Bi 1

Tnh s a l thuyt hiu lc nef v chiu cao ca a l thuyt hiu lc Hef ca h sc

k c tnh cht sau: t R = 280s; tR = 300s; WA = 14s; WB = 15s. ,thi gian cht l tm=10s, ct c
chiu di l 3,2m.
Gii:
Theo l thuyt ta c s a l thuyt hiu lc nef l:
A

n=n

k '2
( k '+1) 2 ; vi k l t s dung tch.

nef

t t M
=16 R

280
nA = 16
= 6400
14
2

300
nB = 16
= 6400
15

T ta c:
i vi pic A:

t t
k'= R M
tM

280 10
=
= 27;
10
2

i vi pic B:

27
nef A = 6400
= 5951, 07
27 + 1
t t 300 10
k'= R M =
= 29;
tM 10
2

29
nef B = 6400
= 5980, 4
29 + 1
300
Vy, nef = 5065, 7 ; H ef = 5965, 7 = 0, 053 .

Bi 2:
Trn sc k ngi ta thu c 3 pic 0,84 pht v 10,60 pht v 11,08 pht tng
ng vi cc hp cht A,B v C. Hp cht A khng lu gi bi pha tnh lng. Cc pic ca cc
hp cht B v C c dng ng Gauss c chiu rng tng ng 0,56 v 0,59 pht. cao sc
k bng 28,3cm. .
1. Tnh s a l thuyt (n) ca ct sc k v chiu cao a l thuyt (H) ca pic B,C.
2. Tnh gi tr trung bnh T v ca ct.
3. Tnh ch s lu gi ca cht B,C.
4. Th tch ca cht lng c gi trn b mt ca cht mang ca ct bng 12,3ml. Th tch ca
pha ng bng 17,6ml. Hy tnh h s phn b B,C.
Gii:
1. Tnh n v H:
+ i vi pic B:
2

t
10, 60
nB = 16 RB = 16
= 5733
0,56
WB

+ i vi pic C
158

t
11, 08
nC = 16 RC = 16
= 5643
0,59
WC

Vy s a l thuyt ca ct tng ng 5688 a l thuyt.

+ Chiu cao a l thuyt:
H=

L 28,3
=
= 4,975.103 (cm)
n 5688

2. Tnh v T:

2
= n.H 2 = 5688.(4,975.103 )2 = 0,375(cm)
2
H
.tRB 10, 6.0,375
Ta c: TB = L = 28,3 = 0,141( phut )
.t
11, 08.0,375
TC = RC =
= 0,147( phut )
L
28,3
0,141 + 0,147
T=
= 0,144( phut )
2

T n =

3. Ch s lu gi ca cht B,C:
9

tm 0,84
=
= 0, 079
t RB 10, 6
t
0,84
RC = m =
= 0, 076
t RC 11, 08

RB =

Ta c:

4. H s phn b B,C:

Vm (1 RB ) 17, 6(1 0, 079)

=
= 16, 68
RB .VS
0, 079.12,3
Vm
V (1 RC ) 17, 6(1 0, 076)
RC =
kC = m
=
= 17, 40
Vm + kC .VS
RC .VS
0, 076.12,3
V

m
Ta c: RB = V + k .V kB =
m
B S

Bi 3
Pic sc k ca hp cht X c pht hin sau 15 pht sau khi a mu vo
(lc ca hp cht Y khng c gi bi vt liu ca ct xut hin qua 1,32 pht). Pic ca
cht X c dng ng phn b Gauss vi b rng ca y l 24,2s. di ca ct l 40,2cm.
1. Tnh s a l thuyt trong ct.
2. Tnh H ca ct.
3. Tnh T v ca ct.
4. Tnh ch s lu gi ca cht X.
5. T phng php chun b bit rng th tch ca cht lng c gi trn b mt ca cht
mang ca ct bng 9,9ml. Th tch ca pha ng bng 12,3ml. Hy tnh h s phn b X.
6. Tiu chun phn chia X v Y l bao nhiu nu yu t phn chia i vi X v Y bng 1,011.
Gii:
1. S a l thuyt (n):
2

t
15.60
n X = 16 RX = 16
= 22130
24,2
WX

2. Tnh H:
Ta c n =
3. Tnh v T:

L
L
40,2
H = =
= 1,82.10 3 (cm)
H
n 22130
159

2
= n.H 2 = 22130.(1,82.10 3 ) 2 = 0,27(cm)
2
H
.tR 15.0,27
Ta c: T = L = 40,2 = 0,101( phut )

T n =

4. Ch s lu gi ca cht X:
Ta c:

R=

tm 1,32
=
= 0,088
tR
15

5. H s phn b X (kX):
V

m
Ta c: R = V + k .V k X =
m
S
6. Tiu chun phn chia (Rs):

Ta c: RS =

n
1
(1 ) =
4

Vm (1 R ) 12,3(1 0,088)
=
= 12,9
R.VS
0,088.9,9

22130
1
(1
) = 0,4
4
1,011

vi l yu t phn chia.
Bi 4:
Mt h thng sc k lng hot ng vi cc thng s sau y:
- Chiu di ca phn ct c nhi pha tnh: 25,2 cm.
- Tc dng: 0,312 ml/pht.
- Th tch pha ng (Vm): 1,40 ml.
- Th tch pha tnh (Vs): 0,168 ml.
Sau khi cho qua ct mt hn hp cha 4 cu t A,B,C v D thu c mt sc k cung cp
cc d kin sau:
Cu t
Thi gian lu gi,pht
Chiu rng chn pic,pht
Khng lu gi bi ct
1,2
A
4,7
0,48
B
8,8
0,92
C
12,5
1,34
D
13,8
1,44
Hy tnh:
1. S a l thuyt i vi mi pic,gi tr trung bnh, lch chun ca n v chiu cao a l
thuyt ca ct.
2. H s cha v h s phn b ca tng cu t.
3. phn gii RS, chn lc i vi 2 cu t C,D.
4. Chiu di ct nu mun t c phn gii 1,5 i vi 2 cu t C,D.
Gii
t
w

1. S dng phng trnh : n = 16( R )2 tnh c s a l thuyt

A: n = 1534
B: n = 1463
C: n = 1392
D: n = 1469
ntb = 1500
H=

L 25, 2
=
= 0, 017cm
ntb 1500

2
n = 2 = n.H 2 = 1500.(0, 017)2 = 0, 66(cm)
H
160

2. H s cha v h s phn b ca tng cu t.

t t

R
m
p dng cng thc k ' X = t
ta tnh c h s cha ca tng cu t :
m
kA = 2,9 ; kB = 6,3; kC = 9,4 kD = 10.

