meandew

ne

ke
te

merusirem
ini pa'

ne

kepuruan." Ara' da' se nelalag din ne

mid"ingeranan din

merukilem. Ara* se
iya ke neuna

netuman en maa. l^Ne iyan din ve maa

in-ingaran dut te kepuruan se tana'.

kinevaal din kayi su

Ne
te

ne hewii.

ke nevurun ne wayig ne mid-ingeranan

are' en
te,

6Huna su
ke Eleteala

ne migkahi en

maa
te

te

Eleteala

te

rahat.

Nekita

rut

**Mepekelangi

kew ne

Eleteala ke mibeelan din ne ingkesuati

rin su

wayig su apey ebpekesivey ke wayig

divavew wey wayig
Eleteala.
te

meepiya.
te,

^Ne

migkahi en

maa ke

diralem," ke se

Eleteala

**Metuvui ka ne dunya te

^Ne rutun ne neveelan en iya

peheletan ne

langun ne edsusunan te pinemula wey

rema
wayig ne

te

ibpekalang
te

su

langun ne edsusunan

te

menge kayu ne

impedsivey rin ke wayig

te

divavew wey

ebahas

te

ruen lahas din. Ara' da'

en. 12Midtuvu'
te

maa
din

ne

netuman
diralem. Ara' da' se nelalag din

en ke pinemula
lahas

netuman

en
te

maa.

^Ne

iyan
te

ne

ebahas

ruen

ne

edsusunsusun ne midtuvu' en dema se

langun ne edsusunan
te

in-ingeranan

Eleteala

rut

impekalang din ne kewkewangan. Ne

ke ikeruwa ne hewii.

kayu ne ebahas
te

te

ini

ruen lahas din. Nekita rut

Eleteala ne

ingkesuati rin su meepiya. l^ini

em

be
te

dHuna su netaman ne midlalag en

maa

ke Eleteala
te

te,

**Mevurun kew ne

maa ke

ikietelu

ne hewii ne nepasad

Eleteala.

wayig diya'

kereleman su apey ruen

l^Migkahi en

maa ke

Eleteala te

20Migkahi en

maa

ke Eleteala

te,

mesilai ka ne dunya te ebpekehenat te

"Metehui ka ne rahat
ne idsengeluyuran.

te biasbias

ne sera'

merayag su ebpedsivayen ke kerukileman dut te keendawan su

langit ne

Ne metehui ke red

rudsuan

te

kedtenuri en te irerahun. 15Su

iyan pantag kayi te andew, bulan

wey

bituen se ebpekerayag kayi te tana'."'

Nelalag dinda' ne netuman en. l^Deruwa

se

rekela'

ne rayag ne neveelan

te te te

Eleteala su ke rekela* ne

egumaked

keendawan ne ke reisek ne egumaked

kerukileman wey abpeg dut te bituen ne

neveelan dema. l^ini se menge rayag ne
riya' itahu' dut te Eleteala te langit

su

apey egkereyahi ke dunya. I8su

netail en

ma

ke

egaked
te

te

keendawan

wey
te

kerukileman

kinepekedsivey

merayag wey merusirem.

ara' ne ke ikeepat en

l^Neveelan
hewii.

maa ne

dema ne dunya
Eleteala.

te

eberangan
te

te

pepenuk

binatang."

Nelalag

din

da'

maa
wey

ne

ne edlayang kayi

rivavew," ke se
te

netuman

en. 25]sieveelan te Eleteala ke

te

2lNeveelan

Eleteala

se

edsusunan

mehintelunan
te

ke

deisek

dekela' ne sera' te rahat

te

wey

egkeayam wey ke edulug

binatang. Nekita

tana' ne

langun

edsusunan
te

te sera'

ne dait ne

maa

rut te Eleteala ara'

ed-ubpa'

wayig ne engketa' ded dema

ne ingkesuat din su meepiya.

se edsusunan te
te

menge pepenuk. Nekita

mibeelan din ne nesuat

26Ne

midwaleng
te *'Ebaal

ke

Eleteala

ne

Eleteala

ini se

migkahi en

kiyu te menusiya'

sikandin su meepiya. 22Takin keta' ne

ne iring ded

te sikitew.

