Sosyal Medyann Politik Katlm ve Hareketlerdeki Rol

Cihan ildan1, Mustafa Ertemiz1, H. Kaan Tumuin1, Evren Kk1, Duygu Albayrak1
1

Bilkent niversitesi, Bilgisayar Teknolojisi ve Biliim Sistemleri Blm, Ankara

cildan@ug.bilkent.edu.tr, m_ertemiz@ug.bilkent.edu.tr, kucuk_e@ug.bilkent.edu.tr, tumucin@ug.bilkent.edu.tr, duygua@bilkent.edu.tr

zet: Bu aratrma, sosyal medyann siyasi katlm ve hareketler zerinde oynad rolleri incelemektedir. nsanlarn birbirleri ile etkileimli bir ekilde iletiim kurabilmek iin kullandklar evrim ii teknolojiler sosyal medya olarak tanmlanmaktadr. Gnmzde sosyal medya hayatn her alannda etkin olarak kullanlmaktadr. Bu alma karma yntem ilkeleri takip edilerek gerekletirildi. Nicel veriler bir niversitenin 200 rencisine uygulanan anketlerden toplanmtr. Nitel veriler ise 3 tane siyasi partiden 4 milletvekili ve bir sosyal medya uzman ile yaplan yz yze grmelerden elde edilmitir. Bu aratrma ncelikle sosyal medya hakknda genel bilgiler ve sonrasnda ise sosyal medyann siyasal alandaki gc, demokrasiye etkileri ve sosyal medyaya kar gsterilen tutum bakmndan politikaya katlm incelenmitir. Bunlara ek olarak internet zgrl ve internet sansr incelenmitir. Sosyal medyann kullanld siyasal eylemler ve gnmzn nemli konularndan olan Arap Bahar ile sosyal medyann ilikisi aratrmann inceledii dier bir konudur. Sonu ksmnda ise yapm olduumuz aratrma almasnn deerlendirmesini bulabilirsiniz. Anahtar szckler: siyasal katlm, sosyal alar, yeni teknolojiler, saydamlk, sosyal medya, yeni medya, geleneksel medya, politika, siyaset Role of Social Media in Political Participation and Actions Abstract: This study examines the role of social media in political participation and actions. The term of social media is an online technology that people can use to communicate with each others in an interactive manner. In today, Social Media has a significant effect in an every aspect of our lives. In this survey, first, we are going to give general information about social media and then we examine to role of social media on political participation in terms of power of social media in politics and impacts of the democracy and attitudes towards to social media and then we examine the internet freedom and the internet censorship. After that we will examine the political actions which in used social media and one of the important topic of todays which is Arab spring and relationship between Arab spring and social media. In conclusion part we will evaluate our survey work. Keywords: social media, new media, traditional media, politics, political participation, public actions, censorship, internet freedom, social network, democracy, liberty. 1. Giri: Teknolojik gelimeler bireylerin birbirleriyle iletiim kurmasn ve bilgi edinmesini daha etkileimli hale getirdi. Bu gelimelerin salad yeni iletiim aralar bireylerin bilgiyi daha gvenilir ve daha kolay dorulanabilir kaynaklardan edinmesine imkn salad. Yani insanlar artk bilgiyi her hangi bir arac kii olmadan dorudan kaynandan renebiliyor. Bu durum internet dnyasnda bilgisayarlarn etkileim gcnn iletiim iin kullanlmasn tarif eden yeni medya akmnn domasna sebep oldu.[7] Geleneksel medya, tek ynl iletiim salar yani insanlara sadece haberi iletir. Kiilerin ise haberlere cevap vermeleri ya da reaksiyon gstermeleri ve bu medya aralarndan edindikleri bilginin doruluunu veya gvenilirliini kontrol etmeleri zordur. Ayn zamanda, bu bilginin maniple edilmesi ya da bilgiye eriimin engellenmesi hkmetler ve eitli otoriteler iin kolay bir itir. Bu durumun aksine, gvenilir ve doru kaynaklardan bilgi edinme ihtiyac ve talebi bireyler arasnda her geen gn daha da artmaktadr. Son yllarda, bu ihtiyac karlayan yeni bir akm ortaya kt ve bu akm yeni medya olarak adlandrlyor. Yeni medya bireylerin iletiim iin bilgisayarlarn, mobil cihazlarn internet zerinden etkileimli bir ekilde kullanmasn tarif eder. Yeni medya, internetin etkileimli iletiim gcn tanmlayan soyut bir kavramdr ve bu gc kullanan aralar, sosyal medya aralar olarak tanmlanr. Gnmzde iletiim sosyal medya aralarnn eitli elektronik cihazlar araclyla kullanlmasyla diyaloga dnyor. Sosyal alarda paylalan ierik hzlca yaylyor ve insanlar bu ierii tartma olana buluyorlar. Bu hzl yaylma ve tartma ortamnn kolaylkla olumas sosyal medyann politik alanda etkin bir rol oynamasn salyor. Orta Dou ve Kuzey Afrika da sosyal medya siteleri zerinden organize edilen halk hareketlerinin baskc hkmet ve diktatrleri devirebilecek gce ulamas ve devirmesi sosyal medyann politika ve halk hareketlerinde nemli bir role sahip olduunu gsterir. [9] Teknolojik gelimeler, ilk bata daha etkileimli iletiim olana saladlar. Gnmzde ise bu iletiim aralar artk iletiim arac olmann tesine geip, insanlar iin bir sosyalleme platformuna dntler. Son 15 ylda birok sosyal a yayna balad. Fakat bu sitelerin bir ka hari tamamna yakn kullanclarn paylamda bulunmasndan ziyade birbirleriyle tanmasn ve mesajlamasn amalyordu. 2004 ylna gelindiinde ise gerekten bir fakllk oluturan Facebook ve 2006 da da twitter hizmet vermeye balad. nceki rneklerinden farkl olarak

