You are on page 1of 72

CHNG 8

KHI QUT V CC PHNG PHP PHN TCH PH NGHIM


GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK) 1

NI DUNG CHNH (2LT)


1. Nguyn tc 2. Bc x in t 3. Nng lng ca vt cht 4. Tng tc gia bc x v vt cht 5. Nguyn l cu to quang ph k 6. nh lut Lambert Beer
GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK) 2

GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK)

Bc sng kho st l xc nh

GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK)

1. Nguyn tc
Kt qu GT o

GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK)

Tn hiu Da vo s tng tc gia bc x v vt cht. Ty theo bn cht bc x v vt cht, kt qu tng tc l tn hiu (ph) hay i lng o (A, T) nh tnh v nh lng mu.
5

Bc x

Vt cht

2. Bc x in t
2.1. Tnh cht Bn cht sng Bn cht ht 2.2. Cc vng bc x in t
GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK) 6

Bn cht sng
Bc x in t l dng nng lng truyn i trong khng gian vi vn tc rt ln theo dng sng hnh sin.

GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK)

Bn cht sng
c trng bi hin tng: Nhiu x Giao thoa. Bc sng hay di sng (cm, m, nm, A..): khong cch gia 2 cc i hay 2 cc tiu ni tip nhau

GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK)

Bn cht sng
Chu k T(s): thi gian sng truyn gia 2 cc i lin tip Tn s (s-1): s dao ng trong mt giy. v = 1/T S sng (cm-1): s bc sng trong 1 cm. = 1/ Tc truyn sng trong chn khng: C = v* = 3.1010 cm/s
GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK) 9

Bn cht ht
Bc x in t c xem nh nhng dng ht photon truyn i vi vn tc nh sng, c nng lng t l vi tn s ca bc x. Vi h = 6,63.1027 (erg.s): hng s Plank Nhn xt: + Bc x c di sng cng b th nng lng ca cc ht photon cng ln.
GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK) 10

2.2. Cc vng bc x in t
nm tng dn Tia Tia gamma X 160 UV 400 kh kin Hng Vi Sng ngoi sng radio

800

nh sng trng l tng hp cc bc x vng thy c.


GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK) 11

GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK)

12

(cm) (cm-1) (Hz)


3.10-11 3,3.1010 3.10-9 3,3.108 3.10-7 3,3.106 3.10-5 3,3.104 3.10-3 3.10-1 3.101 3.103 3,3.102 3,3.100 3,3.10-2 3,3.10-4 1021 1019 1017 1015 1013 1011 109 107

Bc x
Tia gamma Tia X UV Vis IR Vi sng Sng radio

E (Kcal/mol)
9,4.107 9,4.105 9,4.103 9,4.101 9,4.10-1 9,4.10-3 9,4.10-5 9,4.10-7
13

GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK)

2.2. Cc vng bc x in t
Phn loi cc PPPT ph nghim: PP cng hng t (s dng sng radio, sng vi ba) PP Rontgen (s dng sng Rontgen tia X) PP hp thu UV Vis PP hp thu IR ..
GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK) 14

3. Nng lng ca vt cht


Vt cht c cu to t cc nguyn t, ion, phn t Tng nng lng bn trong vt cht gi l ni nng

GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK)

15

3. Nng lng ca vt cht


Et: nng lng do cc electron chuyn ng gy ra Ed: nng lng sinh ra do cc ht nhn nguyn t dao ng xung quanh v tr cn bng ca n Eq: nng lng sinh ra do phn t quay quanh trng tm ca n.

GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK)

16

3. Nng lng ca vt cht


Cc mc nng lng trong nguyn t: Mc nng lng in t Mc nng lng dao ng Mc nng lng quay.
GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK) 17

3. Nng lng ca vt cht


v3 v2 v1 v0 Eq Ed Trng thi electron kch thch

v3 Trng thi v2 electron v1 c bn v0 Trng thi nng lng ca phn t hai nguyn t
GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK) 18

Nng lng

3. Nng lng ca vt cht


Phn t c cu to phc tp hn nguyn t s mc nng lng ca n s nhiu hn. Cc nt, pt mc E thp (c bn) nhn c nng lng thch hp t bc x E cao (trng thi kch thch).
GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK) 19

4. Tng tc gia bc x v vt cht


Khi bc x truyn n vt cht: Bc x b phn x b mt vt cht Bc x b hp thu, tn x bn trong vt cht, mt phn bc x truyn qua. Vt cht pht ra nng lng di dng bc x
GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK) 20

4.1. S hp thu bc x ca vt cht


+

E = h

GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK)

21

4.1. S hp thu bc x ca vt cht


Khi bc x truyn ti VC: mt phn NL ca BX b vt cht gi li c chn lc hin tng hp thu BX ca VC. Nng lng VC hp thu:

E1; E2: mc nng lng trng thi u v trng thi cui ca VC

:tn s ca bc x b hp thu
GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK) 22