Su sikandan se
te

midtuvaran

te

Eleteala ke langun ne

ebpeveyveyaan
edsusunan
te

ku

langun
negidsan

ne
ke

binatang

''Mebmerakel kew ne mebmeerit kew ke kayi te rahat wey ke

te

binatang
te

edlaveylavey riya'

wayig wey ke

kayi te rivavew. 23Nepasad din

maa

ara'

edlayang-layang

te

kewkewangan;

ne ke ikelima ne hewii.

ed-eyamen ne binatang; mehintelunan

ke Eleteala
te,

24Ne migkahi en

maa

ne binatang edulug wey ebpenanap kayi

;

"Metehui ka ne tana' te edsusunan

te

te tana*,"

ke se Eleteala. 27ini ve im be ke
te

ed-eyameti ne binatang wey edsusunan

te

kinelimbaha

Kerenan

te

menusiya' se

edulug ne binatang ke ebpenanap ne

riya' din ipeiring te kandin.

Meama wey

binatang wey

ke mehintelunan ne

meritan ne

elin din

mibeelan. 28Dutun ne

'*Med-um-umanak kew ve im be su apey

ed-iseg ke kerakel niyu, na, egkeeneb
niyu ke dunya. Beyveyai niyu ke langun

ne binatang, sera'

te rahat,

pepenuk

te

kewkewangan wey langun

ne binatang kayi
en
te tana',
te,

te

nekeubpa'

29Ne migkahi
ve

maa

ke Eleteala

**Intengi niyu
ini

su ibehey ku keniyu

se langun ne
te

edsusunan

te

pinemula kayi

dunya ne

ruen lahas din wey piya engkey en ne

kayu ne ebahas. Su langun kayi ne

keuyahan niyu. 30Ne langun kayi

te

menge binatang ne kayi te tana' wey ke menge pepenuk te kewkewangan wey

langun ne binatang ne ed-ipanew etawa
edulug kayi te

ampew

te tana'

ne ibehey

ku
midtuvaran ded dema te Eleteala
meiiusiya'
ini

ini

se langun

ne meilem ne pinendula

se
te

su ara'
se

im be ke ibpekaan ku kandan," ke
Nelalag din da' ara' ne

ne

mibeelan

din

Eleteala.

10

11
te Eleteala

netuman. 3lNekita

ke langun

ne bineelan din ne ingkesuat din su

kewkewangan abpeg se nekeriken kayi te dunya. Nelalag din da' ne netuman en.
INI

meupiya ke kinetengteng

din.

Nepasad
hewii

maa

ara'

ne ke ikeenem
2

maa ne

iHuna su netikup en ke enem ne hewii

ne nepasad ke kewkewangan wey tana'

rabpeg se langun taman. ^Ne ke ikepitu

en ne hewii rut
te Eleteala

GUHUD MAA DUT TE KEDLIMBAHA RUT TE KERENAN NE ELETEALA KAYI TE KEWKEWANGAN WEY DUNYA.
SE
wey wera'

ne langun

te

SSika wera' pa' utan din

helevek din ne intahu' din kayi te dunya

pa' tuvui te pinemula ke tana' su wera'

pa'

wey kewkewangan ne nepasad

Mid-imeley ke Eleteala
helevek din dut
te
te ikepitu rin

en.

dema peurani
tana'

te

Eleteala ne Kerenan

langun ne
en ne hewii.

ke

ne

wera'

pa'

dema

ebpengengawid. 6Ugaid ne ruen en

ma
ke

3Su

ini

se ikepitu ne hewii ne insivey te

wayig ne edtevuf su apey meweyhi ke

tana'.

Eleteala ne hewii pe edtentenuran su ara'

^Ne

keta'

ne
te

midlimbag

ke hewii ne kinekepasad te Eleteala kayi

te

Kerenan ne Eleteala
se

meama

ne tana'
te

dunya.
4ini

puunan

din.

