MC LC

MC MC LC I. M U 1. Nu vn . 2. Mc ch ca tiu lun. II. NI DUNG

TRANG 1 2 2

1. C s l lun 1.1. Cc khi nim 1.2. Mi quan h bin chng gia t nhin v x hi 1.2.1. T nhin l nn tng ca x hi 1.2.2. X hi l b phn c th ca t nhin, tc ng ti t nhin 1.2.3. T nhin - Con ngi - X hi nm trong mt chnh th thng nht 1.2.4. Nhng yu t tc ng n mi quan h gia t nhin v x hi 2. Vn bo v mi trng hin nay Vit Nam 2.1. Khi qut v mi trng v cc ngun ti nguyn ca Vit Nam 2.1.1. Ti nguyn t Vit Nam 2.1.2. Ti nguyn nc Vit Nam 2.1.3. Ti nguyn khong sn Vit Nam 2.1.4. Mi trng v ti nguyn bin Vit Nam 2.1.5. Ti nguyn rng v a dng sinh hc 2.2. Vn mi trng Vit Nam 2.3. Nhn ra th gii 2.4. Vit Nam hnh ng III. KT LUN IV.TI LIU THAM KHO 1

3 3 3 4 5 6 6 7 8 8 8 8 9 9 10 11 12 14 14

PHN I : M U
1. NU VN
T nhin v x hi l hai khi nim ln nht v gn gi nht vi con ngi. Con ngi ng thi tn ti v l sn phm ca t nhin v x hi, do mi quan h gia t nhin v x hi c th coi l mt trong s nhng vn lm cho con ngi phi t duy nhiu nht. Sng gia th k XXI, con ngi cng phi xc nh r rng mi quan h gia x hi ca h vi t nhin, ng thi quan tm n cc vn mi trng. Vit Nam l mt t nc ang trong qu trnh cng nghip ha hin i ha, v vy cc vn v mi trng cng l mt trong nhng mi quan tm bc thit ca chng ta hin nay. Chng ta cn xc lp t tng, quan im ng n c th gii quyt nhng vn ny mt cch hiu qu nht.

2. MC CH CA TIU LUN
Tiu lun ny c vit vi hai mc ch chnh . Th nht, tiu lun s nu li quan im ca Trit hc Mc Lnin v mi quan h bin chng gia t nhin v x hi. Th hai, qua vic phn tch vn bo v mi trng hin nay Vit Nam, em hi vng tiu lun s phn no ci thin nhn thc v hnh ng ca mi c nhn; t ng gp cho chin dch bo v mi trng ca ton x hi.

PHN II : NI DUNG
1. C S L LUN
1.1 Cc khi nim C hai khi nim c bn m trc ht chng ta cn lm r, l t nhin v x hi. Mt cch khi qut, t nhin l ton b th gii vt cht v cng v tn. Con ngi v x hi loi ngi cng l mt b phn ca t nhin. X hi l hnh thi vn ng cao nht ca vt cht, ly mi quan h ca con ngi v s tc ng ln nhau gia ngi vi ngi lm nn tng. Theo Mc: "X hi khng phi gm cc c nhn ngi. X hi biu hin tng s mi lin h v nhng quan h ca cc c nhn vi nhau". 1.2. Mi quan h bin chng gia t nhin v x hi 1.2.1.T nhin l nn tng ca x hi Ni t nhin l nn tng ca x hi bi l : t nhin ng vai tr v cng quan trng i vi x hi, va l ngun gc ca s xut hin x hi, va l mi trng tn ti v pht trin ca x hi. T nhin l ngun gc ca s xut hin x hi v x hi c hnh thnh trong s tin ha ca th gii vt cht. T nhin l mi trng tn ti v pht trin ca x hi v chnh t nhin cung cp nhng iu kin cn thit nht cho s sng ca con ngi v cc hot ng sn xut x hi. Theo Mc , con ngi khng th sng to ra ci g nu khng c gii t nhin; nh t nhin m lao ng ca con ngi c thc hin, tc ng v t sn xut ra sn phm. Tu chung li, t nhin cung cp mi th cho s tn ti ca x hi, mi th m lao ng ca con ngi cn. Mt khc, chnh lao ng to ra con ngi v x hi, do vai tr ca t nhin vi x hi l v cng to ln. T nhin c th tc ng thun li hoc gy kh khn cho sn xut x hi; c th thc y hoc km hm x hi pht trin bi n l nn tng ca x hi. 3

