Professional Documents
Culture Documents
LTTC 1
LTTC 1
Kinh t vi mo
Tnh
ng
L thuyt tr chi t lu tr thnh mt lnh vc quan trng ca kinh t hc ni chung. N c ng dng rng ri trong kinh t hc vi m, v m, ti chnh, qun tr, ngn hng, thng mi quc t, chnh tr, khoa hc v chin tranh, ngoi giao ni chung l trong cc mi trng c tng tc chin lc. 2 Nu mi ngi chi thi im phi ra quyt nh m bit ton ton lch s ca tr chi cho n thi im th ta ni rng tr chi ny c thng tin hon ho (perfect information), bng khng chng ta ni rng tr chi c thng tin khng hon ho (imperfect information).
V Thanh T Anh
Kinh t vi mo
Thng tin y
Cn bng Nash NE
Bng 1: Bn h tr chi v cc khi nim cn bng tng ng 1) Tr chi tnh vi thng tin y Dng thc ca tr chi ny l nhng ngi chi ng thi ra quyt nh (hay hnh ng) ti u ha kt qu (c th l tha dng, li nhun, v.v.); ng thi mi ngi chi u bit rng nhng ngi khc cng ang c gng ti a ha kt qu mnh s thu c. Kt qu cui cng cho mi ngi ph thuc vo phi hp hnh ng ca h. Biu din tr chi di dng chun tc (normal-form representation) V d 1: Th lng nan ca ngi t Gi s Gip v At b tnh nghi cng nhau n cp. Hai ngi b cng an bt v n nhng cha th kt ti nu c Gip v At cng khng nhn ti. Cng an mi ngh ra mt cch nh sau khin Gip v At phi cung khai ng s tht. Cng an s giam Gip v At vo hai phng tch bit, khng cho php h c thng tin cho nhau v thng bo vi mi ngi rng: Nu c hai cng khng ch khai mnh phm ti th mi ngi s b gi thm 1 thng thm tra v tm thm chng c. Nu c hai cng khai nhn ti th mi ngi s phi ngi t 4 thng. Nu ch c mt ngi nhn ti cn ngi kia ngoan c khng chu nhn ti th ngi thnh khn cung khai s c hng s khoan hng v khng phi ngi t, trong khi ngi kia s chu hnh pht nng hn l 5 thng t giam. Cc kh nng v kt cc ny c trnh by mt cch chun tc trong Bng 2 di y.3
Gip Khai t Khai Khng khai -1, -1 0, -5 Khng khai -5, 0 -4, -4
Bng 2: Th lng nan ca ngi t Chin lc p o (dominant strategy) v chin lc b p o (dominated strategy) Trong cuc chi ny, Gip v At mi ngi ch c th la chn mt trong hai chin lc (hnh ng): Khai hoc khng khai. Gip c th t duy th ny. Nu thng At nhn ti
Mt cch khc, dng chun tc ca tr chi tnh vi thng tin y c th c biu din di dng G = {S1, S2, , Sn; u1, u2, , un} trong chng ta c th c c cc thng tin v s ngi chi (n), khng gian chin lc (hay cc chin lc c th - Si), v cc kt cc (payoff) tng ng (ui).
3
V Thanh T Anh
Kinh t vi mo
m mnh li khng nhn ti th n trng n cn mnh phi ngi bc lch nhng 5 thng. Nh th th th mnh cng nhn ti ch phi ngi t 4 thng cn hn. Ri Gip li ngh, nhng ng nh thng At n ngoan cng khng khai th mnh nn th no nh? Nu n khng khai m mnh cng khng khai th mnh phi ngi t 1 thng, nhng m nu mnh khai th mnh cn c tha bng c m. Nh vy tt nht l mc k thng At, mnh c khai bo l hn. Nh vy, d At c la chn th no th phng n tt nht i vi Gip l khai nhn ti. Tng t nh vy, d At c la chn th no th phng n tt nht i vi Gip l khai nhn ti. Ni cch khc, i vi c Gip v At th chin lc khai nhn ti l chin lc p o so vi chin lc khng khai; ngc li, chin lc khng khai l chin lc b p o so vi chin lc khai nhn ti. Trong v d ny mi ngi chi ch c hai chin lc la chn, v v vy chin lc p o cng ng thi l chin lc tt nht. Trong nhng bi ton c nhiu ngi chi vi khng gian chin lc ln hn th tm ra im cn bng ca tr chi, chng ta phi ln lt loi tr tt c cc chin lc b p o. Tuy nhin i vi cc tr chi phc tp iu ny khng n gin, v thm ch ngay c khi loi ht cc chin lc b p o ri chng ta vn cha th tm c im cn bng. Trong v d trnh by Bng 3, c hai ngi chi, mi ngi c 3 la chn. Sau khi loi ht cc chin lc b p o chng ta vn cha th tm c im cn bng. Xut pht t hn ch ny ca phng php loi tr cc chin lc b p o, Nash a ra mt khi nim cn bng mnh hn. Tri Tri Gia Phi 0, 4 4, 0 3, 5 Gia 4, 0 0, 4 3, 5 Phi 5, 3 5, 3 6, 6
