Professional Documents
Culture Documents
AM 1 uair 30 nimad. TREOIR DIARRTHIR Scrobh dUimhir Lrionaid agus dUimhir Iarrthra sna spsanna chuige sin ag barr an leathanaigh seo. Scrobh do fhreagra sna spsanna chuige sin sa cheistphipar seo. Freagair gach ceann de na 3 cheist. T larscil SO ar fil duit le hsid le Ceist 1. N scrobh do fhreagra ar an larscil seo. EOLAS DIARRTHIR Is 126 an marc iomln don phipar seo, le 6 mharc ar a mhad ag dul do chaighden na cumarside scrofa. Lironn figiir idir libn ar thaobh na limhe deise de leathanaigh na marcanna at ag dul do gach ceist n do gach cuid de cheist.
Don Scrdaitheaoir amhin Uimhir Ceiste Marcanna
1 2 3 CCS
Marc Iomln
G362H6
1550.03
[2]
G362H6
1550.03
[Turn over
(v) Agus fianaise n larscil in sid agat, luaigh 3 fhth a measfa Christchurch mar it tharraingteach chun cna inti. 1.
2.
3.
[6]
G362H6
1550.03
(b) Dan staidar ar For 1 ina dtaispentar pirimid daonra don RA agus do Christchurch in 2001. Freagair na ceisteanna a leanann.
Aois i mblianta Fireann 48.5% 90 agus nos m 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% Baineann 51.5%
10% 8%
8%
10%
Pirimid RA
Aois i mblianta Fireann 47% 90 agus nos m 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 6% 4% 2% 0% 2% 4% 6% Baineann 53%
10% 8%
8%
10%
Pirimid Christchurch
Foinse: www.statistics.gov.uk
For 1
G362H6 1550.03
[Turn over
[2] (ii) Luaigh, ina n-iomline, dh dhifear idir an struchtr daonra do Christchurch agus an struchtr daonra don RA. 1.
2.
[6] (iii) Luaigh, ina iomline, mbhuntiste amhin at ag tr a bhfuil a ln cleithinaithe aosaithe sa daonra aici.
[3]
G362H6 1550.03
(c) Dan staidar ar For 2 ina dtaispentar dileadh dhaonra an domhain. Cuireann s seo as a riocht , an mhid at i limistir threolaochta.
Iarthar na hEorpa 385m
Meirice Thuaidh 298m An Menoirthear & An Afraic Thuaidh 276m Meirice Laidineach & An Chairib 485m An Afraic Fho-Shahrach 596m
An Aigine 23m
Eochair: Seasann gach siombail do 20 millin duine. Tugtar daonra gach rigiin ina mhilliin.
Foinse: Geography in Focus, Ian Cook et. al. Causeway Press, 2004, p.21. ISBN 1873929919
For 2
[3]
G362H6
1550.03
[Turn over
(d) I gcs limistir ainmnithe a bhfuil dls seal daonra ann luaigh, ina n-iomline, toisc fhisiceach amhin agus toisc eacnamaoch amhin a mbonn ifeacht acu ar dhls daonra an limistir. Limistar Ainmnithe ___________________________________ Toisc Fhisiceach
[3]
G362H6
1550.03
(e) T br breise chur ar acmhainn fuinnimh an domhain i ngeall ar an daonra bheith ag fs. Agus sampla in sid agat, mnigh an fth a gcaithfear cur chuige inbhuanaithe a fhil i dtaca le dshaothr agus di acmhainn de.
[8]
G362H6
1550.03
[Turn over
G362H6
1550.03
(a) Dan staidar ar For 3 ar larscil scitse chun suomh tionsclaoch istigh i mbaile Puerto Ordaz, Veinisala, agus sa limistar mguaird a thaispeint. Freagair na ceisteanna a leanann.
