Mt Cm (Glaucoma)

Mt Cm V Qi i, M.D., Ph.D., Cu Gio S Khoa Trng Y Khoa i Hc Sign ng sau con ngi l thy tinh th, ging nh mt thu knh hi t, trong sut. Hnh nh bn ngoi i qua thy tinh th, c thu gn li vo vng mc pha trong, ri giy thn kinh th gic bo hiu v c. Khi thy tinh th b m c lm cho nhn khng c r, th ta gi l mt b cm (cataract). Cc tia sng t cnh vt bn ngoi khi qua thy tinh th b c mt phn, th mt s b chn li khng vo c ti vng mc, mt s xuyn qua c ch m c nhng b lch lc i, ch cn mt s qua c phn thy tinh th cn trong sut vo ti vng mc. V l do g m mt b cm? Mt s ngi v gi mt b cm . C ngi b cm v nh hng ca quang tuyn X. C khi v tia hng ngoi hay tia cc tm. Mt cm c th l bin chng ca bnh tiu ng. Lm dng thuc loi corticosteroid cng c th lm mt b cm. Nhng phn ln th khng bit chc c nguyn do v u m thy tinh th b m c. Khi no th nghi l b cm? Thy tinh th b m c dn dn, v vy lm cho mt nhn ngy cng m dn. Mc nhiu t l ty theo, th nht l b c nhiu hay t, th hai l b c phn no ca thy tinh th. Triu chng v vy cng khc nhau. Nu thy tinh th b c phn gia (nuclear cataract), th mi u bnh nhn ging nh b cn th. Nu l ngi gi trc phi eo knh c sch th t nhin thy khng cn eo knh na m vn c c. C ngi gi chuyn l "ti hi th lc". Mt i khi, phn c gia sng to ln, sinh ra cng p sut trong mt (glaucoma) lm mt b au nhc. Nu b c pha sau thy tinh th ,ngay bn trong ci mng bc (posterior subcapsular cataract), th mt nhn b m nhiu d phn b c khng ln lm, v l ch cc tia sng t cnh vt bn ngoi i xuyn qua nhiu. Khi bn ngoi c nhiu nh sng, th con ngi co nh li, lm cho cc tia sng t cnh vt bn ngoi kh lt qua ch thy tinh th cn trong sut. V vy ngi b cm khi ra ch sng chi, nhn hay b la. Ngi b nh m cn c c khi nh sng va va, nu n sng qu th c sch rt kh khn. Ngi ln tui hoc ngi gi, nu thy mt c t t m dn, th phi nghi hoc l b cm, hoc l b cao p sut mt. Cn phi i bc s khm bit m cha tr nu cn. Cha tr Khi cm cn nh, th cha cn m. Thay knh cho hp vi tnh trng mt cng gip c phn no. Nu vt cm khng ln lm, c khi bc s cho nh thuc (th d nh phenylephrine) cho con ngi m ln ra mt cht, th nhn s r hn. Nn mang knh rm nu ra ch nng hay ch no sng qu khi b la. n trong nh nn dng loi n chiu ht ngc ta ra th ti hn l kiu n thng. Khi no cn gii phu Mt cm cn phi m, nu vo nhng trng hp sau ny: 1. Khi th th lc, d c mang knh, m khng c ti 20/50. Th lc 20/50 ngha l g? Vit nam, th th mt ( th th lc) tnh tng 1/10. Mt tt nht l 10/10, km dn i l 9/10, 8/10, v.v.... M , th ngi ta thng dng bng Snellen , tnh theo mt kiu khc hn. Mt tt nht l 20/20. Mt 20/50 c ngha l mnh thy mt vt g cch xa 20 feet ch r bng ngi mt tt nhn cch xa 50 feet. 2. Khi mt b m n ni cn tr nhng hot ng cn thit thng ngy, nh li xe, c sch, v.v.... 3. Khi mt b la qu mc (trng hp b c pha sau thy tinh th). Gii phu cha bnh cm M cha mt cm l mt phu thut tng i n gin. Thng ch cn chch thuc t ti ch, v chch thm thuc an thn. Bnh nhn c th c a v trong ngy. Ngi ta m ly thy tinh th ra, ri thay th bng cch ghp mt "thy tinh th" nhn to, lm bng plastic hay silicon. Nu khng c ghp nh vy, th bnh nhn s phi dng knh. Nu khng dng contact lens m dng knh eo mt, th phi dng knh rt dy, v nh vy nhn

