Professional Documents
Culture Documents
Garmkfa (Preface)
rkSasiTi
RbCaBlrdExrCaCnrgeRKaHBImYyCMnan;eTAmYyCMnan; edaysarEtemdwknaMrbs;xnelaPln;
GMNac KitRbeyaCn_pal;xnCagplRbeyaCn_Cati suxelIKMnrTukRbCaBlrd CaBiessdUcBYkemdwknaM
kumynispac;karbcb,n hun Esn ehg sMrin Ca sIum )anlg;kgmenaKmn_kumynisyYn.
yYn)anykliTikumynisenHCameFa)ay mksabeRBaHelIExr eGayExrEbk)ak; eRbobdUcTwkexAmYy
tMNk;EdlRsk;elITwksatlbrisuT eRBaHEtcg;deNImrwbGUsykplRbeyaCn_BIExr elbTwkdIExr .
yYnmanectnarMelIgbsKl;ExreGayFak;exSay enAkgrbb b:ul Bt edIm,IbMeBjmhictaelbTwkdIExr
ehIyRtYtRtaExrtaMgBIf7 mkra 1979 mk.
RbeTsExrCaRbeTstUcmYy Edlsm,redayFnFanFmCati esIrEtRKb;Ebbya:g b:uEnCa
Gkusl eRkamkardwknaMrbs;BYkRtYtRtabcb,n Edlsuxcitnk,aleRkamyYnRtYtRta eGaymkbMpaj
FnFanFmCatiExr nigrwbGUsykeTARbeTseKKansl; manCaGaT dI RBeQI Er: RtI stVRB
nigCaeRcIneTot. yYnkumynis)aneFIVGaNaniKmn_EbbfIelIRbeTsExr edayeRbIsinisBaaxusc,ab;
Edl)aneFIVeLIgCamYy hun Esn Ca sIum ehg sMrin taMgBIqaM 1979 1982 1983 1985
sIBImitPaB sniPaB shRbtibtikar nigcuHhtelxasinisBaabMeBjbEnmfTI 10 Extula qaM2005.
eyIgeXIjehIy rdaPi)albcb,npl;dIsm,TaneGayRkumhunyYn EdlmanryeBl 99 qaM Gs;cMnYn
45 PaKry eRkamBakfa vinieyaK nigGPivDn_. karrwbGUsdIEdleFIVeLIgedayRkumhunyYnenH
)aneFIVeGayb:HBal;dl;CIvPaBRbCaBlrdExrRkIRkya:gxaMg
)ayrbs;BlrdRkIRk.
eRBaHdIERsdIcMkarenaHehIyCaqaMg
niBneday s FmrgSI
rkSasiTi
niBneday s FmrgSI
rkSasiTi
esckIepIm
(Introduction)
rkSasiTi
rkSasiTi
3
niBneday s FmrgSI
rkSasiTi
esckIEfgGMNrKuN
(Acknowledgement)
rkSasiTi
matika
esckIepIm ------------------------------------------------------------------ 1
Garmkfa ------------------------------------------------------------------- 4
esckIEfgGMNrKuN ----------------------------------------------------------- 7
CMBUkTI 1
bsKl;bBaa
I-edImkMeNItExrkumynisenAkgRbeTsExr ----------------------------------------- 11
II-bsKl;nrbbRblyBUCsasn_Exr --------------------------------------------- 20
III-ehtuGIV)anCaExrFak;kgrbbRblyBUCsasn_ ------------------------------------- 21
IV-bsKl; f 7 mkra ------------------------------------------------------- 25
V-yYnkumynisQanBanRtYtRtaExr f 7 mkra 1979 ------------------------------- 26
VI-sRgamrvagExrGktsU CamYyyYnQanBan nigrbbkumynis hun Esn xusc,ab; ----------- 27
VII-snisBaaTIRkug)a:rIs ------------------------------------------------------ 28
VIII-kMeNItliTiRbCaFibetyenAkgRbeTsExreLIgvij ------------------------------- 29
IX-karFak;cuHliTiRbCaFibety ------------------------------------------------- 30
X-RbeTsExrFak;kgrbbpac;kar hun Esn eRkamGNaniKmn_yYnEbbfI ------------------- 31
XI-KantulPaBxagnitibBati nitiRbtibti nigtulakar -------------------------------- 32