Go dt an csta thuaidh
Abhain
n Orino
co
Go dt an Cholim
Ab
Damba Guri
hai
nn
Car o
ni
Go dt an Bhrasal Eochair: Baile Puerto Ordaz Bithre le huimhir rid Damba agus taiscumar
Foinse: Promhscrdaitheoir Fionse: Promhscrdaitheoir
MEIRICE THEAS
Stisin cumhachta hidrileictr Muileann iarainn agus cruach Monarcha almanaim Limistar mianadireacht amhiarainn For 3
G362H6 1550.03
10
[Turn over
(i) Ainmnigh an abhainn ar a bhfuil an damba Guri. Abhainn __________________________ [1] (ii) Ainmnigh dh thionscal at suite in Puerto Ordaz. 1. __________________________ 2. __________________________ (iii) Is ioma comhlacht at i ndiaidh infheisti in Puerto Ordaz. Cad a chiallaonn an tarma infheisti? [2]
[2] (iv) T buntist ag tionscail as a bheith suite in Puerto Ordaz. Agus For 3 in sid agat, mnigh an digh a raibh gach ceann de na tosca seo a leanas ina gcuidi ag tionscail bheith suite in Puerto Ordaz. An damba Guri
[2]
G362H6 1550.03
11
Amhin (b) Dan staidar ar Tbla 1 ina dtaispentar eolas irithe ar an 12 chomhlacht isScrdaitheoir fearr sa Marcanna Athmharc Bhrasal thaobh dolachn de. Freagair na ceisteanna a leanann.
Tbla 1
Rang Comhlacht
Tr ina bhfuil an cheanncheathr An Bhrasal SAM/ An Ghearmin An Bhrasal An Iodil SAM RA An Bhrasal RA An Fhrainc An Bhrasal An Bhrasal An siltr
Gnomhaocht
Dolachin i mbilliin $SA 21.0 9.7 8.6 6.1 5.9 5.3 5.2 4.3 4.0 3.7 3.5 3.4
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Petrobras Autolatina Dileadh Petrobras Fiat autos General Motors Shell Eletropaulo Souza Cruz Carrefour Furnas CESP Gessy Lever
Ceimicein/ola Gluaistein Breosla Gluaistein Gluaistein Breosla Leictreachas Tobac/biotille Ollmharga Fuinneamh leictreach Fuinneamh leictreach Slinteachas/ earra maisochta
Foinse: www.pangea.net
G362H6
1550.03
12
[Turn over
(i) C mhad den 12 chomhlacht is fearr sa Bhrasal a bhfuil an cheanncheathr acu taobh amuigh den Bhrasal? _______________ [1] (ii) Is corparid trasnisinta (TNCs) iad cuid mhr de na comhlachta is fearr sa Bhrasal. Breac cuntas gairid ar bhuntiste amhin agus mhbhuntiste amhin a bheadh ann do Thr i mBal Forbartha (LEDC) amhail an Bhrasal mar gheall air seo. Buntiste
[2] Mbhuntiste
[2] (iii) Ainmnigh corparid thrasnisinta (TNC) amhin a ndearna t staidar uirthi agus luaigh, ina iomline, fth amhin ar athraigh s an suomh aici Thr Fhorbartha (MEDC) go Tr i mBal Forbartha. An Corparid Trasnisinta
[4]
G362H6 1550.03
13
(c) Dan staidar ar For 4 ina dtaispentar patrn rta bsmhaireachta naonn i Meirice Theas. Freagair na ceisteanna a leanann.
Veinisala An Ghuin An Cholim Menchiorcal Eacuadr An Bhrasal Peiri Suranam Guin na Fraince
Tropaic an Ghabhair Eochair: Rta bsmhaireachta naonn (in aghaidh 1000 breith bheo) 5099 2549 1024 < 10
An Bholaiv Paragua
An tSile
An Uragua An Airgintn
Foinse: Promhscrdaitheoir
For 4
Scrdaitheoir Amhin Marcanna Athmharc
(i) An t-eolas thos agus an eochair in sid agat, comhlnaigh an scth don Airgintn ar For 4. An Airgintn 17 in aghaidh an mhle
[2]
G362H6
1550.03
14
[Turn over
(ii) Rta bsmhaireachta naonn i Meirice Theas, cuir sos ar an agslacht iontu mar a thaispentar ar For 4 .
[4] (iii) Is tscaire sisialta ar fhorbairt bsmhaireacht naonn. Ainmnigh tscaire eacnamaoch amhin dfhorbairt agus luaigh, ina iomline, an fth a gcaithfear an d chinel de thscaire a sid le forbairt a thomhas. Tscaire eacnamaoch [1]
[3]
G362H6
1550.03
15
Amhin (d) Dan staidar ar For 5(a) agus ar For 5(b) ina dtaispentar athruithe maidir Scrdaitheoir le Marcanna Athmharc margadhphraghas caife. Freagair na ceisteanna a leanann.
250
200
Praghas Price Caife of Coffee SA (Centanna cents in (US aghaidh per 500 500 g) g)
150
100
50
1970
1980
2000
106 Praghas 100 Price of Caife Coffee SA (Centanna in aghaidh (US cents 500 per g) 500 g) 50
Margadhphraghas Market price
Meith 2004
Iil
Ln
MF
DF
Fea
Mar
Aib
For 5(b)
Foinse: www.cafedirect.co.uk
For 5
G362H6
1550.03
16
[Turn over
(i) Cuir sos ar na hathruithe maidir le praghas caife ar mhargadh an domhain in For 5(a).