1.2.2. X hi l b phn c th ca t nhin, gy tc ng ti t nhin Theo nh ngha, t nhin l ton b th gii vt cht tn ti khch quan, bao gm c con ngi v x hi loi ngi.V vy, trc ht, con ngi v x hi cng l mt b phn ca t nhin. Song b phn ny c tnh c th th hin ch: phn cn li ca t nhin ch c nhng nhn t v thc hoc m qung tc ng ln nhau; cn trong x hi, nhn t hot ng chnh l con ngi c thc, hnh ng c suy ngh v theo ui nhng mc ch nht nh. Hot ng ca con ngi khng ch ti sn xut ra chnh bn thn mnh m cn ti sn xut ra gii t nhin. Mt khc, t nhin c tc ng to ln i vi x hi th no th x hi cng tc ng tr li t nhin nh th. Trc ht phi khng nh li rng : x hi l mt b phn ca t nhin; nh vy mi thay i ca x hi cng c ngha l t nhin thay i. Bn cnh , x hi cn tng tc vi phn cn li ca t nhin mt cch mnh m. S tng tc ny c thng qua cc hot ng thc tin ca con ngi m trc ht l qu trnh lao ng sn xut.."Lao ng l mt qu trnh din ra gia con ngi v t nhin, mt qu trnh trong bng hot ng ca chnh mnh, con ngi lm trung gian, iu tit v kim sot s trao i cht gia h v t nhin". V vy, lao ng cng l yu t u tin, c bn nht, quan trng nht to nn s thng nht hu c gia x hi v t nhin. S trao i cht gia con ngi v t nhin th hin ch: t nhin cung cp cho con ngi iu kin vt cht sng v tin hnh hot ng sn xut. V trong qu trnh s dng nhng ngun vt cht ny, con ngi lm bin i n v cc iu kin mi trng xung quanh, tc l lm bin i t nhin mt cch mnh m. Hot ng sng v lao ng sn xut ca con ngi trong x hi l v cng phong ph nn s tc ng vo t nhin cng v cng phong ph ( khai thc khong sn, nh bt c, t rng, y rc thi ra t nhin...). Kt lun li, x hi lun tc ng ti t nhin. Gi y vi sc mnh ca khoa hc cng ngh, cng thm mt lc lng dn s khng l, s tc ng ny cng tr nn mnh m hn bao gi ht.