Trang 1

hnh khng c chnh. Gn y c mt phu thut mi (gi l phacoemulsification), dng siu m nh tan cc m gia thy tinh th (phn cng rn), sau m b phn chung quanh ly ra tng ming vn. M kiu ny c hai ci li, mt l vt ct rt nh, hai l mau lnh. Sau khi m, thng bc s cho bi thuc tr sinh v thuc chng vim vi ba tun. Bnh nhn phi eo tm che mt cho ti khi lnh. Phi king khng c lm nhng ng tc lm cho p sut mt b cao, nh l b nng, mm ming rn mnh, ci thp, hay di mnh vo mt. Thng l phi i ti khm mi tun mt ln trong su tun l. Mc thnh cng ca vic gii phu mt cm c 95 phn trm. Bin chng khng nhiu nhng cng c khi lm h mt. C th b chy mu bn di vng mc, c th sinh chng cao p sut mt (glaucoma). Trng hp ming thy tinh th ghp vo ri v sau (c khi vi tun , c khi c nm sau) b m c, th c th cha bng tia laser. Trng hp mt cm bm sinh C nhiu tr b cm t khi mi sinh ra. C th do nhiu nguyn do: 1. b di truyn do nhim sc th bt bnh thng, 2. b bnh ng galactose trong mu cao , 3. b nhim trng, th d nh bnh ban rubella t khi cn trong bng m. Mt cm bm sinh, nu cha sm trong vng my thng u th c th cu vn c th gc, v nu lu, th c vng mc v phn c ch tr th gic cng b h ly. Ngi ta m thay th thy tinh th, ri sau cho eo knh hoc l dng contact lens. Cng c cch m ghp gic mc ca ngi khc p ln trn gic mc ca a nh (ging nh mt th contact lens vnh vin vy). Cch m ny ting Anh gi l epikeratophakia. Mt b cm bm sinh mt bn, sau khi cha tr ri, th th gic khng c tt bng mt bn kia, cho nn khi nhn th cnh vt khng c r nt nh ngi thng. Phi mt thi gian tp luyn mi ht. Bs V Qu i, M.D., Ph.D. (Bi ny ch nhm cung cp nhng thng tin c bn v sc khe v y t. Nu cn cha bnh, xin lin lc trc tip vi bc s ca bn). Copyright, 2007. Mun ph bin bi vit ny, cn xin php tc gi v xin ghi r ngun Y Dc Ngy Nay, www.yduocngaynay.com

1.Cm mt l g ?
Cm mt l 1 chng gy ra bi th thy tinh b c. Bnh thng mt, th thy tinh trong sut nh sng i qua c, khi thy tinh th b c th mt b cm. Khi tui cng cao, sc cng yu, qu trnh lo ha t bo cng c xu hng pht trin, v vy, thy tinh th cng dn dn km trn sng, dn n hin tng c dn, do c gi l c th thy tinh ngi gi, cm gi. Cn gi l c Nhn Mt, c Th Thy Tinh. Theo ng Y, cm mt thuc cc th Ng phong ni chng (Ngn phong, Thanh phong, Lc phong, Hng phong v Hc phong). Dn gian quen gi l Thanh manh, Thng manh, Thanh quang nhn.

Trang 2

2.Cc triu chng ca cm mt

- Gim th lc hay nhn m khng km au nhc mt - Nhy cm vi nh sng, d b chi. Nht l gia tra nng hoc li xe ban m - Tng kh nng nhn gn, thng xuyn phi thay i knh - Hnh nh nhn nhe hoc bin dng mt hay c hai mt

3. Nguyn nhn gy cm mt
a. Theo Ty y: + Do tui gi, thng gp la tui 55 60. + Do bm sinh khi em b va sinh ra. + Do 1 s bnh khc gy ra: . Tiu ng gy bin chng. . Mng b o vim. . Cn th nng. . Bnh Calci mu gim gy bin chng. . Do chn thng. . Do hi nng hoc la nng lm thy tinh th b c gy nn bnh. b. Theo ng Y
Trang 3

+ Loi Ngn Phong Ni Chng: Do sn c chng u phong hoc b thng nh u hoc tht tnh ut kt hoc n ung nhiu th cay nng, ngon bo, nhit t ut li, nung nu gy nn bnh. + Loi Thanh Phong, Lc Phong v Hng Phong: Thng do m huyt thiu hoc v qu khip s, bun gin hoc tu sc, nhc mt lm cho phong kh Can bc ln gy nn bnh. + Loi Hc Phong:Do ut c, lo ngh, tu sc qu , lm vic kh nhc khin cho Can Thn h yu, tinh kh ca ng tng khng a ln c gy nn bnh.

