Chng 3: M hnh ha yu cu

GVLT:
TS. Trn Minh Trit ThS. ng Bnh Phng tmtriet@fit.hcmus.edu.vn dbphuong@fit.hcmus.edu.vn
1

Ni dung
M hnh ha yu cu: Lc Use-case Khi nim Actor v Usecase V d M hnh ha cc dng d liu ca mi Use-case Gii thiu M hnh DFD S dng m hnh DFD m hnh ha yu cu lu tr, tra cu, tnh ton, kt xut

M u
t vn : Cc m t v yu cu trong giai on xc nh yu cu:
Ch m t ch yu cc thng tin lin quan n vic thc hin cc nghip v trong th gii thc, cha th hin r nt vic thc hin cc nghip v trn my tnh M t thng qu cc vn bn d gy ra nhm ln v khng trc quan

M hnh ha yu cu

Khi nim Actor

Tc nhn BN NGOI h thng C tng tc vi h thng Con ngi

Tn Actor
Phn mm
Phn mm khc

Phn cng
4

Actor Nhm ngi s dng

Tc nhn BN NGOI h thng C tng tc vi h thng Con ngi

Tn Actor
Phn mm
Phn mm khc

Phn cng
5

V d
Xt phn mm Qun l hc sinh cp III

STT

Yu cu

Nhm ngi dng

1
2 3 4

Tip nhn hc sinh

Lp danh sch lp Tra cu hc sinh Nhn bng im mn

Gio v?
Gio v? Mi ngi? Ph huynh? Hc sinh? Gio vin? Gio v?

5
6

Xem bo co tng kt
Thay i quy nh

Ban gim hiu?

Ban gim hiu? Qun tr h thng?

Mt nhm ngi dng tng ng vi mt Actor Mi Nhm ngi dng (Actor) c quyn s dng mt hay nhiu chc nng trong h thng Mt chc nng c th cho php nhiu Nhm ngi dng s dng Nhiu nhm ngi dng c cng cc quyn hn ging nhau Nn xt l 1 Actor hay nhiu Actor? Vic xc nh Actor ph thuc ng cnh v quy trnh thc t

V d
Xt phn mm Qun l th vin

STT 1 2 3 4 5 6

Yu cu Lp th c gi Nhn sch mi Tra cu hc sinh Lp phiu mn Nhn tr sch Thay i quy nh

Nhm ngi dng Th th Th th Th th? c gi? Khch bt k? Th th Th th Th th? Qun tr h thng?

Actor Phn cng ngoi vi

Tc nhn BN NGOI h thng C tng tc vi h thng Con ngi

Tn Actor
Phn mm
Phn mm khc

Phn cng
8

V d
V d:

Phn mm qun l Siu th:

c thng tin t thit b c m vch

Phn mm qun l ca t ng:

c thng tin t camera Pht lnh iu khin m ca

Cc thit b ngoi vi m phn mm cn tng tc

Phn mm qun l ra vo cc phng trong cng s

c tn hiu t u c th t Pht lnh iu khin m ca

Phn mm chng trm

C cn lit k c tn hiu t camera, sensor tt c thit b ngoi vi? Pht lnh iu khin ra loa, n, in thoi

Actor Phn mm khc

Tc nhn BN NGOI h thng C tng tc vi h thng Con ngi

Tn Actor
Phn mm
Phn mm khc

Phn cng
10

V d
Kt xut/np d liu t Excel Kt xut d liu bo co ra phn mm gi email (Microsoft Outlook, Outlook Express) Phn mm trung gian kt ni chuyn i email t dng Webbased sang POP3 (v d Yahoo!Pop)

11

Khi nim Use-Case

Use-Case
Mt Use-Case l mt chui cc hnh ng m h thng thc hin mang li mt kt qu quan st c i vi actor. C th hiu mt Use-Case l mt chc nng ca h thng, mang mt ngha nht nh i vi ngi dng
12

V d
Xt phn mm Qun l hc sinh cp III

STT

Yu cu

1
2 3 4

Tip nhn hc sinh

Lp danh sch lp Tra cu hc sinh Nhn bng im mn

Bao gm c tnh nng Thm mi, Xa, v Sa

5
6

Xem bo co tng kt
Thay i quy nh

C bao nhiu Use-case trong V d ny?

13

V d
Xt phn mm Qun l th vin

STT 1 2 3 4 5 6

Yu cu Lp th c gi Nhn sch mi Tra cu hc sinh Lp phiu mn Nhn tr sch Thay i quy nh

C bao nhiu Use-case trong V d ny?

