Gramscinin Dou ile Batnn siyasal yaplarn ve onlarla ilgili devvrim stratejilerini karlatrd efsanevi pasajlar: (Bu pasajlarda

hegemonya sorunu dorudan ileri srlmemekte, ama sylemde hakim konuma gelmesi iin gereken eler bir araya getirilmektedir.) Mevzi ile Manevra Bu pasajda Gramsci I. Dnya Sava sonras snf politikas iin bunlardan ok nemli bir ders karabilecei sonucuna varr. Mevzi savanda sadece siperler deil sanayi ve rgtler sistemi de rol oynar. Sava srasnda doan malzeme kaybnn sratle telafisini mmkn klan yedek malzeme bolluu yaratr mevzi savan. Bir baka faktr de silah altndakilerin okluudur. Eskiden manevra ama imdi mevzi savana inanan askeri strateji uzmanlar manevra savann askerlik biliminden karlmasn talep etmiyor elbet. Manevra savann eskiden stratejik imdi taktik bir ilev tadn dndklerinden bunu ileri srmektedirler. Sivil toplumun styaplar modern savan siper sistemleri gibidir. Savata kar tarafn btn savunma sistemi tahrip edilmi gibi grnse de yalnzca d yzey tahrip edilmi olabilir. Saldranlar bu gre aldanp etkili bir savunma hattyla kar karya kalabilir. Ayn ey byk bir ekonomik buhran esnasnda siyasette de grlr. Buhran saldran glere yldrm hzyla rgtlenme yetenei kazandrmaz. Savunanda ykntlar arasnda olsalar da mevzilerini terk etmezler. Dou ile Bat Bu pasajda Gramsci, Rus devrimi ile Batda izlenmesi gereken stratejiyi kar ulara koyar. Dou Bat Sivil toplum Balang halinde/peltemsi Gelikin/direnli Devlet Baskn Dengeli Strateji Manevra Mevzi Tempo Sratli ll Gramsci politik toplum ile sivil toplum arasndaki dengeye deinir ki politik toplumdan kast devlettir. Ona gre sivil toplum bir ekirdek veya i tabya, devlet ise sadece d ve vazgeilebilecek bir yzeydir. Dou ile Bat devletle sivil toplum ile devlet arasndaki ilikide ztlk tarlar. Srekli Devrim Bu kavram byk kitle partilerinin ve sendikalarn olmad bir dneme aittir. O dnemde sivil toplum ok daha zerkti. Ve ulusal ekonomiler de. Bu dnemde manevra sava mevzi savana dnr. nk bar zamannda inceden inceye hazrlanan devletler sava kazanr. 1848de devlet yeni yetme olup sivil toplum ondan zerktir. 1870ten sonra devletin i ve uluslar aras rgtlenii karmak ve kitlevi olmutur. Sivil toplumun kendisi de buna oranla gelimitir. Hegemonya kavram ite burada ortaya kar. Zira yeni stratejide hegemonya arttr. Bu pasajda hegemonya mevzi savana balanmaktadr. Gramscide marxn yanklarn grmek zor deildir. Ancak retorikleri farkldr. Marx, devlet sivil toplumu tepeden trnaa en genel varolu tarzlarndan bireylerin zel hayatna kadar denetler, gzler, hizaya sokar der. Gramscinin iddias bu kadar ar deildir. O sivil toplumun devlet karsnda daha nce sahip olduu zerklii kaybetmi olduunu belirtir. Devletin Konumu Devlet, sivil toplumla dengeli bir iliki ierisindedir, sivil toplumun sadece bir d yzeyidir, sivil toplumun zerkliini yok eden bir devasa yapdr. Ancak Gramsci bir syleminde devletin sivil toplumu ierdiini u ekilde belirtir: Devlet=sivil toplum+politik toplum. Yani devlet = zor ile pekitirilmi hegemonya. Devlet tanm arasnda salnmaktadr. 1. Sivil toplumun zdd olan devlet 2. Sivil toplumu saran devlet