4.Cch cha tr cm mt
a. Li sng - Th dc: Tt c cc phng php tp luyn lm tng lng oxy nhp vo c th (nh i b, chy b, leo ni, bi li) u tt cho mt v lm gim nhn p, trnh c cm nc. y l cch tp luyn rt hu ch, khng nhng gip tng cng sc khe m cn gip iu tr cm nc. - Tp th su, sng lc quan, u c th gin, trnh nhng xc ng mnh, lo ngh. Ng nhiu cng l mt cch trnh cm nc. - Tp Yoga: Cn lu vi th tp u chc xung t, chn a ln tri v c th lm tng nhn p trong mt vi dng cm nc, tuy nhin cng c li i vi mt vi dng khc v lm mu chy xung mt nhiu hn, gip nui thn kinh mt tt hn. - Luyn tp xoa mt: Lm tng thm lng mu lu thng n mt nui t bo thn kinh mt tt hn. - n ung: Nn n nhiu rau, tri cy, trnh to bn, king n m ng vt v m ng vt c th nh hng n mch mu nui thn kinh mt. - Ht thuc: C nh hng gin tip n bnh cm nc qua tc hi ca cc gc t do. - Chm cu: Khng c nh hng g n cm nc v mt, nhng cha thy c ti liu c th no cp v chm cu cha cm nc. - Gii tr: Cn lu khi chi cc loi nhc c phi dng hi th mnh v lu nh cc loi kn, t v v c th gy tng nhn p.

Trang 4

b.Cc loi vitamin - Vitamin C: Trc kia ngi ta thy vitamin C tim tnh mch liu cao s lm h nhn p trong khong 12 ting, v lm tng p sut ca mu, do thy dch c ht ra khi mt (ging nh truyn manitol). Nhng vi loi vitamin C dng ung th cha xc nh c tc dng i vi nhn p. Tuy nhin, vitamin C l mt cht chng oxy ha nn c tc dng gin tip c li cho mt v chng cm nc. - Vitamin A: Cng l mt cht chng oxy ha. - Vitamin E: Ngoi tnh chng oxy ha mnh, cn c tc dng ph tr cho phu thut to l d cm nc v ngn chn c s tng trng ca si bo, trnh s bt l d lm cm nc ti pht. c. Cc loi tho dc - Ginkgo Biloba (Tanakan, Ginkgo): c dng hng th k nay ti cc nc phng ng. Hin cn dng ph bin ti M tr mt s bnh v thn kinh no nh bnh Alzheimer Ginkgo c th c ch cho bnh nhn b cm nc v c tnh chng oxy ha mnh, lm tng lng mu chy n mt v c tc dng bo v thn kinh. Mt nghin cu mi y c bo co ti hi ngh AAO, M, cho bit Ginkgo c th ci thin c mt phn th trng b khim khuyt do cm nc. - Tri sim: C tc dng bo v mch, ngn chn tiu cu, khng c tc dng trc tip trn nhn p nhng c tnh bo v thn kinh. - Cn sa: Lm gim nhn p. Tuy nhin hiu qu trn nhn p ch ko di 3-4 gi, cn tc dng ph li kh nhiu nh lm mt kh, gim iu tit, h huyt p t th ng, ung th Hin ngi ta ang nghin cu loi thuc nh mt c h vi cn sa trnh hu qu ph. d.chit xut t ng vt
Trang 5

- Melatonin: Nghin cu trn sc vt cho thy c tc dng lm h nhn p. Ngi ta cho rng n c lin quan n vic kim sot ng h sinh hc ca c th, nh hng n nhn p. Nhng cha c nghin cu no khng nh iu ny. - Acid bo Omega: Mt s nghin cu cho thy cc th dn Alaska do n nhiu m c nn t b cm nc, tuy nhin cng cha c c s kim chng chc chn. Bn nn a B i khm ti Bnh vin Mt Trung ng, cc bc s s cn c vo kt qu thm khm trc tip t vn cc bc iu tr tip theo hoc c nn m tip hay khng. V chi ph iu tr, cc bc s s cho bn bit sau khi c kt qu thm khm c th. Vi cc thng tin trn chng ti cng cp cho cc bn mt ci nhn r hn v bnh cm mt

1.Vim kt mc l g ?
Vim kt mc, cn gi l bnh au mt v trng trng con mt tr nn hng l bnh vim nim mc lt con ngi v m mt. Bnh c th do siu vi hoc vi khun gy nn; nu l siu vi gy nn th nh hn. Nu m mt con bn dnh cht li vi nhau do c m, khi thc dy vo bui sng th chc l b b au mt do vi khun hn l siu vi. Nu em b ca bn pht ra bt c triu chng no sau y, trong mt hay hai ngy u sau sinh, bn hy coi bi vit v Mt dnh ghn.