1-Btman ---------------------------------------------------------- 32
2-karGb;rM---------------------------------------------------------- 33
3-kare)aHeqat ------------------------------------------------------- 34
4-esrIPaBbeBajmti --------------------------------------------------- 34
5-c,ab; ------------------------------------------------------------- 35
XII-emdwknaMpac;karbcb,n)aneFIVGIVxH b:HBal;RbCaBlrd ------------------------------ 35
1-karbeNjRbCaBlrd rwbGUsykdI -------------------------------------- 35
2-GMeBIBukrlYy -------------------------------------------------------36
3-PaBRkIRk -------------------------------------------------------- 37
4-kat;eTasExrRkhm ------------------------------------------------- 37
5-GaNaniKmn_yYnEbbfI ------------------------------------------------ 39
6-FnFanFmCati ------------------------------------------------------ 39
niBneday s FmrgSI
rkSasiTi
CMBUkTI 2
bBab;bBaa
I-etIRbCaBlrdExrcg;)anGIV? --------------------------------------------------- 42
II-etIExrRtUveFIVGVIxHedIm,ICYyseRgaHExr? ------------------------------------------ 42
III-etIRbCaBlrdkgtMbn;EdlrgeRKaH Lav m:ug cam Exr RtUveFIVdUcemc? ---------------------- 43
IV-etIshKmn_GWr:ub nigshrdGaemrik CYyGIVxHdl;RbCaCatirgeRKaH? ----------------------- 43
V- RbeTsExrRtUvdwknaMtameKalkarN_RbCaFibetykraCBitR)akd - ------------------- 44
1-nitibBati ---------------------------------------------------------- 45
2-tulakar ---------------------------------------------------------- 45
3-nitiRbtibti -------------------------------------------------------- 45
4-Btman ----------------------------------------------------------- 45
5-bM)at;GMeBIBukrlYy --------------------------------------------------- 46
6-begInCIvPaBRbCaBlrd ----------------------------------------------- 46
7-KNbkSneya)ay--------------------------------------------------- 46
8-KNkmkarerobcMe)aHeqat -------------------------------------------- 46
9-CnGenaRbevsn_ nigcarkmyYn ------------------------------------------ 47
VI-karsnidan -------------------------------------------------------------- 47
ksareyag --------------------------------------------------------------- 48
niBneday s FmrgSI
rkSasiTi
CMBUkTI 1
niBneday s FmrgSI
rkSasiTi
-edImkMeNItExrkumynisenAkgRbeTsExr
kgdMNak;kalEdlliTikumyniskMBugEtrIkraldalxaMgenATIVbGWur:ub ekItmansRgamelakelIk
TI 2 ehIysRgamenH)anbBab;enAqaM 1945. GgkarshRbCaCatiRtUv)aneKbegIteLIg edIm,IedaH
RsaybBaaBiPBelak kgenaHmanRbeTssMxan;CasmaCikGciRny_ dUcCa shrdGaemrik
shPaBsUevot cin Gg;eKs nig)araMg. BiPBelak)anFak;eTAkgsRgamRtCak;. kalenaH