Facebook ve twitter, kullanclarna mesajlama ve tanma imkn salayan web siteleri olmak haricinde, organizasyon kurmay, organize olmay, bilgi ve fikir paylamay, inanlar dnceler etrafnda gruplamay salayan sosyalleme platformlar oldular. Sosyal alarn ykselii, organizasyonlar evrimii topluluklara dntrd. [2] Sosyal alar ilgi alanlar etrafnda deil, insanlar etrafnda rgtlendiler. lk halka ak Usenet veya tartma forumlara gibi evrimii topluluklar bir balk ve balk hiyerarileri etrafnda yaplandlar fakat sosyal a siteleri ise bireyi topluluun merkezine yerletiren kiisel alar olarak yaplandlar. [2] Gnmzde ise, bu siteler rejim deitirmek, hareket balatmak iin kullanlan birer organizasyon aralar oldular ve bu duruma bakldnda sosyal alarn temsili demokrasiden, katlmc demokrasiye doru yollar oluturmaya baladn gryoruz. Internet kullanclarnn saysnn artmasna paralel olarak sosyal medya siteleri de yaklak olarak son 10 ylda hzla gelimeye baladlar ve kullanc saylar da her geen gn artmaya devam ediyor. Trkiye de internete eriim imkn olan hane oran 2010dan 2011e %41,6 dan %42,9 a ykseldi. 2011 ylnda, 16-74 ya arasndaki bireylerin bilgisayar kullanm oran %46,4 ve internet kullanm oran ise %45tir. Bu oranlar 2010 ylnda srasyla %43,2 ve %41,6 idiler. 16 ile 74 ya arasndaki btn bireylerin %36,2 si ve 16-74 ya arasndaki internet kullanclarnn %89,5 i nterneti dzenli olarak kullanyorlar. [15] Gnmzde, insanlar arasnda bilgi paylam ve ierik oluturulmas daha az emek isteyen bir i haline geldi. nk sosyal medya sitelerinin kullanc says ok ykseldi. Aslnda, bu durum yani bilginin bu siteler zerinden hzla ve kolaylkla yaylyor olmas, ran, in, Kuzey Kore ve Kuzey Afrika hkmetlerinin veya diktatrlerinin, bu sosyal medya sitelerine eriimi neden engelledii sorusuna verilebilecek bir cevaptr. Son zamanlarda, sivil toplumun geliimini hzlandran nemli etkenlerden bir tanesi de sosyal medya aralardr. Bununla ilgili olarak Sosyal medya sivil toplumu ve kamusal alan uzun vadede umut verici bir ekilde glendiren aralardr. [14] Batl lkelerde zgr dnce ortamnn uzun sredir var olmasna bal olarak, gl bir sivil rgtlenmede sosyal medya aralarnn yaygnlamasndan ncesinde de mevcuttur. Fakat dou devletlerindeki totaliter otoriteler, insanlarn karlkl iletiim kurmasn ve bilgi paylamasn zorlatryorlar. Bu da sivil topluluklarn olumasnda, sivillemenin nnde duran bir engeldir. Bu sebeple doulu lkelerde sivil topluluklar nemli bir gelime gsteremediler. Fakat sosyal medya siteleri doulu lkelerdeki bu ak tersine evirdiler, sivil topluluklarn oluturulmas bilincini bireylerin kazanmasn saladlar. Bu aralar zerinden yaplan paylamlarn engellenmesinin ve kontrolnn zor olmas bu durumda nemli bir rol oynuyor. Bu arada, Batl devletlerde ise sosyal alar hali hazrda var olan sivil topluluklarn rgtlenme maliyetini drp, hzn arttrarak destek oldular. Bu noktadan bakldnda, sosyal medyann faydalar u ekilde sralanabilir: Organize olmay kolaylatrmas.

Gerekleri kolaylkla renebilme imkn salamasdr. Bireyler arasnda iletiimi arttrmas. Fikirlerin hzlca yaylmasdr. Organizasyon ve iletiim maliyetini drmesi Daha ok sayda insann siyasi veya sosyal olaylara daha ksa srede reaksiyon gsterebilmesi. Burada vurgulanmas gereken nemli bir nokta ise, sosyal alar halk hareketlerini tetikleyen aralar deil, organize olma ve hareketi balatma maliyetini drerek ve hzn arttrarak kolaylatran aralardr. 2. Politik Katlmda Sosyal Medyann Rol Sosyal medya dier birok alanda olduu gibi siyasi alanda nemli bir rol oynar. Bu aralar siyasi partiler ve siyasetiler tarafndan insanlar siyasi katlma ynlendirmek iin kullanlyorlar. Bunun yan sra, sosyal alar zellikle seim dnemlerinde bir propaganda arac olarak kullanlmaktalar. 2.1 Sosyal Medyann Politik Gc Etkileimli iletiim kurulabilmesi, siyasetinin ksa srede daha geni kitleye hitap edebilmesi ve onlarn tepkisini daha rahat lebilmesi sosyal medyay gl bir politik ara haline getiren sebeplerdir. Vatandalar sosyal medya aralarn kullanarak grlerini daha rahat ifade edebilir dier kiilerin yazlarn veya siyasetilerin paylamlarn yorumlayabilir ve cevaplayabilirler. Gnmzde, Trkiye de dahil olmak zere tm dnyada birok politikac, bakan ve bakan sosyal alar aktif olarak kullanyorlar nk bu alar sayesinde politikaclar daha ok kii tarafndan tannabiliyor, daha ok semene ulaabiliyor ve onlarn grlerini etkin ve verimli bir ekilde deerlendirebiliyorlar. Bu faydalarndan dolay sosyal alar politikaclarn ilgisini ekiyor. Gemiten gnmze, politikaclar daha ksa srede daha ok insana ulamak iin abaladlar. Teknolojik gelimelere paralel olarak, artk sosyal alar kullanan politikaclar bu amaca ulamada geleneksel medya aralar ile iletiim kurmaya alanlara gre daha yakn grnyorlar. Artk, politikaclar milyonlarca insanla anlk olarak iletiime geebiliyorlar. Aadaki istatistikler baz politikaclarn kiisel twitter hesaplarndaki 2011 Aralk ay itibariyle takipi saylarn gsteriyor: Barack Obama, ABD Bakan, 11.560.030 Hugo Chavez, Venezuela Devlet Bakan, 2.368.101 Abdullah Gl, Trkiye Cumhuriyeti Cumhurbakan, 1.042.275 R. Tayyip Erdoan, Trkiye Cumhuriyeti Babakanu, AKP Genel Bakan, 651.496 Kemal Kldarolu, CHP Genel Bakan, 430.779 Devlet Baheli, MHP Genel Bakan, 198.093(twitter.com, Aralk 2011) Bir siyasi partinin veya siyasetinin mitinglerine katlan ortalama insan saysn dndmzde, bir miting iin bu kadar insan bir araya getirmenin ne kadar zor bir i olduu grlyor. Fakat sosyal alar sayesinde politikaclar,

