TH NGHIM CHUYN DU KH

Bi 1: TNG HP BIODIESEL
I. MC CH: Gip sinh vin hiu r hn v nhin liu sinh hc Tip cn phng php sn xut Biodiesel truyn thng II. DNG C V HA CHT: 1. Dng c: Bnh cu 3 c 500ml Sinh hn nc Nhit k 100oC ng ong 100ml Phu chit 500ml Becher 500ml Becher 250ml Cc ng nc thi Pipet 1ml Bp in t C t Phu Bnh nc ct 2. Ha cht: NaOH cng nghip H3PO4 m c Du thc vt MeOH

(1) (1) (1) (2) (1) (1) (1) (1) (1) (1) (1) (1) (1)

III. CCH TIN HNH: Dng ng ong 100ml ly 125ml du thc vt cho vo bnh cu 3 c. Lp thit b Trong khi ch cho nhit du ln n 60oC, cn chnh xc khong 0.8438g NaOH cng nghip vo becher 250ml, sau cho 31.25ml MeOH vo. Khuy cho NaOH tan trong MeOH. Sau khi NaOH tan ht, cho dd vo bnh cu 3 c. Cn thn v MeOH rt c. Thc hin phn ng ester ha trong 1.5h. Lu phi n nh nhit 60oC. Sau khi phn ng xong, hn hp vo phu chit. Ch n khi hn hp phn pha r rng, chit tch phn Glycerin. Phn Biodiesel th c em i ra. Qu trnh ra gm 3 nc. Nc th nht: dng pipet 1ml ht 0.022ml H3PO4 m c cho vo 5ml nc ct. Nc th 2 v 3 dng nc ct. Cc ln ra l nh nhau v tin hnh nh sau: Biodiesel th c cho vo becher 500ml sau cho nc ra vo, ln bp t khuy khong 3 pht sau cho vo phu tch. Phn nc pha di c tch ra. Sau ln ra cui cng, Biodiesel c sy 115oC trong 1.5h. Gi mu bi sau o cc ch tiu cht lng sn phm.

NHM 7

TH NGHIM CHUYN DU KH

IV. NH GI SN PHM BIODIESEL: Cn lng sn phm thu c nh gi hiu sut thu Biodiesel. Da vo th biu din s ph thuc ca % metyl ester trong hn hp sn phm vo nht ca hn hp nh gi kh nng chuyn ha ca triglyceride trong du thc vt. nh gi cht lng sn phm theo tiu chun ASTM D6751 theo cc ch tiu sau: o nht ng hc ca Biodiesel 40oC theo ASTM D445. o hm lng cn carbon ca Biodiesel theo ASTM D4530 (tiu chun tng ng ASTM D189). o im chy v im vn c ca Biodiesel theo ASTM D2500 v ASTM D97. V. KT QU TN: Hiu sut c xc nh t khi lng biodiesel thu c. chuyn ha c xc nh t nht ca mu (bi 2) da vo th biu din s ph thuc ca % metyl ester trong hn hp sn vo nht. Khi lng (g) Th tch (ml) Hiu sut (%) Biodiesel 103 120 96 chuyn ha (%) 90

NHM 7

TH NGHIM CHUYN DU KH

Bi 2: NHT NG HC (KINEMATIC VISCOSITY)

I. NGUYN TC: Phng php ny, theo tiu chun ASTM D445 nhm xc nh nht ng hc ca cc sn phm du m trong cng nh c, bng cch o thi gian mt th tch cht lng xc nh chy qua mt mao qun thy tinh di tc dng ca trng lc . nht ng hc l kt qu tnh c t thi gian chy v hng s tng ng ca nht k . II. THIT B: Nht k mao qun thy tinh ph hp vi nht ca mu xc nh. B iu nhit. Nhit k chnh xc. ng h bm giy. III. CCH TIN HNH: Gi nhit b iu nhit n nh theo yu cu th nghim, nhit phng v o 100 C. Nht k s dng phi sch, kh v thch hp vi cht lng cn xc nh nht. Loi c mao qun rng c dng cho cc cht lng c nht cao, loi c mao qun hp dng cho cht lng c nht thp hn . Nht k s dng thch hp phi c thi gian chy ln hn 200 giy. Np cht lng vo nht k vi th tch thch hp ty theo thit k ca mi nht k. i vi nht k Cannon Fenske, th tch cht lng s dng l 7 ml i vi sn phm trong v 12 ml i vi sn phm c . Nu cht lng c cha cc cu t rn th phi lc loi b. Nht k c np mu c gi trong b iu nhit khong 30 pht m bo t n nhit cn kho st nht. Chnh li lng cht lng trong nht k nu cn thit. Dng dng c to lc ht hay y cho mc cht lng trong mao qun ln cao hn mc nh du th nht khong 5 mm. cht lng chy t do v dng ng h bm giy xc nh thi gian cht lng chy t mc nh du th nht n mc nh du th hai . Lp li qu trnh ny. Kt qu ghi nhn nu sai s gia hai ln o nh hn hay bng 0.2 %. IV. KT QU TH NGHIM V TNH TON: Nhit 40oC Mu TN Loi nht k Hng s C Biodiesel Du nhn 100 R317 300 F819 0.01395 0.2483

