You are on page 1of 128

~

<"

..

u ~ , (' 0;)4 )

.,

~.

OBRAS

\~

DEL E X e E L E N te P'oeta Garci Lafio


dda Vega.

1
f:~ i.:.}

,~ Con Anotaciones y enmiendas deL_ Li ce nciado ~ ra ;ci~o Sa!1ch~;~ -: /-, Carheclrat!co de h.hetorll;t;l:; -( -ti en Salamal1ca.{~[,'

'~~7

, --,
"

-, Dirigid.trd lt/uyU:t/!-re ("lior Licccido DOIl Dirgo Lopez de C;uiiiga )' S;Jto
mayor.

Con PriuileEi0. ,,-En Salamanca

.,

E L RE Y.
Orquato por par .. t ft . re de vos Franci ,~ ~S"f; [eo Schez cathet -'--~~~. dratico de rhetori ca en la vniuerGdad de Sala mca nos fue fecha relaci if por cxplares dntiguos allia.des emcndado, y refritl1ydd f,las obras de Gaed l:~fo:que Idl:allan.muy corruptas,y vi .ciofas , y auiades declarado ~muchos lugares obfemos q :no fe entendan, como fe cn .: tederia, por las emendacio nes y e[colios de que hacia; des pre[entacion,con el ori1: ginal enmdado,en los quai les mofirauades y tray;tdcs, ;.1 . - A 1. todos
I

~~~;;

~ :1

todos los lugares.de poetas, I .. Latinos,yGriegos,Italianos, : ligenci, l Li prematicapdr " y Efpaoles', de losquales l~ ~ n~s agora nucuamete fceha. auia [acado, el dicho Garcll, d[pone , fue acordad,) que Laro, y 105 aua imitldo en : debjamos mandar dar cfl:a rus obras, y auiades a.adido 1, nueO:ra cedula en la d.icha ra orros [onetos [uyosq no efia i: zon pOr la qua!, os damos li~ uan im prelos,y al propoGeo : ceneia, y facnlead para qu,e dcllos'tros[onetos,y cado- ,vos o la perfona que vuenro nes honcCtas y guflo[as, en poder eq)ecial pala ello rulo qual auiades pafTado mu- :iucre, Y no otra ;Iguna, pocho trabaj?, [Llplican.do n~s 'jd:qs ymprimireymprin':ly.s os manda!emos dar hcenCla :el dicho libro que de [u [o le p~ra lo imprimir con priuile \hazc menci con bs dichas gio de diez aos, o como la: adiciones, e anot:l.ciones en nue-fha merced fnefTe, lo ql caos l111eftros'rcynos pOrIi vilto porlos de n uearo Cau po y cfpaco de Ccys' aos, pri fejo. Por qu~nto en el dIcho meros [aui'res que fe cueahbro 1 enmiend3s) a!1oracio- t del dl~de la fecha dccfh 1.cs~y adiciones, fe hizo ~a di mi efira ced ula en adelte [l.)

!.

'.

>.

ligen:pena que qualquier per[o~ A 3 na


,

nao perCOllas qGn tener pa~;delos dichos Ceys aos lo era ra ello vuetro poderlo im-:iays a nucfho conCejo,juma primieren o vendieren con ': mce con el original que en
las dichas emiendas anotafue villo,q van rubricadas ciones e adiciones, pierdan todas las ojas,e 6rmado a16n toda la impre[sion que hizie ,: del de 111J.n Fernadez dcHer ren o veniierel1, y los mol- : rera,nucfho e[crluano de ca des e a.parejos della,y mas in ~: mara de los que rdiden en curran en pena de cincuen-i el l111etro conCejo ,para que ta mil maranedis) por cada. ,. fe VC:l fi la dicha y m prc[sion vez que lo ctrario hzier,: ella conforme al original, '! la q llal dicha pena, [ca La. ter- l' fe os de licencia para lo pocia parte, para la nucha ca- der vender tarando fe en el mara y 6.[co , y la otra tercia. i nue1:ro conCejo el precio a parte, para la perfona que lo '; fe ouiere de vender cada vo ~curare)y la otra tercia parte, :llumen ,Copena de caer e yn para eljuez q lo femenciare, ~ currir enlas penas ctenidas ctatoquetodaslas vezesq ~ enla dicha prematica,.)' lelo ouieredcs de hazer impri ~ yes de llue1:ros reynos, e ma mir, duran~e el dicho tipo damos aJos de 11ue11:ro con. ~~1 A Ajo . rejo

:el

'1

1 e
{ejn 'e a otras qU:11cs qt'licr .in-

fbcias dcllos gUarden, Citn~ ) xi Calueti Stellx ad Petrum Ferdl

~x Encomio Io.Chril:oph~,
. nandum Cabreram Bouadi~ llamo L ib .1111.

plJn;y exccureneih 1111cflra

ccdl1la, v'lo enclla crenido. D;da .~~ Aranjuez a vcynt~ ;~ y ochoc!i;ts dcrmesdcHcne ; ro d~. [57+ a'nos.

Yo d Rey.
Por manda.do de fu .1.1.'1 g'cfb.d.
Antoni de
,

i!'-l..Pha:bi~crcafr4Iid,dt'curqjM4rt;' i(p;Hl<f,gj IYTIC,fidiF1j TciiC


rillCt'pUlon

Vis tr Garcia LafTefd/lSCdnOri


eh'gis callc{Pbilet&

Eralo.

oi, uel tlumrr.f tuf T ibuiie~ ; 2.!:i"m .hro (.tpidr occidifF' uidit l'i UiI.l Carolui in uia ex jllpt'rbtt ifur)'C'. Hic Flerida candidof, at~ ph,fli~

~'lormor,rt uirid Napa:..t flf'llit:

" :,~Luxlt cerrlila N a ,atq; Orcas: JPloraui t(1; Dr)' as:/ u/ tq; morlflla Lafi /Joblls ,incl,tiq; V atis

AEgri Carolus"arduamq; turre,. . ExpHgnaliit:t't 4ftei ferocf'S ,:, Gallos [11 ppudo ulrimo imperauit.

:-j
11
~j

~
~.\.

<~

':1

DE
l'
\f,

$ONcTO

FRANCISCd

"e Figueroa a la muerte de,


!.~ vn hijo de Garci Laffo de la Vega

;i
i~

que muria corno fu padre en IJ guerra.

,Ir
" "

que produxo j.tmas fertil trrrelJ~ , tierno pimpollo y.. de florcs lleno j y ~par de otr4qualquier pttaglorio[,,~ i ~I rnifmo ui:mto 41r410 y telnpcfiuo{o , que' tu tronco,tan kxos ,lel amcllo ;, p trio Tajo, t-rranco, por prado dgen ~ te' dt[17o;o eOIl [opIo prefuro[o. un4 mi[rna t.tmbim piadora m>1M 1, ostr4[pu[o t'/I rl cido,4 do IM flor('$ , d'ambar !J.w pro:luzido etemo frllto. , No odIare, como fr;.~!!' ,':1 mundo clllunti ntctrconfJgrt'l1i ,tlt,)', ':~'c~C,$ olort'h (l .. l~' '. ",';':, ,",I'" '11""'''' '-~I~roHO".c:;,: ... " .,.,c,.;" ...

~O D~l rDOllfMl dlt",

y ItUl 17 crmorti

'1'"

:i' OBltAS DEL EXCELEN


, FE P O E T.A G A Re 1
"
~,

L A SS

D E LA

V :& G A.

~e nueuoco~regidas 'j emendaddspor


~)

I
/'

nunca fe han itnprefTo.

un original de mano muy antiguo;y aadidas algunas obras {uJas que

soN

.f.. T

o. r.
J.

Vando me paro a contplar micl1:ado, r a ver los pairos, pordo me'han traydo, ' fallo, (rgun por do anduue

perdido, a m, ayor rnalpudiera auer IIrgado. as quando ddcamino ello oluidado, ': a t:!.nto malno fe por do he venido: ' . ~ fe que me acabo,y'mas he yo flOtido i, ver acabar. (amigo mi cuydado.

r
~ '.

~ciue

1,

,.5

Yo

O'B R A S D ~ ! G A Re 1 L A S SO. q. Yoac3bsr~,qu( me entrrguc fin 3rt~ ~r qualquirr mal pudiera Cocorrerme a quien Cabra perdcrme,y zcabat me rcon veros yo,reora,o efperallo fi ellaquifi.erc, y aun f<lbra querello. ;\Ji efperallopudicra fin perdc110. ~t pues mi voluntad puede ~natarme'Nas de noveros,ya para valc~mc,
la fuya,queno es tanto de mi parte. pudndo,quc hara fino ha:z:ello~ ([noes morir, ningunremcdlo hallo:

r y fi eflolo es, tampoco podre auello.

S O N .E T O. 1 l. ( , S O N .E T O. 111 l. t.nfinavuefrras manoshcvrnido,' Yn ratofcleuantami eCpcranfl do fe que he de monrtan apre.tado, .; i mascanfada de aucrCe leuantado, que aun a"uia~ con quexas mi cu,vdadiltornaa caer,y dcxa(mal mi grado) <.c~mo remedIo) me es y;c!efe!ldldo. i;, libre d lugar a la dcCconfjan~a. MlVldanofc cnque fe ha foficmdo. ~ien (ufrira tan arpen mudanra ii no es en auer fido ro guardado ,'; de1bim alm;l~o cara~oncanrJ.do para que Colo en mi fuetrc prouadG . esfuerfa en la mi(eria de tu (fiado: quanto corta vn e(pada en vn rendido." que tras fortuna {u ele aurr bonanfa. Mislagrirnashan fidoderramadas f " o mermo cmpredere afuer~a de ~1"a\os dondda(equedad,y la afper~za " rpcr vnrnonte,que otro no rompIera. dieron malfruto denas, y mi fuerte. ',de mIl inconucnirntes muy: efpetro. llaftcn las que por vos teng? I!or~das,_ r ' " uertc,prifion no pueden,m em~ara\os no os vcngueys mas de mi ~o In ft;qz" quitarme de y r a vnos comoquiera allao$vcngadeora,conmlmuutc., dnudofpiritu,o hbrc en carne y hufl6 , (fo.
oS

, La mar en m(~io,y tierras hede;<ado .tr.:ripto rfi:a en mi al~ta vucfiro geno. 7 de quanto blen.cuytado,yot~nla:: y quanto yo tfcrculrdc vos detrco: )' ymdo mcalcxando cada dla ~~ vos (ola lo d"creuiftcs,yo lolco gCl'ltes,cofiumbrcs.lrnguas he patfackl,~ tan folo,q aun drvos me guardo en eflo. Ya de bolucr C~!()y def?nfiado: nefto efioy y fiemprc.cftare pucfio, plenfo remedl?s en mi fantalia: . " q aunij no cabe rn mi quito rn vos veo. y c1que mas cierro pero,es aqUddl31\I, de tanto bien lo que no entiendo creo. cueacabarala vida y dCllydado. tomando rala fe por prcfupudl:o.

O N E T O.

1 II.

,,s O N .E T O.

V.

i
I

1)(

1\

~~;

'

Yo

o BR AS G A.R e 1 L A S S o z Yo nona{ci fi no para quereros; MP auialuradonunca. mas met.en.Jlc mi alma os ha cortado a fu medida:' I~ (a poder mio y a mlconfentlmunto) por ha,bito dd alma m iflll a os qUiero.l,it'l-en otro tal ~eligr,O. e,olllo v,ano, , Q,gan te tengo confielTo yo deueros: Iias cjd qu'e ven e no podr.e valcrm e: por vosnafci,por vos tengo la vida. ~'.y en dIO no voy con tra e~ )ural.nm to: l'0rvoshede morir,y por vos muero. : ,q ni es como los otros ,ni en mi mano.
S O N f, T O.i V r. S O N f, T' O. VIII. Por afperoscamino~ he llegado ~ aquell~ vifta pt,'ra yrxcel.ent~,. t'o" , a parte,que de miedo no lile mueuo: ::./ !a[en,(pmtus V~uO~,! cn_cl!d.dos. y fi a mudarme a dar vn pa{fo prueue!. y /iendo por mIso)osrecebldos .~)no paran hal:ad?nd~ el mal fe fitOtC". alli por los cabellos roy tomado. Mas tal eftoy, que con la muerte alIado Ehtranfe en el cammofacIlmente:. : "por do Josmios,?c tal calorn:oUldos burlO de mi viuir conelo nueuo: 1: conozco lo m rjor, Jo l' eor aprueuo ,{alen fuera de mi, como perdidos, o por coftumbre mala, opor mi hado.,' llamados de aquel bien, j erra ~refentc. Por otra parte el breue tien:',po .?lo, ~uf~,n,tt.,t!, mi immoriala imagl~o: y el errado procr{fo de mIS anos ,rn')Sfplntus,penfando que'la V13n, . ~n. fu ~rim.er principi?, y en fu rnedio,~k.f( mueuen,v fC'Ch~ienden /in medida. MI lI~(Jna(Jon (con, qUien ya no por fio)JtIas no 1ta1landofacll dcammo'~ la mrta muerte (fin de ta~tosdas) r que los fuyos (nt.rando dctrnI~tI, rnehazen defcuydar qe maemedio,;,' ; rebintan por fa!lr do 110 ay alIda
.1

DEI
.:;

,q

. , S 0 N t: l' O. IX. Nop i erda mas qjen ha tanto p~rdido: Seora mi~;fi 'yo;de vos aufen te. JI hafre te allJor lo qUt ha por mi pa{fado, ' end1:a Vida turo,y no mClnucrC', valga lIJe agora,nuncaauerpro~ado' :: pareCf me qucoffendoalo q os quiero, , ~.ddencrllle deJo que hasqumde. y al bien de quegozaua en fel" p;crcntc. 'ru t~m.Plo, y fus paredes he veftido 'Tras cfie luego /iento ?tro accidenu: ' ,de nusmojadasropas,y adornado:' y es ver qucfi de VIda defcfprro . comoacQnte(t a quien ha,yaef~apadc\ yopicrdo quanto.bien vicn~o os"rlptro libre de la torm~nta,en quefe VIdo. ,y afsi rftoy en miS males di f:rcnte. ~b, B3 ~

SO N

f,

T O.

VI 1.

BItA SD F: .' A R. L A S SO. ..En'ena diferencia mis Cl'ntidos lbexad Vn ra to la lauor ,al~and.o combaten con tan arpera porfia, iP vudl:rasruuias cabefls 3 mirarme, que no requ~ hazerme en ~~l tam;i~ (y no os detdreys m~cho.r(gun andO) ~~e o nopodrcysdelatl:lma,cCcucharme. Nunca tntrefllosveo fino renldos: );: o conucrtido en agua aqulllorando. de tal arte prlean noche,y dia, que falo fe (onciertan en mi dao. r, I'0dreys alla de trpa<io conColarme.
t l

m e

e!

S O N E T O. XlI. O du1ce$ rrendas,por mi mal halladas: $i para refrenar cfte ddfeo


dulccs,y alegres quando Dios qucrial ::- loco,impofsible,vano,temerofo, 1, y guarecer devn mal tan pellgror juntas eftays (~Ia memoria .mia. y con ella en mi muerte conJuradas. 1" t rsdarme a entender yo lo q no creo. ~itn me dixcra.quando las pafadas '!'No me aprouecha verme qual me veo horas en tanto bien por vos me via.' o muy auenturado,o muy medroo. que me auiadcsde feren algun dia ~n tantacontufion,que ya ..oofo con tan graue dolor reprtfentadas~ fiar cima1 de mi, que lo porreo Puesen v~ahora 'unto melleuaftCf "Q.!Je me hade aprouecharver l:Il',ntura 14todo el bit, que por terminas me ditlt de aquel.que ron las :Ilasderrctldu .Ileuam e j unto ti mal que me de:c:afres, ::- uy do,fama y nombre al mar ha dado~ Slno,fofpechare$lue mfpufifles h~i la ddquc fu fueb.().Y Culocura en tantos bienes, porque defeal1:u :' llora cntre aquellas plantas conondas verme morir entre memorias trifies. : a penas en el agua resfriado!

S O N E. T O.

X.

~.

O N E. T O. X r. S O N E. T O X lit. Hermof<ts Nynfas,que tntIrio metida. A Daphilc yalos bra{os le crrcian. contrtltas habitays en las moradas - y tnluengos ramos budtose moflraull: Ir de rduzientes piedras fabricadas, I en vtrdcs hojas vi que fe tom~uan 1; yen colu03s de vidrio foftenidas: los cabcUos,quc el oro er~urccl.n. Agora etl:eys labrando tmbeuecidas, De arpaa cort~~a fe c~br!ar. 0. o texwdo las telas delicadas, los tiernos nllcbros,q au buHedo eitaua. agora vnas con otras apartadas, los blancos pies en tierra fe h,incauan, ' yen torcidas ray;;es fe bolulan. contandoos 10$ amores,y las vidas: DeX31" B 4Aquel,

OBRAS .Q.E Aquel que fue la caufa de tildaio, a fut'rfa de llorar crecer ha:zia cft~ arboI,quc conlagrimils regaua. O mJfrrable e fiado, o Illaltamaiio! que con llora!' la,crezca cada da la caufa, y la razon ,porque lloraua!

~~ Porque 110 ablandaralll! trabajara

GARCILASO.

vida, m mIlena y lagnmas. paffadJ,

'f

"

vncera~on ,omigo mdurccido~ . Con maspiedaddcuria (ff efcuchada la voz deI que fe llora por perdIdo, que ladcl"lue perdio, )' llora otra cofa.

16

O N f. T O. XII B. Como la tierna madre,que el doliente hija le ella con lagrimaspidiendo alguna cofa,de la qual comitndo . Jabe q ha dedoblarfe.e1 mal, que tiente, y aquel piadofo amor n01e conliente. que confid~r~ ddao ,que haziendo Jo que le pIde haze:vacorriendo y !l l' la~a el mal, y dobla el accident e. Afsl a n1l enfermo, y loc0 penfamiento qu~ cnfu daiioos me pide,YGI querra':
quJt~Ie elle mortal mantenimiento.

Nasplde me Io,y !!Dr:;c;:d;: di;:;, . tan~o,que quanto quiere le confirlHO, olUldanclo fu muerte y aun la mia.
SON.E TO. X V Si qucxas,y lamentos pueden ta~to 'n que enfrenaron el curfbde los do; y en los defirnos montes,y fombrios los arbol.es mouicron con fu canto, SI conufI"tJfron a efeuchar fu llanto Jos fieros tlgres,y peiiafcos frias, ti en fin conlllenos cafos que los mios baxaron a 105 r ernos del efpan to: Porq

O N.E T O. XV l. A la{cpultur:;: dedon Ferna'darle Gu:z:m fu Iw manoA muriode peftiIcia,efido <oeI cxer el to dc,'nuetl:ro Ccf:lr;qtra Fran , . cefes;en Napolcs N las Francefas;rmas odioras, cn contra pudras del ayrado pecho n'i los guardados muros c pertrecho. los tl!"03,y factaspon~oilOrJS., No las cf.;aramu~as peligrofas, '~ ni aqllel fieroruyJo,contrahecho Il~ . de aquel,\~le para Iupiterfuc hecho \ , .; por manos de VuJcano artificofdS, Pudieron (aunque mas yo me ofreca, a losp eJigros de la dU,ra guerra) quitarvn horafola de mi hado: Mas inficion de ayre, en fulovn da (do me quito almdp,y meh~ entifepulta ParthcilOpC, tan lcxos de mi tierra. CANCION. J. S a la region dcficrta, inhabi tabIe 19 por el h eruordel fo1 dCllla fiado, y fe quedad de aquella arma ardiente, o a la que por el ye10 congr~ado,

13 5

Yrjgll~

i'

A R C'f L A S SO 18 ~j yo efioy aqui tendido yriguroCanieuct'sintratabk. / moft&andoos de mi muertelas feales, dd todo inh~bitada d(' la gente, y vosviuiendoColode mis males. poraIgun accidentc ~j aqudla 3marille%,y Jos (ofpiros o (afode fortunaclcfaftrada. <.' alidosfinliccnci:lddu dueo, me fudfedes lIruada, f aquel hondo filcncio no, han podido ,. fl.lpielfe que :lIla vueftra dure%3 vn fmtimiento grandf,n I pequ~o t:ftaua en fu cr uez;, m(luer en vOs,que bafic; conucrtiros al/a os yri~ a burcar,c~mo p(rdido; a fiquiera Caber queroy nacido, llana monr a vuefl:ros pies ttndido.' baftqa aurrfufrido .vueftrafobrrul~, y condicion efquiua tantotiempo,a pef&r de lo que bafto: lcabe ya,p~es ('s tan acablda '1Ut a mi mifmo contrafto, la furr~a, de en quim ha de exrcutarft: dando me a entender que mi flaqueza mira bien,qu,e elamorfedtr~grada ' me titn e en la cftrcchcza ,~ delfo:pues qUICrc que el amante viua \ ~n q efto)' puefto,y no lo q yo cntido: y fe conuilrtaa do pien(c faluarCe. (si que con flaqueza me defiendo .El tiempo hade palfarff: [ Cancionnoh3sdetene:r y de mis males arrepentimiento, ,'! (omigo ya que ver ,en malo o m buenO; confufion,y tormento . tratamecompageno:. fr qucos ha de quedan y dio rurIo) que no te faltara de qUIen lo a-rendas; ~ueaunqufde mimeduclo fi has miedo que me offendas <omo en mivros male sron de otra artt". no quieras hazcr mas por mi derec:ho duc1m( : mas fentiblev tierna parte. A{si palfo la vida crecentando de lo q hize yo, que el mal me he hecho. mattriade dolor a misftntidos: (comofi la que tengo no baftaifc.) S O N f. T O. X V JI. losqualespara todo eflan perdidos /( PenCando que rl camino yua derecho. fino para monrarme a mi qual ando: vine 3 parar en tant a dcfuentura, pluguiclfe a Dios q aqfi:o aprouedufi'C', que:y'maginarnopuedoaun con locura para que yO penfalfe algo de: L1 efte vn rato Catisfccho. vn ratofn mJ remtdio:puts OSVtO El anc ho cam po me parece e!h'echo ftcmpre con vn dcifeo la noche clara para mi ($ e(cura. de pcrfegqir d triftf, y al cardo: adLllce compaia 3marga,y dura. 6 y duro yo

OBRAS

Dl:

l ;

!.

I:

11

,OBRAs"'nE1 Yduro campo de batalla el Iccho~

D.elfueo( ti ay alguno)aquella par'y a razonarcon.vos,o dulce amigo, (ola que es fcr imagen de la muerte drfamarga memoria dtaqu~l dia fe aUJene (o'n el alma,fatigada ; , fn que yo comence,como tefbgo, .En fin que como quieraefioy de arte '~ a poder dar del alm3 vucfira nucua que juzgo ya por hora m (nos fuerte y fabella de vos del alma mia. (aunque mella me vi) la que es palfada. :~

lj~'

1\1

G A R e 1 L A S S O. y con cfte temor mi lengu3 prueua

SONTO.

Si a vuefira voluntad yo[oy de cera,

\: S ONETO.XX, X V I J I . . l Con talfuer~a,y vigor ron c~ncertados,

