Porezni zakoni i njihova primjena

Pojam poreza
Porez predstavlja instrument javnih prihoda kojim drava, ukljuujui i nie oblike politiko-teritorijalne organizovanosti, od subjekata pod njenom poreskom vlau prinudno uzima novana sredstva, bez neposredne protivusluge u svrhu pokrivanja svojih finansijskih potreba i postizanja drugih, prvenstveno ekonomskih i socijalnih ciljeva.

Elementi poreza osnovni pojmovi

Poreski obveznik ili subjekt (taxpayer) predstavlja fiziko ili pravno lice koje je u obavezi da plati porez

Poreski platac je fiziko ili pravno lice koje vri plaanje poreza Poreski destinatar je lice koje snosi poreski teret

Elementi poreza osnovni pojmovi

Poreski objekat ili predmet oporezivanja predstavlja manifestaciju ekonomske snage obveznika koja predstavlja osnovu za uvoenje nekog poreskog oblika Poreska sposobnost ili snaga predstavlja ekonomsku mogunost obveznika da odgovori svojoj obavezi plaanja poreza Poreski izvor ine sva sredstva kojima raspolae obveznik iz kojih moe da plati porez

Elementi poreza osnovni pojmovi

Poreska osnovica (tax base) predstavlja kvantitativnu konkretizaciju (u novcu izraenu vrednost) poreskog objekta Poreska stopa (tax rate) predstavlja iznos poreza u odnosu na poresku osnovicu Poreska tarifa (tax schedule) predstavlja sistematizovan pregled poreskih objekata, odnosno osnovica i poreskih stopa

Elementi poreza osnovni pojmovi

Poreske olakice predstavljaju skup umanjenja poreskih obaveza koje poreske vlasti pruaju obveznicima Poreska prijava predstavlja izvetaj poreskog obveznika nadlenom poreskom organu o svim injenicama bitnim za utvrivanje poreza Poreska evazija predstavlja izbegavanje obveznika ili platca da plati obraunati porez

OECD klasifikacija poreza

Klasifikacija OECD-a (Organization for Economic Cooperation and Development) razvrstava poreze u est veih grupa: Porez na dohodak, dobit i kapitalne dobitke Doprinosi za socijalno osiguranje Porezi na imovinu Porezi na platni spisak i radnu snagu Porez na dobra i usluge opti (PDV i porez na promet) i pojedinani (akcize, carine) Ostali porezi

Oporezivanje dohotka fizikih lica (graana) u SAD

Zakon o porezu na dohodak

Oporezivanje dohotka fizikih lica na federalnom nivou regulisano je Zakonom o porezu na dohodak Internal Revenue Code (IRC) Nadleni poreski organ za sprovoenje zakona i sankcionisanje neregularnosti naziva se Unutranja uprava prihoda Internal Revenue Service (IRS)

Bruto dohodak
Bruto dohodak (Gross Income) predstavlja zbir prihoda po osnovu svih izvora koje lice ostvaruje, izuzev prihoda koji su od strane Zakona deklarisani kao izuzeci (npr. kamata od obveznica izuzetih od poreza i sl.) Pre oporezivanja bruto dohodak se umanjuje zakonski dozvoljenim odbicima i oslobaanjima.

Poresko osloboenje (Tax Exemption)

Poresko osloboenje predstavlja svako zakonski dozvoljeno umanjenje bruto dohotka koje fiziko lice stie na osnovu odreenih personalnih karakteristika Cilj poreskih osloboenja je realizacija odreenih ekonomskih i socijalnih efekata Personalne karakteristike koje se uobiajeno uzimaju u obzir su: starosno doba, sluba u javnim servisima, imovinsko stanje, broj izdravanih lanova porodice i sl.