4.1. S hp thu bc x ca vt cht


Theo thuyt lng t Nt, pt, ionc mt s gii hn cc mc nng lng nht nh. S hp thu hay pht x BX ca VC khng phi lin tc v bt k m c tnh cht gin on v chn lc. Nguyn t, phn t ch hp thu hay pht x 0, 1, 2,., n ln lng t h.
GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK) 23

4.1. S hp thu bc x ca vt cht Khi chiu chm bc x c xc nh i qua vt cht VC hp thu BX:

GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK)

24

4.1. S hp thu bc x ca vt cht


Khi chiu bc x n vt cht, vt cht hp thu nng lng lm tng ni nng ca n bin thin mt i lng: E = Et + Ed + Eq Nhng bc x b vt cht hp thu c tn s ng bng: tn s kch thch in t t tn s dao ng d tn s quay q
25

GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK)

4.1. S hp thu bc x ca vt cht


Cho nn: Ch nhng BX c NL photon kch thch ph hp vi s chnh lch mc NL gia TTCB v TTKT no VC mi hp thu. Ch nhng BX c tn s ng bng cc tn s ring ca phn t th mi b vt cht hp thu.
GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK) 26

4.1. S hp thu bc x ca vt cht

Bc x c nng lng thp: to ra s dch chuyn cc mc nng lng ca Eq Bc x hng ngoi: to ra s dch chuyn cc mc nng lng ca Ed, Eq Bc x UV-Vis: to ra s dch chuyn cc mc nng lng ca Et, Ed, Eq
GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK) 27

4.2. Quy tc chn lc ca ph phn t K phn t hp thu bc x: Nng lng bc x ph hp cc mc bin thin nng lng trong phn t. S chuyn mc nng lng km theo s phn b li in t trong phn t. C hai dng chuyn mc: Chuyn mc cho php (p ng quy tc chn lc) Chuyn mc b cm.
GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK)

28

4.3. S bin i bc x hp thu


Khi vt cht hp thu bc x: Vt cht c b sung nng lng. Pt, nt chuyn t mc nng lng thp ln mc nng lng cao. Trng thi in t c bn chuyn ln trng thi in t kch thch (tn ti trong khong thi gian ngn 10-3 10-8 giy)
GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK) 29

4.3. S bin i bc x hp thu


Phn nng lng vt cht hp thu b bin i: Thnh Equay; Edaong; Etnhtin cc phn t va chm nhiu hn sinh nhit. Trng thi kch thch trng thi c bn: phn t pht bc x c tn s .' ( = 'tn s bc x hp thu) : < 'pht x hunh quang hay ln quang
GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK) 30

4.4. Ph hp thu
Ph hp thu: ng biu din cng hp thu (A, T) bc x theo (, , ).. Nu vt hp thu dng: Nguyn t ph hp thu nguyn t Phn t ph hp thu phn t
GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK) 31

4.4. Ph hp thu

GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK)

32

4.4. Ph hp thu
Tn s bc x b hp thu c ngha c trng cho cu trc VC QP nh tnh. Nu mu cha cng nhiu cu t X hp thu BX cng gim E ca BX cng mnh da vo ph hp thu nh lng X.
GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK) 33

4.5. S pht x ca vt cht

GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK)

34

4.5. S pht x ca vt cht


Vt cht dng nt, pt,.. nhn c nng lng thch hp chuyn t mc NL thp (bn) ln mc NL cao (km bn). C khuynh hng quay v mc NL thp pht ra NL dng BX hin tng pht x.
35

GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK)

4.5. S pht x ca vt cht

2 1

h2 h1 h1'

h) 2 2( 2

0
GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK) 36

5. Nguyn l cu to quang ph k
Gm cc b phn chnh:
Ngun bc x (1) B phn to n sc (2) Khe (3) Chu o (4) B phn nhn tng tc v chuyn thnh tn hiu (5) Quang nng in nng (TBQ) (UVVis) Quang nng nhit nng (cp nhit in) (IR) B phn ghi kt qu (T v A) (6) GV: Trn T Phng Tho
BM Ha L (HBK) 37

5. Nguyn l cu to quang ph k
S CU TO MY O QUANG

T A

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)
38

GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK)

Hitachi Instruments U-3010

Light Source, selector, Sample cell holder, Detector (amplifier, recorder)


GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK) 39

Hnh dng: Khi ch nht hoc ng tr ng Kch thc: ng knh 0,05-50mm (ph bin nht l 10mm)

GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK)

40

6. nh lut Lambert Beer


tn x IR Io hp thu IA nng C IT

b
GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK)

Bc x trc v sau khi hp thu

41

6. nh lut Lambert Beer


Nu b mt chu o tht nhn (IR = 0) Cng hp thu biu din thng qua cc i lng (T, A): truyn sut: Phn trm truyn sut:
GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK) 42

6. nh lut Lambert Beer


hp thu A:

Phn trm hp thu:

GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK)

43

6. nh lut Lambert Beer


Bng thc nghim, Lambert chng minh:

Bng thc nghim, Beer chng minh:

GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK)

44

6. nh lut Lambert Beer


nh lut Lambert Beer: hp thu A ca bc x t l vi b dy v nng ca cht hp thu

Vi : h s hp thu (c trng cho cng hp thu bc x ca cht kho st).


GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK) 45

6. nh lut Lambert Beer


ph thuc: + Bn cht vt cht + Bc x vt cht hp thu. + Nhit . b = 1cm, C =1mol/l b = 1cm, C = 1g/l
GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK)

46

6. nh lut Lambert Beer A = bC


b = const

Nng mu qu cao mc lin hp hay phn li ca phn t thay i quan h tuyn tnh trit tiu.
GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK) 47

6. nh lut Lambert Beer


A A peak

Cmax Ti C
GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK)

48

6. nh lut Lambert Beer


iu kin nghim ng ca L: Bc x phi n sc. C < 0,01M A = 0,2 0,8 hoc A < 3,0
GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK) 49

ng dng PPPT ph nghim


nh tnh: p dng cho mu hu c: so snh gia chun v mu theo C , Cn kt hp thm: sc k, ph hng ngoi, khi ph, ph cng hng t NMR tng chnh xc.
GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK) 50

ng dng L Lambert Beer


NH LNG: nh lng mt cu t PP trc tip Php o trc tip Php so snh Php lp ng chun Php thm chun PP chun o quang nh lng nhiu cu t.
GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK) 51

NH LNG MT CU T
GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK) 52

PHP O TRC TIP


o hp thu Am ca DD mu Tra l thuyt (s tay) Xc nh b (chu o)

GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK)

Nhc im: km chnh xc v l thuyt thc t


53

PHP SO SNH
Pha DD chun CC (bit trc) o AC o hp thu Am ca DD mu (dng cng 1 chu o b)

GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK)

54

PHP SO SNH
IU KIN NG DNG PHP SO SNH: MU = CHUN A v C tuyn tnh trong khong nng kho st. Chun v mu ng nht v iu kin nn.
GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK) 55

PHP LP NG CHUN
Fe+2

GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK)

56

PHP LP NG CHUN
A

A (mu)

GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK)

C1 C2 C3 C4 C5

57

PHP LP NG CHUN
CCH TM CMU: PP th PP bnh phng cc tiu. U IM: Hiu chnh sai s ngu nhin m php so snh c th mc phi. Kim tra khong nng thch hp A v C tuyn tnh.
GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK) 58

PHP THM CHUN


THM CHUN VO MU V SO SNH

THM CHUN VO MU V S DNG NG CHUN


GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK) 59

THM CHUN VO MU V SO SNH


DD 1: (Cm? + CC) o Athmchun DD 2: mu Cm? o Amu

GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK)

60

GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK)

61

THM CHUN VO MU V S DNG NG CHUN


Lp ng chun A = f(C). DD 1: (Cm? + CC) o Athmchun T th DD 2: mu Cm? o Amu T th
GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK) 62

THM CHUN VO MU V S DNG NG CHUN


A
A (mu thm chun) Am (mu )

C2

C1
GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK)

C1 C2 C3 C4 C5

63

THM CHUN VO MU V S DNG NG CHUN


Theo l thuyt Cm? = C1 v Cm? + CC = C2 C2 C1 = CC nhng do c cu t nh hng nn kq c th khc.

GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK)

64

THM CHUN VO MU V S DNG NG CHUN

GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK)

65

PHNG PHP CHUN O QUANG


Chun dd kho st X bng dd chun CC C+XA+B o hp thu ca mt trong bn cu t trn mt bc sng thch hp trong sut qu trnh chun . V A = f(Vc) tm im tng ng
66

GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK)

Vd: chun Bi3+ v Cu2+ bng EDTA. Bit: pH4 ch c phc Cu.EDTA hp thu =745nm, phc Bi.EDTA khng hp thu. BiY = 1011.8 CuY = 1010.2 ng biu din A = f(VEDTA) c dng:

GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK)

67

NH LNG NHIU CU T
GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK) 68

NH LNG NHIU CU T
S dng tnh cht cng hp thu: hp thu dd (cha n cu t) ti 1 bc sng i bng tng hp thu ca tng cu t ti bc sng . nh lng tng cu t m khng cn tch lp h phng trnh.
GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK) 69

NH LNG NHIU CU T

A 1 = A 1 + ..... + A 1 I N A 2 = A 2 + ..... + A 2 .......... .......... .......... ..... I N A = A n + ..... + A n n


GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK) 70

NH LNG 2 CU T

GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK)

71

NH LNG NHIU CU T
AI1 AII I
2

II

AI2 AII1

GV: Trn T Phng Tho BM Ha L (HBK)

72

You might also like