K V

X S
T cng thc k ' X = V
ta tnh c h s phn b ca tng cu t :
M
KA = 24; KB = 53; KC = 78; KD = 87;
3. phn gii RS, chn lc i vi 2 cu t C,D.

Rs =

2t R
= 0,94
wC + wD

K D 87
=
= 1,12
K C 78

4.Chiu di ct phn gii gia cc cu t t yu cu ti thiu l 1,5 i vi 2 cu t

C,D;k v khng thay i khi n v L tng.
Gi n1,n2 l s a l thuyt ca ct c v ct mi,ta c:
Rs ,1
Rs ,2

n1
n2

0,94
1500
=
n2 = 3800
1,50
n2

Chiu di ct phn gii tng ln 1,5:

L2 = H.n2 = 0,017. 3800 = 65 cm.
Bi 5:

Cho h sc k c tnh cht sau: t R = 280s; tR = 300s; WA = 14s; WB = 15s. Ct c chiu di l

3,2m. Thay i chiu di t 320 cm ln 400 cm. Tnh phn gii?
Gii:
A

t RA = 280.

400
= 350( s )
320
2

t RB = 300.
2

t
280
nA = 16. RA = 16
= 6400
14
WA

400
= 375( s)
320
2

t
300
nB = 16. RB = 16
= 6400
15
WB

400
t
n = 16. R = 6400.
= 8000
320
W
2

Ta c:

16.t 2R
t
n = 16. R W =
n
W
16.(350) 2
WA =
= 15, 65( s)
8000
2. ( 375 350 )
R=
= 1,54
15, 65 + 16, 77

16.(375) 2
WB =
= 16, 77( s)
8000

Bi 6
Trong sc k kh tc di chuyn ca pha ng c th o c trc tip, nu a vo
mt lng no ca cht tan tng t nh metan,n khng c gi bi pha tnh. Trong ct
mao qun c chiu di 50m; thi gian lu tr ca metan bng 71,5s;cn thi gian gi ca nheptadecan l 12,6 pht. Hy cho bit:
a. Tc di chuyn ca pha ng bng bao nhiu?
b. Tc di chuyn ca di n-heptadecan bng bao nhiu?
Gii
161

a. Ta c L = 50 m = 5000 cm.
TR = 71,5 s
Vy tc di chuyn ca pha ng l:
F=

L 5000
=
= 69,93cm / s
t R 71,5

b. i vi n-heptadecan: tR= 12,6 pht = 756 s.

Vy tc di chuyn ca di l:
F=

5000
= 6, 61cm / s .
756

Bi 7
Mt ct sc k mao qun di 30m, chy mt cht chun hai tc pha ng khc nhau,
cho cc s liu sau:
Tc (cm/s)
S a l thuyt
0,5
150 000
120 000
Xc nh vn tc ti u,chiu cao a l thuyt cc tiu v s a l thuyt vn tc ti
u ,cho A=0.
Gii
TN1
H1 = 3000/150000 = 0,02 cm
TN2
H2 = 3000/120000 = 0,025 cm.
Ta c phng trnh:
B
+ 0,5C
0,5
B
0, 025 = + C
1
0, 02 =

Gii phng trnh ta c : C= 0,02 s ; B = 0,005 cm2/s.

U ti u = (B/C)1/2 = 0,5 cm/s
Hmin = 2(B.C)1/2 = 0,02 cm.
S a l thuyt vn tc ti u l:
n=

3000
= 150000 .
0, 02

Bi 8 Mt ct di 360 cm dng tch propan v butan bng phng php sc k kh. Dng
thc ngi ta o c khong cch t lc bm mu n nh ca pic sc k ln lt l 152,5
mm v 415,5 mm,b rng chn cc pic ln lt l 13,5 mm v 33,8 mm. Tnh s a l thuyt
v chiu cao a l thuyt ng vi mi cht.
Gii
t
w

S dng phng trnh : n = 16( R )2 tnh c s a l thuyt

n(propan) = 2042
n(butan) = 2416
Chiu cao a l thuyt H =

L
ta c
n

H(propan) = 0,176 cm
H(butan) = 0,149 cm.
162

Bi 9 Mt hn hp cha metyl xiclohexan,metyl xiclohexen v toluen c tch bng phng

php sc k lng kh trn ct nhi di 42 cm. Sc k cung cp thi gian lu ca chng ln
lt l 10,1 ; 11,0 ; 13,5 v chiu rng pic ln lt l 0,75 ; 0,80 ; 1,05 pht. Hy tnh:
1. S a l thuyt i vi mi pic, gi tr trung bnh, lch chun ca n v chiu cao a
l thuyt ca ct.
2. phn gii gia metyl xiclohexan v metyl xiclohexen,gia metyl xiclohexen v
toluen. Cho bit kh c s dng l khng kh vi tR(KK) = 1,2 pht (khng kh c xem
l cu t khng b lu gi bi ct).
3. Hy tnh chiu di ct phn gii gia cc cu t t yu cu ti thiu l 1,5.
Gii
K hiu A : metyl xiclohexan
B: metyl xiclohexen
C: toluen.
t
w

1. S dng phng trnh : n = 16( R )2 tnh c s a l thuyt

A: n = 2902
B: n = 3025
C: n =2645
ntb = 2900
H=
n=

L
420
=
= 0, 015cm
ntb 2900

2
= n.H 2 = 2900.(0, 015)2 = 0,81(cm)
H2

2. phn gii gia metyl xiclohexan v metyl xiclohexen,gia metyl xiclohexen v

toluen
Rs , A B =

2t R
= 1,16
wA + wB

Rs , B C =

2t R
= 2, 70
wA + wB

3.Chiu di ct phn gii gia cc cu t t yu cu ti thiu l 1,5.