Poreski odbitak (Deduction)

Odbitak predstavlja svako zakonski dozvoljeno umanjenje bruto dohotka u cilju smanjenja poreskog optereenja i realnijeg oporezivanja graana (neovisno od visine dohotka, zanimanja i sl.) Zakonom su definisane sledee grupe odbitaka:

Above-the-line odbici (Above-the-line Deductions) Specifini odbici (Itemized Deductions) Standardni odbici (Standard Deductions)

Korigirani bruto dohodak

Korigovani bruto dohodak (Adjusted Gross Income), za fizika lica, predstavlja bruto dohodak umanjen za iznos tzv. above-the-line odbitaka. U above-the-line odbitke spadaju trokovi neposredno povezani npr. poslovni trokovi lica koje obavlja samostalnu delatnost, kao i trokovi posredno povezani npr. trokovi selidbe u drugi grad zbog posla (Moving Expensis) sa zaraivanjem dohotka (poslovanjem), a u njih se ubrajaju kao izuzeci i ulog u penzijski fond IRA, alimentacija i kamate na studentske kredite)

Oporezivi dohodak
Oporezivi dohodak (Taxable Income) predstavlja korigovani bruto dohodak umanjen za standardne i specifine odbitke, odnosno poreska osloboenja. Iznos oporezivog dohotka se tretira kao poreska osnovica na koju se obraunava poreska stopa.

Standardni odbici
Standardni odbitak zakon definie kao umanjenje bruto dohotka na koje svaki graanin po Zakonu ima pravo shodno svom statusu u dole navedenoj poreskoj klasifikaciji iz 2006. god.(tax-filing clasification):
Status Neoenjen (neudata) Venani koji ive zajedno Venani koji ive odvojeno Glava domainstva Udovac (udovica) Iznos standardnog odbitka ($) 5150 10300 5150 7550 10300

Specifini odbici
Specifini odbici predstavljaju brojne vrste trokova koje po Zakonu lice moe iskoristiti u svrhu umanjenja dohotka za oporezivanje, i koje se grubo mogu kategorizovati:

Medicinski trokovi lanarine u humanitarnim organizacijama Plaene lokalne i dravne poreze Kockarski gubici Trokovi pripreme poreske prijave

Lice ne moe koristiti istovremeno i specifine i standardne odbitke prilikom sastavljanja poreske prijave Zakon dozvoljava licu da sam izabere koje e odbitke koristiti

Izbor e zavisiti od agregatnog iznosa obe kategorije odbitaka

Progresivno oporezivanje
Zakonom je predvieno da se oporezivanje dohotka vri progresivnom metodom oporezivanja

Cilj progresivnog oporezivanja je realno obuhvatanje poreske snage obveznika i ravnomernija raspodela poreskog tereta meu obveznicima

Okviri poreskih stopa (tax brackets) predstavljaju Zakonom propisane nivoe (progresivnih) poreskih stopa, koje se obraunavaju na oporezivi dohodak Pored dohotka, za razvrstavanje lica u okvire koristi se i kriterijum klasifikacionog statusa Sledea tabela daje okvire poreskih stopa iz 2006. god. (za oporezive dohotke u dolarima na godinjem nivou):

Okviri poreskih stopa na dohodak

Primer obraun poreza

Okviri poreskih stopa su marginalnog karaktera

Pretpostavimo da je oporezivi dohodak neoenjenog lica 40000. Njegov porez na dohodak se rauna na sledei nain:
7500 x 10% = 755 (30650 7500) x 15% = 3465 (40000 30650) x 25% = 2337,5 Ukupan porez na dohodak iznosi 6557,5 to je 16,39% oporezivog dohotka

IRC klasifikacija dohotka

Ameriki zakon o oporezivanju dohotka klasifikuje dohodak u sledee tri kategorije:

Dohodak od rada Earned (Active) Income Dohodak od portfolia Portfolio Income

Dohodak od pasivnih aktivnosti Passive Income

Dohodak od rada
Dohodak od rada obuhvata sve prihode ostvarene po osnovu neposrednog uea u nekoj aktivnosti (najee poslovne prirode), odnosno rada. U ovu kategoriju dohotka, pored plata i nadnica, spadaju i radni bonusi, komisione provizije, prihodi od autorskih prava i slino.