t1 (s) 440 495

t2 (s) 443 497

ttb (s) 441.5 496

(cSt) 6.1589 123.1568

Nhit 100oC Mu TN Loi nht k Du nhn 150 K919

Hng s C 0.03617

t1 (s) 418

t2 (s) 416

ttb (s) 417

(cSt) 15.08289

NHM 7

TH NGHIM CHUYN DU KH

V. TR LI CU HI: 1. ngha ca nht: c trng cho kh nng bi trn ca sn phm. c trng cho kh nng lu chuyn ca sn phm. Sn phm c nht cng cao th kh nng lu chuyn cng km. Lin quan n kh nng to sng ca nhin liu. nht cng cao, kh nng to sng cng kh. 2. Gii thch s khc nhau khi o nht cc sn phm trong v c: Ty theo sn phm l trong hay c m ngi ta la chn loi nht k mao qun thy tinh cho ph hp. C th: i vi sn phm trong, cc sn phm sng mu ta s dng nht k chy thun v ta c th quan st c d dng mc cht lng khi cho sn phm chy t mc nh du th nht n mc nh du th hai. i vi cc sn phm c hay sm mu, ta phi s dng nht k chy ngc c th quan st c mc cht lng khi cho sn phm chy t mc nh du th nht n mc nh du th hai. Nu s dng nht k chy thun cho loi sn phm ny, do hin tng dnh t ta khng th quan st c mc cht lng trong nht k o thi gian chy chnh xc. V th kt qu th nghim s sai lch rt nhiu 3. nh gi sn phm th nghim . Sn phm th nghim l du nht Shell Advance dng cho xe mt.

NHM 7

TH NGHIM CHUYN DU KH

Bi 3: IM VN C V IM CHY
I. NGUYN TC : im vn c l nhit ti sn phm dng trong bt u b c . y l du hiu ca s hnh thnh cc vi tinh th trong qu trnh lm lnh sn phm . im vn c c xc nh theo tiu chun ASTM D2500 . Nu tip tc h nhit ca sn phm , kch thc ca cc tinh th s tng dn ri chng s kt t lm sn phm ng c dn . n mt nhit t o no tr i , sn phm khng chy c na . im chy t c nh ngha l t = t0 + 3 o C im chy c xc nh theo tiu chun ASTM D97 Hai thng s ny c xc nh trn cng mt thit b tiu chun .

II.

CCH TIN HNH : B lm lnh s dng cht ti nhit l ethylene glycol . Trc khi th nghim phi lau kh v sch tm m y , vng m v mt trong ng bao ngoi . 1.Xc nh im vn c ca Biodiesel : Mu Biodiesel ban u phi a n nhit cao hn t nht l 15oC so vi im vn c d on . Rt mu vo bnh th nghim n vch quy nh v ng nt bnh . t nhit k sao cho bu nhit k tip xc vi y bnh t bnh vo trong b lm lnh lm lnh mu dn dn . Nu lp m ngng ng trn b mt bnh th nghim gy kh khn th dng khn sch c tm ru ethanol lau . Thao tc ny phi tin hnh tht nhanh . C mi mt oC quan st trong ca sn phm . Khi quan st thy biu hin c hay m xut hin u tin y bnh , ghi nhn nhit . l im vn c . 2. Xc nh im chy ca Biodiesel: Mu Biodiesel c a n nhit cao hn t nht l 15 oC so vi im chy d on Rt mu vo bnh th nghim n vch quy nh v ng nt bnh . t nhit k sao cho bu nhit k ngp trong mu v im bt u ca mao qun nm di b mt ca mu 3mm . t bnh vo trong b lm lnh lm lnh mu dn dn . Trong qu trnh lm lnh , c mi 3oC , bnh th nghim li c ly ra quan st v t li trong b . Cho n khi quan st thy cht lng trong bnh khng chy c na khi t bnh th nghim v tr nm ngang trong 5s . Ghi nhn nhit to . im chy l nhit c ln cui cng t0 cng thm 3oC .

NHM 7

TH NGHIM CHUYN DU KH

III.