V Rs,A-B = 2,70>1,5 nn ch cn tnh chiu di phn gii gia A-B t yu cu 1,5.
Gi n1,n2 l s a l thuyt ca ct c v ct mi,ta c:
Rs ,1
Rs ,2

n1
n2

1,16
2900
=
n2 = 4800
1,50
n2

Chiu di ct phn gii tng ln 1,5:

L2 = H.n2 = 0,015. 4800 = 73 cm.
Bi 10:
Mt php sc k kh s dng ct di 36 m, chy cht chun 3 th nghim vi tc pha
ng khc nhau cho cc pic c thi gian lu v rng pic nh sau:
Th nghim
u (cm/s)
tR (s)
w (s)
1
10
300
20
2
20
250
16
3
30
150
10
Xc nh vn tc ti u, s a l thuyt cho ct vn hnh vn tc ti u
163

Gii :
Theo phng trnh Van-Deemter, mun xc nh c vn tc ti u, Hmin v s a l
thuyt ta cn xc nh cc h s A, B, C. Mun vy ta xc nh s a l thuyt v chiu cao a
l thuyt cho tng th nghim :
Ta c : L=36 m = 3600 cm
2

TN 1:

300
n1 = 16
= 3600
20

TN 2:

250
n2 = 16
= 3906
16

TN 3:

150
n3 = 16
= 3600
10

H1 =

3600
= 1,00(cm)
3600

H2 =

3600
= 0,92(cm)
3906

H3 =

3600
= 1,00(cm)
3600

Thay cc s liu vo phng trnh trn ta c h phng trnh sau:

B
+ 10C (1)
10
B
0,92 = A +
+ 20C (2)
20
B
1,00 = A +
+ 30C (3)
30
1,00 = A +

Gii h gm 3 phng trnh (1), (2) v (3) ta c:

A= 0,36 (cm), B = 4,8 (cm2/s) v C = 0,016 (s)
Vn tc ti u, Hmin v s a l thuyt c tnh l :
B
4,8
utoiuu =
=
= 17,32(cm / s )
C
0,016
H min = A + 2 B.C = 0,36 + 2 4,8.0,016 = 0,914(cm)
n=

L
3600
=
= 3939
H 0,914

Bi 11 [2_422]: Thi gian cn i qua bi pha di ng chuyn qua ct bng 25 pht. Gi tr

R i vi cht tan c thi gian gi l 261 pht phi bng bao nhiu ? Cht tan c bao nhiu thi
gian s trong cc pha di chuyn v pha tnh trc khi ra khi ct ?
Bi gii :
vpha ng
Ta c : R= v
cht tan
vpha ng = L

25

tM
tM + tS

; vcht tan

L
261

R=

25
= 0,096
261

Cht tan c 9,6% thi gian pha ng

tM =

9,6 261
= 25 pht ; tS = 261 25 = 236 pht
100

Bi 12 [2_422] : R i vi 1 cht tan cho khi dng ct sc k xc nh bng 0,1. Th tch

ca pha di chuyn trong ct VM l 2,0 ml. Gi tr tS i vi cht tan bng bao nhiu khi tc
164

dng ca pha di ng bng 10 ml/pht ? Tnh KD nu VS = 0,5ml

Bi gii :
tM
tM + tS

Ta c : R =

Vi tM =

0,1 =

2
= 0,2
10

0.2
0.2 + t S

0.2 = 0,02 + 0,1 t S

tS = 1,8 pht = 108 giy
Mt khc :

R=

1
1 + KD

0,1 =

VS = 0,1
VM

1
1 + KD

0,5 KD = 36
2

Bi 4 [2_422] : H s phn b K i vi cht A trong ct sc k cho bi trn ln hn so

vi cht B. Hp cht no trong cc hp cht c gi mnh hn trong ct sc k?
Bi gii :
Ta c :

UA =

U
1 + KA

VS
VM

UB =

U
1 + KB

VS
VM

M : VS = const ; VM = const
Nu KA > KB th UA < UB
Cht A s c gi mnh hn cht B trong ct sc k.
Bi 5 [2_422] : Tc di chuyn ca pha di ng trong ct c chiu di 10 cm bng 0,01
cm/giy. ra cu t A cn 40 pht. Phn no ca thi gian chung ca s ra cn c mt
ca cu t A trong pha di ng ? Gi tr R i vi hp cht ny bng bao nhiu?
v
Ta c :
R = vpha ng
cht tan
Vi : vpha ng = 0,01 cm/giy
Vcht tan =

Bi gii :
R= 0,4167

10
= 4,16.10-3 cm/giy
40 60
tM 165
= =16,668 pht
= 1000 giy

Suy ra : R =

tM
= 0,4167
tM + tS

V : tM + tS = 40 pht
Bi 6 [2_422]: Trong sc k khi tc di chuyn ca pha ng c th o trc tip, nu a vo
mt lng bo ca cht tan tng t mtan, n khng c gi bi pha tnh. Trong ct mao
qun c chiu di 50m thi gian gi ca metan bng 71,5 giy, cn thi gian gi ca nheptaecan l 12,6 pht.
a>Tc di chuyn ca pha ng bng bao nhiu ?
b>Tc di chuyn ca di n-heptanecan bng bao nhiu ?
c>Gi tr R i vi di ca n-heptanecan bng bao nhiu ?
Bi gii :
a>Tc di chuyn ca pha ng :
50
= 0,6993 m/giy = 69,93 cm/giy
71,5

vM =

b>Tc di chuyn ca di n-heptaecan :

