Muhyiddin-i Arabi Sual: Vehhabiler, (Vahdet-i vcutular, La mevcde illallah yani Allah'tan baka varlk yoktur.

Ne varsa Allah'tr, her ey Allah'n bir parasdr diyorlar. . Arabi Fssul-Hikemde bu kfr olan gr savunuyor) derken, bazlar da, (bni Arabi, sonra o itikattan dnmtr. Ftuhat- Mekkiyye kitabnda bu itikadndan dndn aka ifade etmitir. Ancak, vahdet-i vcud dmanlar bunu gizliyorlar) diyorlar. Vahdet-i vcut nedir? bni Arabi, nasl birisidir? CEVAP Ne varsa Allahtr, Allahn parasdr demek yanltr. Ancak La mevcde illallah = Allahtan baka varlk yok demektir. Bu ifade Ehl-i snnete aykr deildir. bni Arabi hazretlerini iddetli ekilde tenkit eden mam- Rabbani hazretleri de aynsn eitli mektuplarnda uzun uzun bildiriyor. Yalnz Allah vardr, lem hayal mertebesinde yaratlmtr buyuruyor. u sual, limler tarafndan mam- Rabbani hazretlerine soruluyor: Sual: limler diyor ki, Allah tel, bu lemin iinde ve dnda deildir. leme bitiik de deildir. Ayr da deildir. Bunun aklanmas nasl olur? mam- Rabbani hazretleri buna yle cevap veriyor: inde, dnda olmak, bitiik ve ayr olmak gibi eyler, var olan iki ey arasnda dnlebilir. Halbuki sualde, iki ey mevcut deildir ki, bunlar dnlebilsin. nk, Allah tel vardr. lem, yani Ondan baka her ey vehim ve hayaldir. lemin var grnmesi, Allah telnn kudreti ile devaml olup, vehim ve hayalin kalkmas ile yok olmuyor. Ahiretteki sonsuz nimetler ve azaplar bunlara oluyor. Fakat, lemin varl vehim ve hayaldedir. [Yani darda var olmayp, vehme ve hayale var grnmektedir.] Vehim ve hayalin dnda bir varlk deildir. Allah telnn kudreti, vehim olunan, hayal olan bu grnleri devam ettirmektedir. Var gibi gstermektedir. Hayalde bulunan bir ey, darda var olan bir eyle bitiiktir, onun iindedir denemez. Fakat, var olan, mevcud olan bir ey, hayalde olan eyin iinde de, dnda da ve ayr da deildir, bitiik de deildir. [Bunu nokta-i cevvale ile aklyor. Merak edenler mektubun aslna bakabilirler.] (C.2, m. 98) nce Muhyiddin-i Arabi hazretlerini tanyalm, sonra vahdeti vcud grn reddetmese de, yine evliya arasnda olduunu vesikalarla bildirelim: eyhi ekber bni Arabi hazretleri, Endlste dodu, 1240 ylnda 78 yanda amda vefat etti. Zahir ve batn ilimlerinde kmil idi. Fkh ve kelam ilimlerinde mctehid idi. Zekas pek ok, hafzas harikulade idi. Sultanlardan, valilerden, beylerden ok sayg grr, pek ok hediye gelirdi. Hepsini muhtalara datrd. Be yze yakn kitap yazmtr. Yazlarn anlayabilmek iin, lim olmak lazmdr. Yirmi cilt olan Ftuhat- mekkiyye kitab, drt byk cilt halinde 1973de Beyrutta baslmtr. Cahiller, buna zndk dedi. bni Teymiye gibiler kfir dedi. limler, Arifler ise, veliy-yi kmil olduunu anlad. mam- Rabbani hazretleri buyuruyor ki: (Byklerimizin beendii, byk bildii Muhyiddin-i Arabinin, birok szlerinin ehl-i snnete uymamas, alacak eydir. Hatalar kefinde, kalbde doan bilgilerde olduu iin, ictihaddaki hatalar gibi bir ey sylenemez. Onu byk