1.2.3. T nhin - Con ngi - X hi nm trong mt chnh th thng nht Con ngi v x hi khng ch l mt b phn ca t nhin. Hn th na, t nhin - con ngi - x hi cn nm trong mt chnh th thng nht. Theo nguyn l v tnh thng nht vt cht ca th gii th th gii tuy v cng phc tp, a dng v c cu thnh t nhiu yu t khc nhau; song suy n cng n ch c ba yu t c bn l t nhin, con ngi v x hi loi ngi. Ba yu t ny thng nht vi nhau trong mt h thng t nhin - con ngi x hi; bi chng u l nhng dng thc khc nhau, nhng trng thi, c tnh, mi quan h khc nhau ca vt cht ang vn ng. Th gii vt cht lun lun vn ng theo nhng qui lut, tt c cc qu trnh trong t nhin, con ngi v x hi u chu s chi phi ca nhng qui lut ph bin nht nh. S hot ng ca cc qui lut ni lin cc yu t ca th gii thnh mt chnh th thng nht vnh vin v pht trin khng ngng trong khng gian v theo thi gian. Trong chnh th y, con ngi l hin thn ca s thng nht gia t nhin v x hi. Con ngi vn tn ti trong t nhin, l sn phm ca t nhin nhng sau khi con ngi to ra x hi th li khng th tch ri khi x hi. tr thnh mt con ngi ch thc, chng ta cn c sng trong mi trng x hi, trong mi quan h qua li gia ngi vi ngi. Ni cch khc, con ngi mang trong mnh c bn tnh t nhin v bn cht x hi; chnh v th ta c th ni rng con ngi cn l hin thn ca s thng nht gia x hi v t nhin. 1.2.4. Nhng yu t tc ng n mi quan h gia t nhin v x hi C nhiu yu t tc ng n mi quan h gia t nhin v x hi, trong quan trng nht l trnh pht trin ca x hi v s nhn thc, vn dng qui lut t nhin, x hi vo hot ng thc tin ca con ngi. Th nht, mi quan h t nhin v x hi ph thuc vo trnh pht trin ca x hi. Thng qua cc hot ng ca con ngi, lch s t nhin v lch s x hi tr nn gn b v quy nh ln nhau. S gn b v quy nh ny ph 5

thuc vo trnh pht trin ca x hi m tiu ch nh gi l phng thc sn xut. S ra i ca nhng phng thc sn xut mi quyt nh s bin chuyn v cht ca x hi loi ngi. Chnh phng thc sn xut quy nh tnh cht ca mi quan h gia t nhin v x hi v mi phng thc sn xut khc nhau s c nhng cng c lao ng khc nhau khai thc gii t nhin, s c nhng mc ch tin hnh sn xut khc nhau. Khi cng c thay i, mc ch sn xut ca mi ch sn xut thay i th tnh cht ca mi quan h gia x hi v t nhin cng thay i theo. Cho n th k XXI, khoa hc - k thut vn ngy mt pht trin v con ngi coi t nhin khng ch l mi trng sng m cn l i tng khai thc nhm phc v cho hot ng kinh t - x hi.V vy khng hong mi trng xy ra nhiu ni v ang e da s sng ca nhn loi. tn ti v pht trin con ngi phi chung sng ha bnh vi thin nhin, thay i cch i x vi t nhin v tm cch ci to thin nhin. Th hai, mi quan h gia t nhin v x hi ph thuc vo trnh nhn thc v vn dng cc quy lut trong hot ng thc tin. Mi quan h gia t nhin v con ngi c th hin thng qua hot ng ca con ngi. Song con ngi hnh ng theo suy ngh, do mi quan h gia t nhin v x hi ph thuc vo trnh nhn thc, trc ht l nhn thc cc quy lut v vic vn dng n trong cc hot ng thc tin. Nu c mt nhn thc tt i km vi nhng hnh ng theo quy lut, con ngi s to ra mt th gii hi ha, thun li cho s pht trin lu di ca x hi. Ngc li, nu lm tri quy lut, ch khai thc, chim ot nhng ci c sn trong gii t nhin th s ngho nn i ca gii t nhin v vic ph v cn bng h thng t nhin - x hi l khng trnh khi. 2. Vn bo v mi trng hin nay Vit Nam Qua phn trn chng ta thy r rng cn phi bo v mi trng, gn gi s cn bng ca h thng t nhin - x hi nhm m bo s tn ti pht trin lu di v n nh cho x hi loi ngi. Gi chng ta s xem xt vn trong iu kin c th ca Vit Nam.