KT QU TH NGHIM V TNH TON : im vn c : - Ln 1 : t = 15oC - Ln 2 : t = 15oC im chy : - Ln 1 : t = 13oC - Ln 2 : t = 13oC .

IV. 1

TR LI CU HI : S khc nhau v ngha ca im vn c v im chy : im vn c cho bit nhit ti cc tinh th sp bt u xut hin trong nhin liu . im vn c khng thch hp th thnh phn sp trong nhin liu d b kt tinh v lm cn tr qu trnh phun nhin liu vo ng c t . im chy ca nhin liu l nhit thp nht m nhin liu vn gi c cc tnh cht ca cht lng . im chy c lin quan n kh nng bm nhin liu . Ta c th thay i im chy ca nhin liu bng cch cho thm cc ph gia h im ng c , cc ph gia ny c nhim v bin i cu trc ca cc tinh th sp , khng chng hnh thnh cc cu trc bn vng . Nh cc ph gia ny c th lm gim im chy ca nhin liu mc d im vn c khng thay i . 2. Ti sao v tr t ca nhit k l khc nhau khi xc nh im vn c v im chy? Khi xc nh im vn c ta phi t nhit k tip xc vi y bnh v y bnh s l ni c nhit thp nht nn tinh th s xut hin y trc tin . Nu t nhit k cao hn , nhit hin th trn nhit k s khng ch chnh xc nhit mu bt u xut hin tinh th . Khi xc nh im chy ta li t nhit k sao cho bu cm nhit ngp trong mu v im bt u ca mao qun nm di b mt ca mu 3mm . y chnh l v tr c nhit cao nht trong mu , v th nu ti nhit ny , mu khng chy c na th ti mi v tr khc mu cng s b ng c hon ton . 3. Nu ngun gc v nh gi sn phm th nghim . Ngun gc : Sn phm th nghim l Biodiesel do nhm t tng hp. nh gi : im vn c v im chy ca du kh thp, do iu kin nhit nh nc ta, khng s du b ng c khi nhit thp.

NHM 7

TH NGHIM CHUYN DU KH

Bi 4: CN CARBON CONRADSON
I. NGUYN TC :
Cn cacbon conradson ca sn phm du l hm lng cn than hnh thnh sau khi tin

hnh t chy mu du theo tiu chun ASTM D 189. Phng php kim nghim ny ni chung ch p dng cho cc sn phm tng i kh bay hi.
Nguyen tac ca phng php ny l xc nh khi lng cn than to thnh sau khi cho

un nng, bay hi v nhit phn ( bao gm cc qu trnh cracking, cc ha) mt lng mu trong iu kin quy nh.

II. CCH TIN HNH :

Lc mnh mu kim nghim, hm nng nu thy cn thit lm gim nht ca mu. Cn 5g mu du ( khng cha hi m v cc cht l lng) vi chnh xc 2.5mg cho vo chn s cn b trc v c sn 2 ht thy tinh ng knh c 2.5mm. t chn mu ny vo trong chn st trong ( chn Skidmore). San bng ct trong chn st ngoi ri t chn Skidmore vo trong chnh gia chn st ngoi. y np ca c hai chn Skidmore v chn st ngoi. Np chn st ngoi c y h cho php hi to thnh t do thot ra ngoi. t tam gic m Ni-Cr ln king hoc vng thch hp. t bao cch nhit ln trn. t cm chn mu vo bao cch nhit sao cho y chn ngoi da vo tam gic m, y np chp ln ton b phn b nhit u trong sut qu trnh th nghim Dng n kh cp nhit vi ngn la cao v mnh sao cho thi k bt chy l 10 pht. Khi khi xut hin pha trn ng khi, nhanh chng di chuyn hoc nghing ngn n sao cho ngn la n kh trn thnh chn t chy hi. Sau tm thi b ngun nhit ra ngoi v trc khi t tr li, iu chnh bng cch vn van trn ng dn kh t sao cho hi bt chy mt cch u n vi ngn la trn ng khi nhng khng vt qu cu bt ngang ca si dy lm mc. C th tng nhit, nu cn, khi khng thy ngn la chy trn ng khi. Thi gian t chy s l 13 pht. Nu khng th t c c hai yu cu v thi gian t chy v ngn la th yu cu v thi gian t chy quan trng hn.
NHM 7 7

TH NGHIM CHUYN DU KH

Khi m hi ngng chy v quan st khng thy ngn la th iu chnh li n t v gi nhit phn di v y ca chn st ngoi c my tm, gi nh th ng 7 pht. Tng thi gian un nng s l 30 pht, c th ko di them giai on trc lc t chy v thi gian chy. Ly n t ra v cho thit b ngui cho n khi khng cn khi, sao m np trn chn Skidmore. Dng kp h nng ly chn s ra v t vo trong bnh ht m, ngui ri cn. Tnh phn trm khi lng cn cacbon theo lng mu ban u.