Mibperiyupan din
rin.

ve ke guhud dUt te kinelimbaha

hinaWa su apey ruen niyawa

Keta'

te

Eleteala dut te dilnya

wey

tana',

puuhan ne netehuante niyawa ne nevaluy

12

13

ne etew. SMidwaleng ke

Kerenan ne

ebpekepevaya*

te

inged ne Hevilah ne
te ini

Eleteala ne mibaal te pemulaan din ne

riya* te

ruen bulawan din. 12Ke bulawan

ne

Iden dapit

te

edsilaan ne rutun din

inged ne lunsey ne bulawan su ruen

bedilim din

dema
te

itahu'

kemeama ne midlimbag din. ^Kayi

ne impetuvu' dut
te

wey

lapis lasuli

ne batu. 13Ne

te tana^

Kerenan ne

ke ikeruwa ne savang ne ed-ingeranan

Gihun. Ini ve ne ebpekepevaya'

Eleteala ke langun ne kayu ne biasbias se

maa

te

paras din ne meupiya ne edtengtengan

inged ne kus. l^Ne ke iketelu ne savang

wey meupiya rema ne egkeenen. Ne

te

riya'

ne

ed-ingeranan

te

Tigris.

Sika

luuk ne ruen senge levut ne kayu ne

te

ebpekepevaya'
te

maa

te dapit te edsilaan

umur ne wera' edtemanan ne senge levut dema se

ebahas

ebpekevehey

te

inged ne Asur.

Ne ke
be

ikeepat ne savang
te lyupratis.

maa ne ed-ingeranan
ISMidwaleng
Eleteala ne

ebpetuvu' te itungan ne bahas te kayu su

idtindeg te menusiya' su ebaya'baya' en
te

ke

Kerenan

ne ne

migkuwa
te

rin ke

meama

meupiya meraat ne ulaula. lONe kayi te Iden ne ruen wayig

rututi
te

impeubpa' din keta'

te
te

Iden ne pemulaan

din su edtuganur
keta'.

wey ebpengengawid
te,

pemulaan. Liyu

Pemulaan

l^Dutun ne migkehiyan dut te

Iden ne mibpesebsevangey se epat ne

Kerenan ne Eleteala ke etew

engkey ne bahas
te

*Tiya

wayig. liKe seveka ne midsavang ne

te

meiige kayu keniyan

ed-ingeranan

te

Pisun

ne

riya'

pemulaan ne egkepdkey ne egkeenen

14

15

nu. 17ugaid ne liyu re' be

te

im be keniyan
te

meama. Iyan tumu'

din ne etew su

se ebaal a te limbang

senge puun ne kayu ne ibmetau nu

apey ruen ebpeketavang

ne
su

meupiya meraat se kena' ka kaan, su

kandin.

2lMidwaleng ke Kerenan
ini se

andew

iya

ne

migkaan ka

keta'

ne

Eleteala ne periyupi rin

meama

edsinaru ka te kepatey."
18,19,20sika

apey mekelipereng nevenar. Huna su

te

ve midlinxbag dut

neurep-urep en

si

Adan ne midwaleng ke
rin se

Kerenan ne Eleteala ne menge mehintelunan ne binatang wey menge pepenuk te

Kerenan ne Eleteala ne bugkuta

senge halang ne husuk. 22Ne ara' be se

kewkewangan ne impekita

rin

dut te

midlimbag din ne meritan se husuk ne

meama

su apey rin meingerani te piya

keta'.

mibugkut din dut

ki

te

meama ne ipekita rin

te

engkey se id-ingaran din

ne pengingerani rut
te

Ne

rutun

Adan. 23Ne iyan da' migkahi rut

se:

meama ini se menge binatang ne egkeayam wey pepenuk te kewkewangan wey ke

mehintelunan ne binatang. Ugaid ne keta*

meama
/*Ini

ve ne tulan ku wey sapu' ku.

