Professional Documents
Culture Documents
Math 4
Math 4
Xm-dm-n-b-h
1.
2.
{in.hn.-n. tPm
St. sk_m-ykv H.S]ntmSv
3.
{in. M Vkp`mjv
GHS a-tcn
4.
{in.KV ]o
SCV.GVHSS ]-W
- mSv
5.
{in. PG Dn-Ir-jvW
MI HS]qmhv
6.
{in. StamlIp-am
RVSM.HSS{]bm
7.
{in.KR cmtIjv
KVS.HSSapXp-Ipfw
8.
1.kam--c-t{i-Wn-I
{]h-\w 1
I
Ipn-I t\mp-_p-n 2. sk.-ao. Bc-ap Hcp hrw hc-bvp-I. Bcw 1
sk.-an. hoXw hn-nv GI-tI-{-hr-- hcbvp-I. Cu hr--fpsS Npfhp-I-fpsS t{iWn Fgp-Xp-I. C-c-n-ep IqSp-X {]h-\- sNmw.
1.
2.
3.
4.
Nn{Xw 1
Nn{Xw 2
Nn{Xw 3
i.
Hm- a s Nn{X- n F{X Cun Ij- W - D- v . c- m - a s Nn{Xntem ? (\ofw IW-n-se-Sp-t--).-aq-m-as Nn{X-n-tem. Hmtcm-nepw hcp
Cun-ep-I-fpsS Fw {Ia-ambv Fgp-Xp-I. Cu {Ia-n asmcp {XntImWw IqSn
Ds-Sp-n-bm Cun-ep-I-fpsS Fw F{X-bm-Ipw.
ii.
iii.
III
1.
hi--fpsS Fw 3,4,5 Fn-s\ XpS-cp _lp `pP--fpsS Bc tImWpIpsS XpI F{X hoX-am-Wv.
2.
3.
100 en sh-ap Hcp Smn \npw an\n-n 5 en F IW-n
shw ]pd- t v Hgp- I p- p. Hcp an\np Ign- m Smnse sh- s a- { X. c- p
an\np Ign-m sh-sa-{X. aqv an\np Ign-m-tem.
4.
5s KpWn-X--sf-gp-Xp-I.
5 sIm- v lcn- m 1 injv S w hcp kwJy- I
5 sIm- v lcn- m 2 injv S w hcp kwJy- I
3 injvSw hcp kwJyI
4 injvSw hcp kwJy-I
Ch Hmtcmpw Hmtcm t{iWn-I-fmbn FgpXp-I.
5.
6.
{]h\w 2
1.
NphsS sImSp-n-cn-p Hmtcm kam-c t{iWn-I-bnepw Nne kwJy-I
Fgp-Xn-bn-n-. Cu kwJy-I I-p ]nSn-p-I.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
16,22,..............,................,................
..................,16,22,..............,...............
.................,..............,16,22,................
16,............,22,..............,................
.............,16,..........,22,...............
16,...........,.............,22,.............
2.
1mw ]Zw
2mw ]Zw
3mw ]Zw
4mw ]Zw
5mw ]Zw
6mw ]Zw
8
8
18
18
32
33
9
21
12
21
{]h\w 3
BZy ]Zhpw s]mXp hyXym-khpw X tijw 15-mw ]Zw ImWp-hm Bh-iy-s-Sptm BZy ]Z-ns IqsS 14 XhW s]mXp hyXymkw IqWw F-dn-bmw.
15-mw ]Zw = 1-mw ]Zw + 14 s]mXp hyXymkw (15-1 s]mXp hyXymkw)
=
2mw ]Zw + 13 s]mXp hyXymkw (15-2 s]mXp hyXymkw)
=
3-mw ]Zw + 12 s]mXp hyXymkw (15-3 s]mXp hyXymkw)
=
4mw ]Zw + 11 s]mXp hyXymkw ( 15-4 s]mXp hyXymkw)
=
5-mw ]Zw + 10 s]mXp hyXymkw ( 15-5 s]mXp hyXymkw)
=
6-mw ]Zw + 9 s]mXp hyXymkw ( 15-6 s]mXp hyXymkw)
CXn \npw Hcp kam-c t{iWn-bpsS GsXmcp ]Zhpw s]mXp hyXym-khpw Adnm B t{iWn-bpsS at-sXmcp ]Zhpw ImWm Ign-bp-sav a\-n-em-mw.
.
.
.
.
.
.
{]h\w 4
Ah-km\ ]Z-n \nv BZy ]Zw Ipdv Inp ^es s]mXp hyXymkw sIm-v
lcnv Hv Iqn-bm ]Z--fpsS Fw Inp-a-tm.
..
.
.
Zo]p Xs t\mp _pn 100 \pw 200\pw CSbvp 3s KpWn-X- FgpXn. tKm]p Fgp-Xn-bXv 100\pw 200\pw CSbvv 3 sIm-v lcn-m injvSw 2 hcp
]q-kw-Jy-I-fm-Wv. Fn Hmtcm-cp-cpw F{X kwJy-I hoXw Fgp-Xn.
{]h\w 5
Hcp t{iWn-bn ]Z--sf-gp-Xm kzoI-cn {Iaw As-n \nbaw BWv B t{iWnbpsS _oP-K-WnX cq]-n-eqsS Ah-X-cn-n-p--Xv.
6,9, 12,15 .......................F t{iWn ]cn-K-Wn-p-I.
CXnse BZy kwJy 6Dw Bhnv Iqp-Xv 3Dw BW-tm.
x 1=6
x 2=9=6+(1x 3)
x 3=12=6+(2x 3)
x 4=15=6+(3x 3)
x 5=18=6+(4x 3)
................
x n=6+(n- 1)3
Iptd-qSn Npcpn Cu t{iWnsb xn=3n+3
F _oP-K-Wn-X-hm-Iy-n-se-gp-Xmw.
Xmsg sImSp-n-cn-p kam-c t{iWn-I-fpsS _oP-K-WnX cq]w Fgp-Xp-I.
1.
1,4,7,10,...............................
2.
10,14,18,22,............................
3.
30,25,20,15,..........................
4.
14,10,6,2,...............................
5.
