You are on page 1of 226

Gen.

1:1

Ban u
Sng Th K Dn Nhp

Ta
H-b-r: tyvarb bereshith Ban u
Hy-lp: ge,nesij genesis

57

khi thu, ngun gc, ra i

2003 TBBMI

7.5.03a. 17

58

Cu hi Sng Th
Ban u Chng ta t u n?
V sao c iu c trn th gii ny? C hy vng g khng?
2003 TBBMI

7.5.03a. 18

58

Big N-ings (Khi u Ln)

Walk Through The Bible 1989

57

Tc quyn ca Sng Th K
Quan im truyn thng: Mi-se Quan im Ph bnh: JEDP
J
Jehovah (Gi-h-va) 850 TC

P
T l B lut 450 TC

Elohim Phc-truyn (c Cha Tri) Trng phi 750 TC 550 TC

56

T Cha Kha ca Sng Th K:

2003 TBBMI

7.5.03a. 19

59-62

ng h cho s Tuyn Chn v ch chnh


S t tr ti cao ca c Cha Tri v mong mun chia s quyn cai tr ny vi con ngi (1:26) hon ton l s la chn ca mt mnh Ngi Cu trc mi-mt-phn thu hp dng ging c tuyn chn l dn m c Cha Tri c th thng cng
Ton b pht tho chuyn t s la chn A-am v dng di ng (1-11) cho n p-ra-ham v dng di ng (12-50) S tuyn chn c lp li a nh tri hn a ln cho thy s la chn ca c Cha Tri tt hn ca con ngi 7.5.03a. 20
2003 TBBMI

58

AI? Hi thnh
Cc s

CT
Cc dn tc
Cc t ph

Quan im vng xoay Cc chi phi Christ lch s Y-s-ra-n Cc tin tri Thy t l Cc vua Quan xt

58

SNG TH K Hi thnh
Cc s Christ

CT
Cc dn tc

Sng-th K Cc t ph trong quan im Cc chi phi vng xoay lch s

Cc tin tri Cc vua


Cc quan xt

Y-s-ra-n
Thy t l

58

SNG TH K = 2369 nm
a-vt p-ra-ham

Jesus
Ngy nay
Hi thnh

Hng thy

Cc vua Chi phi

Sng to

3 0 0 0

2 0 0 0

1 0 0 0

1 0 0 0

Dng thi gian

2 0 0 0 Sng to m

Dn 32:13

DRESSING THE STAGE

NGI L 40 NM? Y SAO?

MOSES Exodus Sinai M-C-C Kadesh Barnea


40 40

Handbook pg. 26-29


2003 TBBMI

7.5.03c. 23

BiN CHT SNG GI-ANH

Gi-ri-c hin i
JOSHUA Jericho/Ai

Gi-ri-c c i T Gi-ri-c... Nhn v pha ng qua sng Gi-anh


Handbook pg. 26-29
2003 TBBMI

7.5.03c. 42

56

Tin s

Cc s kin 1-11

2083 nm

286 nm

Biu Sng 1-11

56

Tin s

Cc s kin 1-11

Cc chng tc

Biu Sng 1-2

Cc ngy sng to
Ngy 1: nh sng trng v cc v sao Ngy 2: Nc v
khong khng

64

Ngy 4: Mt tri, mt Ngy 5: Sinh vt


bin v chim tri

Ngy 3: t, bin
v cy ci

Ngy 6:

Sinh vt trn t v loi ngi

Sng 1:3-31

Sng to

Sng to trong su ngy

S sng to

S sng to ca CT ngy 1

Ngy 1

Ban u c Cha Tri dng nn tri t (1a).

V hnh v trng khng


S sng to

S sng to ca CT ngy 1

V t l v hnh v trng khng, s m ti trn mt vc, Thn c Cha Tri vn hnh trn mt nc (2).

S sng to

S sng to ca CT ngy 1

S sng

c Cha Tri phn rng, Phi c s sng; th c s sng. c Cha tri thy sng l tt lnh, bn phn r sng ra cng ti (3-4).

S sng to

S sng to ca CT ngy 1

Ngy th nht

c Cha Tri gi s sng l ngy, s ti l m. Vy c bui chiu v bui mai, y l ngy th nht (5).

S sng to

S sng to ca CT ngy 2

Ngy 2

c Cha Tri li phn rng, Phi c mt khong khng gia nc ng phn r nc cch vi nc (6).

S sng to ca CT ngy 2
S sng to

Khng trung

Ngi lm nn khong khng, phn r nc di khong khng cch vi nc trn khong khng; th c nh vy (7).

S Sng to

S sng to ca CT ngy 2

Bu tri

c Cha Tri gi khong khng l tri (NIV sky, 8a).

S sng to

S sng to ca CT ngy 2

Ngy th hai

Vy c bui chiu v bui mai, y l ngy th hai (8b).

S Sng to

S sng to ca CT ngy 3

Ngy 3

c Cha Tri li phn rng, Nhng nc di tri phi t li mt ni, v phi c ch kh cn by ra; th c nh vy (9).

t & bin
S sng to

S sng to ca CT ngy 3

c Cha Tri t tn ch kh cn l t, cn ni nc t li l bin; c Cha Tri thy iu l tt lnh (10).

S sng to

S sng to ca CT ngy 3

Thc vt

c Cha Tri li phn rng, t phi sanh cy c: c kt ht ging, cy kt qu ty theo loi m c ht ging trong mnh trn t, th c nh vy. t sanh cy c, c c ht ty theo loi, cy kt qu c ht trong mnh, ty theo loi; c Cha Tri thy iu l tt lnh (11-12).

S sng to

Ngy th ba

S sng to ca CT ngy 3

Vy c bui chiu v bui mai, y l ngy th ba (13).

S Sng To

S sng to ca CT ngy 4

Ngy 4

c Cha Tri li phn rng, Phi c cc v sng trong khong khng trn tri ng phn ra ngy vi m, v dng lm du nh th tit ngy v nm (14);

S Sng To

Mt Tri & Mt Trng S sng to ca CT ngy 4

Li dng lm v sng trong khong khng trn tri soi xung t; th c nh vy (15).

S Sng To

S sng to ca CT ngy 4

Mt Tri

c Cha Tri lm nn hai v sng ln, v ln hn cai tr ban ngy (16a)

S Sng To

S sng to ca CT ngy 4

Mt Trng

v nh hn cai tr ban m (16b)

S Sng To

S sng to ca CT ngy 4

Cc ngi sao

Ngi cng lm cc ngi sao (16c).

S Sng To

S sng to ca CT ngy 4

Ngy th t

c Cha Tri t cc v trong khong khng trn tri, ng soi sng t, ng cai tr ban ngy v ban m, ng phn ra s sng vi s ti; c Cha Tri thy iu l tt lnh. Vy, c bui chiu v bui mai, y l ngy th t (17-19).

S Sng To

Ngy 5
S sng to ca CT ngy 5

c Cha Tri li phn rng, Nc phi sanh vt sng cho nhiu (20a)

S Sng To

S sng to ca CT ngy 5

Chim chc

v cc loi chim phi bay trn mt t trong khong khng trn tri (20b).

S Sng To

S sng to ca CT ngy 5

C voi

c Cha Tri dng nn cc loi c ln cc vt sng hay ng nh nc m sanh nhiu ra, ty theo loi (21a)

S Sng To

S sng to ca CT ngy 5 Chim cnh ct

v cc loi chim hay bay, ty theo loi; c Cha Tri thy iu l tt lnh (21b).

