Enstantane Nedir?

Obtratr hz ya da perde hz olarak da geebilen enstantane, deklanr dmesine (fotoraf ekmek iin bastmz dme) bastmzda optik alglaycya ne kadar sre ile k drleceini belirtir. Bu sre alglaycnn ka saniye pozlanacan gsterir diyebiliriz. Perde, DSLR fotoraf makinelerinde mekanik iken, kompakt makinelerde elektronik olabilmektedir ama her ikisinin yapt grev ayndr; alglaycya ne kadar sre ile k deceini belirlerler.

Enstantane Fark. 4 saniyelik enstantaneye sahip alttaki karede saniyenin hareketini 4 kademeli olarak grebiliyorken, 1/25 saniyelik enstantaneye sahip stteki karede saniye kolunun sabit olduunu gryoruz. Perde sisteminin nasl alt konusuna farkl bir yazmz gelecek o yzden u an detaya girmeyeceiz ama nasl birey olduunu da grmeniz iin filmli SLR makinedeki halinin fotorafn ekliyoruz.

Mekanik Perde Enstantane konunuzun fotorafta nasl bir hareketlilikte kacan belirler. Eer hzl bir konuyu ekmek istiyorsanz hzl bir enstantane ( 1/125 saniye veya daha az) kullanarak hareketi dondurabilirsiniz. Farkl bir ekilde, yava enstantane kullanarak harekette devamllk hissi de verebilirsiniz ki bu zellikle akan dere fotoraflarndaki przsz dokuyu elde etmenize yardmc olur.

Ksa pozlama: Hareketi dondurma, ok n olduu durumlarda optik alglaycya den azaltmak iin hzl enstantane deeri kullanarak ekim yaplmasdr. Uzun pozlama: Kaydrma (ng: Panning) gibi hareketin devamlln fotorafa yanstmak iin, ortamda az k olduunda optik alglaycya den arttrmak iin yava enstantane deeri kullanarak ekim yaplmasdr. Bulb: (Trke kar snrszdr; Ksaltmas: B): Enstantane deerinin makinenin izin verdii en yava enstantaneden daha da yava olmasn istediiniz durumlarda makinann B modunu devreye sokarak istediiniz kadar uzun pozlama yapabilirsiniz. Kimi modellerin mod tekerinde Bulb iin ayr bir konum bulurken ou DSLR modelinde enstantaneyi 30 veya 60 saniyeden bir kademe daha yukar aldnzda karnza kar. Bu ekilde ekim yaparken uzaktan kumanda veya deklanr kablosu kullanlmas yararl olacaktr nk dorudan deklanr dmesini kullanmak makinede titreime neden olacaktr.

Enstantane deerleri nelerdir?

8000, 6400, 5000, 4000, 3200, 2500, 2000, 1600, 1250, 1000, 800, 640, 500, 400, 320, 250, 200, 160, 125,100, 80, 60, 50, 40, 30, 25, 20, 15, 13, 10, 8, 6, 5, 4, 03, 04, 05, 06, 08, 1, 13, 16, 2, 25, 32, 4, 5, 6, 8, 10, 13, 15, 20, 25, 30 Not: Bu deerler 1/3 durakl enstantane deerleridir. Kaln yazlm olanlar tam durak olup, 2 tam durak arasnda 2 adet de 1/3 duraklk deer yer alr. Her bir deer, kendinden nceki deerin saladndan 1/3 durak daha fazla k demektir. Mesela 1/4000, 1/8000in 2 kat k salar. Ekranda gsterimi kolay olsun diye yukardaki deerler eklinde grlrler. iareti barndrmayanlar 1/deer saniyedir yani 8000 deeri 1/8000 saniyedir. iaretini barndranlar okumann en kolay yolu ise iaretini nokta olarak okumaktr yani 05 deeri 0.5 saniye, 8 deeri de 8 tam saniyedir.

Enstantane deerleri fotoraf makinesine gre deiir mi?