5,10,15,20,..........................
6.
8,11,14,17,..............................
7.
18,16,14,12,.............................
8.
6,12,18,24,.........................
9.
1,4/3,5/3,2,..................................
10.
5,6.5,8,9.5,...................................
-
{]h\w 6
Ipn-Isf hnhn[ {Kqp-I-fm-p-I. Hmtcm {Kqpw 10 kam-c t{iWn hoXw FgpXn
Ah-bpsS _oP-K-WnX cq]w I-p-]n-Sn-p-I. kam-c t{iWn-Ifpw Ah-bpsS _oP-KWnX cq]hpw tNv Xmsg ]d-bp coXn-bn Hcp ]nI Xm-dm-p-I. t{iWn-IfpsS n=mw ]Z-amb _oP-K-WnX hmN-I-ns {]tXy-I-X-I Is--p-I.
Sl.
No
t{iWn
BZy ]Zw
ns
KpW-IKpW-Iw- -fpsS XpI
.
.
.
{]h\w 7
Hn XpSn Hcp \nnX F kwJy hsc Iqn-bm Inp--Xv, B kwJy-bpsSbpw AXn-t\mSv Hv Iqn-b-Xn-sbpw KpW\ ^e-ns ]Ip-Xn-bm-Wv.
_oPK-WnX `mj-bn ]d-m
1+2+3+ ....+......+........+ n = n(n+1)
2
GXp kam-c t{iWn-bp-sSbpw \nnX Fw ]Z--fpsS XpI-bpsS _oP-K-WnX
cq]w n /2 (x1 + xn) BW-tm.
1.
2,4,6, .....................-F t{iWn-bpsS BZys 50 ]Z-fpsS XpI ImWp-I.
2.
BZy ]Zw 15 Dw s]mXp hyXymkw 7Dw Bb kam-c t{iWn-bpsS BZys
20 ]Z--fpsS XpI ImWp-I.
3.
BZy ]Zw 14 Dw s]mXp hyXymkw 4 Dw Bb kamc t{iWn-bpsS BZys
30 ]Z--fpsS XpI Fv.
4.
5.
1 apX 30 hsc-bp F kwJy-I-fpsb XpI-tb-m F{X IqSp-X-emWv 31
apX 50 hsc-bp F kwJy-I-fpsS XpI.
6.
{]h\w 8
Ipn-Isf hnhn[ {Kqp-I-fm-p-I. Hmtcm {Kqpw 10 kam-c t{iWn-I FgpXn
AXns n ]Z--fpsS XpI Is-n Xmsg sImSp-n-cn-p ]nI Xm-dm-p-I.
]nI \nco-nv n ]Z--fpsS XpI-bmb _oP-K-WnX hmN-I-ns {]tXy-I-X-I
Ipn- I Is- - p- I .
Sl.
No
t{iWn
BZy ]Zw
.
.
.
.
s]mXp hyXymkw ]qPy-a-m kam-c t{iWn-IfpsS n ]Z--fpsS XpIbmb _oP-K-WnX hmNIw Hcp c-mw IrXn _lp ]Z-am-Wv.
Cu _lp ]Z-n kwJy am{X-amb ]Z-an-.
n2s KpWIw s]mXp hyXym-k-ns ]Ip-Xn-bm-Wv.
KpW-I--fpsS XpI BZy ]Z-am-Wv.
b.
c.
d.
e.
f.
5.
a.
b.
c.
6.
Htc Zni-bn k-cn-p Hcp hkvXp-hns BZy {]thKw 10 ao/ sk v
. Hmtcm sknepw hkvXp-hns {]thKw 2 ao / sk v hoXw hn-p-p.
Hmtcm skns Ah-km-\hpw hkvXp-hn-\p--m-Ip {]th-K-ns t{iWn FgpXp-I.
hkvXp-hns {]thKw 50 ao / sk v BIp-Xv Ftm-gm-Wv.
7.
BZys 100 F kwJy-I-fpsS XpI ImWp--Xn\v a\p D]-tbm-Kn coXn
CXm-Wv.
1+2+3+ ...........+100 =50 x 101 = 5050
a.a\p D]-tbm-Kn coXn hni-Z-am-p-I.
b.Cu coXn D]-tbm-Knv 7+14+21+28+ ...........+700 I-p ]nSn-p-I.
8.
Hcp XSn Untm-bn XSn ASpn hn-cn-p-Xv kam-c t{iWnbnem-Wv.
Ghpw Xmgs hcn-bn 70 XSn-I-fp--v. XpSv apI-fn-te-p Hmtcm hcn-bnepw 4
XSn- I hoXw Ipd- h m- W v . Cs\ 11 hcn- I Ds- - n BsI F{X XSn- I - f p- - v .
9.
a.
b.
c.
d.
10.
4,10,16, .....................-F kam-c t{iWnbpsS BZys 50 ]Z--fpsS XpI-tbm F{X IqSp-X-emWv 9,15,21,................ F kam-c t{iWnbpsS BZys 50 ]Z-fpsS XpI.
11.
Hcp HmUn-tm-dn-b-n-tev 25 ^m\p-I hmp--Xn\v Xocp-am-\n-p.-B-Zys
^m\n\v 1100 cq]. c-m-a-t-Xn\v 1090 cq]. aqm-a-tXv 1080 cq]m-{I-a-n 10 cq]
hoXw Ipdv \Im-sav Hm^-dp-ambn Hcp tlmsk-bnI-S-bp-Sa Fn. asmcp
ISmc Hmtcm ^m\pw 1000 cq]bvv \Im-sav Adn-bn-p.
a.
b.
12.
4,7,10, ................... F t{iWn-bnepw 5,9,13, ..........-F t{iWn-bnepw s]mXp-hmbp kwJy-I {Ia-ambn Fgp-Xn-bm Inp t{iWn-bpsS BZys 20 ]Z--fpsS
XpI ImWp-I.
13.
I-\n-bpsS Bh-iy-n\v Ccpv In-I sIm-v 20 ka-N-Xp-c- \nnp--Xn\v Hcp hv tjmn\v Icm \Ip-p. Hm-as ka NXp-c-ns Npfhv 8 ao Bbn-cn--Ww. XpSp- ka-N-Xp-cfpsS hi--fpsS \ofw Hmtcm
ao hoXw IqSp-X Bbn-cn--Ww.
a.
