan lkelerinden slm diyarna hicret ederek size
sndklar zaman, gerekten mmin olup olmadklarn anlamak iin
onlar imtihan edin. Onlara, Herhangi bir dnyev menfaat gzeterek
deil, srf Allah rzas iin hicret ettiine yemin eder misiniz? diye sorun.
Olumlu cevap verirlerse, onlar mmin kabul edin. Bylece, onlar hakknda

geree yakn bir bilgi elde etmi olursunuz. Yoksa onlarn inanlarn en
iyi bilen, elbette Allahtr.

Bu yemin ve sorgulama sonucunda o kadnlarn mmin olduklarna
karar verirseniz, onlar kfirlere geri vermeyin. nk artk onlar
kfirlere hell olmadklar gibi, kfirler de onlara hell deildir.
Fakat kfirlerin, kendilerini terk edip slm diyarna hicret eden
hanmlarna vaktiyle verdikleri evlilik bedeli olan mehirlerini onlara geri
demelisiniz. nk bu durumda evlilii sona erdiren erkek deil,
kadndr.

Bu kadnlarla evlenmenizde, evlilik bedeli olan mehirlerini
kendilerine dediiniz takdirde hibir saknca yoktur.

te yandan, dinden dnp mriklere snan kfir kadnlarla evlilik

banz srdrmeyin, onlar derhal boayn. Fakat onlara verdiiniz
evlilik bedelini onlardan geri isteyin. Ayn ekilde, mriklerden kap size
snan mmin kadnlarn Mekkedeki eski kocalar da, elerine verdikleri
mehirlerini geri istesinler. Siz de onu vermek zorundasnz.

Dikkat edin, bunlar Allahn koyduu hkmlerdir. te Allah,

aranzda byle adaletle hkm veriyor. Hi kukusuz Allah, sonsuz ilim
ve hikmet sahibidir.

11. Eer kfirlere kaan elerinize vermi olduunuz evlilik bedelinden

bir ksmn inkrclardan geri alamazsanz, onlardan size kaan
kadnlar yznden tazminat deme sras size geldiinde, eleri
Mekkeye kap gitmi olan bu Mslmanlara, harcam olduklar evlilik
bedeli miktarn kfirlere demeniz gereken tazminattan keserek
verin. Ya da bu kadnn kat toplumla savarsanz, mehir alaca olan o
Mslmann hakkn ganimetten ncelikle ayrp ona deyin. Bunlar
yaparken, kendisine iman ettiiniz Allahtan gelen ilkeler dorultusunda
hayatnza yn vererek her trl ktlkten, isyankrlktan saknn ve
adaletten zerre kadar ayrlmayn.

12. Ey Peygamber! nanan kadnlar hi kimseyi ve hibir eyi

Allaha ortak komamak, hrszlk yapmamak, zina etmemek,
ocuklarn ldrmemek, elleri ile ayaklar arasnda yani karnndaki
ocuunun kime ait olduu hakknda bir iftira uydurup getirmemek
ve emredecein doru ilerde sana kar gelmemek zere slma
ballklarn bildirmek iin huzuruna geldiklerinde, onlarn ballk
ahitlerini kabul et ve onlar iin Allahtan balanma dile. Hi
kukusuz Allah ok balayc, ok merhametlidir.

13. Ey iman edenler! Kendilerine ilh vahiy bilgisi verildii hlde,

ihtiraslarnn peinden srklenerek dnyev karlarnn kulu klesi olan
ve bylece Allahn gazabna urayan bir topluluu yani Yahudileri ve
Yahudileen kimseleri kendinize koruyucu, ynetici, yanda, mttefik ve
dost edinmeyin. nk onlar, gayet iyi bildikleri ilh prensiplere ihanet
ettiklerinden, tpk hireti inkr eden kfirlerin mezardaki cansz
bedenlerin yeniden diriliinden umut kestikleri gibi, hiretten
tamamen umut kesmilerdir.

61. SAFF SURES

Medinede, Uhud savandan sonra, muhtemelen hicretin drdnc
ylnda indirilmitir. Adn, drdnc ayetinde geen ve birbirlerine
kenetlenmi mminlerin Allah yolunda saflar hlinde mcadelesini
anlatan saffen kelimesinden almtr. 14 ayettir.

Rahman ve Rahim olan Allahn Adyla!

Beni yoktan var edip stn yeteneklerle donatan ve kulluk greviyle
yeryzne gnderen sonsuz efkat ve merhamet sahibi yce Rabbimin
adyla, Onun verdii g ve yetkiye dayanarak ve yalnzca Onun adna
okuyor, sylyorum:

1. Gklerde ve yerde bulunan btn varlklar, daima Allahn snrsz

kudret ve azametini vgyle anarak yceltmektedir. u muhteem kinat
nizam ierisinde yer alan her ey, kendisini yaratan Sanatkrn her trl
kusur ve noksanlktan uzak olduunu vicdanlara haykrmakta, Onun

sonsuz ilim, kudret, merhamet, hikmet, iyilik, adalet sfatlarn gzler

nne sermektedir. Eer evrenizdeki varlklara ibret nazaryla bakacak
olursanz, her zerresinin Allah zikrettiini greceksiniz. Gerekten O,
sonsuz kudret ve hikmet sahibidir. Asla yersiz ve gereksiz hkm
vermeyen ve hkmne kar konulamayan Yce Yaratcdr.

2. O hlde, ey iman edenler, neden iinizden bazlarnn szleri ve
davranlar birbirine uymuyor? Allah yolunda fedakrlk konusunda
iddial szler sarf ettikten sonra, neden kararllnz yitirip zaafa
dyorsunuz? Niin yerine getiremeyeceiniz taahhtlerin altna giriyor,
yapmadnz ve yapamayacanz eyleri sylyorsunuz?

3. Oysa yapmadnz eyi sylemeniz, Allah nazarnda gerekten
ok irkin bir davran, pek ar bir sutur.

4. Hi kukusuz Allah, Kendi davas urunda tulalar birbirine

kenetlenmi salam bir bina gibi dzenli birlikler hlinde
savaanlar sever.
Ey mminler! Sizden ncekilerin yaadklarndan ders aln da, sahip
olduunuz inanca uygun bir hayat yaamadnz takdirde, banza ne
byk bellarn geleceini bilin:

5. Hani Musa, szleriyle davranlar birbirini tutmayan kavmine, Ey
halkm! Size Allah tarafndan gnderilmi bir Eli olduumu
bildiiniz hlde, neden isyankrlk ederek bana eziyet ediyorsunuz?
Niin inancnza uygun davranmyorsunuz? demiti.
Fakat o zalimlere t ve uyarlar fayda vermedi. Onlar imanlarnn
gsterdii istikametten sapp erilince, Allah da onlarn lyk
olmadklar o iman ellerinden alarak kalplerini eriltti. nk inand
gibi yaamayan bir toplum, yaad gibi inanmaya mahkmdur. te ey
mminler, siz de ayn gnah ilerseniz, sizin sonunuz da onlarnkinden
farkl olmayacaktr. nk Allah, bile bile gnaha ynelen bir toplumu
doru yola iletmez. Bu yzden onlar, Musadan sonra gelen
Peygamberleri de inkr etmilerdi:

6. Hani Meryem olu sa halkna seslenerek, Ey srailoullar!

demiti, Hi kukusuz ben, benden nceki Tevratn tahrif edilmemi
olan blmlerini onaylamak ve benden sonra gelecek ve kyamete kadar
vlp yceltilecek olan Ahmed adndaki bir Peygamberi mjdelemek
zere size Allah tarafndan gnderilmi bir Eliyim. (7. Araf: 157)
Bu gerek, bugn Hristiyanlarn elinde bulunan Kitab Mukaddeste
byk oranda tahrif edilmi de olsa yle yer almaktadr:
(Musa dedi ki:) Allahn Rab, senin iin aranzdan, (Arap) kardelerin
arasndan benim gibi (yeni eriat getiren, kl kuanan, devlet kuran) bir
peygamber karacak; onu dinleyeceksin! (Tesniye, 18: 15)
Onlar iin kardeleri arasndan senin gibi bir Peygamber karacam;
ve szlerimi onun azna koyacam; ve kendisine emredeceim her eyi
onlara syleyecek. (Tesniye, 18: 18)
(sa Mesih yle dedi:) Size derim ki, Allahn hkmranl sizden
alnacak ve onun meyvelerini yetitirecek bir millete verilecektir. (Matta,
21: 43)
Yahya:
Ben Mesih deilim! diye ikrar etti. Onlar da:
yleyse kimsin? lyas msn sen?
Deilim.
Peki sen o Peygamber misin?
Hayr! (...) Ben, aya Peygamberin dedii gibi, Rabbin yolunu
dzeltin! diye lde barann sesiyim.
yle ise, sen ne Mesih, ne lyas, ne de o Peygamber deilsin de, niin
vaftiz ediyorsun? dediler. (Yuhanna, 1: 20. 25)
Fakat benim ismimle Babann gnderecei Tesellici (Parakletos) size
her eyi retecek ve size sylediim her eyi hatrnza getirecektir. (...)
Ve olduu zaman, iman edesiniz diye, olmadan nce size imdi syledim!
Artk sizinle ok eyler konumayacam; nk bu dnyann reisi geliyor;
ve bende onun hibir eyi yoktur. (Yuhanna, 14: 26. 30)
Size gndereceim Tesellici (Parakletos) geldii zaman, benim iin o
ehdet edecektir. (Yuhanna, 15: 26)
Bununla beraber, ben size hakkati sylyorum; benim gitmem sizin
iin hayrldr, nk gitmezsem, Tesellici (Parakletos) size gelmez; fakat
gidersem, onu size gnderirim. Ve o geldii zaman, dnyay gnaha,
dorulua ve yargya ilikin eletirecektir. (...) nk bu dnyann reisine
hkmedilmitir. Size syleyecek daha ok eylerim var; fakat imdi
bunlara dayanamazsnz. Fakat o gelince, size tm gerei gsterecektir;
zira o kendiliinden konumayacak; fakat her ne iitirse onu syleyecek;
(Kuran- Kerim, Necm: 3. 4) ve ileride olacaklar size bildirecektir. O beni
yceltecek; nk benimkinden (benim aldm kaynaktan) alacak ve size
bildirecektir. (Yuhanna, 16: 7. 15)
(Kitab Mukaddes, Birlemi Kitab Mukaddes Cemiyetleri, 1989) (ncil,
Kitab Mukaddes irketi, 1995)
Bugn elimizde bulunan muharref ncillerde geen ve genellikle
tesellici, yardmc olarak tercme edilen fakat ncil mtercimleri
tarafndan yanna Kutsal Ruh, babadan kan Ruh kelimeleri ilave

edilerek kasten anlam arptlan Parakletos kelimesi, Hz. sann ve

dolaysyla ncilin anadili olan rm dilindeki Mawhamana
(Muhammed, Ahmed, vlen, yceltilen) teriminin tam Yunanca karl
olan Periklytos (ok vlen) kelimesinin bozulmu eklidir. Byk
ihtimalle, ncilde tahrifat yapmakta bir saknca grmeyen (Bkz. Ana
Britannica, ncil maddesi) Hristiyan din adamlarnca dzeltilen bu
kelime, M.S. 496 ylna kadar kiliselerde okunan, ancak daha sonra Papa
Gelasius tarafndan yasaklanan Barnabas ncilinde, Arapa orijinal ekliyle
(Muhammed) yer almaktadr:
sa dedi ki: Fakat benim tesellim, hakkmdaki her btl dnceyi yok
edecek ve dini tm dnyaya yaylp kontrolne alacak olan Elinin
gelmesindedir. nk byle vaad etmitir Allah, babamz brahime. (...)
Khin dedi: Mesihe ne ad verilecek ve hangi iaretler onun geliini ortaya
koyacaktr? sa cevap verdi: Mesihin ad hayranlk uyandrr, nk
Allah onun ruhunu yaratp gksel bir nur iine koyduu zaman ona (bu)
ad kendisi vermitir. Allah dedi: Bekle Muhammed, (...) seni eli
yapacam; yle ki, kim seni kutsarsa kutsanacak, kim seni lnetlerse
lnetlenecektir. Seni dnyaya gndereceim zaman, kurtulu elim olarak
gndereceim; senin szn gerek olacak. O kadar ki, gk ve yer decek;
fakat senin dinin dmeyecek. Muhammed, onun kutlu addr.
O zaman kalabalk, seslerini ykseltip dediler:
Ey Allah, bize Elini gnder; ey Muhammed, dnyann kurtuluu iin
abuk gel! (Barnabas ncili: 97, Kltr Basn Yayn Birlii)
Fakat sann mjdeledii Son Peygamber onlara apak delillerle
gelince, saya ve Msya inandklarn iddia edenler, Bu Kuran,
dpedz bir aldatmaca, apak bir bydr! dediler. yleyse:

7. Ak ve ikna edici delillerle slma davet edildii hlde, Kurann
ilh kelm olduu gereini inkr ederek Allahn dini hakknda bile bile
yalan uydurandan daha zalim kim olabilir? Hi kukusuz Allah, byle
zalim bir topluluu doru yola iletmez. Dolaysyla, onlar hirette de
cennete giremezler.

8. Onlar ilh a kucak aacaklar yerde, Allahn nurunu

azlarndan kan iftiralar ile sndrmek istiyorlar. Oysa Allah,
inkrclar istemeseler de nurunu mutlaka tamamlayacak ve
demden bu yana btn Peygamberlerin bir sancak gibi elden ele
tayarak getirdikleri slm inancn tm gzellii ve ihtiam ile cihana
yayacaktr.

9. O Elisini dorunun erinin lsn ortaya koyan hidayet ve

hayata hkmedecek dosdoru bir inan sistemi olan hak din ile gnderdi
ki, onu btn batl dinlere ve aslen ilh vahye dayansa bile, zamanla
bozulmu ve znden saptrlm olan Yahudilik, Hristiyanlk gibi btn
inan sistemlerine egemen klsn; bu, Allahtan baka varlklarn
hkmne boyun een mriklerin houna gitmese bile. Allah bu dini,
kfir ynetimlerin glgesi altnda ve onlarn izin verdii lde varln
srdrsn diye deil, hayatn her alannda hkmetsin diye gndermitir.

10. O hlde, ey iman edenler! Hepinizi dnya ve hirette can yakc

azaptan kurtaracak hayrl bir ticaret yolunu gstereyim mi size?

11. yle ki, Allaha ve Elisine gnlden inanacak ve zalimlere kar
Allah yolunda malnzla, cannzla cihd edeceksiniz. Allah da size
bunun karlnda cenneti verecek. Eer bilirseniz, Bu sizin iin
dnyann vadettii btn zevk ve elencelerden daha kazanl, daha
hayrldr.

12. Eer Allah yolunda cihd ederseniz, O da sizin gnahlarnz

balayacak ve sizi, iinde rmaklar aldayan cennet bahelerine
ve ebed mutluluk ve esenlik diyar olan Adn bahelerindeki muhteem
kklere, saraylara yerletirecektir. te budur en byk kurtulu, en
byk baar.