III. KT QU TH NGHIM :
Ln 1: S liu th nghim

m chn = 15.9167 (g) m du = 10.0023 (g)

Kt qu:

m cn = 0.016 (g)
%C = Ln 2: S liu th nghim 0.016 = 0.16(%) 10.0023

m chn = 18.4965 (g) m du = 10.0017(g)

Kt qu:

m cn = 0.015 (g)
%C = 0.015 = 0.15(%) 10.0017

IV. TR LI CU HI
1. ngha ca cn Cacbon : - cc ha (cn cacbon) l i lng c trng cho kh nng to cc phn cn du m. i lng ny cng cao th hiu sut cc thu c cng cao. Mt khc hm lng cc conradson cao cn c ngha l hm lng nha v asphalten trong du m s cao, c th sn s dng cn du m loi ny sn xut bitum nha ng vi hiu sut v cht lng tt. - Ch tiu ny thng xc nh vi DO, FO v du nhn, hm lng cn cao th khi chy s gy nhim mi trng nhiu hn, to ma st gy mi mn ng c 2. Phn bit tro v cn Cacbon : - Tro l phn khng chy c. - Cn l phn cn li sau khi lm bc hi v phn hy sn phm du m. Cn l sn phm chy ca du trong iu kin thiu khng kh.
NHM 7 8

TH NGHIM CHUYN DU KH 3. Cc ph gia c trong sn phm ( nh alkyl nitrat trong DO, ph gia ty ra trong du

nhn) s lm cho gi tr ca cn Cacbon thu c khng ng. Gii thch : Cc loi ph gia dng trong sn phm du m a s l cht hu c. Khi ta thm ph gia, tc l thm 1 lng ln cacbon vo sn phm du m, v lng cacbon ny s cn li trong thnh phn cn. 4. nh gi sn phm th nghim : hm lng cn trong mu nh th l kh cao.

NHM 7

TH NGHIM CHUYN DU KH

Bi 5: NG CHNG CT ASTM
I. NGUYN TC : ng chng ct ASTM xc nh phm vi thnh phn trong sn phm du m . Da vo ng cong chng ct ny ta s nh gi c tnh bc hi ca sn phm du m . Phng php o : da vo tiu chun ASTM D86 . Phng php ny p dng c cho hu ht cc loi sn phm chnh ca du m ngoi tr bitum v kh ha lng . Nguyn tc : Chng ct 100 ml sn phm trong h thng bnh cu c nhnh ngang , khng c hi lu, ng sinh hn c ngm trong hn hp nc . Cc iu kin khc theo tiu chun . Quan st v ghi nhn cc nhit si tng ng vi cc th tch ngng t thu c , t nhng s liu thu c tin hnh hiu chnh v xy dng ng cong chng ct ASTM . I. CCH TIN HNH : 1. Ra sch b dng c chng ct v sy kh trc khi tin hnh th nghim. nc vo y b ngng t . 2. ong 100 ml mu vo bnh chng ct hnh cu , ch nghing bnh cu sao cho ng nhnh quay ln pha trn sn phm khng b lt vo ng nhnh . y ming bnh bng nt lie c cm nhit k sao cho mp trn bu thy ngn ngang vi mp di ca ng nhnh . 3. Lp dng c theo gio trnh th nghim . Di y bnh chng c lt thm ming m s. Ch lm kn cc khe h cc nt . Ly bng gn y ln ming ng hng trnh sn phm chng b bay hi gy ra hao ht . 4. V sn phm chng ct trong th nghim l xng t nn phi m bo b lm lnh lun c gi nhit t 0 5 oC bng cch dng nc . 5. Bt b phn un nng bnh chng ct , iu chnh tc un sao cho t lc bt u chng cho n khi hng c git u tin l 5 10 pht . Ghi nhn nhit khi git ct u tin xut hin . y chnh l im si u to . 6. Sau lp tc t thnh ng hng st vo u ng ngng sn phm ct chy ra theo thnh ng cho khi sng snh . Tip tc ct , quan st v ghi nhit tng ng vi cc th tch ngng t c l 5 , 10 , 20 , 30 , 40 , 50 , 60 , 70 , 80 , 90 , 95 ml . Ch iu chnh tc un nng thch hp t tc ct l 4 5 ml/ph ( khong 2s/git ) . 7. Tip tc un , nhit d s tng ri gim mc d trong bnh chng vn cn mt t sn phm . Ghi nhn nhit cao nht trong sut qu trnh chng ct . y chnh l im si cui tc . Ghi nhn th tch tng ct c Vng . 8. Chng ct xong , tt b phn un nng , ngui , tho dng c . phn cn cn li trong bnh vo ng ong 5ml . Ghi nhn th tch phn cn Vc .