Np-f-hp-I-fpsS t{iWn Fgp-Xp-I.
b.
20#m-as NXp-c-ns Np-fhv F{X-bm-bn-cnpw
c.
20 NXp-c- \nn-m-\m-h-iy-amb In-bpsS BsI \of-sa-{X.
14.
a.
b.
c.
15.
Nne t{iWn-I-fpsS BZys n ]Z--fpsS XpI NphsS sImSp-n-cn-p-p.
Ah-bn GsXm-s-bmWv kam-c t{iWnI.
3). 3n2+n+1
4). 2n2-3n
1).
5n2 2). 4n2-2
kam-c t{iWn-I-fpsS BZy-]-Zhpw s]mXp-hy-Xym-khpw ImWp-I.
16.
Hcp kam-c t{iWnbpsS 17-mw ]Zw 85 BsW-n AXns BZys 33 ]Z-fpsS XpI F{X.
17.
Hcp kam-c t{iWnbpsS BZys 17 ]Z--fpsS XpI 153 Bbm 9#w ]Zw
F{X.
18.
1 apX XpS-bmb F kwJy-I-fpsS XpI I-p ]nSn-p-I.bmbn-cpp
A\q-]v. Hcp L-n XpI 105 Fv Inn. Fn F{X kwJy-I-fpsS XpI-bmWv 105.
19.
Hcp kam-c t{iWnbpsS XpS-bmb aqv ]Z--fpsS XpI 33Dw Ah-bpsS
KpW\ ^ew 792 Dw Bbm ]Z- ImWp-I.
20.
Hcp kam-c t{iWnbpsS 2-mw ]Zhpw 6mw ]Zhpw Xn-ep Awi-_w 1:4
BWv.
a.4mw ]Zhpw 14-mw ]Zhpw Xn-ep Awi-_w F{X.
b.9#w ]Zw 50 Bbm 16-#w ]Zw F{X.
2.hr-
Bibw
Htc Nm]-nse tImWp-I Xpey-am-Wv. Hcp Nm]-ns injvS Nm]nse tImWns Afhv B Nm]-ns tI{ tImWns Af-hns ]Ip-Xn-bm-Wv.
D
{]h\w 1
1.
Nn{X-n Nm]w APB bpsS tI{ tIm.
E
2.
< AOB Af-s-gp-Xp-I.
3.
A,B Fn _np-sf C,D,E Fo
.O
_np--fpambn tbmPn-n-p-I.
4.
Ctm Innb tImWp-I FgpXp-I.
A
5.
Cu tImWp-I Af-s-gp-Xp-I.
6.
Ch-bpsS {]tXy-IX Fv.
P
7.
Cu tImWp-I-fpw < AOB bpw Xn _- a p- t - m .
8.
< AOB= 600Bbm av tImWp-I F{X hoXw Bbn-cn-pw.
C
aqey \nbw
D
Nn{X-n hr tI{w O BIp-p.
< ACB = 400 BIp-p..
< AOB, < ADBChbpsS Af-hp-I F{X.
O
A
Bibw
{]{Inb NXp`pPw adpJWvU--fnse tImWp-I A\p-]q-c-I-.
Nn{X-n \npw
1.
Nm]w ADB bpsS tI{-tIm
C
2.
< ACB = ...........
3.
Nm]w ACBbpsS tI{-tIm
O
4.
< ADB = .............
5.
< ACB +< ADB = ...........
6.
< CAB+ < CBA = ...........
A
7.
NXp`pPw ABCD bvv A\p-tbm-Py-amb t]cv.
D
Bibw
P
Nn{X-n MP, NQ Ch tbmPn-n-p-I.
1.
< P, <M Chbvv Xpey-amb tImWp-I
M
N
Fgp-Xp-I
O
2.
{XntImWw MOP,{XntImWw NOQ
Q
ChbpsS {]tXy-I-X -F-v.
3.
OM/PO = ...........
4.
OM x .........= OP x ...........
5.
MN hymkhpw PQ AXn\v ew_-hp-am-bm Cu _w Fns\ amdpw.
aqey \nbw
C
PB
PC
2
2
6
PD
6
3
5
4
AB
7
10
2
10
11
12
CD
B
P
9
11
18
D
2.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Nn{X-n \npw
< BAC bvv Xpey-amb tIm GXv.
< CBD bvv Xpey-amb tIm GXv.
A
< ACB F{X.
< ACD F{X.
BD F RmWn\v tbmPn t]cv.
NXp `pPw ABCD bpsS Fm tImWp-Ifpw ImWp-I.
3.
4.
5.
P B
3. c- m w IrXn ka- h m- I y-
Bibw
hn]-coX {Inb-bn-eqsS Dcw I-p ]nSn-p-I. XpSv ka-hmIyw cq]oI-cnv ]cn-lmcw ImWp-I.
1.
2.
3.
4.
5.
4 hjw apv a\p-hns hb-ns 9 aSv 81 Bbn-cp-p. a\p-hns Ctmgs hbv F{X.
Hcp ka-N-Xp-c-ns hi--sfmw 4 sk. an. hoXw Ipd--tm AXns ]c-fhv 81 N.-sk.-an. Bbn. BZys ka-N-Xp-c-ns Hcp hi-ns \of-sa-v.
Hcp kwJy-bn \npw 4 Ipd--Xns hw 81 Bbm kwJy GXv.
Hcp kwJy-bpsS h-n-t\mSv 14 Iqn-b-tm 50 Inn.kwJy GXv.
Hcp kam-c t{iWn-bpsS s]mXp hyXymkw 1 BWv. 5mw ]Z-ns hw
100 Bbm BZy ]Zw F{X.
4.
Hcp NXp-c-ns hnIw hoXn-tb-m 9 sk.-an. IqSp-X-em-Wv. \ofw hoXntb-m 7 sk.-an. IqSp-X-em-Wv. NXp-c-ns \ofhpw hoXnbpw ImWp-I.
5.