milyonlarca insana fikirlerini ayn anda anlatma imknna sahipler. Sosyal medya, geleneksel medyaya gre politik iletiimde daha tarafsz bir ortam sunuyor. nk geleneksel medya aralarna kolaylkla sansr uygulanabiliyor olmas, bu aralarn tarafl yayn yapmak zorunda kalmas sorununu ortaya kartyor. Grme yaptmz milletvekillerinden birisi geleneksel medya yani zellikle grsel medyadaki televizyon, yazl basndaki medya aralar tabii ki mecburen kendilerine gre tarafl olmak zorunda olduklarn ifade ediyorlar. Dolaysyla tarafl bir medya anlaynn politikaya ne denli etkisi olacan ya da olumlu katkda bulunup bulunamayacan sizlerin takdirine brakyorum. O nedenle ben geleneksel medyadaki bu tarafl yaynn son dnemde ok daha ne ktn dikkate alrsak internet araclyla sosyal medyann ok daha etkin rol oynadna inanyorum. Dolaysyla insanlarn zellikle siyaset kulvarnda ben de varm diyen adaylarn sosyal medya araclyla vatandalara daha rahat ulaabildiini ve semenlerine daha objektif bir politika ans yakaladn syleyebilirim. Bunlarn zaten bize yer verme anslar sfr. Byle bir ihtimalimiz yok. O zaman bu boluu mecburen internet ve sosyal medya ile doldurmak zorundayz. diyor Gnmzde birok politikac sosyal paylam sitelerindeki hesaplarn kullanarak semenleriyle iletiim kuruyor. Buna ek olarak sosyal medyann politikac ve semen arasndaki iletiimi nasl kolay ve etkileimli hale getirdiini anlatmak iin Youtube un Worldview kanaln rnek alarak inceleyebiliriz. Bu kanal siyasetiler ile vatandalar arasnda daha effaf bir iletiim yolu ayor. ncelikle, ye olan kullanclar, web sitesine, katlaca aklanan konua sorulmak zere eitli sorular yazyorlar. Ardndan bu sorular kullanclar arasnda oylanyorlar ve en ok oyu alan sorular bir gazeteci tarafndan konua yneltiliyor. Bu durum sosyal medyann katlmc ynne rnek olarak gsterilebilir. Bugne kadar bu kanala konuk olan politikaclardan bazlar Cumhurbakan Abdullah Gl, ABD Bakan Barack Obama, AB Komisyon Bakan Jose Manuel Barroso ve srail Babakan Benjamin Netanyahu dur. Byle st dzeydeki politikaclarn bu programa konuk olarak katlmas, sosyal medyann politik alandaki gcne verdikleri nemin bir iaretidir. Dorusu, gemile gnmz, yani geleneksel medya ile yeni medyay kyaslarsak, yeni medyann politikada gl bir rol olduunu anlayabiliriz. Geleneksel medya dneminde, bu tr programlar birka gazetecinin katlmyla ve onlarn hazrladklar sorularn sorulmasyla gerekletiriliyordu. Bu durumun kt yan ise konuk sorulacak sorular daha nceden biliyor ve sorulmasn engelleyebiliyorlard. Tabi ki bu programda da konuk byle bir imkna sahip fakat ok oy alan sorular tm kullanclar tarafndan biliniyor ve konuun cevaplamad sorular da kullanclar grebiliyorlar. Bu kanaln bir faydas sorulan sorularn birka kiinin belirledii sorulardan olumas yerine toplumun ortak merakn barndryor olmasdr. Yani sosyal medya aralar vatandan kendisine kar sorumluluklar olan politikaclar daha kolay ve etkin sorgulamasn ve politikacnn da vatandan dncelerini daha kolay renmesini salyor. Artk, politikaclar ve vatandalar arasndaki arac kiiler yava yava devreden kyorlar.

Modern demokrasilerde, politikaclar zerindeki tek g vatandalardr, bu sebeple politikacya ulaabilmek nemlidir. Bu yzden, sosyal medyann glenmesine paralel olarak, politikaclarn icraatlarndan dolay hesap verme sreleri ksalrken, sorumluluklar da artmakta. Aslnda, vatandaa kar sorumlu olma ve hesap verme gereklilii demokratik lkelerde her zaman mevcuttu fakat sosyal medya bu ii hem kolaylatrd hem de verimini arttrd. Sosyal medyann bir dier nemli rol de eitli kararlara tepki vermek iin insanlarn bir araya gelmesini kolaylatrmasdr. Bireyin tek bana hkmetin veya herhangi bir kurumun kararlarna kar kmas olduka zordur. Gr bir ses karabilmesi iin, ncelikle kendisiyle ayn dncelere sahip kiilerle iletiime gemesi ve bir topluluk oluturmalar gerekir. Bunu baarmak sosyal medya kullanlmadan olduka pahal ve zaman alc bir sretir. Fakat sosyal medya aralar bu zorluklar bertaraf ediyorlar. Kiiler de hkmetlerin kararlaryla ilgili dncelerini anlk ve etkileimli olarak paylaabiliyorlar. Haber sitelerinin yorum blmlerine bakldnda, insanlarn tepkileri rahatlkla grlebilir. Bununla ilgili, Trkiye de internet kullanclarnn %72,7si internet kullanmaktaki ilk amalarnn evrimii haber, dergi ve gazete okumak olduunu belirtiyorlar. Yine internet kullanclarnn %50,8 i de internet zerinden politik ve sosyal konular takip ettiini ve paylamda bulunduunu belirtiyorlar. [15] Ayn zamanda, vatandalar sosyal medya sayesinde herhangi bir karar ya da kanun hakknda eitli anketlere katlp politikay ekillendirebiliyorlar. Politikaclar sosyal medya sitelerini kullanmaya ynelten bir dier nemli etken de bu sitelerin genler arasnda olduka yaygn olarak kullanlmasdr. Yeni neslin haberleri daha ok web zerinden takip etmesi ve grlerini yine bu aralar zerinden ifade ediyor olmas politikaclarn genlere ulamasnda sosyal alarn en nemli iletiim arac haline gelmesine sebep oluyor. Yani sosyal medyada daha aktif olan politikac, genler arasnda daha ok tannyor. Politikacnn konutuu vatandan dinledii siyaset dnemi kapanyor. Yerine, etkileimli iletiime dayanan yeni bir siyaset dnemi balyor ve yeni bir anlay oluuyor. Bu deiimi gerekletiren en nemli g sosyal medya aralardr. Belli ki, bu aralar siyasette nemli bir g haline geldiler ve bu glerini her geen gn arttryorlar. nk sosyal alar bir yandan iletiimi daha kolay, verimli ve anlk hale getirirken, dier yandan da bunun maliyetini dryorlar. 2.2 Seimlerde Sosyal Medyann Etkileri Sosyal alar seim dnemlerinde siyasetiler ve siyasi partiler tarafndan olduka youn bir ekilde kullanlyor. Birok lkede, bu alar seim kampanyalarnda en nemli iletiim arac haline geldiler. Sosyal medya sitelerinin aa yukar 15 senedir hayatmzda olmasna ve Facebook, twitter gibi en ok kullanlanlarnn yaklak olarak 5 senedir hizmet veriyor olmasna ramen, bu siteler ok ksa srede politikaclarn ilgisini ektiler. Bununla ilgili grtmz drt milletvekili de sosyal medya sitelerini siyasi amalar iin ve seim dnemlerinde kullandklarn belirttiler. Grtmz milletvekillerinden birisi partisinin

