Luyn tp : ESTE LIPIT

1. Xc nh s ng phn cu to ca este
- Phng php : da trn bt bo ha, phng php v tnh nhanh ng phn
- Este no n chc : CTTQ
2 2
C H O
n n
hay RCOOR vi R v R l cc gc HC no, bc I
iu kin :
'
'
1
1
- R R n
R
+ =

>

S ng phn ca HC no bc 1 tnh theo cng thc :
2
2
n
vi 2 s n s 5
S ng phn ca este = s ng phn ca R x s ng phn ca R
VD: Tnh s ng phn este ca HCHC c CTPT
5 10 2
C H O
Ta c R + R = 4 = 3 + 1 = 2 + 2 = 1 + 3 = 0 + 4
s ng phn =
3 2 3 2 4 2
2 .1 1.1 1.2 1.2

+ + + = 9 ng phn
MR1: khi cho R = 0 ta tnh c s ng phn axit.
BT1: Tnh s ng phn ca HCHC mch h c CTPT
6 12 2
C H O tc dng c vi NaOH
MR2: Phng php trn p dng c cho nhng hp cht c cu to c th chia thnh cc
thnh phn i xng qua 1 nhm. VD : RCOR (andehit hoc xeton), RR (ankin),
RRRN (amin) trong cc gc HC l no, bc I.
MR3: i vi cc hp cht khng no, c th tin hnh tng t, tuy nhin khng c 1 CT
tnh nhanh no tnh s ng phn ca gc HC khng no.
2. Phn ng thy phn este
2.1. Nhc li v phn ng thy phn
* Trong mi trng axit : phn ng thun nghch
RCOOR +
2
H O
2 4
H SO
RCOOH + ROH
* Trong mi trng kim : phn ng mt chiu
RCOOR + NaOH
o
t
RCOONa + ROH
- Cc trng hp c th c ca sn phm to thnh :
+ 1 mui v 1 ru este n chc, mch h
+ 1 mui v 1 andehit (hay xeton) este n chc, mch h, trong gc ru
khng bn (nhm OH nh vi lin kt
C C
t
=
khng thm)
+ 1 mui este n chc, mch vng
3 trng hp ny u c
NaOH
n =
este
n
+ 2 mui este n chc, mch h, gc ru l phenol.
Trong trng hp ny
NaOH
n = 2
este
n
+ i vi este a chc (vi gc ru khng phi phenol) s chc este =
NaOH
este
n
n

2.2. Phn loi phn ng thy phn
a) Phn ng thy phn ca 1 este n chc
b) Phn ng thy phn ca hn hp 2 este
- 2 este to thnh t 1 axit
- 2 este to thnh t 1 ancol
- 2 este l ng phn ca nhau
c) Phn ng thy phn ca este a chc

.