50
= 0,0661 m/giy = 6,61 cm/giy.
12,6 60

vS =

c>Gi tr R ca di n-heptaecan :
R=

vS
6.61
=
= 0.0945
vM 69.93

Bi 7 [2_423] : Trong nhng iu kin xc nh, trong ct sc k phn b kh-lng cho

ngi ta ra gii cht A, c R=0,5 , cn VR = 100ml. Tc dng ca pha di ng cn phi
hng nh nhng VS (lng ca pha tnh lng) c th thay i so vi i lng ban u ca n
bng 1,5 ml. Cn phi thay i i lng VS bao nhiu ln VR tng gp hai? C th lun
lun dng tha s ny khng khi cn tng gp 2 ln i lng VR hay n ch c dng trong
trng hp cho?
Bi gii :
Ta c :

VR = VM + KD.VS
100 = VM + 1,5.KD

Mt khc :

R=

(1)

VM
= 0,5
VM + K D VS
166

 VM = 0,5.VM + 0,5.1,5.KD
VM = 0,5.VM + 0,75.KD
T (1) v (2) :

(2)

VM + 1,5.KD = 100

VM = 50

0,5.VM 0,75.KD = 0

KD = 33,33

VR = VM + KD.VS

Nu VR tng gp 2 :

200 = 50 + 33,33.VS
VS = 4,5 ml
VS = 3.VS
Vy tng i lng VR ln gp 2 ln th phi tng VS ln 3 ln.
Ta khng th dng tha s ny cho tt c cc trng hp mun tng V R ln 2 ln v vi mi
php sc k s c cc i lng VM v KD khc nhau.
Bi 8 [2_423]: Hai cht c cc thi gian hiu chnh ca s gi bng 15 v 20 pht, trn ct
sc k cho. Trn mt ct khc ci th tch ln hn ca pha tnh, cu t th nht c thi gian
hiu chnh ca s gi l 22 pht. Thi gian hiu chnh ca s gi ca cu t th 2 trn ct
ny bng bao nhiu?
Bi gii :
Ta c : Rt = Rt
A

tm

Rt

= t m( 1 + K A

Rt

= tm.KA.

Tng t : Rt

VS
) tm
VM

VS
VM

= tm.KB.

Vi ct sc k th nht :
Vi ct sc k th hai :

Tng t :

(t )
(t )

'
RB 1
'
RB 2

( VS ) 1
( VS ) 2

VS
VM

(t )

'
RA 1

(t )

'
RA 2

= tm.KA.
= tm.KA.

( )

15
'
t RB
22

( VS ) 1

(t )

(t )

'
RA 1
'
RA 2

VM

( VS ) 2

( VS ) 1
( VS ) 2

15
22

VM

=
2

( )

22 t R' B
15

22 20
= 29,33 pht
15

Vy thi gian lu hiu chnh ca cu t th 2 trn ct sc k th 2 l : 29,33 pht

167

Bi 9 [2_424]: Trong mt ct sc k phn b lng cho hp cht A c K=10 cn hp cht B

c K=15. i vi ct cho VS = 0,5ml , VM = 1,5ml v tc di chuyn ca pha di ng bng
0,5ml/pht. Hy tnh VR, tR v R ca mi cu t.
Bi gii :
R
Ta c : V
= VM + KD .VS
A

Tng t :

V
= 1,5 + 15.0,5
R
B

= 1,5 + 10.0,5

= 9 ml

= 6,5 ml
RA =

RB =

1
1 + K DA

V
S
VM

1
1 + K DB

Ta li c : tM =
R=

V
S
VM

1
0,5
1 + 10
1,5
1
0,5
1 + 15
1,5

= 0,231

= 0,167

VM 1,5
=
= 3 pht
vM 0,5

tM
t
t
= M tR = M
tM + t S t R
R

t RA =

3
= 13 pht
0,231

t RB =

3
= 18 pht
0,167

Bi 10 [2_425]: Khi kim tra ct sc k thy rng : pic c dng ng phn b Gauss v b
rng 40 giy thi gian gi 25 pht. Ct c s a l thuyt l bao nhiu?
Bi gii :
t
Ta c : N = 16 R
W

Thay tR = 25 pht = 25.60 = 1500 giy

W = 40 giy
2

1500
N = 16
= 22500 a
40

Bi 11 [2_425]: Hiu qu ca mt ct sc k l 105 a l thuyt.

a>Hy tnh b rng ca cc pc nhn c trn ct ny cc thi gian gi l 100, 1000 v 104
giy. Chp nhn rng : dng ca pc tng ng ng cong phn b Gauss.
b>Nu chiu di ca ct bng 12m th trong trng hp ny chiu cao tng ng vi a l
thuyt bng bao nhiu?
168

Bi gii :
2

t
N
t
a> T cng thc : N = 16 R R =
W
4
W
Vi tR = 100 giy

W1 = 1,265 giy

Vi tR = 1000 giy

W2 = 12,65 giy

Vi tR = 104 giy

W3 = 126,5 giy

b> Ta c : H =

L
N

H=

W=

4 tR
N

12 100
= 0,012 cm
105

Bi 12 [2_426]: Ct sc k lng c chiu di 2m c hiu qu 2450 a l thuyt tc ca

dng 15ml/pht v hiu qu 2200 a l thuyt tc dng 40ml/pht. Vy nng ti u
ca dng phi bng bao nhiu v hiu qu tc ca dng s gn bng bao nhiu ?
Bi gii :
Ta c : H =

B
+ C u
u

Vi u1 = 15 ml/pht

H1 =

L
200
=
= 0,0816 cm
N1 2450

Vi u2 = 40 ml/pht

H2 =

L
200
=
= 0,0909 cm
N 2 2200

Ta c h :

Ut =

B
+ C 15
15
B
0,0909 =
+ C 40
40
B
0,829
=
= 21,74 (ml/pht)
C
1,754 103
0,0816 =

B = 0,829
C = 1,754.10-3

Hmin = 2 B C = 2 0,829 1,754 103 = 0,076 (cm)