Dohodak od rada mogu umanjiti samo oni trokovi koji su direktno nastali tokom njegove realizacije. Primjer: Profesor ostvaruje ukupan dohodak po osnovu plae i autorskog prihoda za izdati udbenik; ako iznos trokova nastalih tokom pisanja udbenika prevaziu autorski honorar, preostali iznos trokova se ne moe koristiti kao odbitak regularne plae.

Dohodak od portfolia
U ovu kategoriju dohotka spadaju:

Dohodak (gubitak) od investiranja u HOV Investment Income (Loss) Kapitalni dobitak (gubitak) Capital Gain (Loss)

Prihodi od investiranja u HOV

Sastoje se od dividendi koje isplauju akcije i kamata koje isplauju instrumenti duga

U odbitke se svrstavaju trokovi povezani sa zaraivanjem ovog dohotka, poput zakupnine sefova u bankama ili kamata na sredstva pozajmljena u cilju kupovine HOV
Odbici mogu umanjiti oporezivi investicijski dohodak samo do visine njegovog iznosa u toku date godine - ne mogu umanjiti investicijki dohodak naredne godine

Poreske stope na isplaene dividende dionica koje su u vlasnitvu fizikih lica iznosi kreu se od 5% do maksimalnih 15% (po reviziji zakona iz 2003. god.) Ova niska poreska stopa se ne odnosi na isplate kamata obveznica u vlasnitvu fizikih osoba.

Poreska stopa od 15% se ne obraunava za sljedee kategorije dividendi: 1) koje isplauju dionice investicijskih kompanija (npr. Mutual Funds); primjenjuje se maksimalna poreska stopa od 35% 2) koje isplauju dionice REIT-a (Real Estate Investment Trust); primjenjuje se maksimalna poreska stopa od 35%

3) isplate prodavatelja na kratko vlasnicima dionica kao kompenzaciju za pozajmljivanje; ovo nisu dividende u pravom smislu, ali ih poreske vlasti ekvivalentno tretiraju i oporezuju po maksimalnoj stopi od 35%

Kapitalni dobitak
Kapitalni dobitak se definira kao pozitivna razlika izmeu prodajne i nabavne cijene aktive koja predstavlja predmet trgovanja obrnuto vai za kapitalni gubitak. S poreskog stajalita, oporezivi kapitalni dobitak zbrojno ukljuuje sve dohotke ostvarene prodajom aktiva, neovisno od tipa (HOV, umjetnika djela, nekretnine...)

Ukupni kapitalni gubitak umanjuje ukupan oporezivi kapitalni dobitak, ali samo do visine njegovog iznosa Ipak, poreski zakon daje jednu pogodnost vezanu za kapitalan gubitak; ukoliko je tekui neto kapitalni gubitak vei od 3000 dolara, npr iznosi 4000 dolara, onda razlika od 1000 dolara postaje odbitak kapitalnog dobitka u narednoj godini

Poreski zakon pravi razliku izmeu kratkoronih i dugoronih kapitalnih dobitaka, na osnovu duine posedovanja aktive Cilj ove podjele je poresko podsticanje dugoronog investiranja u odnosu na pekulativne transakcije

Za period posedovanja aktive do dvanaest meseci, maksimalna poreska stopa na (kratkoroni) kapitalni dobitak iznosi 35% Za period posedovanja aktive preko dvanaest meseci, maksimalna poreska stopa na (dugoroni) kapitalni dobitak iznosi 15% U obraunu dugoronog neto kapitalnog dobitka, kao odbici se tretiraju i kratkoroni i dugoroni kapitalni gubici

Okviri poreskih stopa za kapitalni dobitak

Korespondirajua poreska stopa 10% 15% 25% 28% 33% 35%

Porzne stopa na dugoroni kapitalni dobitak 5% 5% 15% 15% 15% 15%

Poreska stopa na kratkoroni kapitalni dobitak 10% 15% 25% 28% 33% 35%

Dohodak od pasivnih aktivnosti

U ovu kategoriju dohotka spadaju prihodi koje lice ostvaruje na osnovu aktivnosti u kojima radno ne uestvuje, kao to su:

Prihodi od ulaganja u nekretnine

Prihodi od ulaganja u ortaka preduzea sa ogranienom odgovornou (Limited Partnership)

Ulaganja u nekretnine i ortaka preduzea predstavljaju tzv. investicije sa poreskim olakicama (tax sheltered investments), kao to su amortizacioni odbitak (Depreciation Deduction) i kamatni odbitak (Interest Deduction)

Pasivnim gubicima i odbicima je dozvoljeno umanjivati samo iznos oporezivih pasivnih prihoda.

Poreski tretman akcija

Dividende koje isplauju obine ili preferencijalne akcije su oporezive, kao investicioni prihod u godini u kojoj su isplaene Ako je emitent akcije isplatio dividendu ekom krajem 2006, a vlasnik naplatio ek poetkom 2007. godine, prihod od dividende je oporeziv u 2006. god; ovaj princip je poznat kao fakturisana realizacija (Constructive Receipt)

Investitor koji kupuje akciju se po Zakonu smatra vlasnikom date akcije od datuma trgovanja (ne od datuma isplate) Datum trgovanja (Trade Date) predstavlja datum u kojem je dolo do trgovanja aktivom Datum isplate (Settlement Date) predstavlja datum u kojem je kupac isplatio, a prodavac isporuio aktivu obino tri dana nakon datuma trgovanja

Nabavna cena (Cost Basis)

Nabavna cena je raunovodstvena kategorija koja se koristi u obraunu kapitalnog dobitka (gubitka)

Ona predstavlja kupovnu cenu aktive korigovanu za iznos komisionih provizija, efekat razdvajanja akcija ili isplaene dividende u akcijama
Sa poreskog stanovita, kapitalni dobitak se obraunava kao razlika izmeu nabavne cene aktive i njene tekue trine cene

Primeri obrauna nabavne cene

1) Komisiona provizija Primer 1: Investitor je kupio 100 akcija ABC po ceni od 115$ i platio komisionu proviziju od 400$ Komisiona provizija pri kupovini, iako predstavlja troak sa stanovita kupca, se ne moe koristiti kao odbitak tekueg portfolio dohotka, ve se ukljuuje u nabavnu cenu i redukuje potencijalni kapitalni dobitak

Nabavna cena = 115$ x 100 + 400$ = 11900$, odnosno 119$ po akciji, kako se ee izraava Pretpostavimo da je posle etiri meseca cena investitor prodao akcije po ceni od 128$ i platio komisionu proviziju od 400$ Iako predstavlja troak sa stanovita prodavca, komisiona provizija pri prodaji akcija se ne moe koristiti kao odbitak od portfolio prihoda, ve kao redukcija prihoda od prodaje

Prihod od prodaje (Sale Proceeds)

Prihod od prodaje predstavlja bruto prihod od prodaje aktive umanjen za trokove komisione provizije

Prihod od prodaje = 128$ x 100 400$ = 12400, odnosno 124$ po akciji Oporezivi kapitalni dobitak = 12400$ 11900$ = =500$, odnosno 5$ po akciji

2)

Isplata dividendi u akcijama (Stock Dividends)

Korporacija moe isplatiti dividende u novim akcijama umesto u keu; takav nain isplate dividendi se ne tretira kao oporezivi prihod Dividende u akcijama redukuju nabavnu cenu po akciji, ali ne i nabavna cena Uzmimo sluaj investitora iz prethodnog primera koji poseduje 100 akcija ABC sa nabavnom cenom od 11900$

Pretpostavimo da je u toku godine emitent akcija isplatio vlasnicima dividende u akcijama u iznosu od 10% od broja akcija koji poseduju Investitor sada poseduje 110 akcija, pa je njegova nabavna cena po akciji = 11900$/110 = 108,18$ Pretpostavimo da je investitor prodao svih 110 akcija po ceni od 128$ po akciji uz komisionu prodaju od 400$

