You are on page 1of 90

WWW.ToanCapBa.

Net
Chuyn KHO ST HM S
BI 1: N IU HM S
1. inh ngha:
Ham so f ong bien tren K (x
1
, x
2
K, x
1
< x
2
f(x
1
) < f(x
2
)
Ham so f nghch bien tren K (x
1
, x
2
K, x
1
< x
2
f(x
1
) > f(x
2
)
2. ieu kien can:
Gia s f co ao ham tren khoang I.
a) Neu f ong bien tren khoang I th f(x) 0, x I
b) Neu f nghch bien tren khoang I th f(x) 0, x I
3. ieu kien u:
Gia s f co ao ham tren khoang I.
a) Neu f (x) 0, x I (f(x) = 0 tai mot so hu han iem) th f
ong bien tren I.
b) Neu f (x) 0, x I (f(x) = 0 tai mot so hu han iem) th f
nghch bien tren I.
c) Neu f(x) = 0, x I th f khong oi tren I.
Chu y: Neu khoang I c thay bi oan hoac na khoang th f
phai lien tuc tren o.
VAN E 1: Xet chieu bien thien cua ham so
e xet chieu bien thien cua ham so y = f(x), ta thc hien
cac bc nh sau:
Tm tap xac nh cua ham so.
Tnh y. Tm cac iem ma tai o y = 0 hoac y khong ton tai
(goi la cac iem ti han)
Lap bang xet dau y (bang bien thien). T o ket luan
cac khoang ong bien, nghch bien cua ham so.
VD: Xet chieu bien thien cua cac ham so sau:
a) 5 9 3
2 3
+ x x x y
D=R
9 6 3 '
2
x x y
Cho



3
1
0 9 6 3 0 '
2
x
x
x x y
BBT
Vy: hm s ng bin:
) 1 ; (
v
) ; 3 ( +
Hm s nghch bin:
) 3 ; 1 (
b) 7 3 3
2 3
+ + x x x y
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an
WWW.ToanCapBa.Net
1
WWW.ToanCapBa.Net
D=R
3 6 3 '
2
+ x x y
Cho 1 0 3 6 3 0 '
2
+ x x x y
BBT
Vy: hm s lun ng bin trn D
c) 1 2
2 4
x x y
D=R
x x y 4 4 '
3

Cho


1
0
0 4 4 0 '
2
3
x
x
x x y
BBT
Vy: hm s tng :
) 0 ; 1 (
v
) ; 1 ( +
Hm s gim:
) 1 ; (
v
) 1 ; 0 (
d) 1 2 2
3 4
+ + x x x y
D=R
2 6 4 '
2 3
+ x x y
Cho

+
2
1
0
0 2 6 4 0 '
2 3
x
x
x x y
BBT
Vy: hm s tng :
) ;
2
1
( +

Hm s gim:
)
2
1
; (
e)
1
1

x
x
y
D= } 1 { \ R

0
) 1 (
2
'
2
<

x
y
BBT
Vy: hm s lun gim trn D
f)
1
2 2
2

x
x x
y
D= } 1 { \ R

2
2
) 1 (
2
'

x
x x
y
Cho


2
0
0 2 0 '
2
x
x
x x y
BBT
Vy: hm s gim:
) 1 ; 0 (
v
) 2 ; 1 (
Hm s tng:
) 0 ; (
v
) ; 2 ( +
g)
2
4 x y

] 2 ; 2 [ D

2
4
'
x
x
y

Cho
0 0 ' x y
BBT
Vy: hm s gim: (0;2)
Hm s tng:
) 0 ; 2 (

h) x x y 4
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an
WWW.ToanCapBa.Net
2
WWW.ToanCapBa.Net

] 4 ; ( D

x
x
x
x
x y


4 2
3 8
4 2
4 '
Cho
4
3
8
0 3 8 0 ' < x x y
BBT
Vy: hm s tng:
)
3
8
; (
Hm s gim:
) 4 ;
3
8
(

BI TP V NH
Bai 1. Xet chieu bien thien cua cac ham so sau:
a)
2
2 4 5 y x x + +
b)
2
5
4 4
x
y x +
c)
2
4 3 y x x +

d)
3 2
2 2 y x x x +
e)
2
(4 )( 1) y x x
f)
3 2
3 4 1 y x x x +
g)
4 2
1
2 1
4
y x x h)
4 2
2 3 y x x +
i)
4 2
1 1
2
10 10
y x x +
k)
2 1
5
x
y
x

+
l)
1
2
x
y
x

m)
1
1
1
y
x

n)
2
2 26
2
x x
y
x
+ +

+
o)
1
3
1
y x
x
+

p)
2
4 15 9
3
x x
y
x
+


Bai 2. Xet chieu bien thien cua cac ham so sau:
a)
4 3 2
6 8 3 1 y x x x +
b)
2
2
1
4
x
y
x

c)
2
2
1
1
x x
y
x x
+

+ +

d)
2
2 1 x
y
x

e)
2
3 2
x
y
x x

+
f)
3 2 2 y x x + +

g)
2 1 3 y x x
h)
2
2 y x x
i)
2
2 y x x
VAN E 2: Tm ieu kien e ham so luon ong bien hoac
nghch bien
tren tap xac nh (hoac tren tng khoang xac nh)
Cho ham so
( , ) y f x m
, m la tham so, co tap xac nh D.
Ham so f ong bien tren D y 0, x D.
Ham so f nghch bien tren D y 0, x D.
T o suy ra ieu kien cua m.
Chu y:
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an
WWW.ToanCapBa.Net
3
WWW.ToanCapBa.Net
1) y = 0 ch xay ra tai mot so hu han iem.
2) Neu
y ax bx c
2
' + +
th:

0
0
' 0,
0
0
a b
c
y x R
a

'


>

'




0
0
' 0,
0
0
a b
c
y x R
a

'


<

'



3) nh l ve dau cua tam thc bac hai
2
( ) g x ax bx c + +
:
Neu < 0 th g(x) luon cung dau vi a.
Neu = 0 th g(x) luon cung dau vi a (tr x =
2
b
a
)
Neu > 0 th g(x) co hai nghiem x
1
, x
2
va trong khoang hai
nghiem th g(x) khac dau vi a, ngoai khoang hai nghiem th
g(x) cung dau vi a.
4) So sanh cac nghiem x
1
, x
2
cua tam thc bac hai
2
( ) g x ax bx c + +

vi so 0:

1 2
0
0 0
0
x x P
S
>

< < >


'
<


1 2
0
0 0
0
x x P
S
>

< < >


'
>


1 2
0 0 x x P < < <
5) e ham so
3 2
y ax bx cx d + + +
co o dai khoang ong bien
(nghch bien) (x
1
; x
2
) bang d th ta thc hien cac bc sau:
Tnh y.
Tm ieu kien e ham so co khoang ong bien va nghch
bien:
0
0
a
'
>

(1)
Bien oi
1 2
x x d
thanh
2 2
1 2 1 2
( ) 4 x x x x d + (2)
S dung nh l Viet a (2) thanh phng trnh theo m.
Giai phng trnh, so vi ieu kien (1) e chon nghiem.
VD1: nh m hm s lun ng bin
a) m mx x x y + + +
2 3
3
D=R
m x x y + + 6 3 '
2
Hm s lun ng bin

'

>


0 1
0 '
0 '
a
y
3 0 3 9 m m
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an
WWW.ToanCapBa.Net
4
WWW.ToanCapBa.Net
Vy: vi 3 m th hs lun ng bin trn D.
b) 2 ) 2 ( ) 1 2 (
2 3
+ x m x m mx y
D=R
2 ) 1 2 ( 2 3 '
2
+ m x m mx y
Hm s lun ng bin

'

>


0 3
0 '
0 '
m a
y

'

>
+

0
0 ) 2 ( 3 1 4 4
2
m
m m m m

'

>
+

0
0 ) 1 (
2
m
m
0 > m
Vy: vi 0 > m th hs lun ng bin trn D.
c)
m x
mx
y
+
+

4
D= } { \ m R

2
2
) (
4
'
m x
m
y
+

Hm s lun ng bin

>
<
> >
2
2
0 4 0 '
2
m
m
m y
Vy: vi

>
<
2
2
m
m
th hs lun ng bin trn D.
VD2: nh m hm s lun nghch bin:
x m
mx x
y

+ +

3
2
D= } { \ m R

2
2 2
) (
3 2
'
m x
m mx x
y
+
+ + +

Hm s lun nghch bin

'

<

<
0 1
0 '
0 '
a
y 0 3
2 2
+ + m m (iu khng th)
Vy: khng tn ti m hs lun nghch bin trn D.
VD3: nh m hm s m x m x x y 4 ) 1 ( 3
2 3
+ + + nghch bin trong ( - 1; 1)
D=R
1 6 3 '
2
+ + m x x y
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an
WWW.ToanCapBa.Net
5
WWW.ToanCapBa.Net
Hm s nghch bin trong ( - 1; 1)
0 ' y
v
2 1
1 1 x x < < <

'

<
<

0 ) 1 (
0 ) 1 (
af
af

'

< + +
< +

0 ) 1 6 3 ( 3
0 ) 1 6 3 ( 3
m
m

'

<
<

8
4
m
m
8 < m
Vy: 8 < m th hs nghch bin trong ( - 1; 1).
VD4: nh m hm s x m m x m x y ) 2 3 2 ( ) 1 (
2 2 3
+ + + tng trn
) ; 2 ( +
D=R
) 2 3 2 ( ) 1 ( 2 3 '
2 2
+ + + m m x m x y
Hm s tng trn
) ; 2 ( + 0 ' y
v 2
2 1
< x x

'

<

>

2
2
0 ) 2 (
0 '
0 '
S
af

'

<

+ +
> + +
+ +

2
2 . 3
) 1 ( 2
0 ) 6 2 ( 3
0 1 7 7
0 1 7 7
2
2
2
m
m m
m m
m m

'

>

5
2
2
3
m
m
2
2
3
m
Vy:
2
2
3
m
th hs tng trn
) ; 2 ( +
VD5: nh m hm s m mx x x y + + +
2 3
3 nghch bin trn mt khong c di bng 1.
D=R
m x x y + + 6 3 '
2
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an
WWW.ToanCapBa.Net
6
WWW.ToanCapBa.Net
Hm s nghch bin trn mt khong c di bng 1.
0 ' y
v
1
2 1
x x

4
3
1 4 4
3
1 4
0 3 9
2

'


<

'


>
m
m
m
P S
m
Vy:
4
3
m
th hs nghch bin trn mt khong c di bng 1.
BI TP V NH
Bai 1. Chng minh rang cac ham so sau luon ong bien
tren tng khoang xac nh (hoac tap xac nh) cua no:
a)
3
5 13 y x x + +
b)
3
2
3 9 1
3
x
y x x + +
c)
2 1
2
x
y
x

+

d)
2
2 3
1
x x
y
x
+

+
e)
3 sin(3 1) y x x +
f)
2
2 1 x mx
y
x m

Bai 2. Chng minh rang cac ham so sau luon nghch bien
tren tng khoang xac nh (hoac tap xac nh) cua no:
a)
5 cot( 1) y x x +
b)
cos y x x
c)
sin cos 2 2 y x x x

Bai 3. Tm m e cac ham so sau luon ong bien tren tap
xac nh (hoac tng khoang xac nh) cua no:
a)
3 2
3 ( 2) y x mx m x m + +
b)
3 2
2 1
3 2
x mx
y x +
c)
x m
y
x m
+

d)
4 mx
y
x m
+

+
e)
2
2 1 x mx
y
x m

f)
2 2
2 3
2
x mx m
y
x m
+

Bai 4. Tm m e ham so:


a)
3 2
3 y x x mx m + + +
nghch bien tren mot khoang co o dai
bang 1.
b)
3 2
1 1
2 3 1
3 2
y x mx mx m + + nghch bien tren mot khoang co o
dai bang 3.
c)
3 2
1
( 1) ( 3) 4
3
y x m x m x + + + ong bien tren mot khoang co
o dai bang 4.
Bai 5. Tm m e ham so:
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an
WWW.ToanCapBa.Net
7
WWW.ToanCapBa.Net
a)
3
2
( 1) ( 1) 1
3
x
y m x m x + + + +
ong bien tren khoang (1; +).
b)
3 2
3(2 1) (12 5) 2 y x m x m x + + + +
ong bien tren khoang (2; +).
c)
mx
y m
x m
4
( 2)
+
t
+
ong bien tren khoang (1; +).
d)
x m
y
x m
+

ong bien trong khoang (1; +).


e)
2 2
2 3
2
x mx m
y
x m
+

ong bien tren khoang (1; +).


f)
2
2 3
2 1
x x m
y
x
+

+
nghch bien tren khoang
1
;
2
_
+

,
.
VAN E 3: ng dung tnh n ieu e chng minh bat ang
thc
e chng minh bat ang thc ta thc hien cac bc sau:
Chuyen bat ang thc ve dang f(x) > 0 (hoac <, , ). Xet
ham so y = f(x) tren tap xac nh do e bai ch nh.
Xet dau f (x). Suy ra ham so ong bien hay nghch bien.
Da vao nh ngha s ong bien, nghch bien e ket luan.
Chu y:
1) Trong trng hp ta cha xet c dau cua f (x) th ta at
h(x) = f (x) va quay lai tiep tuc xet dau h (x) cho en khi
nao xet dau c th thoi.
2) Neu bat ang thc co hai bien th ta a bat ang thc
ve dang: f(a) < f(b).
Xet tnh n ieu cua ham so f(x) trong khoang (a; b).
VD 1: chng minh
0 , sin > < x x x
0 sin < x x . t
x x x f sin ) (

( ) 0 , 0 1 cos ) ( ' > < x x x f ( ) 0 , 0 sin 0 ) ( > < < x x x x f


pcm.
VD 2: chng minh 0 ,
6
sin
3
> > x
x
x x
0
6
sin
3
> +
x
x x . t
6
sin ) (
3
x
x x x f +

2
1 cos ) ( '
2
x
x x f +

0 sin ) ( ' ' > + x x x f


(chng minh trn)
( ) 0 , 0
6
sin 0 ) ( 0 ) ( '
3
> > + > > x
x
x x x f x f pcm.
BI TP V NH
Bai 1. Chng minh cac bat ang thc sau:
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an
WWW.ToanCapBa.Net
8
WWW.ToanCapBa.Net
a)
3
sin , 0
6
x
x x x vi x < < >
b)
2 1
sin tan , 0
3 3 2
x x x vi x + > < <

c) tan , 0
2
x x vi x < < <

d) sin tan 2 , 0
2
x x x vi x + > < <

Bai 2. Chng minh cac bat ang thc sau:
a)
tan
, 0
tan 2
a a
vi a b
b b
< < < <

b) sin sin , 0
2
a a b b vi a b < < < <

c) tan tan , 0
2
a a b b vi a b < < < <

Bai 3. Chng minh cac bat ang thc sau:
a)
2
sin , 0
2
x
x vi x > < <

b)
3 3 5
sin , 0
6 6 120
x x x
x x x vi x < < + >
c) x x x vi x sin cos 1, 0
2

+ > < <


Bai 4. Chng minh cac bat ang thc sau:
a)
1 , 0
x
e x vi x > + >
b)
ln(1 ) , 0 x x vi x + < >
c)
1
ln(1 ) ln , 0
1
x x vi x
x
+ > >
+
d) ( )
2 2
1 ln 1 1 x x x x + + + +
Bai 5. Chng minh cac bat ang thc sau:
a)
0
tan55 1,4 >
b)
0
1 7
sin20
3 20
< < c)
2 3
log 3 log 4 >
HD: a)
0 0 0
tan55 tan(45 10 ) +
. Xet ham so
1
( )
1
x
f x
x
+

.
b) Xet ham so
3
( ) 3 4 f x x x
.
f(x) ong bien trong khoang
1 1
;
2 2
_


,
va
0
1 7
,sin20 ,
3 20

1 1
;
2 2
_


,
.
c) Xet ham so
( ) log ( 1)
x
f x x +
vi x > 1.
BI 2: CC TR HM S
I. Khai niem cc tr cua ham so
Gia s ham so f xac nh tren tap D (D R) va x
0
D.
a) x
0
iem cc ai cua f neu ton tai khoang (a; b) D va x
0

(a; b) sao cho
f(x) < f(x
0
), vi x (a; b) \ {x
0
}.
Khi o f(x
0
) gl gia tr cc ai (cc ai) cua f.
b) x
0
iem cc tieu cua f neu ton tai khoang (a; b) D va x
0

GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an
WWW.ToanCapBa.Net
9
WWW.ToanCapBa.Net
(a; b) sao cho
f(x) > f(x
0
), vi x (a; b) \ {x
0
}.
Khi o f(x
0
) gl gia tr cc tieu (cc tieu) cua f.
c) Neu x
0
la iem cc tr cua f th iem (x
0
; f(x
0
)) gl iem cc
tr cua o th ham so f.
II. ieu kien can e ham so co cc tr
Neu ham so f co ao ham tai x
0
va at cc tr tai iem o
th f (x
0
) = 0.
Chu y: Ham so f ch co the at cc tr tai nhng iem ma tai
o ao ham bang 0 hoac khong co ao ham.
III. ieu kien u e ham so co cc tr
1. nh l 1: Gia s ham so f lien tuc tren khoang (a; b) cha
iem x
0
va co ao ham tren (a; b)\{x
0
}
a) Neu f (x) oi dau t am sang dng khi x i qua x
0
th f at
cc tieu tai x
0
.
b) Neu f (x) oi dau t dng sang am khi x i qua x
0
th f at
cc ai tai x
0
.
2. nh l 2: Gia s ham so f co ao ham tren khoang (a; b)
cha iem x
0
, f (x
0
) = 0 va co ao ham cap hai khac 0 tai
iem x
0
.
a) Neu f (x
0
) < 0 th f at cc ai tai x
0
.
b) Neu f (x
0
) > 0 th f at cc tieu tai x
0
.
VAN E 1: Tm cc tr cua ham so
Qui tac 1: Dung nh l 1.
Tm f (x).
Tm cac iem x
i
(i = 1, 2, ) ma tai o ao ham bang 0 hoac
khong co ao ham.
Xet dau f (x). Neu f (x) oi dau khi x i qua x
i
th ham so at
cc tr tai x
i
.
Qui tac 2: Dung nh l 2.
Tnh f (x).
Giai phng trnh f (x) = 0 tm cac nghiem x
i
(i = 1, 2, ).
Tnh f (x) va f (x
i
) (i = 1, 2, ).
Neu f (x
i
) < 0 th ham so at cc ai tai x
i
.
Neu f (x
i
) > 0 th ham so at cc tieu tai x
i
.
VD 1: tm cc tr ca ham so sau: 5 9 3
2 3
+ x x x y
D=R
9 6 3 '
2
x x y
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an
WWW.ToanCapBa.Net
10
WWW.ToanCapBa.Net
Cho



3
1
0 9 6 3 0 '
2
x
x
x x y
BBT
Vy: hm s t cc i ti (-1;10)
Hm s t cc tiu ti (3;-22)
Cng bi trn thy s lm theo du hiu II.
Cc e tnh thm
6 6 ' ' x y
.

< 0 12 ) 1 ( ' ' y
hs t cc i ti x=-1
> 0 12 ) 3 ( ' ' y
hs t cc tiu ti x=-1
Vy vi du hiu II ta s b qua bc BBT ( thng dng cho nhng bi lng gic)
Qua v d ny ta thy rng bi ton cc tr cc bc lm nh n iu ch thm vo
phn gi tr ca y. VY cc em ly VD ca phn bi 1 tp tm cc tr nh.
BI TP V NH
Bai 1. Tm cc tr cua cac ham so sau:
a)
2 3
3 2 y x x
b)
3 2
2 2 1 y x x x +
c)
3 2
1
4 15
3
y x x x +
d)
4
2
3
2
x
y x +
e)
4 2
4 5 y x x +
f)
4
2
3
2 2
x
y x + +
g)
2
3 6
2
x x
y
x
+ +

+
h)
2
3 4 5
1
x x
y
x
+ +

+
i)
2
2 15
3
x x
y
x

Bai 2. Tm cc tr cua cac ham so sau:


a)
3 4
( 2) ( 1) y x x +
b)
2
2
4 2 1
2 3
x x
y
x x
+

+
c)
2
2
3 4 4
1
x x
y
x x
+ +

+ +
d)
2
4 y x x
e)
2
2 5 y x x +
f)
2
2 y x x x +
Bai 3. Tm cc tr cua cac ham so sau:
a)
3 2
1 y x +
b)
3 2
2 1
x
y
x

+
c)
4
x x
y e e

+
d)
2
5 5 2ln y x x x + +
e)
2
4sin y x x
f)
2
ln(1 ) y x x +
VAN E 2: Tm ieu kien e ham so co cc tr
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an
WWW.ToanCapBa.Net
11
WWW.ToanCapBa.Net
1. Neu ham so y = f(x) at cc tr tai iem x
0
th f (x
0
) = 0 hoac tai
x
0
khong co ao ham.
2. e ham so y = f(x) at cc tr tai iem x
0
th f (x) oi dau khi x
i qua x
0
.
Chu y:
Ham so bac ba
3 2
y ax bx cx d + + +
co cc tr Phng trnh y =
0 co hai nghiem phan biet.
Khi o neu x
0
la iem cc tr th ta co the tnh gia tr cc tr
y(x
0
) bang hai cach:
+
3 2
0 0 0 0
( ) y x ax bx cx d + + +
+
0 0
( ) y x Ax B +
, trong o Ax + B la phan d trong phep chia y
cho y.
Ham so
2
' '
ax bx c
y
a x b
+ +

+
=
( )
( )
P x
Q x
(aa 0) co cc tr Phng trnh y
= 0 co hai nghiem phan biet khac
'
'
b
a
.
Khi o neu x
0
la iem cc tr th ta co the tnh gia tr cc tr
y(x
0
) bang hai cach:

0
0
0
( )
( )
( )
P x
y x
Q x

hoac
0
0
0
'( )
( )
'( )
P x
y x
Q x

Khi s dung ieu kien can e xet ham so co cc tr can


phai kiem tra lai e loai bo nghiem ngoai lai.
Khi giai cac bai tap loai nay thng ta con s dung cac
kien thc khac na, nhat la nh l Viet.
Nhn x=A lm cc i

'

<

0 ) ( ' '
0 ) ( '
A y
A y
Nhn x=A lm cc tiu

'

>

0 ) ( ' '
0 ) ( '
A y
A y
VD1: CMR hs sau lun c cc i, cc tiu:
a)
3 2 2 3
) 1 ( 3 3 m x m mx x y +
D=R
) 1 ( 3 6 3 '
2 2
+ m mx x y
Cho 0 ) 1 ( 3 6 3 0 '
2 2
+ m mx x y
> + 0 9 9 9 '
2 2
m m hs sau lun c cc i, cc tiu. pcm.
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an
WWW.ToanCapBa.Net
12
WWW.ToanCapBa.Net
b)
m x
m x m m x
y

+ +

1 ) 1 (
4 2 2
D= } { \ m R

2
2 2
2
4 2 2 2
) (
1 2
) (
) 1 ( ) 1 ( 2
'
m x
m mx x
m x
m m m mx x
y

Cho 0 1 2 0 '
2 2
+ m mx x y
> + 0 1 '
2 2
m m hs sau lun c cc i, cc tiu. pcm.
VD2: tm m hs 5 3 ) 2 (
2 3
+ + + mx x x m y c cc i, cc tiu
D=R
m x x m y + + + 6 ) 2 ( 3 '
2
hs c cc i, cc tiu
0 ' y
c 2 nghim phn bit

'

< <

'

> +

'

> +

'

>

1 3
2
0 9 6 3
2
0 ) 2 ( 3 9
2
0 '
2
2
m
m
m m
m
m m
m m
Vy:

'

< <

1 3
2
m
m
th hs c cc i, cc tiu.
VD3: tm m hs
1
2
2

+ +

x
mx x
y khng c cc tr
D= } 1 { \ R

2
2
) 1 (
2 2
'

x
m x x
y
hs khng c cc tr
0 ' y
v nghim hoc c nghim kp 3 0 2 1 0 ' + + m m
Vy: 3 m th hs khng c cc tr.
VD4: tm m hs 2 3 3
2 3
+ + + x x mx y t cc i ti x =1.
D=R
3 6 3 '
2
+ + x mx y

6 6 ' ' + mx y
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an
WWW.ToanCapBa.Net
13
WWW.ToanCapBa.Net
hs t cc i ti x =1
3
0 ) 1 ( ' '
0 ) 1 ( '

'

<

m
y
y
Vy: 3 m th hs t cc i ti x =1.
VD5: Tm a, b hs x bx ax y + +
2 3
t cc i ti x =1 v cc tiu ti x = 2.
D=R
1 2 3 '
2
+ + bx ax y

b ax y 2 6 ' ' +
hs t cc i ti x =1 v cc tiu ti x = 2

'

'

>

<

4
3
6
1
0 ) 2 ( ' '
0 ) 2 ( '
0 ) 1 ( ' '
0 ) 1 ( '
b
a
y
y
y
y
Vy:
6
1
a
;
4
3
b
th hs t cc i ti x =1 v cc tiu ti x = 2.
VD6: Cho hs 1 3 3
2 3
+ + mx x x y .Gi ) ; ( ), ; (
2 2 1 1
y x N y x M l hai im cc tr.
CMR: ) 1 )( ( 2
2 1 2 1 2 1
x x x x y y
D=R
m x x y 3 6 3 '
2
+
Cho 0 3 6 3 0 '
2
+ m x x y
Theo nh l Vi-t th 2
2 1
+ x x v m x x
2 1
.
) 1 . )( ( 2 ... ) 3 6 3 ( 3 6 3
2 1 2 1 2
2
2 1
2
1 2 1
+ + x x x x m x x m x x y y . pcm
Cc em n, qua VD trn ta thy rng ng dng Vi-t l rt ln, ngoi ra cn
dng so snh na. V vy nu cc em hiu su so snh th mi thi i hc c gii
quyt rt nhanh.
Thy xin nhc li kin thc Vi-t v so snh mt ln na.
Vi-t:
a
b
x x S +
2 1
v
a
c
x x P
2 1
.
P S x x 2
2 2
2
2
1
+ ;
P
P S
x
x
x
x 2
2
1
2
2
1

+
;
P
S
x x
+
2 1
1 1
;
2
2
2
1
2
2
2
2
2
1
2
P
P S
x
x
x
x
+
) 3 (
2 3
2
3
1
P S S x x + ;
2 2 2 4
2
4
1
2 ) 2 ( P P S x x + ; P S d x x d 4
2 2
2 1

So snh :
0 ) (
2 1
< < < af x x
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an
WWW.ToanCapBa.Net
14
WWW.ToanCapBa.Net

'

<
>
>
< <


2
0 ) (
0
2 1
S
af x x

'

>
>
>
< <


2
0 ) (
0
2 1
S
af x x

'

<
0 ) (
0 ) (
2 1


af
af
x x

'

<
>
>
<
< < <


2
0 ) (
0
0 ) (
2 1
S
af
af
x x ...................
VD7: Cho
3 2 2 3
) 1 ( 3 3 m x m mx x y + . Tm m hm s c cc tr tri du nhau.
D=R
) 1 ( 3 6 3 '
2 2
+ m mx x y
Cho 0 ) 1 ( 3 6 3 0 '
2 2
+ m mx x y
> + 0 9 9 9 '
2 2
m m hs sau lun c cc i, cc tiu ti
2 1
, x x
Hm s c cc tr tri du nhau
2 1
0 x x < < 1 1 0 ) 1 ( 9 0 ) 0 ( 3
2
< < < < m m f
Vy 1 1 < < m th hm s c cc tr tri du nhau.
VD8: Cho hm s m x x m x y + + 9 ) 1 ( 3
2 3
. Xc nh
m
hm s cho t cc tr ti
2 1
, x x sao cho
2
2 1
x x
.
D=R
. 9 ) 1 ( 6 3 '
2
+ + x m x y
Hm s t cc i, cc tiu ti
2 1
, x x phng trnh
0 ' y
c hai
nghim pb l
2 1
, x x
Pt 0 3 ) 1 ( 2
2
+ + x m x c hai nghim phn bit l
2 1
, x x .

