Η ΤΕΦΝΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΦΝΗ Η ΣΤΡΑΤΕΥΜΕΝΗ ΤΕΦΝΗ;

Αλαθνξηθά κε ην ξόιν θαη ηελ απνζηνιή ηεο ηέρλεο έρνπλ δηαηππσζεί δύν απόςεηο πνπ ζπκππθλσλνληαη ζηα παξαπάλσ "ζπλζήκαηα".Η πξώηε άπνςε ζεσξεί ηελ ηέρλε ράξηζκα,ηαιέλην θη επηθνίηεζε.Δελ έρεη θακία επαθή κε ην θνηλσληθό πεξηβάιινλ θαη πξνπάλησλ δελ έρεη λα δώζεη πξνβιεκαηηζκνύο θαη κελύκαηα ζην θνηλό.Ο κνλαδηθόο ηεο ζθνπόο είλαη λα πξνθαιέζεη ηελ αηζζεηηθή ηεξςε θαη λα ππεξεηεζεη ην Ωξαίν."Η ηέρλε δελ κπνξεί λα επηδηώθεη ηε ζεξαπεία θακηάο αιιεο αμίαο,παξά ηεο αμίαο ηνπ σξαίνπ.Οπνπ ην σξαίν παύεη λα είλαη ν ζθνπόο θαη γίλεηαη ην κέζν πξνο ζθνπόλ,εθεί παύεη λα ππάξρεη ηέρλε ή πάλησο εθρπδαηδεηαη. Αλ ηώξα,ζεξαπεύνληαο ηελ αμία ηνπ σξαίνπ,ηύρεη λα θσηίδεη θαη άιιεο αμίεο,ζξεζθεπηηθέο,εζηθέο,πνιηηηθέο,απηό δελ ηε κεηώλεη,αιιά θαη δελ ηελ θάλεη αμηόηεξε.Η αμία ηεο ζα θξηζεί απνθιεηζηηθά από ηνλ ηξόπν ηεο ζεξαπείαο ηνπ σξαίνπ..."(Κ.Σ΢ΑΣ΢Ο΢) Τπνζηεξίδνπλ,ινηπόλ, νη νπαδνί ηνπ δόγκαηνο απηνύ όηη ε ηέρλε είλαη απηόλνκε. Γη'απηό θαη ν θαιιηηέρλεο δελ κπνξεί λα ππεξεηεί ηαπηόρξνλα θαη ηελ ηέρλε θαη ην θόκκα.Ερεη απζύπαξθηε αμία θαη είλαη μεθνκκέλε απν ηα πξνβιήκαηα θαη ηηο αλεζπρίεο ηνπ ιανύ.Ο θαιιηηέρλεο εμάιινπ πνπ αζρνιείηαη κε ηελ πνιηηηθή δηαθζείξεηαη από ην ςέκα θαη ηελ ππνθξηζία ηεο πνιηηηθήο θαη εθκεηαιιεύεηαη θαη δηαθζείξεη θαη ηνπο πνιίηεο. Από ηελ άιιε,όκσο,πιεπξά έξρεηαη ν αληίινγνο."Η ηέρλε γηα ηελ ηερλε θαηάληεζε λα ζεκαίλεη ηε δνπιεηά ελόο αλάπεξνπ αλζξώπνπ πνπ θηηάρλεη αδεηαλά θνκςνηερλήκαηα θιεηζκέλνο κέζα ζ'έλα απνζηεηξσκέλν δσκάηην[...]Ο κεγάινο θαιιηηέρλεο,όπσο είπαλ,δελ είλαη ηεο επνρήο ηνπ,είλαη απηόο ν ίδηνο ε επνρή ηνπ."(Γ.΢ΕΦΕΡΗ΢) Καη πξάγκαηη έηζη ζπκβαίλεη αλ δερζεί θαλείο ηελ πξνηεξαηόηεηα ηνπ αηζζεηηθνύ παξάγνληα,πνπ πξεζβεύεη ην παξαπάλσ δόγκα.Είλαη ηειείσο παξάινγν αιιά θαη αληίζεην κε ηηο ππνρξεώζεηο ηνπ θαιιηηέρλε πξνο ην θνηλό,λ'απαηηνύκε απ'απηόλ λα αθήζεη έμσ από ην εξγαζηήξη ηνπ ηηο πνιηηηθέο ηνπ ηδέεο θαη ηα ζπλαηζζήκαηα πνπ ηνπ γελλά ε γεληθόηεξε πνιηηηθή θαηάζηαζε.