ok Hafif Aralar letme Ynetmelii (SHY-6C) BRNC KISIM Ama, Kapsam ve Tanmlar

Ama MADDE 1- 2920 sayl Trk Sivil Havaclk Kanunu'na dayanlarak hazrlanan bu Ynetmeliin amac, Trkiye hava sahas iinde uacak ok hafif hava aralarnn satandartlarn, iletme faaliyetlerini ve uu kurallarn dzenlemektir. Kapsam MADDE 2- Bu Ynetmelik, ok hafif hava aralar ile umak ve uurmak iin izin ve iletme ruhsat almak zere mracaat edecek, gerek ve tzel kiilerde aranlacak artlar, izin ve iletme ruhsat verilmesine ait esaslar vebu tr faaliyetlerde uygulanmas zorunlu usul ve standartlar kapsar Tanmlar MADDE 3- Bu ynetmeliikte geen: "Bakanlk" terimi, Ulatrma Bakanl'n, "ok Hafif Hava arac" terimi, motorlu ve motorsuz ok hafif hava aralarn, "Motorlu ok hafif hava arac (Ultralight)" terimi, Ek-1'deki limitlerde snrlandrlan sportif, elence, eitim ve ticaret amacyla kullanlan hava aralar; "Motorsuz ok hafif hava arac (Hang Glider)" terimi, bo arl 75 kg.dan az olan, motorsuz, hava hareketlerinin kaldrc gcnden yararlanlarak spor ve elence amacyla uulan hava aralarn; "Sportif havaclk kurulular" terimi, ok hafif hava aralarnn umalar, uurulmalar uucularnn eitimlerinin yaptrlmas amacyla kurulan kurulular, "Hava Park" terimi, havaalan niteliinde olmayp, sathlar kapalamak zorumluluu olmaya en az EK- 2 deki boyutlara sahip yzey olarak uua elverili, performans uygun hava araclarnn ini-kalklarnda kullanabilecek, uu izni alnm sahalar;

"Motorlu ok hafif hava aralaryla uacak pilotlara, Sivil Havaclk biriminin izin verdii kuruluar tarafndan eitim yaptrlan ve sivil havaclk birimince verilen pilot lisansn; "PPL" terimi zel pilot lisansn;

KNC KISIM Tescil, Uua elverililik, Uu artlar, Uucularda Aranlacak zellikler, Uu aletleri Motorlu ok Hafif Aralarnn Kayt, Tescil ve Uua Elverililik Belgeleri MADDE 4- Motorlu ok hafif hava aralarnn kayt ve tescillerinin yaplabilmesi ve uua elverililiinin devam ile ilgili ilemler aada gsterilmitir. a) Motorlu ok hafif hava aralarnn Bakanlka tescil zorunludur. Motorlu ok hafif hava arac tescili iin 2920 sayl Trk Sivil Havaclk Kanunu'nun 57'nci Maddesi'nde belirtilen belgeler Bakanla verilir. b) Motorlu ok hafif hava aralarna uua elverililik sertifikas verilebilmesi iin yetkili imalat firmann o hava arac iin yapm olduu son kontrollar ve uableceini belirten belge yeterlidir. Yeterli imalat firmadan szkonusu belgeler alnamad veya aracnn amatr olarak yerli veya yabanc kii veya kurulua imali halinde Bakanlka yaplacak veya yaptrlacak kontrol sonucuna gre ilem yaplr. c) Motorlu ok hafif hava aralarnn uua elverililik sertifikalar, hava arac el kitaplarnda belirtilen bakmlar yaplp hava aracnn defterine ilendii srece hava aracnn kayd silininceye kadar geerlidir. Ancak hava arac bakm kayt defteri ylda bir kere gerekli kontrollar yaplmak ve tasdiklenmek zere Bakanla gnderilir. Uu artlar MADDE 5- Motorlu ok hafif hava aralar sivil havaclk birimince nceden izin verilmi hava sahalarnda uabilirler. Uular gndz grerek uu artlarnda uabilirler. ok hafif hava aralarnda alet uuu ve akrobasi yaplmaz. ok hafif hava aralar, dier hava aralarn gzlemek ve onlardan saknmak ve hava aracnn ncelik tanmak zorundadr. Motorlu ok hafif hava aralar motorsuz ok hafif aralarna gei ncelii tanmak zorundadr.