S Sng To

S sng to ca CT ngy 5

Thm nhiu

c Cha Tri ban phc cho cc loi m phn rng, Hy sanh sn, thm nhiu, lm cho y dy di bin, cn cc loi chim hy sanh sn trn t cho nhiu (22).

S Sng To

S sng to ca CT ngy 5

Ngy th nm

Vy, c bui chiu v bui mai, y l ngy th nm (23).

S Sng To

S sng to ca CT ngy 6

Loi th

c Cha Tri li phn rng, t phi sanh cc vt sng ty theo loi: tc sc vt, cn trng v th rng u ty theo loi; v c nh vy. c Cha Tri lm nn cc loi th rng ty theo loi, sc vt ty theo loi, v cc cn trng trn t ty theo loi; c Cha Tri thy iu l tt lnh (24-25).

S Sng To

S sng to ca CT ngy 6

Loi ngi

c Cha Tri phn rng, Chng ta hy lm nn loi ngi nh hnh ta v theo tng ta; ng cai qun loi c bin, loi chim tri, loi sc vt, loi cn trng b trn mt t, v khp c t (26).

S Sng To

S sng to ca CT ngy 6

Ngi n

c Cha Tri dng nn loi ngi nh hnh Ngi

Ngi dng nn loi ngi ging nh hnh c Cha Tri Ngi dng nn ngi nam cng ngi n (27).

S Sng To

S y quyn v loi chim trn tri c Cha Tri ban phc cho loi ngi v phn rng, Hy sanh sn thm nhiu, lm cho y dy, hy lm cho t phc tng;

Hy qun tr loi c di bin

cng cc vt sng v hnh ng trn mt t (28).

S Sng To

Thc n c Cha Tri li phn rng, Ny, Ta s ban cho cc ngi mi th c kt ht mc khp mt t, v cc loi cy sanh qu c ht ging; y s l n cho cc ngi (29)

S Sng To

Thc n

cn cc loi th ngoi ng, loi chim trn tri, v cc ng vt khc trn mt t, phm ging no c s sng th ta ban cho mi th c xanh ng lm n; th c nh vy (30).

S Sng To

S sng to ca CT ngy 6

Ngy th su

c Cha Tri thy cc vic Ngi lm tht rt tt lnh. Vy, c bui chiu v bui mai, y l ngy th su (31).

S Sng To

S sng to ca CT ngy 7

Tm tt

y vy, tri t v mun vt dng nn xong ri (2:1)

33

Mt ch hm cha tt c
Sng 1:26-28 c Cha Tri phn rng Chng ta hy lm nn loi ngi nh hnh ta v theo tng ta, ng cai qun loi c bin chim tri sc vt cn trng b trn mt t, v khp c t c Cha Tri ban phc cho loi ngi v phn rng, Hy sanh sn v thm nhiu; lm cho y dy t, hy lm cho t phc tng. Hy qun tr loi c di bin, loi chim trn tri cng cc vt sng hnh ng trn mt t. Khi 22:5 m khng cn c na, v chng s khng cn n nh sng n hay nh sng mt tri, v Cha l c Cha Tri s soi sng cho. V chng s tr v i i.

Ch ca Kinh Thnh: c Cha Tri m rng quyn cai tr ca Ngi n cho con ngi

Mng lnh

Cc Giao c

ng nghim

Vng quc c Cha Tri trong Sng-th K 1

c Cha Tri T Hu (1:1) S sng to ch bi Li (1:4) S sng to d dng Mt tri, mt trng c sng to (1:16) Chia s quyn cai tr vi con ngi (1:26)

Dng thi gian ca Vng quc & Giao c


S dy d v Vng quc...
A-am cai tr Sa-tan cai tr nh l cha ca i vi CT (Sng 1:26, ny (Sng 3:15; CT lp giao c vi p-ra-ham ti lp s cai tr ca con ngi qua Israel nh l nc thy t l" (Sng 12:1-3; S tht bi ca Israel vi t Israel khc t s cch l nc thy t l trong ban tng vng vic lm chng cho cc dn tc quc ca ng M-si nn b on pht qua cuc lu (Mat 12:41-42; y di s cai tr ca dn 23:37-39) ngoi Cha Gi-xu m rng Christ nh bi k nc ca Ngi trong th ca Israel v tn hnh thc huyn hu (Rom. 11:26nhim l hi thnh 27)

337
Christ cai tr trn mi s cng vi cc thnh (ph 1:9-10;

28; 2:19)

2 Cor. 4:4)

Xut 19:6)

Khi 20:1-6; 22:5b)

(Mat 13)

S sa ng ca loi ngi

(Sng 3)

Giao c N-

Sng 6:18; 9:8-17

ISRAEL

Hi thnh
Ngi mi (ph 2:15)

Giao c Pa-lt-tin

(Ch trng vo dn tc)

Nc ca ng M-si-a 1000 nm Vnh cu


Phc hi trn vn (x 37:8- Jerusalem 28) Jerusalem mi th th gii (Khi 21) (s 2:1-5)

Giao c p-ra-ham

Sng 15:18 (tk. Phc 30:1-10) li ha: t t sng Ai-cp n sng -ph-rt (s 27:12) S hu t i i (Sng 17:8) hu lu y/phc hi Qua t ny c th gii c phc (s 14:1-2)

Israel b on pht v t chi ng M-si-a b ui khi t ha trong vng 19 th k (70SC- 1948) nhng hin nay c phc hi mt phn (x 37:1-7) ng Christ l hi thnh n th thuc linh (ph. 2:1922; 2 C 6:16)

Dng di

Sng 12:1-3

Giao c a-vt

2Sa 7:12-16 li ha vnh vin: Con chu (nh khng b tuyt dit) Vng quc (triu i chnh tr) Ngai vng (quyn cai tr cho cc con chu) n th (con trai s xy)

ng Christ cai tr trn ton th gii (s 11) vi cc thnh (Khi 5:10)

ng Christ trao vng quc cho c Cha Cha (1C 15:24)

Phc

Giao c Mi
Gi 31:31-34 li ha: S tha th c Thnh Linh c tr Tm lng, bn tnh, tm tr mi Ti hip Israel v Giu-a Khng cn truyn gio Lut Mi-se c thay th vi ba yu t u ca Giao c Mi (Lu 22:20; 2C 3:6)

Tt c 5 yu t c ng nghim trong s phc hi quc gia (Xa 8)

Tt c u c lm mi (Khi 21:5)

Giao c Mi-se

Tm thi (Gal 3:19) v c iu kin (Phc 28) phi by ti li (R 7:7) v chnh n Israel (Gal 3:23-25)

Lut php c bi b, ng nghim, v thay th ti thp t gi (R 7:16;1C 9:19-21; H 8:13)

Second Edition 2 January 1998

Kinh Thnh gm cha s nhn mnh v giao c kp. Vai tr ca Israel t p-ra-ham n ng Christ c m rng k n Hi Thnh (lin tc) nhng Hi Thnh khng bao gi thay th cho dn tc nh l dn Israel mi (khng lin tc). Israel s mt ln na hng v tr ni bt trn th gii sau khi tin cy ng Christ khi Ngi tr li ln th hai.

Quan im ca ti v ch ca Cu c

33

Cu c k thut Vic c Cha Tri phc hi con ngi d phn trong vic cai tr vng quc Ngi v s vinh hin ca chnh Ngi c y thc trong vn -en nhng b nh mt trong s Sa ng v hon tt trong s cu chuc con ngi qua Israel nh l vng quc thy t l v cui cng qua ng M-si-a, ng s cai tr nh l Cu Cha v Vua hon thnh giao c p-ra-ham

Cc ngy Sng to
Ngy 1: nh sng Ngy 2: Nc v
khong khng
trng v cc ngi sao

33

Ngy 4: Mt tri, mt Ngy 5: C & chim


chc

Ngy 3: t v
bin

Ngy 6: Th vt v
con ngi

Sng 1:3-31

S Sng To

S sng to ca CT ngy 7

Ngy 7

Ngy th by, c Cha Tri lm xong cc cng vic Ngi lm, v ngy th by, Ngi ngh cc cng vic Ngi lm (2:2).