BiPBelak)anEbgEckCaBIr kumynis nigesrI. RbeTskumynismancMnYn 97 RbeTs nigmYycMnYn
epSgeTotCa RbeTskan;liTiRbCaFibetyesrI. kumynismanRbPBedImecjmkBIRbeTsr:UsSIelnIn
salIn GaLWm:g; GIuEt kalma:kS GIutalI GWur:ubxagekIt )araMg cMENkRbeTskan;liTiRbCaFibety
esrIvijKWman shrdGaemrik Gg;eKs nigRbeTsmYycMnYneTot. liTikumynis)anrIksayPay
enAGWur:ubnig mktMbn; GasIu kgenaHmanRbeTscin emA: esTug RbeTseyokNam hU CImij
nigRbeTsExrCaedIm Edl)anykliTikumynismkGnuvtn_. RbeTsExr)aneFIVtammenaKmn_kumynis
eBlEdleyokNamykliTienHmkpSBVpSay cab;taMgBIExrenAkgsmyGaNaniKmn)araMg. enAeBl
enaH eyokNamdwknaMeday hU CImij eFIVbdivtn_pas;bresc e)A day nigrMedaHRbeTseGayrYcecj
BIGaNaniKmn_)araMg. edayrs;enAeRkamGaNaniKmn_)araMg KansiTiesrIPaB Bi)akevTna eBlenaH
escyYn e)A day )anmanKtibNitTukfa eFIVCaRbCaraRssamBakgRbeTskraC mansiTiesrIPaB
RbesIrCageFIVesc mRnIeRkambreTsRtYtRta. eTIbenAqaM 1945 e)A day )andak;raCRbKl;eGay
hU CImij dwknaM. hU CImij )anpas;brrbbRKb;RKgBIrbbraCaniymeTACasaFarNrdsgmniymeyok
Nam ehIybntsUedj)araMgecjBITwkdIrbs;xn. nisSitExrmYycMnYn Edl)anecjeTAeronenA
eRkARbeTs CaBiess nisSitEdl)aneTAsikSaenARbeTs)araMg dUcCa saLut s eGog sarI )annaMyk
liTikumynismksabeRBaHenAkgRbeTsExr. liTikumynisenHminEmnecjBIqnneya)ayrbs;xn
BitR)akd Edlman\sSrHPaB kraC edIm,IplRbeyaCn_CatiExreLIy EtCaliTikumynissaxa
rbs;bkSkumynis\Ncin Edl)anerobcMdwknaMedayyYn hU CImij. GkdwknaMmanyYneQaH swug
g:ukmij ehAGacar emon bnMxneFIVCabn swug g:ukfaj; CaRbFanbkSkumyniskm<Ca saxabkS
kumynis\Ncin. TU samut nig sa Ltsr )ancUleTAeFIVkareRkambkSkumynisenaH. eBlenaH
ehIyEdlyYn)anykliTikumynisenH mkbNHbNaldl;kUnecAExr EdlekgxI minTan;dwg
GMBIRbvtisaRs nigneya)ayc,as;las; edIm,IeGayExrbMerIneya)ayrbs;eK kgeKalbMNgRtYtRta
elbTwkdIExr enAtMbn;\NcinTaMgmUl.
niBneday s FmrgSI
rkSasiTi
rkSasiTi
rkSasiTi
cMENknisSitExrEdlTTYl)anGaharUbkrN_eTAsikSaenARbeTs)araMgvij dUcCa sa Lt sr
eGog sarI CYn mMu hU nwm hU yn; )ancab;GarmN_nigesovePARkhmrbs;kumynis ma:kS elnIn
EdlkalenaHRTwsIkumyniskMBugEtmanRbCaRbiyenATIVbGWur:ub. enAeBlenaHnisSitExrTaMgGs;enaH
)ancab;ykliTikumynis eFIVkarRbqaMgneya)ayCamYyrbbskiPUmirbs;semc sI hnu . TIbMput
neratm sIhnu )ankat;pac;GaharUbkrN_rbs;nisSitmYycMnYn kgenaHman sa Ltsr EdlCaGk
RbqaMg neratm sIhnu . enAqaM 1951 eBlEdl sa Ltsr RtLb;mkRbeTsExrvijTaMgminTan;
eroncb;EpkxageGLicRtUnicpgenaH sa Ltsr )aneFIVCaRKUbeRgon nigbegItsalaeronkCneQaH
km<CbuRt. sa Lts )aneFIVclnaneya)ayRbqaMgneratmsIhnuCasmat; . eBlEdlEbkkarN_
neratm sIhnu )anRbkasecaTRbkan;edjcab; sa Ltsr nigbkSBYkmYycMnYn bnab;mkRkumrbs;Kat;
)anrt;cUlRB cUlrYmtsUCamYybkSbdivtn_RbCaCnkm<Ca EdlCasaxarbs;bkSkumynis\Ncin.