<
+ >
> +
3 1
3 1
0 3 ) 1 ( '
2
m
m
m
) 1 (
Theo nh l Viet ta c . 3 ); 1 ( 2
2 1 2 1
+ + x x m x x Khi
( ) ( ) 4 12 1 4 4 4 2
2
2 1
2
2 1 2 1
+ + m x x x x x x
) 2 ( 1 3 4 ) 1 (
2
+ m m
T (1) v (2) suy ra gi tr ca m l 3 1 3 < m v . 1 3 1 < + m
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an
WWW.ToanCapBa.Net
15
WWW.ToanCapBa.Net
VD9: Cho hm s y = - x
3
+ 3mx
2
-3m 1. Tm cc gi tr ca m hm s c cc i, cc
tiu. Vi gi tr no ca m th th hm s c im cc i, im cc tiu i xng vi nhau
qua ng thng d: x + 8y 74 = 0.
D=R
y = - 3x
2
+ 6mx ; y = 0 x = 0 v x = 2m.
Hm s c cc i , cc tiu phng trnh y = 0 c hai nghim phn bit m 0.
Hai im cc tr l A(0; - 3m - 1) ; B(2m; 4m
3
3m 1)
Trung im I ca on thng AB l I(m ; 2m
3
3m 1)
Vect
3
(2 ; 4 ) AB m m
uuur
; Mt vect ch phng ca ng thng d l (8; 1) u
r
.
Hai im cc i , cc tiu A v B i xng vi nhau qua ng thng d
I d
AB d

'


3
8(2 3 1) 74 0
. 0
m m m
ABu
+

'

uuur r m = 2
VD10: Cho hm s
3 2 2 3
3 3( 1) y x mx m x m m + + (1)
Tm m hm s (1) c cc tr ng thi khong cch t im cc i ca th hm s n
gc ta O bng 2 ln khong cch t im cc tiu ca th hm s n gc ta O.
D=R

, 2 2
3 6 3( 1) y x mx m +
hm s c cc tr th PT
,
0 y c 2 nghim phn bit

2 2
2 1 0 x mx m + c 2 nhim phn bit

1 0, m >

Cc i ca th hm s l A(m-1;2-2m) v cc tiu ca th hm s l B(m+1;-2-
2m)
Theo gi thit ta c
2
3 2 2
2 6 1 0
3 2 2
m
OA OB m m
m

+
+ +

Vy c 2 gi tr ca m l
3 2 2 m
v
3 2 2 m +
VD11: Cho hs 1 ) 2 ( 6 ) 1 ( 3 2
2 3
+ + x m x m x y . Lp phng trnh ng thng i qua 2
im cc i v cc tiu.
D=R
x m x m x y ) 2 ( 6 ) 1 ( 6 6 '
2
+ +
Hs c 2 im cc tr
0 ' y
c 2 nghim phn bit 3 m
Ta c
3 3 ) 3 (
6
1
6 3
1
'.
2 2
+
,
_

+ m m x m
m
x y y
3 3 ) 3 (
2 2
+ m m x m y l ng thng qua 2 im cc tr.
VD12: Cho hs
1
2
2

+ +

x
mx x
y .
a) Lp phng trnh ng thng i qua 2 im cc i v cc tiu.
b) Tm m hs c cc i, cc tiu sao cho
4
CT C
y y
GII:
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an
WWW.ToanCapBa.Net
16
WWW.ToanCapBa.Net
a) D= } 1 { \ R

2
2
) 1 (
2 2
'

x
m x x
y
Hs c 2 im cc tr
0 ' y
c 2 nghim phn bit 3 > m
Ta c
m x y
v
u
y + 2
'
'
l ng thng qua 2 im cc tr
b) YCBT
4 ) ( 2
2 1
x x y y
CT C
4 3
2
P S 2 4 6 3 4 + + m m (tha k)
VD13: Cho ham s
3 2
1 1
y x (m 1)x 3(m 2)x
3 3
+ + .Vi gia tri nao cua m thi ham s co
cc ai, cc tiu ng thi hoanh cac im cc ai, cc tiu x
1
, x
2
thoa x
1
+ 2x
2
= 1.
GII:
TX: D = R.
2
y' mx 2(m 1)x 3(m 2) + . Ham s co cc ai va cc tiu thi y = 0 co 2
nghim phn bit x
1
, x
2
.
2 2
m 0
m 0 m 0
2 6 2 6
' (m 1) 3m(m 2) 0 2m 4m 1 0
m (*)
2 2




' ' '

> + + >
< <

Theo inh li Viet va theo bai, ta co:


1 2
1 2
1 2
2(m 1)
x x (1)
m
3(m 2)
x .x (2)
m
x 2x 1 (3)

+

'

. T (1) va (3), ta co:


1 2
3m 4 2 m
x , x
m m

.
Th vao (2), ta c:
3m 4 2 m 3(m 2)
(m 0)
m m m
_ _


, ,

2
2
m
3m 8m 4 0 3
m 2

(thoa(*)). Vy gia tri cn tim la:


2
m m 2
3

VD14: Cho ham s
4 2 4
y x 2mx 2m m + + . Tim m ham s co cc ai va cc tiu, ng
thi cac im cc ai va cc tiu lp thanh mt tam giac u.
Giai: TX: D = R.
3
y' 4x 4mx . y= 0
2
x 0
x m(*)

. Ham s co cc ai va cc tiu thi


y = 0 co ba nghim phn bit va y i du khi x qua cac nghim o

phng trinh (*)


co hai nghim phn bit khac 0

m > 0. Khi o:
4
4 2
x 0 y m 2m
y' 0
x m y m m 2m
+


t +

. thi ham s co mt im cc ai la
4
A(0, m 2m) + va hai im cc tiu la
4 2 4 2
B( m, m m 2m); C( m; m m 2m) + + .
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an
WWW.ToanCapBa.Net
17
WWW.ToanCapBa.Net
Cac im A, B, C lp thanh mt tam giac u
AB AC
AB BC

'


2 2 4 3
AB BC m m 4m m(m 3) 0 + . Vy
3
m 3 (m 0) >
VD15: Cho ham s
4 2
y kx (k 1)x 1 2k + + . Xac inh cac gia tri cua tham s k thi
ham s chi co mt im cc tri.
Giai: TX: D = R.
3
y' 4kx 2(k 1)x + .
2
x 0
y' 0
2kx k 1 0(*)



+

. Ham s chi co mt
cc tri khi va chi khi y = 0 co mt nghim duy nht va y i du khi x i qua nghim o

phng trinh (*) v nghim hoc co nghim x = 0.


k 0
k 0
k 0 k 1 k 0
k 0 k 1
' 2k(k 1) 0

<
'



. Vy gia tri cn tim la
k 0 k 1 .
VD16: Cho ham s
4 2
1 3
y x mx
2 2
+ . Xac inh m thi cua ham s co cc tiu ma
khng co cc ai.
Giai: TX: D = R.
3
y' 2x 2mx .
2
x 0
y' 0
x m(*)


. Ham s co cc tiu ma khng co


cc ai
y' 0
co mt nghim duy nht va y i du t m sang dng khi x i qua nghim
o

phng trinh (*) v nghim hoc co nghim kep x = 0


m 0
BI TP V NH
Bai 1. Chng minh rang cac ham so sau luon co cc ai, cc
tieu:
a)
3 2 2 3
3 3( 1) y x mx m x m +
b)
3 2
2 3(2 1) 6 ( 1) 1 y x m x mm x + + + +
c)
2 2 4
( 1) 1 x mm x m
y
x m
+ +

d)
2
2
1
x mx m
y
x m
+ +

+
Bai 2. Tm m e ham so:
a)
3 2
( 2) 3 5 y m x x mx + + +
co cc ai, cc tieu.
b)
3 2 2
3( 1) (2 3 2) ( 1) y x m x m m x mm + +
co cc ai, cc tieu.
c)
3 2 2
3 ( 1) 2 y x mx m x + +
at cc ai tai x = 2.
d)
4 2
2( 2) 5 y mx m x m + +
co mot cc ai
1
.
2
x
e)
2
2 2 x mx
y
x m
+

at cc tieu khi x = 2.
f)
2 2
( 1) 4 2
1
x m x m m
y
x
+ +

co cc ai, cc tieu.
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an
WWW.ToanCapBa.Net
18
WWW.ToanCapBa.Net
g)
2
1
x x m
y
x
+

co mot gia tr cc ai bang 0.


Bai 3. Tm m e cac ham so sau khong co cc tr:
a)
3 2
3 3 3 4 y x x mx m + + +
b)
3 2
3 ( 1) 1 y mx mx m x +
c)
2
5
3
x mx
y
x
+ +

d)
2 2
( 1) 4 2
1
x m x m m
y
x
+ +

Bai 4. Tm a, b, c, d e ham so:


a)
3 2
y ax bx cx d + + +
at cc tieu bang 0 tai x = 0 va at cc ai
bang
4
27
tai x =
1
3
b)
4 2
y ax bx c + +
co o th i qua goc toa o O va at cc tr
bang 9 tai x =
3
.
c)
2
1
x bx c
y
x
+ +

at cc tr bang 6 tai x = 1.
d)
2
ax bx ab
y
bx a
+ +

+
at cc tr tai x = 0 va x = 4.
e)
2
2
2
1
ax x b
y
x
+ +

+
at cc ai bang 5 tai x = 1.
Bai 5. Tm m e ham so :
a)
3 2 2 2
2( 1) ( 4 1) 2( 1) y x m x m m x m + + + +
at cc tr tai hai iem x
1
,
x
2
sao cho:
1 2
1 2
1 1 1
( )
2
x x
x x
+ +
.
b)
3 2
1
1
3
y x mx mx + at cc tr tai hai iem x
1
, x
2
sao cho:
1 2
8 x x
.
c)
3 2
1 1
( 1) 3( 2)
3 3
y mx m x m x + + at cc tr tai hai iem x
1
, x
2
sao
cho:
1 2
2 1 x x +
.
Bai 6. Tm m e ham so :
a)
2
2
1
x mx m
y
x m
+ +

+
co cc ai, cc tieu va cac gia tr cc ai,
cc tieu cung dau.
b)
2 2
( 1) 4 2
1
x m x m m
y
x
+ +

co cc ai, cc tieu va tch cac gia


tr cc ai, cc tieu at gia tr nho nhat.
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an
WWW.ToanCapBa.Net
19
WWW.ToanCapBa.Net
c)
2
3
4
x x m
y
x
+ +

co gia tr cc ai M va gia tr cc tieu m


thoa 4 M m .
d)
2
2 3 2
2
x x m
y
x
+ +

+
co
12
C CT
y y <
.
Bai 7. Tm m e o th ham so :
a)
3 2
4 y x mx +
co hai iem cc tr la A, B va
2
2
900
729
m
AB
.
b)
4 2
4 y x mx x m + +
co 3 iem cc tr la A, B, C va tam giac ABC
nhan goc toa o O lam trong tam.
c)
2
2 x mx m
y
x m
+ +

co hai iem cc tr nam hai pha oi vi truc


tung. Chng minh hai iem cc tr luon luon nam cung mot
pha oi vi truc hoanh.
d)
2
1
x mx
y
x
+

co khoang cach gia hai iem cc tr bang 10.


e)
2
2 5
1
x mx
y
x
+ +

co hai iem cc ai va cc tieu nam ve hai


pha oi vi ng thang y = 2x.
f)
2
2 3 x x m
y
x m
+ + +

co hai iem cc tr va khoang cach gia


chung nho nhat.
Bai 8. Tm m e o th ham so :
a)
3 2
2 12 13 y x mx x +
co hai iem cc tr cach eu truc tung.
b)
3 2 3
3 4 y x mx m +
co cac iem cc ai, cc tieu oi xng
nhau qua ng phan giac th nhat.
c)
3 2 3
3 4 y x mx m +
co cac iem cc ai, cc tieu ve mot
pha oi vi ng thang (d):
3 2 8 0 x y +
.
d)
2 2
(2 1) 1
1
x m x m
y
x
+ + + +

+
co hai iem cc tr nam hai pha oi
vi ng thang (d):
2 3 1 0 x y
.
Bai 9. Tm m e o th ham so :
a)
2
( 1) 2 1 x m x m
y
x m
+ +

co hai iem cc tr trong goc phan t


th nhat cua mat phang toa o.
b)
2 2 2
2 (4 1) 32 2
2
mx m x m m
y
x m
+ + + +

+
co mot iem cc tr nam trong
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an
WWW.ToanCapBa.Net
20
WWW.ToanCapBa.Net
goc phan t th hai va iem kia nam trong goc phan t th
t cua mat phang toa o.
c)
2 2 2
( 1) 4 mx m x m m
y
x m
+ + +

co mot iem cc tr nam trong goc


phan t th nhat va iem kia nam trong goc phan t th ba
cua mat phang toa o.
d)
2 2
(2 1) 1
1
x m x m
y
x
+ + + +

+
co hai iem cc tr nam hai pha
cua truc hoanh (tung).
Bi 10. Viet phng trnh ng thang i qua hai iem cc tr cua o
th ham so :
a)
3 2
2 1 y x x x +
b)
2 3
3 2 y x x
c)
3 2
3 6 8 y x x x +
d)
2
2 1
3
x x
y
x
+

+
e
2
1
2
x x
y
x

Bi 11. Khi ham so co cc ai, cc tieu, viet phng trnh ng


thang i qua hai iem cc tr cua o th ham so:
a)
3 2 2 3
3 3( 1) y x mx m x m +
b)
2
6 x mx
y
x m
+


c)
3 2 2
3( 1) (2 3 2) ( 1) y x m x m m x mm + +
d)
2
2
1
x mx m
y
x m
+ +

+
Bi 12. Tm m e ham so:
a)
3 2
2 3( 1) 6( 2) 1 y x m x m x + +
co ng thang i qua hai iem
cc tr song song vi ng thang y = 4x + 1.
b)
3 2
2 3( 1) 6 (1 2 ) y x m x m mx + +
co cac iem cc ai, cc tieu cua
o th nam tren ng thang y = 4x.
c)
3 2
7 3 y x mx x + + +
co ng thang i qua cac iem cc ai,
cc tieu vuong goc vi ng thang y = 3x 7.
d)
3 2 2
3 y x x mx m + +
co cac iem cc ai va cc tieu oi
xng nhau qua ng thang ():
1 5
2 2
y x .
BI 3: GI TR LN NHT V GI TR NH NHT
1. nh ngha:
Gia s ham so f xac nh tren mien D (D R).
a)
0 0
( ) ,
max ( )
: ( )
D
f x M x D
M f x
x D f x M


'

b)
0 0
( ) ,
min ( )
: ( )
D
f x m x D
m f x
x D f x m


'

GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an


WWW.ToanCapBa.Net
21
WWW.ToanCapBa.Net
2. Tnh chat:
a) Neu ham so f ong bien tren [a; b] th
[ ; ] [ ; ]
max ( ) ( ), min ( ) ( )
ab ab
f x f b f x f a
.
b) Neu ham so f nghch bien tren [a; b] th
[ ; ] [ ; ]
max ( ) ( ), min ( ) ( )
ab ab
f x f a f x f b
.
VAN E 1: Tm GTLN, GTNN cua ham so bang cach lap bang
bien thien
Cach 1: Thng dung khi tm GTLN, GTNN cua ham so tren mot
khoang.
Tnh f (x).
Xet dau f (x) va lap bang bien thien.
Da vao bang bien thien e ket luan.
Cach 2: Thng dung khi tm GTLN, GTNN cua ham so lien tuc
tren mot oan [a; b].
Tnh f (x).
Giai phng trnh f (x) = 0 tm c cac nghiem x
1
, x
2
, , x
n
tren
[a; b] (neu co).
Tnh f(a), f(b), f(x
1
), f(x
2
), , f(x
n
).
So sanh cac gia tr va tnh va ket luan.
{ }
1 2
[ ; ]
max ( ) max ( ), ( ), ( ), ( ),..., ( )
n
ab
M f x f a f b f x f x f x

{ }
1 2
[ ; ]
min ( ) min ( ), ( ), ( ), ( ),..., ( )
n
ab
m f x f a f b f x f x f x
VD1: Tm GTLN-GTNN ca hs: 5 9 3
2 3
+ x x x y
D=R
9 6 3 '
2
x x y
Cho



3
1
0 9 6 3 0 '
2
x
x
x x y
BBT
Vy: khng c Maxy, Miny
VD2: Tm GTLN-GTNN ca hs: 1 2 2
3 4
+ + x x x y
D=R
2 6 4 '
2 3
+ x x y
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an
WWW.ToanCapBa.Net
22
WWW.ToanCapBa.Net
Cho

+
2
1
0
0 2 6 4 0 '
2 3
x
x
x x y
BBT
Vy: Min y =
2
1
16
5
x

Qua vd trn Max v Min rt tm ch cn tm C-CT m thi.
i vi hs c MX trn on th ta khng dng n BBT na.
VD3: Tm GTLN-GTNN ca hs: 5 2
2 4
+ x x y ,
] 3 ; 2 [ x

] 3 ; 2 [ D
(hoc D=R xt
] 3 ; 2 [ x
)
x x y 4 4 '
3

Cho


1
0
0 ) 1 ( 4 0 '
2
x
x
x x y
. 68 ) 3 ( ; 13 ) 2 ( ; 4 ) 1 ( ; 4 ) 1 ( ; 5 ) 0 ( y y y y y
Vy:
3 68
] 3 ; 2 [


x y Max
x
v
1 4
] 3 ; 2 [
t

x y Min
x
VD4: Tm GTLN-GTNN ca hs: 2 5 5
3 4 5
+ + x x x y ,
] 2 ; 1 [ x

] 2 ; 1 [ D
(hoc D=R xt
] 2 ; 1 [ x
)

2 3 4
15 20 5 ' x x x y +
Cho

+
] 2 ; 1 [ 3
1
0
0 15 20 5 0 '
2 3 4
x
x
x
x x x y
. 6 ) 2 ( ; 9 ) 1 ( ; 3 ) 1 ( ; 2 ) 0 ( y y y y
Vy:
1 3
] 2 ; 1 [


x y Max
x
v
1 9
] 2 ; 1 [


x y Min
x
VD5: Tm GTLN-GTNN ca hs:
1
3 2
2

+ +

x
x x
y ,
] 3 ; 1 ( x

] 3 ; 1 ( D
(hoc D= } 1 { \ R xt
] 3 ; 1 ( x
)

2
2
) 1 (
5 2
'

x
x x
y
Cho 6 1 0 5 2 0 '
2
t x x x y
BBT
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an
WWW.ToanCapBa.Net
23
WWW.ToanCapBa.Net
Vy:
3 9
] 3 ; 1 (

x y Min
x
v
y Max
x ] 3 ; 1 (
khng tn ti.
VD6: Tm GTLN-GTNN ca hs:
2
4 x y

] 2 ; 2 [ D

2
4
'
x
x
y

Cho
0 0 ' x y
. 0 ) 2 ( ; 0 ) 2 ( ; 2 ) 0 ( y y y
Vy:
0 2
] 2 ; 2 [


x y Max
x
v
2 0
] 2 ; 2 [
t

x y Min
x
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an
WWW.ToanCapBa.Net
24
Chuyn KHO ST HM S
VD7: Tm GTLN-GTNN ca hs:
1 sin sin
1 sin
2
+ +
+

x x
x
y
t
1 , sin t x t

1
1
2
+ +
+

t t
t
y ;
] 1 ; 1 [ t

2 2
2
) 1 (
2
'
+ +

t t
t t
y
Cho


] 1 ; 1 [ 2
0
0 2 0 '
2
t
t
t t y
.
3
2
) 1 ( ; 0 ) 1 ( ; 1 ) 0 ( y y y
Vy:
0 1
] 1 ; 1 [


x y Max
t
v
1 0
] 1 ; 1 [


x y Min
x
BI TP V NH
Bai 1. Tm GTLN, GTNN cua cac ham so sau:
a)
2
4 3 y x x + +
b)
3 4
4 3 y x x
c)
4 2
2 2 y x x +
d)
2
2 y x x +
e)
2
1
2 2
x
y
x x

+
f)
2
2
2 4 5
1
x x
y
x
+ +

+
g)
2
1
( 0) y x x
x
+ > h)
2
2
1
1
x x
y
x x
+

+ +
i)
4 2
3
1
( 0)
x x
y x
x x
+ +
>
+

Bai 2. Tm GTLN, GTNN cua cac ham so sau:
a)
3 2
2 3 12 1 y x x x + +
tren [1; 5] b)
3
3 y x x
tren [2; 3]
c)
4 2
2 3 y x x +
tren [3; 2] d)
4 2
2 5 y x x +
tren [2; 2]
e)
3 1
3
x
y
x

tren [0; 2] f)
1
1
x
y
x

+
tren [0; 4]
g)
2
4 7 7
2
x x
y
x
+ +

+
tren [0; 2] h)
2
2
1
1
x x
y
x x
+

+
tren [0; 1]
i)
2
100 y x
tren [6; 8] k)
2 4 y x x + +
Bai 3. Tm GTLN, GTNN cua cac ham so sau:
a)
2sin 1
sin 2
x
y
x

+
b)
2
1
cos cos 1
y
x x

+ +
c)
2
2sin cos 1 y x x +
d)
cos2 2sin 1 y x x
e)
3 3
sin cos y x x +
f)
2
4 2
1
1
x
y
x x

+
g)
2 2
4 2 5 2 3 y x x x x + + +
h)
2 2
4 4 3 y x x x x + + +
Ta cha ht phn Max-Min u v dng ton ny cn nhng ng dng t cc cng c khc na. cc
em mun phn ny y th c chuyn v Bt ng thc ca thy th cc em s hiu su hn.
Gii thiu s s v BT
VD1: Gia s { } ( ; ; )/ 0, 0, 0, 1 D x y z x y z x y z > > > + + . Tm gia tr ln nhat cua
bieu thc:
1 1 1
x y z
P
x y z
+ +
+ + +
.
Gii:
1 1 1
3
1 1 1
P
x y z
_
+ +

+ + +
,
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 25
Chuyn KHO ST HM S
S dung bat ang thc Cosi:
[ ]
1 1 1
( 1) ( 1) ( 1) 9
1 1 1
x y z
x y z
_
+ + + + + +

+ + +
,
P
3
4
. Dau = xay ra x = y = z =
1
3
. Vay
3
min
4 D
P .
VD2: Cho D =
5
( ; )/ 0, 0,
4
x y x y x y

> > + ' )

. Tm gia tr nho nhat cua bieu
thc:
4 1
4
S
x y
+ .
Gii:
( )
1 1 1 1 1
4 25
4
x x x x y
x x x x y
_
+ + + + + + + +

,

4 1
4( ) 25
4
x y
x y
_
+ +

,
S 5. Dau = xay ra x = 1, y =
1
4
. Vay minS = 5.
VD3: Cho D = { } ( ; )/ 0, 0, 1 x y x y x y > > + < . Tm gia tr nho nhat cua bieu
thc:
2 2
1
1 1
x y
P x y
x y x y
+ + + +
+
.
Gii:
2 2
1
(1 ) (1 ) 2
1 1
x y
P x y
x y x y
+ + + + + +
+
=
1 1 1
2
1 1 x y x y
+ +
+
.
S dung bat ang thc Cosi:
[ ]
1 1 1
(1 ) (1 ) ( ) 9
1 1
x y x y
x y x y
_
+ + + + +

+
,

1 1 1 9
1 1 2 x y x y
+ +
+
P
5
2
. Dau = xay ra x = y =
1
3
. Vay minP =
5
2
.
VD4: Cho D = { } ( ; )/ 0, 0, 4 x y x y x y > > + . Tm gia tr nho nhat cua bieu
thc:
2 2
2
3 4 2
4
x y
P
x
y
+ +
+
.
Gii:
2
1 1
2
4 8 8 2
x y y x y
P
x
y
_ +
+ + + + +

,
(1)
Theo bat ang thc Cosi:
1 1
2 . 1
4 4
x x
x x
+ (2)
3
2 2
1 1 3
3 . .
8 8 8 8 4
y y y y
y y
+ +
(3)
P
9
2
. Dau = xay ra x = y = 2. Vay minP =
9
2
.
BI4: TIM CN
1. nh ngha:
ng thang
0
x x
gl ng tiem can ng cua o th ham so
( ) y f x
neu t nhat mot trong cac ieu kien sau c thoa man:
0
lim ( )
x x
f x
+

+
;
0
lim ( )
x x
f x
+


;
0
lim ( )
x x
f x

+
;
0
lim ( )
x x
f x


ng thang
0
y y
gl ng tiem can ngang cua o th ham so
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 26
Chuyn KHO ST HM S
( ) y f x
neu t nhat mot trong cac ieu kien sau c thoa man:
0
lim ( )
x
f x y
+

; 0
lim ( )
x
f x y

ng thang
, 0 y ax b a +
gl ng tiem can xien cua o th ham
so
( ) y f x
neu t nhat mot trong cac ieu kien sau c thoa man:
[ ] lim ( ) ( ) 0
x
f x ax b
+
+
;
[ ] lim ( ) ( ) 0
x
f x ax b

+
2. Chu y:
a) Neu
( )
( )
( )
P x
y f x
Q x
la ham so phan thc hu ty.
Neu Q(x) = 0 co nghiem x
0
th o th co tiem can ng
0
x x
.
Neu bac(P(x)) bac(Q(x)) th o th co tiem can ngang.
Neu bac(P(x)) = bac(Q(x)) + 1 th o th co tiem can xien.
b) e xac nh cac he so a, b trong phng trnh cua tiem can xien,
ta co the ap dung cac cong thc sau:
[ ]
( )
lim ; lim ( )
x x
f x
a b f x ax
x + +

hoac [ ]
( )
lim ; lim ( )
x x
f x
a b f x ax
x

VD1 : Tm cc ng tim cn ca cc hs sau:
a)
1
2

x
x
y
D= } 1 { \ R

1 lim
1
+
+

x y
x
l ng tim cn ng.