Evet deiir. Ucuz DSLR modelleri ile pahal modeller arasndaki farklardan biri de makinenin sahip oluu en hzl enstantane sresidir. Ucuz modellerde asgari enstantane deeri 1/4000 saniye iken orta seviyeye getiinizde sahip olacanz asgari enstantane deeri 1/8000 saniye olur. Pazarda bu ikisinden farkl deere sahip tek DSLR, 1/6000 saniye sunan Pentax K-x modelidir. leride durum belki deiir ama uan iin 1/8000 saniyenin altnda asgari enstantane sunabilen ucuz (giri seviyesi) DSLR modeli yoktur. Peki azami enstantane sresinde durum nedir? Hemen hemen tm DSRL modelleri 30saniye sunarlar. Olympusun mevcut tm modelleri ise 60 saniyelik azami enstantane sresine sahiptir. Bu srelerden daha da uzun pozlama yapacamz zaman makinemizi B/Bulb konumuna getirerek ekim yapmalyz.

Enstantanenin fotorafa etkisi nasldr?

Hareketi dondurarak fotoraflamak istediimizde hzl enstantane kullanrz yani ksa pozlama yaparz. Hareketli konuya ve konunun hzna gre uygun hzl enstantane deeri seilir. Aadaki karede yapay elaleden akan suyu grmektesiniz. 1/4000 saniye suyun birbiri ile yapt etkileimi yakalamaya yetiyor ama kullanlan makine giri seviyesi olduu iin daha hzl enstantane kullanma imkanmz yok. 1/8000 kullanarak suyun hareketini daha da dondurmak mmkn olacaktr.

Enstantane: 1/4000 EXIF: f/4, 1/4000, ISO800 Her zaman hareketi dondurmak istemeyebiliriz. Kimi durumlarda da hareket halindeki nesneleri sabit arkaplanlarla kullanarak sahneye hareket katmak, hareketi izleyiciye de aktarmak isteyebiliriz. Fotoraf makinemizi tripoda sabitleyip normalde kullandmzdan daha yava bir enstantane tercih ederek, sabit ve hareketli blmleri olan bir fotoraf elde edebiliriz.

Enstantane: 1/4 Ekipman: Canon EOS 5D, Canon EF 70-200/4 L IS USM EXIF:f/4, 1/4, ISO400Enstantane: 1/4 Ekipman: Canon EOS 5D, Canon EF 70-200/4 L IS USM EXIF:f/4, 1/4, ISO400 Fla kullanrken enstantane limitimiz mevcuttur, her istediimiz enstantane deerini her fla ile kullanamayz. Her DSLR fotoraf makinesinin flala senkronize bir ekilde alabilecei asgari enstantane deeri vardr. Mesela Sony Alpha 500, dahili fla kullanlrken 1/160 saniyeden daha hzl enstantane deerlerine kmanza izin vermez. Harici fla kullanyorsanz, kimi flalarn zel bir mod ile daha yksek enstantane kullanmna izin verdiini greceksiniz. ou kullancnn dahili flalarn kullandn dnrsek, bu hatrlatmay yapmay uygun grdk.

Enstantane: 1/160 Ekipman: Canon EOS 5D, Sigma 24-70/2.8 EX DG Macro, Sunpak 433 ve 422 Flalar, Cactus V2s kablosuz tetikleyiciler EXIF:f/8, 1/160, ISO250 Uzun pozlama yaparken bir yandan da setinize flalar ya da ledler, el fenerleri dahil edebilirsiniz. Bu ekimlerde uzun pozlama genelde klarla eitli ekiller izmek iin kullanlr. Son hamlede eer sahnede insan varsa onu da hareketsiz grntlemek iin fla kullanlr. Aadaki iki karede de ek klarla izilen ekilleri grebilirsiniz. Bu teknie kla boyama da denilmektedir.