bkSbdivtn_RbCaCnkm<CaenH dwknaMedayyYneQaH suwg g:ukmij ehAfa Gacar emon EdlbnMeFIVCa
Exr. karEdlyYndak;eQaH swug g:ukmij KWedIm,IbMPnExrfaCabnrbs; swug g:ukfaj; mkdwknaMExr
BIeRBaH swug g:ukfaj; CaemdwknaMExr manRbCaRbiymYyrUbEdlRbCaBlrdExrsal;faCaGk
eshaCatiExrnasmyenaH. bkSbdivtn_RbCaCnExrenaH )ankayCaKNbkSRbCaCnkm<CadwknaM
eday ehg sMrin Ca sIum hun Esn naeBlbcb,nenH. dUcenH tamkarsegteXIjfa enAfTI28
Exmifuna qaM 2009 CaqaMKMrb;xYbTI 58 rbs;KNbkSRbCaCnkm<Ca.
eRkayBIsinisBaa TIRkughSWENv RbeTsTaMgbI Exr Lav yYn enA\Ncin)anTTYlkraC
BI)araMgenAqaM1954. eyokmijEdlenAkgRbeTsExr RtUv)aneKtMrUveGaydkecjBIRbeTsExr.
eBlEdlyYneyokmijdkecjeTA yYn)ancab;ykkUnExrmYycMnYneTAbMBak;bMb:nmenaKmn_kumynis
xusTws nigExrmYycMnYn)aneTAtamk)a:l;yYn. ExrTaMgGs;enaHehIy EdlyYnbBanmkRbeTsExrvij
edIm,IeFIVCaBiCXatsmab;Exr enAkgrbbkm<CaRbCaFibety. ExrEdlyYnbNHbNalTaMgGs;enaH
rkSasiTi
sIhnu kMBugeKarBexachUCImij
sRgam\NcinelIkTI2 enH yYnTTYl)anplRbeyaCn_CaeRcIn plRbeyaCn_TaMgenaH man
dUcCa EpkhirBavt Epksmar nigsBVavuF nigTwkdIExr.l. kalEdlhUCImijRtUvsab; BIeRBaHyYn
RtUvedaHdecjBIcin edaymin)ansgbMNulepSgeTARbeTscin EdlCYyyYntaMgBIqaM 1930 .
yYn)anplRbeyaCn_BICMnYyBIGaemrikaMg EdlCYyyYnxagt,g eg:a DijyIm nigcMeNjTwkdIExr
ExreRkam TwkdIlav. edIm,IkarBarplRbeyaCn_TaMgGs;enH yYn)angakeTAcgsm<nCamYyshPaB
sUevotvij. dUcenHeyIg segteXIjfa yYnTTYl)anplRbeyaCn_CaeRcInBImhaGMNacTaMg3 ehIy
nigplRbeyaCn_BIRbeTstUc dUcCa lav Exr nigcamCaedIm. kgeBlsRgamenaH yYneyokkug)an
CMritesdkicExr tamkare)aHBum<luyEkgkay TijTMnijExr )aj;eKaRkbIExr eFIVCacMNIGahar xIdI
nigesdkicExr edIm,IciBawmkgTB. cMENkyYnxagt,gvij )anTTYlCMnYyBIGaemrikkaMg nigkan;kab;
TwkdIExrenAkm<CaeRkam. hUCImij suxcitlHbg;Civitsab;enAqaM 1969 edIm,IplRbeyaCn_Cati eyok
niBneday s FmrgSI
rkSasiTi
rkSasiTi
rkSasiTi
rkSasiTi
rkSasiTi
-bsKl;nrbbRblyBUCsasn_Exr
rkSasiTi
-ehtuGIV)anCaExrFak;kgrbbRblyBUCsasn_?