y por fol tengo foJo v.udlra vi fta, ,! laqual a quien no inflama,ono c0quifia " con fu. mirar,es de fentido fuera, ; De do viene vna (Ora~ (que ti fuera . menos vezes de mi p,rouada. y villa, \: (egunpareqe quea razonrdifta, :;' a mi fentido mifmona creyera.) ~. , :z y es, que yo foy ddexosinflammao, " devueftrardi.cntevift~y encendido tanto que fn Vida mt fofiengo a pmas? '1,'\ M as fi de cerca (oy acometido de vuefir@so.jos,luegOficnto dada i , quajarfe mda fangreporIasvenas~ I I

, para mi perdidon , los duros vientos, qu e cortaron mis tiernos penfamj'entos lu ego que Cobre mi fueron mofitados. .El mal es,que me quedan loscuydados , en faluo dcfiosacontefeimientos: qu e fon duros,y ticn en fundamentos en todos mis [entidos bitn ((hados. A llJ~que por o,tra parte no m e ducIo . (ya que el bienme dexo con fu partida) , del grau~ mal <1 en mi efta de contino: Antescon el m( abra~o;y me conCudo: porque en proceffo de tan dura vida ataj ela largueza del camino.

:q Iulo,dcfpues que Ine parti llorando

O N E T O. X X l. Clarifsimo Marques, en quien derrama de quien jamas mipenfamiento parte, " el cido, quanto bim conoce el mundo: y dexc de mi alma,aquella parte, , fi lIlgran v3Jor en que el fugeto fundo, , quc,aI.'uerpo vida,y fuer~a eftaua ddo, y al claro refplandorde vueftra llama De m] bun a mi mermo voy tomando Arribare mi pluma, y do la llama cfir;echacucnta:y ficntodetal arte , la voz de vueftro nbre alto,y ,pfundo. faltarm e todo e.I bien, que temo en pute fereysvosfolo,eterno,y fin fegundo, que ha de falr;,rmecl ayre fofpirando. " y por vos mmortal quien tanto os ama. B 7 Q.!!anto , Yeon J.

S O N E. T O

x: 1 X.

'1

Q.u2nto de1largo cirio fe deffca,


quallto {ObH la tierra fe procura, todo fe halla en vos de parte en partt~ Yen fin ddolo vos formo natura vna ell:raa,y no villa al mundo Yde V hi;;o ygual al pen(mien to el arte.
~ J Con anfia eftrema de mirar, que tiene

OBRAS

DE

ogrddevudtraalrgrePrimaucra . el duke fruto,antes q el tiepo ayrado . cubra de ni eut la hermo(a cumbre: .' iarchitad la rofa ti vitnto dado;

r'

t
,

c: A R el

L A S S o.

,;

." I'0r no hazcr mudan ~a en fu ,onabr~

todoloD1udarala~dadligcra:

. ',ll!urtrt honor del nom brt dc Cardona decima moradoradrI Parna(o, ::"1 vuellro pecho c(cdido alla en fu ctro. aTanfiUo,aMinturno,alcultoTatro , . y ver fi a 10 de fuera lo de dentro , fublero noble d t immortal corona, en aparencia. y (er ygual (onuicne. ~i en mediodd camino no abandona f.n el purr la vifta:masdetienc: la fucrra, y ti rpiritu a vueftro Lalfo. de vurftra hcrmolura ti duro cncutro por vos me licuara mi olado pa1fo misojos,y no paffan tan a dentro, , a la cumbre difficil de .f.licona. flue miren lo q tIa!ma rn fi conticllt. r.Podre licuar entonccs, fin trabajo, y as i fe quedan triftcs en la puerta '~ (,6 dulcrfon,q '1 curro al a1!ua enfrena.) hecha por mi dolor COn elfa mano, quc aun a fu mi(mo pecho no perdon:r, I por vn cc\mino hafia agoraen xuto \tI patrio l cdehrado,y rICO Tajo, Dondevic1aromiefpenn~a muerta, que dd valor de ru luzimte arena y el golpe q en vos hizo amor en vano non eIrerui paIratooltralagna. \ . a vucftrljl.nombre pague el gran tributa

s O N E T O.

X X n.

S O N f: T O.

XXIIII.

,6 tn tanto que de rofa,v de a~uccn"

s O N .E T O. X X IJ l. le ~u(fira la ,.olor en vucfiro gefio,


con clara luz la umprfiad{erm3:

. ,<

y q vueftro mIrar ardiente, honrfio,


dd 01 o re cfcogio,con buelo prclto, por .eI hermoro cuello,blanco, en hienl). 1 Yl,nlO mucuc,efpar:z;c,y dc{ordena,

1 como renti tus leyes rigurofolS!

jo hado t~ecutjuo en misdolortS.


; (ortafie cl arbol con manos daoras. i y cfparzifte por tierra fruta y flores s :f..npo:oefpacioyazen los amores, I (y toda la dp eran f:l de mis cofas,) tQf nados en ccnixas dcdeofas,

s O N.E T O.

XX V.

Yen tanto que clcabelloqucen la vena

Ce-

)'fordu

}lasquienpodradeftc abito Iihrarr:. ' Y fordasamis quexas,y damorts. uniendo tan contraria fu natura, Las lagrimas que enefta fepultllra. que con dhavenido a collformarf~ . fe VI erten oyen d,ia, y fe vertieron recibe (aunque fin fruto all te (can), Si alguna parte qucda por ventura Haftaque aqudlartcrna nocJlf e(cura , de mi r3Z0tl,pOr mi no ora mofrrarfc: que en tal contradician no (fia f(gura, mecierre aqucfrosoos, que teviercn,l S O N f. T O. X X VIII. dcxando me con otros,quc te vean. Bafean vengado cfhys,cS mm gua m a, S O N f. T O. X X V l. de mi rigor palfado, )' mi apereza: , Echado cfta por tierra el fundamwtO' con que rcprthendcros la terneza que mi biuir canfadofoftenia. de vuel'tro blando cora~on folia. , . o quanto{e acabo en folovn da!, Agora me cafrigo cada dia, r H o quantas eptranfaslleua el viento! l de taldu2tiqllcz, y taltorpeza: O qu;nocioro erra mipenf.lmiento, ,mas eS a tiempo,qu t de n11 baxeza , ,!llande (cocupa en birn de cofa ma! ' correrme, y caftigarme bien podri3. ~ Sabed que en mi perfcfa edaJ,y armado a mi cfperanLa,afsi como a balda, mil vezesla cafiiga mi tormento. conl~lis ojos abiertos me he rendido .Las masve1!es me wtrego: otras rdifto' al ni 110,quc fabeys,ciego, y denudo. 1 De tan hel'mofo fuego conn,unido con talfllror, con vna fuerfanueua que vn monte pudlo encima rom p !11~~~~ ::!:: :::;;; ~Qjj.i1 p regunraao ; o Aqucfte es el delfco que me lIcua ,Coy lo de mas,enlo de mas Coy mudo. a que dclfce tornar a ver vn jia ' aquicnfucramej\1rnunca;,ulhvifto. e A NCION. 1 l. S O N f, T. O. XX yn. \ La folcdad figuiendo, ; I Amor,a~lor,vn a~tto hev:cfJ:do {' rendido a mi fortuna, del pJ~O ~e tu tienda bien cortado, . me voy por los .C;!minosqucre ofrecen: al vefilrl~ halle ancho, y holga~o: : por ellos cfparzlcndo Pero dcfpues dlrceho,y dcfab~ldo;l mis quexasvna a vna al viento que las licua do perfern: Defpues .lea, ~e auerlo conr.'n tldo, . , tal arrcpentllnlcnto me ha tomado, ), pues todas fiEl mrreccn ,!ue pruruo aJgun~ vez,de congoxado,: fer de vos dcuchadas. a romper dcfic pano cfce vefiido. " ni fola vn horaoydas

OBRAS ,DI::

GARCILASSO.

erl'\l

..

.Nas

He

r-

OBttAS ne H t !a/l:ima de Ver que van perdida! por.d?nde Cuelen yr I~s rcmediadu: ~ mlle han de tornar, adonde para fiemprt auran de dl:ar. Masque hareJeora,
~n

tantaderuentura!':

a donde yre,fi a vos no voy con dla ~ de quien podre yo agora valerme en mi trill:ura, f en vos RO halla abrIgo mi querdla~ VosCo!a ,oys aquella, con quien mivolunnd ~eci.be tal engao, t,t,~ '1 vltndoosJlelgar fiprecon midaG , me quexo a vos,como fi en la verdad 'Vuell:ra (ondicion fuerte 'f. tuuitlt'ealgunacuenta con mimllt1'te~;i I.osarbolcs pre(ento :;;;, ~ntrdas dur:u peas t por tdi:igos de .:tuto os he lncublerto: ) .te lo que entre dios cuento ~ podran dar buenas Ceas

'

(11 rnasqulen pude tendra dar concierto del del defccicrto) en contar e I dolor que es de orden enemigo!' nomeden pcna no, por !o que dgo, 'lu~ ya no me refrenara el temor: 'lu len p udi eITe h;rt:rrfe d:: no efperarremrdio y de qllcxar(c. Mascfto me e, vedado

(ea~

'j':""i,

con ti nunca fue anadie defendido: qu~ fi otros han dexado dt publicar rus males, , llorando el mal etbdo a cuehan venido, {cora no aura fido, fino con mtjoria y aliuio en fu to~men te: mas ha venido en mi a Cer lo que fiente de talarte, que ya en mi fantafia no calle, y afsi quedo fufriendo aqucllo,qu e dczir no puedo. ~i por ventura d'liendo alguna vez mis ojos por el procclTo luengo de mis daos, (onl0 que me defiendo de tan grandes enojos (olamrnte ts all con mis tngaosl masvUCrtro, dcfengaos vencen midd'uario 'Y ailian mis defenCas:' no hallo q os he hecho otras oifrnral JI, fino que fiendo vucftro mas que mio, cuife perdermeafsi ' por vengarme de vos (diera tn mi. Candon yo he dicho mas it me miidari y menos que penfe no me pre&untcn masqudodire.

e AR e 1

L A S O.

,on vnas obras tales,

CANCION. m. Con vn manlo ruydo de agua corriente, y datl, ccrca dDanubiovn illa,que pudiera

'er

~,

i'\

(1

OBRAS

DE

ler lugar efcogido. .' : para quedff,anfara., , . / quien como yo efto agora no e{tuuiera: '..do:fiempte Primauera parece en la verdura, fembradJ de las flores, hazen losruyfeores renouar.d plazcr,o la triftura, con fus blandas querellas, ' : ' . que tlunca dia ni noche edran dellas.' Aquieftmu,: yo l'urfio; ': . , oCpor mcordczillo) .,;, p~cro,for\ado,y (glo tn tierra agena. blenl'ucdcn haztr efio . en quien puede (ufrillo, yen quicnrl a fi mifmofe ,ondma. tcngofola vnapm". f mu ero dcftcn;aclo, y n tan ta clefufnturll . '. , . ijue pirnfen por ventura' . qUe juntos tantos males rile hi Ilruado! yfrvo bien, que muero porfolo aquello, que morir dpero, El cuerpo e{l:a en poder, y'rn manosde quicnpuede hazer a fuplazer lo que 'luifiere: mas no podra hazer, .) que mallibradogurde, JIljentrasde mi otra prenda no tuuiere: quandoya e1malvinicre, . y la poCuera (uerte, aqu me ha de hallar rnel

en el mifmolugar, que otra cofa mas dura que la mu!rte me halla, y me ha.hallado y e{l:o'fabe muy bit: qui .10 ha pr~>uzclo. No es necdfarioagora , hablar mas fin prouecho. necefsidad muV apretada: que es l'ucsMfidoen vn hora todo aquello deshecho en que toda mi vida fue gaftad~ , y al fin de tal Jornada " pr(C~m.en de efp.antarmc:

o A R e 1 L A S S O.

mi

:., :~..' fepan qu~ ya no puedo


:.

morir,fino fin miedo: que aun nuca que temer quiCodexarm'c . ladefuenturamia, t j: que! bien,y ti miedo me quito en vn dia. '~iDmubio,rio diuil1O, :~ que por fieras naciones vas,con tus claras ondas difcurrien,do. pues no ay otro camino, por donde mis razones ' vayan fuera de aqui,ftno ,orrend, por tus aguas,v fiendo enellas anegadas, . fi en cifa tierra agena pul' tu defierta arena de alguno fueren a la fin h~lladas. entierre las;fiquiera , po~qU( fu error fe acabe en tu ribera. Aunq~e en el agua mU'cras, : ,~ncoJ:1,no hasdc ljuexartc. que

... '

'1
~
I ,

,
11

n I

1,

mirazony juyzio bien creyeron guar.:iar me como en lospaCfados aos menos vida tuuieras de otros graues pflIgros me guardaron: fi _vuirra de ygualartc mas quando los paffados compararon cootra!,q{e me ha muertocn Iahoca con los que venir vi eron ,no [abian ' Iluien tiene culpa en elto lo que hazcr de i ,ni do mct(rf~. a!la lo entcnolcrasdemi muy preno. que lurgo empqo a verfc lafuer~a y el rigorcon que venian: A.NC ION. 1111. .' masd.c pura vergucn~a conftreida 1:1 :(perezade mis males quiero ; (on tardop.alfo y cora{on medro(g .ue fe mud1:rc tamben en misr.a%oneS : , al fin ya 1111 ra:zon faho al cammo. como ya en ~oseifefos fe ha monrado, !, quanto era el enemigo masveno llorare de mi mallas occaione5.~ fanto mascl rccdotomcrofcs {abra e.l mundo la caufa porque mUero le moftraua rl pdigro de fu v: id3 , y monrtalomenos umfdfado. " penfarcneldolordcfervtnClda pUts f"y porloscabcllosarraftrado 11 fangre alguna ve:z: le calentaua. de vn tan ddatinado penfamiento 1 mas el mifll:o temor fe la. cnfriaua. que por agudas pea.s peligroras ' tftaua yo a mlr3,r,y prItando I'0r matilS rfpInofas en midffcnrJ mi razon eftaua corre con ligereza mas que tI vict\to canfday en mil pal'tuya herida: baando de i fil~greJa(arrrn: ,~ yH{tnbVrr yoqui~ dendtr,emcdincitaua. J11 a cr como e"aua cuean o Y pan masue f paclo atormentarme l' 11 '1 llt alli qucdaffe mi razon vencida, lIcua me alguna vri por entre Itores Jlunca en todo dprocdfo de mi vida a d:) de mis tormentos y dalorn drfcanro, y dellosvcgo a no acordarme: coCare me cumphoque delfC'alfe ' tan prcfto comoaquctl:a,qucala hora ,... masela m3Sdercanfo no Ole c(pcra antes como me vee dcHa mantra' fe rindio la tora, l y al fieruo con fintio que goucrnafi"e (on vn nueuo furor y deCatino torna a(rguir el afpero camino. yvfalfc de la ley dd vencimiento: No vme por mis pies a tantos daos entonces yo fcntime faltead" fucrfasdc mideftino me truxcron; de v!,a vcrgucn~alibre y generorll, Y. a laque me atormCta me entregaron: ,gmmc graucmcntc que vnacofa

OBR. AS Dt que yo he lIlirado bien lo que te toca:

e A R. e t

L A S SO.

le

"

1:

:u

nirazoA

tal

o TI R A S D f, G A Re 1 L A S 2; tan fin "azon vuiclfc lifsi palfado, aea dentrode mi: porque a.lI! veO Ii!rgo fiauio el dolor al cornmcnto vn .:ampo Heno de d~f,()nh,"n p. ;8 de ver ~rrYno en mano de quien cut murfir me el efp eranap que IIIt da v id.. y nmerte c~da di a, de lexos fu vefiido y fu meneo, _ y es la mas modrrada ~lranJa. . masvcrfu rofiro Ilunca me (Onllen!.:: 5 y Los ojos cuya lumbre bIen pudiera torno a llorar mis ~os porque Cl1t1c'o tornar clara la noche trnebrofa que cs vn crudolinaJ e de tormento y ef,urccc el ioI a medio da, para mataraqudque ~fia fcdcn.l'~ . ;.ii luecol1ucrticron luego en otra \ofa molhalle tlagu3,porq (rra mUllmdo. en boluiendo fe a miIa vrzprimera ~ de taqual el cuytado juntamC\lte con la calor del rayo qucfalia ~ 11 claridad contempla,el ruvdo ftcnte, de fu vifta.q en mar difundla, llJ . ; mas quan~oJlcga ya para bfllelia y de mis ojosla abundmtc vena 'gran cfpaclo fe halla lcxos ~dla. dcIagriinas,al feI que me inftamaua 'l' doscabellos de oro fue texlda 39. no menos ~yudaua ~;j la red,que fa bric mi ft"ntimi~l1to, a hazcr mrnatura en todoagma 11 do mi razon rcbuclta y wreaaJa. '. del~ que era pnm~ro.Co1"romperre I.J (on gran verg~en f<l (uya y COf1'lllllctO (mtl el fofscgo,y hbertad paifada, ~ fubj eta al apetlto y {om etlda y el maldr qmurido cfi, engdrarfe: \1 en publico adult~rio fue tomada, yen tIerra fus rayzes ahondarf( dcleelo y dda tlfrra (O.l1t~!11plada: l,:, tanto,quant~ fu ellna leuantada mas ya no es tipo de mIrar yo en efro, fobrequalqulcr altura hazeverfe,' puesno tengo con que conftdcrallo. dfruto que de aqui fu ele cogerfe, yen tal punto me hallo mal _es a~argo , alguna vez fa~ro(o: que erro}" in armas enc1 campo r ueflo mas mortlf~ro fitmpre y pon~ol1ofo. y d paifo ya cerrado y la huyda:. I De mi agora huyend?,voy buk!l'!do quien nofe cfpantara~e lo qucdlgo. a quien huye de mI como enemIga, que es cierto LJ he vemdo a tal cftremo quealvn'crroraado el otroy.crro. quedclgrauedolorquchuyoy temo y en medio dcl trabajo v la fatIga, IllchalloaIgunasvezrstan 2migo . efwy.cantandoyo, y cfia fon~ndo. que en mediO dd fi budliO a ver la VIda de mIs atados pies el grauc hlerr~: de llbcrtad,la iu =go por perdldal 81as po.oduradcantofi me ellClerro y maldiga lasl,cras y momentos.

so.

aea

e (;2.-

OBRAS

DE

ganadas mal en libres pcnramicntos. No rcyna ficmpre aqueftafantafia. que en IInJginacon tan yariblc no re n'poC; vna hora el penfamiento. Vif!lf ron vn ngor tan mtrtabIe a tlelllfOs eldo:or que/alma mia deCampara. h u yendo el fufr imimte) lo que dura I; furia de! tormento: noaypartrenmiqnoCe me traflorn }' que en torno de mi no elle llorando, de rnuuo protell3ndo que dcla viaefpantofa atras me tornc~ e~o ya por razoo no va fundado. r.lledan partedelloa mi juyzio, '1 ue efi~ dircurfo todo es yj pcrdido, Inases m tanto daflO defentJdo dredolor y en tanto perjuyzio, qurtoco lo (rnfiblc atormCfltado del bien (fi a:guno tuuo )ya oluidado eHa d~ todo p.uMoy folo fiente la funa y el ngor dd lIlal preCrnte. .En medio de la tuerp del mr",ento vl1arombr)de bien Ir me prdenta, do elfirroardor VII poccfe mitiga: f.gurar~ mecicrtoImi qurfienta algunapartedeloql!c )'ofcnto I aqllcl!~ tan amada mj enemiga: !,' es tan 1ncomportable la fatiga que Ji con aI~1Q yo no me cngJiaKc 1,al'a poder lleualI; monria r afsillleacabaria ' fin que de mi ene! SlU,l'Jdo (e habIaJrt: f

que dd diado mas perdido facoalg bicn,masluego en m i la fuerte trueca y rcbucIuedorden qalgun hora fi el mal a caro vn pOco eh mi mejora; aq~( I dtf.anfo lurgo fe conuinte en vn telllor q I1H ha pudio en o'uido aquella rOl" quien fola In e hr p rrdido: y (si dd bien que vn rato rallsfazc n?ce el dolor que el alma medeslJ.ize. Cancion,tiquien te v!cre fe efpnrarc de la inl1:~bilidad \' ligereza y rebucltadel vago penfamicnto, eft:lble ,graue,v linnc es d torna nto ledl.quc eHafd:~uyafortalrza es talque qualqul(r parte en que to~arc la hara reboluer llafia que pare en aquel fin de io tcrnble y fuer te q todo el mundo afirma q esla muerte.
ODI: AD FLOj(.I.M G N 1 D l.

3rsi

dAR e 1 L A S SO.

%6

!
41

Si de mi baxa lira
tz.nto pudid[e el {on,que ro vnmomto aplacalfcla yra dclanimofo Vlrnla. \' lafuriadd lI1~r,v el mouimimto: y 1I1 . fpnas llontaas (on-d{uaue cantomternccid'fc las fieras alimaas: los arboles m("Uh tre. V alfon confu(dmtnte los trllxetrc: plm(c~q'le camada . eriadt m (hermofa f\ordc Gnido)

No

aesil

dficro

.,)

OBRAS

DE.

e A Re 1

L A S S O,

:1

tI fiero Marte ayrado a muerte con u ertido, depoluo,y fangrc, y de Cudorteiido: Niaquellos capitanes, en las fublimcs ruedas colo,ad05, por quien los Alemanes, el fiero cudloatados, y los Fr;nccfcsvan domefiicados. Masfo!amente aqur!la fuer~a de tu beldad fcria cantada y alguna vez con rIla > tambicn feria notada el afperez:!,de quc'llasarmada. y como por ti fola, ypor tu gran valory hcrmo(ura, conuertido en Viola llora fu defuentura el mifcrable amante en fu figura. Hab!ode aq::Iel(aptiuo, de quien tenerfe dcuf{llascuydado que eHa muriendovluo, al remo condrnado mla comha de V mus amarrado. For ti como folla, dd arpuo callaIlo no corrig( la fu na y g,lll~rdia, m con frrno le riv!' ni con viuas (p~d;s ya le aflige. Port! con d/(ftram;no no rcbuelu e la cfp3d~ prefurofa y C:1 ddudofo llano ' huY' la poIuo:ofa !,~.!l Lr::.":ct!;r- c-i ~r::-c r('!l~(";~oGl .

Por ti fu blanda Hufa, cnlugardc !3otharafonante trincsqulrdlas Yf~, que con lianto abundante, haz ba l3r el ro!!ro del amante. Porti clmayor amigo, le fsimpNtuno, grauc, Y ci1Ojofo:
