ZESDAAGSE OPLEIDING

Vorming, behoud en beheer van kunstcollecties

DOELPUBLIEK
Deze opleiding wordt georganiseerd voor verantwoordelijken die werken rond collectievorming, -beleid, -behoud en beheer, n voor juristen die actief zijn in de kunsthandel en/of de museale sector. In de opleiding worden theoretische kaders aangereikt en praktische problemen uitgediept vanuit drie disciplines: kunstwetenschappen, rechten en overheidsmanagement. De opleiding beoogt door deze multidisciplinaire aanpak te remediren aan kennishiaten die bestaan bij professionals uit de museale en artistieke sector. De theorie wordt hierbij telkens vertaald naar de praktijkervaring van de kunstwetenschapper, de jurist en de museumbeheerder. De uiteindelijke doelstelling bestaat erin voor vorming, behoud en beheer van (kunst)collecties het gentegreerde kader te scheppen om toe te laten een bedachtzame patrimoniumpolitiek te voeren.

Vanuit de discipline rechten worden de deelnemers vertrouwd gemaakt met: De werking van de kunstmarkt en de juridische organisatie van de galerie, de antiquair en de veilinghandel. De courante juridische problemen bij de verhandeling van kunst- en verzamelvoorwerpen, met bijzondere aandacht voor authenticiteits- en provenance-geschillen. De juridische regelgeving op het vlak van de patrimoniumbescherming. De diverse juridische organisatievormen voor doeltreffend collectiebeheer en hun scale implicaties. De juridische knelpunten bij het verzekeren, tentoonstellen en uitlenen van kunst- en verzamelvoorwerpen. Vanuit de discipline overheidsmanagement kunnen de deelnemers: Trends benoemen op het vlak van nancieel management in musea. Concrete en meetbare doelstellingen formuleren voor zowel het beheer als het beleid van musea. Deze doelstellingen gebruiken om de prestaties van het museum op te volgen. De beheersovereenkomst als sturingsinstrument voor het museum aanwenden. Keuzes van verzelfstandiging en publiekprivate samenwerking onderbouwen.
Afbeelding kunstwerk Teniers d. J., David Erzherzog Leopold Wilhelm in seiner Galerie in Brssel Year Deutsch: um 1651 Omstreeks 1647 verhuisde David II Teniers naar Brussel waar hij als hofschilder in dienst trad bij Aartshertog Leopold Willem van Oostenrijk, de landvoogd van de Zuidelijke Nederlanden. De aartshertog waardeerde Teniers niet alleen als schilder, maar vond in hem ook de gedroomde conservator om zijn kunstverzameling te helpen uitbouwen, beheren en inventariseren. Van die laatste activiteit is dit werk, een van Teniers bekende beeldengalerien, een perfect voorbeeld.

INHOUD
Rationalisatie is een van de sleutelbegrippen van onze hedendaagse samenleving. Overal streeft men ernaar de bedrijfsvoering en het daarbij horende productie- en beslissingsproces zo rationeel mogelijk te organiseren in het licht van de geformuleerde doelstellingen. Hoewel men het artistieke steevast als gevoelsmatig of zelfs irrationeel aanmerkt en de kunstenaar om die reden tot op zekere hoogte doof kan blijven voor dergelijke rationalisatie-imperatieven, kan de culturele sector, de verzamelaar of de beleidsmaker zich niet op dezelfde wijze daaraan onttrekken. In de loop van voorbije decennia nam de kunstmarkt immers een hoge vlucht. Dit zette de economische component van het kunstvoorwerp (de investeringswaarde) in de verf, ten koste van het zuiver artistieke. Dergelijk investeringsdiscours wordt vanzelfsprekend wel gevoerd in termen van rationalisatie. Tegelijkertijd investeerde de publieke sector aanzienlijk in de ontsluiting, het behoud en beheer van het cultureel erfgoed en in de bevordering van het kunstenaarschap. Bovendien valt het niet te betwisten dat ook aan de acties van deze beleidsmakers en de actoren in het culturele veld de eis van rationalisatie wordt gesteld. Hun beleid dient immers tal van doelen die evenzeer in termen van rendement worden gedacht: onderwijs, wetenschap, cultuurparticipatie, sociale ontwikkeling, toerisme of zelfs urbanisatie en stadsontwikkeling. Rationalisatie veronderstelt informatie om beslissingen over kunst en cultuurvoorwerpen met kennis van zaken te kunnen nemen. In de eerste plaats verwijst de vereiste informatie naar het kunstvoorwerp zelf, zijn eigenheden, context en geschiedenis. Om die reden besteedt deze opleiding aandacht aan de discipline van de kunstwetenschap. Daarnaast vraagt een rationeel beleid ook inzicht in de werking van de kunstmarkt en de museale wereld. Cruciaal hierbij is de aandacht voor de juridische problemen die zich daarin voordoen. Deze problemen ressorteren in diverse rechtstakken (contractenrecht, goederenrecht, auteursrecht, aansprakelijkheidsrecht, administratief recht, economisch recht en scaal recht) en komen in het juridische luik van de opleiding aan bod. Tot slot gebruikt de beleidsmaker, de verzamelaar of de culturele instelling deze informatie om managementbeslissingen te nemen. Het managementluik van de opleiding leert goede beleids- en beheersdoelstellingen formuleren, prestaties opvolgen, juridische organisatievormen kiezen en implementeren en beheersovereenkomsten opstellen. Met deze drieledige aanpak wil deze opleiding dan ook antwoorden aanreiken voor de rationalisatievereisten die aan de omgang met het kunstvoorwerp en cultuurobject worden gesteld, wanneer zij worden geplaatst in een handels- of beleidscontext.