1 1 lim
+
y y
x
l ng tim cn ngang.
b)
1
1
2
1
3 3
2

x
x
x
x x
y
D= } 1 { \ R

1 lim
1
+
+

x y
x
l ng tim cn ng.

[ ] 2 0
1
1
lim ) 2 ( lim
,
_


+ +
x y
x
x y
x x
l ng tim cn xin
.c)
x
x
y
1
2
+

D= } 0 { \ R

0 lim
0
+
+

x y
x
l ng tim cn ng.

1 1 lim
+
y y
x
l ng tim cn ngang.

1 1 lim

y y
x
l ng tim cn ngang.


+
0 lim ; 0 lim
x
y
x
y
x x
khng c tim cn xin.
BI TP V NH
BI 1. Tm cac tiem can cua o th cac ham so sau:
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 27
Chuyn KHO ST HM S
a)
2 5
1
x
y
x

b)
10 3
1 2
x
y
x
+

c)
2 3
2
x
y
x
+

d)
2
4 3
1
x x
y
x
+

+
e)
2
( 2)
1
x
y
x

f)
2
7 4 5
2 3
x x
y
x
+ +

BI 2. Tm cac tiem can cua o th cac ham so sau:


a)
2
4 5
x
y
x x

+
b)
2
2
9
x
y
x
+

c)
2
2
4 5
1
x x
y
x
+ +

d)
2
2
2 3 3
1
x x
y
x x
+ +

+ +
e)
3
2
1
1
x x
y
x
+ +

+
f)
4
3
4
1
x x
y
x
+

BI 3. Tm cac tiem can cua o th cac ham so sau:


a)
2
4 y x x
b)
2
4 2
9
x
y
x
+

c)
2
1
4 3
y
x x

+
d)
1
1
x
y x
x

+
e)
3 2 3
3 y x x
f)
2
3 2
2
x x
y
x
+

BI 5: KHO ST V V TH HM S
1. Cac bc khao sat s bien thien va ve o th cua ham so
Tm tap xac nh cua ham so.
Xet s bien thien cua ham so:
+ Tnh y.
+ Tm cac iem tai o ao ham y bang 0 hoac khong xac nh.
+ Tm cac gii han tai vo cc, gii han vo cc va tm tiem can
(neu co).
+ Lap bang bien thien ghi ro dau cua ao ham, chieu bien
thien, cc tr cua ham so.
Ve o th cua ham so:
+ Tm iem uon cua o th (oi vi ham so bac ba va ham so
trung phng).
Tnh y.
Tm cac iem tai o y = 0 va xet dau y.
+ Ve cac ng tiem can (neu co) cua o th.
+ Xac nh mot so iem ac biet cua o th nh giao iem cua
o th vi cac truc toa o (trong trng hp o th khong cat cac
truc toa o hoac viec tm toa o giao iem phc tap th co the bo
qua). Co the tm them mot so iem thuoc o th e co the ve
chnh xac hn.
+ Nhan xet ve o th: Ch ra truc oi xng, tam oi xng (neu
co) cua o th.
2. Ham so bac ba
3 2
( 0) y ax bx cx d a + + +
:
Tap xac nh D = R.
o th luon co mot iem uon va nhan iem uon lam tam oi
xng.
Cac dang o th:
a > 0 a < 0
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 28
Chuyn KHO ST HM S
y = 0 co 2 nghiem
phan biet
= b
2
3ac > 0
y = 0 co nghiem
kep
= b
2
3ac = 0
y = 0 vo nghiem
= b
2
3ac < 0
3. Ham so trung phng
4 2
( 0) y ax bx c a + +
:
Tap xac nh D = R.
o th luon nhan truc tung lam truc oi xng.
Cac dang o th:
4. Ham so nhat bien ( 0, 0)
ax b
y c ad bc
cx d
+

+
:
Tap xac nh D = \
d
R
c

' )

.
o th co mot tiem can ng la
d
x
c
va mot tiem can ngang la
a
y
c
. Giao iem cua hai tiem can la tam oi xng cua o th ham
so.
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an
y
x 0
I
y
x 0
I
y
x 0
I
y
x 0
I
a > 0a < 0y = 0 co 3 nghiem phan biet
ab < 0
y = 0 ch co
1 nghiem
ab > 0
y
x 0
y
x 0
y
x 0
y
x 0
29
Chuyn KHO ST HM S
Cac dang o th:
5. Ham so hu ty
2
( . ' 0, )
' '
ax bx c
y aa tkhongchia het cho mau
a x b
+ +

+
:
Tap xac nh D =
'
\
'
b
R
a

' )

.
o th co mot tiem can ng la
'
'
b
x
a
va mot tiem can xien.
Giao iem cua hai tiem can la tam oi xng cua o th ham so.
Cac dang o th:
a.a > 0 a.a < 0
y = 0 co 2 nghiem
phan biet
y = 0 vo nghiem
VD1: kho st s bin thin v v th hm s sau:
a)
2 3
2 3
+ x x y
D=R th:
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an
0
ad bc > 0
x
y
0
ad bc < 0
x
y
0
x
y
0
x
y
30
Chuyn KHO ST HM S
x x y 6 3 '
2
. Cho


2
0
0 6 3 0 '
2
x
x
x x y

+
+
y y
x x
lim ; lim
BBT
Vy: hs tng
) 0 ; (
v
) ; 2 ( +
. Hs gim
) 2 ; 0 (
.
Hs t cc i ti (0;2), cc tiu ti (2;-2).

6 6 ' ' x y
. Cho
0 1 0 6 6 0 ' ' y x x y
. Vy hs nhn
im un I(1;0) lm tm i xng.
Cho
2 3 ; 2 1 y x y x

b)
2 3
3
+ + x x y
D=R
3 3 '
2
+ x y >0

+
+
y y
x x
lim ; lim
BBT
Vy: hs lun tng trn D v Hs khng c cc
tr.

x y 6 ' '
. Cho
2 0 0 ' ' y x y
. Vy hs
nhn im un I(0;2) lm tm i xng.
Cho
2 1 ; 6 1 y x y x

th:
c)
1 2
2 4
+ + x x y
D=R
x x y 4 4 '
3
+ . Cho
3
2
' 0 4 4 0
0 0
1 1
y x x
x x
x x
+



t


+
y y
x x
lim ; lim
BBT
th:
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 31
Chuyn KHO ST HM S
Vy: hs tng
) 1 ; (
v
) 1 ; 0 (
. Hs
gim
) 0 ; 1 (
v
) ; 1 ( +
.
Hs t cc i ti (-1;2) v (1;2), cc tiu ti
(0;1).
th nhn trc Oy lm trc i xng.
Cho
4 2
2
2
0 2 1 0
1 2
1 2
1 2( )
y x x
x
x
x L
+ +

+
t +

d)
1
1

x
x
y
D= } 1 { \ R

0
) 1 (
2
'
2
<

x
y
.
1 x l ng tim cn ng v
+
+

y
x 1
lim
1 y
l ng tim cn ngang v
1 lim
+
y
x
BBT
Vy: hs lun gim trn D.v Hs khng c cc tr
th nhn I(1;1) lm tm i xng.
Cho
1 0 ; 1 0 x y y x
th:
e)
1
1
1
1
2

x
x
x
x x
y
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 32
Chuyn KHO ST HM S
D= } 1 { \ R
2
2
) 1 (
2
'

x
x x
y
.
Cho


2
0
0 2 0 '
2
x
x
x x y
1 x l ng tim cn ng v
+
+

y
x 1
lim
x y
l ng tim cn xin v
0
1
1
lim
,
_

+
x
x
BBT
Vy: hs tng
) 0 ; (
v
) ; 2 ( +
.Hs gim
) 1 ; 0 (
v
) 2 ; 1 (
.
Hs t cc i ti (0;-1) v cc tiu ti (2;3).
Cho
vn y y x 0 ; 1 0

th:
BI TP V NH
Bai 1. Khao sat s bien thien va ve o th cua cac ham so:
a)
3 2
3 9 1 y x x x +
b)
3 2
3 3 5 y x x x + + +
c)
3 2
3 2 y x x +
d)
2
( 1) (4 ) y x x
e)
3
2
1
3 3
x
y x +
f)
3 2
3 4 2 y x x x +
Bai 2. Khao sat s bien thien va ve o th cua cac ham so:
a)
4 2
2 1 y x x
b)
4 2
4 1 y x x +
c)
4
2
5
3
2 2
x
y x +
d)
2 2
( 1) ( 1) y x x +
e)
4 2
2 2 y x x + +
f)
4 2
2 4 8 y x x + +
Bai 3. Khao sat s bien thien va ve o th cua cac ham so:
a)
1
2
x
y
x
+

+
b)
2 1
1
x
y
x
+

c)
3
4
x
y
x

d)
1 2
1 2
x
y
x

+
e)
3 1
3
x
y
x

f)
2
2 1
x
y
x

+
Bai 4. Khao sat s bien thien va ve o th cua cac ham so:
a)
2
1
1
x x
y
x
+ +

+
b)
2
2
1
x x
y
x
+ +

c)
2
2
1
x x
y
x
+

+
d)
1
1
1
y x
x
+ +

e)
2
1
x
y
x

f)
2
2
1
x x
y
x

+
BI 6: S TNG GIAO
1. Cho hai o th (C
1
): y = f(x) va (C
2
): y = g(x). e tm hoanh o giao iem
cua (C
1
) va (C
2
) ta giai phng trnh: f(x) = g(x) (*) (goi la phng trnh
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 33
Chuyn KHO ST HM S
hoanh o giao iem).
So nghiem cua phng trnh (*) bang so giao iem cua hai o th.
2. o th ham so bac ba
3 2
( 0) y ax bx cx d a + + +
cat truc hoanh tai 3
iem phan biet
Phng trnh
3 2
0 ax bx cx d + + +
co 3 nghiem phan biet.
Ham so
3 2
y ax bx cx d + + +
co cc ai, cc tieu va
. 0
C CT
y y <
.
I.HM PHN THC
VD1: Cho ham s
x 3
y
x 1
+

+
co thi la (C).
a) Chng minh rng ng thng (d): y = 2x + m lun lun ct (C) tai hai im phn bit M va N.
b) Xac inh m dai MN nho nht.
Giai: Phng trinh hoanh giao im cua (d) va (C):
x 3
2x m
x 1
+
+
+
2
g(x) 2x (m 1)x m 3 0 (x 1) (*) + + +
Ta co:
2 2
(m 1) 8(m 3) (m 3) 16 0, m
g( 1) 2 0, m
+ + >

'

phng trinh (*) lun lun co hai nghim phn bit khac 1.
Vy (d) lun ct (C) tai hai im phn bit M va N. Goi x
1
, x
2
ln lt la hoanh cua M va N thi x
1
,
x
2
la nghim cua phng trinh (*). Ta co:
1 2 1 2
1 1
x x (m 1), x x (m 3)
2 2
+ + . Mt khac:
1 1 2 2
y 2x m, y 2x m + +
. Ta co:
2 2 2 2 2 2
2 1 2 1 2 1 2 1 1 2 1 2
2
MN (x x ) (y y ) (x x ) 4(x x ) 5 (x x ) 4x x
1
5 (m 1) 2(m 3)
4
1 + + +
]
1
+
1
]
2 2
5
MN (m 3) 16 20 MN 2 5
4
1 +
]
. Vy MN
min
=2 5 , at c khi m = 3.
VD2: Cho hm s
2 +

x
x m
y
c th l
) (
m
H
, vi
m
l tham s thc.
1. Kho st s bin thin v v th ca hm s cho khi 1 m .
2. Tm m ng thng
0 1 2 2 : + y x d
ct
) (
m
H
ti hai im cng vi gc ta to thnh
mt tam gic c din tch l
.
8
3
S
Gii.
2. Honh giao im A, B ca d v
) (
m
H
l cc nghim ca phng trnh
2
1
2
+
+
+
x
x
m x
2 , 0 ) 1 ( 2 2
2
+ + x m x x (1)
Pt (1) c 2 nghim
2 1
, x x
phn bit khc 2

'


<

'

+
>

2
16
17
0 ) 1 ( 2 2 ) 2 .( 2
0 16 17
2
m
m
m
m
.
Ta c
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 34
Chuyn KHO ST HM S
. 16 17 .
2
2
4 ) ( . 2 ) ( . 2 ) ( ) (
2 1
2
1 2
2
1 2
2
1 2
2
1 2
m x x x x x x y y x x AB + +
Khong cch t gc ta O n d l
.
2 2
1
h
Suy ra ,
2
1
8
3
16 17 .
2
2
.
2 2
1
.
2
1
. .
2
1

m m AB h S
OAB
tha mn.
VD3: Cho hm s y =
2
2
x
x
(C)
1. Kho st s bin thin v v th hm s (C).
2. Tm m ng thng (d ): y = x + m ct th (C) ti 2 im phn bit thuc 2 nhnh khc nhau
ca th sao cho khong cch gia 2 im l nh nht. Tm gi tr nh nht .
Gii.
2. (d) ct (C) ti 2 im phn bit th pt
2
2
x
x m
x
+

hay x
2
+ (m - 4)x -2x = 0 (1) c 2 nghim phn
bit khc 2. Phng trnh (1) c 2 nghim phn bit khc 2 khi v ch khi
2
16
4 0
m
m
+

'

(2).
Gi s A(x
1
;y
1
), B(x
2
;y
2
) l 2 giao im khi x
1
, x
2
l 2 nghim phng trnh (1). Theo nh l viet ta c
1 2
1 2
4
(3)
2
x x m
x x m
+
'

, y
1
=x
1
+m, y
2
=x
2
+m
A, B thuc 2 nhnh khc nhau ca th th A, B nm khc pha i vi t x 2 = 0. A, B nm khc
pha i vi t x 2 = 0 khi v ch khi (x
1
- 2)(x
2
- 2) < 0 hay
x
1
x
2
2(x
1
+ x
2
) +4 < 0 (4) thay (3) vo 4 ta c 4 < 0 lun ng (5)
mt khc ta li c AB =
2 2 2
1 2 1 2 1 2 1 2
( ) ( ) 2( ) 8 x x y y x x x x + + (6)
thay (3) vo (6) ta c AB =
2
2 32 32 m +
vy AB = 32 nh nht khi m = 0 (7). T (1), (5), (7)
ta c m = 0 tho mn .
VD4: Cho ham so
1
1
x
y
x

+
.
1) Khao sat s bien thien va ve o th (C) cua ham so.
2) Tm a va b e ng thang (d):
y ax b +
cat (C) tai hai iem phan
biet oi xng nhau qua ng thang ( ):
2 3 0 x y +
.
Gii.
2. Phng trnh cua ( ) c viet lai:
1 3
2 2
y x + .
e thoa e bai, trc het (d) vuong goc vi ( ) hay 2 a
Khi o phng trnh hoanh o giao iem gia (d) va (C):

1
2
1
x
x b
x

+
+


2
2 ( 3) ( 1) 0 x b x b +
. (1)
e (d) cat (C) tai hai iem phan biet A, B

(1) co hai nghiem phan biet

0 >


2
2 17 0 b b + + >

b tuy y.
Goi I la trung iem cua AB, ta co

3
2 4
3
2
2
A B
I
I I
x x
b
x
b
y x b
+

'
+

.
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 35
Chuyn KHO ST HM S
Vay e thoa yeu cau bai toan


ton tai ,
( )
( )
A B
AB
I


'


2
2 3 0
I I
b
a
x y


'

2
3
( 3) 3 0
4
a
b
b

'
+ +


2
1
a
b

'

.
VD5: Cho hm s
1
1
x
y
x
+

( 1 ) c th
( ) C
.
1. Kho st v v th ca hm s ( 1).
2. Chng minh rng ng thng
( ) : 2 d y x m +
lun ct (C) ti hai im
phn bit A, B thuc hai nhnh khc nhau. Xc nh m on AB c di
ngn nht.
Gii.
2. Chng minh rng ng thng
( ) : 2 d y x m +
lun ct (C) ti hai im phn bit
A, B thuc hai nhnh khc nhau. Xc nh m on AB c di ngn nht .
. ng thng (d) lun ct ( C ) ti hai im phn bit th phng trnh.
1
2
1
x
x m
x
+
+

c hai nghim phn bit vi mi m v


1 2
1 x x < <


1 ( 1)(2 )
1
x x x m
x
+ +

'

c hai nghim phn bit


1 2
1 x x < <
2
2 ( 3) 1 0 (*)
1
x m x m
x
+

'

c hai nghim phn bit


1 2
1 x x < <

0
(1) 0 f
>
'
<

2
( 1) 16 0
(1) 2 ( 3) 1 2 0
m m
f m m
+ + >

'
+ <

Vy vi mi gi tr ca m thng thng
( ) : 2 d y x m +
lun ct (C) ti hai im
phn bit A, B thuc hai nhnh khc nhau.
. Gi
1 1 2 2
( ; 2 ), ( ; 2 ) A x x m B x x m + +
l hai im giao gia (d) v (C).(
1 2
; x x
l hai nghim
ca phng trnh (*))
Ta c
2 2 2
2 1 2 1 2 1 2 1 2 1
( ; 2( )) ( ) (2( )) 5( ) AB x x x x AB x x x x x x +
uuur
Theo Vi t ta c
2
1
5 ( 1) 16 2 5
2
AB m m 1 + +
]
. 2 5 1 AB m
Vy vi m = -1 l gi tr cn tm.
VD6: Cho hm s y =
1
1 2

+
x
x
(1)
1/ Kho st s bin thin v v th ca hm s (1)
2/ nh k ng thng d: y = kx + 3 ct th hm s (1) ti hai im M, N sao cho tam gic
OMN vung gc ti O. ( O l gc ta )
Gii.
2. / Xt pt:
) ( 0 4 ) 1 ( ) 1 ( 3
1
1 2
2
x g x k kx x kx
x
x
+

+
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 36
Chuyn KHO ST HM S
d ct th hs (1) ti M, N

'

+ > <

'

>

3 4 7 3 4 7
0
0 ) 1 (
0
0
k k
k
g
k

'

+
t +
+ + + + + + +
k
x x
k
k
x x
k k k
x x k x x k kx kx x x ON OM ON OM
N M
N M
N M N M N M N M
4
.
1
5 3 0 4 6
0 9 ) ( 3 ) . )( 1 ( 0 ) 3 )( 3 ( . 0 .
2
2
VD7: Cho hm s
2 4
1
x
y
x
+

.
1) Kho st v v th ( ) C
ca hm s trn.
2) Gi (d) l ng thng qua A( 1; 1 ) v c h s gc k. Tm k sao cho (d) ct ( C ) ti hai im M,
N v 3 10 MN .
Gii.
2. T gi thit ta c:
( ) : ( 1) 1. d y k x +
Bi ton tr thnh: Tm k h phng trnh sau c hai nghim
1 1 2 2
( ; ), ( ; ) x y x y
phn bit sao cho ( ) ( )
2 2
2 1 2 1
90(*) x x y y +
2 4
( 1) 1
( )
1
( 1) 1
x
k x
I
x
y k x
+

+
'

. Ta c:
2
(2 3) 3 0
( )
( 1) 1
kx k x k
I
y k x
+ +

'
+

D c (I) c hai nghim phn bit khi v ch khi phng trnh


2
(2 3) 3 0(**) kx k x k + + c hai
nghim phn bit. Khi d c c
3
0, .
8
k k <
Ta bin i (*) tr thnh: ( ) ( )
2 2
2 2
2 1 2 1 2 1
(1 ) 90 (1 )[ 4 ] 90(***) k x x k x x x x + + +
Theo nh l Viet cho (**) ta c:
1 2 1 2
2 3 3
, ,
k k
x x x x
k k
+
+ th vo (***) ta c phng trnh:
3 2 2
8 27 8 3 0 ( 3)(8 3 1) 0 k k k k k k + + + +
16
41 3
16
41 3
3
+


k k k
.
KL: Vy c 3 gi tr ca k tho mn nh trn.
VD8: Cho hm s
2 2
1
x
y
x

+
(C)
1. Kho st hm s.
2. Tm m ng thng d: y = 2x + m ct th (C) ti 2 im phn bit A, B sao cho AB = 5 .
Gii.
2. Phng trnh honh giao im: 2x
2
+ mx + m + 2 = 0 , (x - 1) (1)
d ct (C) ti 2 im phn bit PT(1) c 2 nghim phn bit khc -1 m
2
- 8m - 16 > 0 (2)
Gi A(x
1
; 2x
1
+ m) , B(x
2
; 2x
2
+ m. Ta c x
1
, x
2
l 2 nghim ca PT(1).
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 37
Chuyn KHO ST HM S
Theo L Vit ta c
1 2
1 2
2
2
2
m
x x
m
x x

'
+

.
AB
2
= 5
2 2
1 2 1 2
( ) 4( ) 5 x x x x +
2
1 2 1 2
( ) 4 1 x x x x + m
2
- 8m - 20 = 0
m = 10 , m = - 2 ( Tha mn (2))
HM BC BA
VD9: Cho ham s
3 2
y x 6x 9x 6 + (C). inh m ng thng (d):
y mx 2m 4
ct thi (C)
tai ba im phn bit.
Giai: Phng trinh hoanh giao im:
3 2 3 2
x 6x 9x 6 mx 2m 4 x 6x 9x 2 m(x 2) + +
2 2
(x 2)(x 4x 1) m(x 2) 0 (x 2)(x 4x 1 m) (1) + +
2
x 2
g(x) x 4x 1 m 0 (2)

Phng trinh (1) co 3 nghim phn bit khi va chi khi phng trinh (2) co hai nghim phn bit khac
2.
' m 3 0
m 3
g(2) m 3 0
+ >
>
'

VD10: Cho ham s


3 2
m
1 2
y x mx x m (C )
3 3
+ + . Tim m (C
m
) ct truc hoanh tai ba im phn bit
co hoanh x
1
, x
2
, x
3
thoa man iu kin
2 2 2
1 2 3
x x x 15 + + >
Giai: Phng trinh hoanh giao im:
3 2 3 2
1 2
x mx x m 0 x 3mx 3x 3m 2 0
3 3
+ + + +
( )
2
2
(x 1) x 1 3m x 3m 2 0 (1)
x 1
g(x) x (1 3m)x 3m 2 0 (2)
1 +
]

(C
m
) ct truc Ox tai ba im phn bit

(1) co ba nghim phn bit

(2) co hai ngim phn bit


khac 1.
2 2
(1 3m) 4(3m 2) 0 3m 2m 3 0, m
m 0 (a)
g(1) 6m 0 m 0
+ + > + + >

' '


Gia s x
3
= 1; x
1
, x
2
la nghim cua (2). Ta co:
1 2 1 2
x x 3m 1; x x 3m 2 +
. Khi o:
2 2 2 2
1 2 3 1 2 1 2
2 2
x x x 15 (x x ) 2x x 1 15
(3m 1) 2(3m 2) 14 0 m 1 0 m 1 m 1 (b)
+ + > + + >
+ + > > < >
T (a) va (b) ta co gia tri cn tim la: m < -1 hoc m > 1.
VD11: Cho ham s
3 2
m
y x 3x 9x m (C ) + . Xac inh m thi (C
m
) cua ham s a cho ct truc
hoanh tai ba im phn bit vi cac hoanh lp thanh cp s cng.
Giai: Phng trinh hoanh giao im:
3 2
x 3x 9x m 0 (*) + . Gia s (C
m
) ct truc Ox tai ba
im phn bit co hoanh
1 2 3 1 2 3
x , x , x (x x x ) < <
thi x
1
, x
2
, x
3
la nghim cua phng trinh (*). Khi
o:
3 2
1 2 3
x 3x 9x m (x x )(x x )(x x ) +
3 2
1 2 3 1 2 2 3 3 1 1 2 3 1 2 3
x (x x x )x (x x x x x x )x x x x x x x 3 (1) + + + + + + +
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 38
Chuyn KHO ST HM S
Ta so: x
1
, x
2
, x
3
lp thanh mt cp s cng
1 3 2
x x 2x (2) +
. Th (2) vao (1) ta c: x
2
= 1. khi x
2

=1: (*) m = 11. Vi m = 11:
3 2 2
(*) x 3x 9x 11 0 (x 1)(x 2x 11) 0 +
1
2 1 3 2
3
x 1 2 3
x 1 x x 2x
x 1 2 3

. Vy m = 11 thoa yu cu.
VD12: Cho ham s
3 2 2
m
y x 3mx 2m(m 4)x 9m m (C ) + + . Tim m thi (C
m
) cua ham s ct
truc hoanh tai 3 im cach u nhau.
Giai: Ta co:
2
y' 3x 6mx 2m(m 4); y'' 6x 6m +
2
y'' 0 x m y m m . im un
2
I(m; m m) .
iu kin cn: thi (C
m
) cua ham s ct truc hoanh tai 3 im ct u nhau I Ox
m 0
m 1

.
iu kin u:
+Vi m = 0, ta co: y = x
3
: thi cua ham s chi ct truc hoanh ta 1 im duy nht m = 0 khng
thoa.
+Vi m = 1, ta co:
3 2
y x 3x 6x 8 + .
3 2 2
y 0 x 3x 6x 8 (x 1)(x 2x 8) 0 +
1
2 1 3 2
3
x 2
x 1 x x 2x
x 4

.
Vy m = 1 thoa yu cu bai toan.
VD13: Cho ham s
3 2
y 2x 3x 1 (C) + . Tim iu kin cua a va b ng thng (d): y = ax + b ct
(C) tai ba im phn bit A, B, D sao cho AB = BD. Khi o chng minh rng ng thng (d) lun lun
i qua mt im c inh.
Giai: Phng trinh hoanh giao im
3 2 3 2
2x 3x 1 ax b 2x 3x ax 1 b 0 (*) + + + . Gia s
(d) ct (C) tai ba im phn bit A, B, D co hoanh ln lt la
1 2 3 1 2 3
x , x , x (x x x ) < <
la nghim
cua phng trinh (*). Khi o:
3 2
1 2 3
3 2
1 2 3 1 2 2 3 3 1 1 2 3
2x 3x ax 1 b (x x )(x x )(x x )
2x 2(x x x )x 2(x x x x x x )x 2x x x
+
+ + + + +
1 2 3
3
x x x (1)
2
+ + . Ta co: AB = BD
1 3 2
x x 2x (2) +
. Th (2) vao (1) ta co:
2
1
x
2
. Khi
2
1 1 a
x : (*) a 2b 1 b
2 2

+ . Vi
1 a
b
2

3 2 3 2
1
(*) 2x 3x ax (a 1) 0 4x 6x 2ax 1 1
2
+ + +
2
2
1
x
(2x 1)(2x 2x a 1) 0 2
g(x) 2x 2x a 1 (**)

(d) ct (C) tai ba im phn bit A, B, D

phng trinh (**) co hai nghim phn bit khac


1
2
' 2a 3 0
3
a
1 3
g a 0 2
2 2
+ >

>
' _

,
. Vy:
1 a 3
b , a
2 2

> thoa yu cu.


GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 39
Chuyn KHO ST HM S
Khi o:
1 a
(d) : y ax
2

+ (2x 1)a 1 2y 0 +
. Phng trinh nay nghim ung vi moi
3
a
2
>
2x 1 0
1
x y
1 2y 0 2


'

. im c inh
1 1
I ;
2 2
_

,
.
VD14: Cho ham s
3 2
m
y x mx m (C ) + . inh m thi (C
m
) ct truc Ox tai ba im phn bit.
Giai: thi (C
m
) ct truc Ox tai ba im phn bit

(C
m
) co hai cc tri ng thi hai gia tri cc tri
trai du. Ta co:
2
y' 3x 2mx + .
3
x 0 y m
y' 0
2m 4
x y m m
3 27

* Ham s co hai cc tri

m 0
* Hai gia tri cc tri trai du ( )
3 2 2
2m 4
y(0).y 0 m . m m 0 m .(4m 27) 0
3 27
_ _
< < >

, ,
2
3 3
4m 27 0 (m 0) m
2
> >
VD15 : Cho hm s
3 2
2 3( 1) 2 y x mx m x + + + (1), m l tham s thc
1. Kho st s bin thin v v th hm s khi 0 m .
2. Tm m th hm s ct ng thng
: 2 y x +
ti 3 im phn bit
(0; 2) A
; B; C sao cho
tam gic MBC c din tch
2 2
, vi
(3;1). M
Gii.
2. Phng trnh honh giao im ca th vi
( )
l:
3 2
2 3( 1) 2 2 x mx m x x + + + +
2
0 2
( ) 2 3 2 0(2)
x y
g x x mx m


+ +

ng thng
( )
ct d th hm s (1) ti ba im phn bit A(0;2), B, C

Phng trnh (2) c hai nghim phn bit khc 0


%
2
2 1
' 0 3 2 0
2
(0) 0 3 2 0
3
m hoacm
m m
g m m

> <
> + >


' ' '


Gi ( )
1 1
; B x y
v ( )
2 2
; C x y
, trong
1 2
, x x
l nghim ca (2);
1 1
2 y x +
v
1 2
2 y x +
Ta c ( )
3 1 2
; ( )
2
h d M
+

2 2.2 2
4
2
MBC
S
BC
h

M
2 2 2 2
2 1 2 1 2 1 1 2
( ) ( ) 2 ( ) 4 BC x x y y x x x x 1 + +
]
=
2
8( 3 2) m m +
Suy ra
2
8( 3 2) m m + =16 0 m (tho mn) hoc 3 m (tho mn)
Vn im c nh ta s ni su hn bi sau PH
HM TRNG PHNG
VD16: Cho ham s
4 2
m
y x 2(m 2)x 2m 3 (C ) + + . inh m thi (C
m
) ct truc Ox tai bn
im phn bit co hoanh lp thanh mt cp s cng.
Giai: Phng trinh hoanh giao im:
4 2
x 2(m 2)x 2m 3 0 (1) + + . t
2
t x , t 0 .
2
(1) g(t) t 2(m 2)t 2m 3 (2) + + . (C
m
) ct truc hoanh tai bn im phn bit

(1) co bn
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 40
Chuyn KHO ST HM S
nghim phn bit
1 2 3 4 1 2 3 4
x , x , x , x (x x x x ) < < <
(2) co hai nghim dng phn bit
1 2 1 2
t , t (t t ) <
.
2 2
' (m 2) 2m 3 0 (m 1) 0
3
m
S 2(m 2) 0 m 2
2
m 1
P 2m 3 0 3
m
2

+ > + >

>
+ > >
' ' '


+ >

>

Theo inh li Viet, ta co:


1 2
1 2
t t 2(m 2) (a)
t t 2m 3 (b)
+ +
'
+

. Khi o phng trinh (1) co bn nghim phn bit:


1 2 2 1 3 1 4 2
x t x t x t x t < < < . Ta co:
1 2 3 4
x , x , x , x
lp thanh mt cp s cng

2 1 3 2 4 3 1 2 1 1 2 1
x x x x x x t t t t t t + +
2 1
t 9t (c)
T (a) va (c), ta co:
1 2
1 9
t (m 2), t (m 2)
5 5
+ + . Th vao (b), ta c:
2
1 9
(m 2). (m 2) 2m 3 9m 14m 39 0
5 5
+ + +
m 3
13
m
9

(thoa(*)).
BI TP V NH
Bai 1. Tm toa o giao iem cua cac o th cua cac ham so sau:
a)
2
3
3
2 2
1
2 2
x
y x
x
y

'

b)
2
2 4
1
2 4
x
y
x
y x x


'

+ +

c)
3
4 3
2
y x x
y x


'
+


d)
4 2
2
1
4 5
y x x
y x

+
'

e)
3 2
2
5 10 5
1
y x x x
y x x

+
'
+

f)
2
1
3 1
x
y
x
y x


'

Bai 2. Bien luan theo m so giao iem cua cac o th cua cac ham
so sau:
a)
y x x
y mx
3
3 2
( 2)


'

b)
3 2
2
3 2
1 13
2 12
x x
y x
y m x

'
_

+ +

c)
3
3
3
( 3)
x
y x
y mx

+
'


d)
2 1
2
2
x
y
x
y x m
+


'
+

e)
1
1
2
x
y
x
y x m
+


'

f)
2
6 3
2
x x
y
x
y x m


'
+

g)
1
3
1
3
y x
x
y mx

+ +
'

h)
2
3 3
2
4 1
x x
y
x
y mx m


'

i)
y x x
y mx
3
2
2 1
( 1)

+
'

Bai 3. Tm m e o th cac ham so:


a)
2
( 2) 1
; 1
2
x
y y mx
x
+
+
+
cat nhau tai hai iem phan biet.
b)
2
2 3
; 2
1
x x m
y y x m
x
+
+

cat nhau tai hai iem phan biet.


GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 41
Chuyn KHO ST HM S
c)
2
; 2
1
mx x m
y y mx
x
+ +
+

cat nhau tai hai iem co hoanh o trai dau.


d)
2
4 5
; 2
2
x x
y y mx
x
+ +
+
+
cat nhau tai hai iem co hoanh o trai dau.
e)
2
( 2)
; 3
1
x
y y mx
x

cat nhau tai hai iem thuoc hai nhanh khac nhau.
f)
2
1
mx x m
y
x
+ +

cat truc hoanh tai hai iem phan biet co hoanh o


dng.
Bai 4. Tm m e o th cac ham so:
a)
3 2
3 2 ; 2 y x x mx my x + + + +
cat nhau tai ba iem phan biet.
b)
3 2
3 (1 2 ) 1 y mx mx mx +
cat truc hoanh tai ba iem phan biet.
c)
2 2
( 1)( 3) y x x mx m +
cat truc hoanh tai ba iem phan biet.
d)
3 2 2
2 2 2 1; 2 2 y x x x m y x x + + +
cat nhau tai ba iem phan biet.
e)
3 2 2 2
2 3 ; 2 1 y x x mx m y x + + +
cat nhau tai ba iem phan biet.
Bai 5. Tm m e o th cac ham so:
a)
4 2
2 1; y x x y m
cat nhau tai bon iem phan biet.
b)
4 2 3
( 1) y x mm x m + +
cat truc hoanh tai bon iem phan biet.
c)
4 2 2
(2 3) 3 y x m x m m +
cat truc hoanh tai bon iem phan biet.
Bai 6. Tm m e o th cua cac ham so:
a)
3 1
; 2
4
x
y y x m
x
+
+

cat nhau tai hai iem phan biet A, B. Khi o tm m


e oan AB ngan nhat.
b)
4 1
;
2
x
y y x m
x

cat nhau tai hai iem phan biet A, B. Khi o tm m


e oan AB ngan nhat.
c)
2
2 4
; 2 2
2
x x
y y mx m
x
+
+

cat nhau tai hai iem phan biet A, B. Khi o


tnh AB theo m.
Bai 7. Tm m e o th cua cac ham so:
a)
3 2
3 6 8 y x mx mx +
cat truc hoanh tai ba iem co hoanh o lap
thanh mot cap so cong.
b)
3 2
3 9 1; 4 y x x x y x m + +
cat nhau tai ba iem A, B, C vi B la trung
iem cua oan AC.
c)
4 2 2
(2 4) y x m x m + +
cat truc hoanh tai bon iem co hoanh o lap
thanh mot cap so cong.
d)
3 2
( 1) ( 1) 2 1 y x m x m x m + +
cat truc hoanh tai ba iem co hoanh o
lap thanh mot cap so nhan.
e)
3 2
3 (2 2) 9 192 y x m x mx + + + +
cat truc hoanh tai ba iem co hoanh o
lap thanh mot cap so nhan.
BI 7: BIN I TH
Bai toan: Ve o th cua ham so y = f(x) vi f(x) co cha dau gia tr
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 42
Chuyn KHO ST HM S
tuyet oi.
Cach 1: Khao sat s bien thien va ve o th.
Xet dau bieu thc co cha dau gia tr tuyet oi.
Chia mien xac nh thanh nhieu khoang, trong moi khoang ta bo
dau gia tr tuyet oi.
Ve o th ham so tng ng trong cac khoang cua mien xac nh.
Cach 2: Thc hien cac phep bien oi o th.
Dang 1: Ve o th ham so ( ) y f x .
o th (C) cua ham so ( ) y f x co the c suy t o th (C) cua
ham so y = f(x) nh sau:
+ Gi nguyen phan o th (C) pha tren truc hoanh.
+ Lay oi xng phan o th cua (C) pha di truc hoanh qua
truc hoanh.
+ o th (C) la hp cua hai phan tren.
Dang 2: Ve o th cua ham so ( )
y f x .
o th (C) cua ham so ( )
y f x co the c suy t o th (C) cua
ham so y = f(x) nh sau:
+ Gi nguyen phan o th (C) ben phai truc tung, bo phan ben
trai truc tung.
+ Lay oi xng phan ben phai truc tung qua truc tung.
+ o th (C) la hp cua hai phan tren.
BI 8: BIN LUN NGHIM PT BNG PP TH
C s cua phng phap: Xet phng trnh: f(x) = g(x) (1)
So nghiem cua phng trnh (1) = So giao iem cua (C
1
): y = f(x) va
(C
2
): y = g(x)
Nghiem cua phng trnh (1) la hoanh o giao iem cua (C
1
): y = f(x)
va (C
2
): y = g(x)
e bien luan so nghiem cua phng trnh F(x, m) = 0 (*) bang o th ta
bien oi (*) ve mot trong cac dang sau:
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 43
Chuyn KHO ST HM S
Dang 1: F(x, m) = 0 f(x) = m (1)
Khi o (1) co the xem la phng trnh hoanh o
giao iem cua hai ng:
(C): y = f(x)
d: y = m
d la ng thang cung phng vi truc hoanh.
Da vao o th (C) ta bien luan so giao iem
cua (C) va d. T o suy ra so nghiem cua (1)
Dang 2: F(x, m) = 0 f(x) = g(m) (2)
Thc hien tng t nh tren, co the at g(m) = k.
Bien luan theo k, sau o bien luan theo m.
Dang 3: F(x, m) = 0 f(x) = kx + m (3)
(k: khong oi)
Khi o (3) co the xem la phng trnh hoanh o
giao iem cua hai ng:
(C): y = f(x)
d: y = kx + m
V d co he so goc k khong oi nen d cung phng
vi ng thang y = kx va cat truc tung tai iem A(0; m).
Viet phng trnh cac tiep tuyen d
1
, d
2
, cua (C)
co he so goc k.
Da vao cac tung o goc m, b
1
, b
2
, cua d, d
1
, d
2
,
e bien luan.
Dang 4: F(x, m) = 0 f(x) = m(x x
0
) + y
0
(4)
Khi o (4) co the xem la phng trnh
hoanh o giao iem cua hai ng:
(C): y = f(x)
d: y = m(x x
0
) + y
0
d quay quanh iem co nh M
0
(x
0
; y
0
).
Viet phng trnh cac tiep tuyen d
1
, d
2
,
cua (C) i qua M
0
.
Cho d quay quanh iem M
0
e bien luan.
Chu y:
Neu F(x, m) = 0 co nghiem thoa ieu kien: x th ta ch ve o
th (C): y = f(x) vi x .
Neu co at an so phu th ta tm ieu kien cua an so phu, sau o
bien luan theo m.
VD1 : Cho hs 2 3
2 3
+ x x y (C).
a) kho st v v th (C).
b) bin lun s nghim phng trnh : m x x + 2 3
2 3
.
c) Tm m phng trnh m x x + 3 3
2 3
c 3 nghim phn bit.
d) Tm m phng trnh
m x x + 2 3
2 3
c 6 nghim phn bit.
e) Tm m phng trnh
m x x + 2 3
2
3
c 2 nghim phn bit.
GII:
a) 2 3
2 3
+ x x y
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 44
y
c.
x
m
c.
A
c.
(C)
c. (d) : y = m
c. y
C
y
CT
x
A
c.
y
c.
x
A
c.
y = kx
c.
m
c.
(C)
c.
M
1
M
2
b
1
b
2
d
1
d
d
2
O
y
c.
x
0
d
3
d
1
y
0
c.
0
(C)
c.
M
1
M
2
d
2
m =
m = +
m > 0
m = 0
m < 0
d
I
IV
()
(+)
M
x
Chuyn KHO ST HM S
D=R
x x y 6 3 '
2
. Cho


2
0
0 6 3 0 '
2
x
x
x x y

+
+
y y
x x
lim ; lim
BBT
Vy: hs tng
) 0 ; (
v
) ; 2 ( +
. Hs gim
) 2 ; 0 (
.
Hs t cc i ti (0;2), cc tiu ti (2;-2).

6 6 ' ' x y
. Cho
0 1 0 6 6 0 ' ' y x x y
.
Vy hs nhn im un I(1;0) lm tm
i xng.
Cho
2 3 ; 2 1 y x y x
th:
b) m x x + 2 3
2 3
(*)
m y
(D)
da vo th (C), ng thng (D) ct (C) ti bao nhiu giao im th phng trnh (*) c by nhiu
nghim.
Vy:

>
<
2
2
m
m
=> (D) ct (C) ti 1 im => pt (*) c 1 nghim.


2
2
m
m
=> (D) ct (C) ti 2 im => pt (*) c 2 nghim (1 kp, 1 n).
2 2 < < m => (D) ct (C) ti 3 im => pt (*) c 3 nghim phn bit.
c) m x x + 3 3
2 3
(*)
1 m y
(D)
da vo th (C), phng trnh (*) c 3 nghim phn bit (D) ct (C) ti 3 im phn bit
Vy: 3 1 2 1 2 < < < < m m
d)
m x x + 2 3
2 3
(*)

'

< + +
+ +
+
) 0 2 3 ( ; 2 3
) 0 2 3 ( ; 2 3
2 3
2 3 2 3
2 3 2 3
2 3
x x x x
x x x x
x x y
Gi nguyen phan o th (C) pha tren truc hoanh.
Lay oi xng phan o th cua (C) pha di truc hoanh qua
truc hoanh.
o th (C) la hp cua hai phan tren.
Vy phng trnh (*) c 6 nghim phn bit (D) ct (C) ti 6 im phn bit 2 0 < < m
e)
m x x + 2 3
2
3
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 45
Chuyn KHO ST HM S

'

< +
+
+
) 0 ( ; 2 3
) 0 ( ; 2 3
2 3
2 3
2 3
2
3
x x x
x x x
x x y
Gi nguyen phan o th (C) ben phai truc tung, bo phan ben trai
truc tung.
Lay oi xng phan ben phai truc tung qua truc tung.
o th (C) la hp cua hai phan tren.
Vy phng trnh (*) c 2 nghim phn bit (D) ct (C) ti 2 im phn bit

>

2
2
m
m
VD2: Bi 4. Cho hm s 3 4
2 4
+ x x y .
1. Kho st s bin thin v v th
) ( C
ca hm s cho.
2. Bin lun theo tham s k s nghim ca phng trnh
k
x x 3 3 4
2 4
+
.
Gii.
2. th hm s
3 4
2 4
+ x x y
gm phn nm pha trn Ox v i xng ca phn nm pha di Ox
qua Ox ca th (C);
k
y 3 l ng thng song song vi Ox. T ta c kt qu:
* 0 1 3 < < k
k
: phng trnh c 8 nghim,
* 0 1 3 k
k
: phng trnh c 6 nghim,
* 1 0 3 3 1 < < < < k
k
: phng trnh c 4 nghim,
* 1 3 3 k
k
: phng trnh c 3 nghim,
* 1 3 3 > > k
k
: phng trnh c 2 nghim.
VD3: Cho hm s
1
.
1
x
y
x
+

1.Kho st s bin thin v v th ( ) C


ca hm s.
2.Bin lun theo m s nghim ca phng trnh
1
.
1
x
m
x
+

Gii.
2. Hc sinh lp lun suy t th (C) sang th ( )
1
'
1
x
y C
x
+

.Hc sinh t v hnh


Suy ra p s
1; 1: m m < >
phng trnh c 2 nghim
1: m phng trnh c 1 nghim
1 1: m < phng trnh v nghim
VD4: Cho hm s .
2
3
4 2
2 4
+ x x y
1. Kho st s bin thin v v th ca hm s cho.
2. Tm m phng trnh sau c ng 8 nghim thc phn bit
.
2
1
|
2
3
4 2 |
2 2 4
+ + m m x x
Gii.
2. Phng trnh
2
1
|
2
3
4 2 |
2 2 4
+ + m m x x
c 8 nghim phn bit

ng thng
2
1
2
+ m m y
ct
th hm s
|
2
3
4 2 |
2 4
+ x x y
ti 8 im phn bit.
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 46
x
y
O
1
3
1 1
1
Chuyn KHO ST HM S
th
|
2
3
4 2 |
2 4
+ x x y
gm phn (C) pha trn trc Ox v i xng phn (C) pha di trc Ox
qua Ox.
T th suy ra yu cu bi ton
2
1
2
1
0
2
< + < m m
. 1 0 0
2
< < < m m m
VD5: Cho hm s 1 3
3
+ x x y (1)
1. Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s (1).
2. nh m phng trnh sau c 4 nghim thc phn bit:
m m x x 3 3
3
3


Gii.
2. Phng trnh cho l phng trnh honh giao im gia th
(C) ca hm s:
1 3
3
+ x x y
v ng thng (d): 1 3
3
+ m m y
((d) cng phng vi trc honh)
Xt hm s:
1 3
3
+ x x y
, ta c:
+ Hm s l mt hm chn nn (C) nhn trc Oy lm trc i xng,
ng thi 0 x > th
3 3
3 1 3 1 y x x x x + +
+ Da vo th (C) ta suy ra iu kin ca m phng trnh cho c 4 nghim phn bit l:
3
3
3
2 3
3 0
1 3 1 1
0 3
3 2 0
1
m
m m
m m
m
m m
m

< <

<

< + <

' < <
'
+ >

VD6: Cho hm s
4 2
( ) 8x 9x 1 y f x +
1. Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s.
2. Da vo th (C) hy bin lun theo m s nghim ca phng trnh
4 2
8 os 9 os 0 c x c x m + vi
[0; ] x
.
Gii.
2. Xt phng trnh
4 2
8 os 9 os 0 c x c x m + vi
[0; ] x
(1)
t
osx t c
, phng trnh (1) tr thnh:
4 2
8 9 0 (2) t t m +
V
[0; ] x
nn
[ 1;1] t
, gia x v t c s tng ng mt i mt, do s nghim ca phng trnh
(1) v (2) bng nhau.
Ta c:
4 2
(2) 8 9 1 1 (3) t t m +
Gi (C
1
):
4 2
8 9 1 y t t + vi
[ 1;1] t
v (D): y = 1 m.
Phng trnh (3) l phng trnh honh giao im ca (C
1
) v (D).
Ch rng (C
1
) ging nh th (C) trong min 1 1 t .
Da vo th ta c kt lun sau:
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 47
x
y
0
1
2
1
2
1


1
3

(d)
Chuyn KHO ST HM S

81
32
m > : Phng trnh cho v nghim.

81
32
m : Phng trnh cho c 2 nghim.

81
1
32
m < : Phng trnh cho c 4 nghim.
0 1 m < < : Phng trnh cho c 2 nghim.
0 m : Phng trnh cho c 1 nghim.
m < 0 : Phng trnh cho v nghim.
VD7 : 1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s : y = x
3
3x
2
+ 2
2) Bin lun theo m s nghim ca phng trnh :
2
2 2
1
m
x x
x


Gii.
2. Ta c
( )
2 2
2 2 2 2 1 1
1
m
x x x x x m, x .
x

Do s nghim ca phng trnh bng s


giao im ca ( ) ( )
2
2 2 1 y x x x , C'
v ng thng
1 y m, x .
V ( )
( )
( )
2
1
2 2 1
1
f x khi x
y x x x
f x khi x
>


'
<

nn ( ) C'
bao gm:
+ Gi nguyn th (C) bn phi ng thng 1 x .
+ Ly i xng th (C) bn tri ng thng 1 x qua Ox.
Da vo th ta c:
+ 2 m : < Phng trnh v nghim;
+ 2 m : Phng trnh c 2 nghim kp;
+ 2 0 m : < < Phng trnh c 4 nghim phn bit;
+ 0 m : Phng trnh c 2 nghim phn bit.
VD8: Cho hm s y = x
3
+ mx + 2 (1)
1. Kho st s bin thin v v th ca hm s (1) khi m = -3.
2. Tm m th hm s (1) ct trc hanh ti mt im duy nht.
Gii.
.
2.Pt : x
3
+ mx + 2 = 0
x
x m
2
2

( x
) 0

Xt f(x) =
2
2
2
2 ) ( '
2
x
x x f
x
x + =
2
3
2 2
x
x +
Ta c x - 0 1 +

f(x) + + 0 -

f(x) + -3
- - -
th hm s (1) ct trc hanh ti mt im duy nht 3 > m .
VD9 : Cho hm s :
3
3 y x m x ( )
(1)
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s (1) khi m = 1.
2) Tm k h bt phng trnh sau c nghim:
3
2 3
2 2
1 3 0
1 1
log log ( 1) 1
2 3

<

'
+

x x k
x x
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 48
1+
1-
- 2
m
1 2
Chuyn KHO ST HM S
Gii.
2. Ta c :
x k
x x
3
2 3
2 2
3 3x 0 (1)
1 1
log log ( 1) 1 (2)
2 3

<

'
+

. iu kin (2) c ngha: x > 1.