S Sng To

S sng to ca CT ngy 7

Sa-bt

Ri, Ngi ban phc cho ngy th by, t l ngy thnh, v trong ngy , Ngi ngh cc cng vic dng nn v lm xong ri (2:3).

Cc thuyt sng to
24-gi mt ngy Ngy-thi i Vn chng Tin Sng To Hai giai on 1 ngy = 24 gi ngha en 1 ngy = mt thi i khng xc nh 7 ngy = mang tnh biu tng
Sng to | gin on | Ti sng to 1:1 1:2-2:3 Sng to | gin on | Sng to

71

1:1-2:3

2:4-25
Sng 1

1:1 lin h vi 1:2-3 nh th 34 no? Sng to nguyn thy (Quan im truyn thng)
Leupold, Keil, Cassuto
1- Sng to t ch khng c g ca khi nguyn thy trong ngy th 1
Ban u c Cha Tri dng nn tri t (1:1) 2- Ba mnh phn bit, song song m t tnh trng ca tri t ngay sau khi s sng to v tr.

V, t l v hnh v trng khng, s m ti trn mt vc, Thn c Cha Tri vn hnh trn mt nc (1:2 NIV)
3- Mt cu tng thut c lp cho thy cch m c Cha Tri hnh ng bi Li ca Ngi. c Cha Tri phn rng, Phi c s sng, th c s sng (1:3)
Allen Ross, Creation & Blessing, 718

1:1 lin h vi 1:2-3 nh th no?


Thuyt Gin on
Pember, Hengstenburg, Scofield Reference Bible (1st ed.)
1- Mt li tng thut c lp v s sng to nguyn thy, hon ho
Ban u c Cha Tri dng nn tri t (1:1)

34

S sa ng ca Sa-tan
2- Sa-tan sa ng gia 1:1 v 1:2, ko theo s on pht ca c Cha Tri, iu ny t tri t vo trng thi hn n

V, t tr nn v hnh v trng khng, s m ti trn mt vc, Thn c Cha Tri vn hnh trn mt nc (1:2 Ghi ch ca bn NIV)
3- Mt cu tng thut, c lp m t bc u tin ti thit v ci to tri t b phn xt c Cha Tri phn rng, phi c s sng, th c s sng (1:3)
Allen Ross, Creation & Blessing, 718-19, 721

1:1 lin h vi 1:2-3 nh th no?


T quan h Ban u (5 bin th)
Rashi/NEB, Speiser, Unger, Young, von Rad/Waltke/Ross

34

S sa ng ca Sa-tan
1- Mnh quan h (ph thuc mang tnh thi gian vi 1:2) hoc tiu Khi c Cha Tri bt u sng to tri v t (1:1) 2- Ba mnh hon cnh vi ngha ph nh, phn bit m t iu kin ca tri t khi c Cha Tri phn.

V, t l v hnh v trng khng, s m ti trn mt vc, Thn c Cha Tri vn hnh trn mt nc (1:2) 3- Mt cu tng thut c lp cho thy cch thc trong c Cha Tri ti to/ti thit k tri t vo trng thi hin ti ca n (khng phi sng to t ch khng c) sau cuc on pht ca Ngi.
V c Cha Tri phn, Phi c s sng, th c s sng (1:3)
Allen Ross, Creation & Blessing, 719-20

Thuyt vm hi nc

64 c xut ln u tin bi Isaac Newton vo nm 1874 Tm c s ng h trong cu Phi c mt khong khng gia nc ng phn r nc cch vi nc (Sng 1:6) Cung cp lng nc cho cn hng thy ton cu (Sng 7:11) C th ko di tui th thi tin nc lt (gim bc x) c tha nhn gia vng nhng ngi ng h thuyt tri t tr c bn ci si ni!

Khc bit trong gii Tin Lnh


Nhng l l tin Hugh Ross Walt Brown Tri t gi Thuyt ngy-thi i Hng thy cc b Nc ma
reasons.org godandscience.org creationscience.com

Chuyn v nghin cu sng to Henry/John Morris, Duane Gish Joseph Dillow, Ken Ham Tri t tr Nhng ngy sng to 24-gi Nc lt ton cu Vm hi nc
answersingenesis.org genesispark.org icr.org critiques Ross at: icr.org/pubs/imp/imp-217.htm

The 24-Hour View

V sao 24 gi?

S sng to ngay tc th
Cc tng tri c lm nn bi c Gih-va, c c binh tri bi hi th Ngi m c (Thi 33:6)
Chc chn y khng c tng v s tr hon, hoc mt tin trnh th-v-sai st, hoc hon tt dn dn, tng bc mt
(John Whitcomb, The Early Earth, 24)

V sao 24 gi?

S sng to ngay tc th (Thi 33:6) bui chiu v bui mai

Ch c a 8:26 (bn cnh Sng 1) ni n bui chiu & bui mai v vi ngha en V, s hin thy v cc bui chiu v bui mai m ni n l tht; Nhng ngi hy gi kn s hin thy , v n quan h vi sau nhiu ngy (in the future) (NASB).

V sao 24 gi?

S sng to ngay tc th (Thi 33:6) bui chiu v bui mai Tnh t ch con s (th nht)
Trong ting H-b-r, khi ngy (yom) c ng trc bi mt tnh t ch con s, ngy y lun lun mang ngha en!

Dn-s 7:12 Ngi dng l vt mnh ngy u l Na-ha-sn

V sao 24 gi?

S sng to ngay tc th (Thi 33:6) bui chiu v bui mai Tnh t ch con s (th nht) Khun mu cho lm vic & ngh ngi

Thi gian

V sao 24 gi?

S sng to ngay tc th (Thi 33:6) bui chiu v bui mai Tnh t ch con s (th nht) Khun mu cho lm vic & ngh ngi Mt tri v mt trng khng c cho n ngy th t

74

Sng to hay tin ha?

80

c Cha Tri sng to khng long trong ngy sng to th su

Thuyt tin ha v nhng hnh thc chuyn tip hn l con mi d n!

75

79f

K thut tng t vi Sng-th K


Memphite Theology Enuma Elish Atrahasis Epic Gilgamesh Epic

Sng to Sng to Sng to & nc lt Nc lt

AiG Web Address 00439

Sng-th K 2

Hai bn tng thut v s Sng To

Dng t c Cha Tri (Elohim) Cc ngy 1-6 Sng to mi s Ban u

Dng t c Gi-h-va (Yahweh) Ch ni n ngy 6 Sng to A-am & -va Ny l dng di (toledot) (11 ln)

Nhng v tr kh d ca -en

Eden
Tigris

Euphrates
Genesis 1-2
Barry Beitzel, Moody Atlas, 75

35

Ci g y?

The of God LoiImage ngi khc bit vi loi th:


Quyn cai tr to vt (1:26) Phm gi ca loi ngi (9:6) C kh nng lin h vi c Cha Tri (2:16tt.)