Prihod od prodaje = 128$ x 110 400$ = 13680$

Kapitalni dobitak = 13680$ 108,18$ x 110 = 1780$; 17,8$ po akciji

Oporezivi kapitalni dobitak je vei od onog koji bi bio realizovan gde nabavna cena po akciji nije redukovana tada bi iznosio 13680$ 119$ x 110 = 590$

3) Razdvajanje akcija (Split Stocks)

Pretpostavimo da je investitor kupio 1000 akcija XYZ po ceni od 10$, odnosno 10000$ ukupne vrednosti, i da nema komisione provizije

Kompanija je izvrila razdvajanje akcija po odnosu 2:1 2 nove akcije za jednu staru; investitor sada poseduje 2000 novih akcija
Nabavna cena po akciji iznosi 10000$/2000$ = 5$, a nabavna cena se faktiki ne menja (i dalje je investitor platio akcije 10000$)

4) Identifikacija prodatih akcija Pretpostavimo da je investitor kupovao akcije neke kompanije po razliitim cenama u razliitim vremenskim periodima i reio da proda deo akcija koje poseduje

Zakon ostavlja mogunost investitoru da identifikuje akcije koje je prodao i da na osnovu njihovih kupovnih cena obrauna nabavnu cenu prodatih akcija

Ako investitor nije u stanju da identifikuje prodate akcije, Zakon nalae korienje FIFO metode (First In First Out) Uzmemo investitora iz prethodnog primera, koji poseduje 1000 akcija plaenih 10$; cena akcije pada na 5$ i on kupuje jo 1000 akcija po ceni od 5$, ukupno 5000$ Ako investitor proda 1500 akcija, i nije u mogunosti da ih identifikuje, onda e nabavna cena po FIFO metodu iznositi 1000 x 10$ + 500 x 5$ = 12500$

Poreski tretman korporativnih, dravnih i inostranih dravnih obveznica

Kamate koje isplauju korporativne obveznice, obveznice SAD-a i obveznice drugih drava su oporezive u toku godine u kojoj su isplaene (fakturisana realizacija) Svaki troak povezan sa posedovanjem obveznica moe predstavljati odbitak samo do iznosa investicionih prihoda

Period vlasnitva je period od datuma trgovanja (kupovine) do datuma trgovanja (prodaje) Nabavna cena se obraunava na isti nain kao kod akcija kupovna cena + komisiona provizija Ako je obveznica kuponska, u poreske kalkulacije se ukljuuje i akumulirana kamata

Akumulirana kamata (Accrued Interest)

Akumulirana kamata predstavlja deo kupona koji vlasnik obveznice nije naplatio do trenutka prodaje obveznice, odnosno to je kamata koja je akumulirana od datuma poslednje isplate kupona (u SAD-u se kuponi uobiajeno obraunavaju i isplauju polugodinje, 15-og dana u mesecu dospea)

Izraunava se na sledei nain:

AK = (broj dana od poslednje isplate kupona/broj dana do prve sledee isplate kupona) x vrednost kupona
Akumulirana kamata se pridodaje ceni obveznice prilikom kupoprodajne transakcije

Kupac obveznice sa akumuliranom kamatom ne ukljuuje njen iznos u nabavnu cenu; za kupca ona predstavlja odbitak od ostalih kamatnih prihoda Kada se obveznica proda, prihod od prodaje iznosi prodajna cena komisiona provizija Akumulirana kamata ne moe koristiti za redukovanje oporezivog kapitalnog dobitka

Primer: kupujemo 100 obveznica po ceni od 100$ Komisiona provizija je 400$

Akumulirana kamata je 500$

Ukupno plaamo 100 x 100$ + 400$ + 500$ = = 10900$ Nabavna cena = 10400$ (10900$-500$) Odbitak od investicionih prihoda = 500$