T (2) x(x 1) 2 1 < x 2.
H PT c nghim (1) c nghim tho 1 < x 2

x k x k
x x
3 3
( 1) 3x 0 ( 1) 3x <
1 2 1 2

<

' '
< <

t: f(x) = (x 1)
3
3x v g(x) = k (d). Da vo th (C) (1) c nghim x (1;2]
( 1;2
min ( ) (2) 5 k f x f
1
]

. Vy h c nghim k > 5
BI TP V NH
Bai 1. Khao sat s bien thien va ve o th (C) cua ham so. Dung
o th (C) bien luan theo m so nghiem cua phng trnh:
a)
3 3
3 1; 3 1 0 y x x x x m + +
b)
3 3
3 1; 3 1 0 y x x x x m + + +
c)
3 3 2
3 1; 3 2 2 0 y x x x x m m +
d)
3 3
3 1; 3 4 0 y x x x x m + + +
e)
4
2 4 2
2 2; 4 4 2 0
2
x
y x x x m + + +
f)
4 2 4 2
2 2; 2 2 0 y x x x x m + +
Bai 2. Khao sat s bien thien va ve o th (C) cua ham so. Dung
o th (C) bien luan theo m so nghiem cua phng trnh:
a)
2
2
5 7
; ( 5) 3 7 0
3
x x
y x m x m
x
+
+ + +

b)
2
2
2 4 2
; 2 2( 2) 3 2 0
2 3
x x
y x m x m
x
+
+ +
+
c)
2
2
1
; ( 1) 2 1 0
x
y m x x
x
+
+
d)
2
2
2 4
; 2( 1) 4( 1) 0
2 4
x x
y x m x m
x
+
+ + +

Bai 3. Khao sat s bien thien va ve o th (C) cua ham so. Dung
o th (C) bien luan theo m so nghiem cua phng trnh:
a)
2
2
2
; 2sin 2 cos 2 0(0 )
2 1
x
y m m
x
+


b)
2
2 3
; cos2 ( 3)cos 2 1 0(0 )
2
x x
y m m
x

+ + +


c)
2
2
3 3
; cos (3 )cos 3 2 0(0 )
2
x x
y m m
x
+ +
+ +
+

d)
3 2 3 2
3 6; cos 3cos 6 0 y x x x x m + +
Bai 4. Khao sat s bien thien va ve o th (C) cua ham so. Dung
o th (C) bien luan theo m so nghiem cua phng trnh:
a)
2
5 7
; 2 (3 7)2 5
3
t t
x x
y m m
x

+
+ + +

b)
2
1
; 2 ( 1)2 1
1
t t
x x
y m m
x

+
+

GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 49


Chuyn KHO ST HM S
c)
2
2
2 5 4
; 2 (5 ) 4 0
1
t t
x x
y e me m
x
+
+ + +

d)
2
2
5 4
; (5 ) 4 0
t t
x x
y e me
x
+
+ +
Bai 5. Khao sat s bien thien va ve o th (C) cua ham so. T
o th (C) hay suy ra o th (T). Dung o th (T) bien luan theo m so
nghiem cua phng trnh:
a)
2 2 2
3 6 3 6 3 6
( ): ; ( ): ; 2 0
1 1 1
x x x x x x
C y T y m
x x x
+ + +


b)
2 2 2
5 4 5 4 5 4
( ): ; ( ): ; 2 0
x x x x x x
C y T y m
x x x
+ + +
+
c)
3 2 3 2 3 2
( ): 3 6; ( ): 3 6; 3 6 3 0 C y x x T y x x x x m + + + +
d)
3 3
3 2 2 2
( ): 2 9 12 4; ( ): 2 9 12 4; 2 9 12 0 C y x x x T y x x x x x x m + + + +
e)
2 2 2 2
( ): ( 1) (2 ); ( ): ( 1) 2 ;( 1) 2 ( 1) (2 ) C y x x T y x x x x m m + + + +
f)
2 2
2
1 1
( ): ; ( ): ; ( 1) 2 1 0
x x
C y T y m x x
x x
+ +
+
Bai 6. Cho ham so
2
( )
1
x
y f x
x
+

.
a) Khao sat s bien thien va ve o th (C) cua ham so.
b) Viet phng trnh tiep tuyen cua (C) vuong goc vi ng thang
3 0 x y
.
c) Dung o th (C), bien luan so nghiem cua phng trnh:
2
3 ( 2) 2 0 x m x m + + +
Bai 7. Cho ham so
1
( )
1
x
y f x
x
+

.
a) Khao sat s bien thien va ve o th (C) cua ham so.
b) Viet phng trnh tiep tuyen cua (C) vuong goc vi ng thang
2 0 x y
.
c) Dung o th (C), bien luan theo m so nghiem cua phng trnh:
2
2 ( 1) 1 0 x m x m + + +
Bai 8. Cho ham so
2
( )
1
x
y f x
x

.
a) Khao sat s bien thien va ve o th (C) cua ham so.
b) Viet phng trnh tiep tuyen cua (C) i qua iem A(0; 1).
c) Dung o th (C), bien luan theo m so nghiem cua phng trnh:
2
(1 ) (1 ) 1 0 mx mx +
BI 9: PHNG TRNH TIP TUYN
1. Y ngha hnh hoc cua ao ham: ao ham cua ham so y = f(x) tai
iem x
0
la he so goc cua tiep tuyen vi o th (C) cua ham so
tai iem ( )
0 0 0
; ( ) M x f x .
Khi o phng trnh tiep tuyen cua (C) tai iem ( )
0 0 0
; ( ) M x f x la:
y y
0
= f (x
0
).(x x
0
) (y
0
= f(x
0
))
2. ieu kien can va u e hai ng (C
1
): y = f(x) va (C
2
): y = g(x) tiep
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 50
Chuyn KHO ST HM S
xuc nhau la he phng trnh sau co nghiem:
( ) ( )
'( ) '( )
f x g x
f x g x

'

(*)
Nghiem cua he (*) la hoanh o cua tiep iem cua hai ng o.
3. Neu (C
1
): y = px + q va (C
2
): y = ax
2
+ bx + c th
(C
1
) va (C
2
) tiep xuc nhau phng trnh
2
ax bx c px q + + +
co nghiem
kep.
VAN E 1: Lap phng trnh tiep tuyen cua ng cong (C): y = f(x)
Bai toan 1: Viet phng trnh tiep tuyen cua (C): y =f(x) tai iem
( )
0 0 0
; M x y :
Neu cho x
0
th tm y
0
= f(x
0
).
Neu cho y
0
th tm x
0
la nghiem cua phng trnh f(x) = y
0
.
Tnh y = f (x). Suy ra y(x
0
) = f (x
0
).
Phng trnh tiep tuyen la: y y
0
= f (x
0
).(x x
0
)
Bai toan 2: Viet phng trnh tiep tuyen cua (C): y =f(x), biet co he
so goc k cho trc.
Cach 1: Tm toa o tiep iem.
Goi M(x
0
; y
0
) la tiep iem. Tnh f (x
0
).
co he so goc k f (x
0
) = k (1)
Giai phng trnh (1), tm c x
0
va tnh y
0
= f(x
0
). T o viet phng
trnh cua .
Cach 2: Dung ieu kien tiep xuc.
Phng trnh ng thang co dang: y = kx + m.
tiep xuc vi (C) khi va ch khi he phng trnh sau co nghiem:
( )
'( )
f x kx m
f x k
+
'

(*)
Giai he (*), tm c m. T o viet phng trnh cua .
Chu y: He so goc k cua tiep tuyen co the c cho gian tiep
nh sau:
+ tao vi chieu dng truc hoanh goc th k = tan
+ song song vi ng thang d: y = ax + b th k = a
+ vuong goc vi ng thang d: y = ax + b (a 0) th k =
1
a

+ tao vi ng thang d: y = ax + b mot goc th tan


1
k a
ka

+

Bai toan 3: Viet phng trnh tiep tuyen cua (C): y = f(x), biet i qua
iem
( ; )
A A
A x y
.
Cach 1: Tm toa o tiep iem.
Goi M(x
0
; y
0
) la tiep iem. Khi o: y
0
= f(x
0
), y
0
= f (x
0
).
Phng trnh tiep tuyen tai M: y y
0
= f (x
0
).(x x
0
)
i qua
( ; )
A A
A x y
nen: y
A
y
0
= f (x
0
).(x
A
x
0
) (2)
Giai phng trnh (2), tm c x
0
. T o viet phng trnh cua .
Cach 2: Dung ieu kien tiep xuc.
Phng trnh ng thang i qua
( ; )
A A
A x y
va co he so goc k: y y
A
=
k(x x
A
)
tiep xuc vi (C) khi va ch khi he phng trnh sau co nghiem:
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 51
Chuyn KHO ST HM S
( ) ( )
'( )
A A
f x k x x y
f x k
+
'

(*)
Giai he (*), tm c x (suy ra k). T o viet phng trnh tiep tuyen .
VD1 : Cho hs 1 3
2 3
+ + x x y (C). Vit phng trnh tip tuyn ca (C) bit tip tuyn:
a) ti M(-1 ;3)
b) ti M c honh l 2
c) ti M c tung l 1
d) ti giao im (C) vi trc tung.
e) C h s gc l 9
f) Song song vi ng thng (d):
0 5 3 27 + y x
g) Vung gc vi ng thng (d) :
2011
9
1
+ x y
GII
D=R
x x y 6 3 '
2
+
a)
3 ; 1
0 0
y x

6 3 ) ( : 3 ) 1 ( '
0 0
+ + x y y x x k y tt y k
b)
21 2
0 0
y x

27 24 : 24 ) 2 ( ' x y tt y k
c)

+
3
0
0 3 1
0
0 2
0
3
0 0
x
x
x x y

28 9 : 9 ) 3 ( '
1 : 0 ) 0 ( '
x y tt y k
y tt y k
d) trc tung Oy :
1 0
0 0
y x 1 : 0 ) 0 ( ' y tt y k
e) tt
y
y
x
x
x x x y k

+
1
5
3
1
9 6 3 9 ) ( ' 9
0
0
0
0
0
2
0 0
f) do tt // (d) :
3
5
9 + x y
=> 9 k => gii tng t
g) do tt
9
9
1
1
2011
9
1
: ) (

+ k x y d
=> gii tng t
VD2 : Goi (C
m
) la thi cua ham s
3 2
1 m 1
y x x
3 2 3
+ . Goi M la im thuc (C
m
) c hoanh bng 1.
Tim m tip tuyn cua (C
m
) tai im M song song vi ng thng 5x y = 0.
Giai: t
0 0 m
M(x ; y ) (C )
, ta co:
0 0
m
x 1 y
2
.
2
0
y' x mx y'(x ) m 1 + ;
Phng trinh tip tuyn tai im M co dang:
0 0 0
y y y'(x )(x x )
m
y (m 1)(x 1)
2
+ + +
1
y (m 1)x (m 2)
2
+ + + . song song vi ng thng 5x y = 0 hay y = 5x
m 1 5
m 2 0
+

'
+

m = 4.
VD3: Cho ham s
3 2
y x 3x 9x 5 + + (C). Trong tt ca cac tip tuyn cua thi (C), hay tim tip tuyn
co h s goc nho nht.
Giai: goi
0 0
M(x ; y ) (C)
3 2
0 0 0 0
y x 3x 9x 5 + + . Ta co:
2
y' 3x 6x 9 + . Tip tuyn tai im M
co h s goc:
2 2
0 0 0 0
k y'(x ) 3x 6x 9 3(x 1) 12 12 + + Mink = -12, at c khi: x
0
= -1
y
0
= 16. Vy trong tt ca cac tip tuyn cua thi ham s, tip tuyn tai M (-1; 16) (im un) co h
s goc nho nht. Phng trinh tip tuyn: y = -12x = 4.
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 52
Chuyn KHO ST HM S
VD4: Cho ham s
3
1 2
y x x
3 3
+ (C). Tim trn thi (C) im ma tai o tip tuyn cua thi vung goc
vi ng thng
1 2
y x
3 3
+ .
Giai: Goi
3
0 0 0 0 0
1 2
M(x ; y ) (C) y x x
3 3
+ . Tip tuyn tai im M co h s goc:
2
1 0 0
k y'(x ) x 1 vi
2
y' x 1 . ng thng d:
1 2
y x
3 3
+ co h s goc
2
1
k
3
.
2 2
1 2 0 0
1
d k .k 1 (x 1) 1 x 4
3
_


,
0 0
0 0
4
x 2 y
3
x 2 y 0

VD5: Cho ham s


3 2
y 2x 3x 5 (C) + . Tim phng trinh cac ng thng i qua im
19
A ; 4
12
_

,
va
tip xuc vi thi (C) cua ham s.
Giai: goi
3 2
0 0 0 0 0
M(x ; y ) (C) y 2x 3x 5 + . Ta co:
2 2
0 0 0
y' 6x 6x y'(x ) 6x 6x . Phng
trinh tip tuyn cua (C) tai M co dang:
0 0 0
y y y'(x )(x x )
3 2 2 2 3 2
0 0 0 0 0 0 0 0 0
y (2x 3x 5) (6x 6x )(x x ) y (6x 6x )x 4x 3x 5 + + +
2 3 2 3 2
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
19 1
A 4 (6x 6x ). 4x 3x 5 8x 25x 19x 2 0 x 1 x 2 x
12 8
+ + +
0 0 0
1 21 645
x 1 : y 4; x 2 : y 12x 15 x : y x
8 32 128
+
VD6: Cho ham s
3 2
1
y x 2x 3x
3
+ (C). Qua im
4 4
A ;
9 3
_

,
co th ke c my tip tuyn n thi
(C). Vit phng trinh cac tip tuyn y.
Giai: phng trinh ng thng i qua A vi h s goc k co dang:
4 4
y k x
9 3
_
+

,
tip xuc vi (C) h phng trinh sau co nghim:
3 2
2
1 4 4
x 2x 3x k x (1)
3 9 3
x 4x 3 k (2)

_
+ +

,
'

Th (2) vao (!), ta co:


3 2 2 2
1 4 4
x 2x 3x (x 4x 3) x x(3x 11x 8) 0
3 9 3
_
+ + + +

,
(2)
(2)
(2)
x 0 k 3 : y 3x
4
x 1 k 0 : y
3
8 5 5 128
x k : y x
3 9 9 81

VD7: Cho hm s
3
5
) 2 3 ( ) 1 (
3
2
2 3
+ + x m x m x y
c th
), (
m
C
m l tham s.
1. Kho st s bin thin v v th ca hm s cho khi . 2 m
2. Tm m trn
) (
m
C
c hai im phn bit
) ; ( ), ; (
2 2 2 1 1 1
y x M y x M
tha mn
0 .
2 1
> x x
v
tip tuyn ca
) (
m
C
ti mi im vung gc vi ng thng
. 0 1 3 : + y x d
Gii.
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 53
Chuyn KHO ST HM S
2. Ta c h s gc ca
0 1 3 : + y x d
l
3
1

d
k
. Do
2 1
, x x
l cc nghim ca phng trnh
3 ' y
, hay
3 2 3 ) 1 ( 2 2
2
+ + m x m x
0 1 3 ) 1 ( 2 2
2
m x m x (1)
Yu cu bi ton

phng trnh (1) c hai nghim


2 1
, x x
tha mn
0 .
2 1
> x x

< <
<

'

>

> + +

.
3
1
1
3
0
2
1 3
0 ) 1 3 ( 2 ) 1 ( '
2
m
m
m
m m
Vy kt qu ca bi ton l 3 < m v
.
3
1
1 < < m
VD8: Cho hm s 2 ) 2 ( ) 2 1 (
2 3
+ + + + m x m x m x y (1) m l tham s.
1. Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s (1) vi m=2.
2. Tm tham s m th ca hm s (1) c tip tuyn to vi ng thng d:
0 7 + + y x
gc

,
bit
26
1
cos
.
Gii.
2. Gi k l h s gc ca tip tuyn tip tuyn c vct php ) 1 ; (
1
k n
d: c vct php ) 1 ; 1 (
2
n
Ta c

+
+


3
2
2
3
0 12 26 12
1 2
1
26
1
.
cos
2
1
2
2
2 1
2 1
k
k
k k
k
k
n n
n n

Yu cu ca bi ton tha mn t nht mt trong hai phng trnh:


1
/
k y (1) v
2
/
k y (2) c
nghim x

+ +
+ +
3
2
2 ) 2 1 ( 2 3
2
3
2 ) 2 1 ( 2 3
2
2
m x m x
m x m x



0
0
2
/
1
/



0 3 4
0 1 2 8
2
2
m m
m m



1 ;
4
3
2
1
;
4
1
m m
m m

4
1
m
hoc
2
1
m
VD9: Cho hm s y = x
3
3x + 1 c th (C) v ng thng (d): y = mx + m + 3.
1/ Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s.
2/ Tm m (d) ct (C) ti M(-1; 3), N, P sao cho tip tuyn ca (C) ti N v P vung gc nhau.
Gii.
2. Phng trnh hanh giao im ca (C) v (d): x
3
(m + 3)x m 2 = 0
Hay : (x + 1)(x
2
x m 2) = 0



(*) 0 2
3 , 1
2
m x x
y x
(*) phi c hai nghim phn bit ( m >
)
4
9

, x
N
v x
P
l nghim ca (*)
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 54
c nghim
c nghim
Chuyn KHO ST HM S
Theo gi thit: ( )( ) 1 3 3
2 2

P N
x x

+ +
3
2 2 3
3
2 2 3
0 1 18 9
2
m
m
m m

HM PHN THC
VD10: Cho ham s
x 1
y
x 1
+

(C). Xac inh m ng thng d: y = 2x + m ct (C) tai hai im phn bit


A, B sao cho tip tuyn cua (C) tai A va B song song vi nhau.
Giai: phng trinh hoanh giao im:
x 1
2x m
x 1
+
+

2
g(x) 2x (m 3)x m 1 0 (1)
x 1
+

'

Ta co:
2 2
(m 3) 8(m 1) (m 1) 16 0, m
g(1) 2 0
+ + + + >
'

phng trinh (1) lun lun co hai nghim


phn bit khac 1. vy d lun lun ct (C) tai hai im phn bit A va B.
Goi x
1
, x
2
(x
1
x
2
) ln lt la hoanh cua A va B thi x
1
, x
2
la nghim cua phng trinh (1). Ta co:
1 2
1
x x (3 m)
2
+ . Tip tuyn
1
,
2
tai A, B co h s goc ln lt la: 1 1 2
1
2
k y'(x )
(x 1)

2 2 2
2
2
k y'(x )
(x 1)

. 1 2 1 2 2 2
1 2
2 2
/ / k k
(x 1) (x 1)


1 2 1 2 2 2
1 2
1 2 1 2
x 1 x 1 x x
(x 1) (x 1)
x 1 x 1 x x 2



+ +

1
(3 m) 2 m 1
2
.
VD11: Cho ham s
x 2
y
x 2
+

(C). Vit phng trinh tip tuyn vi thi (C), bit tip tuyn i qua im
A(-6;5).
Giai: phng trinh ng thng i qua im A va co h s goc k co ang:
y k(x 6) 5 + +
.
tip xuc vi (C) h phng trinh sau co nghim:
( )
2
x 2
k(x 6) 5 (1)
x 2
4
k (2)
x 2
+

+ +

'

Th (2) vao (!), ta co:


( )
2
2
x 2 4
(x 6) 5 x 6x 0 (x 2)
x 2
x 2
+
+ +


(2)
(2)
x 0 k 1 : y x 1
1 1 7
x 6 k : y x
4 4 2

VD12: Cho hm s
1

x
x
y
(C).
1. Kho st s bin thin v v thi (C) ca hm s.
2. Vit phng trnh tip tuyn vi th (C), bit rng khong cch t tm i xng ca th (C)
n tip tuyn l ln nht.
Gii.
2/ Gi s
) ( )
1
; (
0
0
0
C
x
x
x M

m tip tuyn vi th ti c khong cch t tm i xng n tip


tuyn l ln nht.
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 55
Chuyn KHO ST HM S
Phng trnh tip tuyn ti M c dng :
0
0 2
0 0
1
( )
( 1) 1
x
y x x
x x
+

2
0
2 2
0 0
1
0
( 1) ( 1)
x
x y
x x
+

Ta c d(I ;tt) =
4
0
0
) 1 (
1
1
1
2

x
x
.t t =
1
1
0
x
> 0
Xt hm s f(t)
4
2
( 0)
1
t
t
t
>
+
ta c f(t) =
2
4 4
(1 )(1 )(1 )
(1 ) 1
t t t
t t
+ +
+ +
t 0 1 +
f(t) = 0 khi t = 1 f(t) + 0 -
Bng bin thin
t bng bin thin ta c f(t) 2
d(I ;tt) ln nht khi v
ch khi t = 1 hay
0
0
0
2
1 1
0
x
x
x

+ Vi x
0
= 0 ta c tip tuyn l y = -x
+ Vi x
0
= 2 ta c tip tuyn l y = -x+4
VD12 : Cho hm s
1
1 2
+

x
x
y

1. Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s .
2. Tm ta im M sao cho khong cch t im
) 2 ; 1 ( I
ti tip tuyn ca
(C) ti M l ln nht .
Gii.
2. Nu
) (
1
3
2 ;
0
0
C
x
x M

,
_

th tip tuyn ti M c phng trnh


) (
) 1 (
3
1
3
2
0 2
0 0
x x
x x
y
+

+
+
hay 0 ) 1 ( 3 ) 2 ( ) 1 ( ) ( 3
0
2
0 0
+ + x y x x x
. Khong cch t
) 2 ; 1 ( I
ti tip tuyn l
( ) 2
0 2
0
4
0
0
4
0
0 0
) 1 (
) 1 (
9
6
) 1 ( 9
1 6
1 9
) 1 ( 3 ) 1 ( 3
+ +
+

+ +
+

+ +
+

x
x
x
x
x
x x
d
. Theo bt ng thc Csi
6 9 2 ) 1 (
) 1 (
9
2
0 2
0
+ +
+
x
x
, vy 6 d . Khong cch d ln nht bng 6 khi
( ) 3 1 3 1 ) 1 (
) 1 (
9
0
2
0
2
0 2
0
t + +
+
x x x
x
.
Vy c hai im M :
( ) 3 2 ; 3 1 + M
hoc
( ) 3 2 ; 3 1 + M
VD13: Cho hm s
1 x
2 x
y

+
(C)
1. Kho st s bin thin v v th hm s (C).
2. Cho im A(0;a) .Xc nh a t A k c hai tip tuyn ti (C) sao cho hai
tip im tng ng nm v hai pha trc ox.
Gii.
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 56
Chuyn KHO ST HM S
2. Phng trnh tip tuyn qua A(0;a) c dng y=kx+a (1)
iu kin c hai tip tuyn qua A:

'

+
) 3 ( k
) 1 x (
3
) 2 ( a kx
1 x
2 x
2
c nghim 1 x
Thay (3) vo (2) v rt gn ta c: ) 4 ( 0 2 a x ) 2 a ( 2 x ) 1 a (
2
+ + +
(4) c 2 nghim 1 x l:

'

>

'

> +

2 a
1 a
0 6 a 3 '
0 3 ) 1 ( f
1 a
Honh tip im
2 1
x ; x
l nghim ca (4)
Tung tip im l
1 x
2 x
y
1
1
1

,
1 x
2 x
y
2
2
2

hai tip im nm v hai pha ca trc ox l:


0
) 2 x )( 1 x (
) 2 x )( 2 x (
0 y . y
2 1
2 1
2 1
<

+ +
<
3
2
a 0
3
6 a 9
0
1 ) x x ( x x
4 ) x x ( 2 x x
2 1 2 1
2 1 2 1
> <

+
<
+ +
+ + +
Vy 1 a
3
2
< tho mn kin bi ton.
VD14: Cho hm s
2x 3
y
x 2

c th (C).
1.Kho st s bin thin v v th ca hm s (C)
2.Tm trn (C) nhng im M sao cho tip tuyn ti M ca (C) ct hai tim cn ca (C) ti A, B sao
cho AB ngn nht .
Gii.
Vy im M cn tm c ta l
: (2; 2)
VD15:1) Kho st s bin thin v v th (C) ca ham s
2 1
1
x
y
x

2) Vit phng trnh tip tuyn ca (C), bit khong cch t im I(1;2) n tip tuyn bng 2 .
Gii.
2. Tip tuyn ca (C) ti im
0 0
( ; ( )) ( ) M x f x C
c phng trnh

0 0 0
'( )( ) ( ) y f x x x f x +
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an
2. Ly im
1
M m; 2
m 2
_
+

,
( ) C
. Ta c :
( )
( )
2
1
y' m
m 2

.
Tip tuyn (d) ti M c phng trnh :

( )
( )
2
1 1
y x m 2
m 2
m 2
+ +

Giao im ca (d) vi tim cn ng l :


2
A 2; 2
m 2
_
+

,
Giao im ca (d) vi tim cn ngang l : B(2m 2 ; 2)
Ta c : ( )
( )
2
2
2
1
AB 4 m 2 8
m 2
1
+ 1

1
]
. Du = xy ra khi m = 2
57
Chuyn KHO ST HM S
Hay
2 2
0 0 0
( 1) 2 2 1 0 x x y x x + + (*)
*Khong cch t im I(1;2) n tip tuyn (*) bng 2

0
4
0
2 2
2
1 ( 1)
x
x


+

gii c nghim
0
0 x
v
0
2 x
*Cc tip tuyn cn tm :
1 0 x y +
v
5 0 x y +
VD16: Cho hm s
3
1
x
y
x

+
c th l (C)
1) Kho st s bin thin v v th ca hm s.
2) Vit phng trnh tip tuyn ca th hm s, bit tip tuyn ct trc
honh ti A, ct trc tung ti B sao cho OA = 4OB
Gii.
2. OA =4OB nn OAB c
1
tan
4
OB
A
OA

Tip tuyn AB c h s gc k =
1
4
t
Phng trnh y = k
2
3
4 1
...
5 ( 1) 4
x
x x



+

+) x = 3

y=0, tip tuyn c phng trnh


1
( 3)
4
y x
+) x= -5

y= 2, tip tuyn c phng trnh


1 1 13
( 5) 2
4 4 4
y x y x + + +
VD17: Cho hm s:
1
2( 1)
x
y
x

+
1. Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s.
2. Tm nhng im M trn (C) sao cho tip tuyn vi (C) ti M to vi hai trc ta mt tam gic
c trng tm nm trn ng thng 4x + y = 0.
Gii.
2. Gi M(
0
0
0
1
;
2( 1)
x
x
x

+
)
( ) C
l im cn tm. Gi tip tuyn vi (C) ti M ta c phng trnh.
:
' 0
0 0
0
1
( )( )
2( 1)
x
y f x x x
x

+
+
( )
0
0 2
0
0
1 1
( )
2( 1)
1
x
y x x
x
x

+
+
+
Gi A = ox

A(
2
0 0
2 1
2
x x
;0)
B = oy

B(0;
2
0 0
2
0
2 1
2( 1)
x x
x

+
). Khi to vi hai trc ta OAB c trng tm l: G(
2 2
0 0 0 0
2
0
2 1 2 1
;
6 6( 1)
x x x x
x
_


+
,
.
Do G

ng thng:4x + y = 0

2 2
0 0 0 0
2
0
2 1 2 1
4. 0
6 6( 1)
x x x x
x

+
+

( )
2
0
1
4
1 x

+
(v A, B

O nn
2
0 0
2 1 0 x x
)
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 58
Chuyn KHO ST HM S

0 0
0 0
1 1
1
2 2
1 3
1
2 2
x x
x x

+



+


Vi
0
1 1 3
( ; )
2 2 2
x M ; vi
0
3 3 5
( ; )
2 2 2
x M .
VD18: Cho hm s
2
3 2

x
x
y
1. Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s.
2. Cho M l im bt k trn (C). Tip tuyn ca (C) ti M ct cc ng tim cn ca (C) ti A v
B. Gi I l giao im ca cc ng tim cn. Tm to im M sao cho ng trn ngoi tip
tam gic IAB c din tch nh nht.
Gii.
2. Ta c:
2 x ,
2 x
3 x 2
; x M
0
0
0
0

,
_

,
( )
2
0
0
2 x
1
) x ( ' y

Phng trnh tip tuyn vi ( C) ti M c dng:


( ) 2 x
3 x 2
) x x (
2 x
1
y :
0
0
0 2
0


To giao im A, B ca ( ) v hai tim cn l:
( ) 2 ; 2 x 2 B ;
2 x
2 x 2
; 2 A
0
0
0

,
_

Ta thy
M 0
0 B A
x x
2
2 x 2 2
2
x x

+

+
, M
0
0 B A
y
2 x
3 x 2
2
y y

+
suy ra M l trung im ca AB.
Mt khc I = (2; 2) v tam gic IAB vung ti I nn ng trn ngoi tip tam gic IAB c din tch
S =

1
]
1

+
1
1
]
1

,
_

+ 2
) 2 x (
1
) 2 x ( 2
2 x
3 x 2
) 2 x ( IM
2
0
2
0
2
0
0
2
0
2
Du = xy ra khi


3 x
1 x
) 2 x (
1
) 2 x (
0
0
2
0
2
0
Do c hai im M cn tm l M(1; 1) v M(3; 3)
VD19: 1)kho st s bin thin v v th ( C) ca hm s:
2
3 2

x
x
y
2) Tm m ng thng (d): y = 2x + m ct th (C ) ti hai im phn bit sao cho tip tuyn ca
(C ) ti hai im song song vi nhau.
Gii.
2. Phng trnh honh giao im ca (d) v (C) l:

0 3 2 ) 6 ( 2 2
2
3 2
2
+ +

+
m x m x m x
x
x
(x = 2 khng l nghim ca p trnh)
(d) ct (C ) ti hai im phn bit m tip tuyn ti song song vi nhau (1) c hai nghim phn
bit x
1
; x
2
tho mn: y(x
1
) = y(x
2
) hay x
1
+x
2
= 4
2
4
2
6
0 ) 3 2 ( 8 ) 6 (
2

'

> + +
m
m
m m
VD20: Cho hm s y =
1
x
x

GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 59
Chuyn KHO ST HM S
1. Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s.
2. Tm ta im M thuc (C), bit rng tip tuyn ca (C) ti M vung gc vi ng thng i
qua im M v im I(1; 1). (M(0 ; 0) ; M(2 ; 2) )
Gii.
2. Vi
0
1 x
, tip tuyn (d) vi (C) ti M(x
0
;
0
0
1
x
x
) c phng trnh :
0
0 2
0 0
1
( )
( 1) 1
x
y x x
x x
+

2
0
2 2
0 0
1
0
( 1) ( 1)
x
x y
x x
+


(d) c vec t ch phng
2
0
1
( 1; )
( 1)
u
x

r
, 0
0
1
( 1; )
1
IM x
x

uuur
(d) vung gc IM iu kin l :

0
0 2
0 0 0
0
1 1
. 0 1.( 1) 0
2 ( 1) 1
x
u IM x
x x x

+



r uuur
+ Vi x
0
= 0 ta c M(0,0)
+ Vi x
0
= 2 ta c M(2, 2)
HM TRNG PHNG
VD21: Cho ham s
4 2
1 3
y x 3x
2 2
+ (C). Tim phng trinh tip tuyn i qua im
3
A 0;
2
_

,
va tip xuc
vi thi (C).
Giai: phng trinh ng thng i qua im A va co h s goc k co ang:
3
y kx
2
+ .
tip xuc vi (C) h phng trinh sau co nghim:
4 2
3
1 3 3
x 3x kx (1)
2 2 2
2x 6x k (2)

+ +

'

Th (2) vao (1), ta co:


4 2 3 2 2
1 3 3
x 3x (2x 6x)x x (x 2) 0
2 2 2
+ +
(2)
(2)
(2)
3
x 0 k 0 : y
2
3
x 2 k 2 2 : y 2 2x
2
3
x 2 k 2 2 : y 2 2x
2

VD22 : Cho hm s y =
2
5
3
2
2
4
+ x
x
1. Kho st s bin thin v v thi (C) ca hm s.
2. Cho im M thuc (C) c honh x
M
= a. Vit phng trnh tip tuyn ca (C) ti M, vi gi tr
no ca a th tip tuyn ca (C) ti M ct (C) ti hai im phn bit khc M.
Gii.
2/ + V

,
_

+
2
5
3
2
; ) (
2
4
a
a
a M C M
.
Ta c: y = 2x
3
6x a a a y 6 2 ) ( '
3

Vy tip tuyn ca (C) ti M c phng trnh :
2
5
3
2
) )( 6 3 (
2
4
3
+ + a
a
a x a a y .
+ Xt pt : 0 ) 6 3 2 ( ) (
2
5
3
2
) )( 6 3 (
2
5
3
2
2 2 2 2
4
3 2
4
+ + + + + a ax x a x a
a
a x a a x
x
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 60
Chuyn KHO ST HM S

+ +

0 6 3 2 ) (
2 2
a ax x x g
a x
YCBT khi pt g(x) = 0 c 2 nghim phn bit khc a

'

t
>

'

>

'

>

1
3 | |
1
0 3
0 ) (
0 '
2
2
a
a
a
a
a g
BI TP V NH
Bai 1. Viet phng trnh tiep tuyen cua (C) tai iem c ch ra:
a) (C):
3 2
3 7 1 y x x x +
tai A(0; 1) b) (C):
4 2
2 1 y x x +
tai B(1; 0)
c) (C):
3 4
2 3
x
y
x
+

tai C(1; 7) d) (C):


2
1
2 1
y x
x
+

tai D(0; 3)
Bai 2. Viet phng trnh tiep tuyen cua (C) tai iem c ch ra:
a) (C):
2
3 3
2
x x
y
x
+

tai iem A co x
A
= 4
b) (C):
3( 2)
1
x
y
x

tai iem B co y
B
= 4
c) (C):
1
2
x
y
x
+

tai cac giao iem cua (C) vi truc hoanh, truc tung.
d) (C):
2
2 2 1 y x x +
tai cac giao iem cua (C) vi truc hoanh, truc tung.
e) (C):
3
3 1 y x x +
tai iem uon cua (C).
f) (C):
4 2
1 9
2
4 4
y x x tai cac giao iem cua (C) vi truc hoanh.
Bai 3. Viet phng trnh tiep tuyen cua (C) tai cac giao iem cua (C)
vi ng c ch ra:
a) (C):
3 2
2 3 9 4 y x x x +
va d:
7 4 y x +
.
b) (C):
3 2
2 3 9 4 y x x x +
va (P):
2
8 3 y x x +
.
c) (C):
3 2
2 3 9 4 y x x x +
va (C):
3 2
4 6 7 y x x x +
.
Bai 4. Tnh dien tch tam giac chan hai truc toa o bi tiep tuyen
cua o th (C) tai iem c ch ra:
a) (C):
5 11
2 3
x
y
x
+

tai iem A co x
A
= 2 .
b) (C):
2
7 26 y x x +
tai iem B co x
B
= 2.
Bai 5. Tm m e tiep tuyen cua o th (C) tai iem c ch ra chan
hai truc toa o mot tam giac co dien tch bang S cho trc:
a) (C):
2
1
x m
y
x
+

tai iem A co x
A
= 2 va S =
1
2
.
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 61
Chuyn KHO ST HM S
b) (C):
3
2
x m
y
x

+
tai iem B co x
B
= 1 va S =
9
2
.
c) (C):
3
1 ( 1) y x mx + +
tai iem C co x
C
= 0 va S = 8.
Bai 6. Viet phng trnh tiep tuyen cua (C), biet co he so goc k
c ch ra:
a) (C):
y x x
3 2
2 3 5 +
; k = 12 b) (C):
2 1
2
x
y
x

; k = 3
c) (C):
2
3 4
1
x x
y
x
+

; k = 1 d) (C):
2
4 3 y x x +
; k = 2
Bai 7. Viet phng trnh tiep tuyen cua (C), biet song song vi
ng thang d cho trc:
a) (C):
3
2
2 3 1
3
x
y x x + +
; d: y = 3x + 2b) (C):
2 1
2
x
y
x

; d:
3
2
4
y x +
c) (C):
2
2 3
4 6
x x
y
x

+
; d:
2 5 0 x y +
d) (C):
4 2
1 3
3
2 2
y x x + ; d: y = 4x +
1
Bai 8. Viet phng trnh tiep tuyen cua (C), biet vuong goc vi
ng thang d cho trc:
a) (C):
3
2
2 3 1
3
x
y x x + +
; d: 2
8
x
y + b) (C):
2 1
2
x
y
x

; d:
y x
c) (C):
2
3
1
x
y
x
+

+
; d: y = 3x d) (C):
2
1
2
x x
y
x
+

+
; d: x 2
Bai 9. Viet phng trnh tiep tuyen cua (C), biet tao vi chieu
dng truc Ox goc :
a) (C):
3
2 0
2 4; 60
3
x
y x x +
b) (C):
3
2 0
2 4; 75
3
x
y x x +
c)
0
3 2
( ): ; 45
1
x
C y
x


Bai 10. Viet phng trnh tiep tuyen cua (C), biet tao vi ng
thang d mot goc :
a) (C):
3
2 0
2 4; : 3 7; 45
3
x
y x x d y x + +

b) (C):
3
2 0
1
2 4; : 3; 30
3 2
x
y x x d y x + +
c)
0
4 3
( ): ; : 3 ; 45
1
x
C y d y x
x


d)
0
3 7
( ): ; : ; 60
2 5
x
C y d y x
x


+

e)
2
0
3
( ): ; : 1; 60
2
x x
C y d y x
x
+
+


Bai 11. Tm m e tiep tuyen cua (C) tai iem c ch ra vuong goc
vi ng thang d cho trc:
a) (C):
2
(2 1) 2
1
x m x m
y
x
+ + +

+
tai iem A co x
A
= 0 va d la tiem can xien
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 62
Chuyn KHO ST HM S
cua (C).
b) (C):
2
2 1
3
x mx
y
x
+

; tai iem B co x
B
= 4 va d: x 12y + 1 = 0 .
Bai 12. Tm m e tiep tuyen cua (C) tai iem c ch ra song song
vi ng thang d cho trc:
a) (C):
2
(3 1)
( 0)
m x m m
y m
x m
+ +

+
tai iem A co y
A
= 0 va d:
10 y x
.
Bai 13. Viet phng trnh tiep tuyen cua (C), biet i qua iem c
ch ra:
a) (C):
3
3 2 y x x +
; A(2; 4) b) (C):
3
3 1 y x x +
; B(1; 6)
c) (C):
( )
2
2
2 y x
; C(0; 4) d) (C):
4 2
1 3
3
2 2
y x x + ;
3
0;
2
D
_

,
e) (C):
2
2
x
y
x
+

; E(6; 5) f) (C):
3 4
1
x
y
x
+

; F(2; 3)
g) (C):
2
3 3
2
x x
y
x
+

; G(1; 0) h)
2
2
1
x x
y
x
+

; H(2; 2)
BI 14:Tm cac iem tren o th (C) ma tiep tuyen tai o vuong goc
vi ng thang d cho trc:
a) (C):
2
3 6
1
x x
y
x
+ +

+
; d:
1
3
y x
b) (C):
2
1
1
x x
y
x
+ +

+
; d la tiem can xien cua (C)
c) (C):
2
1
1
x x
y
x
+

; d la ng thang i qua hai iem cc ai, cc tieu


cua (C).
d) (C):
2
1 x x
y
x
+

; d: y = x
BI 15. Tm cac iem tren o th (C) ma tiep tuyen tai o song song vi
ng thang d cho trc:
a) (C):
3 2
10 y x x x + + +
; d:
2 y x
b) (C):
2
1 x x
y
x
+

; d: y = x
BI 16. Tm cac iem tren o th (C) ma t o ve c ung mot tiep
tuyen vi (C):
a)
3 2
( ): 3 2 C y x x +
b)
3
( ): 3 1 C y x x +
BI 17. Tm cac iem tren ng thang d ma t o ve c ung mot
tiep tuyen vi (C):
a)
1
( ):
1
x
C y
x
+

; d la truc tung b)
2
2
( ):
1
x x
C y
x
+ +

; d la truc
hoanh
c)
2
2
( ):
1
x x
C y
x
+

+
; d: y = 1 d)
2
3 3
( ):
2
x x
C y
x
+ +

+
; d: x = 1
e)
3
( ):
1
x
C y
x
+

; d: y = 2x + 1
BI 18. Tm cac iem tren ng thang d ma t o ve c t nhat mot
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 63
Chuyn KHO ST HM S
tiep tuyen vi (C):
a)
2
6 9
( ):
2
x x
C y
x
+

+
; d la truc tung b)
2
3 3
( ):
1
x x
C y
x
+ +

+
; d la truc tung
c)
2 1
( ):
2
x
C y
x
+

; d: x = 3 d)
3 4
( ):
4 3
x
C y
x
+

; d: y = 2
BI 19. Tm cac iem tren ng thang d ma t o ve c hai tiep
tuyen vi (C):
a)
2
2
( ):
2
x x
C y
x
+

+
; d la truc hoanh b)
2
1
( ):
1
x x
C y
x

+
; d la truc tung
c)
2
3 3
( ):
2
x x
C y
x
+ +

+
; d: y = 5
BI 20. Tm cac iem tren ng thang d ma t o ve c ba tiep
tuyen vi (C):
a)
3 2
( ): 3 2 C y x x +
; d: y = 2 b)
3
( ): 3 C y x x
; d: x = 2
c)
3
( ): 3 2 C y x x + +
; d la truc hoanh d)
3
( ): 12 12 C y x x +
; d: y = 4
e)
4 2
( ): 2 C y x x
; d la truc tung e)
4 2
( ): 2 1 C y x x +
; d la truc
tung
BI 21. T iem A co the ke c bao nhieu tiep tuyen vi (C):
a)
3 2
( ): 9 17 2 C y x x x + +
; A(2; 5) b)
3 2
1 4 4
( ): 2 3 4; ;
3 9 3
C y x x x A
_
+ +

,
c)
3 2
( ): 2 3 5; (1; 4) C y x x A +
BI 22. T mot iem bat k tren ng thang d co the ke c bao
nhieu tiep tuyen vi (C):
a)
3 2
( ): 6 9 1 C y x x x +
; d: x = 2 b)
3
( ): 3 C y x x
; d: x = 2
BI 23. Chng minh rang t iem A luon ke c hai tiep tuyen vi (C)
vuong goc vi nhau. Viet phng trnh cac tiep tuyen o:
a)
2
1
( ): 2 3 1; 0;
4
C y x x A
_
+

,
b)
2
1
( ): ; (1; 1)
1
x x
C y A
x
+ +

+
c)
2
2 2
( ): ; (1;0)
1
x x
C y A
x
+ +

+
d)
BI 24 Tm cac iem tren ng thang d ma t o co the ve c hai
tiep tuyen vi (C) vuong goc vi nhau:
a)
3 2
( ): 3 2 C y x x +
; d: y = 2 b)
3 2
( ): 3 C y x x +
; d la truc hoanh
c)
2
2 1
( ):
1
x x
C y
x
+ +

+
; d la truc tung d)
2
2 1
( ):
1
x x
C y
x
+

; d la truc tung
e)
2
3 2
( ):
x x
C y
x
+

; d: x = 1
BI 25. Tm m e d cat (C) tai hai iem phan biet ma tai o hai tiep
tuyen vi (C) vuong goc vi nhau:
a)
2
( ):
2
x x m
C y
x m
+

+
; d: y = 1 b)
2
8
( ):
x mx
C y
x m
+

; d la truc hoanh
c)
2
2
( ):
x mx m
C y
x m
+

+
; d la truc hoanh
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 64
Chuyn KHO ST HM S
BI 26. Tm m e t iem A ke c 2 tiep tuyen vi (C) sao cho 2 tiep
iem nam ve hai pha vi truc hoanh;
2
( ): ; (0; )
1
x
C y A m
x
+

BI 27. Cho hypebol (H) va iem M bat k thuoc (H). Goi I la giao iem cua
hai tiem can. Tiep tuyen tai M cat 2 tiem can tai A va B.
1) Chng minh M la trung iem cua oan AB.
2) Chng minh dien tch cua IAB la mot hang so.
3) Tm iem M e chu vi IAB la nho nhat.
a)
2 1
( ):
1
x
H y
x

b)
1
( ):
1
x
H y
x
+

c)
4 5
( ):
2 3
x
H y
x

+
BI 28. Cho hypebol (H) va iem M bat k thuoc (H). Goi I la giao iem cua
hai tiem can. Tiep tuyen tai M cat 2 tiem can tai A va B.
1) Chng minh M la trung iem cua oan AB.
2) Chng minh tch cac khoang cach t M en 2 ng tiem can
la khong oi.
2) Chng minh dien tch cua IAB la mot hang so.
3) Tm iem M e chu vi IAB la nho nhat.
a)
2
3 4
( ):
2 2
x x
H y
x
+

b)
2
3 3
( ):
1
x x
H y
x
+

c)
2
2 2
( ):
1
x x
H y
x
+ +

+
BI 29. Tm m e tiep tuyen tai iem M bat k thuoc hypebol (H) cat hai
ng tiem can tao thanh mot tam giac co dien tch bang S:
a)
2 3
( ): ; 8
mx
H y S
x m
+

BI 30. Tm iem M thuoc hypebol (H) tai o tiep tuyen cat cac truc toa
o tai cac iem A, B sao cho OAB vuong can:
a)
2
1
( ):
1
x x
H y
x
+ +

b)
2
2 5
( ):
2
x x
H y
x
+

+
c)
2
3 3
( ):
2
x x
H y
x
+ +

+
BI 31. Cho (C):
2
2 1
1
x x
y
x
+

. Chng minh rang tren ng thang d: y = 7 co


4 iem sao cho t moi iem co the ke en (C) hai tiep tuyen tao vi
nhau mot goc 45
0
.
BI 32. Viet phng trnh tiep tuyen vi ng cong (C) tao vi cac truc
toa o mot tam giac co dien tch S cho trc:
a)
1
( ): ; 4 C y x S
x
+ b)
3
1 1
( ): ;
2
x
C y S
x
+

VAN E 2: Tm ieu kien e hai ng tiep xuc
1. ieu kien can va u e hai ng (C
1
): y = f(x) va (C
2
): y = g(x) tiep
xuc nhau la he phng trnh sau co nghiem:
( ) ( )
'( ) '( )
f x g x
f x g x

'

(*)
Nghiem cua he (*) la hoanh o cua tiep iem cua hai ng o.
2. Neu (C
1
): y = px + q va (C
2
): y = ax
2
+ bx + c th
(C
1
) va (C
2
) tiep xuc nhau phng trnh
2
ax bx c px q + + +
co nghiem
kep.
DO PHN NY QU D THY KHNG TRNH BY VD MU
Bai 1. Tm m e hai ng (C
1
), (C
2
) tiep xuc nhau:
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 65
Chuyn KHO ST HM S
a)
3 2
1 2
( ): (3 ) 2; ( ): C y x mx mx C truchoanh + + + +
b)
3 2
1 2
( ): 2 ( 1) ; ( ): C y x x m x m C truchoanh +
c)
3
1 2
( ): ( 1) 1; ( ): 1 C y x mx C y x + + + +
d)
3 2
1 2
( ): 2 2 1; ( ): C y x x x C y x m + + +
Bai 2. Tm m e hai ng (C
1
), (C
2
) tiep xuc nhau:
a)
4 2 2
1 2
( ): 2 1; ( ): 2 C y x x C y mx m + + +
b)
4 2 2
1 2
( ): 1; ( ): C y x x C y x m + +
c)
4 2 2
1 2
1 9
( ): 2 ; ( ):
4 4
C y x x C y x m + + +
d)
2 2 2
1 2
( ): ( 1) ( 1) ; ( ): 2 C y x x C y x m + +
e)
2
1 2
(2 1)
( ): ; ( ):
1
m x m
C y C y x
x

f)
2
2
1 2
1
( ): ; ( ):
1
x x
C y C y x m
x
+
+

BI 10: CC DNG C BIT


VAN E 1: Tm iem co nh cua ho o th (C
m
): y = f(x, m)
Cach 1:
Goi M(x
0
; y
0
) la iem co nh (neu co) cua ho (C
m
).
M(x
0
; y
0
) (C
m
), m y
0
= f(x
0
, m), m (1)
Bien oi (1) ve mot trong cac dang sau:
Dang 1: (1) Am + B = 0, m Dang 2: (1)
2
0 Am Bm C + +
,
m

0
0
A
B

'

(2a)
0
0
0
A
B
C

'

(2b)
Giai he (2a) hoac (2b) ta tm c toa o (x
0
; y
0
) cua iem co nh.
Chu y: Cac he (2a), (2b) la cac he phng trnh co 2 an x
0
, y
0
.
Cach 2:
Goi M(x
0
; y
0
) la iem co nh (neu co) cua ho (C
m
).
M(x
0
; y
0
) (C
m
), m y
0
= f(x
0
, m), m (1)
at F(m) = f(x
0
, m) th F(m) = y
0
khong oi.
F (m) = 0 (3)
Giai (3) tm c x
0
. Thay x
0
vao (1) tm c y
0
. T osuy ra c cac
iem co nh.
Bai 1. Tm cac iem co nh cua ho o th (C
m
) co phng trnh sau:
a)
( 1) 2 1 y m x m +
b)
2
2( 2) 3 1 y mx m x m + +
c)
3 2
( 1) 2 ( 2) 2 1 y m x mx m x m + + +
d)
2
(1 2 ) (3 1) 5 2 y mx m x m +
e)
3 2
9 9 y x mx x m +
f)
3
( 2) 2 y m x mx +
g)
4 2
2 4 1 y mx x m +
h)
4 2
5 y x mx m +
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 66
Chuyn KHO ST HM S
i)
( 1) 2
( 1, 2)
m x
y m m
x m

k)
3 1
( 2) 4
x m
y
m x m
+

+ +
l)
2
5 7 2
2
3
x mx
y m
mx
_ +
t

,
m)
2
2 ( 2)
( 0)
2
x m x m
y m
x m
+ + +

n)
2
2
( 1)
2 2 1
x m x m
y
x mx m
+ +

+ + +
o)
2
2
2 6 4
2 (5 2) 6
x x m
y
x m x
+ +

+ + +
Bai 2. Chng minh rang ho o th (C
m
) co 3 iem co nh thang
hang. Viet phng trnh ng thang i qua 3 iem co nh o:
a)
3 2
( 3) 3( 3) (6 1) 1 y m x m x m x m + + + + +
b)
3 2
( 2) 3( 2) 4 2 1 y m x m x x m + + +
c)
3 2
( 4) (6 24) 12 7 18 y m x m x mx m +
d)
3
( 1) (2 1) 1 y m x m x m + + +
VAN E 2: Tm iem ma khong co o th nao cua ho o th (C
m
): y =
f(x, m) i qua
Goi M(x
0
; y
0
) la iem ma khong co o th nao cua ho (C
m
) i qua.
M(x
0
; y
0
) (C
m
), m y
0
= f(x
0
, m) vo nghiem m (1)
Bien oi (1) ve mot trong cac dang sau:
Dang 1: (1) Am + B = 0 vo nghiem m
0
0
A
B

'

(2a)
Dang 2: (1)
2
0 Am Bm C + +
vo nghiem m
2
0
0
0
4 0
A B
C
A
B AC

'

'

<

(2b)
Chu y: Ket qua la mot tap hp iem.
Nhng iem nam tren tiem can ng co nh cua ham hu ty
la nhng iem o th khong i qua.
Bai 1. Tm cac iem trong mat phang ma khong co o th nao cua
ho (C
m
) i qua:
a)
2
( 2) 2 y m x m m + + +
b)
2
2 2
1
1 1
m m
y x
m m m m
+
+
+ + + +
c)
2
2(1 ) 1 ( 0) y mx mx m m + + +
d)
2 3 2
2 y x mx m +
e)
3 2 3 2
2 3 5 4 y x mx m m +
f)
3 2 2 2
4 4 6 y mx mx mx m +
g)
2
( 2) 2 4 m x m m
y
x m
+

h)
2
(3 1) m x m m
y
x m
+ +

+
i)
2
8
1
x mx m
y
x
+ +

k)
2
2 2 x mx m
y
x m
+ +

l)
2
2
2 4
2 5
x mx m
y
x x
+ +

+ +
m)
2
2
(3 1) 10
3 2
x m x
y
x x
+

+
Bai 2. Tm cac iem thuoc (L) ma khong co o th nao cua ho (C
m
)
i qua:
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 67
Chuyn KHO ST HM S
a) (C
m
):
3 2 2 2
4 4 6 y mx mx mx m +
; (L) la truc hoanh.
b) (C
m
):
3 2
2 3( 3) 18 6 y x m x mx + + +
; (L):
2
14 y x +
.
c) (C
m
):
2 2
2
1
1
x mx m m
y
mx m m
+ +

+ + +
; (L) la truc tung.
d) (C
m
):
2 2
( 1) 1 m x mx
y
x m
+ + +

+
; (L): x = 2.
e) (C
m
):
2 2
1 mx
y
x
+

; (L): y = 1.
VAN E 3: Tm iem ma mot so o th cua ho o th (C
m
): y = f(x, m) i
qua
Ta co: M(x
0
; y
0
) (C
m
) y
0
= f(x
0
, m) (1)
Bien oi (1) ve mot trong cac dang sau:
Am + B = 0 (2a) hoac
2
0 Am Bm C + +
(2b)
So nghiem cua (2a) hoac (2b) theo m = So (C
m
) i qua M.
Bai 1. Tm cac iem trong mat phang sao cho co ung k o th cua
ho (C
m
) i qua:
a) (C
m
):
2
2 2
2( )
mx m m
y
x m
+ +

+
; k = 1. b) (C
m
):
2 2
x mx m
y
x m
+

; k = 2.
c) (C
m
):
2
2 2 4 0 xy my mx mx m +
; k = 1.
Bai 2. Tm cac iem thuoc (L) sao cho co ung k o th cua ho (C
m
) i
qua:
a) (C
m
):
3 2 2
( 1) 4 y x m x m + +
; (L): x = 2; k = 1.
b) (C
m
):
3 2 2
( 1) 4 y x m x m + +
; (L): x = 2; k = 2.
c) (C
m
):
3 2 2
( 1) 4 y x m x m + +
; (L): x = 2; k = 3.
Bai 3. Chng minh rang cac iem thuoc (L) co ung k o th cua
ho (C
m
) i qua:
a) (C
m
):
2 2 2
( 1) 2 mx m m x m m
y
x m
+ + +