S sng to bc vo Sng 3

35

c thn c Cha Tri ti cao Tt c u Tt lnh Con ngi v ti Khng c au n v iu c Thng cng vi c Cha Tri

Sng-th K 3

Khut phc s cm d
Nghi ng Khc t Tm tr Sa-tan cai Cm xc tr chng li CT
ch Bt tun

64

Sng 3

S thay i ca -va (3:2-3)


1. B xem thng c quyn c Cha Tri ban cho (2-3a) B thm vo cm lnh (3b)
B lm gim nh hnh pht cho s bt tun (3c)
Allen Ross, Creation & Blessing, 133

2.
3.

Cc vt th gian
So snh mt vi phn on ch cht
Th gian (1Ging 2:15-16)
M tham ca xc tht

Ngun ca s cm d
Mong mun ca thn xc khng tin knh tnh dc ngoi hn nhn tham n v.v. Tham lam, tham mun (iu rn th 10)

-va (Sng 3)
Thy n ngon

ng Christ (Mat 4)
ha nn bnh

M tham ca mt

p mt

S hu tt c cc nc

S kiu ngo ca i

Kiu ngo & khoe khoang v: ngh nghip a v li th trong i ny v.v.

Khao kht c c s khn ngoan

c con ngi khen ngi (nhy xung khi nc n th)

Kt qu ca s sa ng l g (3:7-24)?
Cho c A-am v -va (7-12)

Cho con rn (13-15)


Cho -va (16) Cho A-am (17-19)

T l v n da th (3:21)
S cu chuc c bo trc

A-am & -va b ui

Cn hu qu no khc ca s sa ng bn cnh nhng hu qu trong Sng-th K 3?

Sng-th 1-11 phi l lch s tht khng?


2. Phng thc tip cn phi-lch s rt l ch quan 3. Sng 1-11 c thng tin quan trng nu khng th khng c bit n 4. Chng ph hp vi lun im ca sch nhn mnh n s la chn

58

1. Thn thoi khng dy tt hn v nhng chn l su xa so vi lch s

5. Nhng s kin c trnh by c tnh cch lch s


6. Khoa hc xc nhn Sng 1-11 l ghi chp lch s 7. ng Christ khng nh tnh lch s ca chng

Ph h ca Sng 5 & 11
Sng 5 cha ng mt ph h ko di

t A-am cho n cn Hng thy.

Sng 11 cha ng ph h t Sem

(con trai N-) n Tha-r (cha ca pra-ham)

S mu nhim ca ph h trong Sng-th K


A-am
N- Sem Tha-r Sng 11 Sng 5

Nhng thng tin ph h ny c th gip xc

nh ngy thng ca cc s kin trong lch s khng?

Chng ta c th tm ra nin i ca cuc sng to trong Sng 5 & 10 khng?


Mt s ni khng Nhng ph h khc trong Kinh Thnh c nhng khong trng gin on (vd. Mat 1:1-17) V th phi c khong gin on trong Sng-th K Mt quan im khng gin on t cn Hng thy vo khong 2487 TC nhng lch s Ai Cp i ngc khong trc 3300 TC Mt s khc ni c Nhng ph h khc khng a ra tui ca ngi cha khi con trai ca h ra i c Cha Tri mun chng ta nh du ma, ngy v nm (Sng 1:14) V sao c Cha Tri li a ra cho chng ta tui tc ca nhng nhn vt ny?

A-am St -nt K-nan Ma-ha-la-le Gi-rt H-nc M-tu-s-la La-mc N-

Ph h Sng-th K 5

86

V sao Sng 5 & 11 khng c gin on?


A-am St -nt K-nan Ma-ha-la-le Gi-rt H-nc M-tu-s-la La-mc N-
1.

86

Nhng giai on thi gian di

Tui khi sinh con trai


A-am-130 St-105 -nt-90 K-nan-70 Ma-ha-la-le-65 Gi-rt-162 H-nc-65 M-tu-s-la-187 La-mc-122 N--500

86

V sao Sng 5 & 11 khng c gin on?


A-am St -nt K-nan Ma-ha-la-le Gi-rt H-nc M-tu-s-la La-mc N-
1.

86

2.

Nhng giai on thi gian di Nhng khong ngn hn

Sng-th 5 ngn hn Lu-ca 3


A-am 2006 nm N- 4138 nm

86

A-am

Christ

V sao Sng 5 & 11 khng c gin on?


A-am St -nt K-nan Ma-ha-la-le Gi-rt H-nc M-tu-s-la La-mc N-
1.

86

2.
3. 4.

5.

Nhng giai on thi gian di Nhng khong ngn hn T nhin nht Cho thy cha-con Giu-e 14
H-nc, l t by i k t A-am, ni tin tri rng. . . (Giu-e 14a, NASB)

Hai Quan im
Nin i xuyn sut Kinh Thnh c nhng d liu cn thit vch nn dng thi gian lch s cn bn ca Cu c Nhng gin on ph h C nhng ch gin on khng c cp n trong Kinh Thnh Nhng thng tin ph h hn khng c dng nh mt ngun duy nht cho nhng s kin c nin i

Nhng lp lun a ra cho s gin on


Tht bnh thng i vi Kinh Thnh khi b

qua mt giai on thi gian rt di m khng lu hoc rt t Vic b st nhng tn khng quan trng l quy tc hn l ngoi l Trong th gii c sinh" n gin biu th tr thnh t ph ca, nhng xa n ni t ph c xem l cha S thiu hi ha tn ti gia nin i Cu c v cc ln bang

ng h cho nin i xuyn sut


Kinh Thnh y nhng thng tin nin i

mc d nm ri rc trong nhiu ch Khi thng tin nin i ny c h thng ha y , th mt nin i xuyn sut c minh chng

90

Methuselahs Death
2487

2487

Mt nin i xuyn sut c thc hin cch chnh xc cho thy M-tu-s-la cht trong trn i Hng Thy!

56

Tin s

Nhng s kin 1-11

Chng tc

Biu Sng 6-9

Cc cu hi v Sng 6:1-4
1. 2. 3. 4. 5. Ai l cc con trai ca c Cha Tri (c. 2)? Ai l cc con gi ca loi ngi (c. 2)? Gii hn i ngi 120-nm (c. 3) ng nhng nm n in cho n cn hng thy hay tui th c nhn? C phi nhng ngi khng l N-phi-lim l con ca con trai c Cha Tri v con gi loi ngi khng (v. 4)? C phi ngi N-phi-lim trn t i v i sau cho thy h khng th c con chu ca con trai c Cha Tri khng? Lm th no ngi N-phi-lim ti Ca-na-an nu h b tiu dit trong trn hng thy (Phc 13:33)?

6.

1 Enoch 7
Chuyn xy ra sau khi cc con trai ca loi ngi gia tng trong nhng ngy y, la cc con gi ca h c sinh ra, thanh lch v p .
1 2 V

khi cc thin s,* cc con trai ca tri, trng thy h, bn phi lng h, v ni vi nhau, Hy n, chng ta hy chn nhng ngi v cho chng ta t con ci ca loi ngi, v chng ta hy sinh con ci.
3 Ri

ngi lnh o Samyaza ni vi h; ta e rng cc ngi khng kh nng thc hin s vic to bo ny;
*An Aramaic

text reads "Watchers" here (J.T. Milik, Aramaic Fragments of Qumran Cave 4 [Oxford: Clarendon Press, 1976], p. 167).

1 Enoch 7
V rng ch mt mnh ta I s phi chu kh v ti c nghim trng ny.
4 5 Nhng

ti th;
6 v

h tr li ngi v ni rng; Tt c chng

rng buc chng ti bi li nguyn ra chung, rng chng ti s khng thay i nh, nhng thc hin k hoch ca chng ti quyt nh .
7 Ri

h th vi nhau, v rng buc nhau bng li nguyn chung. Ton b h l hai trm, h xung ti Ardis, l nh cao ca dy ni Armon.