2.1. Khi qut v mi trng v cc ngun ti nguyn ca Vit Nam 2.1.1. Ti nguyn t Vit Nam Qu t ca Vit Nam c tng din tch hn 33 triu ha, tng din tch t bnh qun u ngi l 0,6 ha (ng th 159 trn th gii). Tt c c hn 16 triu ha t feralit, 3 triu ha t ph sa, t mn vng hn 3 triu ha, t xm bc mu hn 3 triu ha... Tng tim nng d tr qu t nng nghip ca Vit Nam l 10 - 11 triu ha, trong gn 7 triu ha c s dng vo nng nghip, 3 trn 4 trong s l trng cy hng nm. Mn ha, chua phn ha, bc mu ha, ct ln, t trng ng nc, t d b thoi ha, t kh phc hi l nhng vn cn phi lu . 2.1.2. Ti nguyn nc Vit Nam Vit Nam c khong 2345 con sng (di t 10 km tr ln). Tng dng chy ca h thng sng Cu Long l 520 km 3 /nm, ca sng Hng v sng Thi Bnh 120 km3/nm. Nc ngm c th khai thc khong 2,7 triu km3/ngy. n nm 2000, lng nc ly i cho tiu dng Vit Nam tng cng khong 90 n 100 km3 (xp x 30% lng nc sn sinh ra trong lnh th. 2.1.3. Ti nguyn khong sn Vit Nam Nc ta nm gia hai vnh ai sinh khong ln ca th gii l Thi Bnh Dng v a Trung Hi. Vit Nam c hn 3500 m gm, 80 loi khong sn. Mi ch c 270 m c khai thc, gm 32 loi khong sn. Khong sn ch yu l than (tr lng 3 n 3,5 t tn) ; du m (tr lng Vnh Bc b l 500 triu tn, Nam Cn Sn 400 triu tn, Cu Long 300 triu tn, Vnh Thi Lan 300 triu tn) ; qung st (tr lng 700 triu tn) ; kh t thin cng nhin c tr lng ln. Ti nguyn khong vt ca Vit nam c nh gi l to ln, c s cho cng nghip ha.

2.1.4. Mi trng v ti nguyn bin Vit Nam Vit Nam c vng bin rng trn 1 triu km2, c nhiu tim nng v kinh t v c a dng sinh hc cao. Vit Nam c trn 100 loi c c sn lng cao, ngoi ra cn c nhiu hi sn qu nh: cua, mc, s huyt, trai, hu, hi sm, bo ng, ra bin, i mi, ngc trai...Ven b c s, ngao, ip, hu, phi, don vi sn lng hng chc vn tn/nm. Bin Vit Nam nm trong mt trong 5 bo ca hnh tinh. Hn 100 nm gn y c 493 cn bo, trung bnh 4,7 cn/nm. 2.1.5. Ti nguyn rng v a dng sinh hc Vit Nam l nc c ngun ti nguyn rng ln v c gi tr. Nhiu ngi dn sng ph thuc vo rng : Vit Nam c t 7 n 8 triu dn sng rng, 18 triu dn c cuc sng gn vi rng. Rng cho vt liu xy dng, nng lng, dc liu, gien ng vt hoang d. Rng ngp mn l ci ni ca tm c bin, bo tn sinh hc, chng xi mn t, iu ha kh hu, tng nc ngm, chng l lt, xm thc.Thm thc vt phong ph ca rng Vit Nam khin lnh th Vit Nam c mt h ng vt v ngun ti nguyn ng vt v cng a dng v y hp dn. Hn na, chnh ngun ti nguyn ng vt ny tng l ngun cung cp thc phm, l ngun dc liu c o, l nguyn liu ch bin ra cc mt hng m ngh trang im cho cuc sng. Tuy nhin ti nguyn rng Vit Nam li cha c khai thc hp l. Trung bnh hng nm Vit Nam mt 200 ngn ha rng. che ph rng t 37% nm 1943, nm 2000 cn khong 20%(66.420 km2). V a dng sinh hc, Vit nam c a dng sinh hc cao. V thc vt c khong 12.000 loi cy c mch, 10% l c hu; 800 loi ru, 600 loi nm ln. 2300 loi c th dng lm lng thc, thc phm, thc n cho gia sc, ly g, tinh du; 1500 loi cy lm dc liu. di nc ngt v bin c hn 2000 loi to, trong nhiu loi c gi tr dinh dng cao. . Gii ng vt cng v cng phong ph, a dng v thnh phn loi. H ng vt rng Vit Nam khng nhng giu c m cn s hu nhng nt 8