rkSasiTi
rkSasiTi
rkSasiTi
rkSasiTi
IV
rkSasiTi
CnCatievotExrlavrYmsamKImWunqa
-yYnkumynisRtYtRtaExr f 7 mkra 1979
rkSasiTi
(The War between Khmer Resistances with Vietnamese Aggressor and Illegal Dictactor Hun Sen)
rkSasiTi
-snisBaaTIRkug)a:rIs
rkSasiTi
-edImkMeNItliTiRbCaFibetysareLIgvij
rkSasiTi
IX
rkSasiTi
rkSasiTi
rkSasiTi
rkSasiTi
rkSasiTi
-etIemdwknaMpac;karbcb,n)aneFIVGIVxH Edlb:HBal;RbCaBlrd
rkSasiTi
2-GMeBIBukrlYy (Corruption)
GMeBIBukrlYyCaCmWmYydFMenAkgsgmExr EdlrdaPi)albcb,nKanqn nigKansmtPaB
edaHRsayeGay)ancb;. GMeBIBukrlYyenH CarUbPaBmYyEdleKbiT)aMg GMeBITucritepSg dUcCakar
lYYcCati lk;RTBsm,tiCati ykeTAdak;plRbeyaCn_pal;xn CaBiessbgrplRbeyaCn_eTAeGay
RbeTsdTeTot)angayRsYl edayGMeBIBukrlYy. dUecHehIy eyIgeXIjfa fvikarCati)anxat
bg;Gs; 250-500 landula kgmYyqaM enHebItamsMdIrbs;elakRsI GKraCTUtshrdGaemrikRbcaM
enAkm<CaeQaH xar:Ul r:UdlI. eyIgRtUvBicarNaGMBIKNbkSRbCaCn etImanR)ak;Exb:unanEdlBYkva
manluyrab;lan dulaeTAdak;FanaKareRkARbeTs etIluyTaMgGs;enaHminEmnCarbs;CatiExr bluy
)anmkBIBukrlYy lYcCati? etIRTBsm,tiTaMgGs;enaH minEmnCasm,tirbs;CatiExr eyIgTaMgGs;
KaeTb? GMeBIBukrlYyenH rIkraldalya:gxaMgenAkgsgmExr enAkgRbBnGb;rM enAkgRbBntulakar
nigtulakar ExrRkhm pgEdr.
niBneday s FmrgSI
rkSasiTi
3-PaBRkIRk (Poverty)
RbCaBlrdExrcMnYn 40 PaKry sitenAeRkambnat;RkIRk. nisSitCaeRcIn EdlbBab;karsikSa
ehIyKankargareFIV. kmkrR)ak;ExticminRKb;RKan;kgkarcMNaysMrab;CIvPaBRbcaMf. BYkeKeFIVkar
RKan;EtbMerInayTuneragcRkEtb:ueNaH. RKUbeRgonR)ak;ExTabdEdl EtTMnijenAelITIpSar ekIneLIg
CalMdab; CaBiess saMg EdleFIVeGayb:HBal;dl;CIvPaBRbCaBlrdya:gxaMg eRBaHkalTMnijeLIgf
R)ak;ExdEdleFIVeGaycMNayeRcInCagcMNUl R)ak;snSMTab RkIRk. RbCaBlrdExrcMnYn 85 PaKry
CaksikrRbkbmuxrbrksikm. muxrbrciBawmCIvitBYkKat;GaRsyelIdIERs dIcMkar edIm,IciBawmCIvit
Et\LvenH dIERsdIcMkarbs;Kat;mYycMnYn RtUv)anyYnEdlEkgePTCaExr nigbkSBYk hun Esn
eRbIR)as;CarUbPaBRkumhundeNImdIERsdIcMkarrbs;Kat;Gs; etIGnaKtvasnakUnecAKat;EdlCaExreTA
Cay:agNa? kUnecARkIRk min)aneronsURt ehIyGs;dIERsdIcMkareTot. tamsm,tiFnFanrbs;Exr
EdlmandUcCacMNUl)anBIeTscrN_ R)asaTGgrvt Er:mas eBRCt,g RBeQI CaedIm eFobeTAnig
RbCaBlrdExrRbmaNCag 10 lannak;enaH RbCaBlrdExrminKYrRkIRkedIrsMuTaneKenaHeLIy.