NHM 7

10

TH NGHIM CHUYN DU KH

II. KT QU TH NGHIM V TNH TON : V (ml) 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90 93 95 Td Tc Vng Vcn T (0C) Ln 1 Ln 2 54 58 60 63 65 68 70 71 75 76 82 83 88 89 94 95 100 101 106 107 113 113 120 120 127 127 136 137 148 147 162 161 174 172 196 197 206 208 46 44 206 208 93 ml 95 ml 1,4 ml 0,9 ml

Kt qu TN ln 2 tin cy hn ln 1, do ta dng kt qu ln 2 tnh ton, v th. Th tch phn mt mt : Vm = 100 ( Vng + Vc ) Vm = 100 ( 93 + 1,4 ) = 5,6 ml

NHM 7

11

TH NGHIM CHUYN DU KH

III. TR LI CU HI : 1. Nu r sn phm em th nghim ( loi g , ngun gc ). Sn phm em i chng ct l xng RON 92 ca Petrolimex . 2. Cch xy dng ng cong chng ct hiu chnh phn mt mt . T cc s liu th nghim , tin hnh tnh ton xc nh % th tch ct c trung bnh , th tch cn trung bnh v th tch kh khng ngng trung bnh Tin hnh xy dng ng chng ct ASTM theo % th tch ct c trung bnh v nhit si tng ng . to = 44 o C ng vi % tt = 0 % toc = 199 o C ng vi % tt = 95 % Lng kh khng ngng Vm l lng kh bay hi c nhng khng ngng t c . Chnh iu ny dn n s hao ht gia lng th tch ct c v th tch cn so vi th tch mu em i chng ct lc ban u . hiu chnh ng cong ASTM theo phn th tch mt mt , ta c th i trc ta sang tri mt khong ng bng Vm . By gi trc honh s ch gi tr % th tch bay hi v trc tung ch nhit si

NHM 7

12

TH NGHIM CHUYN DU KH Lng th tch cn chnh l phn th tch cn li nm bn phi ca th ASTM . 3. ngha ca ng cong chng ct ASTM , dim si u , im si cui ngha ca ng cong chng ct ASTM : Xc nh phm vi thnh phn trong sn phm du . nh gi s b hm lng cc phn nh, trung bnh v phn nng cng nh tnh bc hi ca sn phm . Cho bit khong nhit si ca sn phm : ts tsc ngha ca im si u : m bo hm lng phn on nh cn thit ng c khi ng c d dng . im si u thp ngha l sn phm c nhiu cu t nh , d ha hi nhit thp , nhanh chng si m ng c v phn b u gia cc xylanh , gip ng c khi ng d dng . Tuy nhin nu im si u qu thp th nhin liu qu d ha hi s gy ra hao ht qu mc v to ra cc nt hi trong cc ng dn n ng c , ngn cn nhin liu chy vo b ch ha kh hoc vi phun nhin liu . Bn cnh qu trnh khi ng li ng c cng gp nhiu kh khn do phn ln cc cu t nh ha hi v trong nhin liu lc ny ch cn li cc cu t trung bnh v nng . Ngc li im si u qu cao ngha l sn phm c t cu t nh , kh ha hi nhit thp , do ng c s kh khi ng khi tri lnh . ngha ca im si cui : Gii hn hm lng cc hydrocacbon nng nhm m bo cho nhin liu chy hon ton , chy tt , chy sch . im si cui cao ngha l hm lng cu t nng trong sn phm nhiu lm nhin liu kh ha hi , chy khng ht d to cc , to cn than trong bung t . 4. nh gi sn phm th nghim . Theo tiu chun TCVN 6776 : 2000 i vi xng t khng pha ch , sn phm em i chng ct t yu cu cht lng . C th : ts = 44oC tsc = 208oC < tc tiu chun = 215 oC ( max )

. Thnh phn ct phn on : % th tch ct c ts th nghim 10 % th tch 60 50 % th tch 106 90 % th tch 196

ts tiu chun ( max ) 70 120 190

Th tch cn : Vc = 1,4 ml = 1,4 % th tch < 2 % th tch theo tiu chun (max) NHM 7 13

TH NGHIM CHUYN DU KH

Nhn xt : Sn phm t tiu chun cht lng TCVN 6776 : 2000 . Sn phm c hm lng cu t nh tng i nhiu , hm lng cu t nng tng i t .