ehir, kasaba ve dier yerleim blgeleri ile ak hava toplantlar zerinde zel izin alnmakszn uu yaplamaz. Havaalan trafik blgesinde, kontrol blgelerinde, terminal kontrol sahalarnda ya da bu tr blgelerde, daha nce bu blgenin sorumlularndan izin alnmadan uu yaplamaz. Yasak ve girilmesi snrl blgeler zerinde o blgenin sorumlularndan izin alnmadan uu yaplamaz. ok hafif hava aralar yalnz yer grld hallerde uu yapabilirler. Gr mesafesi yerde ve havada 2 kilometrenin altnda olmaldr. ok hafif hava aralar bulutlara yatay olarak, 1852 m. (bir Nautical mil), ykseklik olarak da 304.80 m. (1000 feet) den fazla yaklaamazlar. Pilot Lisans MADDE6- Motorlu ok hafif hava aralarnda uacak kiilerin en az motorlu ok hafif hava arac pilot lisansna sahip olmalar gereklidir. Lisans artlar a. Bir sportif havaclk kuruluunda uygun prorama gre yaplm uu eitimi; Motorlu ok hafif hava aralarnda uacak kiilerin lisans alabilmek iin grmeleri gereken uu eitimleri aadadr. 1) PPL Lisanssna sahip uuculara uygulanacak eitim: Bir uu retmeni eliinde, 5 saatten az olmamak kaydyla, uu eitimi sonunda yalnz umak, bu eitim sresince en az 10 normal ini-kalk yapmak. 20 m. toleransla 3 baarl nokta inii ile 200 m. ykseklikten 30 m. toleransla noktaya baarl mecburi ini talimi yapmak. 2) Uua yeni balayanlara uygulanacak eitim: Bir uu retmeni eliinde 10 saatten az olmamak kaydyla, uu eitimi sonunda yalnz umak, bu eitim sresince en az 25 adet normal ini-kalk yapmak 20m. toleransla 3 baarl nokta inii ile 200m. ykseklikten 30m. toleransla noktaya baarl mecburiyet ini talimi yapmak, pert d vites'lerden baarl k eitimi grmek, 10 sorti yalnz meydan turu yapmak, havaclk haritalarnn okunuunu renerek yalnz uu sonrasnda en az 35 km. lik bir seyrsefer uuu yapmak uu retmeninin gerek grecei miktarda ift kumanda uuu yapmak. b. En az PPL lisans iin belirtilen salk artlarna uygunluu belirleyen salk raporu, c. Aadaki bilgileri kapsayan teorolojik eitim snavnn yaplmas ve bu snav dan %100 zerinden %70 geerli not alnmas. 1) Aerodinamik : Havaarac zerindeki aerodinamik kuvvetler, kumandanlarn etkileleri, kaldrrma kuvveti, tama kuvveti, arlk, geri srkleme,

2. Meteoroloji : Hava, hava basnc, s, rzgarlar, bulutlar, 3. Hava arac bilgileri: Tanm, zellikleri. Yukarda belirtilen zelliklere haiz olanlar, "Motorlu ok hafif hava arac pilot lisans" almayan hak kazanrlar. Motorlu ok hafif hava arac pilot lisans, uu eitimini yaptran sportif havaclk kuruluunun teklifi zerine Bakanlk'a verilir. Uu retmen sertifikas MADDE 8- Motorlu ok hafif hava aralarnda retmenlik yaplabilmesi iin Bakanlktan "Uu retmen Sertifikas" alnmas gereklidir. Uu retmen sertifikas verilebilmesi iin, bu tr hava aralarnda en az 50 saat yalnz havaclk kuruluunundan yeterli bulunduuna dair belge alnmas gereklidir. Bir Dier Kiiyle Uabilme artlar MADDE 9- Motorlu ok Hafif Hava arac ile ikinci bir kiiyi uuracak pilotun en az 30 saat yalnz umu olmas gereklidir. PPL lisansna sahip olanlar iin 100 saat yalnz umu yeterlidir. Uuculuun Devam veya Lisansn Yenilenmesi MADDE 10- Motorlu ok hafif hava arac pilot lisanslar 24 ay iin geerli olup, gerekli salk artlarna uygunluu belirleyen salk raporu ile son 6 ay iinde enaz 6 inikalk yapldnn bir sportif havaclk kuruluunca belgelenmesi halinde Bakanlk'a yenileme ilemi yaplr. Motorsuz ok Hafif Hava Aralar Pilot Lisans ve Uu Kurallar MADDE 11- Motorsuz ok hafif hava aralar iin pilot lisans zorunluluu yoktur. Bu hava aralarnda can gvenlii ve uu emniyeti uan kiinin kendi sorumluluunundadr. Bu hava aralarnda uacak kiilerin genel havaclk kurallarn bilmeleri ve uygulamalar gerekmektedir. Motorlu ok Hafif Hava aralar Uu Aletleri ve Tehizat MADDE 12 - Motorlu ok hafif hava aralarnda bulunmas gereken uu aletleri srat saati, altmetre manyetik pusuladr. Deniz zerinde yaplacak kalk ve inilerde flatr kullanmak zorunludur. Ticari Hava tama letmeleri Ynetmelii (SHY-6A)nda belirtilen deniz tehizat ve telsizin bulundurulmas ihtiyaridir.