Prodajemo etiri meseca kasnije svih 100 obveznica po ceni od 110$ Komisiona provizija je 400$ Akumulirana kamata je 100$ Bruto prihod od prodaje = 100 x 110$ = 11000$ Prihod od prodaje = 11000$ - 400$ = 10600$ Kapitalna dobit = 10600$ - 10400$ = 200$ Uveanje oporezivog investicionog prihoda = 100$

Poreski tretman municipalnih obveznica

Municipalne obveznice nisu oporezive od strane federalne vlade

Zbog toga se trokovi povezani sa posedovanjem municipalnih obveznica ne svrstavaju u odbitak investicionog dohotka Kamatni prihodi municipalnih obveznica su nii od kamatnih prihoda dravnih i korporativnih obveznica, jer nisu oporezivi

Poreenje prinosa dravnih i korporativnih obveznica sa prinosima municipalnih obveznica

Primer: investitor se nalazi u poreskom okviru od 20% i razmilja o ulaganju 100$ u kupovinu korporativnih obveznica sa stopom prinosa od 10% ili u kupovinu municipalnih obveznica sa stopom prinosa od 7% sa istim rokovima dospea Posmatramo prihod investitora u oba mogua sluaja

1. sluaj: Oporezivi kamatni prihod = 100$ x 10% = 10$ Porez = 10$ x 20% = 2$ Kamatni prihod = 10$ - 2$ = 8$ 2. sluaj: Kamatni prihod = 100$ x 7% = 7$ Oito da je prvi sluaj povoljniji za investitora, odnosno da postoji mogunost arbitrane zarade od 1$ po dospeu

Ekvivalentna oporeziva stopa prinosa

Ekvivalentna oporeziva stopa prinosa (Equivalent Taxable Yield ETY) predstavlja stopu prinosa korporativne ili dravne obveznice koja je nakon oporezivanja jednaka stopi prinosa municipalne obveznice Ako sa TFY (Tax Free Yield) oznaimo neoporezivu stopu prinosa municipalnih obveznica, a sa TB (Tax Bracket) poreski okvir korisnika, vai sledee: ETY = TFY / (100% - TB)

Primer: investitor se nalazi u poreskom okviru od 25% i razmilja o ulaganju 100$ u kupovinu korporativnih obveznica sa stopom prinosa od 10% ili u kupovinu municipalnih obveznica sa stopom prinosa od 8% sa istim rokovima dospea Posmatramo prihod investitora u oba mogua sluaja

1. sluaj: Oporezivi kamatni prihod = 100$ x 10% = =10$ Porez = 10$ x 25% = 2,5$ Kamatni prihod = 10$ - 2,5$ = 7,5$ 2. sluaj: Kamatni prihod = 100$ x 8% = 8$ Oito da je drugi sluaj povoljniji za investitora, odnosno da postoji mogunost arbitrane zarade 0,5$ po dospeu

Ekvivalentna neoporeziva stopa prinosa

Ekvivalentna neoporeziva stopa prinosa (Equivalent TaxFree Yield ETFY) predstavlja stopu prinosa municipalne obveznice koja je jednaka stopi prinosa korporativne ili dravne obveznice nakon oporezivanja Ako sa TY (Taxable Yield) oznaimo oprezivu stopu prinosa korporativne ili dravne obveznice, vai sledee: ETFY = TY x (100% - TB)

Alternativni minimalni porez

Ulaganja u nekretnine i drutva sa ogranienom odgovornou spadaju u tzv. investicije sa poreskim olakcama; korienjem olakica investitoru se otvara mogunost da umanji svoj oporezivi pasivni prihod do nule Ako bi pasivni dohodak bio njegov jedini izvor dohotka, investitor ne bi imao nikakve poreske obaveze U cilju eliminisanja ovakvih situacija, poreska uprava nalae obraun alternativnog minimalnog poreza (Alternative Minimum Tax AMT)

AMT obraun
Obraun AMT-a se odvija u tri faze:

U korigovani bruto dohodak se ponovo ukljuuju koriene poreske olakice i dobija alternativni minimalni prihod Obraunava se alternativni oporezivi prihod Obraunava se porez po jedinstvenoj (flat) stopi od 26% za iznos alternativnog oporezivog prihoda do 175000$, odnosno 28% za dohodak preko 175000$

Zato se i alternativni minimalni porez esto naziva porezom na poreske olakice AMT se obraunava za svakog poreskog obveznika

Ako je AMT vei od regularnih poreskih obaveza, lice je u obavezi da plati AMT umesto regularnog poreza

Poreske olakice
Najee koriene poreske olakice (Tax Preference Items) su: Prekomerni iznos ubrzane amortizacije (Excess Accelerated Depreciation) Metoda ubrzane amortizacije podrazumeva vei otpis aktive u prvim u odnosu na kasnije godine njenog pretpostavljenog trajanja; nasuprot njoj je linearna (straight-line) amortizacija koja otpisuje isti iznos vrednosti aktive svake godine Iznos ubrzane amortizacije u godini obrauna koji prevazilazi alternativni iznos linearne amortizacije predstavlja poresku olakicu
1)

2) Ekstra trokovi buenja (Excess Intangible Drilling Cost IDC) Trokovi vezani za otpoinjanje eksploatacije nalazita nafte ili gasa (istraivanja i buenja) su u potpunosti otpisivi prilikom poreskog obrauna Pretpostavljeno vreme trajanja nalazita nafte ili gasa je 10 godina, to implicira desetogodinji otpis IDC-a Poto se svih 100% IDC-a otpisuje u prvoj godini, preostalih 90% predstavlja poresku olakicu

3) Ekstra odbici po osnovu eksploatacije prirodnih resursa (Excess Depletion Deduction) Zakon specifikuje nain na koji se trokovi eksploatacije prirodnih resursa apriorno procenjuju

Iznos za koji procenjeni trokovi nadmauju stvarne (ukoliko ih nadmae), predstavlja poresku olakicu

4) Prihodi od kamata municipalnih obveznica kvalifikovanih kao obveznice privatne aktivnosti (qualified private activity bonds) U ovu kategoriju obveznica spadaju municipalne obveznice emitovane u svrhu prikupljanja finansijskih sredstava za podsticanje pojedinih aktivnosti privatnog karaktera, kao to su studentski krediti, krediti malom biznisu i sl. Iako prihodi od kamata municipalnih obveznica generalno nisu oporezivi, prihodi od kamata gore navedenih obveznica se ukljuuju prilikom obrauna AMT-a

Primer obrauna AMT-a

Investitor je uloio u naftnu buotinu i redukovao svoj oporezivi prihod do nule. Njegovi IDC trokovi iznose 100000$. Obraun AMT-a se realizuje na sledei nain: Regularni oporezivi dohodak = 0$ Ekstra IDC = 90000$ Alternativni minimalni prihod = 0$ + 90000$ = 90000$

Individualno osloboenje = 40250$ ( Prilikom obrauna AMT-a dozvoljena su osloboenja u apsolutnom iznosu od 40250$ za neoenjene, odnosno 58000$ za parove) Alternativni oporezivi prihod = 90000$ - 40250$ = 49750$ Alternativni minimalni porez = 49750$ x 26% = 12935$

Oporezivanje dohotka trustova

Sa poreskog stanovita znaajno je praviti razliku izmeu trustova sa opozivim ueem i trustova sa neopozivim ueem U trustovima sa opozivim ueem (Revocable Trusts), osniva trusta (grantor) zadrava kontrolu nad uloenom aktivom i ostvarenim prihodima, kao i pravo da ugasi trust po svojoj volji. Dohodak ovakvog trusta se tretira kao dohodak osnivaa i oporezuje po ve pomenutoj emi oporezivanja dohotka

U trustovima sa neopozivim ueem (Irrevocable Trusts), osniva nema pravo na povlaenje uloenih sredstava. Dohodak trustova (godinji) ovakvog tipa se progresivno oporezuje po sledeoj emi (iz 2007 god.):
Poreska stopa Oporezivi dohodak ($)