1 Enoch 7
vy dy ni ny c gi l Armon,* bi v h th trn , v buc h vi nhau bng li nguyn chung.
8 V 9 y

l tn ca cc th lnh ca h: Samyaza, who was their leader, Urakabarameel, Akibeel, Tamiel, Ramuel, Danel, Azkeel, Saraknyal, Asael, Armers, Batraal, Anane, Zavebe, Samsaveel, Ertael, Turel, Yomyael, Arazyal. y l nhng ngi hon ho ca hai trm thin s, v v nhc nh cng vi h.
* Mt. Armon, or Mt. Hermon, derives its name from the Hebrew word herem, a curse (Charles, p. 63).

1 Enoch 7
10 Ri

h ly v, mi ngi chn cho mnh; ngi m h bt u n gn, v vi ngi m h n ; dy h php thut, thn ch, v vic phn chia cc r v cc cy ci.
11 v

nhng ph n mang thai v sinh ra nhng ngi khng l,*


* The Greek texts vary considerably from the Ethiopic text here. One Greek manuscript adds to this section, "And they [the women] bore to them [the Watchers] three races: First, the great giants. The giants brought forth [some say "slew"] the Naphelim, and the Naphelim brought forth [or "slew"] the Elioud. And they existed, increasing in power according to their greatness." See the account in the Book of Jubilees.

1 Enoch 7
dng ca h l 300 cubits [137 mt]. H n nut tt c cng kh m loi ngi sn xut; cho n khi n khng th nui h;
12 Vc 13 n

khi h quay sang chng li con ngi, n nut h; bt u lm hi n chim chc, loi th, b st, v c, n tht ca chng tng con mt,* v ung mu ca chng.
14 V 15 Ri

tri t khin trch k khng cng chnh.

* Or, "one anothers flesh." R.H. Charles notes that this phrase may refer to the destruction of one class of giants by another (Charles, p. 65).

Quan im dng di knh s c Cha Tri ca St


Elohim (c Cha Tri) i khi c dng ch v con ngi Dng di th tc Ca-in i ngc vi dng di tin knh ca St trong Sng 4 Dng di c phc c gi thun chng
Luther & Calvin ng h quan im ny

y khng phi l cch dng thng thng Con gi loi ngi l cch ni chung v khng mang ngha xu Khng c chng c rng nhng dng di ny tch bit S ng h ca h ch mi y v khng thch ng Loi ngi trong c. 1 phi lin kt vi loi ngi trong c. 2

Quan im Triu i tr v
Elohim (c Cha Tri) i khi biu th cho cc quan xt (Xut 21:6; 22:89, 28; Thi 82:1, 6-7) Mi quan h c Cha Tri - vua c gii thch nh cha vi con (2Sa 7:14) ng, nhng cc quan xt khng c trong ng cnh ny v th con trai c Cha Tri l thin s th r hn ng, nhng Sng 6 khng ni g v cc vua Mt nhm cc vua khng bao gi c gi l con trai c Cha Tri trong Cu c hoc cc bn vn c

c Cha Tri xem thng s ngo mn ca con ngi

S thi Atrahasis
Anu,

Sng-th

thn v tr cao i vi cc thn con ngi n o qu Atrahasis ng tu S dng hc n Bt cc con th 7 ngy ma Hi tic v cn nc lt (Arnold/Beyer, 21-31)

Yahweh, c Cha Tri duy nht Con ngi qu ti li N- ng tu S dng hc n CT em cc con th n Ma 40 ngy Li ha v cu vng (Sng 6-9)

Little Deities View Has Pagan Notions

65

Building the Ark

Cubit Diagram Sample

K I N H T H N H

This is a sample page from The World of the Bible a PowerPoint Sunday School Series from eBibleteacher.com

Ngn tay

Gang tay
Lng bn tay

EBibleTeacher.co

o chiu di
INDEX

Kch thc tu N-
Tu di 300 cubits (450 feet - 137,16 mt),

rng 50 cubits (75 feet - 22,86 mt) v cao 30 cubits (45 feet 13,716 mt) Sng 6:15

INDEX

Nin i cn i hng thy

Bng nin i cn hng thy

Biu bt cho (Chiasm) ca cn hng thy


7 ngy ch i nc lt (7:4) 7 ngy ch i nc lt (7:10) 40 ngy nc lt (7:17a) 150 ngy nc dng ngp (7:24) c Cha Tri nh n N- (8:1) 150 ngy nc rt (8:3) 40 ngy ch i (8:6) 7 ngy ch i (8:10) 7 ngy ch i (8:12)
Gordon Wenham, Genesis 115, Word Biblical Commentary (Dallas: Word Books, 1994)

Sng 6:19 NIV


V phn cc loi sinh vt ngi phi dn xung tu mi loi mt cp, c v ci, hu cho cng ngi ng gi trn s sng.

65

C thc quan trng khng nu y thc l cn i hng thy ton cu?


Sng 7-8

ngha ca cn hng thy


S phn xt cng ngha ca c Cha Tri S cu chuc n in ca c Cha Tri Bp-tem bng nc (1Phi 3:20-21)
NLT 1Pthi

3:20 tc l k bi nghch th trc, v thi k N-, khi c Cha Tri nhn nhc ch i chic tu ng nn. Trong c t ngi c cu bi nc, l ch c tm ngi. 21 Php bp-tem by gi bn l nh tng ca s y. . .

83c

Flood Legends

Hawaii Babylonia
Nhng yu t chung: Lt ton cu Chic tu c cu

Mexico

Hnh khch trong gia nh


Trung quc

Trc ht phi bit rng, trong nhng ngy sau rt, s c my k hay gim ch, dng li giu ct, theo tnh dc ring ca mnh, n m ni rng, Ch no li ha v s Cha n u? V t khi t ph chng ta qua i ri, mun vt vn cn nguyn nh lc bt u sng th.

2Phi 3:3-4 (NIV)


Nhng k gim ch tin vo ch ngha ng dng khng i

Chng n c qun lng i rng bui xa bi Li c Cha Tri c cc tng tri v tri t, t ra t nc v lm nn gia nc, th gian by gi cng b hy ph nh vy, l b chm m bi nc lt. Nhng tri t thi by gi cng l bi li y m cn li, v dnh cho la, la s t n i trong ngy phn xt v hy ph k c.

2Phi 3:5-7 (NIV)

K gim ch nghi ng v cn hng thy

V sao khng c khng long trn tu N-?

Khng long sng trong thi gn y thi


Con tru nc (Behemoth--giant vegetarian) (Gip 40:10-19) Su (Leviathan)th n tht hung d (Gip 40:2041:25) Vua nc Anh Morvidus b git bi mt con vt khng l, b nut chng nh c ln nut c con (336 TC) Mt con vt khng l b git nm 1693 ti Bedd-yrAfanc, Anh quc Qui vt khng l c tng thut gn 200 ch ch trong nc Anh

y c phi l c mp khng?!

Bill Cooper, After the Flood, 140

Ni A-ra-rt

Mt hnh nh chp t khng gian phn nh ph tuyt ca ni A-rart v nhng ni la nh khng hot ng nm ti pha ng Th Nh K. Ni A-rart cao hn mc nc bin 3 dm. Theo truyn thng, tu N- dng li trn ni ny.
Noahs Ark Mt. Ararat

NASA Photo

EBibleTeacher.com

INDEX

56

Tin s

Cc s kin 1-11

Chng tc

Ba-bn trong bi cnh

139

Ziggurats

QuickTime an d a TIFF (Uncompressed) decompressor are need ed to see this p icture .