Hcp kwJy-bp-sSbpw AXns hypXv{Ia-n-sbpw XpI kwJy-bpsS 5 aS-nt\-m 3 IqSp-X-em-Wv. kwJy GXv.
6.
Hcp Im 300 In.-an. Zqcw k-cn-p. thKX 10 In.-an. hn-nncp-pshn
Hcp aWn-q t\cs Fp-am-bn-cp-p. Imdns thKX Fv.
7.
Hcp mknse Ipn-I ]c-kv]cw lkvX-Zm\w sNp-p. BsI apqdp lkvXZm-\- \S-p-sh-n mnse Ipn-IpsS Fw F{X.
8.
Hcp hr-nse AB,CD.Fo RmWp-I M. JWvUn-p-p.AB = 20 cm,
CM = 7cm, DM=12cm Bbm BM F{X.
9.
15 hjw Ign-bp-tm cmap-hns hbv Ahs ]Xn-\p hbp app
hb-ns hw BIpw. cmap-hns Ctm-gs hb-s-{X.
10.
ka-N-Xp-cm-Ir-bn-ep Hcp IS-em-ns Hcp hi-n-eqsS 4 sk.-an. hoXn-bn
Hcp NXpcw apdnp amp-p. ka NXp-c-n-sbpw tijn-p `mK-n-sbpw ]cfhp-I-fpsS XpI 160 BsW-n ka-N-Xp-c-ns hiw. CXns ]c--fhv Fv.
hnth-NIw I-v ]cn-lmcw ImWm-hp tNmZy-
1.
40 sk.-an. Np-fhpw 120 N.-sk.-an. ]c--fhpw D Hcp NXpcw \nn-p-hm
km[y- a m- t Wm. Fp- s Im- - v .
2.
3.
Hcp kwJy-bpsSbpw AXns hypXv{I-a-n-sbpw XpI.3/2 BIp-tam. 5/2 Bbmtem.
4.
{XntIm-W-anXn
1.
kqcy F{X Un{Kn -tatImWn ImWp-tm BWv Hcp ac-ns Dbcw
AXns \ng-ens \of-ns 3 aSv Bhp--Xv.
2.
Hcp hr kvXq]n-I-bpsS Db-chpw ]mtizm--Xn-bpw \n-bn-p tIm
0
30 . Dbcw 15 sk.-an. Bbm Bchpw ]mtizm--Xnbpw ImWp-I.
3.
Hcp kmam--cn-I-ns kao] hi- 4 sk.an,6sk.an, Ah \n-bn-p
tIm 450 Bbm kmam--cn-I-ns ]c--fhv ImWp-I.
4.
Hcp ka-`p-P-{Xn-tIm-W-ns Hcp hi-ns \ofw 6 sk.an Bbm A
hr Bchpw ]cn-hr Bchpw ImWp-I. Ah Xn-ep _w Is--p-I.
5.
Hcp {XntIm-W-ns c-p hi- 6 sk.an, 7 sk.an, Ah \n-bn-p
tIm 400 Bbm ]c--fhv ImWp-I.
6.
Hcp {XntIm-W-ns c-p hi- 5 sk.an,6 sk.an, Ah \n-bn-p
tIm 1300 Bbm ]c--fhv ImWp-I.
7.
3 ao \ofap Hcp Iv `nn-bn Nmcn-h-n-cn-p-p. Iv `nn-bpsS apIfn IrXy-ambn Fp-p. Xd-bp-ambv Iv \n-bn-p tIm 400 Bbm `nnbpsS Dbcw Fv.
8.
Hcp ]pg-bpsS Ic-bn \np Ipn adp-Ic
- b
- n ]pg-tbmSp tNp \np
0
Hcp ac-ns apI `mKw 45 tatImWn ImWp-p. 20 ao ]nd-In-tev amdn
\np t\mn-b-tm 300 tatImWnepw ImWpp. Fn ]pg-bpsS hoXn Fv.
ac-ns Dbcw Fv.
9.
Hcp sImSn-acw GXm\pw ao Db-c-n- hv Imn HSnv Nph-n \nv
10 ao AIsebmbn Xd-bn sXmSp-p. Xd-bp-ambv D-mIp tIm 560 Bbm
sImSn-a-c-ns Dbcw Fv.
10.
{XntImWw PQR PR=15 cm, RQ=12cm, <P=360,< Q= 720 BbmPQ s
\ofw ImWp-I.
11.
15 ao Db-c-ap Hcp sImSn-acw Hcp sIn-S-ns apI-fn Dd-n-n-cn-p-p.
sIn-S-ns Nph-n \nv Ipd-p-amdn \np Hcm sImSn ac-ns apI
`mKw 600 tatImWnepw sIn-S-ns apI `mKw 450 tatImWnepw ImWp-p-shn Abm sIn-S-ns Nph-n \nv Fv AI-se-bmWv \np--Xv.
5.L\-cq-]
-
1.
2.
3.
]mZ--c--fhv 144 cm2 D Hcp hr kvXq]nI-bpsS Ncn-hp-bcw 15cm Fn
kvXq]nI-bpsS D]-cn-Xe ]c--fhv Fv.
4.
5.
6.
16cm Db-c-ap Hcp ka-N-Xpc kvXq]n-I-bpsS Hcp ]mZ hns \ofw 20cm
BWv. Inbmb Cu kvXq]nI Dcpn 16cm ]mZhp ka-N-Xpc kvXq]nI
D- m nbm AXns Dbcw Fm- b n- c n- pw.
7.
8.
9.
In-bmb Hcp tKmfw Dcp-n, AXns ]IpXn Bc-ap In-bmb F{X tKmf D-m-mw.
10.
11.]nI ]qcn-n-p-I.
GXm\pw ka NXpc kvXq]nI-I-fpsS Af-hp-I Xmsg sImSp-p-p.
]mZ hv
Dbcw
24
30
18
14
12
24
36
24
15
8
Ncn-hp-bcw
]mZ
Np-fhv
4a
]mZ
]c--fhv
a2
25
45
17
20
Dbcw
r
6
h
8
5
24
15
10
24
36
Ncn-hp-bcw
13
30
25
45
]mZ
Np-fhv
2r
]mZ
]c--fhv
r2
h{I D]-cn-Xe
apJ ]c--fhv
]c--fhv
hym]vXw
rl+ r2
1/3 r2h
rl
13.