2.Triu chng vim kt mc - Mt ngu - Mt cm, au. - ghn (m) - Hai m mt dnh cht vi nhau khi ng dy

3. Nguyn nhn gy ra vim kt mc

Trang 6

a.Vi khun, virus: - Ngoi lai: Theo bi bm, dng c, tay bn nhim vo mt. - Ti kt mc: Ri lon cn bng sinh thi ti ch (s dng thuc tra mt khng ng ch nh, nht l thuc khng sinh, sang chn bi nhim thm). Cc tng kt v vi sinh vt cho thy t cu chim hng u trong tng s cc tc nhn vi khun gy vim kt mc (57% cc trng hp ), c bit l chng c kh nng khng li khng sinh v c sc t c trng cho tng loi. Lu cu (Neisseria gonorrheae) mt loi vi khun Gram (-) c th ly t ng sinh dc, t tay thy thuc sang mt tr s sinh hoc ly t b bi .Vim kt mc do lu cu thng nhanh chng dn n bin chng lot gic mc v rt nhanh thng mt.Virus APC (Adeno-pharyngo-conjonctivitis) c th gy thnh cc v dch vim kt mc, hng, hch. b.Tc nhn l hc: Gi, bi, khi, cc cht axit, kim, tia t ngoi, cht c ho hc u l nhng tc nhn gy kch thch mnh gy vim kt mc thm ch tn thng c gic mc. c.D ng:C th gp cc dng vim kt mc do hai kiu phn ng d ng. - Tng cm ng tc th : Thng gp do thuc, t dc. - Tng mn cm mun : Vim kt mc bng, vim kt mc ma xun l nhng v d v bnh nhm ny.

4.Triu chng ca vim kt mc

a. Triu chng c nng: Nga rt cm. Bnh nhn thng v nh c ct rc vo mt. S ng sng (khng nng lm). - Nhiu d km nhm. Bui sng ng dy rt kh m mt v d dnh cht hai mi vi nhau. - Chy nc mt (t). Dch t: Bnh thng ly lan gia nh, n v. b.Triu chng thc th: + Mi sng n, c th mng nu l vim cp. Kt mc cng t trn din rng, mt sc bng, dy ln nh ming thch. + Kt mc: Ph n v c th phi qua khe mi (vim do lu rt hay gp du hiu ny). Trn kt mc cn thy cc hnh nh tn thng c bn khc nh: - Ht: R nht cng di v hai gc trong, ngoi ca kt mc mi trn nhng ht ny c c im l to, trong, kp khng v), - Gai mu: Thy r hn kt mc mi, trng nh nhng lm chm , dy chi cht, nng hn c th c xut huyt. Gai mu l tn thng khng c hiu ca cc vim kt mc. - Nh gai: Lm cho kt mc sn si trng nh hnh nh lt, thy r kt mc sn mi trn trong bnh vim kt mc ma xun . - Bng kt mc: Hay c trong vim kt mc d ng do s n ph khu tr ca kt mc. + D mt : Nhiu d nhng tu theo tc nhn m d c c im khc nhau, v d: d mt nhiu v long, hi dnh thng l ca vim kt mc cp do virus; vim do t cu c d mu vng; vim do lu d mt ging nh m; vim do lin cu tan huyt, bch hu l nhng vi khun c c tnh cao thng gy gin mch, to mng gi bm cht vo kt mc mi khi bc s chy mu; vim kt mc ma xun d mt c c im l trong, dai, dnh, c th ko ra thnh si + Hch: trc tai, di hm, to bng ht lc, ht u en, di ng, au. + Triu chng m tnh: Cc du hiu ny cn c xc nh gip cho vic chn on phn bit vi nhng bnh c tn thng gic mc. - Th lc khng gim (ch lau k d trc khi o th lc). - Gic mc trong.
Trang 7