[3] (ii) Agus For 5(b) in sid agat, mnigh an digh a raibh an praghas Chir-Thrdla ina chuidi ag saothrir caife i dtortha i mBal Forbartha Mheitheamh 2004 go Bealtaine 2005.
[4] (iii) Cuir sos ar bhuntiste amhin at ag Tortha Forbartha i ngeall ar Chir-Thrdil.
G362H6
1550.03
17
Laghdaigh Laghdaigh Athsid Athsid Athchrsil Athchrsil Athshln fuinnimh Athshln fuinnimh Discair Tacaocht pholasa Discair
An Chimilacht Fuollbhair
Foinse: Arna chur in oiriint as Belfast Telegraph Supplement ar a tugadh Reduce Reuse Recycle
For 6
[2]
G362H6
1550.03
18
[Turn over
(ii) Luaigh, ina iomline, digh amhin nach bhfuil bainistocht inbhuanaithe fuollbhair ann faoi lthair.
[3] (iii) Bonn s ina chuidi inbhuanaitheacht a fhorbairt i gcathair m bhonn an trcht rial. Ag tagairt do chathair ainmnithe a ndearna t staidar uirthi, cuir sos ar bheart amhin at in sid chun an trcht a rial. Cathair Beart
[3]
G362H6
1550.03
19
(b) Dan staidar ar For 7 ina dtaispentar limistar fo-uirbeach in Melbourne na hAstrile (Tr Fhorbartha). Freagair na ceisteanna a leanann.
Oifig
Ramse
Sri d
AN ASTRIL
Melbourne
Foinse: Earthworks 1 le John Widdowson, 1114 Geography Project. (1998) John Murray leathanach foilsitheoir 45 ISBN 0-7195-7070-0
For 7
G362H6
1550.03
20
[Turn over
(ii) Luaigh, ina iomline, buntiste amhin agus mbhuntiste amhin as bheith i do chna i limistar fo-uirbeach.
[6]
G362H6
1550.03
21
(iii) Ainmnigh cinel amhin eile de limistar cnaithe at i lonnaocht a ndearna t staidar uirthi. Dan cur sos agus tabhair mni ar a shuomh. Ainm na cathrach Suomh
[5]
G362H6
1550.03
22
[Turn over
(c) Bonn limistir uirbeacha ag athr i gcna. Maidir le limistar ainmnithe i gcathair a ndearna t staidar uirthi, luaigh ina iomline fth amhin a raibh athr uirbeach inti agus breac cuntas gairid ar dh ifeacht a bh ag an athr. An chathair __________________________ An limistar sa chathair __________________________ An fth leis an athr
ifeachta
[8]
G362H6
1550.03
23
(d) Dan staidar ar For 8 ina dtaispentar an patrn lonnaochta in Yorkshire Thoir, Sasana. Freagair na ceisteanna a leanann.
Ab
ha
inn
Hu
mb
er
Eochair:
Scla
Sridbhaile (daonra <10,000) Baile mr (daonra 10,000100,000) Cathair (daonra > 100,000)
T Talamh Farraige/ abhainn
Foinse: Earthworks 1 le John Widdowson. 1114 Geography Project. (1998) John Murray leathanach foilsitheoir 48 ISBN 0-7195-7070-0
For 8
G362H6
1550.03
24
[Turn over
(i) Agus an t-eolas ar For 8 in sid agat, comhlnaigh Tbla 2. Tbla 2 Cinel de Ionnaocht Mid an daonra Lon iomln ar an larscil 1 10 000 100 000 10 Holme [6] (ii) Luaigh, ina hiomline, digh amhin a bhfsfadh Hull ina cathair mar gheall ar an suomh at aici. Sampla
Cathair
Hull
[3] (iii) Luaigh, ina iomline, fth amhin a bhfuil rimse beag tionchair ag sridbhaile.
[3]
G362H6
1550.03
25
26
[Turn over
Cuireadh isteach ar chead chun an t-bhar cipchirt uile a atirgeadh. I gcsanna irithe is fidir nr irigh le CCEA teagmhil a dhanamh le hinir cipchirt agus beidh s ssta na hadmhlacha sin a fgadh ar lr a chur ina gceart amach anseo ach a chur ar an eolas.