Hcp ka-N-Xpc I-bpsS hp-I-fpsS BsI \ofw 24 cmBWv. AXn \npw
cq]-s-Sp-m-hp Ghpw henb tKmf-ns hym]vXw Fv.
14.
hp-I-sfmw Xpey-amb Hcp kaNXpc kvXq]n-I-bpsS Hcp ]mZ hns \ofw
12 BWv. AXns ]miz apJ ]c--fhv Fv. ]mZ--cfhv Fv.
15.
20.cm ]mZhpw 26cm Ncn-hpbpchp-ap Hcp ka-N-Xpc kvXq]nI \nn-m
Hcp ka-N-Xp-chpw 4 ka]miz-{Xn-tIm-W-fpw shn-sb-Sp-p-p. C-s\-bp--m-nb
ka-N-Xpc kvXq]n-I-bpsS hym]vXw ImWp-I.
16.
Hcp kaNXp-c-kvXq-]n-I-bpsS hp-I-sfmw Xpey \of-ap--h-bm-Wv. kvXq]n-IbpsS ]miz ]c--fhv 64 3 cm Bbm kvXq]n-I-bpsS ]mZ-]-c--fhv Fv.
17.
Nn{X-n ImWn-n-cn-p {]Im-c-ap 4 {XntIm-W- Hcp ka-N-Xp-c-ns
4 hi--fnepw tNp hv Hcp ka-N-Xpc kvXq]n-I-bp--m-p-p. Fn B kvXq]nI-bpsS
a]mZ-ns Hcp hiw F{X.
bNcn-hp-Xn F{X.
c]miz apJ--c--fhv F{X.
13
13
10
18..
Hcp hr-kvXq-]n-I-bpsS h{I apJ-ambn hcp hrmw-i-amWv Nn{X-n
ImWn-n-cn-p--Xv. tI{-tIm 450, hi- 24 cm,24 cm.
CXv Npcpn D-m-m-hp Ghpw henb hr kvXq]n-I-bpsS ]mZ Np-fhv Fv.
19.
Hcp A hrw- Npcp-n-bp--m-nb Ghpw henb hr kvXq]n-I-bpsS
h{I-ap-J--c--fhv 72 cm2 BWv Fn. AXns Ncn-hp-Xn Fv. ]mZ Bcw
Fv.
20
21
22.
Hcp ]-c-ns BIrXn Hcp A tKmf-n hr kvXq]nI LSn-n
cq]-n-em-Wv. s]mXp Bcw 3cm. BsI Dbcw 7cm.. Bbm ]-c-ns D]-cn-Xe
]c--fhv Fv.
12
12
12
6. kqNI kwJy-I
1.
2.
3.
Nn{X-n NXp-c--fpsS hi- A-v kam--c-am-Wv. NXp-c-fpsS ioj--fmb ABCD Fo _np--fpsS kqNI kwJy-I-sf-gp-Xp-I. NXpcw
A-sf kwK-an-p _np--fmWv EFGHCh-bpsS kqNI kwJy-I-sf-gp-XpI. Cu NXp-c-ns hoXn F{X.
.
.
.
.... ....
.
.
G
4.
B[m-c-_np tI{-amn 3 bqWnv Bc-ap Hcp hrw hc-bvp-I. Cu
hrw xA-sbpw , yA-sbpw JWvUn-p _np- AS-bm-f-s-Spp-I.-A-h-bpsS kqNI kwJy-I Fgp-Xp-I.
5.
A- hc-bvmsX (3,1) (8,5) Fo _np- FXn aqe-If
- mbn hcp
NXpcw hc-bvp-I. Cu NXp-c-ns ]cf-sh-{X.
6.
B[mc _nphpw (5,4),Dw FXn aqe-I-fmbn hcp NXpcw hc-bvp-I. ap
aqe-I-fpsS kqNI kwJyIsf-gp-Xp-I.(h-i- A-v kam--cw).
7.
A- hc-bvmsX (3,2), (0,2), Ch FXn aqe-I-fmbn hcp NXpcw
hc-bvp-I. Cu NXp-c-ns av aqe-I-fpsS kqNI kwJy-I-sf-gp-Xp-I. NXp-cns \ofhpw hoXnbpw ImWp-I.
7.km[y-XI
- f
- psS KWnXw
1.
Hcp s]n-bn 5 Idp app-Ifpw 7 shfp app-I-fp-ap--v. CXn \nv
Hsc--sa-Sp-m AXv
a.
Idp-Xv BIm-\p km[yX F{X.
b.
shfp-Xv BIm-\p km[yX F{X.
2.
p.
a.
b.
c.
3.
Hcp s]n-bn Fp shfp ]p-Ifpw 10 Idp ]p-Ifpw D-v. CXn
\npw Hcp ]s-Sp-m AXv shfp--Xm-Im-\p km[yX F{X. Hcp shfp
]v Hcp Idp ]pw Iqn-bn tijw Hsc--sa-Sp-m Ah shfp--Xm-Im\p km[yX IqSp-tam. Ipd-bp-tam.
4.
Hp apX 6 hsc kwJy-I Fgp-Xnb 2 ]In-S-I thWp Hsc kabw Fdnbp-p. kwJy-I-fpsS XpI 6 hcp-hm-\p km[yX F{X.
5.
Hcp s]n-bn 10 ] ambpw 5 ]gp ambpw D-v. asmcp s]n-bn 8
] ambpw 12 ]gp ambpw D-v. CXn GsX-nepw Hcp s]n-bn \nv
Hcp am FSp-m
a.
b.
8.sXmSp-hc
- I
-
hrs kw_-n hnhn[ Bi-b-fpw kmam\y XXz-fpw ]cn-N-b-sp
Ign-p. sXmSp-hc F Bi-bhpw sXmSp-h-csb Bkv]Z-am-n-bp XXz-fpw
\nn-Xn-Ifpw Cu ]mT `mK-n N sNp-p.
.
.
.
.
.
.
.
.
1.