',1",1

1
; : .
1,

.\ 11 .

yo puedo fer tel1:Jgo, que ya del peligroro naufragio fuy fu puerto, y fu repofo. y agora en tal manera, vence el dolor a la razon perdida que pon folo{a fiera nuncafueaborrecjQ& tanto,como yo dd,ni tan temida. N o fuyftc tu engendrada, ni produzida de la dura ticr no deue fer notada

1.

qu~ingratamenteyerra

'lIqulcn todo dorro crfor de fiddl:crr.1. :, ~ n ga te temcrofa, elcafode Anaxarite ycouarde :. que de fer dddeofa fe arrcpintio In u)' ta'rde: y arsi fu alma con fu marmol arde. f.(hua fe a!cgr;ndo del malageno dpecho empedernido quando abaxo mirando ' el cuerpo muertovido dc1m&rablc amante,alli tendido. y al (udlo cllazoatado, (011 que dcfcnlaz de la cadena

eleo-

OBRAS
dcora~on

DE.

G AR

e1

L A S S O.

c:.tyudo, y con fu breuc pena _compro la eterna punidon agtna. ~jntio Ui coni1crtirfe, en piedad amorora el ;Cprrcza: . otJrde arrepcntirfe, o vltima t~rnf:Z::I., como te (u(adio mayor dureza! Los OJOS fe enc1auaron fn cltcndido cuerpo que alli vieron: los hu dIOS f tornalOn mas duro$,y crecieron, yen fi toda Pa carne conuirtieron. Las entraas dadas

1. f. G 1 A A L D V o_v E. De Alua, en la muerte de Don


Bema!d;node Tole

!R
, , -

~ V nqu~ efl:, gl"aue caro

..do.

4 ~

tor liaron poco a poco en piedra dur:u


por las venas cuytadas la rangre fu figura yua drconociendo, y fu hatura.

:Harta que finalmente


c:~ duro ~narmol buclta, y trsformadz. hIZO de ti la g e n t e ' ..

no t2n Rlarauillada,

,-.

qua~ to dcaque 1Ia ingratituil vengada.

No qult'ras tu reora de N cmefis ayrada las factas proua r por Dios agora: b~fi:e que tus perfaas obr.as y hermorura a los poetas, Den Imrnortal materia: fin que tambien en verro lamentable
cckbrenla rniferia

de algun cafo notablr que por ti paffr,tnfi:,y miCerable.

aya toc2.do _ _ ,: \'. con tanto rClllilllJCnto '.i1\\ , el alma :m:!, que de confudo eftoy , n ecrf,irado, :Con qut de ru dolor mi iantaia fe dcfcargaffc vn poco.y fe 3cabaf1"e de mi contino Han to la porfia, <bife empero prou~r 11 me balbf1"e d ingenio a cfe\"eUlrte algun mnfudo i (efiando qua! dl:oy) que aprouechaffe. Para que tu rezicnte drfconfuelo " la furia nlltigaf1"c,1i las Hu(as :1 pueden vn cora~cn al~ar del rudo. j y poner fin a I~s querellas,q~.c vfas. ~ con que de PJn~o ya las mOl a,doras : femudlranlafumadas,y wntufas. i ~e fegun h( {.ibido ~ j ~ las horas 41 . q el folfe mucttra.nl enl ~arfeab(cde, detu Ilorofo {rrado no m joras: lIntrs,encl ptrmancf(i~nd,:, donde_ quieraqu,'flas tuSO\OS !len~Pre baiias , yel llanto a tu dolor a(sl rdrondc, Ol!e temo ver deshechas tus en:tralas >4 4en hrrim;1S, como allluuiolll viento fe te lanime en las montailas. 4 Si

"J~

dcrri

Fl N.

G A Re 1 L A S ~~:in;uoa. muertl, can(ada,c1 eUa~r;ln:i c'oa en d eOfllUn rcpo(o fe adormeCec, Bien te conficffo,que f!d g mOftal gente por tornar aldolor con nueuo aliwto, . lahumanapu, (y entIC I na <7l'n~rofa, -1-5' En aCjuflbrcue fueo teJJdI't[""e -ntrif1:ccer vn 'hl~ ra<"(. l' pydentc . '" d el ,.... la imagen amarilla del rumano Con gran razo~ pOdO d 'vn t .blc., amIgo que dr ladulce vida dcsf.:!1e[ce. t'ues te ha prlll,a )vn :tcod~nre~ 4 6 y tu tfl.d~ndoh piadora mano, , f lancnte nenllano -, (no o 1 1 -"n,rcfl\~td1Igo prouanco a !cuJntar el cuerpo amado LI qua! no [0.0 hd t.. f~u~(OS ' fc'Jo; e momoS . le'uantas[oiamcnte el ayre vano: de tus con ."'!1 tu contIgo. y dd dolor el [unio drfl:rrado. !WkquantolOt:J/ !_L . , ma,'i!lec~uan tus I[C\'<!S con anfia vas buf.::ando el que partido En el ~ l' cer.:s YhaZI;;n era ya con el [ueoy abngado. y onformes hone ala~cnto flls (ffetoS: Afsi desfalleciendo en tu fentido a (o,no fuera de ti por la ribera ( 'a r- moHrauan,)' ley:m f,n el) ~ 'vlrtndesvnaavna de Trzpana,con Han to y con gemido, tusgracI3S,)" l zr-r"landcfClan. El caro hermano buCcas que [o;oera I 1 hermo,a n L r 1 ft 9 yeo edechnlialco un.1: "-r ; '" 7 la mitad de tu alma:e1 qual muriendo Como cnlu:z:.ebn~ dequantofc auczma no quedara ya toda tu alma entera. e no cneu i e, l . ' ,qu reza cofa algun a. y no de otra man era repitiendo fu vma ~u 's o ffi<,zql!in3 a ' vas el amado nombre,en defufada O nllrel'abl,S h:~~d~ humanO,\!. dnra figura,a todas partes rcboluicndo. fucl'te,la del trabaios fe eamltla Q:!e CErca del Erdano aquexada do por tantos a or lad,:fucntur~ 4 S Jloro,y lIamoLampcria clnbre en vano y 2gora muy m edad,cuyo progrefo (on la fraterna muerte laflimada. de aquefla nue 1enotro fu fIgura On das tornadme ya mi dulce hermano da de vn ma f{: mu d rotros d exec \.1 JI> Phaeton :fi no aqu vcrcys mi muerte A quien ya eno o1i ro~yddticrro rq~1ndo con mi~ ojos cfr( 112no. de guerras,de Pa'c:nfado e!gra procdro~ O quanta svez~s( con el dolor fUfrte notoca,ynofh ~irrufangrcalhIer:o)1 ; biu-ldas las fuer~as)renouaua ("\,,'. vIode par~ 'd -..:21C no. uien no vio fu VI a las quexasdc fu cruda y dura [ufrte. del en e:mgo,q y e'aparpor ycrro~ ezcs , ' y quant~5 otras>'lu~no fe aC~.baua J'd per d e rmilv j y quedara pcr,d . a'iuelful'or,cn lanbcra vmbrofJ De quantosquc e ) a la muer

Si 'J cafo el trabajado prnfamiento

OBRAS

De

Xra

3,

OBRAS Df: 13 cara ,y la muger.y la memoria,. y de otrosl a hazenda defp('ndidar ~c fe fJ.cade aqllcfio~alguna gloriar algunos pl'ernios:o ~gradicinllfntor fabr;loquicn Iqcre nueftra hiftoria. Verafe all,que Como poJuo al vimto, a[si f~deshara nueHra fatiga, 2nttqlicn f~ endere{a fllH.t1:rointento. No COntmta (oncl101a enemiga cid humano linagc,que embid" coge Jin ti(mpo el gran_1a~iga. Nos ha qurrid" fer tan rjg~a.Jra que ni a tu juuentud don Bernaldino ni a ido a nueftra perdid; piadora. Q.u1en pudiera d( tal fer adeuinor a quien no ie engaarah (fperanca. viendo te (amin.r por tal camioof Q!,Ilen no Ce prometiera en abaftao fa fcguridad entrra de tws ~os, fin temer de natura t;l mudanfar :1 l'Juncalos tuyos, lJIaslos proprios daos ;, do:ernosdeum: que la muerte am2rga ~ nos murfira daros ya mil dlrengaos. }{ a nos moftrado ya,que ln VIda larga a penas de tormcntos,y de enojos Ilcuar podemos la peCada carga. Ha:nos mofrrado enti,que cIaros oJos' y juUCntud,y gracia,y hermofura, fon t abien, q!lando quiere,fu s defpojos. J I J'.1;s no puede llJZfr que tu figura,

1 LASSO. 3() Ad~d R,C 'i:aaco01pai ada . que no ell Bien es ver ~ "{ola )~ de la colorderofa,qu. f'f~c"'dad:!.: con la blanca a~uCCln~;que ;nccnd& alor temp a . 1( Porque ( , d tu roltro puro, la blanca nleue e te lo aua. L d yal" ..lue rte rG,,;: o ~'. olUocnftguro. e Jolodema~,c ... n rou f ~~ dlC'r.fauas, y l'CJ,o(;,do uO'eiviUlr futuro.

dcfpuc~ de fu de vida ya pfluada,


no mucfire el artificio de natura.

Bien

indJCIodandod drequctuamauas~ Masquchnaldamd a .ntferasamado~ . per I am. deqmcn 'd latuyadaua aqulcnla VI a ~onue ha Uegado AqUl fe me figur~ '{ que con fu fucr~1 de fu lam en to f ~r~o y apartado. romr e el ayre,ve, .'taH~bien fe esfu,cr\3 Tr<.hPj qllal a vcnn 2" que temcndo :e~l atro herman " dae asqu 're a'fiua fuer~a. va con el de la ;:!~lo d,{rarcimdo SI A todasl.sco n f e fmooro, de fu cabc~l'.' lL!c;~~~ ,~ran h3zicndo. alqu'l'lltlaley, 1blanco coro . T 'mes lOO e , f.l 'IICjO Ol f' infas feca etl'lO, defushcrmo~sn 'nfulIclo. d ce la tIara co y hllmr e ' 1 dulce fno r-;o recofrado en VI~:~~a mas tendida de fu caucroa vm d 'nte cftlO: 1 na en dar le , pare arer 'd Ilantovdegcmldo C OIHoncolOfl e " d~ 'barbas mal para ",$ 105 cabel,os y el flltllvcfi:!":o, fe drfr(~~i~~~ ninfas de fmayadas f.n torno e , f: fm omammto l:oranocntlCrrac :an, e 6 ,on

OBR AS 1:D con fas cabe~as de oro dcfprynadas. Ceife ya deI dolor c! (~ntimienro, l1ermofas moradoras dd vndofo Tormes,tened mas prollechofo il1tto. Conr01ad 31a rmdre,quc el piadoro do,or la tIt'nt: puerca en tal ercado, qut: es men efter focorro pr(furofo. f -1- Prdl:o{cra quelcucrpo,{cpultado en Vil prrpetuQ marmol,ddas ondas po:lrade vuefi:ro Tormes fer baado y tu h ermo~o choro ~l1a en las hondas' ag:lls metIJo,podra{cr que alllanto de mi dolor te mueuas,y refrondas, Vos altos promontorios,entretanto (con toda la Trnacria entrjficcida) buf,adaliuio en defconfuc!o tant'1\ Satyros. Faunos,nvnfas cu\'a 'liJa=' fin cno) os fe paifJ,mor ~d0~es de la parte repudraN ef,ondida. Conlucnga efperiencia [abiciores. bufcad para confudo de Fernando y~ruas de propricdad oculta,y Rores: .AfSl ~n el abfco~dido bofquf,quando ardiendo en VlUo,y agradable fucQO 5 )' las fugltlUas nynfas vay s bufc3no ..Ellas fe in,clnen al piadofo ruego, ' yen reCIproco lazo efien ligadas fin rC,:uiuar el amoroo) uego. ' Tu gra F,rnando que entre tus patfadas. y tus prcf~nte5 obras refpandeces, ya mayor fama cfi:;n por ti obligadas Contempla donde erras/que fi falle.es

CARel LAS sO.

11

,1
1

t I

"1

al

I I
I

:I1nombrc,q has gJinc!o entre la gmtc. detu virtud en alg:o te cnf\aqu~ces, Porque aHuate varon 110 fe mnliente no refil1ir los cafos cldortun a con firme rofrro,y Coc;!~on vall cntC y notan folamente eftahnportuna con procdro cruelv ngul'ofo con rcboJurr de fol,de cido,y luna, }loucf no de;]c vn l' echo gOlrrofo, ni entrifrecd!o con fllnefto buelo, turbando con molef'Ia furrpClfo. Hasfitodalamachinddelcielo con efpantablc fo~,y con ruy~o hecha peda~os fe "lnJere al f ue.O, Dwefcf aterrado,y oprimIdo delrgrauc pdo,y de la gran ruyn~ , -0 primcro,qtl( efpantado,'( comouldo. Por eftas afperc:tls fe camltla . S1 de la immortalidad al alto afSh~nto: . donlln(a arriba quien de aql!l ~edna. y enfin fe or, tornando al moumll~nto de la humana natura,bien permIto a nue{l:ra flaca parte vn fentlm~cnto: l''las el e x edro en ef1:ovcdo,y quito, i alguna cofa pued0,qu~ par~ce que quiere proceder en mfinlto. Alomenos el tiempo,que ddercce y muda dclas cofas el dhdo" druf bafiar,fi la r;zon fa!1~cc. No fue c\ Troyano principe !Io~ado ss fiemprtdel viejo padre dolondo: ni lirmpre de la madre lamentado. C 7 Antes

de los famofos hombres, ij ha dcfl:!ccho. Antc$ derpus del cuerpo rcdemido Bueluc 105 ojos donde al fin tdlama con Igomas humlldes,y cenoro. la fuprema cfprranfa,do perfeta que fue del fiero Achiles concedido .fube,y purgada el alma ro pura llama. y reprimiendo cllamentab!e <oro ' I'lenfas qur es otro el fuego que en Octa dd Frigio llanto,dicrcn fin al vano, de Akidt'sconfumio la mortal parte, y fin prouccho fentlmmro,y lloro. quando hoJo el rpiritu al alta m~ta~ ; ~ El tierno pecho en efra parte hum~no Dcfia manera aquel,por quien reparte de Vmus, q fintio ~fu AdoOlsvimdo tu cora~on fofpiros milaldia, de fu fangre regar el verde lIdl10~ y refut'na tu llanto en cada parte, Hasddquevido bien q,corrompiendo Subio por la difficil,y alta via conlagrimasfusojos,no hazla, de la carne mortal,purgao, y puro, fino eA fu llanto cftarfe deshamdo. en'la dulce n-gion del ale grial y que tornar llorando no nodia Do con difcurfo libre ya,\, fe{!Uro, fu charo,y dulce amigode la deura. mira la vanidad de los mor'fales y ten ebro fa noche ;lclaro dia: ciegos,errados en el a yre deuro, Losojos enxugo,y la frente pura Yviendo y contemplado nucftros males, moCtro (onalgo mascontcnt'arnicntg, alcgraf~ de a'ueral~ado el bt:do dexando con el murrto la triHura. 60 a gozar de las horas immortalcs. y luego (on graciofo mouim ien lo Pira el immmfo,y criftalino ci eJo, 6( fe fue fu palfo por el verde fu elo . ' tenicdopuefios de vna y de otra mano con f 1I gUIrnalda vfada,y fl:lornamcnto. d daro padre y el {ublime agudo. Defordenadaua con .fcIllO buelo El vno ve'de {u procdfo hum3no el viento fUH2bdlosy fu vifia rlls virtudes efiar all prcrtntes, aleg~aua la tIerra, mar,y cirIo. que el afpero ca.mino hazcn llano, Con ulfeurfo,yrazon,que es ta preuifia, . Elotro,9ue aca liZO entre las gentes con fortdlrzay ("r,que rn ti contemplo, en la Vida mortal menor t;rda~a, alaf1~ca tn1lz~rr rdiCta. J fusUagas rnllellra~lla n~pr'llldeci(ntcs, 'Tu ardlflltf gJl1a de .fubir al templo, Drllas aquefte pr.:mlo alla le alean ~.'a: donde la mmrte Plerddu dcrec!,o porque del mfJlligo no ((\nuime tebafre,fin Inofrrarte yo otto exe~plo. procurar en e1cido otra vel1gal1ra. .AJIt veras,qu;;n f'lxo malha hecho l>lira la ticra, el m ar,qu e la contiwc, la muerte cri la IMlIloria, y clara fam a rodo de los

OBRAS

nt

C AR

e1

L A S S O.

OBRAS

Dt

e A Re 1 L A S So.
~E
" .(~

J~

todolo qual por vn pequeo punto rcfp.:l"o del ~ido j uzgl y tiene Pllcftala vifl:a en aquel tralfunto. y cfl'cjo,do fe mu~tlra lo paITado con 10 futuro,y Jo pr&ntc junto: El tiempo,que a tu vida limitado de aUariba te rfra,Frrnando,mira y.alli Vt) tulugar yadeputado. 63 Obfnaucnturado,que fin yra fin odl\?, en paz efias,fn amor ciego, con ql!Jfn aca fe mu~r~,y fe fo{pira. Yen ,eterna h.ogan~a,y en fofsiego VlUfS,y ViUlras quanto encendiere .las a.lmas ~d diuino amor elt"uego. SI el mio pladofo,y largodierc luenga vidaa la vozdefic mi llanto, ,(10 qUJI tu fabes q';lc preti'dr y quiere) 10te prometo,alnlgo,que entre tanto quedol almdo alull1bre,y q la crcura noche cubra la ti erra con fu manto 6+ yen tan to que lo; peces la hondura' l1Umida, habitadndel mar profundo y lasfieras del monte la cfpeITuraSe cantara de ti por todo el mundo que en .ql1anto fe di(curre nunca ~ifto detus alos jamas otto fegundo 6) fl'ra.d~rdc1 Antarrico a Califio.

L E G 1 A
A OSCAN.

~-D\''f.f,,~i .,6~~ t.1,i<::?-)Q 1f,,":;:6 ,:;;. ,- ~


~~

1:,1-.

Q9 i Bocan, (donde

g~'lV~~

.!

dd buen Troyano AnchJcs con eterno nombre y ,-:ida _ cferua la.enJza dHa
tU~1I10.)

66

,F 1 N.

Debaxo de la fdla efclar rcida de Cerar Africano nos hallamos : b vencedora gen te recogida: , Diuer[o~ en e ftudio,quc vnos vamoS muriendo porcogcr delafatga el fruto,que con d fudor fembramos: Otros,que hazen la virtud amiga. y premio de fllS obras:y aCsi quieren quclagentelo picn(e y quelodiga. i Dcftotres en lo publico difiertn: yen lo {ecreto fabe Dios en quanto (e contradize n en lo que profieren. Yo voy por medio'porque nunca.tanto quifcoblig:mne a procurar haz)('I1da, que vn poco mas que aquellos me kuto , Ni voy tampocO por la (Ctrecha Cenda, de los que ci erto fe qu e ala otra via bueluen de noche al caminada rienda. Nasdonde mclleu la pluma miar que a Satira me voy mi palfll a paITo y aquerta queos ef.:riuo es elq;ia. Yo cnderc~o feJor en fin mi pairo, pordonde vos fdbeys que fu proccffo

ficm-

OBRAS

DL

{obre el fuego fe ef1'3rZl:, r fe derrami. Yafsi en mitad de aqurfre monte tpclfo, d hUlllo fube al cielo,el fon fe cfcucha." de las dlUcrfi,!adcs me r",/tengo el clara refplandor de viua l1~ma, no fin di Itcultad. mas no por rifo en poluo.y en ceniza co>1u:rtldo, DexolasMufas:antcs "oy yvcngo ~ penas queda del, fino la fama, . ddlas al nrgocar:y variando, ~{i el aufenci~ larga, que ha efparzlI.!o , con cllasclulcemente me entretengo. rnabundaoclafu ll.:or,qlleam.\ta. Afslfe van las horaseng~iia!'ldo: elfucgo,que damor tenia cnccnd!do, afside{ duro aan,y graue pena 'pe tll Cuerte lo dexa,que lo trata efiamos algun hora defcan(ando: " la maRO fin pdigro,en el nwmen to De aqui yremos a verde la Serena " quccn aparencia yfon fe desbarata. la parria,que bien mucfrra auer ya !ido Yo folo fuera voy de aquefre cuento: _ " d~ ocio, y d~ amor antiguamente llena. porq damor me afflige,y me atormera, A II mi cora\:on tuuo fu nido y en el aufcocia crece el mal que Ciento. vn tiempo ya, mas no fe trjfieagora y pienCo yo ,que la razoo con fienta. o fi efl:ara ocupado,o clefparzido. y permita la caufa delte elfeto De aquefio vn frio temor a(siadcCora que a mi {oloentre todos fe prefenta! por mishuelfos diCcurre en tal mantra ,Porque,como del cido yo ~ubleto que no puedo viuir con d vn horil. e!taua eternamen te ,y dIputado ,$i,trifie,de mi bien cl'cado vuiera alamoroofuego,en que me meto. vn brcue tiempo au{ente,no 10 niego Afs,para poder (er a":Jatado, . qtIK con mayor Ceguridad viuiu<1. ellufencia (in termInO In fil1lta 67 La bre!c auCl'ncia hazc el mifnto Juego deue fcr,v fin tiempo limitado. . In la fragua amor ,q en fragua ardite Loqualnoaura razon,que lo rerr~lIta: d agua moderada ha:z:e al lcgo: porquer or mas y mas q auf~ncladure La qual veras qll"r;:O tan Coramente , con 11 vida fe acaba que e$ finita, no le Cuele matar,mas aun le t'sfuerca Has a mi,quien aura que me alfcgure, con ardor lila, intm fa Y (mirente que mi mala fortu!'a con m~Janyl, 68 Porque VII con trario (on la. poca fuerfa y oluido con tea mi no fe con 1ure. de fu contrario,rorvenccrla lucha Efte temor perfiglle la efp ,'can ~a, fu b~afo auiua,y fu nlor fsfufrra: )roprilnc, y C/lflaquccc c1gr~1l delffO, Pao /1 el aglla en abundancia mucJla ,onquemisoJosvandduho,~an,a. 6,

fiemprc ha lIruado,y lleua Garci LaCo.

e A R el L A. S S O.

14"

{obre

Con