3. Sivil toplum ile ayn ey olan devlet Hegemonya ile Komintern Hegemonya kavramnn Gramsciye sosyalist hareketin Rusyadaki alanndan talyaya geiini Komiternin bu ardk belgelerinin saladna hkmetmek uygun olur. Hegemonya terimi Ekim devriminden sonra kullanlamaz oldu ancak Kominternin da ak belgelerinde varln devam ettirdi. Kapitalizme kar mcadelede proleteryann grevi snf mttefikleri olan ve smrlen dier gruplar zerinde kendi Sovyet kurumlarnda hegemonya uygulamakt. Orada hegemonya yar proleterya ile yoksul kylln gitgide gelimesine olanak verecekti. Proleterya toplumun her alannda faaliyet gsterdii takdirde devrimci olur. Hegemonya terimi ile ilk defa burjuvazinin proleterya zerindeki stnl kastedilmitir. Buna bal olarak burjuvazi siyaseti ve ekonomiyi daima ayrmaya alr. nk ii snfn mesleki bir erevede tutmay baarrsa hegemonyasn tehdit edecek hibir ciddi tehlike kalmaz. Hapishane Defterinde Hegemonya Terim, ilkin proleteryann sermayenin basksna kar ortak mcadelede dier smrlen kesimlerle her eyden nce de kyllkle snf ittifak anlamnda geer. Hegemonya fikri hegemonya uygulanacak kesimlerin kar ve eilimlerini dikkate almay ve bir uzlama dengesinin kurulmasn gerektirir. Hegemonya ahlaki ve siyasal olmakla birlikte ekonomik de olmak zorundadr. nk nder grubun yrtt almalara dayanmak zorundadr. Kavramn Genilemesi Gramsci, ii snfnn feodal dzene kar devrimindeki rol balamnda retilmi hegemonya kavramn geniletmitir. Bu kavram, Batdaki burjuva iktidarlarnn yapsn ayrntl tahlili iin kullanmtr. Hegemonyann antitezi olarak egemenlik kabul edilmitir. Gramsci, bir grubun stnlnn iki ekil alacan syler: 1. Egemenlik 2. Entelektel ahlaki ynlendirme. Silahla, zorla kendisine baml klmaya alyorsa egemen, mttefik olarak dosta baml klyorsa ynlendirme olur. Gramsci hegemonya kavramn burjuva devrimi erevesinde braktysa bile kullanma alann sermaye egemenliinin incelenmesine yneltmitir. Gramsciye gre hegemonya sivil topluma, zor ise devlete zgdr. Buna bal olarak sivil toplumla politik toplumu(devlet) kar ularda grr. Hegemonya Rza Sivil toplum Egemenlik Bask(zor) Devlet Ztlk denilince Gramsci politik toplumla sivil toplumu u anlamda zt grmtr: Rza ile basknn sentezi. Yani hegemonya devletin iine sk sk yerletirilmitir. Gramsci devleti hegemonya+diktatora olarak grr. Gramscinin lk Modeli Gramsci, devlet Douda her ey iken Batda sivil toplum kalesinin yalnzca bir d hendeidir der. O halde Douda manevra sava Batda mevzi sava uygun der. Dou Bat Devlet Sivil toplum Sivil toplum Devlet Zor Rza Egemenlik Hegemonya Manevra Mevzi Gramscinin burada hegemonyadan kast burjuvazinin ii snfn rzas ile ynetmesini mmkn klan ideolojik olgudur. Sol-Sosyal Demokrasinin Hayalleri Sistem baskyla deil rza ile srmektedir. Bu yzden sosyalist militanlarn ana grevi silahl devletle mcadele deil, sermayenin oyunlarna teslimiyetten kurtarlmas iin ii snfn ideolojikman dntrmektir. Sosyal demokrasinin yanllarndan ilki ii snfnn

devlete katlabilecei ancak sosyalizme ulamak iin bunu kullanamayaca kansdr. Gramscinin yapt gibi burjuva snf iktidarnn ideolojik ilevlerini sivil toplum ile devlet arasnda paylatrmak imkanszdr. Poulantzas ile Mandelin hatalar Pek ok Marksist egemen snflarn smr konusunda smrlen snflarn rzasn saladna iaret etmitir. Poulantzas bu rzadaki tek yeniliin akla uygunluu olduunu syleyip Gramscinin bu soruna eiliini dikkate almamtr. Bu yenilik kitlelerin kendi kaderini tayin ettiklerine inanmasdr. Smrlenlerin rzas mutabakat ve anlama formasyonunu alr. Bu pasif teslimiyet dnyann gidiatna yn verme umudu olmamasndan ileri gelir. kinci zm kinci versiyonda artk sivil topluma devlet karsnda stnlk atfetmemekte ve ya hegemonyay sadece sivil toplum iin grmemektedir. nc hamle Bu versiyonda hem politik toplum hem de sivil toplum devlete dahildir. Devletle sivil toplum kaynamtr. Devlet kelimesi ile yalnzca ynetim aygtlar deil hegemonyann zel aygtlar da ve ya sivil toplum da anlalmaldr. Sivil toplum ile devlet bir ey ayn eydir. Althusser ile Gramsci Althusser sivil toplum kavramn ekonomik davran ile bir sayp tarihi materyalizme yabanc bulup dlamtr. Gramscinin Hapishane Defteride benimsedii kullanm: Devlet sivil toplumu tepeden trnaa denetler, gzetler, dzenler, a gibi sarar ve hizaya sokar. Yani Gramscide sivil toplum ekonomi alan dnda st yapsal kurumlar sistemidir. Devletin ideoloji aygtlar Sivil toplumu reddeden Althusser, Gramscinin sivil toplumla devlet arasndaki ayrm kaldrd formln benimsedi. Zira btn ideolojik ve politik st yaplar devlet aygtlar olarak kabul edilirse burjuva demokrasisi ile faizmi ayrmak imkansz olur. Kilit simetrisizlik Gramscide ana datm Batda sivil toplum ile devlet arasndaki asimetridir. Zorlama mevkii sadece biri iken rza her ikisinde de mevcuttur. Burjuva demokrasinin ileyii kapitalizmin ii snfnn rzasna dayand fikrini hakl karr gibidir. Burjuva Snf ktidarnn Karakteri Gramscinin en bataki sorunsal, burjuva demokrasisi devletlerindeki sermaye iktidarnn normal yaps aslnda ayn anda ve ayrlmaz ekilde kltrn baat olduu ve zor(bask) tarafndan belirlenen bir yapdr. Dzenli seimler, yurtta zgrlkleri, rgtlenme haklarndan hi biri burjuva snf iktidarnn dorudan tehdit etmemektedir. O halde bu ynetim kitlelerin rzasna dayaldr. Tarihe baktmzda ne zaman devrim buhran olsa iddet ideolojiyi itip burjuva iktidar yapsnda egemen mevkiye geiyor. leri kapitalist bir lkede her devrim buhran mutlaka zora bavurmaya yol aar. Kapitalizmin can ekiirken vazgeemeyecei, ineyemeyecei bir yasadr bu. Oyunun sonu durumun kuraldr bu.