Nn{X-n O tI{-amb hr-ns A,B Fo _np--fnse sXmSp-h-cI Pbn JWvUn-p-p.< OAB=200 Bbm NphsS sImSp-n-cn-p tNmZy-fpsS Dcw Fgp-Xp-I.
A
P ............................................................................
O
C
Q
i.
ii.
iii.
iv.
v.
vi.
vii.
viii.
ix.
x.
xi.
xii.
xiii.
xiv.
xv.
2.
3.
700
4.
5.
Hcp {XtIm-W-ns A hr-ns Bcw r Dw {XtIm-W-ns Nphns ]IpXn s Dw Bbm {XtIm-W-ns ]c--f-hv rs Fv sXfn-bn-pI.
C
P
B
6.
Hcp hr-n\v shfn-bn-ep Hcp _np-hn \np sXmSp-h-c-bpsS \ofw
Bc-ns 4/3 aS-m-Wv. Fm _mly _np-\n \nv hr-n-te-p Ghpw
Ipd Zqcw Bc-ns F{X aS-m-Wv.
7.
8.
P
D
9.
{XtImWw ABC bv <B= 600 , OB=OA= 4 cm,{XtImWw ABC bpsS Np-fhv
A
ImWp-I.
P
O
600
B
10.
Pbn \npw C tI{-amb hr-n-tev hc-n-cn-p sXmSp-h-c-I-fmWv
PQ,PR.]-nI ]qn-bm-p-I.
Q
Y
P
tImW-fhv
ImcWw
<PQC= ...........
<CRP=.............
<Y= ................
<QSR= ...........
................
...............
..............
...............
11.
Nn{X-n sNdnb {XntIm-W-ns aqe-I-sfmw hr-n-em-Wv. henb
{XntIm-W-ns hi--sfmw Cu _np--fn hrs sXmSp-p. henb
{XntIm-W-ns aqp tImWp-Ifpw ImWp-I.
50
80
12.
1.
2.
13.
CjvS-ap Af-hn {XntImWw ABChc-bvp-I.AC\on hcv AXn D
AS-bm-f-s-Sp-p-I.AB \on hcv AXn E AS-bm-f-s-Sp-p-I. AD,AE,BC Fo
hi-sf kv]in-p hrw hc-bvp-I.
9. _lp]-Z-
1.
x3+ 1= (x+1) (ax2+bx+c)+d Bbm a,b,c,d C h I s - n x+1F _lp
]Zw x3+ 1F _lp ]Z-ns LSIw BtWm Fp ]cn-tim-[n-p-I.
2.
x GX v F kwJy-bm-bmepw x-1F _lp-]Zw xn-1F _lp-]-Z-ns
LS-I-amWv Fp sXfn-bn-p-I.
3.
2x3+3x2--5x,F _lp-]-Z-tmSv GXp kwJy IqSn-bm-emWv x+1LS-I-amb Hcp
_lp-]Zw Inp-I.
4.
I.
5.
6.
2x2-- -5x + 3 F _lp-]-Zs Hmw IrXn _lp-]-Z--fpsS KpW\ ^e-ambn
Fgp-Xp-I.
7.
x32x25x +6 F _lp-]-Zs Hmw IrXn _lp-]-Z--fpsS KpW\ ^eambn Fgp-Xp-I.
8.
9.
2x35x2+kx+6 F _lp-]-Z-ns Hcp LSIw x-2BI-W-sa-n k bpsS
hne Fm-h-Ww.
Aymbw 10
Pyman-Xnbpw _oP-KW
- n-Xhpw
{][m\ Bi-b-
1.
2.
3.
hc-bpsS ka-hm-Iyw.
1.
GXv c-p _npp- Xmepw Ah Xn tbmPn-nv Inp hc-bpsS \ofw
IW-m-mw.
Cu Hcp Bi-b-n-te-s-n-t-cm kqN-I-kw-Jy-I F A[ym-b-n IIpsd Bi- b - - f n- e qsS ISp t]mtI- - X p- - v . Iq- n ss]X- t Kmdkv knm- tbpw I-p app-p. AXm-bXv kqN-Im--v A\p-kr-X-ambn _np ASbm-f-s-Sp-p tijn ]ntim-[n-p-p. XpSv Xn-cn-p 2 _np- FXn
aqe-I-fmbn hcp NXpcw hc-bvp-p. (GI-tZi Nn{Xw) ap aqe-I-fpsS kqNI
kwJy- I Is- - p- p.- X p- S v Cu NXp- c - - f psS hi- - f psS \ofw Is- - m
{ian-p-p. x A-n\v kam--c-amb hc-I-fpsS \ofw x kqNI kwJy-I-fpsS
hyXym-k-ns tIhe hne bmsWpw y A-n\v kam--c-amb hc-I-fpsS \ofw
ykqNI kwJy-I-fpsS hyXym-k-ns tIhe hnebmsWpw Xncn--dn-bp-p.
ss]X-tKmdkv knm--ns klm-b-tmSp IqSn ta kqNn-n NXp-c-fpsS
hnIW- ns \ofhpw Is- - p- p. hnIW- ns \ofw Is- - p- - X n- e qsS
GXv 2 _np- Xn-cp-mepw Ah Xn tbmPn-np Inp hc-bpsS \ofw
Is- - p {]{Inb ]q- a m- I p- p.
{]h\w 1
NphsS sImSp-n-cn-p _np- kqN-Im--sf ASn-m-\-amn AS-bm-fs-Sp-p-I.
1.
O (0,0), A (1,1), B (-1,-1), C(1,-1), D (-1,1),E (2,2), F (3,3), G(4.5,4.5),H(3,5),
I(-5,-3).
2.
(1,3), (2,3), (3,3), (0,3), (-1,3), (-2,3), - Cu _np-fpsS s]mXp {]tXy-IX
Fgp-Xp-I.
3.
(3,1), (3,2), (3,3), (3,0), (3,-1), (3,-2) - Cu _np-fpsS s]mXp {]tXy-IX
Fgp-Xp-I.
{]h\w 2
NphsS sImSp-n-cn-p _np- FXn aqe-I-fmbn hcp NXpcw hc-bvp-I.