tener con el mtclligencia,y- trato;' eHe door,qu t' el cora ~on me parte! Como acontece al 011rero doiJ'!! te. v con el V (Omigo aqui peleo. que del vn cabo el cierro anl1go,y fana '10 O crudo, o rigurofo,o fiero Narte! le mucfrradgraue mal de fu ;cCldente-. de tunica cubierto de diamante, y le amondh,que del cufr~o humano, v endurecido fiemprc fn toda partr. cOmience a leuantar a me lO: parte ~e time que hazer cJ tierno aman te el alma,e dta con vola r hUlano: con tu dureza,v afpero I.'xercicio, Has la tIerna muger,de la otra par.te. lleuado ficmpre del furor debnte~ no fe puede entregar al de(cngallo, Exercitando,por mi Illal tuofficio, y encubre le del mal la mar~r paij'e: (oy reducido a terminos,que muerte , El,abracado con fu dulce cn?;ano, Ccra mi poHrimero beneficio. bUe[e los ojos ala voZ pIadofa,. y cfta RO permitio mi dura fuerte yalegra fe muriendo con fu dano. que me fobreuinielTe peleando AfsiJos quito yo de toda cofa, . de hierro trafpalTado agudo,y fuerte: y pongo los en ~o!o el pCnf3!~lIc~:o Porque me confumit'lTc.contemplando de la eperanfa Cfrta,o lllentrofa. mi amado,y aulce fruto en manoagena, 1';n rftc dulce error muero contc~to. y dduro poffelTor de mi burlando. I porque ver c!aro.v conocer mi et1:ac!o, Mas donde me triporta,y tnagena , nopuede ya curar cImal que liento, de mi proprio fentido eItrjfte miedo, ,y acabo, como;qudq~e en vn templado a parte de Yerguen fa V dolor lIena~ bao mctldo,fin {cntlllo muere, Donde,fi el mal yo viede,ya no puedo, hsvcnas dlllcemmtedefa5ad~. (fcgun con dpcralle cftoy perciido) Tu q en la patria, entre qUlc b!c reqUIere acrecentar en la miferia vn dedo. la ddcytora playa efias mirado, Afsi lo picnfo agora:y fi dvenido V oyendo el fon del mar q mella hlert, fueffe en fu mifma forma,v fu figura. Y'fin impedimento contrm pIando temaeI pr&nte pormtjorpanido. , , la mIrilla J'qll en tu vas eterna fama 71 Yagradeceria tiempre a b ventura ! en tus vj~os c[':riptosprocurando: monrarme de mI mal folo el retrato, Aleg,oa te q'.tr mas hermof1l!ama,. 0. '1.t. que pin tan mi tt'rnOr y mi tri fiura, qucaquelia,q ct Troyano C!1cendumeto Yo fe que cofa es cfperarvn rato, puclocauflr,clcorafon re :n~:tmJ: e! biw dd propr;o engao, y folancnte No tIme:; qC tem.r ;J mO'-lmlmto ' tener c1dl
o o
o

Con clIo~fol;mcnteagoravco

on

RAS

1:>e

CARel LASO,

,;f

OBRAS DE.
de la fortuna,con oplar cl)ntr:uio qLle el puro rcfplandoricna el vicnt 'l'o.como conduzldo mcrccnal'itt, voy do fortuna a mi prfar me (mbi;l: [no J morir, que aqLlrfte es VOluntario ~olo folIiene la crper;;n~a mia Vl1 un debll engal~,quc denuwlJ es m ll1C fur hazd!e cada dia. y fi no lef:obnco,y le r(nucuo, dj,wJ1-igo en el fllelo mi efprran'2, , tJJ1to que en ~aJ1O Jlcuanhlla pruru Aquelic premie. mif~rUlr a!can~a. <JUt'l'fl fola ti luiferiade mi vld3, nrg fortunafu comun mudan~.. Donde podre huyr,quc fa'udlda. vn rato f~a de mi la gr~ue carga, que oprime mi (Cfu iz cn flaqurcida~ l>l.asay,q<lf la d[n,i;;no,fcargl tI tofre corJ~on: y el m31 elo quiera '1 efio}' .para al.: j~ar me el bra{ alarg' "11 SI d,,'11dc el fol Jrdlfntcreberuera en la arenofa LybJa.rngcnclradora de tod..lcofa pon ~oO(..I,v fiera, 0,1 dde d es vcido ~ qualquicrahon de la riglda n~fUt',y VIWto frio, p~rte do no r.; vjur ,01 r, mora. ~i tn d'la,o fI1 aq:Jc!l<i <ld,flJario, o la fonulu mcllru:drr vn dia, y al!ig"ftafTrtuJo el ticmro mio, El zc:Ofo t~mor con mano fr ia I en medio ddcalor.'/ ardilnte arena el trille (Cr;~on apfetaria '

CAReT LASO. 16 Yen el rigor dd yrlo,en la frrrn:! nocheJoplando el viento gudo,y puro, que el vdoce correr ddaguJ rnfr<na, De aquet1c viuo fuego,<I1 que me apufo, }' wnfumirmr poco a poco c{pero, f.que aun aHI no podre ellar \. guro: y aes i diucrfo en trr contranos mucro. '\1fI N.

f,PISTOLA
A B O S C; A N.

lV:'.~'Gi E or Bor,an,quicn
,;:-~

.~j~lml'" flotlcne ~:~~ .. 1 de cI~ros(Ucnta de los pen~~~


Clmentos,
hat1alascoasquenoticncn no::nbr c, no le podra faltar con vos mattria. ni f,ra mtndi:cr bufCJr efilo prcfro,diii:into,de ornamento. puro, talq:d a culta epfol~ COlllllCJ1r. _. Ln trt' mu)' grandes bien rS,qllc ;onhgo ti all1jn~d perfefa nos concede, es aquettc dc[,uydo {ur!to.y puro, lt'xcls de la cnriofa prf3dumbfC',

ta to gu-

mc

}' zf:.i,deaqurt1allbertad zoz'1Ildo, digo que ViIle quanto a lo 1'1 mero, tall ano,como aqud,quf rn dozcrlias lo que falo v<:rfys ha caminado,

"i

quand()

BR AS

D E

G AR

er

L A S SO.

quando el fin de la carta os lo moftrare. a las vtiJcs cofas,y a las gr ,1LIes. A Jargoy fuelto afu.plazer la rienda! lIcu31llc acfeudriarla aLlf.: ddro, mucho m~s que alcauallo, al plamlcnto: vercontno tan rczio l'fl m el etreBo: yUcuame a lasvczes por caminO Y hallo que el prouecho,d ornamento tan du/ce,v agradable que me haze el gufto, y el plazer que fe me figue .oluidardr"rabajo deIpaifado: del vin.:ulo de amor,que nucftro Genio 7; etras me licua por tan duros paifos, enredo lobre nueftros cora~oms, que con la fucr~a dd afan prcCente fon colas que e mi no fa!tfl fut'r3, tamhien de lospafados fe me o)uida: yen mi el prouechofo[o fe conui.:rte: a vezes figovn agadrahJe medio, mas el amor ( le: donde por ventura honcfioy repofado ~n que eldl(curfo nacen todaslas co(,s,fi ay alguna del gufto,y del ingenio fe e xercita. C:lle a vuefira vtildad, , gufio mire) Yua penlmdo,y dfeurricndovndia ! es granrazon que en IllU\T mayor cftiOla a quantos bienes alargo la mano trnid.ofea de rni,que todo"clrcfro, el que del amifrad moltro el camino: Guanto lilas gcnerofa,y- alta parte 7 c5 Y lu('go 'los,delamiltad exemplo, es ,'1 hazer dbirn,que rI rf(ibilJe. es me offrecrys etl citos penfoimien tos: afsi que amando me dc!erto,y hallo y con vosalolllfnos me acontece que no ulocura di:~ dl'lrytc miO, vna gr~n cefa al parecer (ftralia: O quancorrido clior,y arrepentido Y,porquc lofcpays.en pocos yerros, de aucros alahado d t, atJllli.:nto fS,q ue confidrfJndo los proueehos, de! camino d.e Fr ancia,y las pOlfadas: corrido:dc qucya poe ,ilcnti,o,(o las honras,v los gufros ,que mevienen dcfta vuefta amiftad , que rntanto tengo, <on razon In e t~ney5::rrepcntido, ninguna cofa en mayor precio dtimo, . de aurr p? [dldo tiempo ten alabaros cofa tan digna ya C/c vituperio: ni me haze gufiar dcIduJce cfiado, tanto,como d amor de parte mia. donde no Inll"rrys,fIno mmtiras, Efl:c,comigo tiene tanta fuer~a, VinO, az(dos.carnererasfeas, que Cabiendo muy bien lasotras partes ,varJercs codlcioios,malas pofias del amifiad,v la eltrcc!1eza nucfira . ran pagl:poco argcn,largo ca,~ino: con foio aquefie fl alma fe enternece': .Ikgar al fin J N~poJrs :no auiendo y (e q'le otramcntc me aproul',ha d':Xldo alla .. nte rr3do algun 1'l1cforo: tI dd~}'tc qlle fu ele fer pr"pUClto ,.[.11.1011 fl9 d,:s que es entenado al~d D lo

OBRAS De lo que nunca fe hatIJ,", f~ tirl1e. A ni fcor DlIralefrech~l11cnte


abra~adc miparte,fl pudierdes: DoZt' dd mes de Otubre,dda ti~rrz '1' do r: ~ r.:io el d;:o fuego lid Petrar< ha, y donde ,Han ddfuq;o lascmiza.i.

CARel LASSO.
AL Salicio. VISRf.Y'
de Napoles.

,s

E GL O G A
Ncmoro(o . flores, Saiicio juntamente, y NCJIlorofo. he de ,coi1tar, rus qucxas
)'mltan.o.

t;. .~~-V:il L dulcelzmtar de dos pa--

FIN.

m~~,",~ ~ ';'. ti.


1

,ti0"\" W
f'~ .,~ .~<:

CU)'B oue'ps,11 cmtar f;bro(o (frauan IImy aten!E,los amores,

(de r;J.:n o'[!.IH13Js) cf(Uchando. Tu,qac g:ln~fl:cobrando vn nomb'r: en IOGO ci munco, y Vil grao fin [cgllndo, ag,)(" ,[es atcn tt:> folo,)' dado al in ellto !'ouirrl1u del efrado Albano. bu ello :lla otra parte, , . refpl3nddciente armado, rl'pr~fcntdo rn tierra al fiero Harte Agora de cuydados enojofos, y d.: n(go( ios I 'n., por ventura andes a ca~a d monte fa \"igando en ardlcntcginfte,que aprdfura el curro tras loscieruo$ trm~roros qltf rn v~no fu morir van dilatancl~) efpera, que en tornando $1 a fcrrcftitu1do alodo ya p crdido~

, ;

agora

D z

Iurg~

on

R A S

'

lllego veras excrcit2: mi pluml razonando con ella le dczla. por la nfinitannumer.. bldum:J S A.O mas dt'ra,j marmoI,a mis qucxas, 84de rus virtuds y f.]mofas obras, Y al encendIdo f~l;go en que me qucmo, an tes que me confllrn:t. mas cladaquemeue Galatea: faltando J ti j a todo el mundofobras dioy muriendo,y aun la vida temo: En tmto que cite riciupo,quc adiuino, " te ILO la con razon,puc$ tu me do:as: viene a facarmcdc la: dCUlh,vn dia, 1 que no ay,fin ti,cl viuirpara que fea. que fe dcuc a tu fama, .r a tu gloria, V.(rgum~a he que me vea que es d~udagrnerall1o foJo mia, mngnno en tall'frado, nlasde q:nlq'lier ingenio pere~rino, I de tI dcfamparado: que celebra lo digno de memOrIa, ' y de mi mifmo yo me corro ~gora. el arbol de viQoria :' de vn alma te defdeas fer frflor3, que cie efh'echamente 1 Londc clI1pre m 01' afte ,no pudicnd'o tu gIoroCa frente, ddla fahr vn hera. de lugar a la yedra. que fe plantl Salid fin due lo la grimas corriendo. dcbaxo de tu [oinbra,y fe lw"nta El (01 titlld!' los rayosde fu lumbre poco a poco arrimada a t:.lS loores: 1'01' Illontes,y porvallc$,dcfpcrtando y en quanto efro fe ,:in tao las aues, y animales,y la gente: cf(ucha tu el cantar de mis pafror(s. qual por elayrt claro va volando: $alicndo de las ondas encendido, qual por el verde valle, alta cumbre rayalla de los montes el altura , paciendo va rf gura y librcmmtc: el SOI,quando Salicio recofrado , qual con el fol prefcnte al picde vna alta haya enll verdura, va de nueuo al officio, por donde vna ;;g\la dora con fonido y al vfado (xercicio, atr<lueffaua el frdco,y verde pracio, do fu natur! o mend1er le inclina: el,:on canto acordado, iipre efra ('nliato eft' anima m fzquina, 'c' alnllnorqacfonaua quado la fombra el m fijo va cubnend6 l' ddaglla,quc paffaua, 11 o laluz fe auezina. f: qi.lcx:~ua tan dulce,}' blandamente, Salid fin dud(llagrim~s corrimdo. COllO fino etlll 1.1 i <:1' a de a!1i aureme lJ y tu,dcfta mi vida ya oluidada, fin moftrar vn prql:lcilO frntimirnto la qUe d.: fu dolor culpa ten.a; yaf, ~o;no prdmtc de quc.'or ti Salicio trifrc mue ra, D j dexu razo~ :

e AR e 1

L A S S o.

~,

'1',:,',

1
1

OBR AS

tlf.

dcxas llcuar,dcfeonocida,al viento el amor,y la fl',quc r~r gl\~rdaJa eternamente falo a mI deUlcra. S 6 O Dios,porque fi quiera (pues ves dc(de tu aItara (fra falfl perjura caufarla muertedevn e/trecho amigo) norccibcddcieloalgun (aftjgo~. a1 fi empago de! am.0r yo eftoy mUriendo, qu~ hara el enemgo~ .. falid fin dudo la;cimas corriendo Por ti el fi[ct1cio Jeta rdua vmbrn[J, por tila efquiuidad,y apartamiento del falitara monte me agradaua: por ti 11 verde yerua,e1 frefeo viento el b:an co lrtio,v colorada rofa, y dulce primaurraddfca,a: Ay qU3nto me e.ngailaua: ay q' an d;ferente era, y ql\all e otra manera lo que en tu alfo pecho fe rrcondia~ bien claro con fu voz melo dczia U la aoieftra cornqa,repitiendo la ddumtura mia. S ali fin dudo lagr m as (orrirndo. ,~ Q!mtas vezes durmiendo en la Rore(rJ, (re putanclolo yo por drfu}rio) vi mi ma! entre [uellos dcfJi(hado. SOll: na '..te en el tiempo del el1:i() lIruau3,por paT;:r alli Id fidh, a beue r t: 11 el Tajo m: ganado:

y qd'pLjC$ ddlr~ado~

e A R. el L A S S O. 4e fin Caber dr qual arte, por de [u rada parte. y pornllfuo (amino el ag~; fe yua ardiendo yo con la calor elhua d curto, cl13genado.yua ligUlcndo 90 ddaguafllgiriua Salid fin duelo I_grimas corriendo. Tu dulce habla,en cuyJ.onia ruen",~ tus claros o]o;,a qllim los bolv:ific~ "orqui~n Un fin refpeto ml~ tlocafc~ tu quebrantada fe ,do la piJiiil:t~ qua! es el cuello qUf,como en ""I,ft'na, de tus hcrmofos bra ~os arludafre~ No a r cora ~on que batt:~ (~unquc fudfc de piedra) Vlco:io mi arnadJ yedra de mi arr.,ncada,en ",tro lIl:Jro a lid2, y mI parra en otro olmo entret! xida, que no f,' efte con llaneO dcshaZlcnC:o J1Jira acabar la vida. Salid fin dudo lgrimas corriendo. Q!!e no fe dperad Jeaqui addantt'. 9r por dificil que fea,v por incirrto~ o que difeo,ciJa no rera jun tada~ y Juntamente) que terna por cierto, o qu~ de oy mas no temera el amante. fiendo a todo materia por ti dada~ quando tll rnagcr.ada de mi cu)'udo fuyfte. Ilot;;.blc caula difre, y (xplo a todos q'.!an tos cubre el cieo, que el mas Ceguro tema con rlCc!o

iin

D -+

\",frder

OBRAS

DI:.

pcrdrr lo que ~f[Uuiere po1fcyrndo: falld fuera 1111 duelo Salid fil] duelo lagrimas corriendo. l'vIatena dific al mundo de efperanfa ! de alcallfar lo impofslble, y no penfado, 9 ydr hazcr)untarIo diferente: v, 2 da::do a q,lIcn dl~te el cora~on maluado. ! qult~ndoo de nI! con tal nmdanca, ' que hempr fon.ara de gmte en gente. La cordera paclcnte con el lobo hambriento lIara fu ayuntamiento: y con ras fimplesaues fin ruyclo: haran las bra,uasfierpcs yaftl nido: ~uc In;:s.ycr dUfrrmcia comprchendo Q~ ,~I.? 9,ue, has c f c o g i d o . ' . Sallu 1m uudo lagrimas corriendo. 93 Siempre, de ~ueualcche (n el verano, ycn~lmucrlIoabundami majada: r la m"z:tcca y el qurfo cfta fobrado. ' 94- de 1J11 cantar,pues, yo t, vi agradada. !1 tan to,que no pudiera el Mantuano j Tytiro er de ti In"as alabadu. . 9i No foy pues,bien mirado, tan dI5f"rme, 111 feo, CjtlC' aun ~goi'a mc V(Q cnr,ft'agua,qu e corre liara y pura: I y CIerto no trocara mi figi<ra con effe,qur de 1111 fe cfl:a riendo: '" tr(,(1ra mi ventura. Salid fin ducloJagrimas corriendo. }

Como te vinr en tanto 1JlWOrp,((o~ como te fuy un preCto aborrc(ibi(~ (omo te hito en mi el cono~inlllnto~
fino tuuieras condicion tn' rib!e, fiempr e fuera tenida de ti en precio y noviera ddl elle ap:utamiinto. No fJ.bes que fin (uemo burean en el crtio misouejas ti frio de la tierra de Cuenca, y f1 gouierno drlabrigado e[tremo mcl inuierno r mas que vale el ten er, {i dcrritimo me efioy rnllanto cterno~ Salid fin dudo lagrillllls corriendo, Con mi llorarlas piedr3s entcrncan fu naturaldureza,y la quebrantan: los arboles parece que fe inclinan: las UeS q me dcuchan quando cantan con diferente voz fe condo!cccn. y mimorir cantando me adfuinan l?s fjeras,quHeC\inan ' fu cuerpo fati gado, dexan el roffcgldo Uflo,por efcuchar mi llanto trine: tu Cola contra mi te mdurecit1:e: los ojos aun {iquiera no boluicndo a los 'luC tu hezitl:c falir,fin duelo lagrima< corriendo. lvIas ya que a (o:orrerme aqui no vien u, 110 dexes el Iugar que tanto amafl:e: que bIen podeas venir de mi fegura. )'0 d,xarc cllugar,do me dexafl:e:

G A Re 1

L A S S 0,

.4-1

I
I
l'

Como

D S

ven,

OBRA~

'Df:;

qut, de puro contm to, con vucftra foledad m e recreaua: donde con dula fueilO rcpobua. o tOl1 el 1?cn[~miento d(urria por conde no hallaua, fino mcmoriasllcms de alegria. Yen cll:c mifmo valle,donde agora me entrie:zco,y me c:\nfo, en rl repofCII cftuuc ya contento,y clcf.:anfado. que, pu;:s el bien re d~xo o bien (<!Ju:ovano,''''' pfI r.t roJo , no ~s:nuclm ,; cllugar tabienk q!lede. Acuerdo meditillfdoaqula:gun hora. Aqlll <110 fin a fu cant;;.r S:d:cio: que ddpcrtando,2' E.lifa VI a mdad". y fofpirando rn el po:lrero acento, o millblc hado: (cito de Pan to vna profundJ. \(wa, o tela ddncadil, 'l.:.Jencn.:!odmea! graue ftntlmitt) antes de tiempo ',da dnq'ddoIor en dIgo fa propicio, ~ a 105 agudos libs d da mUfrtr: con la pcfadl vo:z: rrtambJ y c.trn~: f1JaHo(\ucniblcfufn~q,lt:bfucrtc: 1 la bland.l Philo!llcnl, a los c:o:.n[.:os;os d. mi vida, . ca[,i (omo dolIda.' qu: ,5 m<ZS'Fle d hitrro fuerte, y a comp2fsion mou ida, 1'Ut.s noi:' haqucbr:ll1t:lco tu partida. dulcemente n(pon,ic al fon llora po titan agora aquellos claros ojos, 9S Loque canto tras cCto Ncmorofo " que HruJuan tras fi,como coig<\da, di:z:lldo VOs, Pleridcs:que tan lo m.l a:ma do qllirr que' dIos fe boluian~ no puedo yu,ni ofo: do ena la blanca mano ddicad~, qt!e liento enflaquecer mi dcbilcanto: 1>' ';J:.Corricntes aguas puras,cri tialinas 1: ~lena de vencimientos,{ dcfpojos que de mi,misfmt1dos le oatccian~ 100 arbolcsquco~dy~ mirandoendla;. 1. verdc prado,de frff':~1 fennbra ileno. V los cabd:os,que vian au"s j aqui funbrays vue!1:ras grellas 1 (on gran defprcClo ;;loro, (omo a menor theforo yed~a,q,.I~ por los ar w!es camInas ' adonde t Han ~ a donde'r1 blanco pecho? torciendo el pa/To porfu verde fcnd: dola coluna,que cl dorado techo lO) yo me vi tan agcno (on prduncion graciofa fof~enia? dd graue mal,qLlc ucnto, D 6 aqucque wn ,fi por fo!o eao te detienes: ves a'li.li vn prado lleno de v.:rdura: .1 ves,qnivnarfpefur.t: ve, aqui yna ~gua e llra, en otro tIempo thara a quieJ1"Je ti con !agrimas me qtlf)co: qUIP. aqul hdl:ar.;s, purs yo me alcxo, alque rdo m: biCJl qutu me puede:

D f:; G A :R e 1 L A S S O.

ro.

, 1 '

aquello todo agora ya(~ encierra p:>r d, (UCfl!ura mia en la fria de/krta \' dura ti erra. ~ien lIledixera,ifavida mia, quano en qll~ftc va[[r,a! frl'fwvicnto andauamos cogicndotiern;u flores, que auia delfer con largo apartam:nt8 venir el trifl:e,v rolirario dia, 'lile dirlrr almrgo fin a mis amoresl El cielo en mis dolorts carg la 111 a no tanto, que a empitrrnollanto, y a triftc f.,kdad me ha (on.2cnado: y lo que fitnto mlS,csvcrme atado ala perJd& vida,v enojofa, fol0,dt'famparado, ciego fin lumbre,en carcel tenebrofa. o SDclpursque no~ dcx;;.fl:r,nunca pace en hartura el ganado Y3,ni acude el ,ampo labrador con mano llel'la: no ay bi j molino fe couiert3,y mud~ . . l." la mala y<rua al trigo 3foga,y nace t'n lugarrLlyo b infelice auena; la tierra,que de bLlena~ gana nos produzia tlorrs,con que folia quitar;en folo veltas, mil enojos, produ:z:e agora en cambio eHos abrojos. ya de rigorde efpinas intratable; yohago con misojo5 crecer llouifndo el fruto miCerablc.

i.~

OBRAS

nr.:

CARel LASSO.

4'

Como al p;rtr del fol la f'lI11bra crece.". y m cayenJofu rayo te l~lI~n~a la n egr" efwridad.qud mundo cubr. de do viene d ICIllOI',que nas cfpan~ y 1:1 medrara forma en que fe oJre,e aquella, que l:l noche n:>s encubre, lJa(l:; que dfoidcfcubn: fllluz pura y hermo{J: Tal es la tencbrofa 'noche de tu partir, flI que he quedada" de (ombra,y de t~mor atormentad?, halla que muerte el tiempo Qcternune,. que a ver el ddfado . folde." t~ clara vfta me rncamJllf. ~al fude el ruy{eor. con trift:e canto qiwcarfe,cfltre las hojas ((condido. dd duro hbrador,que cautamente le d;fpoj fu caru,y dulce nido de 105 tiernos hijuc1os,cntrdanto qll~ del amado ramo ellaua au(ente. yaqueldolorque, ficntc COt1 dilf.. ren cia tanta por la dulcc garganta dcfpide, y a fu canto el ay re (uena. y 13 callada noche no refrena. (ulamcotablr officio,y fus querellas" trayendo de fu pena al ,ido por tdligo,y las eftrcllas. Defta manera fudto yo la rienda a mi dolor,y af.i me quexo ro vano dda dlucza de la muerte ayrada. Alla en mi ,ora5QU nftio la mano:
1) 7

Como

rc

que aquel era fu nido,\' fu morada. A y muerte arreb1tada, por ti me cfl:ov qucxando , ;.lcj~Io,y enejando con Importuno llanto al mundo todo: 'fan deligual dolor nofufre modo: no m e po::!r;1O quitar el dolorido entir,fi ya dd todo . primero'no me quitan el Ccntido. 11" 8 Vna parte guard de tus c:lbdios, f..lia::-lll bllclto5 ro vn blanco paiio, " que nuncad~ IJ1lfeno(,- mtapartan: ~, d cC':010 lo~ , y de vn dolQr tamailo (nternecer m~ ficnto,quc Cobre ellos nunca mis oios de 1I0far fe "artan, fin qu e de alli fe partan (on Corpiros calientes, mas que la llama ardir.n tr$, los cnxup.:o dd llanto,y de ..:onruno quafi los parro 'T cucn to vno a vno: juntando {os,(on vn (Or-1on los ato: tras ellO ti irr.portuno dolor me dexa dd,;,n(ar vn rato. Mas luego a la memoria fe me ofrece aqutlla norhe tcnebrofa <fcura que ficmpre a~igc eft~ a~ ima m~:z:quin:a (on la memona de nn drfuel]tura. Verte pre(ente agora me parrce en aqtlcl dLlro trance de Lucina: y aquella. vo:z; diuina, Jo' (con cuyo 10D,y acento,

Ydr alli me lIcuo mi du1cf: pret'lda;

OBRAS bl!:'

e A R. el L A S SO. 4 .. 1 :t tos ayrados vien ros pudieras amanrar queag/'lra es muda) me parece 'iuroygoque a la cruda inexorable diofa demand:.:uas En aquel palfo ayuda. y tu ruli:icJ do(a don~e dlau:lS\' Yua te tanto ro pcrregmrlasfieras~ yua te tan to en vn paftOr dormido~ cofa pudo baftar a tal crue:za~ qu~,comouida a compaf5ion,oyclo a los votosy l:luri'1las no dieras, por no ver h~ch~ tierra tal bcl1eza~ o no ver la tri l1<z3, en que tu N rmoro(o 'lurdJ, que fu repofo ('ra fc:glllr tu officio:perfiguicndo las fieras por los mont,s , y oirrcciendo :2 tus Clgrad~s aras,losdefpojos: y tu ingrata riendo dCXJS morir mi bien ante mis ojos. niuilla E.lif.l, pues agora elcie!o Jl~ con immortalcspies pi(as,y mides, y fu mlldan~a ves,rftando qllCda, porque de mi ttolllidJ.s~y no pides 1J I 'lucfe aprcfure el tiempo,cn q elle velo. rompa dd cucrpo,y verme libre pueda~ I yen la tercera rueda I-i .~1contigo mmo a mano bufqu~mo5 otro llano, 1 J 11 bufqucmo, otros montes:y otrosrios, otros valies Ror idos, y fom brios: do Qcr,anfar,y ficmpre PUCdil verte

aJos

ante

OBR A S' Dl
flntcIosojos mios, fin ,Ili~do,y fobrcf.. tto de perdert~. Nunca pUl\(fan fin al trille lloro los paftorcs,nifueran acabadas las canciones,que fol0 dmontcoya: IIJ fi mirando las nuues coloradas, al tramontar del fol bordadas dl' er(), novieran queerayapalfado el~ la fombl'a fe veya vwir corriendo a prielfa ya por la falda cfpcK; del. aItifsmo monte,y recor&ando ambos como de rueo,\!' acabJndo el f!lgitiuo Col, de luz efcalfo, fu ganado licuando fe fueron re(ogendo palfo a palfo.

e A Re I L A S S O.

.}t

E GLO G A. 11.'
Albanio. Camila.
r., C)

Salicio. Nemoro[o.

AL.II A NI O.

'(iQ-;\ ,-1t~1.~ ~ ,j~:f'~ f ("~ .,c::.,

re= f;) N medio dd inuicrno el1:a


trmp Id a a el agua dulce cierra clara
tuente, el verano mas 'que

11

r.)~

. ~

y en

FIN.

n,\ll~ rlada. O cl~ra~ondas ,como veo t'refmtc . en vicndoos la monona de aqud dla: d~ que d alma tCllibJar,y ardc.r(c [mU., .En .... ucfrradandadvlllllaltgl'la dc.urccerfc toda,y enturbi .. rL: ~. qu~ndo os cObre,perdlllll cOilll'a1ll3 ... A quien pudiera ygual tcrrncn too darfe. que (On lo qu~ ddc211fa otro aflIgIdo, venga mi (ora~on aatormcntalfc~ .El dulce murmurar defte ruydo, el mourr de los arboles al viento el fuaue olor del prado floreCIdo, Podriii tornar de mfrfmo,y dr;ontento qualquicrpaflor d~lmdo>alcgre,y (;;no: yo folo en tanto bIen mOrIr me liento: O hermofura fobrr el fer humano, o claros oios ,o cabellos de OfO, o eudlo de rnlrfil,o blanca mano. Como puede ora fer, que m triftc lloro

le

d ganado contando de iu manada pobre, . qu r por la verde felua fe auczma, pbracendraday fina . oro luzimtc,Y puro, que tien el 2llJ~ '1u3fi con rUtn id:l. QEn v~no lm'gmar,q'lan claro engao ; baxo v vil le 'parece, eS,darme yo a emcndrr, q con partirme: y tan'to lo aborrcc(, q:.H: aun no pim!a que delto dla, {eguro. ,;le mlf.. nade pa rtir 'In lila! tamao! y,como cfu m fu refo, Ay lIJietllbros briglos, y quan firme rehuye laceruiz dclgrauepeo. es e!,!olorquf os nni\y cnf12qufce! Combldaa'vndulcefl1Co 111 (') fi puatr1Tc vn rdto zql.ll adormirmt. aquel mano ruydo Al que velando el bien nunca fe ofrece del agua, que la clara fuente cmbia: qtli~a que clfuelo le claradoi"lniendo y las au~5 fin dueo 2 1gun plazcr,quc pHnO defparcce. con cantono aprendido .En tus manos o fue10 me mcomi(ndG. hinchen el ayre de d111ccarmonia: haz eles compaia, JJ <4- S A. Q:!an hienauentul'ado a la (ombrl volando aqud puede Ilatnarf~, y enrre varios olor/s que con la dulce roledadreabra~a: guftando tiernas flores, y ViUf d.fcuydado, la foi iclta abeja fllfuHJndo: yhxos de empacharr~, . los arboles ,tI viento fn lo que al alma i/llpiJe,y embara~a: al [tleilo ayudan con fu mouimiento. &Ir novcdallmaplap, Q.:ien dllenn., aqui~[)(l elta ij no le V(O~ nilafoberuia puerta, o hde a111: dlchoro tu,que aflox:J.s de los grandn f~fores, la cuerda al penfJlIliento,o al ddreo. nilos aduladorrs, O natura,quan pocas obras coxas l quirn la hamhre dd fIuor dcfpirrta: mel mundo ron hechas por tu mano. no le f,ra fon!o cr(ci::'o~l bien,'lguancio las cgox;as. f(1~,~rJing;r,;"Cm~r,y e[ar quexo[o. .El rueo difl:e al eora~on humano, nG A la fombr;} hol!7anc!o para q!.lc al defpcrtar mas fe alrgraffe de vn. alto pir.~ , o robre,

fe conui rtifT~ t3n alegre vid!, yen tal pobreza .oclo mi teforo~ Qgi~r~ mud;f luga,y a 13 partida, ql\l~;l me docara p.rte dddao,

OBRAS

D~

CARel LASSO.

46

O de

alguna robufta, y verde encina, dganado ,

del dl:aQo eo:o1Q,alegr e y (:,no,

Q.:!e,

te

1"1 yo. quedo me t .. ndido aqulliorando. haze aquelmterualo,quc ha paffao . Nn bJth el graue mal,cn qtte defplcrtl quelnueu9 guito nUflcaa! bien fe patl'e elalml vJU':,o(por mej?rd~zlilo) y al que de pfllfam imto fatigado, efu mur:rhio,dc VOl vIda mClerra~ rl fu dio bala con licor plaCOrO, S A. Alb;nlo,dexJ clllto:ij en oyl!o (lo~ curando c!wra\on dcfpcda~ado j me aA j<l. Al qUl pntc efraa mi. duc Aquel brtue defcanfo,aquel repofo i s A.3qui ctl:a,qm t~ ayudara a fmtdlo. baIra paracobrardc nueuo aliento, AL. Aqui efta s tu Sa!i.cio~gran co?ru~lo con que fe :>alfe el cur{o trabajofo. me fuera en quahulcr mal tu copal1l.:!: LJg3rme qUiero errea con buen tiento, IIllS tengo en "fro por co:Hrano al cldi) y vcr(fi de mi fuere conocido) s A.. partt' d~ tu trabajo,ya me aUla fi es dd numero trifrc,o de! contento. contad:) G:tlafron.que fue preCen te Albanio es clrc,que eHa aquI adormIdo, en aqueHc lugar, el mdll1odia: o yo (onozcu mal: Albanio es cierto: . l-hs no fllfo dezlr,dd 'lccidentc Ducnnegar~on canfadoy afligido. . la caufa principal:bicn que prnflua t Pe:f'1uan mejor librado tengo vn muerto, que era Ifl.il,qucd<zirno f~ con Ccnte. que acab; el curfo de la VIda humana, Y ala dZOIl en la cllIdad yo chuJ. y es conducido a mas frguro puerto, ; (como tu (dbes bien)apHc)Jndo Q..ue rI que viuicndoacadevida vfana \ aquel largo camino,que dp~raua. y de efr3do gozofo,noblc,y alto, Y dto que dIgo,mc contarc:! 'iu~n.:!o es de rrocaco de f('\rtuna nfana! torn e a boluer:mas yo te lUego agora Diun qne el1:r mancd,o diovn gran falto, (fi efto no es enopeo qucdemando) que,dr amororos bien es fue abundante, QJc particular mente el punto,"\," hora, y agora.cs p~br.e,miferabl.e,y falto. la (aufa,e! d.lIJo cumtcs y d ?l'occlfo, No fe la Illflor; blen,mas qll1en delante \ que el /TI l,co:1lunlC:hio f~ In cJon, 119 fe kalIo al dudo,lIle conto algun poco A 1. Con vo amIgo ral,vcruad e s elfo, t:leJ graue cafo derre pobre amante. qu-mdo el 111.;[ Cafre t ura,mi Sa[i,io: AL. LS dio flleiio~o ciertamente toco mas c!tc,hJ pcnctracio h:ia el 11"el1o. la blca mano~Ha fueo,efias burldo~ Verdld (s,q~lclJ, Vida,:,' (xrr~i,)o ya efiaua te creyendo como loco. comu'l,V clanllrad que a ti me a)'unta. O cuy taco de mi tu vas volando manda q;.e (oillpla.:errc fea mi ol"fioo. 11 (en preCtas alas porlaeburnciI puerta. . M~s 'llldl<ln ~q ue c alma y" baH un ta

OBRAS De Q.ut, (omo i de nueuo le hallafi'e.

'Ir;

CARel LASSO.

4'

.,

ue

'fu1 de Vnl hora en otra la eftrechcza ! h~:z;iendo fe mayor, acompaada la hrnda mortalde aguda punU. , de vn amor IImo,\' limo de pureza. y fO~! me dc.\antf aqu':lb g!oriil ~f snonrJi'I~ dexo de fer pfJa p,l1aJl,y l::t pref:ntcd~r,ntur3, de nuelrros pirs ~ fJ borque,o fclulvm .. para rfF,mtarmcde la hOrrible hirtoria, 11:> fue de nucftraca~afJtlgada~ (broCa Porotra parte, picnCo que es cordura rrnOU31" t3nto tI '}lal: que m e 2torult'ntl ~icmpre COn mano brg1:y abundora, con partr de la ca~a viClt~lldo que amori: ve~gl de trifteza pura d f.tero alr~r de llucHrafdr-da dio(a. y pOf dIo, SallC!o,entera (ucnt! I L~ co'niHud~ t (r.wr.\ tI. umeb te darc dr mi mal COlnO puchcre cid pun,o j~u"li cnddll y fiero, f! 1 au.nqlH dalmarchuya.y no \Onlicnta. del "f'eligro pz:[(;,do razon:mdo . E! 1 Q.llfe bien;.: qllfrrc mientras rigiere . Ora cl2undo dd .,r:.oo ]1l'trO ;lqadlos ITw/Ilbros,d efplritumio VI aqLlclla p()fq~tlenll1l1c!o,1i muriere. . en :;!gml facfn pillO ;05 g"ndlO(OS Clternos con puro ,or;i.on (mccro. En~fte amor TiO cntre f'ordduli JO: , TUrmU,1lHOS(Ontm!o;,y gl1Z0(05 ni. lo trate (0:1,0 otros c~m cng:o: :' allr.'onn ddo que nos quc:lau:J ni lue 1:>01' dc(((m d~ mi :J!urcrio. amasmeJcurrJodr'1urdarqurxo(os;_ Dcfdc mis ticrncsy primeros ailOS ~ 1 + a ;:q'.Idla l2StC me indino mi efrfel~, , Q?alqlllaa C;'\'. a en 'rallll.m;agc.;daua; 1.. '>0' pero la de las fimpks auezillas . y a'1:I['1 fi ero ddlJnll de mis dJiios. menos IT .. b.!jo,\T m;'s p!.z;:rn>Js dallJ. fu conoCltl:~ hien V:;l.donzr!la, En molirardo d Auror,;. [..1.5 mcxillas de mi CJngre v 2gudo~ dccel1.ii.dol, dr \,r [us c,lbd;os de ero fino, m as q'lf la mirilla J., llllof,!r;; uclla: Ju'focd"n,io ya ;as iloH(ill~s, .En fu vede niii~z fenJoo,fr~cida Noktros y.ndo furra de cam;n 1I por rn~ntes y l'''rfciu,15,a Dand, ..\ buf.:au,wlOs vn vall~,d inJS (e(fetO eXrrCrlUa ;]111 El ed"d l1ond d ".1 )r de wnllcr(J(ic.n flll05 vczino. Yo(qur dd.j( lanoche a la m;l1i;na, A'l,i con vm nd,de muy pcrfccro JlJ Y del vn fo! al otro !in c;Jnfarme wrdc h'iiida,3q!lrl valle a,:!xau<lllios flgll,; IJ ,ap con. e!1:udio,y g~n.J.) mil)' (in rumor, con pafflJ muy q!.licto! 1:' Po~deudoy cxerClC!OJ conformarme De dos arl:olesaHos la co:gaualllos vme con ella en tal domcftiqurza, . y,:uicndo nos vo pocole,x.o sydo que della 'In punto no [.bia ilparrarnlt.

OBRAS

D~

GARCI

LASSO . p~

que quiero rfR()uar en la memoria,

ror,

Yu

OBRAS

D~

GARel

LASSO.

hazia Iaredarmadanostorn:tuamOSi t01l1au~lllos;y en cHo fin fatiga y por Jo mas efpefo,y ~Lon,dido, era (umplido luego n uenro intrn,to. los arboles\' mJtas l\:udlendo, Al pir de! qual vn hilo vntado en liga turbauamos d valle con ruido: atando,le (oltauamos al punto Zorzales ,tordos,mlrlas,que remiendo que via volar aquella vanda amiga: ddant~ d,' l1ofotros efpantados , A penas era fudto, quando junto del pc!igro menor yuan huyendo, 'dlaua con los otros y mezclado Dau::n rn el mayor cle(:.rinados, Lcutando d dcto de fu alfun too quedando l'n la Cotil red fllgaofa A quantos era el hilo cnmar2,do collfufdmrnrc todos enrcd;ado$. por alas o por pics,o por cabcTl, y fi1toccs era vdlos vna (oC... todos venian aHucIo mal fu grJb: dln.I,)r agradable,dando gritos, Andauan forcejando vn" gr::r: i'lq:a y con voz ld,nentanJofr qUCXOla' a fu peCar, ya mucho plaCCr!lllctil'O: Algunos ddios( q'lc eran infiy,itos) que afside vn mal. ;geno bi Ir rmpi(~3'l: 7 fuJibarad hllf(aU~11 rrbolm:lo: ' Acuerda fe me ago,'<!,;:nc el finidi:ro otros e/tauan mifaos V afinos. canto de la corneja,y el2gnO A l fin las cuerdas de li r ed tirando, para efcaparre no le fue mzcfiTo, :euaua mos !< Junto, cfillena, ,~and:> vna ddlas( COIllO es ;urIign'o) la ~a~a a cudras.yld.red (rgando. 1 a nudl.ras manos VIlla nos ven a, era prifioli de mas de vn pr itiomro. Q.:;:tndo l humiJo otoio ya rcfrma Q,'I f,'co cHio el gr.m olor ardiente, La qua! a vnIlano grande yo traya, y va f.jtdJ1do fo,nbra a FIlomena. a d" muchas (om cjas andar j.Intas Con otra o ~a.ddta dlffcrrnte, o por el rueJo o por el ayre via: aunque tb;cn de vldi Q':lOfa,y bIanda.lclallando la en b tierra por las puntas l'afT.. u" 11105 ej. ncmpo akgrclIlcn te. dl:rc!nas de las alas fin rOIT.peH.ls, f.ntonCfS f~cllJprc ,co 11 10 fabcs,anda fcg~la fe lo que apenas hl b"tTunt~S: de. efi:ormnos boj, r do a cada parte . Pan'na que Il1lr~nO las cfrdlas, aC,a Valla la fpeffa '/ negra van da. 'c1allada boca an iba en qucl furIo y clcrro aqudio es rof. de contarte, . (fta~a a contemplar d curfo.dc!las como con :0, que "nd<,uan por d viento 'Deaj\ nos alex3uamos,v el ciclo vrau~lllos tambi<-nafi:~cia,y artt, rompia con gritos dl~,y conuocaua Vno vr.o pnlll(folk aquel .uwto, delascornejas el fupmlo huelo: fOi1a~ L .En

G A R 1 LA S S Q. ro OBRAS DE. ,vencido a,fin de nucftraaftucJa pura. ~n vnolo momrnto fe ajuntaua SI por lOmudo de contar te vuieff~ vna gran muchedumbre prcfurofa clcaqucfta vida cada partl'ziil J , horrer la que en el fuelo dhua: terno que antes del fin ano"hecidl'e. J; o e cr cauan la, y alguna mas piad<'fa Bafta aber,qlle a,qudi:a t21l fenzilla, cid mal ageno de la compaera, y tan pura anu(hd 'laiCo mi haco q;.. ~ dd fuyo aui!:J.da o trmerofa, m diferente efprc!c(ollucrtilla, Llrg;uJ fc l1Jlly rca,y la primera 1'.11 Vil amer tan fucrte,y t,m obndo, q'l~ eHo h;zja pgala fu inocmcia yen vn defafoflrgo no crcyblc, con Ffl lOll:O con lllu~rtdofrjmfra. tal ,que nI) III e wnozco de troc ado. Con I al f!lcr~a la l'rd..l y tal violmcia, f.i plazer de mira1Ia con rerrih!c, fe mJ1')rr~f:m;\de laque vtJ1ia y fiero dclfrar renti mezdlrfc, <ja cr:~ fe cE fpid i era Illlli,ci1(i~, que ficmpre me llcu3uaa lo imt'ofsiblc Y:1l'lI eJe, ver,qu;n gran plazer (eria LapcnJ de fu <.ufenria vi flluclarfc ' (rt': va(de v;n por <llt'a:Cr y d~rafir[c ,;0 cn.pef1~,nc en cigoxa,<l1 cruda JJw,-r ,k o(n por fo.:ornrf~)la forfia! yen Ii.l':go eterno tl31ma atorllllJ1tarf~ .A fin,!; fin'a 11Id~:;. a dcfpartirle A aql!eI:c cfl:.ldo en fin mi dura [!1nte vm; J pOi: nucfrra mJl10 ,y la cuytad~ me tru:xo ro~o J FOco:y roo prr.t'a cid bi hrcho clllp,'.~aua aarHpcntir[c. I .que contra mI pudIera {:r m~ls fllene, QJlc me c:iras n,con fll ;lI:n?at~ada SI con ll1 J grJUf dao no preclara haZICIl'::O la noturn::. cer:tltlflJ. qUf,enc,omp',:racion drb,"(1'ldJ viJa la Rru1\a ele nofotroslle engaI12d?~ q,ualqulera por lfc,n fo ~; i i!::g"r:t. 1; S No aproucchaua al. 2.n hlr la ca LIte 12, Sfl dcue :Iqucfta hlftoria ;>lorr:da i,...:v ni (cl" hcmprc L,f',<!'Z dcf(lIbl'iGol'a de,tusOr{j;ls ya,ql!e fsi atollllm::: de noturnos el1g~l05 con fu vela. m~ lengua, y rr.i mfmcri;wilrifrrcid3. Ni alb1311Co C,I{;]'C que en las aguas mora I D:zlI y~ 1I1a5,no es bien q fe coniit'll!?: perno morir (on,o Phal::ton en Llego: I Junto todo (ni bj"n prrdi CIi VO;! Lor~: l' dd ql:a:! el triFe caro canta,y llora. ' y cfia esla fummaenfin.:l aqucf,; ':L~t:t ., y tll,p:'rc:zCllyt2da,picnf~slurgo S A, AIbal1 JO i tu mal coll1un c::r.$ que cnllll)'endo dd [echo ef[~s I\'gllra~ ~on otro,que penfr2S qu r tu perta en el campo turb~lI1o~ tu rofs; ego. Juzgaua como agct;'1 c que cfrt' fu, ~o A I1lngLlIl auc,O ~mm2lnatura nunca prauo,nl el Jwg(' pdigrofo, doto de tanta afiucia que no titcIfe .f. de

veJtl

de que tu erras q,lO:OCO,yO confie{fo G A R e r L A S S O. ,T qu "fuera bueno :lqu cfro q hora hazes: ~ 1. A mpr quien qll~ muer. fin rrp:ro: mJS fi tu 1111' dcshazes con tus qncxas, Y conocicno 4;l\0 que barr~:ia porque agora me dcxas, como a el1rao lo que yo de [can Jua cnene lIonto contigo, a que mI re t"n ';0 me aliuia1f~, 1 j; fin d;J.l" d~ aquefre dlo fin al cucnto~ pien[asquctutormmto,comonueuo, y aqllcl tiempo prouan'c a fGrrmerm~, d,uchor,.r que no prueuo,por mi.fuerte, por m as pre,tfo perderme, como ni ufio, aqllCfta viLla muert( en las en traQs~ me h: ya qUitado el gufto,qll c tmia 1; 4[1 no con tod~s maias, o cfperiencia de cchar la pena mia perla boca. cna graue dolel1cia fe dcfecha, fsi que ya 110 toca nada ddIo almt'l1osaprouc(ha(yote digo) a ti quercdabeEo,ni centallo para que dt vn amigo,quC3do!czc:J a quien folo parallolt conuient otro fe condokzca,quc ha Ileg.ldo Y muerte fola por aliuio tiene. ' Sj 1 de bienatuchillado,a fcr macttro. SA.Qyi esctra fu fel' tan inhumano 11 S A(si que,pues te ll1ue1ro abicr tamente que al enemigo entrega fu derpojo. ) que no dIO)' mno(cntc .;Ie!1:os males, Y pone fu po~cr en otra manor :.. \ que auntrClygo hs fcfJJ!cs de "s llagas, Como, y nQ tienes ora algun enojo 110 es b.en que tl: te hq!:JS tan (fquluo. de ver que amor tu mifma lengua atajt., q!.Ie,mimrrascih; viuo,l,.r \,odrta '\ . ohd~r~te:P?rfufoloantojor q'.lC pOfJJgllna va te au;faR e, Al:SallCIo amlgo,ccfe efte lenguai~: o contin;:, lloraffe: que no es malo (Ierratu bo~a, y mas aqu nola abras: 132 tmr al pie cid p;loqllcn fe duela yo fifl1to mi do!or,y tu mi vltraje. dd m;11,y fin ("utela te aconfeje. Para,que ron ~agl'lificas palabras~ Jo l, Tu quieres q forceje, y q contrafte qUien te hiZO philof?phO doquente, (on qlliel~ al En no baft~ a derro_alIf. ). ficndo pafior de oucas y de cabras~' }..l1lor qmerc que caHr,yo no pll~do O cuytad() de mi,qu:n facIlnWl1te mOl!,r d palio vn liceo, fin gr3n mgua: 1 (on cfpcdida lengua,y ri guro c1ticnedemilcnguac1tnouimiento: el r;moda (on(~'josaldolimte, 1.('-1; ~ :lfs i que no me ficnto ftr babnte. S A. ho te accnfe)o )'o,ni digo (ofa s A,~e te po;'\~ dd?.ntf,qUC te impida para que do.>u;s tu por cll:.darme dcfcubnrle tu Vida al que alllliarte rcfpuc(r; tan azeda,jrtanodiofa:' cid mal ;l:ullapartc cicrtoefpera1 RUfgotc ij tll m:;lquiras contarme: Al. , porqur dd pueda tan ro entrifreccrme, 1'. <uanto