; (L): x > 1; k = 2.
b) (C
m
):
2 2
( 1) m x m
y
x m
+

; (L): x > 0; k = 2.
c) (C
m
):
4 2 2
2 1 y x mx m + +
; (L): y = 1; k = 1.
d) (C
m
):
3 2 3
( 1) (2 3 2) 2 (2 1) y x m x m m x m m + + +
; (L): x = 1, y > 2; k = 2.
VAN E 4: Tm iem tren o th (C): y = f(x) co toa o nguyen
Tm cac iem tren o th ham so hu t
( )
( )
P x
y
Q x
co toa o la nhng
so nguyen:
Phan tch
( )
( )
P x
y
Q x
thanh dang ( )
( )
a
y A x
Q x
+ , vi A(x) la a thc, a la
so nguyen.
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 68
Chuyn KHO ST HM S
Khi o
x
y

'

Q(x) la c so cua a. T o ta tm cac gia tr x


nguyen e Q(x) la c so cua a.
Th lai cac gia tr tm c va ket luan.
Bai 1. Tm cac iem tren o th (C) cua ham so co toa o nguyen:
a)
2
1
x
y
x
+

+
b)
10
2
x
y
x

+
c)
2
2
x
y
x
+

d)
2
1
2
x x
y
x
+ +

+
e)
2
2
1
x x
y
x
+

+
f)
4
1
1
y x
x
+ +

Bai 2. Tm cac iem tren o th (C) cua ham so co toa o nguyen:


a)
2
2( 1) 4 y x y x y x + + + +
b)
2
2 4( 1) 6 y x y x y x + + +

VAN E 5: Tm cap iem tren o th (C): y = f(x)
oi xng qua ng thang d: y = ax + b
C s cua phng phap: A, B oi xng nhau qua d d la trung trc cua
oan AB
Phng trnh ng thang vuong goc vi d: y = ax = b co dang:
:
1
y x m
a
+
Phng trnh hoanh o giao iem cua va (C):
f(x) =
1
x m
a
+ (1)
Tm ieu kien cua m e cat (C) tai 2 iem
phan biet A, B. Khi o x
A
, x
B
la cac nghiem cua (1).
Tm toa o trung iem I cua AB.
T ieu kien: A, B oi xng qua d I d, ta tm
c m x
A
, x
B
y
A
, y
B
A, B.
Chu y: A, B oi xng nhau qua truc hoanh
A B
A B
x x
y y

'

A, B oi xng nhau qua truc tung


A B
A B
x x
y y

'

A, B oi xng nhau qua ng thang y = b


2
A B
A B
x x
y y b

'
+

A, B oi xng nhau qua ng thang x = a


2
A B
A B
x x a
y y
+
'

Bai 1. Tm tren o th (C) cua ham so hai iem oi xng nhau qua
ng thang d:
a)
3
( ): ; : 2 0 C y x x d x y + +
b)
4
( ): ; : 2 6 0
2
x
C y d x y
x
+

c)
2
( ): ; : 1
1
x
C y d y x
x

d)
2
1
( ): ; : 1
1
x x
C y d y x
x
+

Bai 2. Cho o th (C) va ng thang d. Viet phng trnh o th (C)


oi xng vi (C) qua ng thang d:
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 69
(d)
(C)
()
B
A
I
Chuyn KHO ST HM S
a)
3 2
( ): 3 5 10 2; : 2 C y x x x d x +
b)
2
2 3 7
( ): ; : 2
1
x x
C y d x
x
+

c)
2
2
( ): ; : 2
2
x x
C y d y
x
+

d)
2
2 5 3
( ): ; : 1
1
x x
C y d y
x
+

Bai 3. Tm m e tren o th (C) co mot cap iem oi xng nhau qua


ng thang d:
a)
3 2 2
( ): 3 2 ; : C y mx x x m d Ox + + +
VAN E 6: i xng tm-trc
1. i xng tm ( i xng im)
y=f(x) ---(C) nu ta di trc Oxy -> IXY theo

'

+
+
0
0
y Y y
x X x
c Y=f(X) l hs l => I
) ; (
0 0
y x
l tm i
xng ca (C).
2. i xng trc
tng t nh trn => Y=f(X) l hm chn => (C) nhn y=... lm trc i xng.
VD: CM hs 1 3
2 3
+ x x y nhn I(-1;1) lm tm i xng.
Gii:
Di trc ta Oxy thanh IXY. Ta c:

'

+

1
1
Y y
X x
=> 2 ) 1 2 ( 3 1 3 3 1 ) 1 ( 3 ) 1 ( 1
2 2 3 2 3
+ + + + + X X X X X Y X X Y
) ( 3
3
X f X X Y
) ( 3 ) (
3
X f X X X f + hs l => th ca hm s trn nhn I(-1;1) lm tm i xng.
VAN E 7: Tm cap iem tren o th (C): y = f(x) oi xng qua iem I(a;
b)
C s cua phng phap: A, B oi xng nhau qua I I la trung iem cua
AB.
Phng trnh ng thang d qua I(a; b),
co he so goc k co dang:
( ) y k x a b +
.
Phng trnh hoanh o giao iem cua (C) va d:
f(x) =
( ) k x a b +
(1)
Tm ieu kien e d cat (C) tai 2 iem phan biet
A, B. khi o x
A
, x
B
la 2 nghiem cua (1).
T ieu kien: A, B oi xng qua I I la trung iem cua AB, ta tm
c k x
A
, x
B
.
Chu y: A, B oi xng qua goc toa o O
A B
A B
x x
y y

'

Bai 1. Tm tren o th (C) cua ham so hai iem oi xng nhau qua
iem I:
a)
3 2
( ): 4 2; (2;4) C y x x x I + +
b)
2
2 5
( ): ; 0;
1 2
x x
C y I
x
_ + +


,
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 70
A
B
I
Chuyn KHO ST HM S
c)
3 2
( ): 3 2 1; (0;0) C y x x x I O +
d)
4
( ): ; (0;0)
1
x
C y I O
x
+

+
e)
3 4
( ): ; (1;1)
2 1
x
C y I
x
+

e) ( )
2
2 5 1
( ): ; 2; 5
1
x x
C y I
x
+

+
Bai 2. Cho o th (C) va iem I. Viet phng trnh o th (C) oi xng
vi (C) qua iem I:
a)
3 2
( ): 2 3 5 1; (1;2) C y x x x I + + +
b)
2
( 1)
( ): ; (1;1)
2
x
C y I
x

c)
2
1
( ): ; (2;1)
1
x x
C y I
x
+

d)
3 2
2 5 1
( ): ; (2;1)
2 3
x x x
C y I
x
+

Bai 3. Tm m e tren o th (C) co mot cap iem oi xng nhau qua


iem:
a)
3 2 2 2
( ): 3 3( 1) 1 ; (0;0) C y x mx m x m I O + +
b)
3 2
( ): 7 3; (0;0) C y x mx x I O + + +
c)
3 2
( ): 9 4; (0;0) C y x mx x I O + + +
d)
2 2 2
2
( ): ; (0;0)
1
x mx m
C y I O
x
+ +

+
VAN E 8: Khoang cach
Kien thc c ban:
1) Khoang cach gia hai iem A, B: AB =
2 2
( ) ( )
B A B A
x x y y +
2) Khoang cach t iem M(x
0
; y
0
) en ng thang : ax + by + c = 0:
d(M, ) =
0 0
2 2
ax by c
a b
+ +
+
3) Dien tch tam giac ABC:
S =
( )
2
2 2
1 1
. .sin . .
2 2
AB AC A AB AC AB AC
uuur uuur
Bai 1. Cho o th (C) va iem A. Tm iem M tren (C) sao cho AM nho
nhat. Chng minh rang khi AM nho nhat th ng thang AM vuong
goc vi tiep tuyen cua (C) tai M.
a)
2
( ): 1; (0;0) C y x A O
b)
2
( ): ; (3;0) C y x A
c)
2
( ): 2 1; (9;1) C y x A +
Bai 2. Cho o th (C) va ng thang d. Tm iem M tren (C) sao cho
khoang cach t M en d la nho nhat.
a)
4 2
( ): 2 3 2 1; : 2 1 C y x x x d y x + +
b)
2
4 5
( ): ; : 3 6
2
x x
C y d y x
x
+ +

+
c)
2
( ): ; : 2( 1) C y x x d y x +
d)
1
( ): ; : 2 3
1
x
C y d y x
x
+
+

Bai 3. Tm cac iem M thuoc o th (C) sao cho d(M,Ox) = k.d(M,Oy) vi


k cho trc.
a)
2
( ): ; 1
2
x
C y k
x
+

b)
2
1
( ): ; 1
1
x x
C y k
x
+

c)
2
1
( ): ; 2
1
x x
C y k
x
+

d)
2
2 2
( ): ; 2
1
x x
C y k
x
+ +

+
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 71
Chuyn KHO ST HM S
Bai 4. Tm cac iem M thuoc hypebol (H) sao cho tong cac khoang
cach t o en hai tiem can la nho nhat.
a)
2
( ):
2
x
H y
x
+

b)
2 1
( ):
1
x
H y
x

+
c)
4 9
( ):
3
x
H y
x

d)
2
2
( ):
3
x x
H y
x
+

e)
2
1
( ):
2
x x
H y
x
+

f)
2
3 3
( ):
2
x x
H y
x
+ +

+
Bai 5. Tm cac iem M thuoc hypebol (H) sao cho tong cac khoang
cach t o en hai truc toa o la nho nhat.
a)
1
( ):
1
x
H y
x

+
b)
2 1
( ):
2
x
H y
x
+

c)
4 9
( ):
3
x
H y
x

d)
2
11
( ):
1
x x
H y
x
+

e)
2
3
( ):
2
x
H y
x

f)
2
6
( ):
3
x x
H y
x
+

Bai 6. Tm cac iem M thuoc hypebol (H) sao cho khoang cach t o
en giao iem cua hai tiem can la nho nhat.
a)
2
2 2
( ):
1
x x
H y
x
+ +

b)
2
1
( ): ; 1
1
x x
H y x
x
+
>


Bai 7. Cho hypebol (H). Tm hai iem A, B thuoc hai nhanh khac nhau
cua (H) sao cho o dai AB la nho nhat.
a)
1
( ):
1
x
H y
x

+
b)
2 3
( ):
2
x
H y
x
+

c)
4 9
( ):
3
x
H y
x

d)
1
( ): 2 1 H y x
x
+ + e)
2
3 3
( ):
1
x x
H y
x
+

f)
2
2 5
( ):
1
x x
H y
x
+

Bai 8. Cho (C) va ng thang d. Tm m e d cat (C) tai 2 iem A, B


sao cho o dai AB la nho nhat.
a)
2
6 4
( ): ; :
1
x x
H y d y k
x
+

+
b)
1
( ): ; : 2 0
1
x
H y d x y m
x
+
+

VAN E 9: Qu tch
Bai toan: Tm tap hp cac iem M(x; y) thoa tnh chat .
Nhan xet: Tm tap hp iem M trong mat phang toa o la tm
phng trnh cua tap hp iem o.
Dang 1: Tm toa o cua iem M.
1) Tm ieu kien (neu co) cua tham so m e ton tai iem M.
2) Tnh toa o iem M theo tham so m.
Co cac trng hp xay ra:
Trng hp 1: M
( )
( )
x f m
y g m

'

Kh tham so m gia x va y, ta co mot he thc gia x, y oc lap


vi m co dang:
F(x, y) = 0 (goi la phng trnh qu tch)
Trng hp 2: M
( )
( )
x a hang so
y g m

'

Khi o iem M nam tren ng thang x = a.


Trng hp 3: M
( )
( )
x f m
y b hang so

'

Khi o iem M nam tren ng thang y = b.


3) Gii han qu tch: Da vao ieu kien (neu co) cua m ( bc 1), ta
tm c ieu kien cua x hoac y e ton tai iem M(x; y). o la gii
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 72
Chuyn KHO ST HM S
han cua qu tch.
4) Ket luan: Tap hp cac iem M co phng trnh F(x, y) = 0 (hoac x =
a, hoac y = b) vi ieu kien cua x hoac y ( bc 3).
Dang 2: Trong trng hp ta khong the tnh c toa o cua iem M theo
tham so m ma ch thiet lap c mot he thc cha toa o cua M
th ta tm cach kh tham so m trong he thc e tm c he thc
dang F(x, y) = 0.
Chu y: Neu bai toan ch hoi : iem M chay tren ng nao th ta ch
tm phng trnh
F(x, y) = 0 ma khong can tm gii han cua qu tch.
Bai 1. Tm tap hp cac iem ac biet cua ho o th a cho.
a) (P
m
):
2
2 ( 2) 2 4 y x m x m +
. Tm tap hp cac nh cua (P
m
).
b) (C
m
):
3 2
3 2 3 1 y x mx x m +
. Tm tap hp cac iem uon cua (C
m
).
c) (C
m
):
3 2
2 3(2 1) 6 ( 1) 1 y x m x mm x + + + +
. Tm tap hp cac iem cc ai cua
(C
m
).
d) (H
m
):
( 1) 1
1
m x
y
mx
+

. Tm tap hp cac tam oi xng cua (H


m
).
e) (H
m
):
2
2 3 5
2
x mx m
y
x
+

. Tm tap hp cac iem cc ai cua (H


m
).
Bai 2. Cho (C) va (C). Tm tap hp trung iem cua oan thang.
1) Tm m e (C) va (C) cat nhau tai hai iem phan biet A, B.
2) Tm tap hp cac trung iem I cua oan thang AB.
a) (C):
3 2
3 1 y x x mx + + +
va (C):
3 2
2 7 y x x + +
.
b) (C):
2
3 y x mx +
va (C):
2 y mx +
.
c) (C):
1
1
x
y
x

+
va (C):
2 0 x y m +
d) (C):
2
( 2)
1
x
y
x

va (C) la ng thang i qua A(0; 3) va co he so


goc m.
e) (C):
2
4 3
2
x x
y
x
+ +

+
va (C):
1 y mx +
.
Bai 3. Cho (C) va (C).Tm tap hp cac iem.
1) Tm m e (C) cat (C) tai 3 iem phan biet A, B, C (trong o x
C
khong oi).
2) Tm tap hp cac trung iem I cua oan thang AB.
a) (C):
3 2
3 y x x
va (C):
y mx
.
b) (C):
3 2 2 2
2( 1) ( 1) y x m x m x m + + +
va (C):
3 y mx m +
.
c) (C):
3 2
6 9 y x x x +
va (C):
y mx
.
d) (C):
2
( 2)( 1) y x x +
va (C) la ng thang i qua C(2; 0) va co he
so goc m.
Bai 4. Cho (C). Tm tap hp cac iem t o co the ve c hai tiep
tuyen cua (C) vuong goc vi nhau.
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 73
Chuyn KHO ST HM S
a) (C):
1
y x
x
+ b) (C):
2
1
1
x x
y
x
+ +

+
Bai 5. a) Cho (C):
2
1
x
y
x

. Tm tap hp cac iem tren truc tung ma t


o co the ke c tiep tuyen vi (C).
b) Cho (C):
3 2
3 2 y x x +
. Tm tap hp cac iem tren ng thang y = 2
ma t o co the ke c 3 tiep tuyen vi (C).
TI M IM THUC THI
HA M BC BA
Cu 16 (2 im): Cho hm s:
3
3 y x x
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s.
2) Tm trn ng thng y = x cc im k c ng 2 tip tuyn ti th (C).
Cu I: 2) A (2; 2) v B(2;2)
Bi 9. Cho hm s y = x
3
3x
2
+2 (1)
1. Kho st s bin thin v v th ca hm s (1).
2. Tm im M thuc ng thng y=3x-2 sao tng khong cch t M ti hai im cc tr nh nht.
Gii.
2. Gi ta im cc i l A(0;2), im cc tiu B(2;-2)
Xt biu thc P=3x-y-2
Thay ta im A(0;2)=>P=-4<0, thay ta im B(2;-2)=>P=6>0
Vy 2 im cc i v cc tiu nm v hai pha ca ng thng y=3x-2, MA+MB nh nht => 3
im A, M, B thng hng
Phng trnh ng thng AB: y= - 2x+2
Ta im M l nghim ca h:
4
3 2
5
2 2 2
5
x
y x
y x
y

' '
+

=>
4 2
;
5 5
M
_

,
Bi 11. Cho hm s
3
5
) 2 3 ( ) 1 (
3
2
2 3
+ + x m x m x y
c th
), (
m
C
m l tham s.
1. Kho st s bin thin v v th ca hm s cho khi . 2 m
2. Tm m trn
) (
m
C
c hai im phn bit
) ; ( ), ; (
2 2 2 1 1 1
y x M y x M
tha mn
0 .
2 1
> x x
v
tip tuyn ca
) (
m
C
ti mi im vung gc vi ng thng
. 0 1 3 : + y x d
Gii.
2. Ta c h s gc ca
0 1 3 : + y x d
l
3
1

d
k
. Do
2 1
, x x
l cc nghim ca phng trnh
3 ' y
, hay
3 2 3 ) 1 ( 2 2
2
+ + m x m x
0 1 3 ) 1 ( 2 2
2
m x m x (1)
Yu cu bi ton

phng trnh (1) c hai nghim


2 1
, x x
tha mn
0 .
2 1
> x x

< <
<

'

>

> + +

.
3
1
1
3
0
2
1 3
0 ) 1 3 ( 2 ) 1 ( '
2
m
m
m
m m
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 74
O
1 1
y
2
1

2
3
2
1
x
Chuyn KHO ST HM S
Vy kt qu ca bi ton l 3 < m v
.
3
1
1 < < m
Cu 39 (2 im): Cho hm s
y x mx m
4 2
1 +
(C
m
)
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s khi m = 2.
2) Chng minh rng khi m thay i th (C
m
) lun lun i qua hai im c nh A, B. Tm m cc
tip tuyn ti A v B vung gc vi nhau.
Cu I: 2) Hai im c nh A(1; 0), B(1; 0). Ta c:
y x mx
3
4 2

+
.
Cc tip tuyn ti A v B vung gc vi nhau
y y (1). ( 1) 1



m
2
(4 2 ) 1 +


m
m
3
2
5
2

.
HA M PHN THC
Cu 15. (2 im) Cho hm s
2 1
1

+
x
y
x
(C)
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s.
2) Tm cc im M thuc th (C) sao cho tng cc khong cch t M n hai tim cn ca (C) l
nh nht.
Cu I: 2) Ly M(x
0
; y
0
) (C). d
1
= d(M
0
, TC) = |x
0
+ 1|, d
2
= d(M
0
, TCN) = |y
0
2|.
d = d
1
+ d
2
= |x
0
+ 1| + |y
0
- 2| = |x
0
+ 1| +
0
3
1

+ x

2 3

C si
.
Du "=" xy ra khi
0
1 3 t x
Cu 17: (2 im) Cho hm s
2 4
1

+
x
y
x
.
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s.
2) Tm trn (C) hai im i xng nhau qua ng thng MN bit M(3;0) v N(1; 1)
Cu I: 2) MN: x + 2y + 3 = 0. PT ng thng (d) MN c dng: y = 2x + m.
Gi A, B (C) i xng nhau qua MN. Honh ca A v B l nghim ca PT:

2 4
2
1

+
+
x
x m
x
2x
2
+ mx + m + 4 = 0 ( x 1) (1)
(d) ct (C) ti hai im phn bit (1) c = m
2
8m 32 > 0
Ta c A(x
1
; 2x
1
+ m), B(x
2
; 2x
2
+ m) vi x
1
, x
2
l nghim ca (1)
Trung im ca AB l I
1 2
1 2
;
2
+ _
+ +

,
x x
x x m
I ;
4 2
_


,
m m
( theo nh l Vi-et)
Ta c I

MN m = 4, (1) 2x
2
4x = 0 A(0; 4), B(2;0)
Cu 19: (2 im) Cho hm s
2 3
2

x
y
x
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s.
2) Cho M l im bt k trn (C). Tip tuyn ca (C) ti M ct cc ng tim cn ca (C) ti A v
B. Gi I l giao im ca cc ng tim cn. Tm to im M sao cho ng trn ngoi tip
tam gic IAB c din tch nh nht.
Cu I: 2) Ta c:
2 x ,
2 x
3 x 2
; x M
0
0
0
0

,
_

,
( )
2
0
0
2 x
1
) x ( ' y

GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 75


Chuyn KHO ST HM S
Phng trnh tip tuyn vi ( C) ti M :
( ) 2 x
3 x 2
) x x (
2 x
1
y :
0
0
0 2
0


To giao im A, B ca () v hai tim cn l:
( ) 2 ; 2 x 2 B ;
2 x
2 x 2
; 2 A
0
0
0

,
_

Ta c:
0
0
2 2 2
2 2
+ +

A B
M
x x x
x x , M
0
0 B A
y
2 x
3 x 2
2
y y

+
M l trung im AB.
Mt khc I(2; 2) v IAB vung ti I nn ng trn ngoi tip IAB c din tch:
S =
2
2 2 2 0
0 0 2
0 0
2 3 1
( 2) 2 ( 2) 2
2 ( 2)

1
_
1
1 + +

1

1
, ] ]
x
IM x x
x x
Du = xy ra khi


3 x
1 x
) 2 x (
1
) 2 x (
0
0
2
0
2
0
M(1; 1) v M(3; 3)
Cu 40 (2 im): Cho hm s
x
y
x
2 1
1

+
.
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s.
2) Gi M l giao im ca hai ng tim cn ca (C). Tm trn th (C) im I c honh
dng sao cho tip tuyn ti I vi th (C) ct hai ng tim cn ti A v B tho mn:
MA MB
2 2
40 +
.
Cu I: 2) TC: x 1 ; TCX:
y 2
M(1; 2). Gi s
x
I x
x
0
0
0
2 1
;
1
_

+
,
(C), (x
0
> 0).
PTTT vi (C) ti I:
x
y x x
x
x
0
0
2
0
0
2 1
3
( )
1
( 1)

+
+
+

x
A
x
0
0
2 4
1;
1
_


+
,
, ( )
B x
0
(2 1;2 + .

MA MB
2 2
40 +

x
x
x
2
0
2
0
0
36
4( 1) 40
( 1)
0

+ +

+ '

>


x
0
2
(y
0
= 1) I(2; 1).
Cu 43 (2 im): Cho hm s
x
y
x
2 4
1

+
.
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s.
2) Tm trn th (C), hai im i xng nhau qua ng thng MN, bit M(3; 0), N(1; 1).
Cu I: 2) Phng trnh ng thng MN:
x y 2 3 0 + +
. Gi I(a; b) MN a b 2 3 0 + + (1)
Phng trnh ng thng d qua I v vung gc vi MN l:
y x a b 2( ) +
.
Honh cc giao im A, B ca (C) v d l nghim ca phng trnh:
x
x a b
x
2 4
2( )
1

+
+
(x 1)

x a b x a b
2
2 (2 ) 2 4 0 + +
(x 1)
A, B i xng nhau qua MN I l trung im ca AB.
Khi :
A B
I
x x
x
2
+

a b
a
2
4

(2)
T (1) v (2) ta c:
a b
a b
a
2 3 0
2
4
+ +

'


a
b
1
2

'

Suy ra phng trnh ng thng d:


y x 2 4
A(2; 0), B(0; 4).
43:
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 76
Chuyn KHO ST HM S
Cu 44 (2 im): Cho hm s
x
y
x
2 1
1

.
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s.
2) Gi I l giao im hai tim cn ca (C). Tm im M thuc (C) sao cho tip tuyn ca (C) ti M
vung gc vi ng thng MI.
Cu I: 2) Giao im ca hai tim cn l I(1; 2). Gi M(a; b) (C)
a
b
a
2 1
1

(a 1)
Phng trnh tip tuyn ca (C) ti M:
a
y x a
a
a
2
1 2 1
( )
1
( 1)

+

Phng trnh wng thng MI:


y x
a
2
1
( 1) 2
( 1)
+

Tip tuyn ti M vung gc vi MI nn ta c:


a a
2 2
1 1
. 1
( 1) ( 1)



a b
a b
0( 1)
2( 3)

Vy c 2 im cn tm M
1
(0; 1), M
2
(2; 3)
Bi 3. Cho hm s
2 4

1
x
y
x

+
.
1. Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s.
2. Tm trn th (C) hai im i xng nhau qua ng thng MN bit M(-3; 0) v N(-1; -1).
Gii.
2. Gi 2 im cn tm l A, B c
6 6
; 2 ; ; 2 ; , 1
1 1
A a B b a b
a b
_ _


+ +
, ,
Trung im I ca AB: I
2 2
;
2 1 1
a b a b
a b
+ _
+

+ +
,
Pt ng thng MN: x + 2y +3= 0
C :
. 0 AB MN
I MN


'

uuur uuuur
=>
0 (0; 4)
2 (2; 0)
a A
b B

>
' '


Bi 8. Cho hm s
2x 3
y
x 2

c th (C).
1.Kho st s bin thin v v th ca hm s (C)
2.Tm trn (C) nhng im M sao cho tip tuyn ti M ca (C) ct hai tim cn ca (C) ti A, B sao
cho AB ngn nht .
Gii.
Vy im M cn tm c ta l
: (2; 2)
Bi 10. Cho hm s
2 +

x
x m
y
c th l
) (
m
H
, vi
m
l tham s thc.
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an
2. Ly im
1
M m; 2
m 2
_
+

,
( ) C
. Ta c :
( )
( )
2
1
y' m
m 2

.
Tip tuyn (d) ti M c phng trnh :

( )
( )
2
1 1
y x m 2
m 2
m 2
+ +

Giao im ca (d) vi tim cn ng l :


2
A 2; 2
m 2
_
+

,
Giao im ca (d) vi tim cn ngang l : B(2m 2 ; 2)
Ta c : ( )
( )
2
2
2
1
AB 4 m 2 8
m 2
1
+ 1

1
]
. Du = xy ra khi m = 2
77
Chuyn KHO ST HM S
1. Kho st s bin thin v v th ca hm s cho khi 1 m .
2. Tm m ng thng
0 1 2 2 : + y x d
ct
) (
m
H
ti hai im cng vi gc ta to thnh
mt tam gic c din tch l
.
8
3
S
Gii.
2. Honh giao im A, B ca d v
) (
m
H
l cc nghim ca phng trnh
2
1
2
+
+
+
x
x
m x
2 , 0 ) 1 ( 2 2
2
+ + x m x x (1)
Pt (1) c 2 nghim
2 1
, x x
phn bit khc 2

'


<

'