13. Fakat hiret nimetlerinden nce ve onlardan ayr pein bir mjde
olarak, hounuza gidecek baka bir ey daha var: Allahn yardm ve
yaknda gerekleecek bir zafer! Zalimlere kar giritiiniz mcadelede
Allah sizi mutlaka destekleyecek ve sizler Onun kitabna uygun
davrandnz srece, kfirler karsnda asla yenilgiye uramayacaksnz.
yleyse ey Peygamber! Bunu btn mminlere mjdele. Size vadedilen
bu nimetlere ulamak iin:

14. Ey iman edenler! Allahn dinini egemen klmak iin bu davay

omuzlayan Peygamberin, slm limlerinin ve nderlerinin yardmclar
olun. Nitekim Meryem olu sa, havarilere, Allaha giden bu yolda kim
bana yardmc olacak? diye sorduunda, havariler, sa Peygambere
yardmn Allah'a ve Onun dinine yardm etmek demek olduu bilinciyle
kahramanca ne atlarak, Bizler, Allahn dininin yardmclar ve
hizmetkryz! demilerdi.

sa Peygamber, kendisine destek olan mminlerle birlikte Hak Dini

tebli etmeye balad. Bylece srailoullarndan bir ksm ona inand,
bir ksm da inkr etti. Bunun zerine, katmzdan yardm gndererek
iman edenleri dmanlarna kar destekledik ve sonunda, hak
urunda mcadele edenler inkrclara stn geldiler.

62. CUMA SURES

Medine dneminin balarnda gnderilmitir. Adn, Cuma namaznn
emredildii dokuzuncu ayetinden almtr. 11 ayettir.

Rahman ve Rahim olan Allahn Adyla!

Beni yoktan var edip stn yeteneklerle donatan ve kulluk greviyle
yeryzne gnderen sonsuz efkat ve merhamet sahibi yce Rabbimin
adyla, Onun verdii g ve yetkiye dayanarak ve yalnzca Onun adna
okuyor, sylyorum:

1. Gklerde ve yerde bulunan btn varlklar, Mutlak Hkmran,

Mukaddes, Sonsuz Kudret ve Hikmet Sahibi olan Allahn snrsz
kudret ve azametini vgyle anp yceltmektedir. u muhteem kinat
nizam ierisinde yer alan her ey, kendisini var eden yaratcnn her trl
kusur ve noksanlktan uzak olduunu haykrmakta, Onun sonsuz ilim,
kudret, merhamet, hikmet ve adaletini gzler nne sermektedir. Eer
evrenizdeki varlklara ibret nazaryla bakacak olursanz, her zerresinin
Allah zikrettiini greceksiniz. te Allahn snrsz kudret ve hikmetinin
bir tecellisi olarak:

2. O Allah ki, peygamberlik ve hiret gereinden habersiz mmi bir

topluma, kendi ilerinden yle mbarek bir Peygamber gnderdi ki,

onlara Allahn ayetlerini okuyor, onlar inkr, cehalet ve gnah

kirlerinden arndrp tertemiz klyor ve onlara ilh Kitab ve Kitaptaki
hkmleri hayata uygulama bilgisi olan ve Peygamberin rnek yaantsyla
ortaya konan hikmeti retiyor. Bylece, gnderdii Kitap ve Eli
sayesinde muhteem bir devrim gerekletirerek, her trl ktlk ve
ahlkszln kol gezdii Arap kabilelerinden, btn insanla yol
gsterecek rnek bir toplum karyor. Hlbuki onlar, kendilerine Eli
gnderilmeden nce apak bir sapklk iindeydiler.

3. Ve bu Eliyi sadece Araplara deil, henz onlara katlmam olan,

fakat kyamete kadar iman kervanna katlmay bekleyen yeryzndeki
her rktan ve her renkten dier btn iman erlerine gndermitir.
Gerekten O, sonsuz kudret ve hikmet sahibidir. Asla yersiz ve gereksiz
hkm vermez ve hkmne asla kar konulamaz.

4. te bu ilh rehberlik, Allahn insanla bir ltfudur ve onu, ilh

nimetlere nail olmak isteyen ve bu yolda aba gsteren herkese balar.
Unutmayn ki, Allah sonsuz ltuf sahibidir.
Bu ltfa nail olabilmek iin, Allahn Kitabn dnerek, anlayarak
okumal ve hayatn her alann onun direktifleri dorultusunda
dzenlemelisiniz. Aksi hlde, sizden nce bu snavda baarsz olan
Yahudilerle ayn akbeti paylamanz kanlmaz olacaktr:

5. Tevrat uygulama ve btn insanla ulatrma grevi omuzlarna

yklendii hlde, onun yol gstericiliinden faydalanamayan,
retilerine uygun yaamayan, bylece stlendikleri sorumluluu gerei
gibi yerine getirmeyen Yahudilerin durumu, tpk ciltler dolusu
kitaplar tayan, fakat ne byk bir hazine tadnn farknda bile
olmayan eein hline benzer. Evet, gerek szleriyle, gerek
davranlaryla Allahn ayetlerini yalanlayan bir toplumun durumu ne
ktdr! Hi kukusuz Allah, byle zalim bir toplumu asla doru yola
iletmez.

6. Ey Mslman! Yahudilere ve onlarn ne srdkleri iddialara benzer
saplant iinde olanlara de ki: Ey Yahudiler ve Yahudilemi olanlar! Siz
eer btn insanlar arasnda yalnzca kendinizin Allahn dostlar ve
ayrcalkl kullar olduunu iddia ediyorsanz ve bu iddianzda

gerekten samim iseniz, o zaman lm arzu etsenize! Madem Allah

katnda ayrcalkl bir yere sahip olduunuzu iddia ediyorsunuz, o hlde
neden lm denilince dnz kopuyor? Hlbuki Allah katnda bu kadar
deerli olduklarn iddia eden insanlar lmden bu derece
rkmemelidirler. (2. Bakara: 94)
Oysa gerek mminler, Allah adna sz syleme cretinde bulunmazlar,
dolaysyla ilh nimetlerin srf kendilerine zg olduunu iddia etmezler.
Evet, cennete girmeyi kuvvetle mit ederler, fakat bunun gerei olan
drstlk ve samimiyeti ortaya koymaktan geri kalmazlar. lm arzu
etmezler, ama gerektiinde seve seve lme komasn da bilirler.
Yahudilere gelince:

7. Onlar, elleriyle yaptklar kt ilerden dolay hirette azap

ekeceklerini ok iyi bildiklerinden, hibir zaman lm arzu etmezler.
Fakat korkunun ecele faydas yoktur: Allah, zalimleri ok iyi biliyor ve
hak ettikleri cezay elbette verecektir. (2. Bakara: 95)

8. Onlara de ki: Ne yaparsanz yapn, Sreyya yldzna dahi ksanz,

kendisinden kap durduunuz lm sizi eninde sonunda
yakalayacaktr. Fakat lnce her ey bitmeyecek. Sonra da, gizli ak
her eyi bilen Rabbinizin huzuruna karlacaksnz. O zaman Allah, bu
dnyada yaptnz her eyi size bildirecek ve hak etiiniz karl tam
olarak verecektir.

9. Ey iman edenler! Cuma gn ezan okunup namaza arldnz
zaman, derhal iinizi gcnz brakp Allah anmaya gelin. Eer
bilirseniz, bu sizin iin her trl dnyev kazantan daha iyidir.

10. Namaz bitince de, yeryzne dalarak Allahn ltfundan
rzknz aramaya devam edin ve Allah srekli hatrlayp gndeme
getirerek ann ki, dnyada ve hirette kurtulua erebilesiniz.