Bng 3: Loi tr cc chin lc b p o v cn bng Nash Trong v d Bng 3, cn bng Nash duy nht l (phi, phi) vi kt cc l (6,6) nhng nu ch dng phng php loi tr cc chin lc b p o th khng th kt lun c u l im cn bng. Cn bng Nash: Trong tr chi dng chun tc G = {S1, S2, , Sn; u1, u2, , un}, t hp chin lc (s*1, s*2, , s*n) l mt cn bng Nash nu, vi mi mt ngi chi i no , s*i (tc l chin lc do ngi th i la chn) l phn ng tt nht ca ngi chi ny i vi cc chin lc ca (n-1) ngi chi cn li (s*1, s*2, , s*i-1, s*i+1, , s*n) (k hiu l s*-i). Ni cch khc, ui(s*i, s*-i) ui(si, s*-i). V mt ton hc, s*i l nghim ca bi ton ti u: max u i ( s i , s i ) si Si
Trong v d ca Gip v t, im cn bng ca tr chi l (khai, khai) trong Gip v t cng khai nhn ti, v y cng l cn bng Nash duy nht ca tr chi ny. Lu rng v cn bng Nash c to bi nhng chin lc phn ng ti ca tt c ngi chi (ng vi cc chin lc ti u ca nhng ngi chi cn li) nn n c tnh n nh v bn vng v mt chin lc (strategically stable), ng thi n c tnh cht t ch ti (self-enforcement) tc l mi ngi chi, khi cc i ha li ch ca mnh, s t nguyn
*
V Thanh T Anh
Kinh t vi mo
tun th cn bng Nash, ng thi h khng h c ng c di chuyn khi im cn bng ny. Sau khi d bo c ng x ca nhng ngi chi khc th mi ngi chi chn chin lc (quyt nh) ti u ha li ch ca mnh. Chin lc (quyt nh) ny v vy c gi l phn ng tt nht (best response). Quay lai bi ton ca 2 ngi t, nh lp lun phn trn, nhn ti l phn ng tt nht ca c Gip v At, v phn ng tt nht ny khng ph thuc vo hnh ng c th ca ngi kia (nh li rng nhn ti l chin lc p o)
Mt s ng dng ca tr chi tnh vi thng tin y ng dng 1: c quyn song phng Cournot (1838)
Gi s c 2 cng ty hot ng trong th trng c quyn song phng theo kiu Cournot v cng sn xut mt sn phm ng nht. Sn lng ca hai hng ln lt l q1 v q2. Tng cung ca th trng v vy l Q = q1 + q2. n gin, gi s hm cu c dng tuyn tnh: P(Q) = a Q = a (q1 + q2). Cui cng, gi s rng chi ph cn bin v chi ph trung bnh ca c 2 hng bng nhau v bng hng s c, tc l: Ci(qi) = c.qi , trong c < a. Bi ton ca mi hng l chn sn lng ti a ha li nhun
Bi ton dng chun tc: i) ii) iii) S ngi chi: 2 Khng gian chin lc: Si = [0, a] Kt qu
1(q1, q2) = q1[P(Q) c ] = q1 [ a (q1 + q2) -c] 2(q1, q2) = q2[P(Q) c ] = q2 [ a (q1 + q2) -c]
nh ngha cn bng Nash: u1(s1*, s2*) u1(s1, s2*) v u2(s1*, s2*) u2(s1*, s2)
* max u 1 ( s 1 , s 2 ) = (q , q ) = q [a (q + q *) -c] => q = a c q2 1 2 1 1 2 1 2 s1 S 1
* * q1 = q2 =
ac 3
(a c) 2 9
V Thanh T Anh
Kinh t vi mo
q2
(a-c)
(a-c)/2
(a-c)/3
(a-c)/3
(a-c)/2
(a-c)
q1
By gi xem xt trng hp 2 cng ty cu kt vi nhau v hot ng nh 1 cng ty c quyn. Khi y, chng phi gii chn Q sao cho:
Q[ 0 ,a ]
*
Max m = Q[ P ( Q ) c ] = Q[ a Q c ]
* Qm a c a c a c * * * * qm = qm = = < = q1 = q 2 , trong gi s rng hai 1 2 2 2 4 3 hng chia i sn lng. a c ( a c )2 ( a c )2 * * * * * * Thay q1 = q 2 = m = m = > = = ; trong *1 4 8 9 1 2 1 2 v *2 l li nhun ca hai cng ty khi chng cnh tranh vi nhau theo kiu Cournot.