NHM 7

14

TH NGHIM CHUYN DU KH

Bi 6:

T TRNG IM CHP CHY CC KN

A. XC NH T TRNG BNG T TRNG K (HYDROMETER) I. NGUYN TC: Theo tiu chun ASTM D1298, p dng cho du th v cc sn phm du kh dng lng, t trng c xc nh bng t trng k thy tinh. Phng php xc nh ny da trn nguyn tc ca sc y Archimede. II. III. 1. 2. THIT B TH NGHIM: T trng k thu tinh ng ong Nhit k

CCH TIN HNH : Nguyn liu : Du DO (nhn hiu Petrolimex) Cch tin hnh TN: Rt nh nhng mu th, trnh to bt kh, vo ng ong vi lng thch hp sao cho t trng k ni khi th vo v c c s. Nu c bt kh tp trung b mt mu, dng ming giy lc ly chng i. Cm pha trn t trng k ri th t t vo ng ong ng mu. Trnh mu thm t phn khng chm ca t trng k. Dng nhit k khuy mu lin tc. Khi nhit t cn bng, ghi nhit ca mu v ly nhit k ra. Ko t trng k ln khi cht lng khi 2 vch v sau th xung. cho t trng k ni t do, trnh chm vo thnh ng ong. Khi t trng k ng yn, t mt v tr thp hn mc cht lng v a ln t t cho n khi ngang bng vi mt thong ca cht lng ri ghi gi tr c c trn thang chia ca t trng k. Ngay sau , dng nhit k khuy cn thn ri ghi nhit ca mu th. Nu nhit ny khc vi nhit trc hn 0.5oC, o li t trng. Tin hnh th nghim 2 ln. Ch : + Nhit ca ng ong, t trng k v mu th phi gn nhu nhau. + Nhit mi trng khng thay i qu 2oC

III. KT QU TH NGHIM: T trng tiu chun: d420= d4t + .(t-20) Trong : t- nhit ca mu th khi o - h s hiu chnh (tra bng) Mu DO: Ln 1 Ln 2 Nhit mu (oC) 31 31 d4t 0.816 0.816 0.000752 0.000752 d420 0.824 0.824

NHM 7

15

TH NGHIM CHUYN DU KH IV. TR LI CU HI 1. ngha ca t trng: c trng cho nng nh ca nhin liu, th hin mi quan h gia th tch v khi lng, c s dng trong tn tr, vn chuyn, bun bn, l con s n gin nhng c th nh gi khi qut sn phm. Nu 2 nhin liu c cng gii hn nhit si th nhin liu no c t trng cao hn th thng c hm lng hydrocacbon thm v napthenic cao hn, t trng thp thng cha nhiu parafins. Nhit tr (trn 1 n v khi lng) ca nhin liu c xu hng gim khi t trng tng. 2. Ti sao phi qui i t trng v iu kin tiu chun: Do t trng l thng s ban u nh gi cht lng sn phm phc v cho qu trnh tn tr, vn chuyn, mua bn. T trng ph thuc ch yu vo nhit , v vy phi chuyn v iu kin tiu chun c th nh gi cht lng sn phm, giao dch, mua bn c thun li hn 3. Ti sao khi thao tc trnh mu thm t phn khng chm ca t trng k: V nu iu xy ra s lm tng khi lng ca t trng k (do phn dnh t ny ngoi phn cht lng nn khng chu sc y Archimede), dn n t trng k s chm su hn v gy sai bit trong th nghim. B. XC NH T TRNG BNG BNH O T TRNG (PICNOMETER) I. NGUYN TC: Phng php ny dng xc nh t trng ca du th v cc sn phm du kh trng thi lng hoc c bng dng c Picnometer. Nguyn tc l xc nh t s gia khi lng ca mu v khi lng ca nc c o cng 1 th tch ti nhit xc nh. II. III. 1. 2. THIT B TN : Picnometer loi c mao qun nt Pipet Nhit k ASTM Cn vi chnh xc 0.0001 g Nc ct CCH TIN HNH : Nguyn liu : Du DO (nhn hiu Petrolimex) Cch tin hnh: Cn Picnometer rng, c lm kh v sch, vi chnh xc 0.0002g. Ta c M1. Dng pipet cho nc ct vo n ming Picnometer cn. y nt mao qun v dng giy lc lau kh phn nc d trn ra pha ngoi ri em cn chnh xc n 0.0002g. Ta c M2. Xc nh nhit ca mu nc ct. b nc v lm kh Picnometer. Dng pipet ly mu sn phm du m cho vo Picnometer. i vi mu c nht cao v c, lm nng mu n 50-60oC ri rt mu vo Picnometer v 16