15% 0 - 2150

25% 28% 33% 35%

2151 - 5000 5001 - 7650 7651 - 10450 Preko 10450

Oporezivanje dohotka korporacija

Oporezivanje dohotka korporacija na godinjem nivou u dolarima dato je sledeom tabelom:

Poreska stopa

Oporezivi dohodak 15% 0 50000 25% 50001 75000 34% 75001 100000 39% 100001 335000 34% 335001 10000000 35% 10000001 15000000 38% 15000001 18333333 35% preko 18333333

Iz priloene tabele se vidi da su poreske stope za dohotke korporacija vee od poreskih stopa za trustove i fizika lica; meutim, za korporacije koje investiraju u akcije drugih kompanija postoje poreske olakice:
Ako korporacija poseduje manje od 20% akcija druge kompanije, porez na prihode od dividendi se umanjuje za 70% Ako korporacija poseduje vie od 20% akcija druge kompanije, porez na prihode od dividendi se umanjuje za 80%

Porez na imovinu i poklon

U amerikom zakonu se pod porezom na imovinu (Estate Tax) podrazumeva porez na nasleenu imovinu Porez na naslee i porez na poklon imaju slian poreski tretman u oba sluaja je re o dobrovoljnom prenosu imovine; to su tzv. porezi na prenos imovine bez naknade

Koncept oporezivanja naslea i poklona je znatno drugaiji od oporezivanja dohotka Porezi na naslee i poklon su realni porezi imovina, odnosno poklon se tretiraju kao poreski izvori, a poreski obveznik je lice koje ostavlja naslee, odnosno poklanja Cilj ovakvog poreskog tretmana je destimulacija transferisanja bogatstva putem naslea i podsticanja mlaeg stanovnitva na rad

Poreske stope su progresivne, a poreski okviri se kreu od 18% do 45%, a poresku osnovicu predstavlja tekua trina vrednost nasleene imovine na dan smrti, odnosno poklona na dan poklanjanja Porez na naslee je esto kritikovan od strane javnosti prozvan je porezom na smrt (Death Tax); zato postoje znaajna poreska osloboenja, a za 2010. god. je predvieno njegovo povlaenje

Poreska osloboenja na naslee do 2010. god. data su u sledeoj tabeli: Godina 2006 - 2008 2009 2010 Dozvoljeni odbitak ($) 2000000 3500000 Opoziv poreza

Ako je vrednost poklona u toku jedne godine manja od 10000$ x godinji indeks inflacije (bazna vrednost od 100 poena u 2004. god., poveava se svake godine za deset poena), onda takav poklon nije predmet oporezivanja

U sluaju suprunika, naslee i poklon nisu predmet oporezivanja (Unlimited Marital Exclusion)

Postoji razlika u poreskom tretmanu nabavne cene poklona i nasleene imovine

Lice koje prodaje poklon u obraunu kapitalnog dobitka kao nabavnu cenu uzima originalnu nabavnu cenu poklonodavca Lice koje prodaje nasleenu imovinu kao nabavnu cenu uzima tekuu (fer) trinu cenu imovine tzv. princip Step up in Basis koja je obino via od originalne nabavne cene

Donacije
Donacija se definie kao dobrovoljni poklon najee humanitarnog karaktera (u dobrotvorne svrhe)

Donacija nehumanitarnog karaktera ima isti poreski tretman kao i poklon

Donacija humanitarnog karaktera ima specifian poreski tretman - za donatora tekua trina vrednost predstavlja poreski odbitak

Primer: Lice poseduje 50 akcija (due od godinu dana) sa originalnom nabavnom cenom od 100$ po akciji; tekua trina vrednost datih akcija iznosi 150$ Akcije su donirane u dobrotvorne svrhe; poreski odbitak donatora iznosi 50 x 150$ = 7500$ U sluaju da dobrotvorna organizacija proda date akcije, nabavna cena e biti, po metodu Step up in Basis, 7500$