OBRAS Df.

ra

ObR.AS

DE

CARel

LASSO.

qUJnto rueJo del bien turO alegrarme.


AJ_ Pires yJ de ti no PUCQO )'0 torn arf a mi cucnto,quan,io ayas

dff~n:lrlllc,

)del Zephyro frdcorf(ogicndo


el d\:;radablc [pir tu rrfpir"mos. Las 1Qres,'a losojos cfre.lO1dl) i dlUcrfiaadcftraadr pH1tUfa ~"ducrh,mentc a(si dhua~ oiendo. ,~. rnmtC,O aqudhfL\eJ1tc .ara, purz. ,( quc,como dc;:rifi:al.rcrpl~r.de(I;, Illorrando al.Jicrtam(tJT~ {u hondura. :L! arrI12,q'.IC de orO pHcna, dt bI2n.:;g \Jedrcz:\das variJ.cl a (por do mail<lUa el ctgtta)fc bu\l!a~ f.n derredor ni rola vna pifada de ficra,o de paior,o d .. gmaJo a la lazon ,[aua fcfJ;i.lad;.

proillcJo,vna graeiaco;:cctrrme: cs,q'!~ en oyendo el fin luego te '1eyas, y me dCXfsHorar midcfucntllra entre <os pil105folo,v e{'as hayas. s A, A un'lue pedir tu cff,no es cordura, yo frr~ dulce, mas q!.!e fano,2. lJl igo: y darc bmn lug:;r; tntriHura. AL.Ora,Salicio, el'cuchalo que djeo: y "05,0 ninfJs deHe bofquevllJ bro[o, 2 do Cj,craque el1:ays,e~ad conllgo. l' a te (on te el cfiado tan dlchofo a do 'me pufo amor,fi en el yo fi~mc: Defpues que con ti agua resfri~o plldiera [ofrcnerrnccon repo{o. vuimos el clor, y juntamente J>las,wmo de ca1lar,y d~ tncubrirme la red d~ roJo punto mi ti:;ado, de a'ludla,por qmen v;uo, me cncimda. l. flla que con (~)'dJdo d~lig~:- te llegur ya c~1 al punto de morirme. 'f; a conocer mi mal tema d lI1tcnto. i'1 Hil vczes clla pregunto,que aUla: a c[eudriiar d animo d?iien re, y me r?go que el malk defcubrieffe, ';Cn nucuo ruego,y firme juramento. ,( me conj .,ro,j' rOf:o que k contafTc qae 1111 rofrro,y color le defcubria. }lasl1oacabo conquanto me dixdTe. i :.I.,aufa de i1lln'au( penLmimto: que d~ mi a .fu prl'g!.!J1ta otra fcfpuell:a, y era amor qu'; no mn.:cdaffe que vn. fofpHO con lagr!mas,vuidfe. de hazc!lc mi edro manifici1o, AcontcClo que en vna ardunrc ficHa t v d Oiofera:!;: aqUella que 1'0 amzf1"e: Vll1lcn~ de b ca fa fatigados, ~ Q!tC me j ur;;J,quc rambim f!1 e f.o, , en el mqorlugar dcHa ftord1:a. I el verdadero amor,qurmc tctlia, Que es erte ,clonde dramos affmtados. con pura vo1UN~!d e!t;:ua preno. a la fombra de vn arbe! affloxamos Yo,qlle t;\I1to calla r ya 110 padia. claro drfwbrir mf!l0so[,;ra las c!l~rdas a los arcos trab3jados. tn ;:q,, 1 prao ali llOS "C,inamos, lo q;:~ en el almo. tI' ifr<' tt' ,"ria, y del: .f. .. I.e y

l.
!.

l '{

,r

OBRASne
y,e xc,quc en aquri',3 fuente cIara vcriade aqudla,que yo t~nto 3mJU'.

G AR

abiertamente la hermofa ,ara.


Eila, qllC v~r ngltdia dc{[ralla, con (11C:":O) d!!1grnciJ dJ[(!.Irrirndo .. de aqudl eOil qile el pafTo aprcf.I1'aua, A [a pura foman I fue corriendo: yen viendo el agua,toda fu~ alterada, el!a [u figllra fola viendo. Y, no de otra lOmera arrebat3da, dd agua re huyo,que fi cfruui era de a rJlJiofa en iermcdad tocada. i 3 Y,fin mirarme,dtfdc:lfa y fiera, no f~ que 311a entredientcs murmurando, ,.

r!1

al trific alucrguc,y; mi pobre l(':lJl,~a. Se ,que tornando m n,Cfl1o dlllUi~Jl~' fin comer, y d)'!lllf bl e n qu~,rrll , 1,'; s,, yfinq clcuupoclc vn 'luga,lIlou;dlc, Las yadcfall1parad~sva(as Jia~ 14 o por otro tantotteJpo nc g,lla~()n las verdes yenas, ni lJs agt\l:{ as, Los ptqueos hilUds ,qu~ lnlL::()il las tetasfecas ya de <lS l1?mlnCIit2,S madres, brall13Ii,10 al (ido f.: 'iucx.lran. Las fduas J fll 'OZ talllbic 11 ::trn:J~.
bramando, JnC-p3rcc~ r(fp(li.di~~n condolidasdeI dJ.flO,'/ dcf({, . ;ns. Aqucftas cofas nada ,le ]l\mi,:n:
1

e1

L A S S 0,

med:xoaqui,'{ aqu quiercqucmucra, .

Q] edc yo trifre, y fo:o allj, culpando


mi temerarioofar,mi defuario, la perdida dd bien con fiderando. CrHiG de ~'all1ll1cra el doler mio, y de mi loco error el d,(conCudo, que hizc de mislagrim~s vn rio. Fixos los OJOS en dalto CIelo efwllc,boca arriba,vna gran pic~a tendido. fin mllqarme mefte fuelo. 1 i 9 Y,((\i,10 d~ vn dolor otro Ce empiefa cllugo lbnto,d dcfuanccimiento; el var~o i~llaginar de la cabe~a, De mi gnn culpa aqudl'cmordimicnto. ver Il1ccl tecloal fin,fin efpcrafl~a, mt tnftornaron cafi el fcntill1icnto. , Como d<[te lugar hizc mudan~a 'r ~'\J no kniquiCfl de aqui me conduxefTe

'c
, /"
l'.

I
\.'

all

ante s con mi llofir haz;] ltpdf'i'ac;os todos,quantos a verme all v.: l1im. Vinieron los pafrorcsJc gJ:,d~:;: vinieron delos foros 103 V,.:p' ros: para fcrdc mi m~lldc mi mtorm::Lios. y todos con los ge :ros la f!ir.leros me prcguntau;n qU<l!csauian ;,do los accidentes de mi m3J prilllrros. A Iosquaks,cn tierra yo tmelido, llinguna otra refpud1:a dr fJbia, rompiendo con foilo~os mI gemido: Sino de rato en rato les dezia: Vofotros,losde Tajo,cnfu rjb~ra cantarcys la mi muerte cada dia . Efte iefeanfo lleuarr aunque limera: quccadadiacantareys milllurrte, vofotros rosde TaJO en fu ribo'a . La quinta noche en fin.micruda fu(rte, 1:. 5 qucncn.!o

OBR AS DE, qH~tnJ() me Ikuar,dofcrompiefi't ;.iTdbtd~d?b vidafame. }\:'J,cac de I!llCho~a ll1cfaliclfe, 1+ 4 flOre! riknciodel1:lOchc cfcura, :>. bufcarvn lug"rdortde muriefe. y umim.ndopordo miYfi1tura, y m is enfermo, pies me conduxnon, Ht'gllC a vn b:,rr:ode muy gran :lltura. Luegu mis ojor.lertconocicroll., . 'lar pmckfobrc el a:.gua,yfu Clmlcnto l,~ onda, peLO? pocol~ comieron. Al pie de V!1 olmo hiz~ aUI mi a(siento; V,!, !.lerdo me 'lac ya con eil;; cfruuf, ;J?,L'ldn ,lUi 11 ticHa a lfftcovicnto. y 'en ;'l'1dh mcmorid me d etuue, <on;o ti ritz, fu era m~dlcina 14; do: mi furor,', 'lu:mto mai foftuuc. D:l"ll!,1,1Ua ci aurora ya vezilla la vC!ld:\dd rol rcfplandcfcimtr, R(-en b rirrr.l.;quiE la marfe indina: l.} f..nt0I1CeS,Como q~l,lllc!O el cifne iente el an tia ponrilllt'ra,que le J<]ucxa, y ti cnta d mapo mifero,y dolicntr, Cor: I'rite,F h !n.~ntabk. fon fe q!lcxa.
d~lf?iritil 'tal,qllcddfea.lcx:a. Ab.<l<]ut:{ado yo dc dolor tan to, que el almaatnildonaua,ya la humana OI"i1:~ fll;U la rienda al trl:<' lianto.
>r~dtbide(onfund'cocanto

He Rle rntl'egaclo,hellleaqui re!~J' co he aqui vcnccs,toinJ I05dcfpo)os de VI, CUErpO mirerable,y af\!.r.( Q. Y(I\'orne fin dd todo; tus encJo;: no t~ offrnd':l'a mi r(l~ro trl'l1r,
mi trmcrofa 1/oz,jT hUI1J1h:ll"S01 oS. Quicatu,qaccn llli'lidanommlle (1 p",ffo a cOl'lfolarmc en t3i ~liaclo. ni tu ,reza crudaentC:l"nCClfrc,

G A R el L A S S O.

f"4.

1{,,.

ya

Vi mdo mi cu.:rpo a'lu drrampar~do yemas a arrrpcnl"irt""f Ilfrimartc; mas tu fa cor ro tarde iura llegado. Corno pudifrc tan prdio oluidartc .

de aqur! ta l'.!cngo ;mol'~y de rus .legO'

r
... i

fmelos.en [ola vna hera drsIlg~rtc~ No fe teacuerdadr losdulc[sjuegos va ,lcnll~'lh'd, l1ij'~z~'ll1du~ron ldia dc:1o$d7.i\ofos-y encelldldosfurg,05~ ~allclo lz enznu dcr!aer~en? brefla, de rus vellotas dukcs dClfopua que ruames a cerner fIJor" ei':a pd'ia~ Q:.lirn las (al1:ail:!5 tieroas dcrrocd.ua del arbol,al fubir .iiffjcu!tofo~ quien m flllilllFia faida llsl1fuaua~ ~3ndo ~n valle liorido,cfpc{fo,vmbro[o
mrtijam~s c1pic,quedrJnofuelfc. ofrrado a tide lorcs,1' corcfo~ IUf ai::s mdi 2.Ur~f!tc ''':0 dhmi cfr,,, que ni el leila lbor,-n iolorla rofa, n d prad;yrrua para ti t:'lUi~frc; l\.qujCf! I11C q'!fXo~que no ([CU! hJ.(cra
d~ qu~tas n!t:;o,qlli ,lruriarfctlcinrm!: f.co[iamcmll~fi:rafcr piadob. 14$

t.

O fi':l'd:djxt',mls 1J1le tigre Hircana, y mas rorda ; mis qu<!xas, que elrlJ)/do e mbraucc.:o d~ l<llllJr infana:

He

R,fpon-

OBRAS Df: Rl "ondicl1clIlc, prurua conortarme G,~ (011:0 q,:itll p .. uuo mal tan importuno as :lOql:!':rc m'JRr~rr~,y conColarme. O diC,Ls, ti ~i[: JUPl:; d.' c"nfuno de !o, a UlZ:ltcs d ~Hi'ido os [Oca o \i io:oJi roca a fo:o vno . Rcci'~d jo'; p;labras qtlC la boca fC}:',con la doliente anima, fuera: antes q el ClI,rpo rorne Il tierra poca. 1 +9 O Nay2cs,dc ~qurft:i mi rib~r:1 cO-;t'ntc mO;'c1'Cras:O Napeas: g~ar.-Ja del ve rdc bofquc verdadera. Alc~ Vil; ele vof0tras,blancas deas, cid 2r,'C fu ~abcsa rubIa 'In poco: "fSI NInfa jWJas en tal te VCdS. Pojr~:ic:=jr,q'le con mis q:':CX;stoco hs "Hunas orej:!s,no pujimJo I"s humana s tocar,ClIerc:o ni bco. O J~ermoras Or~adas, qu, tcnirno el !!.Cluicrno de ftiuas, y montJias, a (ap andJys ,por ellas dlfcurriendo: D~X:l9dt' pcr[,guirlasali:naias, ven:d a ver 'In hombre perfeguido. aqulen no valen fU(r~a5 ya,n medas. O Dryad~s, de amor hermofo nido, dulces y graciofifsimas donzellas, que a la tarde f:dis de lo afcondido Con 105 cabellos rut,ios,Cjile las be Ilas c(paldasdeX3n de oro cllb.adas: yar7.d mien tes 'In rato a mis querellas: ") fi con mi ventura cOf.juradas. no dbys:hazed que fcan las acaRones
d~

G A R e 1 L A S S o. sr de mi muerte aqui fiempre celebradas. lO looos,o offos,que porlosrincones H. dd'ds fieras caucrnas afcondldos efhys, oyendo agora mis razones, , Q:!edaos a Dios, que yavudlros oydos : de mi campoafuCfon halagados, " y algu'na vez de am?r en terneCJ dos, ~ A Dios monta:tas:a DIOS verdes prados: - a Dios corrientes ros efpumoros: viuid fin mi con figlos prolongados: y mi~ntras ene! curro preffurofos yrey s al mar,a dalle tributo, corriendo porlosvallcs pe~rt'gofos, Hazcd qu~ aqui fe muelfre tnfteluto, por quien viuiendo al~grc,os alegraua con agradable fon, y vlfo enxuto: Por quien aqu flls vacas abreuaua: por quien ramos de lauro entretexedo 2..qui flls fuate.s toros coronaua. Efiaspalabrastales en diziendo, (n pie me alce,por dar ya fin al duro dolor,quc en vida ([taua padeciendo: y por el paffo,cn que mt ves,te 1uro, 11 1 I' qll~ y~. me yu~ a arrojar de do te cuento : con paffo largo, y cora~on feguro, \ Q:!ando una fuer~a {ubira de viento " vino con tal furor,.:ue de vn~ ficrra pudiera rcmouer el flt:mc af5c~to. De ffp3ldas'como attOnlto en la tIerra defde a gran rato m( halle tendido: que afsi fe halla fiprc aquel que yern. Con mas fano dlfeurfo en mi [cntido, 1 r 1f, 7 (omCOC(

fu

OBRAS DI!, comcl\cede culpar c1~.,refupu~no y temerario error que auia ((guido. f.n qurrer dar con trin:~ muerte alr.e('o de aqucf'ia brcue vida fin a!1lar~o, no fiendo por los hados aun dif}' u&o. De aili me fui,con cora~on mas largo para efperar la muerte qllando venga :l rdcuarmc dcrrc graue cargo, Bien has ya vifl:o quanto me ronucnga que pues b uf.: al la a mino fe confi~nte, ella en bufcarme aml no fe dctfng. Contado te he 1" ca.ufa,claccidentc, eldao,y el proJcelfo todo entero: c;ump\eme tu promeIT<1prcftammte: y ~fi amig:cierto,y verdadero t'rcs,como yo picnfo,vftc~gor;: no e,fr?~ues con do!or;l.cfr bo,y fiero al alftlgtdo,y tnflc qu~ndoHora. s A..Trat-al'ad: Vl1a partt', '1;'1( agora folo [iento, tm~ p cllfarJ 3,que era dar ,onCudo; qu:liera pr!gumartc con.o tu pCi1(~miCl1to fe drn'ibotan pr<l10rn e{('dudo o fe cubrio de vn velo, para que no mir,lITc, que quien tan luenl;ammte amo)10 (~conficntr que tan prdlodc! todo te oluidafi"e: que Cabes fi ella <!gora juntamente ~u l1:ai y el tuyo Horar Al.CcJfe ya rlartlflcio

, de la ll1<!dlra mano:
no me hagas palfartangraucl'cna; lIaras me tu Salido . , yrclonuneapiehumano !H , rftampo fu pirada en el arena: ,; ella efta tan agcna :: deeftardelfamanmr. coma tu de Qcn(alIo, aunque quieres moftrallo con r azon aparen te a verdadera: exercitaaqui el arte a fclas,que yo voylllc en oH' farte. H, No es tiempo de curalle, ; llana que menos tema la cara del madl:ro,( fu erueza. folo quiero dexallr, que aun efta b. poftema ;, intratable,ami vel',porfudur~za. qUebrante h b1'3UCZil , del pec~o empcdel' nido, . , ron <lrgo,y tierno Han to; yrcmcyo entl'ctant0 arequerirdc vn ruyr,or cI nido, que efl:a en vnaa;t:I. (nzina, l y c[rara prcfio en m;lnos te Crauina. ~ e A.Si defiatecra no he perdido el tino ' por aqu el cor~o vino,q ha turdo, dcfpul's q~ fue herido,atras el viento. que rczio lIlouimiento en l:l corrida licua de tal herida! afumado, en d finicftro lado fotfl'r.lda i la flecha en erbolad<l,yua moRrando

e A R C'I

L A SSO.

f"

r&-V

~.

ti;

Iasplumas blanqueandofolas fuera; Has para que tlle meto en ena cuenta~ y haze me que muer;: (011 buf,aIle, : qUiero biuir contenta, y olllidallo, No palfde{l:e vallc,aqlli ef1:a Clcrto. r aquidonde me:hallorecrearme: y por ventura muerto: qllim me defil aquI qult:roaco!:armeyw cayendo ! _h liella yre iguimdo micorcilIo, alguno que flgulelfe el raftroagora, nuentrasIa hermflltc horad~ la ficfta '; que yo me llJarauillo ya.y'me erpanto en aqucfta flore na yo drfcanfo. 1 com<? con tal hcrid~ huyo tanto. ~ Ay vientofrefco,man{o,y amorofo, . A tIl SlITII turhlda villa no me miente. a1mo.dulce,f;brofo:csfuer~a, esfuer~a' parece me que vi entrrranav ram; tu foplo,v eftafurq;a tan calIente v~a ninfa llegar aquella fuente. del alto fol ardiente or" quebranta: 'Q:Ier<? llegar alla,qui~a,fi ella ama, que ya 13 tierna planta de! pie mio mc dlra algl!na ro~a ~on que engae anda a buCear el frio defta rerua. , ( con aIgun !llfo altUlo)aqueft; ami!. y n~ fe me da nada qut defbae A los !or:1brcs referua tu Diana c:n c{l:a tiefta n{.na tu ~xercicio: mI al~J,~S contrario alo que erro, poragora tu officio defampar('l, ij a qUl no cfpera bic,no ay mal qdae, que me hacofiado caro en efte dia. O fantos dioCes,que es eno qucvco~ Ay dulccfuentc mia,y d~ quan alto . es error defantafma,conuertida con folo vn fobrc{alto me arrojafte, \' en formade mi amor,y mi ddfto~ Sabes que me quitaRe fuente cIara~ ,Camilla es rfta,que eRa aqui dormida: los ojos de l:lo cara:que no quiero no puede de otra f(f fu hermorura; menos vn compaero, que)'o amaua: la razon ella clara y conocida, mas no como el penfalla; Dios ya qUiero~ V na obra (ola quifo la na!ura que antes Camita mucr2,quc padezca ' hazcr,colllo dfa,',' rplo lurgJ apric1ia 1 6 culpa por do lIle Hzca {er cchada ~. la ,cHampa, do fue hecha tal firura. de la fdua {;grada de Diana; , . Q:tl en podra lurgo de fu forma cfprdfa "'luande mala gana mi memflria el ~ralhdof?car , fi la matra rmurua aqucfta hifiori2,mas IHuIra .mlrma~110 b~fta,y clI~ lo confidac agena me defeulpa: que fi fuera .has ya,,! es Cierto el bien, q a mi fe mue')'0 la caufa prillwra ddra aurcncia I (01110 podre !lcg"r adefpcrtalla, (fila, ')'0 di era la fen tenda en mi contrario: temi'do yo la luz que a dI? me aJicf>ra~ el IC muy voluntario,y fin 1'( fpeto. SI foamentc de poj~r tocalla ,N~ pcr-

OBRAS

nr.

CARCl LASSO.

;1

G A R 1 L A S S 0, ,s ,Aqu''frc es de los lWlnbre5 clof~cio fidcfl'lfrtJ,tcnella,yno (olralJa. cntdr e!!1lJl,v j csma!n<!{uccd:o, .Efta of:~dia temo que no es cierra. ,iP~dir ( hunlJ;;d l'crJon del vicio. mas q me puede hazrr~qUlcro lIegarnIc,~ .~~ tEte )'oCal!l,l~C.1\ ,bueno es tlfet enfin ella efta agora como llIuerta. ' ('ir. fu,lltdo diga,quc ha quedado C;be dlapor'lo mmos a{fentanne JorVil trftigodc tu mal pfo<c(fo. ,Si ouede frr mi "erro caJrigac!o bien puedo:mas no ya (Omo folia. O molno podcrofa de matarme. . on uufrtr,ei) d~shonHa, o c tormBo, vift.: quan'!o tu fu(r~a en mi podia, vcfme aCjl\ ~ftoy a tn;io aparEjado. '1, (( porque para fallarme nolaprucuas~ . A Suelta me ya !amano,(j el alIento. ' fu poder a tod~) b;~aria. :.lJ1erllta dcccgoxa. A Lhc muy gr ~mcdo e A, Socorre me Vlana, Al, No temueuas : "que te me yras t corres IlIJS q el VIento. queno te he dcfoltJr,efcuchavn poco, ~A,NO cftoy como (olia,q'lc 110 puedo e A.Q!!ic me di"f~a A tbanio tales nuc- 1lHoucrmt ya,de mal e x~r,!ada: Ninfas di verd e b()rque,a vostnuoco(uas! :.{uclta que eafi IltC has quebrado vndedo. a V05 pldofo;:orrodefafucr~a. A~.Ei:aras fi tdue!tofolTtgada. que es dlo Albaniordime fi eHas loco . Amientras con razon dara yo te mucftro AL. Locuradcudcr la que lIlC fuera. :'lque fuyftcinraz:onde mi enojaa~ aquerer mas que el almay que la VIda, ~,,,,,f..res tudc r<l2:otJrsgran. maei:.ro: ala que aborrecerme aCsl fe esfuer~, :~fLlclta que fi (ftare. AL. l'l'llIlrro Jura e 11. Yo deuo ferde ti la abOrl'e(ld~, ; porla primera fe dd alllor nuel1ro. pUC$ me quieres trato.r dcralm;ncr:il, A, Yo juro por la ley [ncera,'.' pura fimo tuya la culpa conocida, " . de la 311lift3d pa{fada,dc rentarme, AJ.. Yo Clilpa contratirfi la primEra ,:,1 y dr efcuchar tus qUf>:as muy f(gura. no di por comcter ,Camilla mi3,~~1 me ticn~s la mano de apretarme entudcigracia y disfailor yo muera. !, con e ITa dura mano dc!ereydo! e A, Tu no vioiaftcnuci1ra w;npaia, :' A L.Q!almc tienes el alma d~dcxarmc! queriendo la torcer por el caminotA. Mi prendcderodeoro fi es perdldo~ qllc de J; vida hon e/la f~ dffuia~ o cllytada de mi mi prendedero, A 1.. COll1o,dc fola vna hora ddtf~ltino . _ ddde aquclvallc aqui [, me ha eayJo. ha d" perder mil aiios de fcrllicio, {.L.Mira no fe (,,,c{f,'alla prtmem 11 el an cpcntllnicnto tras el vinar antfsdc aqud1:c;al vai de la hort! ga. B R A S D 1'. perdjc~e el mi~do yo ~ mas fi defpierta!