+
>

2
16
17
0 ) 1 ( 2 2 ) 2 .( 2
0 16 17
2
m
m
m
m
.
Ta c
. 16 17 .
2
2
4 ) ( . 2 ) ( . 2 ) ( ) (
2 1
2
1 2
2
1 2
2
1 2
2
1 2
m x x x x x x y y x x AB + +
Khong cch t gc ta O n d l
.
2 2
1
h
Suy ra ,
2
1
8
3
16 17 .
2
2
.
2 2
1
.
2
1
. .
2
1

m m AB h S
OAB
tha mn.
Bi 24. Cho hm s:
1
2( 1)
x
y
x

+
3. Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s.
4. Tm nhng im M trn (C) sao cho tip tuyn vi (C) ti M to vi hai trc ta mt tam gic
c trng tm nm trn ng thng 4x + y = 0.
Gii.
2. Gi M(
0
0
0
1
;
2( 1)
x
x
x

+
)
( ) C
l im cn tm. Gi tip tuyn vi (C) ti M ta c phng trnh.
:
' 0
0 0
0
1
( )( )
2( 1)
x
y f x x x
x

+
+
( )
0
0 2
0
0
1 1
( )
2( 1)
1
x
y x x
x
x

+
+
+
Gi A = ox

A(
2
0 0
2 1
2
x x
;0)
B = oy

B(0;
2
0 0
2
0
2 1
2( 1)
x x
x

+
). Khi to vi hai trc ta OAB c trng tm l: G(
2 2
0 0 0 0
2
0
2 1 2 1
;
6 6( 1)
x x x x
x
_


+
,
.
Do G

ng thng:4x + y = 0

2 2
0 0 0 0
2
0
2 1 2 1
4. 0
6 6( 1)
x x x x
x

+
+

( )
2
0
1
4
1 x

+
(v A, B

O nn
2
0 0
2 1 0 x x
)
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 78
Chuyn KHO ST HM S

0 0
0 0
1 1
1
2 2
1 3
1
2 2
x x
x x

+



+


Vi
0
1 1 3
( ; )
2 2 2
x M ; vi
0
3 3 5
( ; )
2 2 2
x M .
Bi 31. Cho hm s
1 2
2

x
x
y
1. Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s cho.
2. Tm nhng im trn th (C) cch u hai im A(2 , 0) v B(0 , 2)
Gii.
2. Pt ng trung trc an AB : y = x
Nhng im thuc th cch u A v B c hong l nghim ca pt :
x
x
x

+
1 2
2


2
5 1
2
5 1
0 1
2
x
x
x x
Hai im trn th tha ycbt :

,
_

+ +

,
_


2
5 1
,
2
5 1
;
2
5 1
,
2
5 1
Bi 32. Cho hm s
2
3 2

x
x
y
1. Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s.
2. Cho M l im bt k trn (C). Tip tuyn ca (C) ti M ct cc ng tim cn ca (C) ti A v
B. Gi I l giao im ca cc ng tim cn. Tm to im M sao cho ng trn ngoi tip
tam gic IAB c din tch nh nht.
Gii.
2. Ta c:
2 x ,
2 x
3 x 2
; x M
0
0
0
0

,
_

,
( )
2
0
0
2 x
1
) x ( ' y

Phng trnh tip tuyn vi ( C) ti M c dng:


( ) 2 x
3 x 2
) x x (
2 x
1
y :
0
0
0 2
0


To giao im A, B ca ( ) v hai tim cn l:
( ) 2 ; 2 x 2 B ;
2 x
2 x 2
; 2 A
0
0
0

,
_

Ta thy
M 0
0 B A
x x
2
2 x 2 2
2
x x

+

+
, M
0
0 B A
y
2 x
3 x 2
2
y y

+
suy ra M l trung im ca AB.
Mt khc I = (2; 2) v tam gic IAB vung ti I nn ng trn ngoi tip tam gic IAB c din tch
S =

1
]
1

+
1
1
]
1

,
_

+ 2
) 2 x (
1
) 2 x ( 2
2 x
3 x 2
) 2 x ( IM
2
0
2
0
2
0
0
2
0
2
Du = xy ra khi


3 x
1 x
) 2 x (
1
) 2 x (
0
0
2
0
2
0
Do c hai im M cn tm l M(1; 1) v M(3; 3)
Bi 40. Cho hm s y =
1
x
x

GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 79
Chuyn KHO ST HM S
1. Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s.
2. Tm ta im M thuc (C), bit rng tip tuyn ca (C) ti M vung gc vi ng thng i
qua im M v im I(1; 1). (M(0 ; 0) ; M(2 ; 2) )
Gii.
2. Vi
0
1 x
, tip tuyn (d) vi (C) ti M(x
0
;
0
0
1
x
x
) c phng trnh :
0
0 2
0 0
1
( )
( 1) 1
x
y x x
x x
+

2
0
2 2
0 0
1
0
( 1) ( 1)
x
x y
x x
+


(d) c vec t ch phng
2
0
1
( 1; )
( 1)
u
x

r
, 0
0
1
( 1; )
1
IM x
x

uuur
(d) vung gc IM iu kin l :

0
0 2
0 0 0
0
1 1
. 0 1.( 1) 0
2 ( 1) 1
x
u IM x
x x x

+



r uuur
+ Vi x
0
= 0 ta c M(0,0)
+ Vi x
0
= 2 ta c M(2, 2)
TNG N TP CHUN B THI I HC
HM BC BA
1) Cho hm s
3 2
3 2 y x x +
(C)
1) Kho st s bin thin v v th (C).
2) Tm trn ng thng (d): y = 2 cc im m t c th k c ba tip tuyn n th (C).
2) Cho hm s y x mx x
3 2
3 9 7 + c th (C
m
).
1. Kho st s bin thin v v th hm s khi m 0 .
2. Tm
m
(C
m
) ct trc Ox ti 3 im phn bit c honh lp thnh cp s cng.
3) Cho hm s
3 2
3 1 y x x +
c th (C).
1. Kho st s bin thin v v th (C).
2. Tm hai im A, B thuc th (C) sao cho tip tuyn ca (C) ti A v B song song vi nhau v
di on AB =
4 2
.
. 4) Cho hm s y = x
3
+ (1 2m)x
2
+ (2 m)x + m + 2 (m l tham s) (1)
1) Kho st s bin thin v v th ca hm s (1) khi m = 2.
2) Tm cc gi tr ca m th hm s (1) c im cc i, im cc tiu, ng thi honh
ca im cc tiu nh hn 1.
5) Cho hm s
3
3 (1) y x x
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s (1).
2) Chng minh rng khi m thay i, ng thng (d): y = m(x +1) + 2 lun ct th (C) ti mt
im M c nh v xc nh cc gi tr ca m (d) ct (C) ti 3 im phn bit M, N, P sao cho
tip tuyn vi th (C) ti N v P vung gc vi nhau.
6) Cho hm s
3 2
2 ( 3) 4 + + + + y x mx m x c th l (C
m
).
1) Kho st s bin thin v v th (C
1
) ca hm s trn khi m = 1.
2) Cho (d) l ng thng c phng trnh y = x + 4 v im K(1; 3). Tm cc gi tr ca tham s m
sao cho (d) ct (C
m
) ti ba im phn bit A(0; 4), B, C sao cho tam gic KBC c din tch bng
8 2 .
7) Cho hm s
3 2
3 2 + y x m x m (C
m
).
1) Kho st s bin thin v v th hm s khi m = 1 .
2) Tm m (C
m
) v trc honh c ng 2 im chung phn bit
8) Cho hm s:
3
3 y x x
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s.
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 80
Chuyn KHO ST HM S
2) Tm trn ng thng y = x cc im k c ng 2 tip tuyn ti th (C).
9) Cho hm s
3 2
3 4 + y x x .
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s.
2) Gi d l ng thng i qua im A(3; 4) v c h s gc l m. Tm m d ct (C) ti 3 im
phn bit A, M, N sao cho hai tip tuyn ca (C) ti M v N vung gc vi nhau.
10) Cho hm s
3 2
( ) 3 4 + f x x x .
1) Kho st s bin thin v v th hm s .
2) Tm gi tr ln nht v nh nht ca hm s: G(x)=
3 2
1 1
2sin 3 2sin 4
2 2
_ _
+ + +

, ,
x x
11) Cho hm s
3 2
2 ( 3) 4 y x mx m x + + + + c th l (C
m
)
1) Kho st s bin thin v v th ca hm s trn khi m = 1.
12) Cho ng thng (d): y = x + 4 v im K(1; 3). Tm cc gi tr ca tham s m sao cho (d) ct (C
m
)
ti ba im phn bit A(0; 4), B, C sao cho tam gic KBC c din tch bng
8 2
.
13) cho hm s
3 2
3 + + y x x m (1)
1) Kho st s bin thin v v th hm s (1) khi m = 4.
2) Tm m th hm s (1) c hai im cc tr A, B sao cho

0
120 . AOB

14) Cho hm s
3
y x x
.
1) Kho st s bin thin v th (C) ca hm s.
2) Da v th (C) bin lun s nghim ca phng trnh: x
3
x = m
3
m
15) Cho hm s :
3 2
(1 2 ) (2 ) 2 + + + + y x m x m x m (1) ( m l tham s).
1) Kho st s bin thin v v th ca hm s khi m = 2.
2) Tm cc gi tr ca m th hm s (1) c im cc i, im cc tiu, ng thi honh
ca im cc tiu nh hn 1.
16) Cu I: (2 im) Cho hm s :
3
3 y x m x ( )
(1)
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s (1) khi m = 1.
2) Tm k h bt phng trnh sau c nghim:
3
2 3
2 2
1 3 0
1 1
log log ( 1) 1
2 3

<

'
+

x x k
x x

17) Cho hm s :
3 2 3
3 1
2 2
+ y x mx m
1) Kho st s bin thin v v th hm s vi m = 1.
2) Xc nh m th hm s c cc im cc i, cc tiu i xng vi nhau qua ng thng y
= x.
18) Cho hm s: y = x
3
+ 3x
2
+ mx + 1 c th (C
m
); (m l tham s).
1) Kho st s bin thin v v th hm s khi m = 3.
2) Xc nh m (C
m
) ct ng thng y = 1 ti 3 im phn bit C(0; 1), D, E sao cho cc tip
tuyn ca (C
m
) ti D v E vung gc vi nhau
19) Cho hm s y x x x
3 2
1 8
3
3 3
+ (1)
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s.
2) Lp phng trnh ng thng d song song vi trc honh v ct th (C) ti hai im phn bit
A, B sao cho tam gic OAB cn ti O (O l gc to ).
20) Cho hm s
y x mx m x
3 2
2 ( 3) 4 + + + +
(C
m
).
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s khi m = 1.
2) Cho im I(1; 3). Tm m ng thng d:
y x 4 +
ct (C
m
) ti 3 im phn bit A(0; 4), B, C
sao cho IBC c din tch bng
8 2
.
21) Cho hm s
y x x mx
3 2
3 1 + + +
c th (C
m
) (m l tham s).
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 81
Chuyn KHO ST HM S
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s khi m = 3.
2) Xc nh m (C
m
) ct ng thng d: y = 1 ti 3 im phn bit C(0; 1), D, E sao cho cc tip
tuyn ca (C
m
) ti D v E vung gc vi nhau.
22) Cho hm s
3 2
1
2 3 .
3
y x x x + .
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s.
2) Vit phng trnh tip tuyn ca th (C), bit tip tuyn ny i qua gc ta O.
23) Cho hm s
3 2
( ) 2 y f x x mx m + (1) ( m l tham s).
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s khi m = 3.
2) Tm tt c cc gi tr ca m th hm s (1) ct trc honh ti duy nht mt im.
24) Cho hm s y x x mx
3 2
3 1 + + + c th l (C
m
); ( m l tham s).
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s khi m = 3.
2) Xc nh m (C
m
) ct ng thng y = 1 ti ba im phn bit C(0;1), D, E sao cho cc tip
tuyn ca (C
m
) ti D v E vung gc vi nhau.
25) Cho hm s y x mx mx
3 2 2
2 9 12 1 + + + (m l tham s).
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s khi m = 1.
2) Tm tt c cc gi tr ca m hm s c cc i ti x
C
, cc tiu ti x
CT
tha mn:
C CT
x x
2
.
.
26) Cho hm s
y x x
3 2
3 2 +
.
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s.
2) Bin lun theo m s nghim ca phng trnh :
m
x x
x
2
2 2
1

.
HM TRNG PHNG
27) Cho hm s
4 2 2
( ) 2( 2) 5 5 + + + f x x m x m m (C
m
)
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s vi m = 1
2) Tm m (C
m
) c cc im cc i, cc tiu to thnh 1 tam gic vung cn.
28) Cho hm s y x x
4 2
5 4, + c th (C).
1. Kho st s bin thin v v th (C).
2. Tm m phng trnh x x m
4 2
2
5 4 log + c 6 nghim
29) Cho hm s:
4 2
(2 1) 2 + + y x m x m (m l tham s ).
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s khi m = 2.
2) Tm tt c cc gi tr ca m th hm s ct trc Ox ti 4 im phn bit cch u nhau.
30) Cho hm s
4 2
5 4, + y x x c th (C)
1) Kho st s bin thin v v th (C).
2) Tm m phng trnh
4 2
2
| 5 4| log + x x m c 6 nghim.
31) Cho hm s
4 2 2
2 y x mx m m + + +
(1).
1) Kho st s bin thin v v th hm s khi m = 2.
2) Tm m th hm s (1) c 3 im cc tr lp thnh mt tam gic c mt gc bng
0
120
.
32) Cho hm s
4 3 2
2 3 1 (1) + + y x mx x mx .
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s (1) khi m = 0.
2) nh m hm s (1) c hai cc tiu.
33) Cho hm s:
4 2
2 1 y x x +
.
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s.
2) Bin lun theo m s nghim ca phng trnh:
4 2
2
2 1 log 0 + + x x m (m>0)
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 82
Chuyn KHO ST HM S
34) Cho hm s y x m m x m
4 2 2
2( 1) 1 + + (1)
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s khi m = 1.
2) Tm m th ca hm s (1) c khong cch gia hai im cc tiu ngn nht.
35) Cho hm s
y x mx m
4 2
1 +
(C
m
)
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s khi m = 2.
2) Chng minh rng khi m thay i th (C
m
) lun lun i qua hai im c nh A, B. Tm m cc
tip tuyn ti A v B vung gc vi nhau.
36) Cho hm s
+ + y x mx m m
4 2 2 4
2 2
(1), vi m l tham s.
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s khi m = 1.
2) Chng minh th hm s (1) lun ct trc Ox ti t nht hai im phn bit, vi mi < m 0.
37) Cho hm s
y x mx
4 2 2
2 1 + +
(1).
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s khi m = 1.
2) Chng minh rng ng thng
y x 1 +
lun ct th hm s (1) ti hai im phn bit vi mi
gi tr ca m
HM PHN THC
38) Cho hm s
x
y
x
2 1
1
+

c th (C).
1. Kho st s bin thin v v th hm s .
2. Vi im M bt k thuc th (C) tip tuyn ti M ct 2 tim cn ti Av B. Gi I l giao im
hai tim cn . Tm v tr ca M chu vi tam gic IAB t gi tr nh nht
39) Cho hm s
2
1 2
+
+

x
x
y c th l (C).
1) Kho st s bin thin v v th ca hm s.
2) Chng minh ng thng d: y = x + m lun lun ct th (C) ti hai im phn bit A, B. Tm
m on AB c di nh nht.
40) Cho hm s
1
1
+

x
y
x
(C).
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s.
2) Tm trn trc tung tt c cc im t k c duy nht mt tip tuyn ti (C).
.
41) Cu I: (2 im) Cho hm s
( )
3 1
2 4
+

+ +
x m
y
m x m
c th l (C
m
) (m l tham s)
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s khi m = 0.
2) Xc nh m sao cho ng thng (d): y = x + m ct th (C) ti hai im A, B sao cho di
on AB l ngn nht.
42) Cho hm s
2 1
1

+
x
y
x
(C)
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s.
2) Tm cc im M thuc th (C) sao cho tng cc khong cch t M n hai tim cn ca (C) l
nh nht.
43) Cho hm s
2 4
1

+
x
y
x
.
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s.
2) Tm trn (C) hai im i xng nhau qua ng thng MN bit M(3;0) v N(1; 1)
44) Cho hm s
2 1
1

x
y
x
(C)
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s.
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 83
Chuyn KHO ST HM S
2) Tm m ng thng d: y = x + m ct (C) ti hai im phn bit A, B sao cho OAB vung ti
O.
45) Cho hm s
2 3
2

x
y
x
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s.
2) Cho M l im bt k trn (C). Tip tuyn ca (C) ti M ct cc ng tim cn ca (C) ti A v
B. Gi I l giao im ca cc ng tim cn. Tm to im M sao cho ng trn ngoi tip
tam gic IAB c din tch nh nht.
46) Cho hm s
2
1

x
y
x
.
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s.
2) Chng minh rng vi mi gi tr thc ca m, ng thng (d) y = x + m lun ct th (C) ti
hai im phn bit A, B. Tm gi tr nh nht ca on AB.
.
47) Cho hm s y =
2 1
1

x
x
.
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s.
2) Gi I l giao im ca hai ng tim cn, A l im trn (C) c honh l a. Tip tuyn ti A
ca (C) ct hai ng tim cn ti P v Q. Chng t rng A l trung im ca PQ v tnh din tch
tam gic IPQ.
48) Cho hm s y =
x 2
2x 3
+
+
(1).
1) Kho st s bin thin v v th ca hm s (1).
2) Vit phng trnh tip tuyn ca th hm s (1), bit tip tuyn ct trc honh, trc tung
ln lt ti hai im phn bit A, B sao cho OAB cn ti gc ta O.
49) Cho hm s
x
y
x
2 1
1

+
.
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s.
2) Gi M l giao im ca hai ng tim cn ca (C). Tm trn th (C) im I c honh
dng sao cho tip tuyn ti I vi th (C) ct hai ng tim cn ti A v B tho mn:
MA MB
2 2
40 +
.
50) Cho hm s
x
y
x
2 4
1

+
.
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s.
2) Tm trn th (C), hai im i xng nhau qua ng thng MN, bit M(3; 0), N(1; 1).
51) Cho hm s
x
y
x
2 1
1

.
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s.
2) Gi I l giao im hai tim cn ca (C). Tm im M thuc (C) sao cho tip tuyn ca (C) ti M
vung gc vi ng thng MI.
52) Cho hm s
m x m
y
x
2
(2 1)
1

.
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s khi m = 1.
2) Tm m th ca hm s tip xc vi ng thng
y x
.
53) Cho hm s
x
y
x
2
2 3
+

+
(1).
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s (1).
2) Vit phng trnh tip tuyn ca th (C), bit tip tuyn ct trc honh, trc tung ln lt ti
hai im phn bit A, B v tam gic OAB cn ti O.
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 84
Chuyn KHO ST HM S
54) Cho hm s
3
1
x
y
x

+
.
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s.
2) Vit phng trnh ng thng d qua im ( ) 1;1 I
v ct th (C) ti hai im M, N sao cho I
l trung im ca on MN.
55) Cho hm s
x
y
x
2
2

+
.
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s.
2) Vit phng trnh tip tuyn ca th (C), bit rng khong cch t tm i xng ca (C) n
tip tuyn l ln nht.
56) Cho hm s
x
y
x
2 1
1

.
1) Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s.
2) Lp phng trnh tip tuyn ca th (C) sao cho tip tuyn ny ct cc trc Ox , Oy ln lt ti
cc im A v B tha mn OA = 4OB.
THI I HC -TIM CN -CP IM I XNG
s 1 (DBKA - 07)Cho hm s y =
2
4 3
2
x x
x
+

(C)
1. Kho st v v th hm s (C) ca hm s cho .
2.Chng minh rng tch cc khong cch t mt im bt k trn th (C)
n cc tim cn ca n l mt hng s
s 2 (DBKD - 06) Cho hm s y = -
3
2
11
3 .
3 3
x
x x + +
1.Kho st s bin thin v v th (C) ca hm s cho .
2.Tm trn th (C) hai im phn bit M,N i xng nhau qua trc
tung.
s 3 (CT-KD-04) (DB-KB-04)Cho hm s y = x
3
-3mx
2
+ 9x +1 (1) vi m l tham s
.
1.kho st v v th hm s (1) khi m = 2
2 Tm m im un ca th hm s (1) thuc ng thng d: y = x + 1
s 4 (DB-KD-04)Cho hm s
1 +

x
x
y (1) c th (C) .
1.Kho st hm s (1).
2.Tm trn (C) nhng im M sao cho khong cch t M n ng thng
d: 3x +4y =0 bng 1.
s 5
(CT -KB-03)Cho hm s y= x
3
3x
2
+ m (1) ( m l tham s ).
1.Kho st s bin thin v v th hm s (1) khi m=2.
2.Tm m th hm s (1) c hai im phn bit i xng vi nhau qua
gc ta .
HD2:Goi M(x
0
;y
0
)

(Cm)

im i xng vi M qua O l M(-x


0
;-y
0
)

-y
0
=f(-x
0
)

-( x
3
3x
2
+ m)= = -x
3
3x
2
+ m

.6x
2
= 2m
0
3
m
m
x
>

'
t


Vy(Cm) c 2 im i xng nhau qua 0x khi m>0
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 85
Chuyn KHO ST HM S
s 7 thi
Cu I.( 2 im)Cho hm s
2
1
1
x x
y
x
+

1.Kho st s bin thin v v th hm s.


2.Tm trn th nhng im cch u hai trc to .
MC LC
BI 1: N IU HM S
VAN E 1: Xet chieu bien thien cua ham so
VAN E 2: Tm ieu kien e ham so luon ong bien hoac nghch
bien tren tap xac nh (hoac tren tng khoang xac nh)
VAN E 3: ng dung tnh n ieu e chng minh bat ang thc
BI 2: CC TR
VAN E 1: Tm cc tr cua ham so
VAN E 2: Tm ieu kien e ham so co cc tr
BI 3: MAX-MIN
VAN E 1: Tm GTLN, GTNN cua ham so bang cach lap bang bien
thien
Gii thiu s s v BT
BI 4:TIM CN
BI 5: KHO ST V V TH
BI 6: S TNG GIAO
BI 7: BIN I TH
BI 8: BIN LUN BNG TH
BI 9: PHNG TRNH TIP TUYN
VAN E 1: Lap phng trnh tiep tuyen cua ng cong (C): y = f(x)
VAN E 2: Tm ieu kien e hai ng tiep xuc
BI 10: CC DNG NG BIT
VAN E 1: Tm iem co nh cua ho o th (C
m
): y = f(x, m)
VAN E 2: Tm iem ma khong co o th nao cua ho o th (C
m
): y
= f(x, m) i qua
VAN E 3: Tm iem ma mot so o th cua ho o th (C
m
): y = f(x,
m) i qua
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 86
Chuyn KHO ST HM S
VAN E 4: Tm iem tren o th (C): y = f(x) co toa o nguyen
VAN E 5: Tm cap iem tren o th (C): y = f(x)
oi xng qua ng thang d: y = ax + b
VAN E 6: i xng tm-trc
VAN E 7: Tm cap iem tren o th (C): y = f(x) oi xng qua iem
I(a; b)
VAN E 8: Khoang cach
VAN E 9: Qu tch
LI GII THIU
Cho cc em hc sinh thn mn. Nm nay l nm cui cp ca cc em, v v th chng ta dnh
c mt nm hoch nh cuc i mnh. Thy khng c g cho cc em lm hnh trang ln ng, ch
c mt phn qu nh l bi dng kin thc cho cc em v chp nhng i cch cc em t mnh
bay cao. Tuy cun sch khng dy nhng vi mc ch LTH, cc em c th m hc th s t im
ti a.
Thy cng l con ngi nn khng trnh khi nhng thiu st hay li k thut ... cc em c mnh
dng ng gp kin Thy xin cm n.
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 87
Chuyn KHO ST HM S
Mi chi tit cc em c lin lc trc tip Thy V Thanh Bnh. S t: 0917.121.304. a ch: vo
hm 125- ng Hong Vn Th- Q.Ninh Kiu- TP Cn Th.
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 88
Chuyn KHO ST HM S
Sao gp nhau li c phi chia tay
Con tu n ri i nhanh qu i
Sn ga c n t mnh khng hiu ni
Thng nm vi y ni nh nim thng.
Mi hai nm sng di mi trng
Trong tnh thng thy c, b bn
Mi hai nm - c tng di v hn
sp ht ri, nhanh qu, thi gian.
Nh thu ln u n lp
Rt r sau m, ng ngc xung quanh
L e d m mt mu xanh
Ta kh gi th thm tn c gio.
i nh cu th nh tng nt ch
Vi bng hnh ngn ni con sng
Qu hng ta bt ngt cnh ng
C nh b tin hin v trong c tch.
L hc tr ai li khng tinh nghch
Ta chng th qun ln pht ngy xa
C bt ng gc lp - v ta a khc
Nc mt hm qua cn mn n by gi.
Thng nm hc tr tri i m
Ho hc n h, ch i ting ve
Ta cng bit bng lng mu tm
V ngh rng phng v khc nh.
Thi gian qua chng ni vi hng me
Ta cng v tnh lt tng trang v
Khi hoa go ht thi rc r
Ta cht hiu mnh nh mt thi gian...
Cn li y dng ch khc trn bn
Bi phn trng tc thy thm bc
Bng i hy en cng vi nm, vi thng
Xin ng ai xa bi hc hm qua ...
Tht l gn, m sao cng rt xa
Ta lm nhm m li tn tng a
Ve ng khc, phng ng t lng ta na
Nng ng vng ng ngn bui chia tay.
Lp hc i hy li ni ny
Khung ca s, thi ta cho nh
Bng lng tm trong sn trng lng l
L vy tay cho, t t nh ngi i !
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 89
Chuyn KHO ST HM S
Ngy ra trng c k c ci
Sao nc mt c ln di trn m
Mun ni cng nhau i iu nhng kh qu
C l nc mt mnh ni ht nim thng.
Ta chia tay nhau chn mt con ng
Chp chng nhng bc u t lp
Thy c chp cho ta i cnh
Bng sc ca mnh hy c bay mau.
Xin gi li trng, nhng k nim v nhau
Tui b th i, ta gi ngi li
Mt ong y nng, con tim khc khoi
Thn thc nghn ngo - thi nh trng i !
GV:L Th Bch Tuyt Trng THPT Qunh Lu 2 Ngh an 90

You might also like