CC DNG BI TON V NG V

A. L THUYT
a . Cng thc tnh nguyn t khi trung bnh
AX =

A1.x1+A 2.x2+...+A n.xn

x1+x2+...+xn

Trong :

A l nguyn t khi trung bnh

A1, A2..: l s khi mi ng v.

Nu x1, x2: l phn trm s nguyn t mi ng v => x1 +x2 + ..+ xn = 100%

Nu x1, x2 : l s nguyn t mi ng v => x1 +x2 + ..+ xn = tng s nguyn t.
Nu 1 nguyn t ch c 2 ng v X1, X2 => gi % ng v 1 l a th % ng v
2 l 100 - a % hay 1-a
b. Ch :
- A= n+p
- T t l nguyn t ta co th tnh c % s nguyn t :
Vd :..
- K hiu nguyn t:
A X trong : X : l k
Z hiu ha hc ca nguyn t.
Z : l s proton (Z = s p = s e, THN l Z+) A : l s khi (A = Z + N)
B. BI TP VN DNG .
I. TNH THEO CNG THC
1. Tnh s khi trung bnh khi bit t % s lng v s khi cc ng v
PP: Tm s khi A v x ca mi ng v
- Thay vo cng thc =>

1. Nguyn t argon c 3 ng v:

40
18

36
Ar (99,63%); 18
Ar (0,31%); 1838Ar (0,06%) . Xc nh nguyn t khi trung

bnh ca Ar.
Gii : M =

99,63.40 + 0,31.36 + 0,06.38

= 39,98
100

2. Trong t nhin brom c hai ng v bn :

nguyn t.

79
35

Br chim 50,69% s nguyn t v

81
35

Br chim 49,31% s

Hy tm nguyn t khi trung bnh ca brom.

3. Trong t nhin, nguyn t clo c hai ng v l

a) Tnh nguyn t khi trung bnh ca clo.

35
17 Cl

chim 75,53% v

37
17 Cl

chim 24,47%.

CC DNG BI TON V NG V
4. a) Cho 2 ng v hiro vi t l % s nguyn t : 11H (99,9%),

2
1 H (0,1%).

Hy tnh nguyn t khi trung

bnh ca hiro.
5. Cho thnh phn phn trm cc ng v ca 2 nguyn t Ar, K l
40
18 Ar

36
18 Ar

99,63%

0,31%

38
18 Ar

0,06%

39
18 K

93,26%

39
19 K

6,73%

40
19 K

0,01%

a) Tnh nguyn t khi trung bnh ca Ar v K.

b) Gii thch ti sao Ar c s hiu nguyn t nh hn K nhng li c khi lng nguyn t trung bnh ln hn.
6. Tnh nguyn t khi trung bnh ca cc nguyn t sau, bit trong t nhin chng c cc ng v l:
60
61
62
a) 58
28 Ni(67,76%); 28 Ni(26,16%); 28 Ni(2, 42%); 28 Ni(3,66%)

b) 168 O(99,757%); 178 O(0,039%); 188 O(0, 204%)

55
56
58
c) 26
Fe(5,84%); 26
Fe(91,68%); 57
26 Fe(2,17%); 26 Fe(0,31%)
206
207
208
d ) 204
82 Pb(2,5%); 82 Pb(23,7%); 82 Pb(22, 4%); 82 Pb(51,4%)

S: a) 58,74 ; b) 16,00 ; c) 55,97 ; d) 207,20

2. Tnh % khi bit s khi trung bnh v s khi ca cc ng v
PP: - t n s
lp phng trnh theo A
lp thm phng trnh na x1+x2 = 100 ( hoc bng s nguyn t )
gii h pt.
lm theo yu cu bi ton.
1. ng c 2 ng v
ng v

63
29

63
29

Cu v

65
29

Cu . Nguyn t khi trung bnh ca ng l 63,54. Xc nh thnh phn % ca

Cu .

Gii : t % ca ng v

63
29

Cu l x, ta c phng trnh:
63x + 65(1 x) = 63,54 x = 0,73

Vy

63
29

Cu % = 73%

2. Tnh % s nguyn t mi ng v ca cc nguyn t sau:

35
37
a. 17
Cl v 17 Cl , A Cl = 35, 45

63
65
b. 29
Cu v 29
Cu , A Cu = 63,54
13
c. 12
6C v 6C , v A C = 12,01

3. Nguyn t ng c hai ng v l

63
29Cu

65
29Cu.

Nguyn t khi trung bnh ca ng bng 63,54.