Bi 13 [2_427]: Ngi ta th nghim ct sc k kh - lng c chiu di 2m bao tc khc
nhau ca dng, mt khc, lm pha di ng ngi ta dng hli. Kt qu th nghim tm
thy rng ct c cc c trng sau :
Mtan(pha di ng)
tR
18.2 giy
8.0 giy
5.0 giy

n-octaecan
tR
W
2020 giy
223 giy
888 giy
99 giy
558 giy
68 giy
169

a> Hy xc nh tc di chuyn ca pha ng i vi mi dng.

b> Hy xc nh s a l thuyt v gi tr H i vi mi dng.
c> Bng cch gii ng thi cc phng trnh cn thit hy tm cc gi tr ca cc hng s

B
trong phng trnh sau : H = A + + C u
u
d> Tc ti u ca s di chuyn ca pha di ng bng bao nhiu ?
Bi gii :
a> Tc di chuyn ca pha di ng
u1 =

200
= 11 cm/s
18, 2

; u2 =

200
= 25 cm/s
8

; u3 =

200
= 40 cm/s
5

b> S a l thuyt v gi tr H :
2

tR
2020
N1 = 16 1 = 16
= 1310
W
223

1
2

H1 =

2 100
= 0,1526 (cm)
1310

H2 =

2 100
= 0,1554 (cm)
1287

H3 =

2 100
= 0,1859 (cm)
1067

tR
888
N2 = 16 2 = 16
= 1287
W
99

2
2

tR
558
N3 = 16 3 = 16
= 1076
68
W3
c> Xc nh A, B, C :
Ta c h :
B
+ C 11
11
B
0,1554 = A +
+ C 25
25
B
0,1859 = A +
+ C 40
40
0,1526 = A +

A = 0,059
B = 0,695
C = 2,729 103

d> Tc ti u :
Ut =

B
0,695
=
= 15,96 cm/s
C
2,729 103

Bi 14 [2_429]: Hiu qu ca ct sc k cho l 4200 a l thuyt, trong cc thi gian gi

octaecan v 2 metyl heptaecan tng ng l 15,05 v 14,82 pht. Mc phn gii ca cc
170

hp cht ny trn ct l bao nhiu ? Cn bao nhiu a l thuyt trong nhng thi gian ny
ca s gi phn gii tr nn bng 1.
Bi gii :
2

t
Ta c : N = 16 R = 4200
W
Vi t RA = 15,05 60 = 903 giy

WA = 55,73 giy

Vi t RB = 14,82 60 = 889,2 giy WB = 54,88 giy

t RA t RB
903 889,2
R = 2
= 2
= 0,25
55,73 + 54,88
WA + WB
phn gii R=1 :
t R t RB
Ta c : R = 2 A
= 1
WA + WB
Mt khc :

t RA
WA

t RB

WB

WA + WB = 27,6 pht (1)

t RB WA t RA WB = 0

14,82. WA 15,05. WB = 0 (2)

T (1) v (2) ta c : WA = 13,694 pht

N=69572 a

WB = 13,906 pht
Bi 15 [3]: Tin hnh sc k hn hp 2 cht A v B trn ct sc k c chiu di L=4m c s
a l thuyt n = 800 a. Tc tuyn tnh ca 2 cu t A v B trong pha ng ln lt l 2
cm/s ; 1,6 cm/s, tm = 10s.
a> Tnh tRA v tRB
b> C th tch A v B ra khi nhau c khng ?
c> Tnh phn gii ca php sc k.
Bi gii:
a> Ta c : t R =

L
U

Vi : L - chiu cao ct sc k
U - Tc tuyn tnh ca cu t

- Cu t A : t RA =

L
400
=
= 200s
UA
2

171

- Cu t B: t R =
B

L 400
=
= 250s
U B 1, 6

b> Tnh h s tch : =

t R' A
t

'
RB

t RA t m
t RB t m

200 10
= 0,8 1
250 10

Vy c th tch 2 cht A v B ra khi nhau.

Bi 16 [2_429]: Cc thi gian gi ca - cholestan v - cholestan trong h cht lng pha
rn trn ct sc k c chiu di 1m v vi hiu qu 104 a l thuyt tng ng bng 4025 v
4100 giy. Nu 2 hp cht ny cn c phn chia vi phn gii bng mt th cn bao nhiu
a l thuyt t c mc ch ny ? Chiu di no ca dng ny cn nhn c phn
gii ch ra, nu H= 0,1mm?
Bi gii :
tR tRB
Ta c : R = 2 A
=1
WA + WB

WA + WB = 150 s (1)

Vi tR = 4025 s
A

t R = 4100 s
B

Mt khc :

t RA
WA

t RB

WB

t RB WA t RA WB = 0 (2)

T (1) v (2) ta c : WA = 74,31 giy

N=46942 a

WB = 75,69 giy
Vi H = 0,1 mm L = 4,6942 m
Bi 17 [5_525]: Pic sc k ca hp cht c pht hin sau 15 pht khi a mu vo (lc
pic ca hp cht Y khng c gi bi vt liu ca ct xut hin qua 1,32 pht). Pc ca cht X
c dng ng phn b Gauss vi b rng ca y l 24,2s. di ca ct l 40,2 cm.
a> Tnh s a l thuyt trong ct.
b> Tnh H ca ct
c> Tnh T v ca ct.

d> Tnh ch s lu gi ca X .
e> T phng php chun b bit rng th tch ca cht lng gi trn b mt
ca cht mang ca ct bng 9,9. Th tch ca pha ng bng 12,3 ml. Tnh hng s phn b KD.
172

Bi gii :
a> Tnh N :
2

15.60
t
N = 16 R = 16
=22130 a
W
24, 2
b> Tnh H :
H=

L
40, 2
=
= 0,0181 mm
N 22130

c> Tnh T v :
T=
N=

W 24, 2
=
= 6,05 giy
4
4

2
H2

= H N = 1,81.103. 22130 = 0,27 cm

d> Tnh R :

e> Tnh KD :

