DS ETM PROGRAMI

Do. Dr. Kemal nder etin

06.10.2006

SUNUM PROGRAMI

SUNUM PROGRAMI

SUNU SIRASI

Zemin zelliklerinin Belirlenmesi iin Gerekletirilen Arazi Deneyleri Statik Ykleme Deneylerinde Svlama Svlama Tanmlar Svlama Tetiklenme Analizleri rnek Svlama Analizi Makdisi ve Seed Yntemi rnek

Yaygn Olarak Kullanlan Arazi Deneyleri

Standart Penetrasyon Deneyi

Konik Penetrasyon Deneyi

Dilatometre Deneyi

Presiyometre Deneyi

Kanatl Kesme Deneyi

Standart Penetrasyon Deneyi

63.5 kglk Sahmerdan 76 cmden drlr Standart Penetrasyon Deneyi (SPT) ASTM D 1586 % 60 Sahmerdan Enerji Oranna Dzeltilmelidir
Not:Bazen ek numune almak iin drdnc aralk uygulanr

Tij A, B ya da N tipi Yarkl SPT Numune Alcs : 35 mm D:50 mm L: 760 mm Numune alc 45 cm aklr

Numune alc aralkta aklr

lk aralk kinci aralk nc aralk

SPT N deeri numune alcsnn 30 cm ilerlemesi iin gerekli vuru saysdr

SPT Kamyonu

Konik Penetrasyon Deneyi

Derinlie Bal Olarak Drt Farkl lm Yapabilir

Konik U Direnci, qt Boluk Suyu Basnc, u Yanal Srtnme, fs Kayma dalga hznn belirlenmesi iin var sresi, ts

Vs fs
u2 u1

qc

Konik U Trleri

CPT Kamyonu

CPT Profili
qt (MPa)
0
0

fs (kPa)
60
0 0 500 1000
-200
0

u b (kPa)
0 200 400 600 800

20

40

fs ub qt

Derinlik (m) Depth (meters)

12

12

12

16

16

16

20

20

20

24

24

24

28

28

28

CPTye Dayal Zemin Snflandrmas

Soil Behavior Type (Robertson et al., 1986; Robertson & Campanella, 1988) 1 Sensitive fine grained 5 Clayey silt to silty clay 9 sand 2 Organic material 6 Sandy silt to silty sand 10 Gravelly sand to sand 3 Clay 7 Silty sand to sandy silt 11 Very stiff fine grained* 4 Silty clay to clay 8 Sand to silty sand 12 Sand to clayey sand* *Note: Overconsolidated or cemented

Presiyometre Deneyi

Geici Muhafaza

Presiyometre d=73 mm L=440 mm

1. Pompann her devrinde presiyometreye basn verilir 2. Basn art llr A,B ya da N tipi tij

Basnla balon slindir eklini alnr

n delgi

Balon basnl suyla iirilir

Basnca karlk hacimsel ime deeri kayt edilir Limit Basnc Elastik Modl Kayma Dayanm Deerleri Bulunur

Kanatl Kesme Deneyi

Tij Kanatl Kesme zemine bastrlr Kanatl Kesme Aleti kuyu dibine indirilir
Bak Yksekli i

Torkler

Drt Bakl Veyn D=62.5 H=130 e=2 mm

Delgi ap Bak genilii, D Bak kalnl, e 1. Veynin yerletirilmesi 2. 6 derecedakika hzla veyni 3. Veyne 8-10 tur bir dakika evirip, yaptrlr maksimum tork llr 4. Tork yeniden llr

Kanatl Kesme Deneyi Hesaplamalar Cu=6T/(7D3) H/D=2 Sensitivite= cumax/cuartk

Osiloskop

Kuyulararas Test
ASTM D 4428

Pompa

t
Kayma Dalga Hz: Vs = x/t
ahmerdan
Geofon
Test Derinlii paker
Not: Kuyunun diklii eimlerle kontrol edilir.

x
Eim ler Eim ler

PVCmuhafaza

PVCmuhafaza

Osiloskop

Pompa

Tekkuyulu test
Dey yk uygulanm yatay kalas

x t

z1

ahmerdan

z2

paker

Test Derinlii

Geofonlar

Kayma Dalga Hz: Vs = R/t

R12 = z12 + x2 R22 = z22 + x2

Muhafazal delgi

SUNU SIRASI

Zemin zelliklerinin Belirlenmesi iin Gerekletirilen Arazi Deneyleri Statik Ykleme Deneylerinde Svlama Svlama Tanmlar Svlama Tetiklenme Analizleri rnek Svlama Analizi Makdisi ve Seed (1978) rnek

Statik Ykleme Deneylerinde Svlama

SIVILAMA TANIMLARI

Akma svlamas

Zemin Yumuamas

Kayma birim deformasyon birikimi

cv

Anlk zemin svlamas

'

ZEMN SIVILAMASI NEDR ?