se id-ingaran ku.
te kedi'."
te

Ne meritan
,

Su geina ne kayi ebpuun

ebpekeamung kandin. Huna se nesehipa' dut te Kerenan

ne wera' pa'
rin ne

duma

24Tembu' be ke meama ne ebpeke velag

rin su

lukes din su riya' ebpekeruma te esawa

ne Eleteala ne iyan din migkahi se

"Kena' bes meupiya se sedseveka kayi
te

andang iya ne se veka se lawa rut

te

senge tiwelayan ne iyan kebpekevelag se

16

17

kemetayen. 25Neini se deruwa ne etew su

si

pemulaan.

Ini

ve se migkahi

rut

te

Adan wey ke esawa

rin

ne wera'
yeya'

Eleteala kenami su embiya egkaan key

keta'

belegkas dan ne wera' pa'

dan.
3

dema

etawa ed-ami' ne edsinaru key

te

kepepatey." ^Ne rutun ne iyan da' lalag

dut te uled se, '*Kena'

kew mula' ebpatey.

te

iLangun

te

mehintelunan

ne

5Su

netuenan

dut

Eleteala

se

binatang ne mibeelan te Kerenan ne

Eleteala ne iyan beliekali ne ke uled. Su

iyan migkahi rut te uled diya' te meritan

te,

**Engkey, benar ve ne migkehiyan

rut te

kew

Kerenan ne Eleteala
te

te

kena'

kew ebpekekaan dut

kayu ne
riya' te

menge bahas te pemulaan?'' 2Ne iyan

tavak dut te meritan dut te uled se,

"Egkekaan dey se langun ne menge

bahas duen te kayu ne eyan
te

pemulaan,

ugaid, ne iyan da' kena' ibpekaan

rut te
te

kenami

Kerenan ne Eleteala ne bahas dut

te

senge Ipvut ne kayu riya' te luuk

18

19
keta'

ebpekekaan kew
te

ne ara' ke puunan

itungan

ne
en.

mibpupu en sikandin ne

ebpekeimaman kew ne ebpekeiring kew en te meresen ne etew ne ebmetau te

meupiya meraat ne ulaula. ^Huna su
nerineg dut te meritan se meupiya ves ne

Ne mibehayan din ke esawa rin ne migkaan dan en langun. 7Nekepasad dan se egkaan ne
migkaan

egkeenen ne meepiya rema se ked-inteng

din su ebpekebehey ves te

meupiya ne

20

21

nekeimaman dan en im be

iya

wey
te

meama
buwa

ke,

**Engkey se midtarem te

netuenan dan en se wara belegkas dan.

wara* belegkas niyu? Migkaan

rut te bahas te

kew ves
te

Midwaleng dan ne mibpemenai ran

kayu ne kena' ku
kedi' ne

rawun
dut te

te

kayu ne intinulag dan.

se rahingdahing
riya'
te

ibpekaan keniyu?" ^^Ne iyan tavak

8Wey ran merineg

pemulaan
te

meama
bahas

se, ''Sika iya

imbehey nu

Kerenan ne Eleteala
ware'
se

ruma ku
te

se

mibpekaan

kedi' keniyan te

en

andew

wey

edsambersamber

keramag ne midwaleng ke meama wey ke esawa rin

te

kayu ne nekekaan ad." 13Ne rutun ne mid-insaan dut te Kerenan ne

Eleteala

ke

meritan
rin
ini.

te,

meambe

ke

ne mid-eles dan diya' te demekayu te

mid-ulaula

Ne midtavak ke

pemulaan su apey ran kena' mekita rut

meritan

te,

''Mid-ekalan a rut te uled ne

Kerenan ne Eleteala. ^Ne mibpengumew

nekekaan ad." l^Ne migkehiyan en maa

rut te

ma iya rut te Kerenan ne Eleteala meama te iyan din kahi se, **Endei en?" lONe midtavak ke meama
red

ke ke
te

Kerenan ne Eleteala ke uled

te.