11. Fakat ey Peygamber! Henz beer zaaflarndan kurtulamam baz

mminler, dnyev kazan getiren bir ticaret veya ilgilerini eken bir

elence grdkleri zaman, hemen oraya akn ederek seni hutbe

verirken ylece ayakta braktlar. Ama yine de sen onlara sert ve kaba
davranma, kendilerine gzelce nasihat ederek de ki: Bakn ey insanlar!
Allah katndaki ebed nimetler, sizi Ona kulluktan men eden her trl
elenceden ve dnyev kazantan, ticaretten daha hayrldr. yleyse,
kazancmz azalr endiesiyle Allahn emirlerini terk etmeyin. Unutmayn
ki, Allah rzk verenlerin en hayrlsdr.

63. MNAFKUN SURES

Medine dneminde, Mustalk Oullar gazvesinden hemen sonra,
muhtemelen hicretin altnc ylnda indirilmitir. Adn, ilk ayetinde geen
ve mnafklar, ikiyzller anlamna gelen Mnafikun kelimesinden
almtr. 11 ayettir.

Rahman ve Rahim olan Allahn Adyla!

Beni yoktan var edip stn yeteneklerle donatan ve kulluk greviyle
yeryzne gnderen sonsuz efkat ve merhamet sahibi yce Rabbimin
adyla, Onun verdii g ve yetkiye dayanarak ve yalnzca Onun adna
okuyor, sylyorum:

1. Ey anl Eli! slm toplumunu iten kertmeye alan ikiyzller
senin yanna geldiklerinde, Biz senin gerekten Allahn Elisi
olduuna ahitlik ederiz! derler. Evet, Allah senin Kendi Elisi
olduunu bilmektedir. Fakat ayn zamanda Allah, senin
Peygamberliine inandklarn iddia eden bu ikiyzllerin yalan
sylediine de ahitlik etmektedir.

2. Onlar, yeminlerini kalkan edinerek insanlar Allahn yolundan

saptrmaya kalktlar. Bir taraftan slma bal olduklarn syleyip
kendilerini Mslmanlarn sulamalarndan koruyor, dier taraftan
Peygamber ve Mslmanlar aleyhinde phe uyandracak aslsz
sylentiler yayarak insanlar hak dinden evirmeye alyorlar. Bu
yaptklar, ne kadar irkin bir davran!

3. Evet, mnafklarn durumu byledir. nk onlar, slm hakikatiyle

ilk karlatklarnda iman etmi, fakat daha sonra birtakm kar
hesaplar yznden hakikati bile bile inkr etmilerdir. te bu yzden

kalpleri mhrlenmitir, artk i dnyalarnda gerein sesini duyamaz,

doruyu eriyi idrak edemezler.

4. Onlar grdnde, d grnleri houna gider. Konutuklar
zaman da kendilerini dinletirler, onlarn szlerine kulak verirsin. Fakat
ne yreklerinde o gsterili bedenlerine uygun cesaret, ne de yaldzl
szlerinde samimiyet vardr. O kadar duygusuz, o kadar ruhsuzlardr ki,
tpk duvara dayanm ktklere benzer onlar. Herkesi kendileri gibi
hain zannettiklerinden, herkesten ve her eyden phe duyar, iittikleri
her seslenii kendi aleyhlerinde sanrlar. Ey Mslman, onlar en azl
dmandr, onlara kar dikkatli ol. Allah kahretsin onlar, nasl da
gz gre gre haktan, hakikatten evriliyorlar!

5. Onlara, Gelin frsat varken tvbe edin de, Allahn Elisi sizin iin
balanma dilesin ve kurtulun bu lnetten! denildiinde, bunu
gururlarna yediremez, hemen balarn evirip uzaklarlar. Bylece,
byklk taslayarak yz evirdiklerini grrsn.

6. Ey Peygamber! Sen onlar iin balanma dilesen de dilemesen de
birdir. nk kendileri tvbe etmedikleri srece, Allah onlar asla
balamayacaktr. Hi kukusuz Allah, bilerek ve isteyerek yoldan
kan bir topluluu doru yola iletmez.

7. Onlar, Medineli hemerilerine, Allahn Elisinin yannda bulunan
Mekkeli Mslmanlardan madd desteinizi kesin ki, bylece onun
etrafndan dalp gitsinler. diyorlar. Oysa gklerin ve yerin
hazineleri Allahndr ve onu dilediine diledii lde verir. Fakat
ikiyzller, bu gerei idrak etmezler.

8. Bir de, Medineye dndmz zaman, stn ve erefli olan
Medineli mnafklar, alak ve aalk olan Mekkeli Mslmanlar bu

ehirden mutlaka srp karacaktr. diyorlar. Oysa her trl eref ve

stnlk Allaha, dolaysyla Elisine ve inananlara aittir. Ne var ki,
ikiyzller bunun bilincinde deiller.

9. Ey iman edenler! Malnz mlknz ve oluk ocuunuz, sizi

Allah anmaktan ve Allah yolunda mcadele etmekten alkoymasn.
Dikkat edin, her kim byle davranacak olursa, dnyada da hirette de
kaybedenlerden olacaktr. O hlde;

10. lm melei anszn kapnz almadan ve son pimanlkla, Ya

Rab, ne olur bana biraz daha mhlet ver de, Senin yolunda tm
servetimi harcayp iyi bir insan olaym. diyeceiniz an gelip
atmadan nce, size bahettiimiz nimetlerden bir ksmn hemen
imdi Allah yolunda harcayn.

11. yi bilin ki, lm vakti gelip attnda, Allah hi kimseye yeni bir
frsat vermeyecek, hibir cann lmn ertelemeyecektir. Hi kukusuz
Allah, btn yaptklarnzdan haberdardr.

64. TEABN SURES

Medinede, hicretten hemen sonra gnderilmitir. Adn, dokuzuncu
ayetinde geen ve gerek kr ve zararn ortaya kt Aldanma Gn
anlamna gelen Yevmt-Teabn kelimesinden almtr. 18 ayettir.

Rahman ve Rahim olan Allahn Adyla!

Beni yoktan var edip stn yeteneklerle donatan ve kulluk greviyle
yeryzne gnderen sonsuz efkat ve merhamet sahibi yce Rabbimin
adyla, Onun verdii g ve yetkiye dayanarak ve yalnzca Onun adna
okuyor, sylyorum:

1. Gklerde ve yerde bulunan btn varlklar, daima Allahn snrsz
kudret ve azametini vgyle anarak yceltmektedir. u muhteem kinat
nizam ierisinde yer alan her ey, kendisini yaratan Sanatkrn her trl
kusur ve noksanlktan uzak olduunu haykrmakta, Onun sonsuz ilim,

kudret, merhamet, hikmet, iyilik, gzellik, adalet gibi yce vasflarn gzler
nne sermektedir. Eer evrenizdeki varlklara ibret nazaryla bakacak
olursanz, her zerresinin Allah zikrettiini greceksiniz. yle ki, gklerde
ve yerde hkmranlk tamamen ve yalnzca Ona aittir. Her trl
ycelik ve vgye lyk olan sadece Odur ve O, her eye gc yeten
sonsuz kudret sahibidir.
te snrsz kudret ve hikmetinin bir tecellisi olarak:

2. Sizi yoktan var eden Odur. Fakat kiminiz nankrce davranp Onu
inkr ediyor, kiminiz iman ediyorsunuz. Unutmayn ki, Allah
yaptnz her eyi grmektedir ve karln mutlaka verecektir.

3. nk Allah, gkleri ve yeri hak, hukuk ve adalet esaslarna gre,
belli bir hikmet dorultusunda ve amaz kanunlara bal mkemmel bir
sistem hlinde, mutlak hakikat anlalsn ve yaansn diye, yani hak olarak
yaratmtr. Size, yeryznde karlaacanz ortam ve artlara uygun
bir ekil vermi ve eklinizi gzelletirmitir. te bu nimetler
ierisinde bir sre dnyada yaayacaksnz ve sonunda dnnz Ona
olacaktr.

