1

Lu : Bn cn s dng khong 1 gi nghin cu Hc phn gii thiu ny

Hc phn 1: Gii thiu v s hu tr tu

S hu tr tu l g?
Trong chng mc no , c th bn bit cu tr li cho cu hi ny. Chng ta bit rng ngi sng ch ra mt chic my, tc gi ca mt cun sch hoc tc gi ca mt bn nhc bng cch ny hay cch khc thng s hu sn phm ca mnh. Mt s h qu bt ngun t quyn s hu ny v c l bn bit rng chng ta khng th sao chp hoc mua mt bn sao cc tc phm ca h mt cch n gin m khng quan tm n cc quyn ca h. Tng t, cc kiu dng cng nghip nguyn gc ca cc loi c, giy dn tng v nhng th tng t, mt cch t nhin, dng nh thuc s hu ca mt c nhn hoc t chc no . Mi khi chng ta mua cc sn phm c bo h, mt phn s tin thanh ton ca chng ta l c dnh cho ch s hu nh mt khon n b cho thi gian, tin bc v cng sc m h b ra to ra sn phm . iu ny dn n s pht trin ca cc ngnh cng nghip trong thi gian qua, v d s ln mnh ca ngnh cng nghip m nhc trn ton th gii v khuyn khch cc ti nng mi cho ra i ngy cng nhiu cc tng v sn phm c o. Bng di y gi mt s i tng c bo h di danh ngha quyn s hu tr tu theo php lut s hu tr tu quc gia v/hoc cc iu c quc t.

a Cuc biu din Chng trnh pht sng Video Tr chi my tnh Chng trnh my tnh

Kiu dng ca vt Hnh nh Biu tng Nhn hiu Mch tch hp Sng ch

Ch dn ngun gc a l ca mt s loi sn phm Tn cng ty Quy trnh sn xut Cng thc ha hc Ti liu Mi thm

Chng ta hy bt u vi mt nh ngha chnh thc hn v s hu tr tu vi mc ch xy dng mt c s vng chc cho nhng gii thch sau ny v cc dng bo

WIPO/OMPI

h s hu tr tu khc nhau v sau l cc iu c quc t iu chnh nhng vn lin quan. im xut pht tt nht l xem xt ngha ca t quyn ti sn. c trng ni bt nht ca hu ht cc loi quyn ti sn l ch s hu quyn ti sn c t do s dng quyn theo mong mun ca h, min l vic s dng khng tri php lut v c quyn ngn cm nhng ngi khc thc hin nhng hnh vi s dng nh vy i vi i tng thuc quyn ti sn ca h. Thut ng s hu tr tu c dng ch cc loi quyn ti sn bt ngun t nhng thnh qu sng to tr tu ca con ngi. iu th v l thut ng s hu tr tu trong Cng c Thnh lp T chc S hu tr tu th gii (hoc WIPO) cha c c mt nh ngha chnh thc. Cc quc gia thnh vin son tho Cng c ny la chn cch a ra mt danh mc mang tnh lit k cc quyn lin quan n: Cc tc phm vn hc, ngh thut v khoa hc; chng trnh biu din ca cc ngh s biu din, cc bn ghi m v cc chng trnh pht thanh truyn hnh; cc sng ch trong tt c cc lnh vc hot ng ca con ngi, cc pht minh khoa hc; kiu dng cng nghip; nhn hiu hng ho, nhn hiu dch v, cc ch dn v tn thng mi; bo h chng cnh tranh khng lnh mnh; v "tt c cc quyn khc bt ngun t hot ng tr tu trong lnh vc cng nghip, khoa hc v vn hc hoc ngh thut (Cng c Thnh lp T chc S hu tr tu th gii c k ti Stockholm vo ngy 14 thng 7 nm 1967, iu 2 khon viii) V nhng l do v qun l v lch s khc nhau, s hu tr tu thng c cp di nhng tiu chnh sau y: 1) Cc tc phm vn hc, ngh thut v khoa hc, v d cc cun sch. Loi quyn ti sn ny c bo h theo php lut v quyn tc gi. 2) Cc chng trnh biu din, pht sng, v d cc chng trnh ha nhc. Loi quyn ti sn ny c bo h theo php lut v quyn lin quan n quyn tc gi. 3) Sng ch, v d mt dng ng c phn lc mi. Sng ch c bo h theo php lut v sng ch. 4) Kiu dng cng nghip, v d hnh dng ca mt loi chai ng ung nh. Kiu dng cng nghip c th c bo h theo lut ring v kiu dng cng nghip hoc lut v s hu cng nghip hoc lut quyn tc gi.
Thut ng php lut bao gm php lut quc gia v cc iu c quc t: cc hip c, cc cng c v cc vn kin lin

chnh ph tng t. Bn thn cc iu c quc t c th c cc chnh ph quc gia khc nhau i x khc nhau.