Thp Ba-bn (Sng 11)

144

Self-made idols are worthless

Idolatry Today
QuickTime and a TIFF (Uncompressed) decompressor are neede d to see this picture.

American Idol

QuickTime and a TIFF (Uncompressed) decompressor are neede d to see this picture.

92

G-me
Gia-van T-ga-ma M-sic A-ru-r Tu-banh Lt

Cp-t Pht
Mizraim
The Lines of Japheth, Ham, & Shem

A-ram

Sng 10

Bng lit k cc dn tc
N- Gia-pht

92

Sino

Sin

CHAM Canaanites Africans & Asians

SEM Semites Jews & Arabs Sng 10

Caucasians Europeans & East Indians


Si-na-i

Khi xy dng bng lit k cc dn tc thnh mt ph h n gin, ti mun xem c bao nhiu tn trong c chng thc trong cc k thut ca cc dn tc SG khc ti Trung ng [ti nhn thy ER rng] bng lit k cc dn tc lit k tt c cc dng h v b tc ca loi ngi DSchnh xc, cho d l trong nhng nhm chia nhm theo dn tc, ngn ng hay a l hc. Tt c nhng tn ny, khng c ngoi l, u chnh xc, v trong hn 25 nm nghin cu v phn tch, ti khng pht hin mt li no l nhm ln hoc sai RS st trong bng lit k cc dn tc.
2004 TBBMI

Bng lit k cc dn tc c chnh xc khng (Sng 10-11)? DRESSING THE MS STAGE

PG
Handbook pg. 15-16
8.0.02. 25

Bill Cooper, After the Flood (Chichester: New Wine, 1995), 38-39

c sng to cai tr
1:1-2:3

Tht bi ca gia nh
2:4-4:26

Dng di A-am
5

Tht bi Khi ca th u gii mi 6:1-8:19 8:20-9:17


Tht bi ca th gii 11:1-9 Khi u mi
11:10-26

Tht bi ca gia nh
9:18-29

Dng di N-
10

S lp li trong Sng 1-11

Tnh yu thng khng lay chuyn ca c Cha Tri tip tc tm kim v phc hi con ngi vo a v qun tr di quyn Ngi
Adapted from Mann, Genesis, 13

c sng to cai tr
Khi u mi
11:10-26 1:1-2:3

Tht bi ca gia nh 2:4-4:26

Dng di A-am
5

Tht bi ca th gii
11:1-9

Tht bi ca th gii
6:1-8:19

Dng di N-
10

Chu k trong Sng 1-11

Tht bi trong gia nh 9:18-29

Khi u mi
8:20-9:17

Adapted from Mann, Genesis, 13

c sng to cai tr
1:1-2:3

Khi u mi
8:20-9:17

Khi u mi
11:10-26

Tht bi ca th gii
6:1-8:19

Tht bi ca gia nh
2:4-4:26

Tht bi ca th gii
11:1-9

Tht bi ca gia nh
9:18-29

=
Dng di Tha-r
11:10-26

Dng di A-am
5
Dng di phc lnh

Dng di N-
10

Chu k trong Sng 1-11

Adapted from Mann, Genesis, 13

Dng di phc lnh


= Dn s gia tng

A-am St N- Sem Tha-r 9:18

3:15 4:25-26

p-ra-ham 12:1-3 Y-sc

Gia-cp
Gi-sp Tt c mi dn tc

Biu Sng-th
K

56

Tin s

Lch s thi cc t ph

Cc s kin 1-11 Chng tc

Con ngi 12-50 Chng tc H-b-r

Cy ph h gia nh t ph

91

Cc loi giao c
Giao c

C iu kin
B ch-Ch hu

V iu kin
S ban t ca vua

t-Con chu-Phc lnh

ABRAHAM kh. 2000 TC. p-ra-ham

AJMJ

S ku gi C-P

GA
Sng 12:1-3

CON
PHC

ABRAHAM The CALL

L-S-B

MT GIAO C V iU KiN V SAU TR THNH MT GIAO C HP PHP!


Handbook pg. 19-24
2003 TBBMI

7.5.03b. 12

60

GIAO C P-RA-HAM

Ta s lm cho ngi nn mt dn ln Ta s ban phc cho ngi; Ta s lm ni danh ngi, v ngi s thnh mt ngun phc. Ta s ban phc cho ngi no chc phc ngi, Ta s ra s ngi no ra s ngi; v cc chi tc ni th gian s nh ngi m c phc" (Sng 12:2-3)

Sng 15 s Ph chun
HNH THC VUA BAN T CA GIAO C P-RA-HAM

Hnh v ny m t khng chnh xc vic p-raham bc qua nhng phn sinh t

Ba yu tc c bn

Sng 12 1 V c Gi-h-va c phn cng p-raham rng, Ngi hy ra khi qu hng, vng b con v nh cha ngi, m i n x ta s ch cho. 2 Ta s lm cho ngi nn mt dn ln ta s ban phc cho ngi; Ta s lm ni danh ngi, v ngi s thnh mt ngun phc. 3 Ta s ban phc cho ngi no chc phc ngi, ra s k no ra s ngi; v cc chi tc ni th gian s nh ngi m c phc.

ABRAHAM The CALL

L-S-B

Handbook pg. 19-24


2003 TBBMI

7.5.03b. 13

Ba yu t c bn

V c Gi-h-va c phn cng p-raham rng, Ngi hy ra khi qu hng, vng b T con v nh cha ngi, m i n x ta s ch cho. 2 Ta s lm cho ngi nn mt CON CI dn ln Ta s ban phc cho ngi; cng lm ni danh ngi, v ngi s thnh mt ngun phc.
ABRAHAM The CALL

Sng 12

L-S-B

Ta s ban phc cho ngi no chc phc ngi, PHC ra s k no ra s LNH ngi; v cc chi tc ni th gian s nh ngi m c phc.
Handbook pg. 19-24
2003 TBBMI

7.5.03b. 14

Nhng yu t c m rng

60

Giao c p-ra-ham
Sng 12:1-3
ABRAHAM

CON CHU

PHC

The CALL

L-S-B

12: 1

12: 2

12: 3

-C-P
Handbook pg. 19-24
2003 TBBMI

7.5.03b. 15

Nga en i i V iu kin

Sng 13:15; Gen. 15

60

Giao c p-ra-ham Sng 12:1-3

ABRAHAM

Con chu

Phc lnh

The CALL

L-S-B

Ngha en

i i
V iu kin
Handbook pg. 19-24
2003 TBBMI

7.5.03b. 16

21

Cc kiu mu ca giao c v iu kin p-ra-ham Pa-lt-tin t


Thuc th

a-vt Con chu Chnh tr

Mi Phc Thuc linh

Phc 30

2 Sa. 7

Gi 31

Kingdom & Covenants Timeline


Kingdom Teaching...
Adam rules Satan rules as with God god of this world (Gen. 1:26, (Gen. 3:15; 2 Cor. 4:4) 28; 2:19) Fall of Man (Gen. 3) God covenants with Abraham to reestablish man's rule via Israel as a "kingdom of priests" (Gen. 12:1-3; Exod. 19:6) Israels failure to witness to nations as a kingdom of priests is judged via exile under foreign rule Israel rejects Messiahs offer of kingdom (Matt. 12:41-42; 23:37-39) Christ subdues Jesus extends His kingdom in mystery Israels enemies and nation believes form to the Church (Rom. 11:26-27) (Matt. 13)