LEERDOELSTELLINGEN
Heel speciek mag u aan het einde van de opleiding de volgende resultaten verwachten: Vanuit de discipline kunstwetenschappen bekwamen de deelnemers zich in: De heuristiek van het kunsthistorisch onderzoek; het achterhalen van gegevens over leven en werk van kunstenaars en relevante literatuur via lexica en digitale databanken. De methodiek van de kunsthistorische case-study; herkomst (aankoop vanuit priv-collecties, de kunsthandel of het veilingwezen), iconograe en stijl. De problematiek van echt en vals; signatuur en toeschrijving. Een inleiding in materialen en technieken van toepassing in de beeldende en de toegepaste kunsten. De problematiek van het curatorschap en de organisatie van een tentoonstelling (van regionaal tot internationaal).

MODULES

Het gehele opleidingstraject bestaat uit 12 modules (dit zijn 4 modules per discipline) en loopt over zes dagen, telkens van 9.30u tot 16.30u. 19 MEI 2009 - OVERHEIDSMANAGEMENT Module 3. Beheersovereenkomsten & strategische plannen bij musea - Prof. dr. Koen Verhoest & gastsprekers Module 4. Musea en verzelfstandiging, aspecten van good governance - Prof. dr. Koen Verhoest 2 JUNI 2009 - KUNSTWETENSCHAPPEN Module 1. Materialen en technieken Prof. dr. L. De Ren Module 2. Methodologie van het kunsthistorisch onderzoek Prof. dr. K. Van der Stighelen 16 JUNI 2009 - KUNSTWETENSCHAPPEN Module 3. Heuristiek van het kunsthistorisch onderzoek Prof. dr. K. Brosens Module 4. Curatorship en tentoonstellingswezen - Prof. dr. J. Van der Stock

21 APRIL 2009 - RECHTEN Module 1. Juridische en scale knelpunten bij collectieorganisatie - Prof. dr. F. Swennen & Alain Nijs Module 2. Juridische knelpunten bij collectie-exploitatie & collectievalorisatie Prof. dr. F. Swennen, de heer Vanriet (AXA ART) + gastsprekers 28 APRIL 2009 - RECHTEN Module 3. Juridische knelpunten bij collectievorming - dr. B. Demarsin & Prof. E. Schrage Module 4. Juridische knelpunten bij collectiebehoud - Prof. dr. A. Draye & dr. B. Demarsin 5 MEI 2009 - OVERHEIDSMANAGEMENT Module 1. Doelstellingen en indicatoren voor museaal beleid en beheer, prestatiemanagement en kwaliteitsmodellen - Prof. dr. Geert Bouckaert Module 2. Resultaatgerichte nancile cyclus en trends op het vlak van begroten, boekhouden en controle bij musea - Prof. dr. Geert Bouckaert

ZESDAAGSE OPLEIDING

Vorming, behoud en beheer van kunstcollecties

PUBLISHING GROUP

PRAKTISCH
Indien u voor het totaalpakket inschrijft, betaalt u 1.000 euro. U kan echter ook inschrijven voor n of twee disciplines. De prijs voor n discipline bedraagt 400 euro. Voor twee disciplines betaalt u 750 euro. In deze prijs is telkens een broodjeslunch en het cursusmateriaal inbegrepen. LOCATIE Universitaire Stichting, Egmontstraat 11, 1000 Brussel. Inschrijven kan via www.instituutvoordeoverheid.be

MEER INFORMATIE
VOOR INHOUDELIJKE VRAGEN Dr. Bert Demarsin, bert.demarsin@law.kuleuven.be VOOR PRAKTISCHE EN ORGANISATORISCHE VRAGEN: Veerle Conings, veerle.conings@soc.kuleuven.be, T 016 32 36 16 Secretariaat: Anneke Heylen en Inge Vermeulen, io@soc.kuleuven.be www.instituutvoordeoverheid.be

EEN BENADERING VANUIT DRIE DISCIPLINES

kunstwetenschappen, rechten en overheidsmanagement