WIPO/OMPI

5) Nhn hiu hng ho, nhn hiu dch v v ch dn hoc tn thng mi, v d biu tng hoc tn dng cho mt loi sn phm c ngun gc a l duy nht nh Champagne. Vic bo h cc i tng ny thng c iu chnh bi nhiu lut khc nhau. Trong Kha o to ny, cc lut ny c cp trong Hc phn Nhn hiu. 6) Bo h chng cnh tranh khng lnh mnh, v d cc tuyn b la di chng li mt i th cnh tranh hoc gi mo mt i th cnh tranh nhm la di khch hng. y l mt ch xut hin nhiu hc phn trong Kha o to ny v trong thc t y l ch ca mt hc phn ring bit.

Cu hi t nh gi
Cu hi 1 : Hy nu lut s hu tr tu ph hp nht bo h cc i tng c nu ra trong cc v d sau y: 1) Mt cng ty mong mun bo m rng s khng ngi no khc c s dng biu tng ca cng ty mnh. 2) Mt ca s mong mun chuyn nhng quyn nhn bn mt bn video c ghi t bui ho nhc ca mnh. 3) Mt cch thc mi ch bin sa sao cho trong phomat c lm t sa khng cn cha cht bo. 4) Mt cng ty quyt nh u t vo mt sn phm bao gi c tnh phn bit v h mong mun mnh l ngi duy nht c quyn s dng bao gi . 5) Mt cng ty quyt nh s dng mt biu tng c hnh thc ging vi biu tng ca mt i th cnh tranh nhng khc v mu sc. nh my cu tr li ca bn vo y:

Nhp chut vo y bit cu tr li

WIPO/OMPI

Tr li cu hi t nh gi 1:
1) Lut v nhn hiu 2) Lut v quyn lin quan 3) Lut v sng ch 4) Lut v kiu dng cng nghip 5) Lut v cnh tranh khng lnh mnh ng lo lng nu bn khng c cu tr li ng. phn sau ca Kha o to ny, chng ta s ln lt nghin cu tng lnh vc ca quyn s hu tr tu v gii thch cc nguyn tc lin quan n tng lnh vc . Hai nguyn tc c bn sau y c p dng chung cho tt c cc lnh vc:

Ngi to ra ti sn tr tu c th ginh c quyn vi danh ngha l thnh qu t cng vic ca h. Quyn i vi thnh qu sng to c th c chuyn nhng hoc chuyn giao cho ngi khc.

Ti sao phi bo h quyn s hu tr tu?

L do th nht va tho ng va thch hp l ngi to ra sn phm (sng to) v c n lc trong hot ng sng to tr tu phi c li ch no t nhng n lc ny. L do th hai l bng vic dnh s bo h cho cc ti sn tr tu, nhng n lc sng to tr tu nh vy s c khuyn khch v cc ngnh cng nghip da trn cc sn phm sng to nh vy c th pht trin v mi ngi thy rng cc sn phm nh vy mang li s n b v mt ti chnh.

Mt v d in hnh cho l do th hai l trong trng hp ca ngnh cng nghip dc phm. Phi u t trong nhiu nm v c th phi chi n hng trm triu bng Anh (hoc yn, rand, lia hoc la) cho hot ng nghin cu v trin khai (thi gian dnh cho vic nghin cu to ra, th nghim cng nh thc hin cc th tc xin php chnh ph cho lu hnh sn phm) mi c th a mt loi thuc mi ra th trng. Nu khng c quyn s hu tr tu ngn cn cc i th cnh tranh sn xut loi thuc mi th cng ty dc

WIPO/OMPI

phm to ra hp cht mi s khng c bt k ng lc no u t thi gian v n lc nh nu trn pht trin cc loi thuc ca h.

Nu khng c s bo h c quyn sng ch, cng ty nh nu trn s i mt vi nhng thit hi v mt kinh t do hnh vi chim ot ("free-riding") ca cc i th cnh tranh. Nu khng c s bo h nhn hiu, cng ty li khng th xy dng c "uy tn thng hiu" m hy vng l c th tn ti vt ra khi thi gian bo h sng ch.. Nu khng c bo h theo cc iu c quc t v lut s hu tr tu th cc cng ty dc nh nu trn s khng n lc th nghim trong vic tm kim cc sn phm chm sc sc kho. Nh bn c th thy trong v d ngn gn ny, nu khng c s bo h c nu trn th mi ngi trn th gii c l khng c kho mnh nh hin nay..

Quyn s hu tr tu cng c th gip m rng phm vi bo h n nhng i tng khc nh s biu hin vn ho bt thnh vn v khng c ghi m ca nhiu nc ang pht trin m thng c bit n di tn l vn ha dn gian. Vi s bo h nh vy, nhng i tng ny c th c khai thc v li ch ca quc gia c nn vn ho . L do cc nc ban hnh lut quc gia v tham gia k kt cc iu c quc t hoc khu vc v s hu tr tu bao gm:

To ng lc cho cc hot ng sng to tr tu khc nhau thng qua vic dnh s bo h cho cc thnh qu sng to; Dnh cho cc nh sng to tr tu s cng nhn chnh thc; Xy dng c s thng tin c ngha quan trng; To iu kin pht trin c nn cng nghip hoc vn ho ni a v thng mi quc t thng qua cc iu c quc t quy nh v ch bo h a phng.

Trong phn tip theo ca Kha o to ny, chng ta s ln lt nghin cu v tng lnh vc ca quyn s hu tr tu c phc tho trn.

WIPO/OMPI