FILIOQUE: , ?

-
.
, .
25 2003 .
1999 2003 - -
,

:
.
,
,
, 381 ,
, ,
, ,
Filioque, C.
,
.

.
, ,

, , ,

.
, , Filioque,
, ,
, , ,
, .

, .
, ,
, .
,
.
.
,

, , (. .
5:22)
I.

( )
,
, . ,
, (. 1:2).
, , (.
13:25 ), (1 . 10:9- 12; 19:18-

24: ) (.
61.1; . :42.1;2 2:9). ,
,
(. 31.3). , ( .51.13 ) (. 143.10)
, ,
, ( .51:12-14)
, (. 63:10).
, , ,
, ,
: ,- ... (. 37:14).
, (pneuma Theou)
.
, ,
(. 1:18-20; .1:35). ,
(.1:15)

(. 3:16; . 1:10, . 3:22, . 1:33).
(. 4:1, . 4:1),
(. 4:18-21) (.12:28,32).

(. 3:11, .3:16 ; . . .1:33),
(. 1:5), (. 24:49; 1:8 ).
(4:3132), (8:55)
() ,
(10:47).

, .
, (parakletos),
(14:16-17) , (14:26).
,
. ,
(15:26); , , ,
(.1:14; 14:6) : , .
, , ; , .
(16:14-15).
,
(. 3:7; 9:8 ). ,
, /
(.1:4; 8:11). ,
,
(. 8:11), (. 8:14-17)
, (.8:23-27).
, ,
. (.5:5).
II.


, - .
,
. (325) ,
,
. -
, () ()
, . ,
(381)
, .

.
,
.
: , ,
(ekporeuetai), ,
. (
),
,

, , .

.
,

(451).
381 ,
,
.
, , 589 .
11- ,
Filioque .
,
Filioque 381
. ,

(.,
Adversus Praxean 4 5). , 3- , ,
, , ( 2), ,
( 2)
,
(De Trinitate 12:56) , ( 2:29).
16:15 ( : ,
. , []
, . ( 8:20).
380- , (procedit a)
, . ( 1.11.20).
.

 ,
, .
,
589
. ,

( 11), , ,
( 3). ,
, Filioque
,
.
,
. Filioque
.
, 680
, ,
.
( , , - 4.15 [17]), ,
, ,
(inenarrabiliter) .
,
Filioque 381
, . , ,
(354 - 430), (. 4.29; 15:10, 12, 29,
37; ). -,
,
. 381
.
, ,
.
(Quicunque).
, . ,
500 . (+542).
.
,
. -
: , ,
, .
Filioque
, , .
381 Filioque

, ,
.


Filioque, .


Filioque .
(787).
. .
, I (772 795)
.
,
,
, , ( 13. 760).
,
( 759-810) .
Libri Carolini (791-794), ,
754 787
.
.
Filioque. Libri Carolini , Filioque
381 ,
, , .
794 ,
,
, , , .

, .
,
(. 13.899-906) Libri Carolini,
,
.
, ,
.
(796 797) ()
.
(+802) Filioque
. , Filioque
381 , ,
, .
381 Filioque
.

. ,
Filioque.
- 808
.
, ,
.
. ,
.


, Libri Carolini,
Filioque. De Spiritu Sancto, 809 ,
Filioque.
809-10 ,
. ,
Filioque ( 14.23
76). 810 .
III Filioque
.
381 , ,
, ,
.
, ,
.
Liber Pontificalis, .
381 .
. ,
Filioque
.
Filioque
. , ,

. Filioque
,
, .
,
, ,
Filioque. 867
,

.
.
, Filioque
,
. Filioque , ,
. , , Filioque
,

( 9, 11). , 867
, Filioque .
Filioque
8834 ,
886 .
867 ,
Filioque .
867 ,
, . 863
- .

 867
, 858 . 869
.

,
Filioque . .
,
877 , . 867 ,
(867-872), 869 .
, VIII (872-882)
,
. 879-880
. ,
, 869-870
.
787 . Filioque
, .
.
381
Filioque , .

,
.
, -
,
.

. Filioque
, VIII,
, , , 381 .
.
1014
Filioque.
Filioque
.

,
,
.
Filioque 1054
.
,
, ,
Filioque
. ,
.
, .
Filioque .


