Engeland 1485 1509 1547 1553 1558 1603 1625 1649 1660 1685 1689 Hendrik (Tudor) VII

Hendrik VIII Eduard VI Maria (Bloody Mary) Elisabeth I (Virgin Queen) Jacobus I Karel I Cromwell koning Karel II Jacobus II Wiliam (Willem III) and Mary centralisatie Anglicaanse kerk staatskerk (katholiek) protestantse kerkleer katholieke kerkleer, trouwde met Filips II protestantse kerkleer, drievoudig verbond Union Jack burgeroorlog royalisten x puriteinen Engeland werd republiek, dictator, Lord Protector Restauratie, neef van L XIV, wilde absolute macht katholiek, bewonderde absolutisme Bill of Rights, protestantse coalitie EN en NL

Frankrijk 1461 1516 1551 1584 1589 1610 1643 Lodewijk XI Frans I Hendrik II Hendrik III Hendrik IV (van Navarra) Bourbon Lodewijk XIII Lodewijk XIV centralisatie recht om belangrijke geestelijken te benoemen vervolging protestanten Edict van Nantes liet regering vooral over aan kardinaal Richelieu Zonnekoning, absolute monarchie, trok Edict van Nantes in, wilde FR natuurlijke grenzen geven, sloot geheim verdrag met Karel II tgen Republiek

Spanje 1516 1555 1598 Karel V Filips II Filips III

Twaalfjarig Bestand

De Nederlanden 1383-1473 1477 1515 1555 1559 1567 1579-1592 1581 1588 Bourgondirs Maria van Bourgondi en Maximiliaan van Habsburg Karel V centralisatie macht vergroten

1625 1647 1650-1672 1653

1672

1702-1747

bezit: Nederlanden, Spanje, Duitse Rijk, delen van Itali, Spaanse gebieden in Nieuwe Wereld Filips II koning van Spanje en heer der Nederlanden Margaretha van Parma landvoogdes Alva landvoogd, centralisatie en protestantenvervolging Parma landvoogd hertog van Anjou en graaf van aangesteld in Plakkaat van Verlatinghe, ongeschikt Leicester als landsheren Stadhouder prins Maurits zoon Willem van Oranje, Twaalfjarig Bestand, liet politiek over aan raadspensionaris van Oldenbarnevelt Stadhouder Frederik Hendrik zoon Maurits, versterkte staatse leger, oorlog met Spanje, Vrede van Mnster Stadhouder Willem II zoon F H, wilde een sterk leger eerste stadhouderloze tijdperk Johan de Witt raadpensionaris staatsgezinden x oranjegezinden, buitenl. politiek, EN: Acte van Navigatie, vergroot oorlogsvloot, verdrag met FR, 2 zeeoorlogen met EN, Vrede van Breda Stadhouder Willem III Rampjaar, vond bondgenoten tegen EN en FR, coalitieoorlogen, trouwde met Maria Stuart, vrede met EN en FR tweede stadhouderloze tijdperk