4. Allah, gklerde ve yerde ne varsa hepsini bilir. Sizin gizlediiniz

ve aa vurduunuz eyleri de bilir. nk Allah, kalplerde gizlenen
niyet ve dnceleri de hakkyla bilendir.

5. Ey ada zalimler! Sizden nceki inkrclarn balarna gelen ibret

verici felketlerin haberi size ulamad m? nsanlk tarihini ibret
nazaryla inceleyin de, zalimlerin sonlarnn nasl olduunu grn. Onlar
da sizin gibi azgnlk etmiler ve sonunda yaptklarnn cezasn
ekmilerdi. Fakat asl cezay hirette ekecekler: Onlar iin, can yakc
bir azap vardr.

6. Evet, zalimlerin sonu byle oldu. nk kendi ilerinden seilmi
olan Elileri onlara apak bilgi ve delillerle tekrar ve tekrar geldikleri
hlde, onlar her defasnda, Bizim gibi fni bir insan m bize doru yolu

gsterecek? diyerek hakikati inkr edip yz evirmilerdi. Bunun

zerine Allah, onlar cezalandrp hidayetten mahrum brakarak,
hibirinin kulluk ve ibadetine muhta olmadn gsterdi. nk Allah
ganidir, hamiddir. Hi kimseye ve hibir eye muhta deildir. Gerek
anlamda yceltilmeye, kredilmeye ve vlmeye lyk olan sadece Odur.

7. Buna ramen inkrclar, ldkten sonra diriltilmeyeceklerini iddia
ediyorlar. Bu szleriyle Hesap Gnn, dolaysyla ilh adaleti ve sonuta
Allah inkr eden o cahillere de ki: Hayr; her eye kadir olan Rabbime
yemin olsun ki, siz kesinlikle diriltileceksiniz ve btn yaptklarnz
size bir bir haber verilecektir. Bu, Allah iin ok kolaydr.
O hlde, ey insanlar!

8. Allaha, Elisine ve gndermi olduumuz bu ilh Nura iman

edin ve Kurann rehberliiyle hayatnza yn vererek, inkr ve cehalet
karanlklarn aydnla dntrn. Unutmayn ki, Allah yaptnz her
eyden haberdardr ve hepsinin hesabn soracaktr. Ne zaman m?

9. Bu, Allahn, Toplanma Gn hepinizi hesaba ekmek zere

huzurunda bir araya getirecei, gerek kr ve zararn ortaya kaca,
nicelerinin pimanlktan feryat edecei Aldanma Gndr. te o Gn,
her kim Allaha gereince iman etmi ve Onun mesajlar dorultusunda
gzel ve yararl davranlar ortaya koymusa, Allah onun gnahlarn
balayacak ve kendisini, aalarnn altndan rmaklar aldayan ve
sonsuza dek iinde yaayaca cennet bahelerine koyacaktr. te
budur en byk kurtulu, en byk baar.

10. te yandan, hakikati inkr edip ayetlerimizi yalanlayanlara
gelince, onlar da cehennem halkdr ve sonsuza dek orada
kalacaklardr. Ne kt bir son!

11. Allahn izni ve takdiri olmakszn, insann bana hibir musibet

gelmez. Korkmayn, banza gelen her ey Onun bilgisi dhilindedir.
Rabbiniz sizi eitip olgunlatrmak iin imtihan ediyor. O hlde, her kim
Allaha yrekten inanrsa, Allah onun gnln hidayet nurlaryla
aydnlatacaktr. Hi kukusuz Allah, her eyi tam olarak bilmektedir. O
hlde:

12. Allaha kaytsz artsz itaat edin, Onun buyruklarn size ileten bir
eli olarak, Peygambere de kaytsz artsz itaat edin. Ayrca, Allah ve
Elisinin buyruklarna aykr emir vermedikleri srece, Mslman ve dil
yneticilere de itaat edin! Eer Allaha ve Elisine dier bir deyile,
Kurana ve Peygamberin Snnetine itaatten yz evirirseniz, bunun
sorumluluu yalnzca size aittir. nk Elimizin grevi ancak, size
hakikati aka duyurmaktan ibarettir.

13. Allah, kendisinden baka ilh olmayan bir tek lhtr. yleyse
inananlar, sadece Allaha gvensin ve yalnzca Ondan yardm
beklesinler.

14. Ey inananlar! Eleriniz ve ocuklarnz arasnda, bilerek veya

bilmeyerek size dman olanlar bulunabilir, onlara kar dikkatli
davrann. Einize ve ocuklarnza duyduunuz sevgi, sizi inancnza gre
yaamaktan alkoymamaldr. Sevdikleriniz arasndan, aile karlarn
korumak adna inancnzdan taviz vermenizi, Bu i sana m kald?
Memleketi sen mi kurtaracaksn? Sen kendini ve aileni dn,
bakalarndan sana ne! gibi szlerle Allah yolunda fedakrlk ve
mcadeleden vazgemenizi isteyenler her zaman kabilir. Ama bu
durumda kaba kuvvet kullanmak, bask yaparak onlar sindirmek ya da
sevginizden mahrum ederek cezalandrmak asla zm olmayacaktr. Eer
onlarn ufak tefek kusurlarn grmezlikten gelir, lszce davranlar
karsnda onlara sabr ve merhametle yaklar ve hatalarn
balarsanz ki slah olacaklarsa ancak bu ekilde olurlar Allah da
sizi balayacaktr. Hi kukusuz Allah balayc, ok merhametlidir.

15. unu iyi bilin ki, mallarnz ve ocuklarnz, urunda btn

deerlerinizi feda etmeniz gereken en st deerler deildir. Onlar ancak,
imannzdaki kararll lmek zere size emanet edilmi birer imtihan
aracndan ibarettir ve bu imtihanda baar kazananlar iin Allah

katnda, dnyann u basit ve gelip geici nimetlerinden ok daha byk

bir dl vardr.

16. O hlde, bu muhteem dl kazanmak iin gcnz yettiince

Allaha saygyla balanarak ktlklerden, gnahlardan korunun. Onun
arsna kulak verin, emirlerine gnlden itaat edin ve size bahettii
nimetlerden bir ksmn, kendi iyiliiniz iin Onun yolunda harcayn.
Unutmayn ki, her kim kskanlk, cimrilik, kibir gibi bencilce
tutkulardan kendisini korursa, ite dnyada ve hirette kurtulua
erenler onlardr.

17. Eer mkfatn hirette almak zere, fakir ve muhta kullarna

yardm ederek Allaha gzel bir bor verirseniz, O da onu hirette size
kat kat fazlasyla geri deyecek ve sizin gnahlarnz balayacaktr.
Yani siz cannz, malnz ve sahip olduu nimetleri Allah yolunda feda
etmeye hazr olursanz, Allah bunu kendisine verilmi bir bor kabul
edecek ve sizi sonsuz cennet nimetleri ve honutluu ile dllendirecektir.
nk Allah iyiliklerin karln cmerte verendir, sonsuz hilim ve
efkat sahibidir.

18. O, yaratlmlarn alglama snrlarnn tesindeki gizlilikler lemi

olan gayb da, duyularla kavranabilen ehdet lemini de en mkemmel
ekilde bilmektedir. Grlen ve grlmeyen, bilinen ve bilinmeyen, akta
ve gizli olan her eyden haberdardr. Ayn zamanda O, sonsuz kudret ve
hikmet sahibidir. Asla yersiz ve gereksiz hkm vermeyen ve hkmne
kar konulamayan Yce Yaratcdr.

65. TALK SURES

Medine dneminin ortalarnda indirilmitir. Boanmayla
dzenlemeleri ierdiinden bu ad almtr. 12 ayettir.

ilgili

Rahman ve Rahim olan Allahn Adyla!