R=
R=

1,32
= 0,088
15
1
1 + KD

1
VS =
9,9 = 0,088 KD = 12,9
1 + KD
VM
12,3

Bi 18 [5_525]: Trn sc k ngi ta tm thy 3 pic 0,84 pht, 10,6 pht v 11,08 pht
tng ng vi cc hp cht A, B v C. Hp cht A khng c lu gi bi pha tnh lng. Cc
pc ca cc hp cht B v C c dng ng Gauss c chiu rng 0,56 pht v 0,59 pht tng
ng. di ct bng 28,3 cm.
a> Tnh gi tr trung bnh N v H theo cc pic B v C.
b> Tnh gi tr trung bnh T v .

c> Tnh ch s lu gi i vi B v C.
d> Th tch ca cht lng c gi trn b mt ca cht mang ca ct bng 12,3 ml cn th
tch ca pha ng bng 17,6 ml. Hy tnh hng s phn b ca tp cht B v C.
Bi gii :
a> Tnh N v H trung bnh :
t
Ta c : N = 16 R
W

Vi B : N1 = 5733 a H1 = 0,494 mm
Vi C : N2 = 5643 a H2 = 0,5 mm
173

N = 5688 a
H = 0,497 mm

b> Tnh T v trung bnh :

T1 =

W 0,56
=
= 0,14 pht
4
4

T = 0,14375 pht

W 0,59
=
= 0,1475 pht
T2 =
4
4

2
Ta c : N = 2
H

= H N = 0, 497. 5688 = 37,48

c> Tnh ch s lu gi ca B v C :
RB =

0,84
= 0,079
10,6

RC =

0,84
= 0,076
11,08

d> Tnh :
RB =

1
1 + K DB

1
VS =
12,3 = 0,079
1 + K DB
VM
17,6

K DB = 16,682

Tng t : K DC = 17, 4
Do : =

K DB
K DC

16,682
= 0,96
17,4

Bi 19 [3]: Trong qu trnh tch sc k ca 2 cht A v B trong ct sc k c chiu di 0,9 m ta

thu c cc pic tng ng: t RA = 720s v t RB = 750s . Chiu rng cc pic c dng ng phn
b Gauss : WA = 24s, WB = 25s. Bit tm = 50s.
a> Tnh s a v chiu cao a l thuyt trung bnh.
b> Tnh s a l thuyt hiu lc ca h sc k.
c> Tnh phn gii.
Bi gii :
t
a> * S a l thuyt: N = 16. R
W

2
t RA
720
- i vi cu t A: N A = 16.
= 16.
= 14400
W
24

174

2
t RB
750
- i vi cu t B: N B = 16.
= 16.
= 14400
W
25

S a l thuyt trung bnh : N =

NA + NB
= 14400
2

* Chiu cao a trung bnh:

H=

L
0,9
=
= 6, 25.105 m = 6, 25.10 3 cm
N 14400

t t
b> S a l thuyt hiu lc : n f = 16. R m
W

t R tm
720 50
- Cu t A: n f A = 16. A
= 16.
= 12469
W
24

t R tm
750 50
- Cu t B: n f B = 16. B
= 16.
= 12544
W
25

12469 + 12544
S a l thuyt hiu lc trung bnh: n f =
= 12506
2
c> phn gii:

R=

2. t RB tRA
WA + WB

) = 2 ( 750 720 ) = 1, 2245

24 + 25

Bi 20 [3]: Trong qu trnh tin hnh sc k ca cc cht trong ct sc k c chiu di 45 cm.

Ngi ta thu c trn sc 3 pic tng ng : 60s, 360s, 375s ng vi 3 cu t X, Y, Z. Cc
pic c dng ng Gauss ca Y v Z c WY = 24s, WZ = 25s cn cht X khng c lu gi
bi vt liu ct.
a> Tnh s a l thuyt trung bnh v chiu cao a theo pic Y v Z.
b> Tnh s a l thuyt hiu lc ca ct sc k.
c> Tnh h s lu gi tng i gia Y v Z.
e> Th tch ca cht lng c gi trn b mt cht mang ca ct l 8,7ml. Th tch pha
ng bng 11,5ml. Tnh h s phn b ca Y v Z.
Bi gii:
a> N v H theo Y v Z:

175

t
* S a l thuyt: N = 16. R
W

2
t RY
360
- i vi cu t Y: NY = 16.
= 16.
= 3600
24
WY
2

2
t RZ
375
- i vi cu t Z: N Z = 16.
= 16.
= 3600
W
25

S a l thuyt trung bnh : N =

NY + N Z
= 3600
2

* Chiu cao a trung bnh:

H=

L
45
=
= 0, 0125 cm
N 3600

t t
b> S a l thuyt hiu lc: n f = 16. R m
W

t R tm
360 60
- Cu t Y: n fY = 16. Y
= 16.
= 2500
W
24

t R tm
375 60
- Cu t Z: n f Z = 16. Z
= 16.
= 2540
W
25

S a l thuyt hiu lc trung bnh: n f =

2500 + 2540
= 2520
2

c> Tnh h s lu gi tng i gia A v B:

t R' Y
t R' Z

t RY tm
t RZ t m

360 60
= 0,952
375 60
2

t t
e> Ta c : n f = 16. R m (1)
W
Ta li c : tR = tm .(1 + K) tm =

tR
VS )
'
' (2) (Vi : K = K D .
1+ K
V
m

Thay (2) vo (1) ta c:

176

tR

2
2
t

'
R
'

tR K
1
+
K
n f = 16.
= 16.
'
W
W 1+ K

- Xt cu t Y:

'
M : KY = K D

KY '
n fY = N .
'
1 + KY

K'
n f = N .
'
1+ K

n fY
KY'
2500
=
=
= 0,8333
'
1 + KY
N
3600

KY' = 5

VS
V
11,5
K DY = K Y' . m = 5.
= 6, 61
Vm
VS
8, 7

Tnh ton tng t i vi cu t Z ta c : K DZ = 6,94

VI. Bi tp tham kho:

Bi 1 : Tc di chuyn ca pha di ng trong ct c chiu di 10 cm bng 0,01 cm/giy.
ra cu t A cn 40 pht. Phn no ca thi gian chung ca s ra cn c mt ca cu t
A trong pha di ng ? Gi tr R i vi hp cht ny bng bao nhiu?
Bi gii :

vpha ng
Vcht tan
Vi : vpha ng = 0,01 cm/giy

Ta c :

R=

Vcht tan =
Suy ra : R =

R= 0,4167

10
= 4,16.10-3 cm/giy
40 60
tM
= 0,4167
tM + tS

V : tM + tS = 40 pht

tM = 0,4167 40 =16,668 pht

= 1000 giy

Bi 2 : Trong nhng iu kin xc nh, trong ct sc k phn b kh - lng cho ngi

ta ra gii cht A, c R=0,5 , cn VR = 100ml. Tc dng ca pha di ng cn phi hng nh
nhng VS (lng ca pha tnh lng) c th thay i so vi i lng ban u ca n bng 1,5
ml. Cn phi thay i i lng VS bao nhiu ln VR tng gp hai? C th lun lun dng
177

tha s ny khng khi cn tng gp 2 ln i lng VR hay n ch c dng trong trng hp

cho?
Bi gii :
Ta c :

VR = VM + KD.VS
100 = VM + 1,5.KD

Mt khc : R =

(1)

VM
= 0,5
VM + K D VS

VM = 0,5.VM + 0,5.1,5.KD
VM = 0,5.VM + 0,75.KD
T (1) v (2) :

(2)

VM + 1,5.KD = 100

VM = 50

0,5.VM 0,75.KD = 0

KD = 33,33

Nu VR tng gp 2 : VR = VM + KD.VS
200 = 50 + 33,33.VS
VS = 4,5 ml
VS = 3.VS
Vy tng i lng VR ln gp 2 ln th phi tng VS ln 3 ln.
Ta khng th dng tha s ny cho tt c cc trng hp mun tng V R ln 2 ln v vi mi
php sc k s c cc i lng VM v KD khc nhau.
Bi 3 : Thi gian cn i qua bi pha di ng chuyn qua ct bng 25 pht. Gi tr R i
vi cht tan c thi gian gi l 261 pht phi bng bao nhiu. Cht tan c bao nhiu thi gian
s trong cc pha di chuyn v pha tnh trc khi ra khi ct ?
Bi gii :
vpha ng
Ta c : R= V
cht tan

tM
tM + tS

vpha ng = L
; Vcht tan
25

L
261

R=

25
= 0,096
261

Cht tan c 9,6% thi gian pha ng

tM =

9,6 261
= 25 pht ; tS = 261 25 = 236 pht
100

Bi 4 : Hiu qu ca mt ct sc k l 105 a l thuyt.

178

a. Hy tnh b rng ca cc pc nhn c trn ct ny cc thi gian gi l 100, 1000 v 10 4

giy. Chp nhn rng : dng ca pc tng ng ng cong phn b Gauss.
b. Nu chiu di ca ct bng 12m th trong trng hp ny chiu cao tng ng vi a l
thuyt bng bao nhiu?
Bi gii :
2

t
N
t
a. T cng thc : N = 16 R R =
W
4
W

W=

4 tR
N

W1 = 1,265 giy

Vi tR = 100 giy

Vi tR = 1000 giy W2 = 12,65 giy

W3 = 126,5 giy

Vi tR = 104 giy
b. Ta c : H =

L
12 100
= 0,012 cm
H =
N
105

Bi 5: R i vi 1 cht tan cho khi dng ct sc k xc nh bng 0,1. Th tch ca pha

di chuyn trong ct VM l 2,0 ml. Gi tr tS i vi cht tan bng bao nhiu khi tc dng ca
pha di ng bng 10 ml/pht ? Tnh KD nu VS = 0,5ml
Bi gii :
tM
tM + tS

Ta c : R =

2
Vi tM = = 0,2
10

0.2
0,1 = 0.2 + t

0.2 = 0,02 + 0,1 t S

tS = 1,8 pht = 108 giy
Mt khc :

R=

0,1 =

1
1 + KD

VS = 0,1
VM

1
1 + KD

0,5 KD = 36
2

Bi 6 : Ngi ta th nghim ct sc k kh - lng c chiu di 2m bao tc khc nhau

ca dng, mt khc, lm pha di ng ngi ta dng hli. Kt qu th nghim tm thy
rng ct c cc c trng sau :
179

Mtan
(pha di ng)
n-octaecan
tR
tR
W
18.2 giy
2020 giy
223 giy
8.0 giy
888 giy
99 giy
5.0 giy
558 giy
68 giy
a. Hy xc nh tc di chuyn ca pha ng i vi mi dng.
b. Hy xc nh s a l thuyt v gi tr H i vi mi dng.
c. Bng cch gii ng thi cc phng trnh cn thit hy tm cc gi tr ca cc hng s

B
trong phng trnh sau : H = A + + C u
u
d. Tc ti u ca s di chuyn ca pha di ng bng bao nhiu ?
Bi gii :
a. Tc di chuyn ca pha di ng
u1 =

200
= 11 cm/s
18, 2

; u2 =

200
= 25 cm/s
8

; u3 =

200
= 40 cm/s
5

b. S a l thuyt v gi tr H :
2

tR
2 100
2020
N1 = 16 1 = 16
= 1310 H1 = 1310 = 0,1526 (cm)
223
W1
2

tR
888
N2 = 16 2 = 16
= 1287
W
99

2
2

H2 =

tR
558
N3 = 16 3 = 16
= 1076
68
W3

H3 =

2 100
= 0,1554 (cm)
1287

2 100
= 0,1859 (cm)
1067

c. Xc nh A, B, C :
Ta c h :
B
+ C 11
11
B
0,1554 = A +
+ C 25
25
B
0,1859 = A +
+ C 40
40
0,1526 = A +

A = 0,059
B = 0,695
C = 2,729 103

180

d. Tc ti u :
B
0,695
=
= 15,96 cm/s
C
2,729 103

Ut =

Bi 7 : Pic sc k ca hp cht c pht hin sau 15 pht khi a mu vo (lc pic ca

hp cht Y khng c gi bi vt liu ca ct xut hin qua 1,32 pht). Pc ca cht X c
dng ng phn b Gauss vi b rng ca y l 24,2s. di ca ct l 40,2 cm.
a.