"Geina ve ne mid-ulaula nu
kerupangan,

ini

se

**Nerineg ku red se rahingdahing nu te

ed-ip-ipanew
mid-eles
a

kayi

te

pemulaan
a
su

ne

Ne

idsivey ku sikuna rut te

menge
ne

su

neandek

wera'

ruma

nu

ne

pengengeyamen
mehintelunaii.

belegkas ku."

^Ne

mid-insaan din ke

binatang

wey

22

23

Sikuna ve ne dulug ke
tana\

ra'

kayi te

bulug limu' nu dut

limu* nu lavew.

te

esawa nu ne

Getek nu se id-ipanew nu.

Meraat meupiya ne iyan ebaya'baya'

te

Keuyahan nu ne lipupuk taman ni biviyag ke pa'.

ISTelebangat

tana',

ke meama.''

17Ne iyan din maa lalag dut te

**Geina ve ne
te

meama se

taman

te

kew rut te meritan keep-epuan din wey

mibperumaruma ka
te

rut

esawa nu,
elin

keep-epuan nu.

Su

ka migkaan dut

bahas te

Duen andew ne ruen edtuleng

key kew.

kayu

Ne ebpekepeaglas ka ebpeketuktuk
kayi te paa
rin.*'

Ne kena' ku ibpekaan keniyu, Ne nereetan ke tana' te ulaula

Egkerasey kew
pa'

niyu.

im

be,
te

l^Ne migkehiyan en

maa

rut te
te,

Kerenan

Ne

ara' pa' ne
te tana',
te

ebpekekaan kew

ne Eleteala ke meritan

puun

*'Edtikesaan ku sikuna te ked-anak

nu.

Taman

biviyag kew pa'.

18Su merakel se utan

te

ne edtuvu' ne

Edresayen ku sikuna
nu.

kebmuliyetew

igkepatey

rut

te

pinemula
suragad.

ne

igkeuyag niyu.

Epiya engkey se kegketikesa' nu ne

Ebpekekaan kew

te

24

25

l^Egkeuyag kew ne edrimusengan ke

pa' se ebpengengawid.

kene' en

im be egkepakey ne ebpeemien
rut te

wey ebpekeenen
diyai'

bahas

te

senge

Taman
tana',

te

kena' ka ed-uli'

te

levut ne

kayu su embiya egkaan

ebpatey

keta' ne

kene'
te

en

taman

te

taman.

Su kayi ka mehapak
tana'.

lipupuk te

23Midwaleng ke Kerenan ne Eleteala ne

in-awa' din ke
riya'

meama
liyu

rutun te Iden su
itahu'

Ne

lipupuk te tana' se ed-ulian nu."

din

te

su

apey

ebpekepengengawid. Su ibpehelevek din

20Ne keta' ne mid-ingeranan dut

te

te

tana' ke

nehapak dengan

te

tana'.

meama
udsud
te

ke esawa rin ki Iba su iyan din

24Huna su neawe' en ke

meama

keta' te

ngaran din

se, *'Iyan iney rut te

Iden ne netehuan dan ne midtehuan en

dut te Kerenan ne Eleteala ke rapit te
edsilaan te Iden te

etew ne neviviyag."

21]y[i(jwaleng

ke

Kerenan ne Eleteala ne

beeli
te

rin

ke

menge tumetameng ne

meama wey

ke esawa rin

belegkas ne

meresen ne etew ne duen sundang ne

egkinrabkinrab te apuy su ed-alang dut
te

lundis te binatang.

22Engkey

pe'

be te migkahi en ke
ne
te, '*Na,

dalan ne ebpekepevaya' diya'

te

kayu
kena'

Kerenan ne Eleteala
edtindeg en
ini

geina ve su

ebpekevehey

te

umur

ne

se

meama

ed taman. su ebaya'baya'
Old Testament Portions
in Ilianen

en

te

meupiya meraat ne ed-ul-tilaan ne

Manobo

21.23^274-6.30

16,120PC-41007MCPZ

Printed in the Philippines