Beni yoktan var edip stn yeteneklerle donatan ve kulluk greviyle
yeryzne gnderen sonsuz efkat ve merhamet sahibi yce Rabbimin
adyla, Onun verdii g ve yetkiye dayanarak ve yalnzca Onun adna
okuyor, sylyorum:





1. Ey Peygamber! Mmin erkeklere de ki: Hanmlarnz boamaya
karar verdiiniz zaman, onlar iddetleri iinde, yani cinsel ilikide
bulunmadnz bir temizlik dneminde boayn ve ey hanmlar, kocalar
ve aile bykleri! Boamann hukuken gereklemesi iin kadnn
beklemesi gereken sreyi ki ay hlidir dikkatlice hesaplayn.
Btn bunlar yaparken, Rabbiniz olan Allaha kar gelmekten, hak ve
adalet snrlarn ihlal etmekten saknn.

Kadnlar bu sreyi beklerlerken, onlar evlerinizden karmayn,

kendileri de kocalar izin verse bile evlerini terk edip dar kmasnlar.
nk bu sre bitinceye kadar kadn hl o evin hanmdr ve yeniden
barma frsatnn ortadan kalkmamas iin kar koca ayn evde
oturmaldr. Ancak o kadnlar aka ispatlanm bir zina suu iler veya
buna benzer bir fuhiyat yaparlarsa, o zaman onlar evde tutmann bir
anlam yoktur. nk bu durumda kadnn kocasna yakn olmas balar
glendirmez, aksine iyice koparr. Ayrca, elerden biri zina etii takdirde
evlilik zaten sona ermi olur.
Bu bekleme sresinin amac, kadnn hamile olup olmadnn
anlalmas ve boanma gibi nemli bir konuda kocaya bir kez daha
dnp kararn gzden geirme frsatnn verilmesidir.

Ey Mslman; bu kurallar sakn ihlal etme! Bunlar bizzat Allah
tarafndan izilmi snrlardr. Her kim Allahn snrlarn inerse,
yalnzca kendisine ktlk ve zulmetmi olur. O hlde, kadnn bekleme
sresi dolmadan evlilii sona erdirmeye kalkma! Ne bilirsin; belki de
Allah, bu boanma giriiminden sonra eler arasnda yeniden sevgi ve
yaknlk balar oluturmak suretiyle hi beklenmedik yepyeni bir durum
ortaya karacaktr.

2. Boadnz kadnlar bekleme srelerini tamamlamaya iyice

yaklatklarnda, ya boanmaktan vazgeerek onlar meru ller
erevesinde gzelce nikhnz altnda tutun ya da gzelce serbest
brakn. Bekleme sresi bitinceye kadar, boamaktan vazgeip evlilii
srdrme hakkna sahipsiniz. Fakat bekleme sresi dolduktan sonra
piman olup einizi geri almak isterseniz, ancak onun rzasyla ve yeniden

nikh kyp evlilik bedeli olan mehri deyerek onunla tekrar

evlenebilirsiniz. Bu hkm, birinci veya ikinci boamalar iin geerlidir.
Eer einizi nc kez boamsanz, o bir bakasyla formalite icab
deil, gerek bir nikhla evlenip boanmadka, onunla bir daha
evlenemezsiniz (2. Bakara: 229-232). Boama esnasnda, aranzdan
adalet sahibi iki kiiyi de ahit tutun ve btn bu ilemleri resmi
kaytlara gein. ahitlii Allah iin dosdoru yerine getirin ve hi
kimsenin hakszla uramasna meydan vermeyin. te, sizden Allaha ve
hiret gnne inananlara boanma konusunda tlenen hukuk sistemi
budur. unu asla unutmayn: Kim Allahn emir ve yasaklarna kar
dikkatli ve saygl davranr ve iyi bir Mslman olmak iin aba
harcarsa, Allah ona her dara dtnde mutlaka bir k yolu
gsterecektir.

3. Ve bununla da kalmayacak, ona hi ummad yerden nimetler

bahedecektir. Evet; her kim Allaha gvenir ve Onun korumas altna
girerse, bilsin ki, O kulunun yardmcsdr ve ona her bakmdan yeter. Hi
kukusuz Allah, emrini mutlaka yerine getirir ve hibir g de buna
mani olamaz. Nitekim Allah, her ey iin bir l belirlemi ve kinat
amaz kanunlara bal mkemmel bir sistem hlinde dzenlemitir.

4. Boanan kadnlarn bekleme sresinin ayba dnemi olduu daha

nce bildirilmiti (2. Bakara: 228). Yallk sebebiyle ay hlinden kesilmi
olan kadnlarnza gelince, onlarn bekleme sreleri hakknda ilh
hkmn ne olduuna dair bir pheniz varsa, bilin ki, bu sre tam
aydr. Yann kkl veya herhangi bir hastalk sebebiyle hi ay hli
grmeyen veya detleri ok dzensiz olan kadnlarn durumu da
byledir. Onlar da ay beklerler.
Hamile kadnlarn bekleme sresi ise, ocuklarn douruncaya
kadardr.
Kocas lm kadnlara gelince, onlar drt ay on gn beklerler (2.
Bakara: 234). Kadn hamile iken kocas lmse, drt ay on gnlk sre
dolmadan ocuunu doursa bile, bu sreyi tamamlamas gerekir. Bu sre
tamamland halde doum yapmazsa, doum yapncaya kadar beklemesi
gerekir. Yani bu iki sreden en uzun olan bekler.
Bekleme mecburiyeti, sadece gerdee girmi kadnlar iin geerlidir.
Gerdee girmeden boanm kadnlarn hamile olma ihtimalleri
bulunmadndan bir bakasyla evlenmek iin herhangi bir iddet
beklemelerine gerek yoktur (33. Ahzap: 49).

Evet; her kim Allahtan gelen bu hkmleri inemekten saknrsa,

Allah ona her iinde kolaylk salayacaktr.

5. Bu hkmler, bizzat Allahn size gndermi olduu emridir.

Dikkat edin; her kim Allahtan gelen ilkeler nda hayatna yn vererek
drst ve erdemlice bir hayat tercih eder ve ktlklerden titizlikle
saknrsa, Allah onun gnahlarn balayacak ve kendisini cennette
byk bir dlle onurlandracaktr.
Kocalar lm olan kadnlar, elerinin vasiyet ettii bir yllk nafakayla
geimlerini salarlar (2. Bakara: 240). Boanm kadnlarn nafakalarna
gelince:

6. Boam olduunuz kadnlar, bekleme sreleri sona erinceye
kadar gcnz orannda ihtiyalarn karlayarak kendi evlerinizde
barndrn. Evinizi terk etmeleri iin bask yapmak amacyla onlar
rahatsz etmeyin. Eer hamileyseler, doum yapncaya kadar onlarn
geimlerini salayn. Boanma gerekletikten sonra sizin iin
ocuunuzu emzirirlerse, emzirme cretlerini onlara gzelce deyin.
Bu gibi konular aranzda gzelce danp anlaarak ortak bir zm
bulun ve adalet llerine uygun biimde meseleleri karara balayn. Eer
emzirme konusunda aranzda anlaamayp zorlua derseniz, ocuu
bir baka kadn da emzirebilir. Fakat ocuu emzirecek bir kadn
bulunamad takdirde, annesi onu emzirmek zorundadr.
Nafakada temel l udur:

7. Zengin olan zenginlii orannda, imknlar snrl olan da

Allahn kendisine verdii lde ve mahkemenin belirleyecei miktarda
nafaka vermelidir. nk Allah hi kimseye, vermi olduu g ve
imknlar zerinde bir sorumluluk yklemez. Eer mminler gleri
lsnce ykmllklerini yerine getirirlerse, Allah her zorluun
ardndan mutlaka bir kolaylk salayacaktr.
Sorumluluktan kanarak Allaha isyan edenlere gelince:







8. nsanlk tarihinde gelip gemi nice memleketler, nice lkeler vardr
ki, Rablerinin ve dolaysyla, Onun gnderdii Elilerin emirlerine
bakaldrdlar. Biz de sonunda onlar etin bir hesaba ektik ve
grlmemi bir azaba arptrdk.