, .
.
, ,
,
. 1204
, ,
1261 ,
VIII . , ,
,
, .
1261
. ,
.
, 12- 13.
.
1136 .
.

, , ,
.(L 188.
1206 1210 ). (12221240)
(1227 1241 )
1234 . 1253 4
- (1222-1254) V- (12431254). , ,

.

1274 (- ) .
,
. (12711276) .
. - (
) .
17-
, ,
. 6- ,

. ,
. ,
700- (1974.) VI
, , ,
. [...] ,
, .
, - , : ...
, X .

 -
(1275-1282)
() 1285 ,
(1282-89).
.

,
,
(. ). (1296-1359)
.

, .

, , ,

.

. - (1438-1445)
, ,
,
. ,

.
, , 6 1439
.
Latentur caeli ,
.
, ,
. ,
.
,
-

1484 .
1453


. ,


.
,
, . , ,
- In Suprema Petri Sede 6 1848 . -
Praeclara Gratulationis Publicae 20 1894 .
1848 . 1895 .
. 1874-75.

.

 ,
.
(1962-65) - (19611968), ,
.
.
, 1965 - , 1979
. ,
,
, 1978 9 ,
(1979.),

.

(1982) .
: ,
, ,
, (.15:26)
(. 8:15) (.4:6) ,
, (. 1:32). (6)
,
.
17 1987
1995 ,
.
( ). 13- 2002
.
Dominus Iesus :
, 6- 2000-
381
. ,
,

, .


(13 , 1995).
. :
, ,
, 387
, .
,
, .
381
, 1995 .
1999
,
, .

III

, ,
. ,

. -,
, -
, ,
, - ,
. ( 13.3). , ,
, , ,
- ,

,

, . , , ,
,
. ,

, (
) , ,
. ,

.
-,
,
. , ,
,
,
. ,


, ,
,
.
,

, :
- , ,
, , ,
a , ;
- 381 ,
(homoousios)
;
- ,
(arche) (aitia) , :
,
, , .

,

;
, , ,

,
, ,
, ,
.

,
.
,
. :
1)
.
, , ,
,
. 381 ,
, 15.26.
(ekporeuetai) : (
31.8).
( to pneumaho para tou Patros ekporeuetai ek tou Patros ekporeuomenon)
-
,
(ek) . ekporeuesthai (, )
ekporeusis () .

,
.
, , proienai,
c ,
.
, procedre processio
; ,
,
proienai
- (Summa Theologiae I, . 36, .2) ,
.
,

-
, .

,
381
( :
G 91 133-136)
.
2)


: .
) :
,
,
, ,
,
. , ,
15.26 381 , ,
,
, (.. ,
1.8). , , ,
,

. ,
,
, , ,
. , ,
, (De Fide et Symbolo 9.19; Enchiridion 9.3),
, ,
(. 4.20.29;
99.6.7), ,
( 15.17.29). ,
,
: , , ,
(
99.8).

procedere
ekporeuesthai. , -
, ,
. ,

-
, :
, ,
, , , .
, ,
,
. , , ,
, , , ,
: ,
, . ,
(mesiteia) ,
. (:
111/1, 56. 3-10). (1285.)

, , ,
. Tomos c , ,
,

 , ,
. (.
., / . , 1996/ 219).

. , 1351. ,
, , /
( 194).
, ,
, , ;
, (ekporeusis)
(A 1: . ,
[ . , 1974] 231-232).

.


,
- , ,

. processio
, ,
. 15.26
381 , (ekporeusis)
, ,

. , ,
, .
) :
, 8- .

.
(431 .)
,
.
, ,
: ,
.
,
. ,
,
,
, . ,


,
,
. ,
,
: ,
.

 - ,
:

,
. ,
,

,
381 .
3) .
,
.
.
, ,
,
.

,
, .
,
,
,
.
,
. ,
,
, ,

.


, ,
, ,
.
,
(taxis
tes theologias),
( 31.27). ,
,
, (.
3.22).
IV
,
.
,

.
,
, 381 .

 ,
:
-
,
,
,
;
-
;
-

;
-

,
, ;
;
-

,
;
-
, ,
;
-
381

;
-
VI-,
(1274.) ,
.

,
.
,

,
. , ,
, ,
, , ,
(.16.13.). ,
,
, , , ,
(. 4.3 ) .
.
. , , . .