Qm =
* * q m1 = q m 2 =
ac ac * * < q1 = q 2 = 4 3
(a c) 2 (a c) 2 * > 1 = * = 2 8 9
* 1 = * 2 = m m
T nhng kt qu ny c th thy rng hai cng ty c ng c cu kt vi nhau kim ch sn lng v v chia s li nhun c quyn. Mt cu hi t ra y l liu tha thun ny c n nh v c kh nng t ch ti hay khng? Ti im cn bng ca th trng c quyn (Em), co dn ca cu vi gi|Ed| > 1 %Q/%P > 1, hay %Q > %P. V vy nu mt doanh nghip tng sn lng 1 lng nh th mc gim gi s nh hn mc tng sn lng; iu ny c ngha l doanh nghip tng sn lng s c li v tt nhin doanh nghip gi cam kt s b thit.
V Thanh T Anh
Kinh t vi mo
Em
a/2
MR
Q
(a-c)/2
a/2
1 ac >0 4 q1
Nh vy, doanh nghip 1 c th tng 1 bng cch tng q1. Trong khi y: *m2 = qm2[a c (q1 + qm2)] = d * 2 a c 3(a c) m q1 < 0 , tc l nu doanh 4 dq1 4 nghip 1 tng q1 th li nhun ca doanh nghip 2 s gim.
Chng ta c th kt lun rng nu khng c bin php ch ti ng tin cy th tha thun thng ng c nhiu kh nng b ph v mt cch n phng hoc song phng. y l 1 v d khc v th lng nan ca ngi t.
ng dng 2: Cha chung khng ai khc (Hardin 1968)
Quay tr li v d tho lun chng Ngoi tc v hng ha cng. Bi tn c th c trnh by di dng chun tc nh sau: S ngi tham gia : n Khng gian chin lc : {Si : 0 gi Gmax} Kt qu : Vi = gi v(g1 + g2 + + gi-1 + gi + gi+1 + + gn) cgi
V Thanh T Anh
Kinh t vi mo
Cng v theo v cc iu kin ti u ny cho n h gia nh, sau chia c 2 v cho n ta c: 1 * * * v ( G ) + G v '( G ) c = 0 n By gi gi s quyt nh v s b chn th khng phi l quyt nh c nhn ca mi ngi m l quyt nh tp th ca c lng. Khi y bi tn ca c lng l chn G ti a ha V, trong V = Gv(G) Gc. iu kin ti u l : v ( G ) + G v '( G ) c = 0
R rng G* > G**, tc l s b chn th khi quyt nh c tnh c nhn ln hn s b chn th khi quyt nh mang tnh cht tp th. Hay ni cch khc, ti sn chung khi khng c qun l ng n s b li dng. y cng li l mt v d minh ha na ca th lng nan.
** ** **
Cng nh trong bi ton tm cn bng Nash bnh thng (thun ty), khi tm cn bng Nash hn hp chng ta cng phi i tm phn ng tt nht ca mi ngi chi ng vi phn ng tt nht ca nhng ngi chi cn li. im khc bit quan trng l ch, khi tm cn bng Nash hn hp, chng ta cn s dng thng tin c tnh tin on ca nhng ngi chi v ng x ca nhng ngi chi cn li. Gi s cu th on trc l th mn s Th mn bay sang tri vi xc sut l q, sang phi Tri Phi vi xc sut l (1- q). Quy c phi, Tri -1 , 1 1 , -1 tri y l theo chiu st ca cu th. Vi nim tin ny, kt qu k vng ca cu Cu th Phi 1 , -1 -1 , 1 th khi sang tri = q(-1) + (1- q)1 = 1 2q; cn kt qu k vng ca cu th khi sang phi = q + (1- q)(-1) = 2q 1 Nh vy, phn ng tt nht ca cu th l: Nu q > 1/2 => Phi Nu q < 1/2 => Tri Nu q = 1/2 => Bn no cng vy Tng t nh vy i vi th mn: Gi s th mn d on l cu th sang tri vi xc sut r, sang phi vi xc sut (1-r). Vi nim tin ny, kt qu k vng ca th mn
Ch d v cn bng Nash hn hp ny lin quan trc tip n vic chng minh s tn ti ca cn bng Nash i vi cc tr chi tnh vi thng tin y .
4
V Thanh T Anh
Kinh t vi mo
khi bay sang tri = r(1) + (1- r)(-1) = 2r -1. Cn kt qu k vng ca th mn khi bay sang phi = r (-1) + (1- r)(1) = -2r +1. Nh vy, phn ng tt nht ca cu th l: Nu r > 1/2 => Tri Nu r < 1/2 => Phi Nu r = 1/2 => Bn no cng vy Kt hp hai phn ng chin lc ta c mt im cn bng Nash hn hp duy nht (r=1/2, q=1/2) c biu din trong hnh v di y:
Hnh 3: Cn bng Nash hn hp
r
Tri
1/2 Ph i
Ph i
1/2
Tri
V Thanh T Anh