10

TAM KARE OLAN FADELER ARPANLARA AYIRMA

Tam Kare Olan fadeleri arpanlara Ayrma

TANIM: (a+b)=a+2ab+b ve (a-b)=a-2ab+b zdeliini hatrlayalm. Eer ifade,bu eitliklerin ikinci tarafndaki biiminde verilmise, bunlar,eitlikleri birinci tarafndaki gibi yazarak arpanlara ayrrz.

Tam Kare Olan fadeleri arpanlara Ayrma

RNEK:

(a 2ab b ) (a b)( a b) (a b)
2 2

2.a.b

a ve b nin karekklerinin arpmnn iki kat , 2ab ye eittir.

K KARE FARKI BMNDEK FADELER ARPANLARA AYIRMA

ki Kare Fark Biiminde Olan fadeleri arpanlara Ayrma

TANIM: a-b=(a-b)(a+b) zdeliini hatrlayalm.Eer ifade,bu eitliin birinci tarafndaki biiminde verilmise;eitliin ikinci tarafndaki gibi arpanlara ayrrz. a - b =(a+b) (a-b) olur. a b

ki Kare Fark Biiminde Olan fadeleri arpanlara Ayrma

RNEK:
1 (3x-y)- = ? 9

CEVAP:
1 1 1 (3x-y)- = (3x-y+ )(3x-y- ) olur. 3 3 9

3x-y

DAILMA ZELLNDEN YARARLANARAK ARPANLARA AYIRMA

Dalma zelliinden Yararlanarak arpanlara Ayrma

TANIM: arpma ileminin toplama ve karma ilemi zerine dalma zellii olduunu biliyoruz. Harfli ifadeleri bu zellikten yararlanarak arpanlarna ayrabiliriz.

Dalma zelliinden Yararlanarak arpanlara Ayrma

RNEK 1: 5a-10 ifadesini arpanlara ayralm.

ZM:
ki ifade de 5e tam blnebilmektedir. O halde ifadeyi 5 tane a 5 tane 2 eklinde dnebiliriz. fade de 5er tane ifadesi olduu iin, ifadeyi 5.(a-2) eklinde yazabiliriz.

Dalma zelliinden Yararlanarak arpanlara Ayrma RNEK 2: 12x-8y+16 ifadesini arpanlarna ayralm. Grld gibi ifadenin her terimi 4 ile blnebilir. yleyse 4 says her terimin ortak arpandr. Buna gre ZM: 12 x 8 y 12x-8y+16 = 4 4 4 eklinde yazabiliriz. O halde; 12x-8y+16 = 4.(3x-2y+4) olur. Tersinden inceleyelim; 4.(3x-2y+4) = 12x-8y+4 olur.

Dalma zelliinden Yararlanarak arpanlara Ayrma RNEK 3: 15xy+12xy-6xy ifadesini arpanlara ayralm. ZM: Bu ifadenin her terimini blen en geni ifadeyi bulalm; fadenin her terimi 3, x ve y ile blnr. yleyse ortak arpan 3xy olur. Buna gre;

15xy+12xy-6xy = 3xy( eitlii elde edilir.

15 x y 6 xy 3 xy 3 xy 3 xy

12 x y

) = 3xy(5x+4y-2)

GRUPLANDIRARAK ARPANLARA AYIRMA

Gruplandrarak arpanlara Ayrma

TANIM: Verilen ifadenin terimleri uygun ekillerde gruplara ayrlr. Her grupta ortak bir arpan bulunmaya allr. Meydana gelen gruplarda tekrar ortak arpanlar oluuyor ise , tekrar ortak arpan parantezine alnr.

Gruplandrarak arpanlara Ayrma RNEK 1:

ax+bx+ay+by ifadesini arpanlarna ayralm.

ZM: ax+bx+ay+by = (ax+bx)+(ay+by) = x.(a+b)+y.(a+b)

= (a+b).(x+y)
ifadesi elde edilmi olur.

Gruplandrarak arpanlara Ayrma RNEK 2: x-ax+2x-2a ifadesini arpanlarna ayralm. ZM: x-ax+2x-2a = (x-ax)+(2x-2a)

= x.(x-a)+2.(x-a)
= (x-a)+(x+2) ifadesi elde edilir.

Gruplandrarak arpanlara Ayrma RNEK 3: ax+1-a-x ifadesini arpanlarna ayralm ZM: ax+1-a-x = (ax-a)+(-x+1)

= a.(x-1)-1(x-1)
= (x-1).(a-1) ifadesi elde edilir.

10