9. Bylece, isyankrlklarnn sonucunu tattlar. Yaptklar zulm ve

hakszlklar, bu dnyada byk bir hsranla neticelendi. Ama asl cezay,
hirette grecekler:

10. Allah onlara, cehennemde etin bir azap hazrlamtr. yleyse,
ey iman etmi olan akl sahipleri, bunlardan ibret aln da, Allahtan
gelen ilkelere gre hayatnz ynlendirerek zulm ve hakszlklardan
titizlikle saknn. te bunun iin Allah size, mkemmel bir hikmet, t
ve uyar kitab olan bu Kuran gnderdi.

11. Yani, Allahn apak ayetlerini size okuyup sizi doru yola
aran bir mbarek Eli gnderdi ki, bu ayetlere iman edip gzel ve
yararl iler yapanlar inkr ve cehalet karanlklarndan karp imann
huzur verici aydnlna ulatrsn.

O hlde, her kim Allahn Kitabna inanr ve bu imana yaraan drst

ve erdemlice davranlar ortaya koyarsa, Allah onu aalarnn
altndan rmaklar aldayan ve sonsuza dek iinde yaayaca
cennet bahelerine yerletirecektir. Bylece Allah ona, insanolunun
sahip olabilecei en muhteem nimetleri bahetmi olacaktr.

12. O Allah ki, i ie tabakalardan oluan yedi kat g ve ayn ekilde

yerden de bir o kadarn yaratmtr. u usuz bucaksz kinat ve
uzayn derinliklerinde yzmekte olan saysz yldzlar, gne sistemlerini,

galaksileri... yaratan ve mkemmel bir sistemle dengede tutan Odur.

Allahn doaya ve insana ynelik hkm ve emirleri, yerlerle gkler
arasnda srekli akp duruyor ve Onun yaratc kudretinin tecellileri,
hayranlk verici gzellikleriyle ak birer mucize olarak her an ve her
yerde gznz gnlnz aydnlatyor ki, bylece, Allahn her eye
kadir olduunu ve sonsuz ilmiyle her eyi kuattn tm benliinizle
idrak edesiniz.

66. TAHRM SURES

Medine dneminde, hicretin yedi veya sekizinci ylnda indirilmitir.
Peygamberin (s) hell bir nimeti kendisine yasaklama teebbsnn ele
alnd birinci ayetinde geen tuharrimu (Haram klyorsun, mahrum
brakyorsun) kelimesinden adn alan sure, 12 ayettir.
Hudeybiye bar antlamasndan sonra, slm toplumunun refah
seviyesinde gzle grlr bir deiiklik olmu, fakat iyileme Peygamberin
evine ve ailesine ayn oranda yansmamt. nk Peygamber, nderi
olduu toplumda fakirlerin hayat seviyesine gre yaamay kendisine ilke
edinmiti. O, zaferden zafere koan byk bir devlet bakan olduktan
sonra bile hibir zaman lks ve atafata dalmam, mrnn sonuna kadar
sade ve mtevaz hayatn srdrmt. Ne var ki, her kadn gibi
Peygamberin hanmlar da slm toplumunda gittike artan imknlardan
pay almak istiyor, bunun iin Peygambere sk sk ikyette bulunuyorlard.
Buna karlk Peygamber, dnyann refah ve ssleriyle ilgili dileklerde
bulunan hanmlarna bir uyarda bulunmak ve yaad mtevaz hayat
deitirmeme konusundaki kararlln ortaya koymak istedi ve bir ay
boyunca elerinden hibirisi ile birlikte olmayacana yemin etti. Onun bu
karar vermesinde barda taran son damla, eleri arasnda kskanlk ve
srtmelere yol aan u olay olmutu:
Peygamber (s), her ikindi namaz sonrasnda elerinin odalarna dzenli
olarak urard. Fakat bir sredir, kendisine bal erbeti ikram eden Zeynep
binti Cahn odasnda daha fazla kalmaya balamt. Bu durumu kskanan
Aie (r), Hafsa (r) ile anlap Peygamber yanlarna geldiinde, ona
azndan meafir kokusu geldiini sylediler. Meafir, kt kokan bir
iektir. Ar, baln bu iekten almsa balnda meafir kokusu olur. Aie
ile Hafsa, kendisinden kt bir koku yayldnda Peygamberin bundan ok
rahatsz olacan bildiklerinden, Zeynebin yannda kalmasn engellemek
iin bu hileye bavurmulard. Gerekten de hile tesirini gsterdi ve
Peygamber (s), bundan byle bal erbeti imeyeceine dair Aienin
yannda yemin etti ve ona, bu durumu hi kimseye anlatmamasn
tembihledi. Muhtemelen, dier mminlerin kendisini rnek alp ayn eyi
yapmalarndan endie ettii veya Zeynebin bunu duyup zlmesini
istemedii iin bu yemininin gizli kalmasn istiyordu. Fakat Hz. Aie, ok
gemeden bunu Peygamberin dier hanm Hafsaya anlatt. Bunu ilh
vahiy sayesinde renen Peygamber, srrn gizlemediinden dolay onu
azarlad. Buna karlk eleri, birbirlerine arka karak ve madd yndeki

beklentilerini tekrarlayarak olduka sert ve krc bir tavrla Peygamberi

incittiler.
Bunun zerine, btn mmete rnek olmas gereken Peygamberin,
elerini memnun etmek iin bile olsa bal erbetini veya herhangi bir hell
nimeti kendisine yasaklamasnn doru bir davran olmadn bildiren ve
Peygamber elerini, sahip olduklar yce makama yarar fedakrlk ve
olgunluu gstermeleri konusunda uyaran ve kyamete kadar gelecek
mmin ve mminelere ibret dersleri veren mbarek Tahrim suresi nazil
oldu:

Rahman ve Rahim olan Allahn Adyla!

Beni yoktan var edip stn yeteneklerle donatan ve kulluk greviyle
yeryzne gnderen sonsuz efkat ve merhamet sahibi yce Rabbimin
adyla, Onun verdii g ve yetkiye dayanarak ve yalnzca Onun adna
okuyor, sylyorum:

1. Ey Peygamber! Neden elerini memnun etmek iin Allahn sana

hell kld bir eyi kendine yasaklyorsun? Sakn bir daha byle bir ey
yapma. nk Allahtan baka hi kimse, haram veya hell klma yetkisine
sahip deildir.
Bununla birlikte, Allah senin bu kk hatan ve elerinin dnya maln
arzu ederek sana kar yaptklar saygszl affetmitir. nk Allah, ok
balayc, ok merhametlidir.
yleyse, ey Peygamber, etmi olduun yeminden dnmeli ve bunun
kefaretini vermelisin.

2. Zira Allah, uygun olmayan yeminlerinizden dnmeyi size meru

klmtr (5. Maide: 89). unu iyi bilin ki, sizin yegne dostunuz,
yardmcnz, koruyucunuz ve Mevlnz Allahtr. O, kullarnn yapsn ve
zelliklerini en iyi bilendir, sonsuz ilim ve hikmetiyle en doru hkm
veren bir hakmdir.
te bu ilim ve hikmetin bir tecellisi olarak:

3. Hani Peygamber, elerinden birine bir sr vermi ve bunu hi

kimseye anlatmamasn ona tembihlemiti. Fakat Peygamberin hanm
bunu dier bir hanmna anlatnca, Allah onlar arasnda geen btn
konumalar Peygambere bildirerek onu bundan haberdar klmt.