+ Xt nghim cn lm sng: Cy khun, soi ti tit t tm vi khun, xt nghim min dch hunh quang tm virus, xt nghim mu thy bch cu Eosinophil tng trong vim d ng

5. bin chng ca vim kt mc

Nhiu loi vim kt mc c xu hng t khi nh vim kt mc do virus APC, do chlamydia, mt s vim kt mc do d ng Tuy nhin c mt s loi vim kt mc c din bin bnh l ng quan tm nh: Vim kt mc do cu khun lu c th nhanh chng chuyn sang vim lot gic mc v tip l bin chng thng nhn cu. Vim kt mc do virus APC: khong mt tun sau lc khi pht vim kt mc s xut hin vim gic mc chm nng. Bnh nhn cm thy mt b kch thch, chi, chy nc mt v gim th lc. Vim kt mc ma xun: nh gai qu pht kt mc sn mi trn kt hp vi cc yu t bnh l khc ca tnh trng d ng min dch ti mt gy ra lot trt nng gic mc. Vim kt mc c gi mc: nu khng c bc i v kt hp dng thuc tch cc th tnh trng vim s ko di v v sau li so dm d kt mc .

6. iu tr v d phng cho vim kt mc

Cn xc nh nguyn nhn, tc nhn gy vim th vic iu tr mi t hiu qu. Tuy vy trong iu tr c nhng im chung cho nhiu loi vim kt mc: a. Dng thuc khng sinh v thuc st trng. Thuc nc: Chloromicetin 4%o Sulfat km 1%o. Sulfaxylum 10-20% C th dng n c mt loi hoc phi hp hai loi, r lun phin nhiu ln trong ngy (1020 ln). Thuc m : Tetraxyclin 1% Gentamicin
Trang 8

Cc thuc ny tra 1ln/ ti (trc khi i ng) Cho d l vim kt mc do virus, d ng, th dng khng sinh vn c gi tr l chng bi nhim. Ring trong vim kt mc do lu phi r thuc rt nhiu ln trong ngy, cch qung 10 pht 15 pht r mt ln thm ch phi tin hnh r git lin tc, nn kt hp 2,3 loi thuc v chn theo khng sinh .

b. Chng vim: * Corticoid dng di dng thuc r mt hoc tim di kt mc nhng ch nh phi ht sc thn trng v dng trong thi gian ngn (ch 3-5-7 ngy). Trn th trng hin nay rt hay gp loi thuc r mt phi hp khng sinh vi corticoid. Cch phi hp ny to ra s thun tin cho ngi bnh nhng nu phi dng ko di th cn c theo di nhn p v corticoid c th gy tng nhn p v c th thu tinh. Mt nguy c cn c nhc ti khi dng corticoid r mt ko di l gy gim sc khng d dn ti bi nhim nm, vi khun, virus herpes., nhng bnh rt nguy him cho mt. * Cc thuc c tc dng n nh dng bo nh Lodoxamide, Olopatadin, Cromoglycate hoc khng th cm th histamin nh Antazoline, Emadastine hoc khng histamin nh Naphazoline, Chlopheniramine, c tc dng tt i vi nhng trng hp vim kt mc d ng. c bit, nhm thuc n nh dng bo nn c ch nh dng cho vim kt mc ma xun v bnh ny thng phi i tr ko di. c. Nng c th, tng ti to biu m: Cc vitamin A, B, C dng ng ung, r mt Bng che mt b kch thch. Vim kt mc, nht l cc vim kt mc thnh dch, ni chung c xu hng t khi. Tuy nhin, c loi vim kt mc rt dai dng, tng i kh cha nh vim kt mc ma xun, vim kt mc c ht. Nhiu khi cn thm c bin chng do thuc iu tr chng. C loi vim kt mc nhanh chng dn n tn thng gic mc nh vim do cu khun lu hoc t gp hn nh vim do adenovirus. iu cho ta thy cng khng nn xem nh mt bnh ny. Khi
Trang 9

khm bnh cn kim tra tnh trng th lc, gic mc trnh c nhng s b st hoc bin chng ng tic.