milletvekillerinin yarsna yaknnn sosyal alar kullandn belirtiyor. Fakat bir dier milletvekili ise sosyal alarn siyasetilerin ilgisini ektiini fakat u an iin milletvekillerinin katlmnn yeterli seviyede olmadn dnyor. Seim dnemlerinde, sosyal alar siyasetilere kendilerini tantabilecekleri, fikir ve amalarn anlatabileceklere ve bunun karlnda semenin nabzn lebilecekleri bir ortam salyor. Yani, siyaseti seimlerden nce geri bildirim alyor ve bylece alaca oy orann seim ncesinde daha tutarl tahmin etme ansna sahip oluyor. Bu durum siyasetinin politikasn seim ncesinde oy oranna geri ekillendirmesini kolaylatryor. Bu durumla ilgili olarak grtmz milletvekillerinden birisi politikacnn kendini snrlamad takdirde sosyal medyada birok kiiye ulaabileceini ve semene cevap vererek taleplerini dinleyerek politikacnn sosyal medyadan faydalanabileceini belirtiyor. Bir dier milletvekili ise btn almalarn sosyal medya zerinden paylatn ve geleneksel yntemlerle yaplan aklamalarn rutin basn aklamalar olarak grld bir dnemde olduumuzu bu sebeple artk sosyal medyann etkili bir iletiim arac haline geldiini belirtiyor. Bunun yannda, semende siyasetiler ve siyasi grleriyle ilgili objektif ve daha zgr bir tartma ortam buluyor. 2008 ABD bakanlk seimlerinde Facebook gibi sosyal alar kullanclarn siyasi fikirlerini paylamasn, istedii aday desteklemesini ve siyasi konularda dier kiilerle iletiim kurmasn salad.[17] Politikaclar sosyal medya kullanmna ynelten bir dier etken de bu aralarn genler arasnda olduka yaygn olarak kullanlyor olmasdr. lgili olarak Facebook, MySpace, youtube gibi sosyal medya sitelerinin zellikle gen semenler arasnda yaygn olarak kullanlmas, siyasetilerin kendilerini olduka iyi bir ekilde tantabilecekleri, semenleriyle etkileime geebilecekleri bir platform olarak iletiimde nceki seimlere gre yeni yntemler oluturuyor. [17] Sosyal medya yazarn da belirttii gibi nceki seimlerle karlatrdmzda iletiim iin yeni kanallar oluturdu ve bu kanallardan iletiime en ak olan kitleyi genler oluturuyor. Milletvekillerinden birisi politikaclarn geleneksel yntemlere ulamakta en ok zorland kitlenin genler olduunu belirtiyor. Genlerin geleneksel medyaya ilgisinin dk olmas onlara ulamak iin sosyal a sitelerinin kullanmn bir gereklilik haline getiriyor. Yine bir dier milletvekili de genler arasnda sosyal medya kullanmnn yaygn olmasnn politikaclarn ilgisini ektiini belirtiyor. ABD de byk bir devlet niversitesinde yaplan aratrmaya gre 2008 ABD bakanlk seimlerinde 18-29 arasnda genlerin %65 inin en az bir politik aktiviteye katldn belirtiyor. [17] Trkiye de ise bir vakf niversitesinde 18-25 ya arasndaki bireyler arasnda yaptmz aratrmaya gre katlmclarn %98I en az bir sosyal medya sitesinde hesab olduunu fakat %24 nn sosyal alar zerinden politik grlerini ifade ettiklerini belirledik. Sosyal medya, mitinglerde politikacnn konutuu, katlmclarn her syleneni alklad bir siyasal ortam yerine, semene ierii belirleme ve politikacnn her szne cevap verebilme olana salyor. Bu durum seimlerin daha

demokratik, zgr ve effaf ve tartmaya ak bir ekilde gemesine katkda bulunuyor. Sosyal medyann seimlerde iyi kullanlrsa nasl fayda saladyla ilgili olarak 2008 ABD bakanlk seimlerini incelediimize Bakan Obamann seim kampanyas srecinde mail listesinde 13 milyon kiiye, sosyal alar araclyla da 5 milyon takipiye ulatn ve 3 milyon ervrimii ba bulduunu gryoruz. [10] Obama baarl sosyal medya stratejisi sayesinde internet zerinde 500 milyon dolar ba toplad. [16] Sosyal alar politikaclar daha effaf ve tutarl olmaya yneltirken onlara da yaptklar her hareketin, sarf ettikleri her szn semen tarafnda nasl alglandn seimler ncesinde renme imkn veriyor. Ayn zamanda bu alarn etkileimli iletiim salamas geleneksel seim kampanyalarnda yaplan organizasyonlarn daha az maliyetli ve hzl yaplmasna yardmc oluyor. Yani sosyal alar hem yeni kampanya yntemleri olutururken hem de geleneksel yntemlere katalizr etkisi yapyor. Ayrca politikaclarn sosyal alara ynelme sebeplerinden birisini de milletvekillerinden birisi geleneksel yntemlerle yaplan kampanyalarn semen tarafndan rutin olarak grlmesine ve ilgi ekmemesine balyor ve gidiata gre nmzdeki seimlerde sosyal medya aralarnn en nemli iletiim arac haline geleceini belirtiyor. 3. Internet zgrl ve Sansr Trkiye de ve dnyada internet kullanm hzla artmaya devam ediyor ve bu durum nceki blmlerde de bahsedildii gibi kullancya internet zerinde fikirlerini zgrce paylaabilme, kolaylkla organize olma, devleti, hkmeti daha kolay sorgulama vs imknn salyor. Ayn zamanda sosyal medya siteleri vatandalar arasndaki iletiimi kolaylatryor. Trkiye ve dnyadaki internet kullanmyla ilgili olarak 2010 yl iin dnyada 2 milyar internet kullancs 1 milyar bilgisayar ve 300 milyon web sayfas olduunu, Trkiye de ise 30 milyon kullanc ve 3 milyon bilgisayar mevcut. [1] nsanlar artk bilgi kayna ve haber almak amacyla interneti kullanyor. zellikle genler arasnda bu amalarla internetin kullanm geleneksel medya kullanmn am durumda. lgili olarak 18-25 ya arasnda 200 kiiyle yaptmz aratrmann sonucuna gre katlmclarn 174 gncel haberleri internet zerinden 100 TV izleyerek ve 74 de gazete okuyarak gnceli takip ettiini belirttiler. Bu sonular bilgiye erimede internetin artk ne kadar etkin olarak kullanldn ve nemli bir ara haline geldiini gsterir. Bu yaygn kullanm sonucu ortaya kan ve bahsi geen faydalar baz lkelerde hkmetlerin ve eitli devlet organlarnn sosyal medyay kontrol etmesini yani halk istedii gibi ynlendirmesini engelliyor. 3.1 nternet zgrlnn nemi Sosyal medya siteleri ise nceki blmde bahsedilen sebeplerden dolay zaman zaman dnyada ki birok lkede sansrn konusu olabiliyorlar. Fakat tabi ki sosyal medya siteleri ift ynl iletiim salad iin ve tm dnyada