CA..

C.'\,

que bueLo, defpreciando monte"hQ\:3,ganado,1,dH y quefo. AL. Yo yre a bur.:a!!~,efcura eaa fatlga: o ron aquellos pies~con ellos ando: ql\e no puedo fllt~lr que ~qucfia. arena. ya caygo coello, el cuerpo f~ me ha ydo: abrafe el blanco pIe de 101 cn~mlga. [010 elfpiriru es eHe, queora .mando. e A Pues ya gcres tomar por mi eaa prn a le hurtad" alguno, o cfcondido, derecho ve primero a aquellas haya s, mientras mirando tftaua yo otra (o{a~ q afli rrtuUe yo echadl vna hora buen o li quedo por caCo alli adormiclo~ AL. Yo vo }':ma5C_ntret~nto no te. vayas., na figur ~ de coI?r de I"ofa G: A,Seguro ve,q ant.cs veras nn muertl,i, cHalla alh durmIendo: fi es aquella que tu ~ne cobres 11\ a tus manos ayas. "~e mi <ucrpor no,.q aqUa f"~ muy hermora. AL.Ha Nmfa de fieal, y dcCa fuerte. /!:t I Gentiltabc~a no dana por eHa fe gu.ud.a d Jura~l1ento,que medlrte'lyo para mi traer folo vn cornado. o condlClon deVldadura y f~erte. ~AL.A quicn yredelhurtoadarqu(rdla~ O ifO Ofalfo amor,denueuo me jezlftts~,f.rt['ai1o ocplo es ver, en q ha parado' reuiuir convn poco de e[pe~a"~a. ~ \ rile gentil mancebo,Nemorofo: 1; 7 o modo de matarpenoro y trlfie: I a lIofotros que le hemos mas tratado O muerte IIe'.1 ade mo!tal tarda~~a. ~;nfo,currdo)agradablt,vlrtU?rO, :podn' por tlll~mar IflJu~o el Ciclo, ~((liride,conuerfab!e,. buen anllgo, Jn1ufia ru mrdlda y fu bala11f3. ';y convn alto ingt"mogran rrp~fo. Recibe tu,terreno.y duro fudo .\1. Yo podre poco,o hallaretealgo rficrebdde cuerpo,que detime ',de quii' hurto mi cucrpo,aung cHe aurEn del alma el cfpcdido, y prefio ".udo. '<yokperfigu~re (om-:> a enemigo. (te: l; 8 Yo medare la murrte:y aun fi viene 8abrasme dezlrdeJ,ml chrafuent(~ alguno a rdiftirmc: refiftirme, rJdimeIo,i lotabrs,afsi Phebo tI vera que a fu vida no (om~iene. . nunca tus frefcas ondasefcalil'nte. No puedo)'o mo~ircnopuc~() yrmc IAHadentro en lo hc,mdo eita vn mancebo, por aqul,por a[J,por do qmflcrc , ' ; d e burclcoronado: y en la mano ddnudo fpiritu,o c~rnc y hurffo ~inn )VI1 palo,proprio como yo,deazebo. s A. f.fcucha.qur .aJ1' mal hazcrfr qUIere :Qla,quicn erra alla~r(fponde hermano: o cierto tlcoe tra!1ornado cHeCo. :valafme Dios:tu eres (ordo,o mudo, AL, Aqu t'uuicfe)'o <!li mal me quierl\' o ffiemigomortal de1tratohuman~~. Ddcargado me trnto de Vil gran pcfo: 'j. ffpmtII

e J..Doquler q fe pcrdlO bufcal,t CUIf!"

0. B

:!t

A S . D 1'.

CARel LASSO.

"

parC((mf

;:Y

l'J'

o BR

AS

DE.'G AR

e1

L A S S o.

~o

Efpiritu (ov ,de carne yaddnudo, \r aunque c!la agora 10co,no por cf('o 1 ouf.:o c cuerpo mio, q IRe ha hurt "ha de dar al trauieITo fu fentldo, en rodoauicndo fido qual tu Cabes. a gun ladron malua.l0,injufto,y (tul Caliar que callaras:has me (~cuchado: NE,No mas, no me lt alabes q por cierto, o fanao Dios,m 1 cuerpo IlllrlllO VrG:, (Omo de vdle lIlucrto,eftoy llormdo. o yo tengo el fentido ttaftornado Al. f..lhuHonrcmplando,quctormito 161 O currpo,het;: h:,l1;H10,vno lo (feo! ~s edre apartamientolo que plcnfo: tan tu 111 ti me hallo dcfcontento: ,) 1110 nos aparta immrnfo nar ayrado, pon fi n a tu d, niaro y mi dcffeo .. ': no torres lliJ"eITao rodeadas, NE. SC'fp i.'d 10 que ~l contmo pcnfan1lf~" no mont:ll5s enfadas,," I1n va. que tl!UO de monr 1i1tes de agra, , no agcna compaia dulce y car;;: le rcprdenta aqllcfte apartamimto. '1'\ Vil poco de agua tiara nos detlme: SA.Como dd qllevdando fiemprdlW. por ella no conuicne lo que en tramOS qucd;tn clurmimdo las cfl'cCles,lhnaii, con anth dcITeawos;rorque al punto del dolor,que en el a 11l1:l trI ft e mora"i queati me aeer(QY i~mto>no te ;parta~ AL.Sino dtJS en cadmas,fal ya fuera, " antes nunca te hart;ls de mirarme, adarme vrrdad.'r forma de hOmbf(:~'i r de fignificanne en tu m.meo que gor", [0\0 el nombre me ha qucJI , que tienes gr'n dcITeo de luntarte y fi IIa citeS for~ao en eITe tlelo, (on ella mrdi~ parte.Da_a hermano, l i , dimclo,cuc al cd?,quc me oyere! J echa me aeae{[a mano,v como buenos con qucl<as no mOUlere, y llanto tlf!!'!) amigos, alommos nos 'junt{Jl\05, conuocare d infirrno, \r reyl'ro deuroi; ya qui nosabracemos:ha,bllrlafi:e! y rOlllpere fu muro de diamante: '", afsi te me cfeapafie{yo te dtgo corno ki;;o el aillall te blanclamentc..i qlle no es obra dI' amigo hazfr cITo: (por la (on [orte all[ente)que cantan':;"l quedo yo Jon trauirITo fCmojado, dl:uuo ha!Jgwdolas culebras, ! ',1 Y tu eftas cno}ldo! qu~n apricITa; 14 ~ de las h rrm.;nas negras mal peynadal'~ mllcues( que lOCa ~s clfa ~ ) tu figura. NE,Dr qll~n d,r!lari~da! opiniones 'aun clfa dl'[uentul'; me qucdJua~ faca bucnas rdzone: el (Uyta~o!. }'a yo me con(ohua,ffl ver rel'ena S A. 1'.1 CUI'!O 2roliulllorado del lI1gCnIO" tu im;FCn,V t3n bucna,-." :lmOfofa: :::: aunque le f.tlt _~ d ~rnio)qu~ lo 1l1U,UJ,' ~ no 3\' bit.:o":ni al('gr e cofa ya,queure. (on la fLlga que llcua .on e vn poco: ~ Nl'. Alomcnos que .ure tu cabc~a.

},a~

.SA.

ta. Salgamos

OBRAS

q ya (mpier a vnfuror nut

Dt

CARCI LASSO, ,y ten mdt tu t~ndldo,rn en rraslt ato:


'In ~'lto
;

Al. O dios porq noprucuo, a echarme I qu~a (on (fpal,t~lle aura a'f;"n IJlle:fo. tro, ~ AlSecres, cflOy quedo d,.x;rrflli~~ harta llegar al centro dela fuen te.. S A. No. Al~ pue s quc~ llutarcllmC$ A. iI. sa.ij es dto,Albanio~ttc:AL. omamfief Al.[infalra~ ladr5,m:s qt!e es aque!l:o~f es muy bu e! mil; qu"nto ma~alta :>.qu<l!;; 1rrra vrHirosdc!o agcno~ v ante dduCllo. c[;.quda otra tierra NE.bllCllO es eno: (omo (i fudfe vn !~o fin ft;do, ~.' el ola ida rOl prc:~('I b b raUlza. vcnirmuyreuefildodem.ne:> '1 5A CaUa, qllfafslr"aurzaatcnrr fefo. yo harc ~Llf de[came dfa lmaofada A L. Como, a~ot;do}' prdo ~ S A .calla, aquefia mano ayrada. S A. el:a qUedo'. cfe\lcha. _ . IIcgl tu qU no puedo detrndle. . A L. N cgra fue <tq!I(I13IIIChJ,q'.lf cotq:;o }lE. PU( S ' quieres hazellefS A. yo,dexa~1 hiu:qut' tal cafiif"o dan tus mw?s: fi defen 'laul]allc ,0 acabaIre ".\110 cr amoscorno h rr~ enos d.c ?r; In (.ro~ la m:!r.o,y rfcapaffc mi garganta. ~' .N 1'.. Alb"niO Wfl1 p211e. o,caLa G::,ora. N f..Notiene f.1Cl'~a tanta:foio puedes ,')' dun me~quiagun hora, )'no te lllUChazatlllo que deues aqulen eres. r~' uas. SA.Qyc tiempo dcplazeres,y de burlal!Jn.Sabesalgunas nuruas f mi~S A 10(0 con la vida te burlas Nemorofo~ I :A L.Paffo que ducrn;ovn poro.S A.du~r ven ya no el:esdonofo!NE ..llltgovengo, t mes Clffto~ . en quanto me detengo aqul vn poco, ~('No me ves como vn mucrto;pucs que vcrccofilodc v;a loco tt de {atas. ~ (rl:~> hago~ . S A Ay,paIro q me matas.AL.aunq mu., A.f.ite te dara el l':lgG lidcrp!crtas, NE. Ya ,quello va de veras:Suclta loco. ~;cn effas carnes muerta, ,te prometo. AL. Dc!,ameeftar~npoco,que ya ac~bol,:1N E. A!go crn mas quicto,y re I'0fao, N:E, Sudta ya. AL.,] te hago~ N:E.a mI ~'lliuc lllfraaqui:quc dlzts tu Sallco~ n,da.. . J:>arcccte que pUfd, fcr curado~ . A L.Pucs vete t~ ornada,y no {ntl.endll~i';; A. En prowrarqualquina bmcficlo rn aq\.idbs con tIendas. SA.Hafunofo. '3 l'l vida y f;nld de vn tal~ll1iro, afien'a N emorofo,y tcn!c fu~rtc. I':~:zt/no5 cJ d(Ulc!O,y i ufLo ot(Jo. . yo te dare la mucrtcdonpcrdldo. f..{cucha pUCSVlI poco lo l1uC d'go: te', , 'on~

uo,

d l'r;uemos afsi

(;;fllg<11k:

.1

.,f...

contlfcte '!t1 a (ftrJa,y ntl~ul ~ora, . L tcuole a aquella parte el buen aguero (h' que )"0 fu;' !:\ part e y el te rago. ,de aqlla tiena de Alua,tan nombrada, En la I'il,cra v"rdc;,r dc'kytoCI . 'que ene ese! nobrc ddla,y dd, Scuero. ddf.lcro TormeS dulcf:;' d,~I~O no, A aquc/te Phcha no le cfcond1t! nada: 1 ~: ay VIU vega gr~ndc,r clpaclO.;t: ,antes de picdras,~c.ruas,v anl!nales. V fl'dc en d medio dd ln:l1<rno frlo, ) diz que le fue notICIa tn ter<l dada: en clotoilovm:!c,y pflm~UCr;, . ,'f.c,qu2J1do le pllzc a los caudales verde en la fuer~a dd ard!cnte dho.': rios,el cl.\r{o prefurofo mfrcaa Lrt131l ta fe :JI fin dcHa vna adaa ; (On fuero d~ palabra s,y fcaics. cen pr?porci.on graco(l.\,. rn :Ia altar! 'La negra t~/llpcft~d,cn muy cre~ a. <',le f0 1UZf;3 la v('~a,y la nbc a. y cIar" luz cantil erte,! aqud dla, , AlIicfj r.)~rqmd[3!Jcrp(fura tiquicr~rrbolud1cclmllndo truena. de las hrr mofas torrcs,ifuan tadas -'La luna de .dla arriba baxaria: al (Ido (on cnn1n hrrmoC:lra. fi a![ondclas palabras no iml'iin"fc No t211to por l~ fabro cf~mad~ s, ,rl {cm del carro,que la mUflle i' gui., 2unquc (rrrJ.la!a~lOr alll fe v~a, ':7emo que fi dczirte prefumieffe qtlmto por {US lenOl'fS rnfalpdas. de fu Caber lafucrra (onl(\ores, , A l!1 fe 11111 a lo que feddfe~: _ 'que,en lugar de alabaIlc,lcoffcndldl'c. v irtud,lin 2ge,<llIny tOL,O que. roto l}'iasno re calIare,que los amores bien d nltuno d~ t'ort,u 11 a f~a :: con 'In tan efficaz remedio cura. Vn hombre lIlor; aH,de IngenIO tanto", qualfc conuiene a trifrcsamao;lorcs GlI~ r"dl!l ooaa a <.!ondc d Vmo )fn Vil punto remueue la tnftura: nuneafe h;!I"rade crcuchar fucanto. '1 conuiertc cnodioaqueJ amor in(no: ' Nlcid~ fu~ en d camJo Pla\cIHI110, \j y refrituye el alma a funJtura. que .con ~fl:rag() y drl\umm R?man"No te fabre dc::ir,Sa]ciohcll1anCl. en el antIguo tiC mpofu c. fan gu 1110 . la orden de mi cura,y la man era: Yen erre con h prOprll la I~ humana.lol mas fe que me parti dc1libre. y rano. jur r;: infrrnaLporotro no;bre gllcn~Acucrda fe me birn que en la ribera le {liie, y le l'lI',!!1a y le profana.. I de Tormes le halIc folo cantando. '{ fJ,vimdo aq!le l:o,abando!1o fuyerra'l' tan duIce,quevna piedra enterneciera. \ ,~ ro. I r m:lS d:! repofo cOIll~an,cr~: ~como cerca me vdo,adcui,nand~ 'J.!e de la l'atna 'iiKtlfuc[ ah" I~, la 'lufay la ra;;on de mi vemda.

o n R A S ]) 1.

"

G A Re 1 L A S S O.'

di

L:: \.

1,

{uepea

OBRA'S De fll(penrovn rato cftuuo anCi,c::llJndo; y iucf,o,con voz dara y dpcdida, folro la ridlda;:.\ yel fo numeroro, en al[bancas de la lIbre yida. Yo (ftaua cl~bcuc,ido,y vrrgon{ofo, aten to al fon ,y viendo me del tojo fuera ddibutad, y de reporo, No fe dczir,finoque el fin de modo apliwa mi dolorla medicina, qud maldeCaraygode todo en todo. ~ede yo cnton(e~,(omo quien camina de noche por camInOS rllrnCcados, fin ver donde la fendao p~ff'o inclina; 1'1asvenicla laluz,y contemplados, lid pcli-gro paffadonace vn miedo, que drxa los CJbe110s erizados. Afsi cfraua mirando atmro,y quedo, aquel pdigco yo,que atr2s d~x;aa: que nunca lin temor pen f&ollo puedo. 'Irascfro,k'cgo fe me pre~cntaua fin an tojosdclante,!a Vl!cz3 de lo que antcsarditn:lo deff'fJUa. A fsi curo mi mal con tal dcfireza, flfJb:oviejo( como te he (on'tado) que boluio rlalma a (u n~turalcza yfoito elcora~onaherroJado. s A, Ogrm (,.bn,o virjofrlll'uo(o, que el pe rdido re poCo al alma burlur, y lo quclarebudur,y !Ieua a ti(rra, dc1cora~on defiierra rn continente: con ertO folamrntt' que contafte a!~ilc Hputilfte aca comi:O

CARel LASSO. 61 que fin otro tcl1:ip:o,3 d~rfal!e ver prcfmtc,y hJbl'\He,m~ Icu~ntas. N f. Delto poco te ([p:mras t~o,SaJdO? d~ mas te dare indicio m;t1Ifiefto: filiO te foy 1I101~fto.y enojofo, sAo (bifes efto Nemoro!yquccofa \ tucd(('c'I'tan(,brofacnotrapartc d I,Ji como efwchart(~ 110 la fiento: qlla;to mas efte cucn to de Scuero: dime lo por en tEfo,por tu vIC~a, pues no ay qui losi mp~da,nJCm~2f3ce: i 64llud1ro g;mado pace,e! vlen~o cfplra, Filomena fofpira en dulce (anto, yen amoro[olllntofc amanziila: . . 16$ IzimcJa tortolllla Cobre dolmo: prc[,nta nos a colmo el prado flores, )' cfmalta en mil colores fu verdura: la fuente cIara,\r pUl-;;,murmuuno. !lOS eil:a combidando,a dulce trato, llE.r.[cucha pues vn ra to, y dire cofas t'ftraas,v efp3l1tofas poco J poco, Ninf2S a vos nlloeo, verdes P.hanos Satyros y SylllanosJolta todos , 1ll11rnoua en dulces Il'Ioros,y {otileS: . <ue nlos p~,fori!(~,nj d auma, ni la ~ampoia fuma como quiero. 'f.f\c nlllfrre Scurro,pudotanto, lo .:' con el fJalle canto y dulce lira, , 'j:!e nbucltos fl1 yr;;r torudlil'o cflmedio dd camino re pararen 105 Ylentos, y efcucharon OlL:'! ;,trntos la voz,ylo; acentos muy haJ.lit,s
o o

"

..

l'

que,

F;

;"iuC

Ji es

contrat'l!)S fefo,yaqudffgnro y f'lr:l1C"'-1,0 ,ll, . _:. , J hizoTen vo!unranosy conformes: En otra porte,hccho y:i mas J:olllb;.(. a aq'Jefie el viejo Tormes, como a hijo (On mas iiluftn nomhrp. [es ;-nc s le mitioaleCcondriiode(ufuente d' los fiuos Franccks boltaua. de do va fu corriente comcn\;da, .Junto tras e no ,flan 1 fig,~r;do .. rnofirok vna labrada,y cl'iHalina : COI1 el a.fnes manchado de (Jtr~ fang. e, vau,dondc el reclina c!dirfrro !do: .\ fOI"cniendo Lt hambr~ en el a1cdJo, ven ella vio entalIado,v cfeult'lido ; Jhflu. e'.' ~o clfo[o rem rdio del comb::tc, r" 1 lo que antes de auerfldo dCacro, vicjo, que cen fiero re.b~te, y ~?n r,~~!~o porcliuino con(eio,pu(o en arte: por el Inuro bat!~o le 0"1 e[I"~,:,, labrando a cad;! parte las eftraas tantos a[ nn monan por (!! c(F""~, "irtudes,y haziks de los hombru a tantos [a jornada Fufo rrp~to, que con fusc1aros nombres lluarar que no y lalYJf que t.2ntono~~f,p,e, quantoCeorearon deaqud rio. qu~.nto el fi<:ro Fdl'lquc de j 01(.,0 ~uacon vn bro dcfdcoro, pulo terror y nucdo al fOerl1lg0 -i: ~ pecho corajofQ aquel valiente 'Iras acucft~,quc digoJe vcy~ , ' qu.e contra vn rey potHe,y de gra(e(ol d hiJO don Garcla,quc en em~t'('..o que tI viejo padre prrfo le tenia fin par y fin rrg~mdo ~oo f~erd, cruda guerl'3 mouia,defpertmdo fi hijono tlluiera.Q!:!ICl1 mll'ZL~a fu Illufirt,y daro vando al excrcicio de fu !urmo[ cara el rayo ardH nt,c. de aqud piadofoofficio . A aqucfie to quien fu rcCplandccientl.', y cbra VI Ira, la gran labor al punto Ccalaua que no diera porvilia [u [',r;mjcza~ 16 S :al hijo que mofirauazca en la tirrra .Lftauan de e rur::3 fiera arm1d;s rerotro Marte ; guerra, corte Phebo, ~ lastres inica,~ H aclas,cruda guerra haziendo all a la tierra ,con q'.~it~lle Moll:raua(e mancebo en las fcales del roll:ro,que eran tales. que cfpcr lisa rf1:c,que m a!c<ln~J.c fucdi: befa. y cierta confianra daro dauan O patria ilgrimof:':",r (omo budllcs L6,. acuantos le mirauan,que el feria, los o os a los GelursJofpir: ndo;! en quien fe informara vn (er diuir.o. .E[ l a ex rHitando d dur o officlO, 1 67 A 1rampo Sarracino en tiernos aos y (on tal <trti ficio la j,j !lt, ra mof1raua fu fir.ura,q~le dJxcras, daua congraues daos a rentillo: Q;!c, como fue caudillodd chrifiiano, f pintado lo vieras;quchJb!ma. xcl'tolamilJlo.yc1madura f. -+ El
:t que losrepllgnant(s,y
(-V
J

O'SRASDe

G,\RCILASSO.

e4-",~

" ,

CARel LASSO el qual :01l10 la eftrdla rduUlbr3nte,


que el fol embia d:l,'nte,ufplandrce.
D~ alli fu nombre crece,y fe derrama l V,l!erOra fama a todas partes:

eT

170

Lu,'go con nueuas artes fe conuirrte 3 hurtar a la mll~rtc,Y a f-l ahr,no 11' gran part. de ti in ifmo,t' q'lcdlr ... uo qilando el vu!g::l catiuo le Honre, V Illurrto le liam}rc ;:en .idfc'o, I '-l ('' .f.fraua d Hvrnen?o llli p;ntado: 17 9 rldlcll:ropie cal~ajo en laz@sde oro, drvirginesvn choro dh (entando 1 So Fundas alurcando,y rdpon,jicn.jo yen vn !echo poniendovn<l donzrlla. 'l'.le qui>n ar,'nto aqudla bien lIlilaffe y bien la cot.jdffan f:1 fff1tido ,6 la que el mo~o vido ,,!l:ten la huerta. vera q,I1: 11 d dplrrta ',' la dor mida por vm, es con(J;:;d~ d~ rreftntc. }loftra1l3 juntamfllkf,. [.:-i'I>rJ d gll1)\,r ln~'r('lcdnrJ cl.~ t;:l :lon~ brr: -~ ~ ~ \./ el aimohada el nOlllhr,' c:mtc n:;~: el '1i111 doiu l-Vri:l Enr:q7 fra. A penas timen fuera a ..jon F r,rllndo ardic:o, V d'.'ffrJnJo rfllrya echado. 'fin t'radl'xJ.:fo COn ('J rf,'o[a dulcc,pura,h'>rI11O[a,fabiJ honell:a .f.n vn pir eftaua puerta la fortuha nunca rfhble ,ni vna,quc llamaUl Fernando,que cftaua en vid.l ocicra que pordifficultofa,y ardua via '1u.iicraer tu guia,y (r primera: f 1. Mil'
l

del gran paris [eguros,1a dolencia I S 1 Mas t~ por compaera tomo aquerra, con{u dehiJ prc[cllcia,y amarilla flg'tIIcndo a la <,!ue es bella defcubierta; h;xaua de la filia al duque [mo y Juzgada (UblCI'ra por disforme, !/ nOlllbre eraconforme a aquefia famal y con pefada mano le tO'lua: d luego comen~aua a demudar[e, ,VlflUd efta fe llama al mundo rara. y amarillo pararf~,y a doler re. cuim tras ella guiar:!. ygual en curro? , Lucgn pudiera verfede trauicffo fino eftc,que el difcurfode fu lumbre venir por vn ((pelfo bofquc ameno, forraua la c:ftumbrr de fus aos, de buenas yeruas lleno, y medicina no recibiendo engaios {usdeifcos~ fLulapio,y camina no p~r3ndo I $~ Los monte s Pyrincos( que fe cltima hafta donde Fern'lndo cita en elJech o: de abaxo que la cima cfta en el ciclo y defdc arriba el fuclo en el infierno) , entro con pie Jctecho,y parecia que le rcftiruia m tanta fu~r~a, en medio del inuicrno atl'aueifaua: , que 3 profeguir fe esfuer~; fu vj;ge" lanieue b/anqueaua,y las corri~ntes que le licuo d paifagc dd gran Rheno, pol'debaxo de puentes crfralin;s, tomauale en fu leno ei caud.lofo, y por eladlS minas van calladas, y claro rio,gozofo de tal gloria: , .:1 lyre Izs cargadas ramas mueue: travendo: lamemoria quando vino que dpcfo de la nieue lasdefgaj; el vencedor Latino al mermo paifo" ll!J Por aq.Ul fe trabaja el duqucofado no fe moftraua c[caifo de fus ondas: del tlem po (o!ltraftado,v d f la via antes con aguas hondas,'i engcndrlul, con clara compaia, de vr ddm te;' los baxos ygnabua;( alliuiano tI trab?jo confhntc,y tnloabJe barco daua de m:mo:cl qua!, volando, pJr la Francia m udable en fin le lIeua, ltras yua de xando,l1Iuros ,torr es: la fam:cn el renueua,a prcHcza: con tanta priclfa corHS nauezilla. la q:.nJ con ;grf(Z~ )'UI vol3ndo, que llegas do amanzilla vllJ. donzeIla y con el wan F crnando fe paraua, y onz~ mil tn~S c elb,v macha el fudo y Ir figmfi ~;ua en modo y grfro de fangrc,q en el cicle cll::;, rflllalt~d~, que el ,amm:r muy prcfio conucnia Vrfu!a d(fpGfad3,viq~(n pura .. De toc!os eLeg i ] rI Duquc vno, ' Ihoflraua tu figur:: en vna plcfa. y entrambos de cenfuno caualgauan pintada (u c<.'ep:alli ft via, los cauaUos nIudauanfatigados, que los OJOS boluia:yJ cfpirano masall fin llegados a losmUIos y CfiaUil te mir;;.ndo :;qucl tyrano.'

