Revolucija u Nizozemskoj

Krajem srednjeg vijeka Nizozemska je bila jedna od najrazvijenijih i najbogatijih evropskih zemalja. Imala je razvijenu poljoprivredu, bogate gradove sa manufakturama, a naroito je bila razvijena pomorska trgovina. Teritorija Nizozemske nije bila velika. Zemlja je bila podijeljena na 17 provincija, od kojih je najvea i najrazvijenija bila Holandija. Meu stanovnicima su postojale jezike i vjerske razlike. Na sjeveru se govorio njemaki jezik, a vjera je bila protestanska (kalvinizam). Stanovnici junih provincija govorili su francuski jezik i bili su katolici. U XVI veku Nizozemska je bila pod vlau panije. Kralj Filip II Habzburki(1556-1598) svojom ekonomskom i vjerskom politikom prema Nizozemskoj izazivao je veliko negodovanje i otpor njenih stanovnika. Uvodio je neumjerno visoke poreze i nemilosrdno progonio protestante. Zbog toga je narod Nizozemske 1565. godine digao ustanak za osloboenje od panske vlasti. Ustanike je predvodio Viljem Oranski. U ovoj borbi bili su ujedinjeni svi drutveni slojevi (plemstvo, graanstvo, seljaci). Kad su panske vlasti uvidjele da su ustanici odluni i da se ne mogulako savladati, odluili su se za drugaije metode vorbe. Diplomatskim putem i obeanjima, pridobili su june katolike provincije. Meutim, sedam sjvernih provincija 1579. godine proglaava svoju Utrehtsku uniju i nastavljaju dalju borbu. Vojni uspjesi ohrabrili su Utrehtsku uniju i ona je 1581. godine donijela Haki manifest, kojim je proglasila svoje odvajanje od panijei nezavisnost. Nova drava nazvana je Republika Ujedinjenih Provincija. Bila je to prva graanska republika u Evropi. Iz Hakog manifesta vidi se da se ureenje i vlast u novostvornoj dravi bitno razlikuju od feudalnog. Za razliku od feudalnog shvatanja da vlast dolazi od Boga, Haki manifest istie da vlast pripada narodu (suverenitet naroda) i da vladari postoje radi naroda, a ne narod radi vladara. panija nije priznala nezavisnost Nizotemske, kao ni mnoge druge drave. Bez obzira na to, Nizozemska je nastavila da se razvija snanim tempom. Potpuno meunarodno priznanje dobila je 1648. godine. Osnovali su grad u Americi, Novi Amsterdam (dananji Njujork) i osvojili Sundska ostrva (u Indoneziji). Materijalno blagostanje Holandije omoguilo je snaan kulturni razvoj, tako da je Holandija i u kulturnom pogledu bila veoma napredna zemlja.