CC DNG BI TON V NG V
a) Xc nh s proton, ntron trong mi ng v.
b) Tnh thnh phn phn trm mi ng v.
3. Tnh s khi ca ng v khi bit phn trm s lng v s khi trung bnh
PP: -

t n s

Tm s khi Ai v xi ca cc ng v.
Lp pt da vo A
Gii pt v lm theo yu cu bi ton.
1. Tnh s khi ng v cn li ca cc nguyn t sau bit mi nguyn t c hai ng v bn:
65
a. 29
Cu ( 27% ), A Cu = 63,54

35
b. 17
Cl ( 75,8 % ) , A Cl = 35, 45

2. Brom c hai ng v, trong ng v 79Br chim 54,5%. Xc nh s khi ng v cn li, bit A Br = 79,91
. ( S: 81 )
3. Bit rng nguyn t agon c ba ng v khc nhau, ng vi s khi 36, 38 v A. Phn trm cc ng v tng ng
ln lt bng : 0,34% ; 0,06% v 99,6%. Tnh s khi ca ng v A ca nguyn t agon, bit rng nguyn t
khi trung bnh ca agon bng 39,98.
4. Nguyn t khi trung bnh ca brom l 79,91. Brom c hai ng v, bit

79
35B

chim 54,5%.

a) Vit cu hnh electron ca nguyn t Br v Br .

b) Tm s khi ca ng v th hai.
3. Cc dng bi ton ng v lin quan n s lng ca cc ng v
1. A, B l 2 ng v ca 1 nguyn t. A c NTK = 24, ng v B hn A 1 n. Tnh NTK trung bnh ca 2 ng
v bit t l s nguyn t ca 2 ng v A, B l 3:2.
HD: Theo gi thit NTK ca B = 25
t s nguyn t ng v A l 3x s nguyn t ng v B l 2x
A =

24.3 x + 25.2 x
= 24,4
5x

2. Nguyn t Cu c NTK trung bnh = 63,54 c 2 ng v X, Y. Bit tng s khi ca 2 ng v = 128, t l s

nguyn t 2 ng v X:y = 0,37. X s khi ca 2 ng v ?
HD: V NTK s khi
t s khi ca ng v X, Y tng ng l x , y
Theo gt c x = y = 128 (10
t s nguyn t ca ng v X l 0,37a s ngt ca ng v Y l a
T (1,2) X = 63, Y = 65

CC DNG BI TON V NG V
3. Bo trong t nhin c hai ng v bn:

10
5

B v 115 B . Mi khi c 760 nguyn t

10
5

B th c bao nhiu nguyn t

11
ng v 5 B . Bit AB = 10,81.

4. Mg c 3 ng v : 24Mg ( 78,99%), 25Mg (10%), 26Mg( 11,01%).

a. Tnh nguyn t khi trung bnh.
b. Gi s trong hn hp ni trn c 50 nguyn t 25Mg, th s nguyn t tng ng ca 2 ng v cn li l
bao nhiu.
5. Clo c hai ng v l

35
17

37
Cl ; 17
Cl . T l s nguyn t ca hai ng v ny l 3 : 1. Tnh nguyn t lng trung

bnh ca Clo. S: 35,5

6. Brom c hai ng v l

79
35

Br ; 3581Br . T l s nguyn t ca hai ng v ny l 27 : 23. Tnh nguyn t lng

trung bnh ca Brom. S: 79,91

7. ng c hai ng v c s khi l 63 v 65. Hy tnh xem ng vi 27 ng v c s khi l 65 th c bao
nhiu ng v c s khi l 63? Bit A Cu = 63,54 . (S: 73)
8. Neon c hai ng v l 20Ne v 22Ne. Hy tnh xem ng vi 18 nguyn t 22Ne th c bao nhiu nguyn t
Ne? Bit A Ne = 20,18 .(S: 182)

20

Ta c A =

X .0,37 a + Ya
= 63,54 (2)
1,37 a

II. TNH TON NG V C LIN QUAN N S HT CU TO

1. Xc nh s khi
1. Cacbon c 2 ng v bn. ng v th nht c 6proton, 7ntron, chim 1,11%. ng v th hai c t hn
ng v th nht 1ntron.
a. Vit k hiu nguyn t C. b. Tnh nguyn t khi trung bnh ca C.
2. ng c hai ng v bn. ng v th 1 c 29p v 36n, chim 30,8%. ng v th 2 c t hn ng v th
nht 2n. Tnh nguyn t khi trung bnh ca ng.
3. a. Nguyn t X c 2 ng v . ng v X1 c tng ht l 92 trong ht mang in nhiu hn ht khng
mang in l 24. Tnh s hiu nguyn t v s khi ca ng v ny
b. ng v X2 c s khi nhiu X1 l 2 ntron . Vit k hiu ca ng v X2. Trong t nhin X1 chim
73%. Tnh nguyn t khi trung bnh ca X
4. Mt nguyn t X c hai ng v vi t l s nguyn t l

27
. Ht nhn nguyn t X c 35 proton. Trong
23

nguyn t ca ng v th nht c 44 ntron. S ntron trong nguyn t ca ng v th hai nhiu hn trong

ng v th nht l 2 ntron. Tnh nguyn t khi trung bnh ca nguyn t X .p s : 79,92.