Zeminin boluk suyu basncndaki arta paralel kayma dayanmndaki ciddi d zemin svlamasnn en genel tanmdr. (R. B. Seed)

ZEMN SIVILAMASI NEDR ?

ZEMN SIVILAMASI

SIVILAMA ANALZ AAMALARI

Zemin svlamasnn balama veya tetiklenme olaslnn belirlenmesi

Svlama sonras dayanm ve genel stabilitenin belirlenmesi

Svlama sebebiyle oluacak deformasyonlarn belirlenmesi

Bu deformasyon ve deplasmanlarn yap davranna etkilerinin belirlenmesi

Gerek grlrse hasar azaltc nlemlerin uygulanmasi

GELTRLM N KRTERLER

Andrews ve Martin (2000)

Seed vd. (2003)

Bray vd. (2004)

 Basitletirilmi Yntem (Seed ve Idriss, 1971)

Seed ve Idriss, 1971

etin ve Seed, 2004

etin ve Seed (2004) d<20 m iin;

d20 m iin;

Seed vd., 1985

etin vd., 2004

etin vd., 2004

Tekrarl Gerilme Diren Oran (CRR)

Svlama Olasl (PL)

Deprem Bykl (Sre) Dzeltme Katsays

4.5
Youd & Noble, (1997), PL < 50 %

Seed and Idriss (1982) Idriss revised A mbraseys (1988)

4 3.5 3 2.5
Arango (1996)

A rango (1996) A ndrus and Sto ke (1997) Yo ud and No ble (1997) P L<32
Ambraseys (1988)

Yo ud and No ble (1997) P L<50

DWFM

Idriss (1998)

2
T HI S ST U D Y

Range of recom m ended DWFM from NCEER Workshop (1997)

1.5 1 0.5 0

Seed & Idriss, 82

4.5

5.5

6.5

Mw

7.5

8.5

nerilen Yeni K Dzeltme Katsay Bants

1.4 1.3 1.2 1.1

1 0.9 0.8 0.7 0.6 0 400 800 1200 1600 2000 2400 2800 3200 3600 4000

____ This Study ------ Recommended by NCEER Working Group (1998)

v' (psf)

SIVILAMA ANALZ AAMALARI

Zemin svlamasnn balama veya tetiklenme olaslnn belirlenmesi

Svlama sonras dayanm ve genel stabilitenin belirlenmesi

Svlama sebebiyle oluacak deformasyonlarn belirlenmesi

Bu deformasyon ve deplasmanlarn yap davranna etkilerinin belirlenmesi

Gerek grlrse hasar azaltc nlemlerin uygulanmasi

Kalc (Artk) Dayanm Bantlar (Seed ve Harder, 1990)

Kalc (Artk) Dayanm Bantlar (Stark ve Mesri, 1992)

SIVILAMA ANALZ AAMALARI

Zemin svlamasnn balama veya tetiklenme olaslnn belirlenmesi

Svlama sonras dayanm ve genel stabilitenin belirlenmesi

Svlama sebebiyle oluacak deformasyonlarn belirlenmesi

Bu deformasyon ve deplasmanlarn yap davranna etkilerinin belirlenmesi

Gerek grlrse hasar azaltc nlemlerin uygulanmasi

Svlama Sonras Zemin Deformasyonlar

Hacimsel Birim Deformasyon (Tekrarl ykleme sonras konsolidasyon oturmas)

Kayma Birim Deformasyonu (Tekrarl ykleme sonras yanal yaylma)

Oturma Hesab in Kullanlan Yntemler

Shamoto v.d. 1998

Ishihara v.d. 1992

Tokimatsu&Seed 1987

Yanal Yaylma Hesab in Kullanlan Yntemler

Tokimatsu & Seed (1984)

Ishihara & Yoshimine (1992)

Shamoto vd. (1998)

etin vd. (2007) Kayma birim deformasyonlar

Hacimsel birim deformasyonlar

etin vd. (2007)

Kayma Birim Deformasyonu

Hacimsel Birim Deformasyon

SIVILAMA ANALZ AAMALARI

Zemin svlamasnn balama veya tetiklenme olaslnn belirlenmesi

Svlama sonras dayanm ve genel stabilitenin belirlenmesi

Svlama sebebiyle oluacak deformasyonlarn belirlenesi

Bu deformasyon ve deplasmanlarn yap davranna etkilerinin belirlenmesi

Gerek grlrse hasar azaltc nlemlerin uygulanmasi

Genel Kategori (a) (b) I. Kaz ve/veya Sklatrma (c)

yiletirme Yntemi Svlaabilir zeminin kazlmas ve sahadan uzaklatrlmas Svlaabilir zeminin kazlp ayn zeminin sktrlarak yeniden yerletirilmesi Svlaabilir zeminin yerinde sklatrlmas