c trng cho h ng vt ng Nam . Khng nhng th, nc ta cng c mc cao v tnh c hu (endemic) so vi cc nc trong vng ph ng Dng. Thin nhin Vit Nam vi s a dng sinh hc c tm c quc t c ch v nh gi cao. Tuy nhin do hot ng khai thc khng hp l cc ngun ti nguyn sinh vt, ph hy mi trng sng, a dng sinh hc Vit Nam ang b e da nghim trng. Nhiu loi ng vt tuyt chng (nh t gic hai sng), s loi b e da ngy cng nhiu. Mt s loi c nguy c b tuyt dit l: t gic mt sng, b xm, b rng, hc c trng, i mi, cc ta...T gic Java (t gic mt sng: Rinoceros sondaicus) l loi c nguy c tuyt chng cao hng u Vit Nam v trn th gii. Vit Nam ch c khong 7 c th loi ny ti Vn quc gia Ct Tin. 2.2. Vn mi trng Vit Nam Do chin tranh tn ph, s gia tng dn s nhanh, s pht trin ca cc ngnh kinh t, ti nguyn mi trngVit Nam b ph hy nhiu. Thc s Vit Nam ang gp nhiu vn v mi trng. Ngy nay Vit Nam ang trong qu trnh cng nghip ha - hin i ha t nc, nn kinh t mi chuyn i sang kinh t th trng. S pht trin cng nghip vi nhng cng ngh t thn thin vi mi trng cng nh h thng chnh sch v thc hin t hiu qu ang lm cho mi trng Vit Nam tr nn nhim hn. C ch th trng cng vi mt b phn nhn dn thiu hiu bit rt c nguy c khai thc n cn kit mi ngun ti nguyn v li nhun. i ngho cng y nhiu ngi vo cnh phi tn ph thin nhin v ming cm manh o hng ngy. Ngay c du lch sinh thi, khi c t chc khng hp l cng ph hy cnh quan mi trng. Rc thi sinh hot, cng nghip, khi bi ngy cng nhiu hn v thc s rt kh gii quyt. By vn mi trng gay cn ca Vit Nam hin nay l : 1. Nn ph rng Nm 1943 nc ta c 37% t ph xanh. Nhng n nm 1975, din tch t ph xanh gim xung cn 29,1% , v nm 1983 ch cn 23,6%. Ch thy vn thay i, kh hu thay i, cnh quan thay i dn n suy thoi a dng sinh hc. 9

2. Suy gim ti nguyn t Dn s ngy mt tng, din tch t bnh qun u ngi v th ngy mt gim. Ngi dn tng cng s dng t cho hot ng nng nghip, nhng v phng thc s dng cha hp l v cha c bin php trit x l cht thi nng nghip nn ti nguyn t ang ngy mt thoi ha trm trng. t b xi mn, ra tri, laterit ha, chua phn ha, mn ha. 3. S dng ti nguyn nc khng hp l. Vic s dng ti nguyn nc bt hp l dn n rt nhiu hu qu : khng gi c nc (v khng c h cha nc hoc k thut iu tit nc thp); thiu nc nghim trng vo ma kh; nhim nc nng n ng bng sng Cu Long; nhim mn do khai thc nc ngm. 4. Ti nguyn khong sn b tn tht do khai thc khng hp l. Than l thin mt 15-20%, hm l mt 30-40%. S dng granit ri ng v hot ng khai thc khong sn cng gy nhim mi trng nng n. Khai thc vng, qu ba bi dn n suy kit ti nguyn. 5. Suy thoi a dng sinh hc Nhiu loi c nguy c tuyt chng. Sch lit k 500 loi ng gp nguy him, 60 loi tuyt chng. Cc h thng vn quc gia xy dng v bo v tt nhng rt kh khn v th l, ngun lc bo v. C 3200 km b bin nhng khng vn sm tu nn ngi dn vn khai thc ba bi vng ven b, nui thy sn khng khoa hc. 6. nhim mi trng t nc, khng kh, rc, cht thi, ting n. Cc khu cng nghip nhim ha cht. 7. Hu qu ca chin tranh: Hin nay cht c trong chin tranh cn nh hng, nhiu ngi cn di chng khng khc phc c. Nhn chung cht lng mi trng Vit Nam ngy mt xu i. 10