Peygamber de hanmlarna gelerek olup bitenlerin bir ksmn onlara

anlatm, bir ksmna ise yce edebinden dolay hi deinmemiti.
Peygamber bunu eine anlatnca, ei hayretler iinde Bunu sana kim
bildirdi? diye sormu, Peygamber de Her eyi bilen ve her eyden
haberdar olan Allah bunu bana bildirdi! diye cevaplamt.
Peygamber, srrn ifa ettii iin Hz. Ayeye sitem edince, Aye ile Hafsa
birbirlerini destekleyerek, krc szlerle onu incitmiler ve daha sonra
dier hanmlar da benzer tavrlar gstermilerdi.

4. Ey Peygamber hanmlar! zellikle de siz ikiniz, Aye ve Hafsa! Eer

yaptklarnzdan pimanlk duyup Allaha ynelirseniz bu yerinde bir
davran olur. nk ikinizin de kalpleri yanllk ve hakszla iyice
meyletmiti. Fakat tvbe etmek yerine, birbirinize arka kp
Peygambere kar gelirseniz, unu iyi bilin ki, onun koruyucusu
Allahtr. Ayrca, gizli fsltlarnz Peygambere bildiren Cebrail, z
babalarnzn da ilerinde bulunduu drst ve erdemli mminler ve
dier btn melekler de onun yardmcsdrlar. Btn mminler onun
klna zarar gelmesin diye her trl tehlikeye kar canlarn siper ederek
onu korumay ve bu uurda ehit olmay en byk eref bilirler. te
mesele bu kadar nemlidir.
Ey Peygamber hanmlar! slm davasnn baarya ulamas iin byk
bir fedakrlkla mcadele veren ve mmetinin sorumluluunu her an
omzunda hissederek gece gndz aba harcayan Peygamber, eer sizi
boamyor ve sizi zmemek iin eziyetlerinize sabrla katlanyorsa, bu size
muhta ve mahkm olduundan deildir:

5. Eer Peygamber sizi boarsa, Rabbi ona sizin yerinize, sizden

daha hayrl eler nasip edecektir: Allaha yrekten boyun een, Ona
itenlikle iman eden, kendisini Allaha adam, daima Allaha ynelen,
Ona hakkyla kulluk ve ibadet eden, anlam ve hikmetini zmseyerek
namaz klan ve oru tutan dul kadnlar ve gen kzlar bahedecektir.
nk Peygamberin tm mmete rnek olmas gereken ailesindeki
huzursuzluk, btn mmetin huzursuzluu demektir. O hlde:

6. Ey iman edenler! Hem kendinizi, hem de ailenizi, yakt insanlar

ve talar olan cehennem ateinden koruyun. Unutmayn ki, cehennem

ateini tututuran, iledii ktlkler yznden bizzat insann kendisidir

ve tm ktlklerin temeli ve asl kayna, ilh iradeye bakaldrarak
sahte ilhlarn boyunduruu altna girmektir ki, bunun en belirgin simgesi,
nnde saygyla boyun eilen tatan putlar ve heykellerdir. O hlde,
dnyada yaplan zulm ve hakszlklarn bir gn cehennemde ate olup
zalimin karsna kacan unutmayn. Zalimleri bekleyen bu atein
banda, Allahn emirlerine asla kar gelmeyen ve kendilerine
verilen her emri itirazsz ve eksiksiz yerine getiren son derece acmasz,
sert ve gl melekler olan zebaniler vardr.

7. O Gn zalimlere, Ey inkrclar! denilecek, Bugn zr dileyip
bahaneler ne srmeye kalkmayn. nk siz, yalnzca yaptklarnzn
karln greceksiniz.

8. Ey iman edenler! Tm itenliinizle Allaha ynelip
gnahlarnzdan pimanlk duyarak tvbe edin. Yreinizdeki mit
hi snmesin. Umulur ki, Rabbiniz gnahlarnz balayacak ve sizi,
ierisinde rmaklar aldayan cennet bahelerine yerletirecektir. O
gn Allah, Peygamberini ve onun yannda yer alan samim ve fedakr
Mslmanlar elbette utandrmayacaktr. yle ki, o gn zalimler ve
mnafklar karanlklar iinde cehenneme doru yol alrlarken, mminlerin
dnyada iken kazanm olduklar nurlar, nlerinden ve sa
taraflarndan kendilerini takip edecek ve cennete giden yolu onlara
gsterecektir. Mminler, Ey Rabbimiz! diye yalvaracaklar,
Yolculuumuzu cennetle noktalayarak nurumuzu tamamla. Geri biz
bunu hak edecek davranlar gsteremedik, Sana hakkyla kulluk da
edemedik, onun iin bizi bala ey Rabbimiz. H i kuku yok ki, Sen her
eye kadirsin.
Bu mjdeye nail olabilmek iin:

9. Ey Peygamber ve Peygamberin izinde yryen Mslman! Allahn
ayetlerini aka inkr eden kfirlere ve kfrn gizleyerek aranza szm
olan ikiyzllere kar her alanda mcadele vererek, Kurann
hedefledii adalet sistemini yeryznde egemen klmak zere onlarla
cihd et. Dinin ilkelerini korumak sz konusu olduunda, onlara kar

sert ve kararl davran. nkr ve zulmden vazgemedikleri takdirde,

varacaklar yer cehennemdir. Ne kt bir son!

10. Allah, buyruklarna kar gelerek inkr edenlerin, Peygamberin en
yakn akrabas bile olsalar cezadan kurtulamayacaklarn aklayp
mminleri uyarmak iin, Nuhun kars ile Lutun karsn rnek
veriyor: Bunlarn her ikisi de, iki drst ve erdemli iki kulumuzun
nikh altnda bulunuyorlard. Ancak imandan yz evirerek onlara
kar geldiler ve birer Peygamber olan kocalar, onlar Allahn
cezasndan kurtaramad. Bylece, dier kfirlerle birlikte helk olup
gittiler. Fakat asl cezay hirette ekecekler: Bu isyankr kadnlarn her
ikisine de, Haydi, cehenneme giren dier kfirlerle birlikte siz de
atee girin! denilecektir.

11. Allah iman edenler iin de, iyi bir Mslman olmaya engel olacak
en olumsuz, en kt ortamda, Firavunun saraynda ve Firavun gibi bir
zalimin hanm olduu halde, btn mminlere rnek bir mmin hanm
derecesine ykselen Asiyenin iman ve sabr nianesi olan hayatn rnek
veriyor: Bir kadnn hayal edebilecei btn dnyev zenginlik ve
imknlara sahip olan Asiye, dnyann lks ve ihtiamn elinin tersiyle
iterek, Ey Rabbim! diye yalvarmt, Zalimlerin saraylarn, villalarn
istemem, bana katnda bulunan cennette bir kk hazrla Allahm! Beni
Firavundan ve onun yapt zulm ve hakszlklardan koru ve bu zalim
toplum ile ayn hayat ve ayn akbeti paylamaktan kurtar beni ya Rab!

12. Ve mran kz Meryemi de, mmin hanmlar iin ikinci bir rnek
kldk: O Meryem ki, iffetini titizlikle korumu, bir iffet ve ahlk timsali
olmutu. Biz de, kendisine hayat veren Ruhumuzdan flemi ve sa gibi
yce bir Peygamberin annesi olma erefini ona bahetmitik. Fakat o, asla
bir Peygamber annesi olduuna gvenip marmad. Rabbinin
buyruklarna ve btn kitaplarna yrekten inand ve hayat boyunca,
tm varln Allaha adayan tertemiz ve itaatkr kadnlardan biri oldu.