Tnh s a l thuyt trong ct.

b.

Tnh H ca ct

c.

Tnh T v ca ct.

d.

Tnh ch s lu gi ca X .
e. T phng php chun b bit rng th tch ca cht lng gi trn b mt ca cht

mang ca ct bng 9,9. Th tch ca pha ng bng 12,3 ml. Tnh hng s phn b KD.
Bi gii :
a. Tnh N :
2

15.60
t
N = 16 R = 16
=22130 a
W
24, 2
b. Tnh H :
H=

L
40, 2
=
= 0,0181 mm
N 22130

c. Tnh T v :
T=

W 24, 2
=
= 6,05 giy
4
4

2
N = 2 = H N = 1,81.103. 22130 = 0,27 cm
H
d. Tnh R :
R=

1,32
= 0,088
15

e. Tnh KD :
R=

1
1 + KD

1
VS =
9,9 = 0,088 KD = 12,9
1 + KD
VM
12,3
181

Bi 8: a) Tnh s a l thuyt (n) ca ct sc k v chiu cao (H) ca a l thuyt. Bit thi

gian lu: t R = 280s; tR = 300s; rng pic: WA = 14s; WB = 15s. Ct c chiu di l 320 cm.
A

b) Tnh phn gii R.

c) Tnh phn gii R nu thay i chiu di ct t 320 cm ln 400 cm.
Bi gii:
2

a) i vi pic A:

280
n = 16
= 6400
14

i vi pic B:

300
n = 16
= 6400
15

Vy, s a l thuyt ca ct tng ng: n = 6400.

H=

Chiu cao a l thuyt:

320
= 0,05(cm).
6400

b) phn gii R c nh ngha:

2 t R A t RB

R=

WA + WB

t Ri l thi gian lu ca cht i.

Trong :

Wi l rng ca pic ca cht i trn sc k .

R=

Suy ra:

2 t R A t RB
WA + WB

2 280 300
14 + 15

= 1,3793

Nhn xt: 1,5 > R = 1,3793 > 1 v vy php sc k mi ch tch c A v B ra khi

nhau m cha t c phn gii ng nn.
c) Cc gi tr tR, n, w ca cht A v B ng vi chiu di ct 400 cm l:
Cch 1:

t RA =

280
= 350 s;
400 / 320

t RB =

300
= 375s
400 / 320

n = 6400.(400 / 320) = 8000

t
n = 16 R
W

W = 16.t R

182

16.350 2
WA =
= 15,65s
8000
16.375 2
= 16,77 s
8000
(375 350)
R=
= 1,54
(15,65 + 16,77)

WB =

Cch 2: Do R t l thun vi L1/2 ta c biu thc:

R2
=
R1

L2
L
R2 = R1 . 2 = 1,3793. 400 / 320 = 1,54
L1
L1

Kt qu ny cho phn gii tt hn, php tch sc k t phn gii ng y.

Bi 9: Mt php sc k kh s dng ct di 36 m, chy cht chun 3 th nghim vi tc
pha ng khc nhau cho cc pic c thi gian lu v rng pic nh sau:
Th nghim
1
2
3

u (cm/s)
10
20
30

tR (s)
300
250
150

w (s)
20
16
10

Xc nh vn tc ti u, s a l thuyt cho ct vn hnh vn tc ti u

Bi gii:
Theo phng trnh Van-Deemter, mun xc nh c vn tc ti u, Hmin v s a l
thuyt ta cn xc nh cc h s A, B, C. Mun vy ta xc nh s a l thuyt v chiu cao a
l thuyt cho tng th nghim :
Ta c : L=36 m = 3600 cm
2

TN 1:

300
n1 = 16
= 3600
20

TN 2:

250
n2 = 16
= 3906
16

TN 3:

150
n3 = 16
= 3600
10

H1 =

3600
= 1,00(cm)
3600

H2 =

3600
= 0,92(cm)
3906

H3 =

3600
= 1,00(cm)
3600

Thay cc s liu vo phng trnh trn ta c h phng trnh sau:

183

1,00 = A +

B
+ 10C
10

0,92 = A +

B
+ 20C (2)
20

1,00 = A +

B
+ 30C (3)
30

(1)

Gii h gm 3 phng trnh (1), (2) v (3) ta c:

A= 0,36 (cm), B = 4,8 (cm2/s) v C = 0,016 (s)
Vn tc ti u, Hmin v s a l thuyt c tnh l :
utoiuu =

B
=
C

4,8
= 17,32(cm / s )
0,016

H min = A + 2 B.C = 0,36 + 2 4,8.0,016 = 0,914(cm)

n=

L
3600
=
= 3939
H 0,914

Bi 10: Tnh ch s lu Kovats cho hp cht X c thi gian lu t'R(X)= 1,75. Cho bit t'R(npentan)= 1,25 v t'R(n-heptan)= 2,50.
Bi gii
Nh vy t'R(X) nm gia 2 n-parafin tho mn iu kin bi:
t'R(n-pentan) < t'R(X) < t'R(n-heptan)
p dng phng trnh Kovats cho cu t X nh sau:
lg1,75 lg1,25
+ 500
I X = 200.
lg 2,50 lg1,25
I X = 597

Trong trng hp ny c th ni rng cu t X c s nguyn t cacbon biu kin l 5,97.

Cu t ny c thi gian lu gn bng thi gian lu ca n-hexan Ih exan = 600.

184