7.Phng bnh
- Cch ly ngi bnh khng cho dng chung chu, khn mt. Khn mt ca ngi bnh cn c git x phng v phi nng. - Tra thuc phng bnh cho ngi lnh. - Thy thuc: V sinh tay khm v ch kh trng dng c trnh tr thnh trung gian truyn bnh. Qua nhng thng tin trn s cung cp cho bn nhng kin thc phng nga v iu tr mi khi bn gp vim kt mc

1. au mt ht l g ?

au mt ht l mt dng vim kt mc ly lan mn tnh. Tc nhn gy bnh l vi khun Clamydia Trachomatis nhm A, B, Ba v C. Bnh c nhiu ti a phng ngho, chm tin ti Phi chu, Nam , ng Nam v Trung Quc. au mt ht c th tin trin n khi t nhin, hoc n tinh trng so ho kt mc, c th gy nn bin chng qum v lng xiu.

2. Nguyn nhn gy au mt ht.

Tc nhn gy au mt ht l vi khun Clamydia Trachomatis. Bnh xut hin khp mi ni trn th gii c bit nhng nc ngho, km pht trin. Bnh ly truyn ch yu do:

Tay bn, nc bn Dng chung khn mt, thau ra mt Tm ao h, s dng nc ao h trong sinh hot Hoc do rui nhng u t mt ngi ny qua mt ngi kia.

3. Triu chng au mt ht.

Biu hin ca au mt ht rt a dng, a hnh, c th t rt nh, khng c triu chng g c n nhng trng hp bnh nng n, ko di dai dng, nhiu bin chng nguy him v c th
Trang 10

dn n m la. Thng thng khi b bnh au mt ht bnh nhn s c nhng triu chng sau y:

Xn mt, vng mt nh c ht bi trong mt Nga mt Hay mi mt, thng v chiu.

4. iu tr au mt ht.

S dng thuc nh mt, thuc ung theo ch dn ca bc s iu tr au mt ht. Thuc thng c s dng hin nay l thuc m Pomade Tetracycline 1%, tra mt vo ban m trong 5 n 10 ngy lin mi thng ko di t 6 thng n 1 nm. Phi phu thut x l cc bin chng ca au mt ht : t lng xiu, m lng qum,

1.Bnh mt kh l g ?
Bnh kh mt (DES Dry Eye Syndrome ) l tnh trng tn thng ca lp phim nc mt do s gim tit nc mt hoc tng s c bc hi ,gy tn hi b mt nhn cu v to ra mt

s du hiu kh chu . Khong 95% nc mt ctit ra t tuyn l chnh nm phn ngoi ca mi trn, 5% cn li c tit ra bi tuyn ph nm di gic mc. Phim nc mt c tc dng lm m b mt gic mc, kt mc, bi trn mi mt , cung cp dinh dng v dng kh cho t bo biu m ng thi c vai tr min dch gip c ch s pht tin ca vi trng.

2.Nguyn nhn gy ra bnh mt kh

Bnh kh mt l mt ri lon ph bin ca mng phim nc mt do mt trong s cc nguyn nhn sau: Nc mt tit qu nhiu Nc mt bc hi qu mc
Trang 11

Mt bt thng trong vic sn xut cht nhy hoc cht bo. Thiu nc mt dung dch nc (chy nc) c gy ra bi hoc sn xut km ca nc mt chy nc hoc bc hi qu mc ca lp nc mt chy nc. Vic tit ra t nc mt ca cc tuyn nc mt c th l mt kt qu ca tui tc, thay i ni tit t, hoc cc bnh t min dch khc nhau, chng hn nh hi chng Sjogren , vim khp dng thp, hoc bnh lupus. Vic bc hi nc mt thng l mt kt qu ca lp lipid nm pha trn khng . Mt s loi thuc, chng hn nh thuc khng histamine , thuc chng trm cm v thuc trnh thai c th lm gim tit nc mt. Nu khng thng xuyn chp mt hoc khng th chp mt, mt c th kh do nc mt b bay hi. Khi bn c, xem TV, hoc thc hin mt nhim v m i hi s tp trung vi i mt ca bn, bn c th khng chp mt nh thng xuyn. iu ny cho php bc hi qu mc ca nhng git nc mt. Mt s iu kin, chng hn nh t qy, lit Bell lm cho vic chp mt kh khn c th dn n vic b kh mt do nc mt b bc hi. Sn xut bt thng ca mucin kt mc c th xy ra. iu ny c th l kt qu ca ha cht (kim) bng mt hoc nh l kt qu ca cc bnh t min dch khc nhau, chng hn nh hi chng Stevens-Johnson v pemphigoid cicatricial. S bt thng ca mucin dn n vic nc mt khng lan rng (dn u) trn b mt ca mt. iu ny c th lm b mt ca mt kh v thm ch tr nn h hng, mc d nc mt cung cp cho mt. Lp lipid khng y l kt qu ca ri lon chc nng tuyn meibomian (tuyn meibomian l tuyn du m mt to ra lp lipid) vi rosacea hoc nh l mt kt qu ca vic dng thuc isotretinoin lm cho cc tuyn du b tc , du qu dy hoc c th khng c du ngn chn s bc hi ca nc mt. Ngoi ra, nu b nhim trng dc theo m mt hay lng mi, c gi l vim b mi, vi khun c th phn hy du nh vy c th khng c du gy ra kh mt .