CC DNG BI TON V NG V
5. Nguyn t A c hai ng v X v Y. T l s nguyn t ca X : Y l 45 : 455. Tng s ht trong nguyn t
ca X bng 32. X nhiu hn Y l 2 ntron. Trong Y s ht mang in gp 2 ln s ht khng mang in. Tnh
nguyn t lng trung bnh ca A.S: 20,18
6. Hn hp hai ng v c nguyn t khi trung bnh l 40,08. hai ng v ny c s n hn km nhau l 2.
ng v c s khi nh hn chim 96%, cn li l % cc nguyn t c s khi ln hn. Xc nh s khi ca
mi ng v?
7. C 3 ng v ca nguyn t X, m tng s ht trong 3 nguyn t ng v l 75. Trong ng v 1, s p bng
s n, ng v 2 c s n km thua ng v 3 l 1.
Xc nh s khi ca mi ng v?
8. Trong X, s nguyn t ca cc ng v th nht, 2, 3 ln lt theo t l 115:3:2. Tm khi lng mol trung
bnh ca X?
9. Mt nguyn t X c 3 ng v AX( 79%), A2X( 10%), A3 X( 11%). Bit tng s khi ca 3 ng v l 75,
nguyn t lng trung bnh ca 3 ng v l 24,32. Mt khc s ntron ca ng v th 2 nhiu hn s ntron
ng v 1 l 1 n v . A1,A2,A 3 ln lt l:
A. 24;25;26

B. 24;25;27

C. 23;24;25

D. 25;26;24

10. Nguyn t X c 2 ng v A v B.T l s nguyn t ca 2 ng v A v B l 27: 23. ng v A c 35p v

44n. ng v B nhiu hn ng v A 2 ntron. Xc nh nguyn t khi trung bnh ca X.
11. Mt nguyn t R c 3 ng v X, Y, Z , bit tng s ht ca 3 ng v bng 129, s ntron ng v X hn
ng v Y mt ht. ng v Z c s proton bng s ntron.
Xc nh in tch ht nhn nguyn t v s khi ca 3 ng v X, Y, Z ?
12. Mt nguyn t c 3 ng v:

A
Z

X (92,3%),

B
Z

X (4,7%),

C
Z

X (3,0%). Bit tng s khi ca 3 ng v l 87.

Tng khi lng ca 200 ng v nguyn t X l 5621,4. Mt khc s ntron trong

B
Z

X nhiu hn

A
Z

X 1 n

v.
* Tm cc s khi A, B, C
* Bit

A
Z

X c s proton bng s ntron. Tm X

13. Nguyn t X c 3 ng v l X1 chim 92,3%, X2 chim 4,7% v X3 chim 3%. Tng s khi ca 3 ng
v bng 87. S ntron trong X2 nhiu hn trong X1 l 1 ht. Nguyn t khi trung bnh ca X l 28,107.
a) Hy tm s khi ca mi ng v.
b) Nu trong X1 c s proton bng s ntron, hy xc nh s ntron trong mi ng v.
14. Nguyn t X c 3 ng v l X1 chim 92,3%, X2 chim 4,7% v X3 chim 3%. Tng s khi ca 3 ng v
bng 87. S ntron trong X2 nhiu hn trong X1 l 1 ht. Nguyn t khi trung bnh ca X l 28,107.
a) Hy tm s khi ca mi ng v.
b) Nu trong X1 c s proton bng s ntron, hy xc nh s ntron trong mi ng v.

CC DNG BI TON V NG V
15. Cho hp cht XY2 to bi hai nguyn t X, Y. Y c hai ng v : 79Y chim 55% s nguyn t Y v ng
v 81Y . Trong XY2, phn trm khi lng ca X l bng 28,51%.
Tnh nguyn t khi trung bnh ca X, Y.
16. Clo c 2 ng v bn. ng v th nht c s khi l 37, c 17p, chim 25%. Nguyn t khi trung bnh
clo l 35,54. Vit k hiu nguyn t ca hai ng v clo.
17. ng c hai ng v bn. ng v th nht c 29p, 36n, chim 30,8%. Nguyn t khi trung bnh Cu l
63,54. Vit k hiu nguyn t hai ng v ca ng.
2. Tnh phn trm s lng
1. Clo c hai ng v bn. ng v th nht c 17p, 18n. ng v th hai c nhiu hn ng v th nht 2n.
Tnh % s nguyn t mi ng v bit rng A Cl = 35, 45
2. Bo c hai ng v, mi ng v u c 5 proton. ng v th nht c s proton bng s ntron. ng v th
hai c s ntron bng 1,2 ln s proton. Bit nguyn t lng trung bnh ca B l 10,812. Tm % mi ng v.(
S: 18,89% ; 81,11% )