14

V d

Phn mm th nghim mch in

STT 1 2 3 4 5 6

Yu cu Sp t mch in Cung cp ngun in Thay i thng s Lu bi th nghim Ly li th nghim Thay i quy nh

C bao nhiu Use-case trong V d ny?

15

S Use-case

S tng tc gia Actor v Use-case Chiu ca mi tn th hin vai tr ch ng trong s tng tc

Khch hng

Kim tra ti khon

Rt tin
16

Tng qut ha gia cc Actor

Ngi s dng

Gio vin

Gio v

17

M t Use-case
1. Use-Case bt u khi khch hng a th tn dng vo. H thng c v thm tra thng tin ca th. 2. H thng nhc nhp s PIN. H thng kim tra s PIN. 3. H thng hi tc v no khch hng mun thc hin. Khch hng chn Rt tin. 4. H thng hi s lng. Khch hng nhp s lng. 5. H thng yu cu nhp kiu ti khon. Khch hng chn checking hoc savings. 6. H thng lin lc vi ATM network . . .

18

M t use-case

basic flow (Happy Path) Mt s alternative flows

Cc bin th thng gp (Regular variants) Cc trng hp bt thng (Odd cases)

Exceptional flows x l cc tnh hung li
Happy Path

19

S lung d liu
Cc k hiu
Tc nhn/thit b (Ngi s dng, thit b pht sinh hay tip nhn d liu)

Khi x l

Lung d liu (thng tin)

B nh ph (H s, S sch, tp tin, csdl)

20

Cc cp s
Cc cp s Cp 0: Ton b phn mm l mt khi x l Cp 1: S cp 0 c th phn r thnh nhiu s cp 1, cc s cp 1 ny phi m bo th hin y ngha s cp 0 (tc nhn, thit b, lung d liu, x l, b nh ph) Cp 2: Mi s cp 1 li c th phn r thnh nhiu s cp 2 tng t nh vic phn r ca s cp 0

21

V d: s cp 0

Configuration Configuration Data Data Configuration Information

22

V d: s cp 1

23

S tng qut
D liu nhp D liu xut ngha tng dng d liu D1:. D2:. D3:. D4:. D5:. D6:.

Ngi dng
D1 Thit b nhp D5 X l D6 D2

Thit b xut D liu ghi Thut ton x l: -Bc 1: -Bc 2: -Bc 3: -..

D liu c

D3

D4

24

S tng qut cho Yu cu lu tr

D1: Thng tin cn lu tr (da vo biu mu lin quan) Ngi dng D5: Thng tin cn lu tr (ch c trong mt s yu cu c bit) D1 D2 D3: Cc danh mc chn la D5 Thit b nhp X l LT Thit b xut D liu cn thit cho vic kim tra tnh hp l (da vo quy nh) D6 D2: Cc danh mc chn la D3 D4 Kt qu thnh cng/tht bi D4: D liu c lu tr (da vo biu mu). Ghi ch: Thng thng D4 = D1 (+ D5) (+ ID t pht sinh) D6: D liu kt xut (ch c trong mt s yu cu c bit)

25

S tng qut cho Yu cu lu tr

Ngi dng

D1
Thit b nhp

D2
Thit b xut

D5

X l LT D6

D3

D4

X l lu tr c D3 ly cc tham s, quy nh v danh mc Hin th D2 (cc danh mc) Nhn thng tin D1, D5 (nu cn) Kim tra cc thng tin D1, D5 c tha quy nh lin quan hay khng (da vo D3 nu cn thit) Nu tha quy nh, ghi D4, thng bo kt qu D2 (nu cn) v xut D6 (nu cn thit)

26

S tng qut cho Yu cu lu tr

Ngi dng

D1
Thit b nhp

D2
Thit b xut

D5

X l LT D6

D3

D4

Ghi ch: D1 khng nht thit cha ton b thng tin trong biu mu lin quan Ty theo quy nh c th c hay khng c D5 D4 hoc D6 khng nht thit phi trng vi D1 hoc D5 D2 khng nht thit phi trng vi D3

27

S tng qut cho Yu cu tra cu

D1: Thng tin v i tng mun tm kim (da vo biu mu lin quan n i tng Ngi dng cn tm kim) D5: Thng tin v i tng mun tm kim (ch D1 D2 c trong mt s yu cu c bit) D3: D5 Cc danh mc chn la Thit b nhp X l TC Thit b xut D liu v i tng khi tm thy (da vo D6 biu mu lin quan n i tng cn tm kim) D3 D4 D2: Cc danh mc chn la D liu v i tng khi tm thy (da vo biu mu lin quan n i tng cn tm kim) D6: D liu kt xut (thng thng l cn thit) D4: D liu cn lu tr li Thng thng khng cn thit Cn thit khi no???
28