(GI-tZi Nn{Xw). ap aqe-I-fpsS kqNI kwJy-I Is-p-I. (NXp-c-ns
hi- A-v kam--c-am-sWv kn-p-p.)
1.
(0,0), (3,4)
6.
(-7,-3), (0,0)
2.
(5,0), (0,2)
7.
(0,-7), (6,0)
3.
(3,2), (0,0)
8.
(4,5), (-2,3)
4.
(0,4), (3,0)
9.
(-5,3), (-2,-1)
5.
(0,0), (-6,5)
10. (-2,-3), (2,-1)
11. (2,5), (-3,-7)
{]h\w 3
NphsS sImSp-n-cn-p Nn{Xw \nco-nv work sheet ]qn-bm-p-I. (Nn{Xn NXpcw ABCDbpsS hi- A-v kam--c-am-Ip-p).
1.B bpsS x kqNI kwJy
-
2. Bbvv yA-n \np AIew
3.A bpsS x kqNI kwJy-- - 4. Abvv yA-n \np AIew-
5. AB bpsS \ofw = 5-2 or
6. B bpsS y kqNI kwJy
7. Bbvv xA-n \np AIew -
8. C bpsS y kqNI kwJy
9. Cbvv xA-n \np AIew
10. BCbpsS \ofw = 7-3 or
11. AD = ......... ,CD = ...........
C (5,7)
A (2,3)
{]h\w 3 (b)
13.
NXpcw ABCDbpsS hi- A-v kam-c
- a
- m-Wv. work sheet ]qnbm-p-I.
1.B bpsS x kqNI kwJy
-
2. Bbvv yA-n \np AIew
3.A bpsS x kqNI kwJy-- - 4. Abvv yA-n \np AIew-
or .......
5. AB bpsS \ofw = x1x 2
6. B bpsS y kqNI kwJy
7. Bbvv xA-n \np AIew -
8. C bpsS y kqNI kwJy
9. Cbvv xA-n \np AIew
10. BCbpsS \ofw = y1-y2 or...............
11. AD = ......... ,CD = ...........
C (x2,y2)
A (x1,y1)
{]h\w 4
{]h\w 2 kqNn-n NXp-c--fpsS hi--fpsS \ofw Is--p-I. (NXp-c-fpsS aqe-Iv thWsa-n t]cv \Imw).
{]h\w 5 (A)
NXpcw ABCD bpsS hi- A-v kam-cw BIp-p.work sheet ]qoI-cn-p-I.
D
C (7,5)
1.
B bpsS kqNI kwJy-I
2.
D bpsSkqNI kwJy-I
3.
AB bpsS \ofw = 7-3 or .........
4.
BC bpsS \ofw = ............
A (3,2)
B
AC hc-bvpI
5.
6.
7.
8.
9.
AC 2 = .........+ BC 2
AC 2 = 7-3 2 + ..........
AC 2 = .........+ (5-2) 2
AC = ........+.......
AC = .........
{]h\w 5 (B)
NXpcw ABCD bpsS hi- A-v kam-cw BIp-p.work sheet ]qoI-cn-p-I.
D
C (x2,y2)
1.
B bpsS kqNI kwJy-I
2.
D bpsSkqNI kwJy-I
3.
AB bpsS \ofw = x2 - x1 or .........
4.
AB2= x1 - x2 2 = ( x1- x2)2
A (x1,y1)
B
5.
BC bpsS \ofw = y1-y2 or .........
6.
BC 2 = .............. = (y1-y2)2
7.
AC hc-bvp-I.
8.
AC2= ........+ (y1-y2)2
9.
AC = ........+........
2.
3.
A (2,3), B(2,5), C (6,5), D (6,10), E (8,3), F (8,11) Fn _np- ]cn-K-Wn-pI. AB,CD,EF, Fo \of- ImWp-I. Cu \of- kam-c t{iWn-bn-em-sWv
kan-p-I.
(Score-3)
4.
(3,3), (3,11) Fo _np--fn \npw Xpey AI-e-n y A-nse Hcp
_np-hm-Wv P. PbpsS y kqNI kwJy b Bbm
1.
2.
(0,3 )F _np-hn-eqsS x A-n\v kam--c-amb hc hc-bvp-I. Cu hcbnse 5 _np--fpsS kq-NI kwJy-I Fgp-Xp-I.
(2,0) F _np-hn-eqsS y A-n\v kam--c-amb hc hc-bvp-I. Cu hcbnse 5 _np--fpsS kqNI kwJy-I Fgp-Xp-I.
3.
x A-n\v kam--c-amb hc-I-fpsS {]tXy-IX Fv.
4.
y A-n\v kam--c-amb hc-I-fpsS _np--fpsS kqNI kwJy-IfpsS
{]tXy-I-X.
5.
x A-n\pw y A-n\pw kam--c-a-m hc-I-fpsS {]Xy-IX Fv.(C-Xns Dcw ]noSv Is--n-bm aXn-bm-Ipw.!)
2.
{]h\w 2
1.
2.
3.
s.
4.
Nn{Xw 1
Nn{Xw 2
P
R
A
C
Nn{Xw 3
Q
A
A
C
P
R
P
R
-1-1 = 2
2-3
{]h\w 4
1.
A (2,3) B (6,4) Fo _np- AS-bm-f-s-Sp-p-I.
2.
A,B Ch tbmPn-n-p-I.
3.
AB F hc \on x As JWvUn-p tIm t Fs-gp-Xp-I.
4.
Cu hc-bnP (x1,y1), Q (x2,y2) Fo _np- AS-bm-f-s-Sp-p-I.( P,Q
Ch-bpsS m\w A bvv Xmsg-bm-bn-tm-s).
5.
P,Q Ch FXn aqe-I-fmbn hcp NXpcw PRQS Dw, A,B Ch FXn aqe-Ifmbn hcp NXpcw ACBDbpw hc-bvp-I.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Q
P
t
y hyXymkw = tan t
xhyXymkw
t{ImUo-I-cWw
y A-n\v kam--c-a-m Hcp hc-bnse 2 _np--fpsS y hyXym-ks x
hyXymkw sIm-v lcn-m Inp kwJy, B hc x A-- h p- a mbn D- m - p
tImWns tan Af-hm-p-p. Cu kwJysb hc-bpsS Ncnhv (slope) Fp ]d-bpp.