NC KISIM Sorumluluk ve Denetleme

Sorumluluk MADDE 13- Sportif havaclk kurulular, bu Ynetmeliin kapsad faaliyetlerin uygulanmasnda aada belirtilen hususlarn yerine getirilmesinden sorumludurlar. a. Hava aralarnn kayt ve tescilerinin yaptrlmas ve uua elverililiin devamnn salanmasn teminen: 1) Kontrollerinde uacak hava aralarnn kayt ve tescillerini Bakanla yaptrmak ve bunlararla ilgili kayt tescil evrakn, sigorta polielerini, uu bakm kayt formlarn kapsayan uak sicil dosyalarn tutmak, 2) Hava arac uular formlara ilemek, 3) Hava arac bakm kitaplarna belirtilen bakmlarn yaplmasn salamak, 4) Yukarda belirtilen ilemleri yaplmam hava aralarnn umalarna mani olmak, 5) Uua elverililiini kaybeden hava aralarnn durumlarnn Bakanla bildirmek, zorundadrlar. b. Uucularn eitimi ile ilgili olarak: 1) Aadaki dkmanlar ihtiva eden pilot dosyalarn tutmak, a. Salk raporu, b. Pilot lisans fotokopisi, c. Uu kayt defteri, d. Kendi istei ile utuuna dair taahht belgesi, 2) Motorlu ok hafif hava arac pilot lisans alacak PPL lisansl pilotlara bu ynetmeliin ikinci ksm 7. maddesinde belirtilen eitimi yaptrarak lisanslarna iledikten sonra Bakanla onaylatmak, zorundadrlar. c. Uu faaliyetlerinin takip ve koordinasyonunun temini iin: 1) Devaml uulacak hava sahalar iin sivil havaclk biriminden izin almak, 2) Bu Ynetmelik ikinci ksmda belirtilen artlara uygun uu programlar yapmak, uularn bu program ve maddelere uygun yapldn kontrol etmek, kurallara uymayanlarn uuunu keserek Bakanla haber vermek, d. Yer faaliyetlerinin takip ve koordinasyonun temini iin

1) Hizmetlerini srdrecekleri "Havaalan" veya "Hava Park" temin etmek ve hava park boyutlarnn; bu Ynetmeliin birinci ksm 3. maddesindeki llere uygunluu salamak, 2) Sz konusu olan bu parklarn iletilmesi iin Bakanlktan izin almak, 3) Kontrolundaki havaaralarnn bakm-ikmal ilerini salamak, 4) "Hava Park" blgesinde sosyal ihtiyalara cevap verecek tesisler kurmak, zorundadrlar. Denetleme MADDE 14- Sportif havaclkmkurulular "Sivil Havaclk Teknik Denetleme Ynetmelii (SHY-21)" inde belirtilen ekilde denetlenirler.

DRDNC KISIM letme zinleri Sportif Havaclk Kurulular MADDE 15- Sportif Havaclk Kurulularnn kurulmas ve iletilmesi Ulatrma Bakanl'nn iznine tabi olup, "Ticari Hava Tama letmeleri Ynetmelii (SHY6A)"nden belirtilen iletme ruhsatnn alnmas zorunludur. Amatr Uular MADDE 16- ok Hafif hava aracna sahip kiilerin amatr olarak yapacaklar uu faaliyetleri iin iletme ruhsat alnmas gerekmez. Amatr uular ancak Trkiye AIP'sinde yaynlanm bulunan Sivil havaclkla ilgili kurallar uygulamak kaydyla yaplabilir. BENC KISIM Son Hkmler Yrrlk MADDE 17- Bu ynetmelik yaym tarihinde yrrle girer. Yrtme MADDE 18- Bu ynetmelik hkmlerini Ulatrma Bakanl yrtr.

EK-1 MOTORLU OK HAFF HAVAARALARI LMTLER Azami Bo Arl Tek kiilik;150 kg. iki kiilik;180 kg. Azami Kalk Arl Tek kilik 230 kg. ki kiilik;350 kg. Bu arlklara emniyet aralar; parat, kask, can yelei, ve denize inite kullanlan flatrler dahil deildir. En az kanat alan; 10 metre kare. Kumanda sathlar: En az iki eksende aerodinamik kumandal. Pert d vites sr'ati: gaz tam kesik iken en fazla 45 km/S En fazla Sr'at : Gaz tam ak iken 160km/S Yakt kapasitesi(En ok) 19 Lt.

EK-2 HAVA PARKI BOYUTLARI (EKL-1) 1. En kk boyutu : 150x100 m. 2. En az pist uzunluk ve genilii: Kullanlacak hava aralarnn azami kalk arlndaki kalk rule mesafesinin kat uzunluk ve 15 m. genilik. 3. Kalk-ini ynndeki azami engeller: ni-kalk istikametinde 500 m. mesafede 5 dereceden daha fazla trman gerektirmiyecek eim ve engel, 4. Pist kenar engelleri: Kalklacak eridin sa ve solunda 40'ar metrelik mesafede 20 dereceden daha fazla trmanmay gerektirmiyecek eim ve engel, 5. Bina yaknlklar: En yakn bina mesafesi pist merkezine 500 m, 6. En yakn iskan alan: En yakn iskan alan pist merkezine 600m.