Aile

Ali ÖZKANLI

ÇOCUKLARLA
DUYGU İLETİŞİMİ
80 Ocak 2009
Ç
babalara
ocukların
venlerini
büyük
özgü-
kazan-
malarında anne-
görevler
düşmektedir. Kendileri çocuk-
larıyla empati kurdukları gibi,
çocuklarına da empati kurmayı
öğretmelidir.
“Empati, bir bireyin ken-
disini başka bir insanın yeri-
ne koyarak o insanın duygu
ve düşüncelerini anlamasıdır.
Empati iletişimi kolaylaştırır,
insanların birbirleriyle uyum
içinde yaşayabilmelerini sağ-
lar. Anne ve babalar empati ko-
nusunda çocuklarına yardımcı
olarak çeşitli eğitimler vermesi
gerekir. Çocuğunuz size bir şey-
ler anlatırken, ya da duyguları-
nı sizinle paylaşırken onu mut-
laka dinleyin. Eğer çocuğunuzu
dinlerseniz ona sizin de karşı-
daki kişilerin düşünce ve duy-
gularına önem verdiğinizi anla-
yacaktır.
Anne-babalar çocukları-
na kitap okuyarak, masal an-
latarak, masal ve kitaptaki
karakterlerle ilgili duygu ve dü-
şünceleri hakkında çocukla ko-
nuşmalıdır. Böylece karakterin
duygu ve düşüncesini çocuğu-
muz ne anlamış, bu konuda fikir
sahibi oluruz. Çünkü çocuklar
küçük yaşlarda somut örnek-
ler üzerinden soyut kavramları
anlamaya yatkındırlar.” (Yalçın
Kireçci, Dikkatin Gücü ve Kali-
tesi, Ekin Kitabevi, 2006.)
“Bebekler sahte bakışa kan-
mıyor. Sevgi, bebek beynini
olumlu yönde geliştirmekte-
dir. Bebekler bakışların sevgiy-
le olup olmadığını büyük bir
insan gibi anlıyor. Sevgi bebe-
ğin hem zihinsel, hem de fizik-
sel gelişimini olumlu yönde et-
kiler.
Anne-babalar bazen bebe-
ğe ilgi gösterirmiş gibi yapar-
lar. Bunu bebeğin fark etmedi-
ğini sanırlar. Oysaki bebekler
gerçek ve sahte bakışları ayıra-
bilmektedir. Bebeğimizi sevdi-
ğimizi ona dokunarak, okşaya-
rak, sarılarak, gözlerinin içine
bakarak hissettirmeliyiz. Bun-
lar bebeği sakinleştirdiği gibi
zihinsel gelişimine de katkıda
bulunur.” (Yaşar Barut, Orta-
öğretim Kurumlarında Çalışan
Öğretmenlerin Empatik Eğilim
Düzeyleri İle Çatışma Eğilimi
Düzeylerinin Bazı Değişkenler
Açısından İncelenmesi, XIII.
Ulusal Eğitim Bilimleri Kurul-
tayı, 6 – 9 Temmuz 2004, İnö-
nü Üniversitesi, Eğitim Fakül-
tesi, Malatya)
Bebeğin hoşlandığı şeyle-
ri keşfetmeye çalışın. Bebekler
genellikle ilgilerini çeken sev-
dikleri oyunlarla ilgilenir. Be-
bekle oyun oynanması zihnini
geliştirir. Bebeklerin öğrenme
hızı yavaştır. Anne-baba acele-
ci davranarak bir şeyler öğret-
me konusunda baskı yapması
bebeklerin gelişimini engeller.
Bebeklerin öğrenebilmeleri için
pek çok tekrar etmek gerekir.
Bebeğin yerini ve pozisyonu-
nu sık sık değiştirin. Bu değiştir-
me bebekte görme duyusunun
uyarılmasını artırır. Bebeğin
dinlenmeye ihtiyacı olduğunu
da unutmayın. Bebeğin zarar-
sız olan cisimleri ağzına götür-
mesine izin vermek o cisimleri
tanıması açısından önemlidir.
Bebeklerin kendi kendilerine
hareket etmelerine izin veril-
mesi beyin gelişmesini olum-
lu yönde etkiler. İhmal edilen,
kötü davranılan bebeklerin zi-
hinsel, duygusal ve sosyal geli-
şimleri olumsuz etkilenir. Be-
beğe ninni söylemek, onunla
ritmik hareketler yapmak zihin
gelişimlerine yardımcı olur. Ço-
cuğumuzla iyi bir iletişim kur-
mak için suçlayıcı ve yargılayıcı
olmadan dinlememiz gerekir.
Çocuk Psikiyatrisi Uzma-
nı Prof. Dr. Sayın Sadık Akşit:
“Anne-babaların iletişim sıra-
sında çocuklarına emri vakiler-
le konuşup eleştirdiği, alay etti-
ği ve küçük düşürdüğü için hata
yapıyorlar. İletişim kurulması
için çocuğumuzdan gerekli me-
sajların alınması gerekir. Anne-
baba iyi bir dinleyici ise çocu-
ğuna iyi bir model olur. Aktif
dinleme iletişimin en önemli
bir parçasıdır. Bu şekil bir din-
leme ile iletişim kanalları açık
tutulmuş olur.
Anne-babaların çocuğun
duygu ve düşüncelerini söyle-
mek istediğini fark etmesi ve
onu dinlemeye hazır olduğu-
nun belirtisi aktif dinleme ile
olmaktadır. Çocuklarımızı din-
lemeye yeterince zaman ayır-
malı, dikkatimizi çocuğumuza
odaklayarak, kendimizi çocu-
ğumuzun yerine koyarak onun
gözüyle bakıp hissettiklerini
anlamaya çalışmalı ve onun dü-
şüncelerine değer verdiğimizi
hissettirmeliyiz” diyor.
81