etIFnFanTaMgGs;enaH Fak;eTAdl;dGkNa? RTBsm,tirbs;Exr plRbeyaCn_Exr RtUvFak;elI
BYkCnBukrlYyKNbkSRbCaCnkm<CaenHg EdleKgRbvBaykeTAdak;plRbeyaCn_pal;xn. yYn
rwbGUsykeTAbMerIplRbeyaCn_Cati nigRbeTsrbs;eK.
etIGnaKtkUnExreTACaya:gNa?
rkSasiTi
rkSasiTi
5-GaNaniKmn_EbbfItamrUbPaBRkumhun nigkarpl;dIsm,Tan
(The Neo-Colonism through the Picture of Company and Land Concession)
rkSasiTi
niBneday s FmrgSI
rkSasiTi
CMBUkTI 2
niBneday s FmrgSI
rkSasiTi
niBneday s FmrgSI
rkSasiTi
(What do the People in the Region Lao, Hmong, Cham and Khmer do?)
IV
rkSasiTi
rkSasiTi
rkSasiTi
rkSasiTi
carkmyYn EkgePTCaExr
esckIsnidan (Conclusion)
tamkarsikSaRsavRCav )anbBaak;RbCaCatiExreGayemIleXIjkan;Etc,as; GMBIedImehtu
bsKl;nbBaa Edl)annwgkMBugekItmanenAkgRbeTsExr. eRkamkardwknaMRtYtRtarbs;BYkCnpac;kar
hun Esn kMBugnaMRbeTsExrQaneTArkeRKaHfak;mhnrayminxaneLIy. ebIeyIgminnaMKaedaHRsay
bBaaenHeGaycb; esckITukevTnarbs;BlrdExr minRtwmEtFak;mkelIeyIgnaeBlbcb,nb:ueNaHeT
TukevTnaTaMgGs;enH nigFak;dl;kUnecAExrCMnan;eRkayeTotnaeBlGnaKt. karbgajlatRtdag
BIkarBit dUc)anerobrab;xagelIenH eFIVeGayeyIgTaMgGs;KaCaExr Qb;vegVgCamYykarbMPnepSg
rbs;BYkyYnkumynis nigExrkumynismYycMnYn EdlkMBugEtEkRkLRbvtisaRs eRbIR)as;menaKmn_
e)akR)as; edIm,IGMNac muxmat; buNsk suxciteGank,albMerIplRbeyaCn_eGayBYkyYnkumynis.
ehtudUecHehIy eyIgeXIjfabsKl; 7 mkra KW kumynisyYn.yYn shBn\NcinenHehIy
CaGkerobcMEpnkarmkelbTwkdIExr kan;kab;TwkdIExr cam Lav ExreRkamrhUtmkdl;bcb,n.
VI.
niBneday s FmrgSI
rkSasiTi
ksaeyag
(Reference)
(Y,
niBneday s FmrgSI
rkSasiTi