3.Triu chng ca bnh kh mt

Nu bn b bnh kh mt (DES), bn cng c th gp cc triu chng sau y:

Cm gic trong con mt kh Nng hoc nga trong mt B mt M mt Mt cm gic c mt vt l trong mt nhy sng

Cc triu chng ny tr nn ti t hn vng kh hu kh, trong iu kin gi, nhit cao hn, vi m thp hn v vic tp trung mt ko di (v d, c sch, xem TV) trong nh sng ti. i khi mt triu chng kh mt xut hin lin tc qu mc lm mt ca bn tr nn hi kh v b kch thch, mt c th bt u phn x chy mt s lng ln cc git nc mt cng mt lc c gng lm m v thoi mi cho mt. Nhng iu ny s cng ci thin c chng kh mt v mt khng th x l rt nhiu nc mt ti mt thi im, phn nc mt
Trang 12

d tha s trn m mt v xung m ca bn v gy ra lng ph nc mt. Mt thi gian ngn sau , i mt s li c cm gic hi kh v b kch thch mt ln na v ton b qu trnh nh trn c th lp li.

4.iu tr bnh mt kh
- Dng thuc c tr chng vim mt v iu tr kh mt. - Ngh gii lao mt th gin trong thi gian c sch, xem tivi v khi ngi lu trc my tnh. - Dng thuc m bi mt s gi cho mt lu kh hn nhng loi thuc nh thng. - Tri ma h khng nn bt qut to thi thng vo mt v s gy kh mt. Bn khng hi cch iu tr nhng c ghi thm cho .

Vi nhng thng tin trn ti hy vng rng s gip cc bn c c phn no kin thc v bnh mt kh c cch phng nga tt

1.Vin th l g ?
Vin th l s sai lch v khc x khin khi mt trong trng thi ngh ngi, cc tia sng ti song song vo mt s hi t pha sau vng mc. Mun thy r, mt phi iu tit a nh t sau v ng trn vng mc.

Trang 13

Vin th c nhng triu chng g ?

- C kh nhiu biu hin ch quan ca mt vin th, ph bin nht l mi mt. Ngi vin th u tin cm thy nhn gn kh khn, trong khi nhn xa cn rt tt. - Vin th cng hay gy ra cm gic nng trn, au thi dng, i khi nhc u thc s, v mun nhn r, mt phi c gng iu tit, nh vy thng km theo s co ko cc c trn, lng my v mi, khin cho mt ngi vin th c nhng np nhn to nn mt dng ring gi l b mt vin th . - Mt vin th lun lun c xu hng quay vo trong, rt hot ng cho ta mt cm gic l i mt rt tinh. - Bn cnh nhng biu hin ca mt vin th nh chng ti k trn th hu qu rt thng gp l l, bao gi cng l trong. - Sau ht l bnh gl-cm rt thng thy trn nhng ngi vin th. Ngi ta cho l do th mi to, tin phng hp trong mt vin th l iu kin thun li pht sinh bnh ny.

2.Nguyn nhn no gy vin th ?

vin th c 3 nguyn nhn chnh l: - Do bm sinh cu mt ngn - Do khng gi ng khong cch nhn trong v sinh hc c, thng xuyn nhn xa khin th thy tinh lun xp xung( dn) , lu dn mt tnh n hi, mt dn kh nng phng -Do ngi gi th thy tinh b lo ha, mt tnh n hi, khng phng c Ngi vin th khi nhn nh ngi bnh thng th nh ca vt pha sau mng li. mun nhn r vt khong cch bnh thng th phi tng t hi ko nh vt t sau v ng mng li bng cch eo thm knh vin ( knh hi t )
Trang 14

Cc bin chng ca bnh vin th:

Vin th c th c kt hp vi mt s vn , chng hn nh: Tin trin vin th: Mt s tr em b vin th c th pht trin. Thit k knh c bit chnh xc cho hiu qu mt phn hoc tt c cc vin th. Gim cht lng cuc sng: Vin th khng iu tr c th nh hng n cht lng sng. C th khng c kh nng thc hin mt nhim v cng nh mong mun, v tm nhn hn ch c th lm gim i s th v ca cc hot ng hng ngy. tr em, khng c iu tr vin th c th gy ra cc vn hc tp. Mi mt: Vin th khng iu tr c th khin nheo mt hoc cng mt duy tr s tp trung. iu ny c th dn n mi mt v nhc u. Mt an ton: V s an ton ca chnh mnh v ca ngi khc, khng li xe hay vn hnh thit b nng nu c mt vn tm nhn.