NHM 7

TH NGHIM CHUYN DU KH ngui. Trnh lm rt mu ln thnh Picnometer. y nt mao qun v dng giy lc thm kh phn du d trn qua nt. Cn chnh xc n 0.0002g. Ta c M3. Xc nh nhit ca mu du. Ra sch v lm kh Picnometer. IV. KT QU TN: M1 (g) 12.9776 13.2314 M2(g) 37.8138 38.6936 M3 (g) 33.1816 33.9932 TH20(oC) 32 32 Tdu(oC) 32 32 d 0,813 0,815 0.000752 0.000752 d420 0.822 0.824

Ln 1 Ln 2

V. TR LI CU HI: 1. Cch chuyn i d sang chun d420 : M 3 M1 d= d4t = M 2 M1 d420 = d4t + .(t-20) 2. So snh t trng xc nh bng t trng k v picnometer: Mc d 2 phng php hon ton khc nhau nhng kt qu tnh ton kh gn nhau (0.824 so vi 0.822) C. IM CHP CHY CC KN: NGUYN TC: Th nghim c tin hnh theo tiu chun ASTM D56, s dng cho cc cht lng c im chp chy nh hn 93oC, ngoi tr cc bitum lng v nhng cht lng c khuynh hng to thnh mng trn b mt. Nguyn tc l mu c t trong thit b th nghim c np ng v c gia nhit mt tc truyn nhit n nh, mt ngn la nh c kch thc tiu chun c a vo cc phm vi qui nh. im chp chy ghi nhn l nhit thp nht m ti khi a ngn la th vo hn hp, phn hi nm pha trn mu tr nn bt lachp chy. CCH TIN HNH: Th nghim phi c tin hnh trong iu kin kn gi . Mu du diesel c gi trong bnh kn trnh tht thot cc cu t nh v c gi nhit thp hn nhit chp chy d on t nht 11oC. ong 50 ml mu cho vo cc v trnh lm t phn cc pha trn mc cht lng. Ph v ht bt kh trn b mt mu. Lau sch mt trong ca np bng vi sch hay khn giy, gn np v nhit k vo ng v tr. Nhit k ASTM o nhit ca mu, nhit k ru dng o nhit ca cht ti nhit trong bnh trung gian. Cht ti nhit s dng y l hn hp Nc v Ethylene Glycol vi t l 1:1. Thp ngn la th v iu chnh kch thc ca n bng vi kch thc ca ht gn trn np. iu chnh nhit cung cp t c tc 3oC/ pht . Tc gia nhit phi c tun th nghim ngt m bo th nghim cho kt qu ng . NHM 7 17 II. I.

TH NGHIM CHUYN DU KH Khi nhit ca mu trong cc th thp hn 6oC so vi nhit chp chy d on th bt ngn la th v vn hnh c cu trn np hng ngn la th vo bn trong khng gian hi ca cc ri nhanh chng ng li. Thi gian dnh cho thao tc khong 1 giy v trnh bt k s sc no trong qu trnh m v ng ngn la th . Lp li vic th sau mi ln mu tng nhit ln 1oC Quan st khi ngn la th gy ra s bt la r rng khng gian bn trong cc, nhit quan st v ghi nhn c lc ny l nhit chp chy. Ngng th nghim v tt ngun nhit. Nng np ln v lau sch nhng ch bn. Ly cc ng mu ra, mu v lau kh. Tin hnh th nghim 2 ln. Chnh lch gia 2 ln khng qu 1oC. III. KT QU TN: Ln 1: t1 = 61oC Ln 2: t2 = 60oC t = ( t1 + t2 ) / 2 = 60.5oC

TR LI CU HI: 1. ngha ca im chp chy : L mt trong nhng ch tiu nh gi mc d bt chy ca nhin liu cng nh thi gian cm ng trong ng c . C ngha quan trng i vi qu trnh vn chuyn v tn tr nhin liu. Nhit chp chy qu thp rt d gy chy n. Khi s dng nhin liu Diesel nhng ni bung kn th phi chn loi nhin liu c nhit chp chy cao an ton phng chng chy n. Nhit chp chy qu thp cng l du hiu cho thy nhin liu trong qu trnh tn tr b ln cc sn phm nh khc. Nhit chp chy khng c ngha i vi cht lng ca nhin liu khi nh gi trn gc tnh nng k thut ca cc thit b s dng n. 2. Ti sao phi tin hnh th nghim trong iu kin kn gi ? Nu tin hnh th nghim trong iu kin c gi, phn hi hnh thnh bn trn mu s b gi lm xo trn, dn n tht thot cu t nh khi thao tc m np a ngn la th vo bn trong cc. S xo trn ny s lm sai lch kt qu th nghim. Mt khc gi s lm tt ngn la th gy kh khn trong vic o nhit chp chy cc kn. 3. Mu trong cc sau khi th nghim ln 1 dng li cho th nghim ln 2 c khng? Ti sao? Mu trong cc sau khi th nghim ln 1 khng th dng li cho th nghim ln 2 v sau khi th nghim ln 1, cc cu t nh trong mu b bay hi phn ln, trong mu by gi ch cn li cu t trung bnh v nng. Nu o nhit chp chy cc kn ca phn mu cn li ny s c nhit chp chy cc kn cao hn. iu ny s lm sai lch kt qu th nghim. 4. nh gi mu th nghim: Mu du Diesel th nghim c nhit chp chy cc kn l 60.5 oC. Da vo tiu chun cht lng Du Diesel loi thng thng TCVN 5689:1997, nhit chp chy cc kn min l 50oC. Vy mu t tiu chun cht lng.