S tng qut cho Yu cu tra cu

Ngi dng

D1
Thit b nhp

D2
Thit b xut

D5

X l TC D6

D3

D4

X l tra cu c ly cc danh mc (D3) Hin th D2 (cc danh mc) Nhn thng tin v tiu ch tm kim D1, D5 (nu cn) Tm kim theo cc tiu ch D1, D5, nhn c danh sch cc i tng tm c (D3) Hin th thng tin kt qu (D2) v kt xut D6 (nu cn)

29

S tng qut cho Yu cu tra cu

Ngi dng

D1
Thit b nhp

D2
Thit b xut

D5

X l TC D6

D3

D4

Ghi ch: C rt nhiu mc khc nhau t rt n gin n rt phc tp xc nh D1 D1 chc nhiu thng tin th vic tm kim s d dng cho ngi dng v ngc li s kh khn cho phn thit k v ci t chc nng ny D3 thng thng l danh sch cc i tng tm thy cng vi thng tin lin quan. D3 cng c rt nhiu mc khc nhau xc nh cc thng tin ca i tng tm thy D2 v D6 thng trng vi D3 (nhng khng nht thit)
30

S tng qut cho Yu cu tnh ton

D1: Thng tin v i tng cn thc hin vic x l tnh ton (da vo cc biu mu lin Ngi dng quan) D5: Thng tin v i tng cn thc hin vic D1 D2 x l tnh ton (ch c trong mt s yu cu c bit) D5 D3: Thit b nhp X l TT Thit b xut D liu cn thit cho vic x l tnh ton D6 (da vo biu mu v quy nh lin quan) Cc tham s tnh ton D3 D4 D4: Kt qu ca x l tnh ton D2: Kt qu ca x l tnh ton (thng gm c D3 v D4) D6: D liu kt xut (thng gm c D3 v D4)

31

S tng qut cho Yu cu tnh ton

Ngi dng

D1
Thit b nhp

D2
Thit b xut

D5

X l TT D6

D3

D4

X l tnh ton Nhn thng tin D1, D5 (nu cn) c D3 ly cc d liu cn thit cho vic tnh ton (k c cc tham s) S dng D1, D3, D5 v quy nh lin quan tnh kt qu D4 Ghi kt qu D4 Hin th thng tin kt qu D2 v kt xut D6

32

S tng qut cho Yu cu tnh ton

Ngi dng

D1
Thit b nhp

D2
Thit b xut

D5

X l TT D6

D3

D4

Ghi ch: D1 thng c cha yu t thi gian thc hin x l tnh ton C nhiu mc khc nhau xc nh D1 trong x l tnh ton ( tng tnh tin dng) D1 c th rng (tnh ton cho mi i tng trong tt c ct mc thi gian lin quan) D4 c th c hay khng c => Khi no cn D4? Thng thng D2 v D6 bao gm D3 v D4

33

S tng qut cho Yu cu bo biu

Ngi dng

D1
Thit b nhp

D2

D5

X l BB D6

D3

D4

D1: Thng tin v bo biu mun thc hin (da vo biu mu lin quan) D5: Thng tin v bo biu mun thc hin (ch c trong mt s yu cu c bit) Thit b xut D3: D liu cn thit cho vic tc hin bo biu (da vo biu mu v quy nh lin quan) D4: Thng tin c trong bo biu lin quan (cn thit phi lu li) nhng cha c x l v ghi nhn li (yu cu x l tnh ton) D2: Thng tin v bo biu c lp (bu mu lin quan) D6: D liu kt xut (thng ging D2)
34

S tng qut cho Yu cu bo biu

Ngi dng

D1
Thit b nhp

D2
Thit b xut

D5

X l BB D6

D3

D4

X l bo biu Nhn thng tin D1, D5 (nu cn) c D3 ly cc d liu cn thit cho vic lp bo biu Nu c D4 th tnh ton theo quy nh v Ghi kt qu D4 Hin th thng tin bo biu D2 v kt xut D6

35

S tng qut cho Yu cu bo biu

Ngi dng

D1
Thit b nhp

D2
Thit b xut

D5

X l BB D6

D3

D4

Ghi ch: D1 thng c cha yu t thi gian ca bo biu C nhiu mc khc nhau xc nh D1 trong x l tnh ton ( tng tnh tin dng) D4 c th c hay khng c => Khi no cn D4? Thng thng D2 v D6 bao gm D3 v D4

36