yaygn olarak kullanld iin sansr uygulamak daha zordur. Bir lkede vatandan her trl bilgiye internet zerinden ulaabilmesi ve bu bilginin faydasn ya da zararn kendisinin bamsz olarak deerlendirebilmesi gerekir. Fakat ne yazk ki lkemizde ve dnyada birok lkede durum bu ekilde ilemiyor. Gelimi ya da gelimemi birok lke internete eitli sebeplerle sansr uyguluyorlar. Yaplan her aktivite sansre urayabiliyor. u da bir gerek ki internet zgrl, yani insanlar arasnda etkileimin artmas ve bilginin yaylmas demokrasi ve zgrlk taleplerini de arttracaktr. Bunun iin de en uygun ortamlardan birisi sosyal medya siteleridir. Bu da bu sitelerin baz lkelerde neden sansre uradnn cevabdr. nternetin bu ynde katksyla ilgili olarak grtmz bir milletvekili herkesin drste faydaland kolay ve ucuz bir ekilde ulalabilen internetin Trkiye de demokrasiye olumlu katkda bulunacan belirtiyor. Bir dier milletvekili de sosyal medyann demokrasiye ve zgrlklere katksnn ok st seviyede olduunu ve insanlarn bu ortamda daha rahat faydalanmas salanrsa hak aramak, demokratik talepler etrafnda rgtlenmek iin byk iletiim olanaklar saladn belirtiyor. Grtmz nc milletvekili de demokrasinin gelimesinde sosyal medyann katksnn olacan ve sosyal medyann bir rgtlenme yntemi olarak kullanlmasnn demokrasiye katk salayacan belirtiyor. Bahsi geen milletvekillerinin de hemfikir olduu zere sosyal medya ve internet demokrasinin gelimesine ve olgunlamasn katk salyor. Halkn talepleri ve demokrasi talepleri internet kullanmyla artmaya balad. nk daha az demokratik lkede yaayan insanlar daha gelimi lkelerdeki durumu gzlemleme imkn buldular. Birbirlerinin ikyetlerini daha kolay rendiler ve kendileriyle ayn fikri paylaan insanlara daha kolay ulap organize oldular. Bu durumda baz lkeleri internet zgrln kstlamaya yneltti. zellikle az gelimi lkelerde uygulanan kstlama ve engellemenin birinci sebebi bu durumdur. nternet zgrln engelleme yntemlerinden bir tanesi sansr olduu gibi, dieri de yanl bilginin devletlerin eitli organlar tarafndan internet zerinden yaylmasdr. Kullancnn artk ierii kendisinin belirledii internet dnyasnda, ieriin zararn ya da faydasn da kendisinin belirleyebilmesi gerekir. nternetin insanlarn yaamnn nemli bir paras olduu bu dnemde internet zgrlnn belirli kurumlar tarafndan siyasi sebeplerle kstlanmas anlalabilir deildir. nternetle ilgili olarak Akgl nternet sanayi devrimi boyutlarnda bir gelimeyi temsil etmektedir. Btn dnya, internetin ba ektii bilgi toplumuna geiin sanclarn ekiyor nternet yaamn tm boyutlarn etkilemekte, snrlar yok etmektedir nternet tm dnyaya alan bir pencere bir sokaktr.[1] nternetin insanlarn hayatn bu denli etkiledii kalc deiikliklere sebep olduu bir dnemde baskc hkmetler ve devletler bu deiimden halkn uzak tutmak, etkilenmemesini salamak ve bu yolla oluabilecek

demokratik lke taleplerini engellemek adna internet zgrln kstlyorlar. 3.2 nternet Sansr Gnmzde birok lke eitli sebepleri bahane ederek internete sansr uygulamaktadr. Bu sebepler politik, askeri veya ahlaki kayglardan kaynaklanmaktadr. Hkmetler sansr uygulayarak kullancnn eriebilecei ierii belirlemek ve siteleri de bask altna almak amalarn gderler. Gnmzde internete sansr veya engelleme uygulayan baz lkeler: in Halk Cumhuriyeti, ran slam Cumhuriyeti, Gney Kore, Tunus, Danimarka, talya, Avusturya, Birleik Arap Emirlikleri, Finlandiya, Norve, srail, Hollanda, Birleik Krallk, Amerika Birleik Devletleri, Fransa ve Kanadadr. Bu durum sansrn birok gelimi lkede de uygulandn gsteriyor. [4] Fakat bu gelimi lkelerdeki sansr veya engelleme uygulamalar bir kurumun veya kiinin kararyla uygulamaya gemi deil, bunun yerine yasama organnn kartt yasa erevesinde mahkemelerce alnm kararlardr. rnein ABD de mstehcenlikle ilgili olarak sansr uygulamas letiimde uygunluk yasas ve ocuklarn internetten korunmas kanunu na uygun olarak mahkemelerce yaplmaktadr. [4] Yani bu noktada iki husus n plana kmaktadr. Birincisi sansr ya da engellemenin bilimsel, dini, siyasi, elence vs amal herhangi bir site ya da bilgiye kar yaplmam olmas bunun yerine ilgili kanunlar ve haklar dahilinde toplumun reddettii ocuk istismar yada hakaret gibi ierie kar yaplm olmas gerektiidir. Bu durumla ilgili olarak grtmz milletvekillerinden birisi sansr anlayn reddettiini sylemekle birlikte, vatandalarnda hakarete varacak grm internette yaymasnn doru olmadn belirtiyor ve sitelere engel koymak yerine yayn yapann ahsi olarak cezalandrlmas gerektiini savunuyor. Yani internette hakaret ya da mstehcenlik gibi zararl ieriin engellenmesi farkl bu tr ierii barndrmayan sitelerin siyasi kayglarla sansre uramas farkl durumlardr. Ayrca, bir veya birka kullancnn paylat ierik sebebiyle eer su unsuru ieriyorsa ahslarn cezalandrlmas yerine tamamen sitenin erieme kapatlmas farkl durumlardr. Bunun rneini Trkiye de youtube un uzunca bir sre eriime engellenmesiyle gzlemledik. Sitede Atatrk e hakaret ieren videolar bulunduu gerekesiyle, eriim tamamen engellendi. kinci olarak nemli bir nokta ise, bu artlar dahilindeki engelleme kararnn kim tarafndan verilecei sorunudur. Yukarda sansr uygulayan lkeleri sralarken gelimi lkelerinde listede olduunu belirtmitik. Fakat nemli ayrm u ki ABD, Birleik Krallk gibi demokrasi ve zgrlkler anlamnda gelimi lkelerde sansr karar yasa dhilinde ve mahkemeler tarafndan veriliyor. Yasalar ise bizim lkemizde olduu gibi dnce, ifade zgrlne ynelik olmak yerine, hakaret, ocuk istismar terr gibi sulara ynelik olarak dzenlenmi durumdalar. Fakat demokrasi anlamnda az gelimi lkelerde ise bu kararlar genellikle brokrat veya politikaclar tarafndan veriliyorlar.