3.Cch phng trnh:

Mc d khng th ngn chn vin th, c th gip bo v i mt v tm nhn. Thc hin theo cc bc sau: Kim tra mt: Bt k nh nhn thy th no, kim tra thng xuyn. Kim sot iu kin sc khe mn tnh: iu kin nht nh, chng hn nh bnh tiu ng v huyt p cao c th nh hng n tm nhn nu khng nhn c iu tr thch hp. Nhn bit cc triu chng: t ngt mt th gic mt mt, t ngt m hoc nhn m, nhp nhy nh sng, m en, hoc qung hoc cu vng xung quanh n c th bo hiu mt vn nghim trng y t, chng hn nh bnh tng nhn p cp tnh, t qu hoc mt s khc c th cha c bnh vng mc nh vng mc rch hoc bong. Tm kim s chm sc y t ngay lp tc nu gp bt c du hiu hay triu chng. Bo v mt khi nh nng mt tri: eo knh mt chn tia cc tm (UV) bc x. iu ny c bit quan trng nu dnh nhiu gi di nh mt tri hoc ang dng thuc theo toa lm tng nhy cm vi tia cc tm. n thc phm lnh mnh: Duy tr mt ch n ung lnh mnh c cha nhiu tri cy v rau qu. Mt ch n ung c cha nhng thc phm ny c lin kt vi mt t l gim ca thoi ha im vng. n ti cc loi thc phm v hoa qu ti v rau mu, chng hn nh c rt, khoai lang v da , c cha vitamin A v beta carotene. Khng ht thuc: Cng nh ht thuc l khng tt cho phn cn li ca c th, n c th nh hng n sc khe bt li mt. S dng knh ng: Cc knh ng ti u ha tm nhn. C bi kim tra thng xuyn s m bo rng toa knh l ng.
Trang 15

S dng nh sng tt: Chuyn n c th ci thin tng phn v gip nhn r hn.

4.iu tr vin th:

Mc tiu ca iu tr vin th l gip tp trung nh sng trn vng mc thng qua vic s dng cc ng knh hiu chnh hoc phu thut khc x. Sa cha ng knh: i vi nhiu ngi tr tui, iu tr khng cn thit v cc ng knh mt ca h linh hot, b p cho tnh trng ny. Nhng khi c tui, cc ng knh tr nn t linh hot v cui cng c th s cn iu chnh ng knh ci thin tm nhn gn. eo knh vin th x l khc phc bng cch chng li s gim cong ca gic mc hoc kch thc nh (chiu di) ca mt. Cc loi ng knh hiu chnh bao gm: Knh eo mt: S a dng ca mt knh rng v bao gm king hai trng, v ng knh trifocals c. Knh p trng: Mt s lng ln ca knh p trng c sn cng, mm, m rng, dng mt ln, kh thm (RGP) v bifocal. Hy hi bc s mt v nhng u v khuyt im ca knh p trng v nhng g c th tt nht. Nu gp phi vn tui tc v tm nhn gn (lo th), knh p trng monovision c th l mt la chn. C th khng cn iu chnh mt s dng cho tm nhn xa (thng l mt chim u th), nhng mt ng knh lin h c th c s dng cho tm nhn cn cnh. Mt s ngi thch nghi vi kh khn loi tm nhn bi v tm nhn 3D l khng th c th nhn thy c hai gn v trong khong cch r rng. Monovision c th c eo lin tc nh mong mun.
Trang 16

Monovision knh p trng sa i l mt la chn khc. Vi loi knh p trng, c th eo knh p trng bifocal trong mt nondominant v ng knh lin h vi quy nh i vi khong cch mt chi phi. C th s dng c hai mt cho khong cch v mt mt cho thy cc i tng gn . Vi nhng thng tin trn s phn no gip bn hiu v bnh vin th

Trang 17