IV.

NHM 7

18

TH NGHIM CHUYN DU KH

NHM 7

19

TH NGHIM CHUYN DU KH

Bi 7:

IM CHP CHY CC H

I. NGUYN TC : Phng php ny da theo tiu chun ASTM D92 (cc h CLEVELAND), nhm xc nh im chp chy v bc chy cho cc loi sn phm du m nng nh du FO, du nhn, bitume, c im chp chy > 80 0C. Nguyn tc ca phng php l gia nhit t t mt lng mu xc nh trong cc h cho n lc xut hin chp chy khi cho ngn la nh c kch thc tiu chun ngang qua ming cc. Nhit thp nht m ti hi trn b mt cht lng bt chy c ghi nhn l nhit chp chy. xc nh im bc chy, th nghim tip tc cho n khi ngn la th lm mu trong cc bc chy. II. THIT B : Thit b gia nhit bng in tr, c c cu th. Nhit k ASTM Cc un

III. CCH TIN HNH : 1. Nguyn liu: Du nhn 2. Cch tin hnh: mu vo cc th ti vch chun, nu mu c nht cao hay cht rn th cn un chy mu trc, nhng khng nn vt qu 560C di im chp chy. Gn nhit k v tr thng ng sao cho du khc trn nhit k thp hn 2mm so vi ming cc. Thp ngn la, iu chnh kch thc ngn la th bng vi kch thc ht so snh (3.2 4.8 mm) Tc t nng mu ban u l 14170C/pht. Khi nhit di im chp chy d on khong 560C, gim tc t nng xung cn 560C/pht. Khi nhit di im chp chy d on 280C, bt u th bng cch cho ngn la th di chuyn nhanh qua tm cc th (khong 1s). Lp li th nghim sau mi 2s. Ghi nhn im chp chy khi s bt la xut hin ti bt c im no trn b mt mu. Trnh nhm ln vi qung sng xanh xut hin quanh ngn la th. xc nh im bc chy tip tc nng nhit mu vi tc 5-60C/pht. Tip tc th bng ngn la sau mi 2 pht cho n khi b mt mu bc chy, s chy duy tr trong 5s th chp nhn. Ghi nhn nhit ny: l im bc chy. Ngng th ngim, tt ngun nhit, mu, lau sch cc bng dung mi thch hp, loi b cc vt du hay cn cn bm li. Lp li th nghim ln 2. Ghi nhn p sut trong mi ln o. 3. Ch : Mu trong bnh kn trnh tht thot cu t nh. Khng o th nghim hai ln trn cng mt mu. Th nghim trong iu kin kn gi. Trong khong 170C gn vi im chp chy, trnh ph hng lp hi trn b mt mu (di chuyn nh nhng v khng th gn cc) i nhit th nghim thp tng i mi ly nhit k ra trnh lm hng nhit k.

NHM 7

20

TH NGHIM CHUYN DU KH IV. KT QU TH NGHIM: Ln 1 Ln 2 V. 1. p sut, mmHg 760 760 im chp chy, 0C 246 248 im bc chy, 0C 286 285

TR LI CU HI: Cc yu t nh hng n kt qu thu c : Qu trnh iu chnh tc gia nhit. iu kin th nghim cha kn gi (c qut, gn ca s) Khong cch gia bu nhit k v ming cc. Lc u mu trc khi lm th nghim.

2. Phn bit im chp chy v im bc chy : im chp chy l nhit m ti sn phm c gia nhit trong cc iu kin chun to ra mt lng hi chp chy khi c ngn la th. im bc chy l nhit ti sn phm bt u bc chy v duy tr s chy khong thi gian ln hn 5s khi sn phm c gia nhit vi s hin din ca ngn la th. im bc chy ln hn im chp chy. 3. nh gi mu th nghim : Mu th nghim c im chp chy kh cao(246 2480C )

NHM 7

21