Trkiye de ise sansr uygulamalarn incelediimizde bu kararlarn bir ksmnn mahkemeler, bir ksmnn ise idari birimler tarafndan verildii grlyor. Snr Tanmayan Gazeteciler web sitesine gre u an 8170 web sitesi Trkiye de mahkeme veya idari karar mercileri tarafndan engellenmi durumda. Trkiyede 2011 yl sonlarnda balatlan filtre uygulamas daha ok idari kurumlarn verdii kararlar ile uygulamaya koyuluyor. Bu durum ise karar alnrken gzetilen ltleri sorgulamaya ayor. Bununla ilgili olarak grtmz milletvekillerinden birisi filtre uygulamasnn kabul edilebilir olmadn ve filtrelemenin kimin bak asna gre yapldn sorguluyor. eriin yararl veya zararl olduu dncesinin kiiden kiiye deieceini belirtip politikac veya brokratlarn bu karar almasnn doru olmadn savunuyor. dari yetkililer tarafndan verilen filtreleme veya sansr kararlar gre gre farklk gsterecei iin devlet tarafnda filtrelemenin merkezi bir ekilde uygulanmas doru deildir. lkemizde mahkemeler tarafndan verilen kararlarda da eitli sorunlar mevcuttur. Yasalarmzn baz hak ve zgrlkleri yeterince tanmyor olmas ve ifade zgrln kstlayc olmasndan dolay bu kararlar dahi tartmaldr. Konumuz olmamakla birlikte sansrle mcadele etmek adna ncelikle yeterince demokratik olmayan bu yasalar tartmaya amamz gerektii aikrdr. Sansrn ocuk pornosu, ocuk istismar, intihara zendiricilik, terr, uyuturucu gibi ierik barndran sitelere uygulanmas konusunda farkl grler olmakla birlikte genel olarak bir fikir birliinin olduu sylenebilir ve gelimi lkelerdeki sansr bu tr ierii kar uygulanmaktadr. Fakat demokrasi asndan az gelimi lkeleri incelediimizde, sansrn genellikle politik, askeri veya dini amalar gttn gzlemliyoruz. Bu lkelerden Rusya Federasyonu, in Halk Cumhuriyeti ve ran slam Cumhuriyeti ni inceleyen Bulut un tespitleri u ekildedir.Rusya da ki internet yasaklar ABD ve Avrupada ki uygulamalardan farkldr ve kararlarn ou siyasidir inde ise internet yasaklar dierlerine gre daha endie vericidir. nternet sitelerinin engellenmesi sadece mstehcenlik veya pornografik deil, ayn zamanda siyasi, dini, diplomatik ve eitim konularna da dayanmaktadr ran slam Cumhuriyetinde hkmet internete olduka kat snrlandrmalar getirmitir. Genel olarak ran Hkmetini eletiren ierie sahip siteler engellenmitir, nk halkn bu trden siyasi yaynlara ulamasna izin verilmemektedir. [4] Konumuzla da ilgili olarak bu lkelerdeki yasaklarn halkn siyasete katlmn engellemeye, demokratik taleplerini drmeye ynelik olduunu gryoruz. Bu hkmetler halklarnn dnyayla iletiimini azaltarak veya keserek demokratik lkelerin kendi halklar zerindeki etkisini drmeye almaktadr. Az gelimi bu lkelerde ayn zamanda yolsuzluk, isizlik, eitimsizlik gibi ok ciddi sorunlar mevcuttur ve bu sorunlarla bouan Libya, Tunus, Msr halklar diktatrlerini dahi Facebook ve twitter gibi sosyal medya siteleri zerinden organize olarak devirdiler. Bu trden sorunlarn yaand bu lkelerde internetin neden bu kadar sk bir denetime tabi tutulduunu Arap isyanlarn

incelediimizde anlayabiliyoruz. Yaptmz ankete gre de katlmclarn yars sosyal medya sitelerinin Arap isyanlarnda etkili olduunu dnyorlar. nternet zerinden organize olan insanlarn faaliyetleri sonucunda ayn akbete uramak istemeyen bu hkmetler ise areyi insanlarn iletiimini engellemekte buluyorlar. Bahsedildii gibi internette sansrn ba sebeplerinden bir tanesi de politik kayglardr. Sonu olarak internet ve sosyal medya insanln ulat en zgr iletiim yntemidir. Ne kadar abalanrsa abalansn sansr uygulanmas insanln ortak kullanmna ak olduu iin ok zordur. Bugne kadar sansr uygulamalarn amak iin birok yntemler gelitirildi. Neticede halklarn demokratik talepleri sosyal medya araclyla yaymasn engellemeye alan hkmetler veya liderler ya Arap isyanlarnda grld gibi yklacaklar ya da bu talepleri yerine getireceklerdir. Sosyal medya da sunduu kolay rgtlenme olana sayesinde ileride de halklarn demokratik amalar etrafnda rgtlendii bir iletiim kanal olarak etkinliini arttracaktr. 4. Sosyal Medya ve Politik Hareketler Gnmzde sosyal medyann politik katlma etkisi gerek politikaclar tarafndan gerekse halk tarafndan kabul edilmektedir. Sosyal Medya politik katlmn yan sra zelikle politik eylemlerde de nemli bir rol stlenmektedir. Fakat sosyal medyann politik eylemlerin tek bana bir etkeni olduu savunulamaz. Sosyal Medya yalnzca bir aratr. Politik eylemlerin asl sebepleri yolsuzluk, yoksulluk, insan haklar, zgrlk kstlanmas gibidir.[8] 4.1 Sosyal Medyann Politik Eylemlerde Kullanm Sosyal Medya, politik eylemlerin sebeplerinden biri deildir buna karn toplumlar politik eylemlerde sosyal medyay bir rgtlenme ve iletiim platformu olarak kullanmaktadrlar. [8] Birbirinden ok farkl toplumlarda meydana gelen Wall Street igali, Londra isyanlar ve Arap syanlar gibi politik eylemlerde sosyal medya insanlar rgtlemek, daha fazla kiiye ulamak ve iletiimi salamak iin kullanlmtr. Arap Bahar Kuzey Afrika ve Ortadouyu etkisi altna alrken, gal Et eylemleri Amerika Birleik Devletlerinde balam sonradan kresel apta bir eyleme dnmtr. Kltr, inan, ynetim ekli, ekonomik dzeyi birbirinden tamamen farkl olan toplumlarda bile sosyal medyann politik eylemler bakmndan ayn dorultuda kullanlmas sosyal medyann evrensel kimliini gzler nne sermektedir. Grtmz milletvekillerinden birisi, sosyal medyann eylemlerde kullanlmasna ynelik olarak grlerini yle belirtmitir; Demokrasinin en nemli ilevi halkn ynetimi denetlemesi ise sosyal medyann da bir rgtlenme ynetimi olarak kullanlmasnda bence bir saknca yoktur. Dolaysyla demokrasinin gelimesinde bence sosyal medyann nemi var. Hali hazrda sosyal medya politik katlm ve eylemlerde nemli bir ara olarak kullanlmaktadr. Bunun sonucunda sosyal medyann demokrasi, hak ve zgrlklerin gelimesini saladn syleyebiliriz. Milletvekillerinden birisi, sosyal medyann yakn gelecekte