Απηόο ν θαιιηηέρλεο έρεη θόςεη ηνλ νκθάιην ιώξν πνπ ηνλ ζπλδέεη κε ηελ θνηλσλία θαη δελ έρεη ηίπνηε ην νπζηαζηηθό λα πξνζθέξεη ζηελ θνηλσλία θηηάρλνληαο αηζζεηηθά αξηζηνπξγήκαηα. ΢ην ζεκείν απηό πξέπεη λα γίλεη αλαθνξά ζηνλ όξν "ζηξαηεπκέλε ηέρλε",πνπ είλαη αξθεηά παξεμεγεκέλνο.΢ηελ νπζία ππαξρεη πγηήο θαη λνζεξή ζηξάηεπζε.Με ηνλ πξώην όξν ελλννύκε ηνλ θαιιηηέρλε πνπ αθηεξώλεη ην έξγν ηνπ ζε θάπνηα ηδαληθά πνπ πεγάδνπλ από κέζα ηνπ θαη ηόηε ε θαιιηηερληθή ηνπ δεκηνπξγία είλαη γλήζηα έθθξαζε ηνπ εζσηεξηθνύ ηνπ θόζκνπ.Η λνζεξή ζηξαηεπζε παξαπέκπεη ζηνλ θαιιηηέρλε πνπ πξνζπαζεί λα πξνπαγαλδίζεη θαη λα πξνζπιεηηζεη.Εδώ,ν θαιιηηέρλεο δελ εθθξάδεη ηνλ εζσηεξηθό ηνπ θόζκν αιιά κελύκαηα θαη ηδενινγίεο επηβαιιόκελεο άλσζελ θαηαλαγθαζηηθά.Είλαη απηόο πνπ θαηά ηνλ Παπαλνύηζν,κηζζώλεη ηελ πέλα ηνπ ή ηνλ ρξσζηήξα ηνπ ζ'εθείλνπο πνπ ηα ρξεηάδνληαη γηα λα ηθαλνπνηήζνπλ ηα όπνηα ζπκθέξνληα ηνπο. Σελ πγηή,ινηπόλ,ζηξάηεπζε απαηηνύκε από ηνλ θαιιηηέρλε απέλαληη ζηελ αθξαία, κνλνπιεπξε θαη δνγκαηηθή "ηέρλε γηα ηελ ηέρλε".Μηα ζηξάηεπζε "πνπ δελ είλαη επηβεβιεκέλε από ηα έμσ ή απ'ηα πάλσ,αιιά θάηη πνπ βγαίλεη απ'ηνλ θαιιηηέρλε,ζαλ εζσηεξηθή αλάγθε θαη κε ηνλ απαξαίηεην όξν όηη θαηαμηώλεηαη αηζζεηηθά.Πιεξώλεη,κ'άιια ιόγηα,ηνπο όξνπο ηεο ηέρλεο" (Α.ΛΕΝΣΑΚΗ΢)."Καλείο δε ιέεη ζηνλ επηζηήκνλα θαη ζηνλ θαιιηηέρλε λα πξνδώζεη ηελ απνζηνιή ηνπ κηζζώλνληαο ηελ πέλα ηνπ ή ην ρξσζηήξα ηνπ ζ'εθείλνπο πνπ ρξεηάδνληαη ηελ ηδηνθπηα ηνπ, γηα λα πεηύρνπλ ζηηο πνιηηηθέο ηνπο επηρεηξήζεηο.Μόλν ηηο ηδέεο (πνπ πηζηεύεη) ηνπ δεηνύκε λα ππνζηεξίμεη αλαινγηδόκελνο δύν αδακάληηλεο αιήζεηεο:πξώηα όηη όπνηνο έρεη πνιηηνγξαθεζεί ζησλ ηδεώλ ηελ πόιε(θαηά σξαία εηθόλα ηνπ Καβάθε)έρεη βαξηέο απέλαληη ζηνπο ζπλαλζξώπνπο ηνπ επζύλεο.Καη έπεηηα όηη ν αλζξσπνο ππέρεη επζύλε όρη κόλν γηα όζα πξάηηεη,αιιά θαη όζα παξαιείπεη λα πξάμεη."(Ε.ΠΑΠΑΝΟΤΣ΢Ο΢). Ο ζθνπόο,ινηπόλ,ηεο ηέρλεο είλαη δηηηόο:λα ππεξεηήζεη ην σξαίν αιιά θαη λα πξνβιεκαηηζεη,λα κεηαδώζεη κελύκαηα,λα δηδάμεη θαη λα εγείξεη.Οι'απηά,όκσο,δελ πεηπραίλνληαη όηαλ ν θαιιηηέρλεο ζηνρεύεη κόλν ζηνλ εμσξαηζκν θαη ζηελ αηζζεηηθή ηέξςε,αιιά όηαλ απνθαζίζεη λα ρξεζηκνπνηήζεη ηελ ηέρλε ζαλ επηθνηλσληαθό εξγαιείν.