22
Christ rules over everything with saints (Eph. 1:9-10; Rev. 20:1-6; 22:5b)

Genesis 6:18; 9:8-17 Noahic Covenant

Abrahamic Covenant

Land Covenant
land

ISRAEL
(National Focus)

CHURCH
The New Man (Eph. 2:15) Israel judged for rejecting Messiah by dispersion away from land for 19 centuries (AD 70AD 1948) but now partially restored (Ezek. 37:1-7)

MESSIANIC KINGDOM

Millennial Eternal
Full restoration New (Ezek. 37:8-28) Jerusalem Jerusalem (Rev. 21) world capital (Isa. 2:1-5)

Genesis 15:18 (cf. Deut. 30:1-10) promises: Land from Wadi of Egypt to Euphrates River (Isa. 27:12) Eternal possession of land (Gen. 17:8) after exile/restoration Whole world blessed via the land (Isa. 14:1-2)

Genesis 12:1-3

seed

Davidic Covenant
2 Samuel 7:12-16 promises perpetual: Sons (house never wiped out) Kingdom (political dynasty) Throne (right to rule by descendants) Temple (son to build it)

Christ is Head over His Church, which is a spiritual temple (Eph. 2:19-22; 2 Cor. 6:16)

Christ reigns over the world (Isa. 11) with saints (Rev. 5:10)

Christ hands kingdom over to the Father (1 Cor. 15:24)

blessing

New Covenant
Jeremiah 31:31-34 promises: Forgiveness Indwelling Spirit New heart, nature, mind Reunification of Israel and Judah No need for evangelism Mosaic Law replaced with first three elements of the New Covenant (Luke 22:20; 2 Cor. 3:6)

All 5 elements fulfilled in national restoration (Zech. 8)

All things made new! (Rev. 21:5)

Mosaic Covenant
Temporary (Gal. 3:19) and conditional (Deut. 28) to reveal sin (Rom. 7:7) and regulate Israel (Gal. 3:23-25)

Law abolished, fulfilled, and replaced at the cross (Rom. 7:1-6;1 Cor. 9:19-21; Heb. 8:13)

Fifth Edition 14 March 2006

Scripture contains a dual kingdom-covenant emphasis. Israels role from Abraham to Christ is expanded to include the Church (co ntinuity) yet the Church never replaces the nation as the new Israel (discontinuity). Israel will again enjoy world prominence after trusting in Ch rist at His second coming.

Sng 12-21

iu khon & Ngm da


iu kin Li ha Li th Huyt t Con Phc Ngm da Tm tt

Sng 12

Ri khi qu hng

Sng 13-14

Sng 15-16

Sng 17-21

Adapted from Rodney Decker, The Churchs Relationship to the New Covenant, BibSac 152 (July-Sept 1991): 304.

Genesis 12-21

iu khon & Ngm da


iu kin Li ha Li th Huyt t Con Phc Ngm da Tm tt

12:1 12:2-3 12:3 12:7

Kh

C P

Kh

12:15-16
13:7 13:15 14:21

N
N Kh N

n ni mi Lm nn mt dn ln Tt c cc quc gia hoc b ra s, hoc nhn phc Ta ban t ny cho con chu ngi Sa-ra gn nh b bn cho Phara-n Ci nhau vi Lt Ban cho t Accusation wealth from self

Adapted from Rodney Decker, The Churchs Relationship to the New Covenant, BibSac 152 (July-Sept 1991): 304.

Sarah Laughs

Genesis 12-21

iu khon & Ngm da


iu kin Li ha Li th Huyt t Con Phc Ngm da Tm tt

15:4 15:18-19 15:9 16 17:1 17:10 18 19:30-38 20 21

Kh

C P N

Con trai, con chu ng nh sao trn tri Sng lu Lm ca l A-ga & ch-ma-n
Bc i trc mt ta khng t vt Ct b Mc c vi thin s M-p & Am-mn Sa-ra & A-bi-m-lc ch-ma-n

P
LT N N N

Adapted from Rodney Decker, The Churchs Relationship to the New Covenant, BibSac 152 (July-Sept 1991): 304.

Sng 14:15

Lt trong Sng 19

V sao c Cha Tri bo p-ra-ham dng hin Y-sc?

Sng 22

Gn vi vic dng Y-sc (Sng 22)


1. c Cha Tri th s thnh tn ca tn hu bng cch bo h dng cho Ngi phn tt nht h c (1-2). Nhng tn hu trung thnh sn sng dng phn tt nht h c cho Cha, tin cy c Cha Tri s cung ng (3-10). Nhng tn hu trung thnh nhn s cung ng ca c Cha Tri cho s th phng (11-14). Nhng tn hu trung thnh vui hng s bo m v phc lnh ca c Cha Tri (15-18).

2.

3. 4.

Allen P. Ross, Creation & Blessing, 396-401

Nu anh em thuc v ng Christ, th anh em cng l dng di ca p-ra-ham.

Ga-la-ti 3:29 (NIV)

S chn ct Sa-ra (Sng 23)


V sao Mi-se vit nguyn mt chng v ci cht ca Sa-ra?

i k nim ny nh du v tr hang Mc-b-la ni chn p-ra-ham, Sa-ra, Y-sc, Gia-cp, v L-a. (Rachn c chn gn Bt-l-hem, ni b qua i.)

Genesis 1-2

Hang Mc-b-la

56

Tin s

Lch s t ph

S KiN 1-11 Cc chng tc

Con ngi 12-50 Chng tc H-b-r

Cuc i Gia-cp

56

Tin s

Lch s t ph

S KiN 1-11

CON NGI 12-50

Cc chng tc

Ngi H-b-r

Gia-cp trong biu bng ca Sng-th K

Sng 27:1-40

2. Trong cuc chy trn, Gia-cp n B-tn, v c Cha Tri ha Ny Ta cng ngi, ngi i u s theo gn gi , v em ngi v x ny, v Ta khng bao gi b ngi cho n khi Ta lm xong nhng iu ta ha cng ngi [Sng 28:15].

1. Gia-cp cp phc lnh ca


-sau. -sau th s git ng. Giacp chy n Pha-an A-ram bao tn mng sng [Sng 27:43, 28:5, 10].

Hnh trnh Gia-cp i Pha-an A-ram

Ci thang ca Giacp (Sng 28:10-22)

3. Gia-cp t B-e-s-ba x Cana-an n nh La-ban (anh Rbe-ca) ti Cha-ran x Pha-an Aram [Sng 29].

2. Trong cuc chy trn, Gia-cp gp c


Cha Tri ti B-tn, v Ngi ha Ny Ta cng ngi, ngi i u s theo gn gi , v em ngi v x ny, v Ta khng bao gi b ngi cho n khi Ta lm xong nhng iu ta ha cng ngi [Sng 28:15].

1. Gia-cp

cp phc lnh ca -sau. -sau th s git ng. Giacp chy n Pha-an A-ram bao tn mng sng [Sng 27:43, 28:5, 10].

Gia-cp n Phaan A-ram (Sng 27-29)

Gia-cp gp Ra-chn

Sng 29:1-30

4. Gia-cp lm vic 20 nm cho La-ban, ci hai con gi ca ng, Ra-chn v L-a, v thnh vng [Sng 29:30]. 5. Ri c Cha Tri bo Giacp, Hy tr v x ca t ph ngi, chn b con ngi v Ta s ph h ngi [Sng 31:3]. 6. Gia-cp cng gia nh v ti sn trn khi La-ban. La-ban i mt Gia-cp ti Mch-ba v h ng phn r [Sng 31:48-49]. 7. Gia-cp gp thin s ca c Cha Tri. ng t tn ni ny l Ma-ha-na-im (y l tri ca CT) khng nh rng CT vi ng [Sng 32:1].