demokrasi, insan haklar ve zgrlklerin geliimine olumlu katk salayacan belirtiyor ayrca sosyal medyaya eriim koullarn iyiletirmenin ve iyi ekilde rgtlenen kitlelerin, demokrasi ve hak arama hrriyetinin geliimini daha fazla ilerleteceini ekliyor. ok sayda insana ulamak, baarl bir eylem dzenlemenin nemli faktrlerinden birisidir. Basit bir mantkla dnlrse, daha ok insana ulamak daha ok insan rgtlemeyi mmkn klar. Elbette sosyal medyay kullanmak iin internet eriimine sahip olmak arttr. nternet altyaps yetersiz olan ve dk ekonomik refaha sahip lkelerde sosyal medyann politikaya etkisi azdr. Ortadouda bulunan lkelerin ekonomik refahlar, Afrika ve Asya da bulunan lkelerin ekonomik refahlaryla karlatrlabilir. Ortadoudaki bireyler, Avrupa ve Kuzey Amerikadaki lkelerin ekonomik refahndan dk olan fakat Afrika ve karmaa iinde bulunan birok Asya lkesinin ekonomik refahndan ise yksek olan makul ekonomik refah dzeylerinden yararlanyorlar. Dolaysyla kii bana den daha fazla internet eriimi, internetin atmalar zerinde de yapt etkiyi arttryor. [6] Orta douyu etkisi altna alan isyanlarn etkisinin bu denli fazla olmasn kstlanm ya da tamamen bulunmayan ifade zgrlne sahip Orta Dou blgesi Bat lkelerine gre bilhassa insan haklar konusunda nispeten daha az gelimitir. Bundan dolay Orta Douda internetin Avrupa ve Kuzey Amerika blgelerine oranla daha byk bir tesir potansiyeli bulunmaktadr. [11] Dk refah dzeyi hatr saylr miktarda insann internete ulamn engelleyerek sosyal medyaya byk dzeyde zarar vermektedir. Grtmz milletvekillerinden birisi, internet eriiminin sosyal medyaya ve doal olarak demokrasinin geliimine salayaca olumlu etkiyi yle belirtiyor; internetin semen yana ulam olan herkese ulatrlmasyla demokrasinin geliiminde ilerleme salanabilir. Bugn Trkiye internetin kullanmnn en pahal olduu lkelerden birisidir. Bu artlarda her evde internet olsa dahi herkesin bunu rahat kullanmas mmkn deil. Bir defa bizim lke olarak internete ulam daha kolay ve ucuz hala getirmemiz lazm. te o zaman herkese kolay ulat, herkesin ucuz kulland internet ve sosyal medya ortamnda demokrasiye katks da daha ok geliecek. Aratrmamza gre 45 kii sosyal medya zerinden dzenlenen siyasi etkinliklere katlrm yantn verirken 155 renci ise olumsuz gr belirtmitir. Milletvekillerinden birisi ise, katlm orann ok dk olmasn yle aklyor. insanlarmzn bugn sokaa demokratik tepki anlamnda kamamasnn altnda yatan en nemli gereke veya sebep sokaa ktnda karlat ok ciddi anlamda orantsz g ve polis engelidir. Kanmzca da anketimizin sonularna gre 77,5% gibi yksek oranda kiinin sosyal medya zerinden politik gr belirtmemesinin sebeplerinden birisi de eylemlere kar yaplan sert mdahalelerdir. Sosyal medyann Arap baharnda gzlemlenen gcnn aksine her zaman etkili olabilecei ya da baarya ulaaca sylenemez. ran da 2009 ylnda yaplan cumhurbakanl seimlerinin ardndan balayan ve Yeil Devrim ya da Twitter Devrimi olarak adlandrlan protestolar baarszlkla sonuland. Sosyal Medya zerinden hzla geni apta kitlelere ulama imkn salam

fakat bu insanlarn byk ounluunu sokaa karmakta etkisiz kalmtr. Hareketin Facebook sayfasna gre Msrda 89,250 kii, 6 Nisan protestosuna katlacan bildirmi ama STRATFORun deerlendirmesine gre ise gerekte ok daha az sayda protestocu katlm salamtr. [13] Polisin sert mdahalesinden korkan halk sokaa kp protestolara katlmak istememektedir. Ayrca, sosyal medya insanlar savunmasz hale getirebilir nk kolayca takip edilebilir ve tespit edilebilirler. 4.2 Arap Bahar Arap bahar ilk olarak 17 Aralk, 2010 tarihinde Tunus da balamtr. Seyyar satclk yapan niversite mezunu isiz Tunuslu gen Muhammed Bouazizinin tezghna el koyulunca Bouazizi kendisini atee vermi ve lkede hkmeti deviren isyann fitilini de tututurmutur. lkedeki sosyal adaletsizlik, isizlik ve yoksulluktan bezmi olan halk sokaklara dklm ve 16 Ocak 2011 tarihinde Tunus babakan Zine al-Abidine Ben Ali lke dna kam ve halk zafer ilan etmitir. Tunusta balayan isyan ayn zamanda baka Arap lkelerine rnek olmu ve ksa sre ierisinde kuzey Afrika ve orta douyu etkisi altna almtr. Tunus, Cezayir, Msr, Libya, Bahreyn, rdn ve Yemen Arap baharnn en ok etkili olduu lkeler olurken Moritanya, Suudi Arabistan, Umman, Suriye, Irak, Lbnan ve Fas ta ise kk apta etkili olmay baarmtr. Arap isyanlarnn alt yapsn isizlik, enflasyon, siyasi yozlama, ifade zgrl, usulszlkler ve kt yaam artlar gibi balca sorunlar hazrlamtr.[13] Arap isyanlarnn dikkat ekmesinin en nemli sebeplerinden bir tanesi ise sosyal medyann isyann yaylmasnda ve halkn rgtlenmesinde oynad byk roldr. Bundan dolay Arap isyanlar, sosyal medya devrimleri, facebook devrimi ya da twitter devrimi adlaryla da nitelendirilmitir. [5] Ksa sre ierisinde tm Kuzey Afrika ve Orta douya yaylan isyan silsilesi Tunus, Msr ve Libya da hkmetleri devirdi. 3 milyondan fazla sayda tweet, gigabaytlarca Youtube ierii ve binlerce blog gnderimleri analiz edildikten sonra yeni aratrma sosyal medyann Arap Bahar srasnda politik ekimeleri ekillendirme de merkezi bir rol stlendiini ortaya koyuyor. [12] Msr bakan Hsn Mbarekin istifasn sunmasndan nceki haftaki tweet oranlar gnde 2,300 dan gnde 230,000a, ularken, zirvedeki 23 video yaklak 5.5 milyon grntlenme saysna ulamtr. [12] syann Tunustan Msr a sramasnn akabinde sosyal medya zerinden rgtlenmeye balayan halk durdurmak iin Msr hkmeti twittera eriimi engellemi ayrca Facebook, Yahoo ve Googlea da eriimi nemli lde azaltmtr. [12] 28 Ocak 2011 de Msr hkmeti internet eriimi ve cep telefonu ebekelerinin kapatlmasn emretmitir. Hkmetin sosyal medyaya kar yrtt operasyonlar nihayetinde baarszlkla sonulanm ve 11 ubat 2011 tarihinde Msr Devlet Bakan Hsn Mbarek istifa etmitir. Trkiye deki bir vakf niversitesinde blm ve snf fark gzetmeksizin 200 renci zerinde yaptmz aratrmada 130 renci sosyal medyann Arap bahar zerinde etkili bir rol oynadn belirtmitir. Cezayir, Bahreyn, Msr, ran,