Nhng vn mi trng Vit Nam cho thy rt r mi quan h bin chng gia t nhin v x hi : t nhin l nn tng cu thnh x hi, nhng x hi c th tc ng tr li t nhin theo hai chiu hng hoc tch cc hoc tiu cc. 2.3. Nhn ra th gii Tnh trng hy hoi mi trng khng ch nh hng n tng quc gia ring l, m n tc ng n ton th gii. Gi y nhng vn mi trng mang tnh ton cu. Mun gii quyt n cn c s phi hp ca nhiu quc gia. Thay i kh hu l mt vn ton cu. Cc nh khoa hc cnh bo Tri t ang nng ln, v nu tnh trng ny khng c gii quyt th s mang n mt thm ho m con ngi khng th tng tng. Vic gii quyt vn ny cng cn c thi gian, bi kh hu c sc ln. Ngay c khi lng kh thi gy hiu ng nh knh by gi c chm dt mt cch thn k th nh hng ca vic x kh thi t trc vn cn lm tng nhit v mc nc bin trong nhng th k ti. Bn cnh cn c nhiu thm ha ton cu khc cng ang i chng ta. Vi tc tng trng khim tn l 3% mt nm, nn kinh t ton cu trong 50 nm ti s c quy m gp bn ln hin nay. Liu nn kinh t to ln c to ra t cng thng v x hi v mi trng hn mt nn kinh t nh b hn nhiu nh hin nay khng? Hay liu chng ta c gii quyt c vn hay khng? Cu tr li l c. V li thot l pht trin bn vng. Pht trin bn vng (sustainable development) l mt khi nim mi ra i t Hi ngh v mi trng ti Rio de Zanero nm 1992. N c ngha: mt s pht trin c coi l bn vng khi n khng lm nh hng n kh nng cung cp cc nhu cu thit yu cho cc th h mai sau. Nhng ni dung ca pht trin bn vng ch yu l quy hoch v s dng hp l, lu bn cc ngun ti nguyn thin nhin, ch bo v mi trng v gn gi a dng sinh hc, cn bng mt cch hi ha li ch ca ngi dn v cc mc tiu bo v mi trng, ch n gio dc, y t v cuc sng ca nhn dn. 11

Mc tiu 7: m bo s bn vng mi trng - Lng ghp pht trin bn vng vo cc chnh sch quc gia v o ngc s tn tht ti nguyn mi trng. - Gim mt na s ngi khng c kh nng tip cn nc sch - Ci thin ng k cuc sng ca t nht 100 triu c dn xm liu Hu ht vn vt cht cn thit cho nn kinh t trong 50 nm na vn cn cha c xy dng. y l c hi a tiu ch bn vng vo cc d n u t hin nay. Khi s c kh nng thay i c con ng pht trin, vi iu kin c th xy dng c nhng th ch cho php p dng v thc hin nhng chnh sch tt hn. 2.4. Vit Nam hnh ng Trong xu th hnh ng ca th gii, Vit Nam cng c nhng hnh ng c th ca mnh: - T nm 1981 nh nc cho tp hp cc trng i hc, cc vin, thnh lp Chng trnh Quc gia v Bo v mi trng. - Cng tc mi trng nc ta c 3 giai on: + T 1975-1980 : Hi phc. + T 1981-1990 : X l mi trng trong pht trin sau chin tranh. + T 1990 n nay l pht trin mi trng bn vng. - Canada, ta trnh by chin lc quc gia ca mnh v bo v mi trng: + Bo v cc h sinh thi, h nng nghip, thy sn, rng. + Bo v a dng sinh hc. + Khuyn co s dng nng lng tit ch, tit kim. + Bo m cht lng cuc sng cho cng ng. + Bo v mi trng c lin quan ti ton cu. - Nm 1985, Ch tch Hi ng B trng ra ch th Bo v mi trng. 12