bilir ve severim. Ehl-i snnete uymayan yazlarn yanl ve zararl bilirim. [Bu ifadeler, Fssul-Hikemdeki, Ehli snnete aykr yazlar ve keifleri iindir. Nasl mctehid ictihadnda hata ederse, sorumlu olmuyorsa, evliya kefinde hata ederse sorumlu olmuyor. Ancak bu yanl kefe uyanlar sorumlu oluyor. Hibir Mslman da bni Arabi hazretlerinin yanl keiflerine uymaz.] Onun hakknda konuanlardan bir ksm haddi ayor, bir ksm bsbtn mahrum kalyor. Evliyann byklerinden olan Muhyiddin-i Arabi hazretleri, keiflerindeki hatalardan dolay bsbtn reddedilemez. Onun vahdet-i vcud bilgisi, grnte, ehl-i snnet itikadna uymuyor ise de, uydurulmas kolaydr. Aradaki farkn, yalnz szde ve kelimelerde olduunu gsterdim.) [m.266] (Kyas ve ictihad, dinin 4 temelinden birisidir. Evliyann ilhamlar byle deildir. Bunlara uymaya emrolunmadk. lham, yalnz sahibi iin delildir, bakalar iin senet deildir. Tasavvufularn, ehl-i snnete uygun olmayan szlerine uyulmaz. Fakat, onlara iyi gzle bakarak dil uzatmamal, uursuz szlerinden saymaldr!) [m.272] (eyh-i ekberi [yani bni Arabiyi] caiz olmayan baz bilgileri ile, yine makbuller arasnda gryorum. Evliya arasnda bulunuyor. Onu reddeden, beenmeyen tehlikededir.) [c.3, m.77] mam- Syuti hazretleri Tenbih-ul-gabi kitabnda bni Arabi hazretlerinin bykln vesikalarla ispat etmektedir. Ebssud efendi hazretleri de ona dil uzatlamayacana dair fetva vermitir. Abdlgani Nablsi hazretleri, bni Arabi gibi byk bir evliyaya dil uzatann cahil ve gafil olduunu, bunlarn banda bni Teymiyenin geldiini bildirmektedir. (Hadika) Ehl-i snnet limleri, vehhabilerin ortaya kacaklarn, keramet olarak bilmiler, bunlara, yllarca nce cevaplar yazmlardr. Bu limlerin banda, Muhyiddin-i Arabi ve Sadreddin-i Konevi ve Celaleddin-i Rumi ve Seyyid Ahmed Bedevi ve imam- Rabbani hazretleri gibi Veliler bulunmaktadr. Vehhabiler, ite bunun iin, bu evliya zatlara dil uzatyorlar. mam- Rabbani hazretleri, Hazret-i Mehdi gelince Medinedeki [vehhabi] limi ldreceini bildiriyor. Vehhabiler mam- Rabbaniyi bu yzden tenkit ederler. bni Arabi hazretleri, Vehhabilerin Arabistanda treyeceini ve bozuk yolda olacaklarn haber verdii iin, Vehhabiler onu asla sevmez, eyhi ekber deil, eyhi ekfer [en byk kfir] diye hakaret ederler. Ehl-i snnet genler, bu vehhabilerin oyunlarna, tuzaklarna dmemelidir. Menkbeleri oktur. kisi yledir: Sin, na gelince eyhi ekber hazretleri, am'da, kalbi para sevgisiyle dolu bir grup kimseye;

"Sizin taptnz, benim ayamn altndadr" dedi. Orada bulunanlar bu sz anlayamadlar. Rabbimize h hakaret etti sandlar. Epey kimse aleyhinde konumaya balad. Vefat ettiinde de am halk, kabrinin zerine p dktler. Ancak vefatndan sonra onun ne mbarek bir zat olduu meydana kt. bni Arabi hazretleri "Sin, n'a gelince, Muhyiddin'in kabri meydana kar ve murad anlalr" buyurmutu. Osmanl Sultan Yavuz Selim Han am'a geldiinde; "Sin, n'a gelince, Muhyiddin'in kabri meydana kar" sznn ne demek olduunu firasetiyle anlad. [Sin'den murad Selim, n'dan murad am'dr.] Kabrini aratrp buldurdu. pleri temizleterek, kabrin zerine gzel bir trbe, yanna bir cami ve imaret yaptrd. Ayrca Muhyiddin-i Arabi'nin vefatndan nce ayan yere vurarak, "Sizin taptnz, benim ayamn altndadr" buyurduu yeri tespit ettirip, oray kazdrd. Orada kp iinde altn kt. Bundan, "Siz, Allah telya deil de, paraya tapyorsunuz" demek istedii anlald. Atein yakp yakmamas Bir gn sohbetine ateist bir felsefeci gelmiti. Peygamberlerin mcizelerini inkr ediyor, her eyi felsefe ile zmeye kalkyordu. Souk bir k gnyd. Ortada, iinde ate bulunan byk bir mangal vard. Filozof dedi ki: Cahiller, brahim peygamberin atee atldn ve yanmadn zannederler. Bu mmkn m? Zira ate yakar kavurur. nk yakma zellii vardr deyip bir takm szler syleyince Muhyiddin-i Arabi hazretleri; Allah tel, Enbiya suresinin 69. yet-i kerimesinde mealen; Biz de: Ey ate brahime kar serin ve selamet ol! dedik buyurmaktadr dedi. Ortada bulunan mangal alp, iindeki atei filozofun eteine dkt ve eliyle atei iyice kartrd. Bu hli gren filozof donup kald. Atein, elbisesini ve Muhyiddin-i Arabi hazretlerinin elini yakmadn grnce iyice ard. Muhyiddin-i Arabi hazretleri atei tekrar mangala doldurup, filozofa; Yakla ve ellerini atee sok deyince, filozof ellerini uzatr uzatmaz, atein tesirinden hemen geri ekti. Bunun zerine ateist felsefeciye; Atein yakp yakmamas Allah telnn dilemesiyledir buyurdu. Filozof bu olay karsnda Kelime-i ehadet getirerek Mslman oldu.