Cng vic ca Gia-cp & s hi hng (Sng 29-32)

Mizpah

8. Gia-cp chun b gp -sau. c Cha Tri gp Gia-cp ti Ph-ni-n. Gia-cp vt ln vi Ngi trn c m. c Cha Tri i tn ng l Israel, v ngi c vt ln cng c Cha Tri v ngi ta; ngi u c thng [Sng 32:28].

c Cha Trp God Meets Jacob gp Gia-cp (Sng 32)

Gia-cp vt ln cng c Cha Tri

Sng 32:22-32

8. Gia-cp chun b gp -sau. c Cha Tri gp Gia-cp ti Ph-ni-n. Gia-cp vt ln vi Ngi trn c m. c Cha Tri i tn ng l Israel, v ngi c vt ln cng c Cha Tri v ngi ta; ngi u c thng [Sng 32:28].

9. Gia-cp gi ni ny l Ph-ni-n, Ti thy c Cha Tri i mt cng ti v ti c gii cu [Sng 32:30]. 10. By gi n Sng 33. Cui cng Gia-cp gp sau.

Gia-cp t tn l Ph-ni-n

God Meets Jacob

Gia-cp: T k la di n tn nhn (Sng 33)

Vic c Cha Tri chn Gia-cp cui cng c thng m khng cn n phn ca Gia-cp.

S chun b
Gia-cp thy -sau v on qun [33:1]. Nhng ngy trc, Gia-cp y s hi v cho cc by sc i trc trong khi ng li sau [32:20]. Sau khi c c Cha Tri ban phc [32:29], Gia-cp quyt nh chia gia nh mnh thnh tng nhm nh v cho h i trc [33:3]

Preparing and Meeting

Cuc gp mt
Gia-cp sp mnh xung t ly by ln.[33:3]

ngha vn ha: H mnh ht mc xung tn knh -sau.

An Unexpected Reunion
Cuc hi ng khng mong i
- Cuc hi ng y vui mng v s ha gii - -sau chy n gp Gia-cp, m chong ly c v hn. - C hai u khc. [33:4] (20 nm trc , -sau th s git Gia-cp [27: 41].)

Meeting Jacobs Family

Gp gia nh Gia-cp [33:5-7] - Gia-cp gii thiu gia nh mnh vi -sau. - Gia-cp tha nhn c Cha Tri v cc con m lng nhn t ca Ngi ban cho ng.

Gia-cp xy bn th Si-chem
ng gi bn th l n n--h Israel ngha l CT, CT ca Israel, hoc ng quyn nng l c Cha Tri ca Israel.

Jacob Builds Shechem Altar

ngha ca bn th

Gia-cp s dng tn mi ca ng, Israel.


Ti trung tm ca vng t th hnh tng, ng dng mt trung tm th phng ca c Cha Tri tht.

Gia-cp lm ha vi -sau

56

Tin s

Lch s t ph

S KiN 1-11

CON NGI 12-50

Cu chuyn v Gi-sp

Cc chng tc

Ngi H-b-r

S v tnh ca tr con

Sng 37:1-11

T lu i n ngc t

Sng 37-40

a v cao ca Gi-sp

Sng 41-50

Em l Gi-sp! Cha em cn sng khng? (Sng 45:3)

Li chc phc ca Gia-cp cho 12 con trai l li tin tri (Sng 49)

Li chc phc ca Gia-cp cho 12 Blessing Judah & the Lesser con trai l li tin tri (Sng 49) Tribes

Sa-bu-ln Y-sa-ca

L-vi

Giu-a
Si-m-n

Ru-bn

Blessing All the Tribes


Sa-bu-ln Y-sa-ca Ma-na-se

p-ra-im an Bn-gia-min L-vi Giu-a


Si-m-n

Gt

Ru-bn

Gi-sp bit mc ch ti thng ca c Cha Tri

Cc anh toan lm hi em,

Nhng c Cha Tri toan lm iu ch cho em, hu cu mng sng nhiu ngi.
Sng 50:20 (NIV)

Patriarchal Family Tree

91

Tha-r Cha-ran Lt Na-c p-ra-ham (A-ga) ch-ma-n


Ci

B-tu-n

(Sa-ra) Y-sc -sau

La-ban L-a (L-a) Ru-bn, Si-mn, Y-sa-ca, Sa-bu-ln, Lvi, Giu-a (Xinh-ba) Gt, A-se

R-be-ca

Ra-chn (Bi-la) an, Np-ta-li

Gia-cp

(Ra-chn) Gi-sp, Bn-gia-min

p-ra-im

Ma-na-se

Xanh lc = dng di c chc phc c quyn trng nam mc d khng ai trong s h l con trng (1 S 5:1-2)

Ci cht ca Gi-sp
(cu cui cng ca Sng-th K)
on Gi-sp qua i hng th c mt trm mi tui. Ngi ta xng thuc thm cho xc Gi-sp, v lim trong mt ci quan ti ti x -dp-t (50:26)

QuickTime an d a TIFF (Uncompressed) decompressor are need ed to see this p icture .

56

T cha kha ca Sng-th K:

2003 TBBMI

7.5.03a. 19

56

Tin s

Lch s t ph

S KiN 1-11

CON NGI 12-50

Cc chng tc

Ngi H-b-r

Biu bng ca c Sng-th K

Thn hc trong Sng-th K


Thn hc: V tr hc: Nhn loi hc: X hi hc: Ti li hc: Nhn chng hc: Cu ri hc: Hc v . . . c Cha Tri V tr Con ngi X hi Ti li Chng tc Cu ri

Nhng cu hi c tr li khi bt u Sng-th K

Ban u
Chng ta t u n?
V sao c iu c trn th gii ny? C hy vng g khng?

Sng-th K dy chng ta khn ngoan . . . V t khi con cn th u bit Kinh thnh, vn c th khin con khn ngoan c cu bi c tin trong c Cha Gixu Christ.
2 Ti 3:15

Sng-th K cho chng ta hi vng


V mi s chp t xa u dy d chng ta, hu cho bi s nhn nhc v s yn i ca Kinh Thnh dy m chng ta c s trng cy.
R 15:4

Sng-th K cnh co chng ta


Nhng s y c ngha hnh bng, v h lu truyn khuyn bo chng ta l k gn cui cc i.
1Cr 10:11 (NIV)

56

Tin s

Lch s t ph

S KiN 1-11

CON NGI 12-50

Dn hon chnh

Cc chng tc

Ngi H-b-r

56

Tin s

Lch s t ph

S KiN 1-11

CON NGI 12-50

Li gii thiu

Ngi H-b-r

Biu bng ca c Sng-th K

Mt ch cn i

56

Tin s

Lch s t ph

S t tr ca c Cha Tri

Trch nhim ca con ngi


S KiN 1-11
CON NGI 12-50

Christ: Dng di
Sng 3:15

Li gii thiu

Tnh tit

TIN CY
v

VNG LI
V khng c con ng no khc
Tin cy & vng li

Cu c C-c gio Nh th no?

Cu c
Sng-th K - Ma-la-chi

Lch s (17)
Vn th (5)

Tin tri (17)


English

i Tiu

Cu c H-b-r Nh th no?

51

Cu c
Sng-th K S K Lut php (5)
Tin Tri (8) Trc Sau

Tc phm (11)
Masoretic

Cng mt Cu c. . . Ch khc th t! Do Thi gio: Lut php Tin tri Tc phm (24 sch) C-c gio: Lut php Lch s Vn th Tin tri (39 books)

Black

You might also like