Enstantane: 30" Ekipman: D300, SB-600 (konunun zerinden) Fla EXIF: f/22, 30", ISO200, 23mm Fotoraf: Devin and Karyn

Enstantane: 15" Ekipman: Canon EOS 350D EXIF: f/13, 15", ISO100 Fotoraf:Bilal Kabakl Manzara ekimlerinde genelde ksk diyafram ve dk ISO kullanlr demitik. Bunun sonucu olarak da hzl enstantane kullanma imkanmz pek olmaz. Eer aklmzdaki sahnede bulunan akarsuyu kadife gibi ekmekse o zaman gene nceliimiz enstantane olmaldr. Bu tarz ekimlerde uzun pozlama yaplr. Hangi ayar kullanmanz gerektiini zamanla renebilirsiniz ama ilk etapta deneme yanlma yoluyla uygun enstantane deerini bulabilirsiniz. Eskiden bir arkadama nasl byle ektiini sorduumu hatrlyorum yani her

konuda acaba diye dnen fotoraf severler olduu iin olabildiince farkl konuda senaryolar karmaya alyoruz.

Enstantane: 25" Ekipman: Canon EOS-1D Mark III EIXF: f/22, 25", ISO50 Bar Kuleli Gece uzun pozlama yaparken n ok az olmas ou zaman fotoraf severin cann skar. Bu olumsuz yan, olumluya evirmek de gene fotorafsevere kalyor. Tripod tamann yararn zellikle gece ekimlerinde grrsnz. Fotoraf makineniniz tripoda sabitleyerek uzun pozlamalarla hareketlerden oluan ekiller yakalayabilirsiniz.

Enstantane: 30" Ekipman: Canon EOS 350D EXIF: f/29, 30", ISO100 Fotoraf: Bilal Kabakl Aadaki karede olduu gibi ND Filtreler kullanarak, ok uzun sreler makineninizin banda beklemeden ekimler yapabilirsiniz. Uzun pozlama ile przsz yzeye sahip denizler ve gizemli kareler elde edebilirsiniz. ND filtre kullanm hakknda yazmz da ok yaknda gelecek

Enstantane: 30" Ekipman: Canon EOS 350D EXIF: f/5.6, 30", ISO200 Fotoraf: Bilal Kabakl Peki nasl oluyor da ehir fotoraflarndaki araba klarn iz halinde ekebiliyorlar diye kendi kendinize soruyorsanz, onun cevab da gene uzun pozlama. Aadaki karede bunun hafif ama tadnda kullanmn gryorsunuz.

Enstantane: 20" Ekipman: Canon EOS 350D EXIF: f/20, 20", ISO200 Fotoraf: Bilal Kabakl Spor ekimlerinde ise hareketi dondurma en ok kullanlan yntemdir. Mevut k durumuna gre enstantane deiecektir ama ncelik hep hzl enstantane olacaktr.

Enstantane: 1/6400 Ekipman: Canon EOS 5D + Sigma 70-200/2.8 EXIF: f/5.6, 1/6400, ISO400, 200mm

Enstantane:1/800 Ekipman: Olympus E-520, Zuiko 40-150 f/4.5-5.6 EXIF:f/5.6, 1/800, ISO200, 150mm Fotoraf: Hang Yang Pan yani kaydrma teknii, konuyu olabildiince net alrken, arka plan bulank alma ve bu sayede hz ve hareketi izleyene aktarma amacna sahip bir ekim yntemidir. Kullanm alan tamamen fotorafya kalmtr ama youn olarak hzn daha yksek olduu spor dallarnn fotoraflanmas esnasnda kullanlr. Pan tekniinde enstantane, normal koullara gre yava olmayan ama hareketli konu iin normalde yava kalacak deerlerde olur ve konunun hzna

gre deiiklik gsterir. Belli bir alanda ekim yapmadan nce rnek fotoraflar incelemeli ve oradaki enstantane deerlerini referans alarak tecrbe etmelisiniz. Pan zor bir tekniktir ve gelime iin pratik gerektirir. Yani hemen umutsuzlua kaplmamal ve gayret etmekten vazgememeliyiz