Strictly refer side box page number 184- Maths text book Std. X
{]h\w 5 (A)
1.
A (0,3) F _np-hn IqSn ISp t]mIp-Xpw x A-n\v kam--c-hpamb hc hc-bvp-I.
2.
P (2,3), Q (4,3), R (-1,3) Fo _np- Cu hc- b n Is- - p- I .
3.
P,Q Fo _np- ]cn-K-Wn-p-sIm-v Cu hc-bpsS Ncnhv ImWp-I. (Q,R;
P,R Fo kwJym tPmSn-Ifpw ]cn-K-Wn-p-I).
4.
y hyXymkw = ..........
xhyXymkw
5.
yhyXymkw = .............
xhyXymkw
4.
xA-n\v kam--c-amIpp.
yA-n\v kam--c-am-Ip-p.
x A-n\pw y A-n\pw kam--c-a-.
aqey \n-bw. 2.
1.
NphsS sImSp-n-cn-p kwJym-tPm-Sn-I _np-f
- mbn hcp hc-bpsS Ncnhp
IW-m-p-I. A- hc-bvp-I.
i.
ii.
iii.
a)
b)
a)
b)
a)
b)
..
..
..
(2,3), (5,7)
(3,2), (7,5)
(1,3), (5,2)
(3,1), (2,5)
(2,5), (3,5)
(3,-4), (-5,-4)
hc-bpsS Ncnhv \yq\ kwJy-bm-mw.
hc-bpsS Ncnhv ]qPyw BImw.
Fm hc-Ipw Ncnhv C.
y A-n\v kam--c-amb hc-Iv Ncnhv C.
x A-n\v kam--c-amb hc-I-fpsS Ncnhv ]qPyw-B-Ip-p.
x kqNI kwJy IqSp-tm y kqNI kwJy Ipd-bp--Xn-\m Ncnhv
\yq\ kwJy-bmbn amdp-p.
2.
Ncnhv 2/3 Bb Hcp hc (4,5) F _np-hn-eqsS ISp t]mIp-p. Cu hc (8,9)
F _np-hn-eqsS ISp t]mIp-tam. Cu hc x A-hp-ambn Iqn app _nphns kwJym tPmSn Fgp-Xp-I.
3.
(2,5), (3,5) Fo _np--fneqsS ISp t]mIp hc-bpsS Ncnhv F{X. Cu
hcbvv kam--c-am-bXpw (4,6) F _np-hn-eqsS ISp t]mhp--Xp-amb Hcp hcbnse asmcp _np-hns kqN-I-kwJy-I Fgp-Xp-I.
4.
1.
2.
3.
5.
AB Hcp hr-ns hymk-am-Wv. A bneqsS ISp t]mIp sXmSp-h-c-bnse
c- p _np- - f mWv (4,5) Dw (12,10) Dw. BbneqsS ISp t]mIp sXmSp-h-c-bnse Hcp
_np-hmWv (8,5) Fn Cu sXmSp-h-c-bnse asmcp _np ImWp-I.
3.hc-bpsS ka-hm-Iyw
{]h\w 1
A1.
2.
3.
B.1.
2.
3.
{]h\w 2
1.
2.
{]h\w 3
(3,1), (5,2), Fo _np- tbmPn-n-p hc ]cn-K-Wn-p-I. Cu hc-bnse
GXp _np-hn-sbpw kqNI kwJy-Iv _m[-I-amb Hcp ka-hmIyw Is-p-I.
1
2
x-5 = 2(y-2)
x-2y -
1=0
x-2y-1=0
x=2y+1
= y-1 = 1
2y-2 2
aqey \nbw 3
1.
3x-6y+10=0 F hc-bnse GsX-nepw 2 _np--fpsS kqNI kwJy-I
ImWp-I. Cu hc-bpsS Ncnhv IW-m-p-I.
2.
(2,5), (3,7) Fo _np- tbmPn-n-p hc-bpsS Ncnhv F{X. Cu hcbpsS ka-hmIyw Fgp-Xp-I. (x,y)F _np Cu hc-bn-em-sW-n (x+1,y+2) F
_nphpw Cu hc-bn Xs-bmWv kan-p-I.
11.nXn-hn-h-c--Wv
1.
Hcp mnse 35 Ipn-I-fpsS Db-c-fpw Fhpw ]n-I-bmbn Xn-cn-p-p.
Ipn-I-fpsS Db-c--fpsS am[yw ImWp-I.
2.
Dbcw
Ipn-I-fpsS
Fw
130
135
140
145
150
BsI
2
7
15
8
3
35
Hcp mn \S-nb sSv t]-dn\v 40 Ipn-Iv Innb amp-I ]nI-s-Sp-nbn-cn-pp. am[yamv ImWp-I.
amv
10-20
20-30
30-40
40-50
5060
6070
7080
Ipn-I-fpsS
Fw
3
5
8
12
6
4
2
3.
5 Ipn-I-fpsS `mc- Kg bn Xn-cn-p-p. 40,45,42,47,41. ]pXn-b-Xmbn Hcp
Ipn IqSn hv tN-tm `mc-am[yw 45 Kg Bbn Fn 5 Ipn-I-fpsS `c-am[yw
F{X.6m as Ipn-bpsS `mcw F{X.
4.
Hcp tImf-\n-bnse 20 IpSpw-_--fnse {]Xn-amk, hcp-am\w ]n-I-bmbn Xncn-p-p. a[ya hcp-am\w ImWp-I.
hcp-am\w
cq]-bn
IpSpw-_--fpsS
Fw
3000
4000
5000
6000
7000
BsI
2
5
7
4
2
20
5.
40 Ipn-I-fp Hcp mn\-S-nb sSv t]-dn\v Innb amp-I ]nI-s-Sp-n-bn-cn-p-p. B mnse Ipn-Iv Innb a[ya amv ImWp-I.
amv
Ipn-I-fpsS
Fw
010
1020
2030
3040
4050
BsI
3
10
15
8
4
40