Notlar Svlaabilir zeminin kazlmas ve sahadan uzaklatrlmas genellikle eknomik bir yntem deildir. Svlaabilir zemin tabaka derinliini aan temel derinlikleri mmknse dnlmelidir. Titreimle sklatrma temiz kumlarda (FC < 12 %) etkin bir yntemdir ve akl kolonlarla beraber de kullanlabilir. Sklatrma kazklar zemine iletilen kayma gerilmelerinde bir azalmaya yol aarak svlamaya kar direnci artrr. Szma enjeksiyonu akll ve temiz kum karmlarnda etkin olarak kullanlr. Birok dren kurulum ilemi srasnda ayn zamanda zeminde sklamaktadr.

II. Yerinde sklatrma yntemleri

(a) (b) (c) (d) (e)

Titreimli sonda ile kompaksiyon Dinamik konsolidasyon (Arlk drme) Sklatrma (kompaksiyon) kazklar Patlatma ile derin sktrma Sklatrma Enjeksiyonu

III. Dier zemin iyiletirme yntemleri

(a) (b) (c) (d) (a) (a)

Szma enjeksiyonu Yksek Basnl Jet Enjeksiyonu Derin kartrma Drenler akl drenler Kum drenler erit direnler nykleme Serbest yzeyde istinat duvarlar veya destek yaplar ile byk yanal yaylmalar nlemek akma kazklar Fore kazklar

IV. Banket, hendek, sahil duvar, ve dier istinat yaplar ve sistemleri

Ky liman yaplarnda ve sahil kearndaki yaplamalarda sklkla tercih edilir. Zemin sklatrmas salad gibi zemine aktarlan kayma gerilmelerinde azalmaya sebep olarak svlamaya kar direnci artrr.

(a) (b) V. Derin temeller

RNEK SIVILAMA ANALZ

17 Austos 1999 Kocaeli depremi (Mw=7.4) sonras Yalova feribot liman yanama yaplarnda yer yer toplam 1.2 mye varan yanal yaylmalar gzlemlenmitir. Liman sahasnda amax 0.45g olarak tahmin edilmitir. Zemin deformasyonlarnn aklanabilmesi ekte verlen iin yaplan sondaj almas yaplmtr. Bu almada kullanlan sondaj ve SPT ekipman zellikleri aada verilmitir: Emniyet ahmerdan (Tijlere iletilen enerji oran ~ 63%) Sondaj ap 76 mm ve amurlu burgulu sistem Standart numune alc a) Tablo 1deki bilgilere gre ekipman ve prosedr farkllklar iin dzeltilmi SPT darbe saysn bulunuz (N1,60) b) Yalova limannn depremden sonra svlap svlamadn bulunuz

1997 NCEER alma Grubu Tarafndan Verilen SPT Dzeltmelerinin zeti

Sondaj Verisi

Makdisi ve Seed (1978) Yntemi

Mukavemet kaybnn ok yksek olmad durumlarda, toprak baraj ve dolgularda deprem sebepli kalc deformasyonlar belirlemek amacyla kullanlabilir. zlenecek yntem: i. Zeminin dinamik yenilme dayanm olarak drenajsz mukavemetin %80i kullanlr ii. Gvenlik katsaysnn 1e eit olduu duruma karlk gelen yenilme ivmesi (ay) deeri ev stabilitesi analizyle belirlenir. iii. Maksimum kret ivmesi ve birinci doal periyod dinamik analizlerle belirlenir.

y/h karlk gelen kmax/amax deeri verilen grafikten okunur ve kmax deeri bilinen amax iin hesaplanr.
iv.

ve bilinen deprem bykl iin kalc deformasyon (u) yandaki grafikten okunur.

iv. ky/kmax

RNEK
Verilen dolgu baraj Mw = 7.5 byklnde bir depreme maruz kalm ve maksimum kret ivmesi 0.8g olarak tahmin edilmitir. Sismik sebepli deformasyonlarn mertebesini Makdisi ve Seed (1978) yntemi ile hesaplaynz.

Analizde kullanlacak mukavemet deerleri

GK=1 ise;

ky=0.28

y/h = 30/40 =0.75 ve amax = 0.8g ise

kmax=0.36

kmax/amax=0.45

ky/kmax = 0.78 ve Mw = 7.5 ise

u 0.3 - 3 cm