- 1991- 2000 ta chp nhn pht trin bn vng hi ngh RIO. - Chng trnh quc gia v pht trin bn vng c ni dung hot ng theo 5 hng l : + C lut l chnh sch v mi trng. + Xy dng cc c quan mi trng. u 1992, B Khoa hc Cng ngh v Mi trng ra i. + Khuyn co phi quan trc v thng tin bo v mi trng. + Xy dng chin lc pht trin bn vng cho ngnh v a phng. + nh gi tc ng mi trng, tai bin mi trng. - 7 chng trnh hnh ng: + Qun l xy dng. + Qun l tng hp lu vc cc sng. + Qun l tng hp vng ven bin, ca sng. + Bo v vng t ngp nc. + Bo v a dng sinh hc, cc vn quc gia. + Kim sot nhim v x l ph thi. - Hai chng trnh h tr l: + Gio dc o to. + Qun l hp tc quc t. Hin nay chng ta c b B Ti nguyn v Mi trng ring qun l cc vn ti nguyn mi trng. Nhng hot ng ny mang li mt s kt qua ban u, song cn phi tip tc duy tr lu di nhm t c chin lc pht trin bn vng ca nc nh. Thc s vn cn rt nhiu nhim v cn phi thc hin.

13

PHN III : KT LUN

Mi trng thc s l mt vn bc thit trong hin ti v tng lai, song gii quyt vn ny khng phi vic mt sm mt chiu m l c mt qu trnh. Qu trnh y c vai tr then cht i vi cuc sng nhn loi nn khng th tin hnh nng vi, s si, thiu t chc. Qua vic nhn thc tt mi quan h gia t nhin, mi trng v x hi; ta to c s u tin cho vic gii quyt nhng vn mi trng hin nay. Nhim v tip theo l phi bin nhn thc thnh hnh ng thc t. Mt mt, chng ta cn c mt t duy di hn i ph vi nhng vn ny, nhng mt khc chng ta phi bt tay vo hnh ng cng sm cng tt. Bo v mi trng tr thnh s mnh ton cu ch khng phi ca ring bt c quc gia no. y l thc s mt th thch cam go nhng chng ta cn phi lm v lm cho thnh cng, bi nu khng cuc sng ca chng ta s b e da, thm ch b hy dit trong tng lai gn hoc xa. TI LIU THAM KHO 1. B GD - T, Gio trnh Trit hc Mc - Lnin, 2004, trang 331- 348. 2. Nguyn Vn Tuyn, Sinh thi v mi trng, 2000, trang 190 - 199. 3. Ngn hng Th gii, Bo co pht trin th gii 2003, trang 27. 4. Trn Hu Dng, Jared Diamond v vn mnh cc x hi loi ngi - Tia sng s 3/2005, trang 19 - 21. 5. WWF Chng trnh ngDng, Vit Nam - Thng tin khi qut, 1999, trang 2, tr 4. 6. WWF, S huyn diu ca t ngp nc, 1999, trang 12 - 13. 7. WWF, Tnh a dng ca s sng, 1999, trang 15. 8. ng Huy Hunh, Bo v v pht trin lu bn ngun ti nguyn ng vt rng Vit Nam, 1997, trang 9, trang 12.

14