Irak, rdn, Kuveyt, Lbnan, Libya, Fas, Suudi Arabistan, Suriye, Tunus, BAE ve Yemen de faaliyet gsteren isyanlar silsilesi nihayetinde Tunus, Msr ve Libya da hkmetleri devirmi ve bu isyanlarda kullanlan sosyal medyann gcn ise gzler nne sermitir. 4.3 Wall Street gali 17 Eyll 2011 tarihinde New York ehrinin zgrlk meydannda bulunan Wall Street de, politik aktivistler tarafndan halkn gc ismiyle anlan bir politik eylem balatld. [3] Hareketin resmi web sitesi olan occupywallst.org da ilan edilen bilgilere gre balatlan akm ksa sre ierisinde Amerika Birleik Devletlerinde 100n zerinde ehre, kresel apta ise 1,500n zerinde ehre yayld. Ayrca gene sitede ilan edilen bilgilere gre politik hareketin byk bankalarn ve ok uluslu irketlerin yozlam gcne ve demokrasiden uzak yaklamlarna kar savamak iin balatld. Ayn zamanda hareketin bir dier nedeni ise son zamanlardaki byk ekonomik buhrana neden olduunu savunduu Wall Streete kar tepki gstermektir. Politik hareket Msr ve Tunusta meydana gelen isyanlardan esinlenmitir. Hareketin amac ise kresel ekonominin haksz kurallarn belirleyen ve toplam nfusun yalnzca %1ini oluturan zengin kesime kar koymaktr. Hareketin resmi Facebook sayfas 8 Haziran 2012 tarihinde, 361.206 kii tarafndan takip edilmektedir. Wall Streeti igal et hareketi, resmi sitelerinde Arap Bahar srasnda kullanlan taktiklerin aynsn izleyerek baarya ulamay hedeflediklerini aka belirtmilerdir. 15 Eyll 2011 tarihinde hareket dier lkelere de yaylm ve kresel bir eylem haline dnmtr. Sosyal alar zerinden organize edilen hareket 15 Eyll 2011 de Londra, Berlin, Tokyo, Sydney, Paris, Roma, Mnih, Seul, Brksel, San Juan, Vancouver, San Diego, Meksiko, Stockholm, Hong Kong, Amman, Madrid ve Taiegideki menkul kymetler borsalarna kar ayn gnde protesto gsterileri ve igal et kampanyalar balatt. Tm bu protestolar Facebook, Twitter, Youtube ve resmi siteleri zerinden organize edildi. Hareketin resmi sitesi olan occupywallst.orgun hakknda sayfasnda, kitlelerin etkili bir ekilde organize edilmesini anlatan ittifak iinde grup dinamikleri zerine hzl klavuz adl bir makale bulunmaktadr. Tm bunlara karn polisin sert mdahalesiyle karlaan protestocular 15 Kasm 2011 de igal ettikleri Zuccuni parkndan kartldlar. [3] gal Et, Arap Bahar, ran Yeil Devrimi, Londra isyanlar, Moldovadaki Twitter devrimi gibi hareketler sosyal medyann gelecekte politik eylemlerde ok daha etkin bir ekilde kullanlacann sinyallerini vermektedir. 5. Sonu Son yllarda ki teknolojik gelimeler ve internetin tm dnyada yaygn olarak kullanlmaya balamas, insanlar arasnda etkileimli iletiim imkn salad. Bu sebeple, sosyal medya kavram hayatmza girdi ve gnmzde yz milyonlarca kullancya ulat. Sosyal alar hayatn her alann etkiler hale geldiler. nk sosyal alar dier web siteleri ve geleneksel medya ile karlatrldnda konuyu ya da olay deil bireyi merkeze yerletiriyor. Politik faydalar ise organize olmay kolaylatrmas, iletiimi arttrmas, olaylara anlk ve kolay tepki verilebilmesi olarak

sralanabilir. Bu faydalar politik alanda effaflama, zgrlk talebinin artmas, sivil rgtlenme bilinci, politik katlmn glenmesini beraberinde getirdi. Sosyal alar politik katlm ve seimlerde nemli rollere sahipler nk bireyler arasnda etkileimli iletiim salyorlar. Ayn zamanda politikaclara ksa srede ve dk maliyetle daha geni kitleye hitap etme imkn veriyor. Bu durum politikaclar sosyal alar iletiim iin kullanmaya yneltiyor. Bunlarn yan sra sansr uygulamann zor olmas ve tarafsz bir ortam salamalar politik tartmalar iin uygun ortam oluturuyor. Sonu olarak, sosyal medya tm dnyada bireyler arasndaki demokrasi ve zgrlk talebinin yaylmasnda ve artmasnda gl bir iletiim arac olarak kullanld. Az gelimi veya gelimemi lkelerde yaayan bireyler bu siteler sayesinde gelimi lkelerdeki refah ve demokrasi seviyesini renme dnyayla btnleme imkn buldular. Bu durumda protestolar ve isyanlar beraberinde getirdi. Ayn zamanda bu alar toplum ve politikac arasndaki iletiimi de olduka arttrd. Bylece effaflk, zgrlk ve demokrasi talepleri ykseldi. Gnmzde sosyal alar temsili demokrasiden, katlmc demokrasiye geite birincil role sahipler ve her geen gn yeni yollar ayorlar.

6. Kaynaklar
[1]Akgl, M. (2011, Jul 19). nternet Yasaklar, Bilgi Toplumu ve Demokrasi [Web log comment]. Retrieved from http://blog.akgul.web.tr/ [2]Boyd, D. & Ellison, N.B. Social Network Sites:Definition, History and Scholarship. Journal of Computer Mediated Communication. Vol: 13 210-230 (2008) [3]Brisbane, A.S. Who is Occupy Wall Street? (2011, November 12). Sunday Review, The New York Times, from http://www.nytimes.com/2011/11/13/opinion/sunday/ who-is-occupy-wall-street.html (2011). [4]Bulut, EA. Internet Censorship in Turkey: Stop Legalized Cyber-Murder. Bilgi Dnyas, Volume 10(2), 163-185 (2009) [5]Duncombe, C.The twitter Revolution? Social Media, Representation and Crisis in Iran and Libya. School of Political Science and International Studies, University of Queensland, Australia. (2011) [6]Golan, G. The Facebook Revolution: Internet, Social Media, and the Globalization of Conflicts in the Middle East. Idc Herzliya University, Israel. (2011) [7] Ham, P. V. Social Power in International Politics, Taylor & Francis e-Library, (2010). [8] Joseph, S. Social Media, Human Rights and Political Change Winter edition of the Boston College International & Comparative Law Review volume 35(1) (2011)

[9] Kogndz, L.M. Ortadou daki Ayaklanmalarda Bir Katalizr Olarak Al Jazeera ve Msr rnei Ortadou Analiz, Cilt: 3 Say: 29 (2011) [10]Lutz, M. The Social Pulpit Barack Obamas Social Media Toolkit. SVP-Digital Public Affairs, Edelman. Retrieved December, 20, 2011, from http://www.edelman.com/image/insights/content/social %20pulpit%2020barack%20obamas%20social%20media %20toolkit%201.09.pdf. (2009) [11]Maleki, A. Uprisings in the region and ignored indicators Rooz Online. Retrieved 2012, January 2. from http://www.payvand.com/news/11/feb/1080.html (2011) [12]ODonnel, C. New study quantifies use of social media in Arab Spring. ScienceDaily. Retrieved January 5, 2012, from http://www.washington.edu/news/articles/new-studyquantifies-use-of-social-media-in-arab-spring (2011) [13]Papic, M. & Noonan, S. Social Media as a Tool for Protest. STRATFOR Stratfor Global Intelligence. Retrieved November, 25, 2011, fromwww.stratfor.com/weekly/20110202social mediatoolprotest? utm_source=SWeekly&utm_medium=email&utm_campaig n=11020 (2011)

[14]Shirky, C. The Political Power of Social Media. Foreign Affairs Volume 90-1, 28-41. (2011). [15]Trkiye statistik Kurumu. 2011 Yl hanehalk biliim teknolojileri kullanm aratrmas (No: 180). Ankara, Trkiye. (2011) [16]Vargas, J. Obama raised half a billion online.(2008, November 20). Washington Post, fromvoices.washingtonpost.com/44/2008/11/obama-raisedhalf-a-billion-on.html (2008). [17]Vitak, Jessica. Zube, Paul. Smock, Andrew. Carr, Caleb T. Ellison, Nicole. Lampe, Cliff. Its complicated: Facebook Users Political Participation in the 2008 Election. Cyberpsychology Behavior and Social Networking, Volume 14, 107-114 (2011).