Problem (Sre) Analizi Aralar

1. Sebep- Sonu Diyagram

Verilen bir sonu (problem) ile bu sonucu etkileyen etkenler (sebepler) arasndaki ilikiyi incelemek iin kullanlr. Ishikawa diyagram veya Balk Kl diyagram olarak da bilinir. Problemin temelinde yatan sebepleri bulmak iin yapsal bir yaklam sunar.

Sebep - Sonu Diyagram

Ana Neden Alt Neden Sonu Omurga
veya

Problem

Ne Zaman Sebep Sonu Diyagram Kullanlr?

Bir problemin temel sebeplerini bulmak iin kullanlr. Bu sebepleri gruplamak ve ncelik srasna dizmek iin yapsal bir yntem sunar. Problem zme srecini daha dzenli hale getirir. Tartmann doru odaklanmasn ve amacndan sapmamasn salar.

Nasl Hazrlanr?
1. Analiz edilecek problem/sre belirlenir 2. Ana sebep/etkenler belirlenir (ana klklar) 3. Alt sebepler belirlenir 4. Belirlenen sebepler gzden geirilir 5. Gzlem ve veriler yardmyla kritik sebepler belirlenir 6. Diyagram zerine gerekli bilgiler yazlr

1. Analiz Edilecek Problem Belirlenir

Sonular olumlu (hedefler gibi) veya olumsuz (problemler gibi) olabilir. Sonu ksa tanmyla bir kutu iine alp diyagramn sana yerletirilir.

Problem, hedef, ama vs.

sras (Ders srasnda rencilerin g lt yapmas koridorlarda grlt yapmas)

Sonucu Etkileyen Sebepler Ana Balklar Altnda Sralanr

Balang noktas olarak 3M + 1 olarak bilinen Malzeme / Makine / Metot / nsan ana balklar kullanlabilir.

nsan

Malzeme
Sonu
veya

Problem

Metod

Makina

Alt Sebepler Belirlenir

Niin? Nasl? Kim? gibi sorular sorularak veya beyin frtnas teknii kullanlarak fikirler (ana ve alt sebepler) oluturulur. Ana sebeplerden balanp, alt sebeplere inilir. (Tmden gelim)

RNEK. Ders srasnda koridorda grlt

nsan, personel, Ynetim, retmenler kadro Malzeme, politikalar, renciler dzenlemeler

Sonu & Problem

Binada Grlt
Kurallar, ders programlar Metodlar prosedrler Bina yaps, dinlenme alma alanlar Makine fabrika, aletler

Belirlenen Sebepler Gzden Geirilir

Hangi sebepler bu almada tekrar tekrar karnza kyor? Bu sebepler sralanr ve en etkili olanlar seilir. Bu aamada veriye ihtiya olabilir.

Kritik Sebepler Belirlenir

Sebepler ncelik srasna gre sralanr. ncelikli/kritik olan sebepler daire iine alnr. neri retme aamasna geilir

Diyagram zerine Gerekli Bilgiler Yazlr

Bu bilgiler unlardr : Diyagram oluturan

* takmn ismi * tarih

* yelerin isimleri * iyiletirme konusu

rnek: Karne Hazrlanmasnda Gecikme

nsan
Yeni personel Adaletsiz i yk Bilgisayar kullanmnda yetersizlik

Bilgi Sistemi
retmenlerden notlarn ge gelmesi Yazlmla ilgili sorunlar Not girilerinde gecikmeler

Zamanlama hatalar
rin de

Kat-kartu yetersizlii Mekan yetersizlii

Karnelerde Gecikme
Bilgisayar arzalar

S sa na rk v m ta al rih ar le

Ders programlarndaki gecikmeler

Yava-arzali yazclar

Metot

Makina, cihaz, mekan

Takm almas - 3
Tekni belirledi 1. Daha nce Nominal Grup Teknii ile belirlediiniz ve tak zmeye verdi i takm olarak zmeye karar verdiiniz sorun iin bir sebep-sonu diyagram hazrlay sebep-sonu diyagram hazrlayn. ba klarla balay a 2. nce uygun ana balklarla balayp soruna yol aan olas tart arak frtnas tm olas sebepleri tartarak (veya beyin frtnas ba alt yerletirin. yntemi ile) belirleyin ve ilgili balk altna yerletirin. ba 3. Gerekirse yeni bir ana balk koyabilirsiniz. al n a i 4. En etkili sebepleri belirlemeye aln (Bu aama iin normalde verilerden yararlanmak gerekebilir). i iyile 5. Daha sonra bu etkili sebepler iin iyiletirme nerileri haz aamas geilecektir. hazrlama aamasna geilecektir.

2. likiler Diyagram
Karmak durumlarda sebepler / etkenler / problemler arasndaki mantksal ilikiyi belirlemeyi amalayan bir tekniktir.
A E B

Etkenlerin Belirlenmesi
1. zerinde allp, ilikileri incelenecek olan etkenler belirlenir. 2. Etkenler, ak ve ksa bir ekilde ifade edilerek tek tek tahtaya yazlr. 3. Her etken tek tek ele alnarak, dier etkenleri nasl ve ne kadar etkiledii tartlr.

Etkenlerin Belirlenmesi
4. A etkeninin B etkenini etkilediini, A etkeninden B etkenine bir ok izerek belirtiriz. 5. Etkenlerin hepsi incelendikten sonra, her etkene giren ve her etkenden kan ok says hesaplanr. 6. Sonular diyagramn zerine yazlr.

Etkenlerin Snflandrlmas
7. Giren ok says, kan ok saysndan byk olan etkenler, en ok etkilenen etkenlerdir (gsterge - indicator). 8. kan ok says, giren ok saysndan byk olan etkenler en ok etkileyen etkenlerdir (src - driver). 9. Probleme yol aan sebepleri tespit ederken etkileyen (src) etkenleri balang noktas olarak almalyz.

Takm almas - 4
1. Sebep-sonu analizinde listelediiniz sebeplerden sizce sonu zerinde en etkili olan 7-8 tanesini sein. 2. Bu sebepler arasndaki ilikileri tartarak bir ilikiler diyagram hazrlayn. 3. Bu diyagramdan yararlanarak src ve gsterge sebepleri ortaya karn ve zm nerileri retirken src sebepleri ncelikli olarak ortadan kaldrmay hedefleyin.