OBR AS

Dt

e A Re 1 L A S S O.

'1

qne el": d f~~;il'nt:}ln!l:nrl) ': .~g"l LI;"'): con ;c('rb~ mano Unlo aheche, tJl cffa el 10ft1'o tuyo ro el a !.:dl de tierno en tierno pe"dJo tu/ompaa, frtf.: rof~,a~jn:la ~l:lIH-41.Y i-'tH tl. por b flera Alemaa de ,~qui parte 'Ir,is cfta,voa pll1 tlu'a cih'2i;~~ tira. el Duque a ~q,!d[J parte cnducpdo, los ojos de Ljuirn mi!'1Y ",'S , t~lnc d,-!c el :hri,!ti3no citado c!1:;:UJ en oub: 11 tant'o,qliC no (Clli (' n< ;l ;f,lr ("\4 en fin al grJn Danubio fe encomienda: <frra.ij11 ni hcrrnf,{1;finn 2ct1rll~~ 1,orelfa"traIJrifndaafun;uio . <Uf (on poco drfu;o de la tierra' , Dr vdticinra vd:a ~;i \' f ti,id$ 1;;5 graiJ5 crcu'pid.l) (.. Vl'";'n. (I1l're VIl;]:.r otr~" Cierra el agua hiende: {ohm' ni, ta)':.\n 'in dfig;,o cJ rcmo,q'lf dcncnck <'n fuerca fuma, vdo}quC' cld:.:l:.:~do (ltCfpO virc~,. JnUClIt la bl;!nca Crpllma,(OI~O lrgcntC t,nas tdl que no "( n:(1." a nd f: fu~ ~lii1)J f.\ L cl';Cl~z mouimiento parecia ' fu dHgenLi:l en vifta dfll1o:1rJ.u ~.n; que pm'.1do leyla ante!os oJOS. td~s trcsa','udallall en vna hG;" 11 CO:J amo:"ufo; 010S. Adebn te V n 3 mu,r g::;m f~ ilon qu: ?~rja: C3rlo Ccflr triumphant'c le ahruam, vn inf;.1nr fe v: a ',ra n::.;. . iJ,,) Guan::;o dcfcmbarcaua en Ratis bona t,11 qu.l! jJIl1:ts (lld,,. o,r~, :::.:to ah por 1;< ({,r0111 de! imperio dd primer flglo ~ -1' nr,o VIO;;': ;un3. 17 ~ cHalla el nll!!it1criu dela tjccr~ En la prq'lel:!..::mafc" l::1J CO:1uocaGO ~{l~ guerra,que [rp~rallan: vn nO!1l~''C qUi'd,zia,don Fernando. todOi ellos elbu.!Jl enciJuando b;x':,,,an Jd h~blJl1dod?d::>s cumbrls 'lo50jo~ cn ~crmndo,y en clpunto a::,'.!cIIJsnut'uc IU1:lbl'~S dr la \fiJ. {jUC ,:[;1 l..' vJc,r0n J llO toJc prom et,n
qUE'

OBR.AS DE

,
r
,
1
i

GA.RCT

LASSO

~~

Con falfa,\' VJ"ms~ori.a.y ~rrq~JJlLia, I (0:1 h,lrbJra 1<lcr;,ncl7.all!ff via a !os fines de ylJgria dc3mpn pue{1o de :q~,e1.q\Je tuc ll1oldl0 rn ranto gra 4 ;;J, Vng:lIo cuyrado,)r a!1igido, : las annas,v el vct~/do a f<.l coimmbre: ualarnuchedumbntan rftraa que aprnas la (ampalia la abraf~ul 111 a dar pafio bafi:aua,ni agua cl."~"

de qa:n~o

7!)1

acometen la vilo! a.'

(llligcra corri,[:y (on d!35


q,JalJunacon cf'rd:'1s,c1 mwccl:.o intonfo,v ntb o P}}elo: \'Cn''gln,!o, por orden abrazand0 todas fll:'ron 11) el nio qlle tmliCl'Olllurnp-,\mcnte. V ido con;f) prefrn: l' cl( otra parte l'-Ierruno,'fraua,,. l'-'3rt' caut0 y ~"i ~rll,17 4vit'nJo el gr Jn (;u~Ikro.qu l' fn~ugio en el rccirn tllci,'o .:urrpiJ d[;ua: entomes lu!>, daua mrf"rado

Ccll

F,

a Ve-

:t Ven us ,q uc a fu lado cltaua I'llefta~ lla con Ill~;no prrftd,y abunJa~1te. n[.:1,~r [obre el in fante defparzla: mas l'hcbo la dcfuiadc aqtid tierno nilO,'/dauadgouiClI10aflls h(rmanas: Del Gq,o rrr~n vfams todas nueu~: el tiempo ti pllO mueuc, el nio errer, yen tierna edad t1orccc,)' fe lcuan ta. ((linO fdice planta ~n buen terreno: ya fin precepto agcno ddlL!J tales dcfu ingenio [caks,quc rfpantaual1 a los que le criauan. ~ucgo cHalla (GlI;C vnl le i',trrgHlaavngr maeftro: <JU~ con ingmio diertroy vida honefra, lIizi cif( 1I11n fi eHa al mundo, y clara aqt.dla 3ni':ll rara cur aUi via. Al njj() re (eDil con refpeto, vn vlcjo,rn cuyo;fpcto fe via junto f~lIt'ridJd a vn pumo con dulfura. Q.:!cdodcth figura como ciJdo ':;cucro y cfpantado,vicndo d vicjo. que como Ji en efpcjo fe mirara,' de cucrpo,edad,'/ cara,uan c[orriu$. f.n efio el roHro a Tormes reboluicndo v:oquc cfiua rirndo de fu erranto. De que te drant~s tan to~ (dixoJ el rio) 110 b~ti:J el rab~r mio, a que primero 'liJe naccn-e SClIcro,yo fupiclc CIU e ua d,: f"r quien dicle la docrrina a\ anima diuinadef1:e mOo~ El lknodca.lborofo,ydf<:icgriJ, J7 r rus ojos lIIantcniad.c pintur:

OBRAS DE

CAR.eI

LSSO;

17 -"

Mira--

Hirauaotra figura de vn mancebo, el qual venia con Phebo mano 3 mano, al modo cortcfan:l,en fu manera 1uzgara lo qualquicra,vicndo d gefl:o. lleno de vn Cabio honcfto y dulce affeto. por vn hombre perfeto enla alta parte de ladificilartc cortefana, maeftra de la humana, y dulce "ida. Luegofue conocida de Se~,ero la ymagm p~r rntero fall11~n te dcfie,que alh prcffllte era pmtado vio q era el q auja dado a don F ernandCl (fu animo formando en luenga vfan~a) ~1 trato,Ia crian3,y gentileza. ladul~ura,y llaneza acomodada, la virtud apartada,gen ero fa, . yen fin qualquiera cofa,qu.: fe Vla en la cortefania,de que llmo Fernando tuuo el [eno,y baftecido~ Dcfpues de conocido,leyo el nombrr Smcro de aquerce hombre, que fe llama Bofcan,de cura llama,clara y p~ra fale elfuego,quc apura fus efcnt~s, que en fig~os infil1ltos terna n Vida. De algo mas crecida edad mirau a. al nio que ereuchaua us<onCcos: IUfgolos aparejos yade Marte (efiotropuefto-a parte)lctray.l. ;[si les cuenia a t"dos ellos que no pudiera dellos dar noticia a otro la milicia,en muchos aos: IlbrJua los (n:aiioidc lalucha,

F,

OBRAS

De

la maa,y fuerp mucha,y exercicio,


con'cl robufioofficlo ella mrzclando: AIIi <0:1 rollro blando,y amororo Vl"nus aquelhermofo mo~'O mira, y lurgole retira por vn rato . de aquel afpero trato,y fon de lucrro: rnoferauale ~er yerro,y (er mal hecho armarcontmuo el pecho de dureza, n"dando a la'terncza alguna puerta. f.iltrada rnvna huerta,con el Hendo, vna Ninfa dormiendo le moftraua: d mo~ola miraua,y juntamente, de fubito acidente acometido, ellaua fm bruecido,v la dlOfa que a la N}'nfa hermoCa r~ allegalTc rn(lftraua que rogalTe:y parecia que la dioe] temia dcllegar:e: d 110 podia hartarte de miraBa, de eternamcn te amalla proponiendo. Lu ego vema corricnJo .Hart~ ayr !do, lJU)frando (e alrerado en la perfona, y daua vna corona a don Fernando y eft~llaJe mollrandovncau2!lrro. que con fembJa!ltr fiero amenazaua al mo~o,que q:jra ua e I nombre a todos: con atentldos modos fe mouia contrae! que le atrndia en vna puente: mollraua clara men te la pin.~ur a que a cafo noche e[eura entonces era. De la batJlJa fier:! era tcftigo Marte.que al enemigo condenaua, y almof J (oronaua en el fin dfU.1:

e A R e 1 L A S S O. C( L'.r con ze)o rio,y (vn vallc.n re

60

an imo aquella gente dcff're(l~ua: lo. (u','J (onuoc;ua,y en vn punro vi e ras vn campo j unto de naCiones di'lc,t!'" y <'zon~s masdfvn zrlo. 184 !\U~~:ll;;~a (uclo 'en t;,~to grado con 11;1111LrO robtado c: nhntO, wmc d c~n;po Jll3Idito: mas moftrau2n v Irtud,ccn que fobrau~n ~u contr~no, animo volun tlrio,illdllfm~,y mana, con gmrrc(d fa iia,y viua fuer ~a. :F. tnan::o los (SftiC r~a,y jos recoge, y ~ fudc fu'-, o coge muchos de ~!os: dr 'In arte vfdua Ctltrc dIos a~nllfable, (C.n d JI[ciplin.!blt: Alcmafl fiero a (u maneray furro conuctfaua. a todos fe apIic3uadc mancra, . que el Flamenco dixcra,quc naCido. rn Flandes auia doy el ~fado f.fpailOl,y robrado,llnag!lland~ , . fcriuo don Fcrnando,ydc fu rudo, dcmarida fin recc!o la batalla: _ qui en mas (crca fe h::.lIa del g.ran hobr~ 1 S t rirr.fa que crece el noLre.pol fll Illano. rl cauto 1taliano nota,y mIra, los ojos nunca tira del guerrero, )' aquel valor pnm.:ro de fu g~n te i ~n fu ('n eftf,'.T prdrn5e cOlludff~: cn el Ver la manera J1'llfma,V mana dl que paifo m r.rpaia,fm tarJan~:r, fir 11 do folo cfprr:>l1~a de tu UCfra, y acabo aqu.ella guerra >clJgeofJ

';1

tI

con

OBRAS DI:. mano poduofa,v con (frrolgo de la fiera. e artago,\T de rUllluro, y dd ternble,y duro fu c2udillo: cuyo agudo cuchll~o alas gargantas Italia tuuo tantas vez es p uc(;o: 6 Hofrauaf~. rras;efio ~lli cf(uIp ida JI la Embldla carcorlllda,a fi moldra, contra Frrn~ndo puefia fn'iltc~ frtr la dcfualida gcnt( C0I1U\)(aU3: I 1 Z7 Y lontraaqud la armaua,y e fus artes, bufea por todas partes dailO,y mmgua: el con fu nnnralen C7 tIa.y iarnas manos Jos tumultos:XiLlian~s arent~~do. poco a poco I'ua al~ado tanto el buelo que la f.mbidia en el cido le miraua: I y,como no bafiaua a la conquifra vencida \(a fu vifra de tallumbre, , for~aua (\1 cofinmbre:y parecia que perdon le peda,en tinta echada; el d((pues de pif"da,d~rcanfado quedaua,v 3huI~do ddl:e enojo; y lleno dd defpOJO defia fiera. H allaua en la ribera dd gran ro de noche,al puro frio drl frreno, a Cdar:Q4e l'n fu (eno cfta penCa(o
(01'1

A R

er

L A S S

o.

,.

tal eftrago, qae fudre dcfiro\ado. D,fpuesdc auer hablado,ya can fados, en la yerua acoftados,fe d ormial'l: 1 Z11 dgran D~nubiooyan yr (OIundo, , qua!i como aprouando aquel cornejo.] In cHo el claro vido rio fe via, . , que dd agua falia:muy (a:lado, de fauzrs eoronado,y vn vertido, de las Ollas to::ido, l1al cubierto: yen aquel rueo incitrtoles moliraua todo,qu.anto to(au~ al gran negocio: y parccla que el OCIO fin prouecho les facauade! prchoeporquf lurgG: (comofi en viuofurgorcqucmara . alguna cofa eara)j( lcuantan de1g~an fueo,y fe efpantan, alegrdo :~, &'l el.ammo,}' al~andola eCperafa: ,11 nO,lin tardan ~a,parecia l' CI que el agua dirpoflia al gran viaje: allanaua el paffaj e,y la corriente: para que facilmente aquella armada, que auia de fer guiada porCu mano, c:n el remar liulano,y dulce,tvidfc

, quanto el Dmubiofudfe fauoraLJe.


Con preftcza admirablt vieras ' un to vn exercil'o a punto denodado: ydcfpues, de embarcadO,eI remo lento, el duro mouimicnto de los bra~os, Jos pocos embara~os de las ondas, lleuauan por las hondas aguas prdl:a el armada,molefta a!gran tvrano. f.l artifio humano no hizieca

iss

ddCua[o dudorodefia guerr<i: queaunquede lidcfiicrraIatrif1eza del caCo la ~randez~ trae con iigo ' dpenfamJl'nto amIgo ddrcrnedio! En tra mbos buCean m cdio conucmblr, para que aquel terrible furodoco les empecielfc l'NO, rccibi~ffc '

tal

pinttl-o

70 CARel LASSO OBRAS DI!. tura ,que cfp r im ,-ra viua 111(11 te Lur~o fe [euintauan con dt(orden, cO~1furos,y finor,len c3minJl1do. el arlH~da.ra gentr,fl curfo.d al?ua: a trasvuan dexando con reedo y ~Fcnas rn kfr?gua(ond~ fudan tcndidapor dfudofu rjq~tza: 191 los Cydoprs,y mudan fatgJGoS lastiendas,dopcrez,l.,ye1fornio, los bra\os va c;o;f.ldosddm~\rtj:lo) pu,icraaf.,i cfrnmIJo c!gr :r-!acfrro con todo bruto viCIO obrar folian, ~cnvIHadC'-'rro"i(j[lcp"r-Jad"ra \ fin ellas fe pJrtian a(si armadas c0rrien;'c, bid., j "lr~ra <lq'Jdlas hOI"Js, , tran dcfamparadas de fus ducos: a grandes y pequeos j lInta~rntc Ctl~ as Jgtld~s proras diLudizn era el tel:l1erprrfcntc por tefngo, fl.gu~,:.r JaJJ~ndl.;n wn [uni'o: y el afpcro enemigo a las cfpald;s tI ralit'o yu~: [guido.lurgo vi-eps que I~3 yua las faldas va mordifndo.~ al vico to las v.nders trcll.olando, CcCar,eftJrteniendoalli Crvia J:s cndlS IInitdtH~O en rI rnouer[e. a Fernando '1ur ardia fin tardan fa, Pudiera t:;mbJcn verfe c;; [j viua por colorar (.llan ~a en Turca fangrC': la otra gente dquiud,y dlrd'cyda, COI1 animofa ha.mbre,)' con denuedo que de cn[obcrUfcida,y arrogan teo, forcr ja,con quin1 quedo citar le m;nda~ Fcnalian ,que delante no l1a.1bran. ., Como !cbr el de Iranda generofo, 19" llOmbrcs qlltfe par~ran l fu furia: que el jaual.i cerdofo,y fiero mira, los neftros tal injuria no fufr.icno, rebatef( ,foCpira>futr~a y rie, remos yuan metiendo con tal gana, ya prnasle wftriflc el atadura, 19l . quqruadecfpurnacanadagualicRa: que el dueo con cordura ms aprict<lC .Ell'emor m2gma al otro vando "Ci eftau:! p crfc[t2,y bi~111abrada t'l (rn tido,holando de VilO en.'vno. la ymagen figurada de Fernando. ('ntrau~,fc.importllno .por l<tpuena que qui~n al/ mirando lo dluuiera,' de Ia ?FI,n IOn Jnci erra:y,fiendo drntro qlu eradena manera lo juzgara: . fn el IntllllO centro alla del pecho, rrfplandecirnte,y claradduglor.ia le s dfxalla deshecho vn yelo frio: 193 t:I qual,(oino vn gr rio fn fluxo! grucr " pintada lJ viroria fe lIIofir3L1l: ror medulas y huefl'Qs di(lurria: (':'0$, ~,Cdarabra~aua,y no paralldo los brafos a Frrnandoechauaa!cueUo. t('dc el campo (e via wnturr'ado, f.l moftrauade aquello fentimiento, y con arrrbat~do 1I10uimirnto, por fer ti vencIDlicnto tan hj~ado. folo ddaluamen to 1'1atauan.

"i n

Lucgo

~naa

O~RA'!

Dt

GARCl LASSO

'I!

tCraU3 figurado vn carro cflrailo


con dJrfpojo,ylaiiodcIagentt &arbara,y jun tamente alli pintados captiuos,3m arrados a ~s flICd.lS. con habitos,'! fed:lWal'ladas, Jan fas rotas,cdaddS,v vanderas armaJuras ligaasde los bra~os. cf,udos,~n p.:da\os dlU:dldos, vicra~ alli ~o,!ido5 en trophcc: con que elcO'Il!U.1 delfco,\Tvoluntades de ti~rras,v e lUdadl'S fe a[egralla, Tras dl:o,bl;nqucallafalda y feno. uinve[as al Tlrrcnoddarmada fUbimc,y mf,1[~ada,v glorio fa, , (on la prora efpurnofalas galeras, como nadan tes fieras, d mar cortan: h;ft:lque en fin aportan,con corona de la uro a Barcelona: do cumplidos los voros o,freddos,y dclfeos, 1'11\,{Uf y los grandes tropheos,ya n:pu~fios, con mouimirnto prefios de allt luego CIl amorafo fuego ,todo ardIendo, IH d :d duque yua cornen o,y no paraua: Cat'lluiia patraua,atrasladexa: , ya de Ar.lgonfe,alexa,y.ro Cafll!l;, fin baxar dcla fllIa,Ios l'leSpone, el cora~on dl(ponealalegria. que vn;ina [CI1I=l,y referena fu roftro,ycnagenadefus ojos Illucrte,daos,cnojos,r.mgre }' guerrl CGIl fo!o amor fe enclerra,fin re(pel"o, ~r r1 ameroro affcl"o:y z;elo arJientc

" lacon orr e can, prefurofa, _ de vn tal p lazer dudofa,:1u:r:ue lo vla. el cuello le ceia en iludo dIr (ello, 1'1 de aqucUos b"a~osfc~ hl) deli'~ldos: de Iar;rimas prflJJos f,'!umUnu]n IOSOjOS:qflC fQ~J.U1l1 ::1 !o~ c1~ro: con fu FannJo aro;. (eno~ pro, la tierra,el capo,d rlo,el. mOlltr,dilanl) a ,Tres a vl1,l"m:mo efb,uan foja.: lna;con diunfos modos lo cI~zia!l: los muros parccim dcot. altura: el campo en herlllo[ura de otras Rores ",in Uua m ji colores dColiformes, f.Craua el mifmo Tormes figurado, en tOi"!10 rodt'ado de fus N''lllphas vrrticndod;;ras limphas con inl1:ano:J. en mJror abundancia,que folia. Dd monte fe veya el vndl' fmo de cieruos todo lleno,corfos,gam?~, ~ que de los tiernos ramos van rumlan ..o. f.llIano efra mofirando fu vrrdu!"<l, ,,~,:;tcnJh:ndo fullanura,afsi efpcciofa. l' CfUC ala vill:a curioa nada e!l1pecc, I~I dexa en que tropiece d ojo vago. Va iados en vn lago,no de oludo, rn;JS de vn embcL!ccido gozo ,e Ila,uan Guantos confiderau,<:l;! la prcfrnCla dcft~,cuya c){cclcncla el mundo c::nta. ClWO valorquebrantaal Tu.rco fiero. Aquefio vio Seue!"? por,fus ?jos: y no fucron anto)os,n I ficlOnrs. S oyeras fus r.. onc s,yo te dlgO,

':l\fado;y prcrellt~ eflaco la cara.

que.

G A R. 1 L A S S 0, n mil coCa, fr te encubren, que no bartan Contaua muy GClIrras,quc IlIlrando tusojos,que contr:tfran. a rnirallas: atmto,y contemplandolasplntllras. no pude ropintallas (0\1 menores hallaua' en las figllras tal de frr.{:za, luzes,y rcfp!andores:porque rabe , qu\.' (on maycrVlUr;;anO pudieran (y aqufCto efiti bien cabe )quc prto todo, _ f!ftar, fi fcrlts dieran VIllO,y puro; qllC l'n cxcefiuo modorcfpl,mdece lo que ddl25 ef~uro alJj ha!lw"a. tanto,que no parece,nife muenra, y el ojo no bafrau1 a rc(oge~lo, es loqlle aqudladiefrra manooCada, el rio le daua ddlo gran notlCla. y virtud fublimada de Fcrnan~o Lfce del" milicia (diXO dr:) acabara,en entrando mas los dlas: la ~ull1!Jre;,r f,ltor:o tern a [0:0 lo qUI(,C lo q'jC vas ~otnparado, cid vno lotro polo:y,porque cp~ntes escomo con nublado muy r[curo todos,q.un do cantes [05 farnofos ti fol ardiente pUfO y relumbrante': hechos tan {!oriofos,t~n llluflrc-s, tu vifta no es baIlante ,a tanta lumbre, {abe,que en<~jn~o luftrcs d[ rus lljOS harra que la cofmmbre de mi ralla hara tallto~ tn~.,.iios ala murrt.\.', tu ver,al contemplaHa, no confunda: que con animo t~rl:te ,aura palidd,! Como rn crce! profunda rl en Ct'rr a do, por quanto aqm pllltado dd has vlllo. quc,fupito facado,l~ atormrn ta . Ya todo lo has prcUlfto,y;mosfllcra, el fol,que fe prefen ta arus tinieblas: dexarte he en la ribera,do cHar fdcs. (si tu ,queras nieblas; y hondra, Q}icfo que me crueles tu primero metido en efirechl1ra,contcmplall3s. (lr repliCO Sfucro )quc cs aq~do:' que tT a,quando mirauas otra gcntc, . que de mirar en dio f~ me ohifLa vicn.:lo tandirercntc fUCl"tede hombrt \ \'IYO la virta,a{si corll[ea,y r;:fplJndece. no es mudlO q te afombr~ luz tam,dla. y ta,nclaro parece alJi en!a vrna Pero vcte:quc ba ila el Col herlllofo como en horanoh:rna lacometa. Cucarro prdurofoyafnlasondas~, A migo nO [l' rneta(dixo el viejo) y an tes q'l~ me rdpond~s f~ra pLcrrQ. ninguno(\e aconfrjo)en ((te {uelo. . Dizicndo afsi,con g~t1o mu; humano, en raber mas,que el Ciclo le otorgare: tO Jno1c.p,)r la mano.O adnli~abfc, . y,finote monrarc lo que pides, cafo,y t'ie!"to (fpalltabk qu~, en faliJo 19 J" tu mifmome lo impiclcs:porq cntto, fef.uen:~n eftr i 'codo de vra pa!"te 4 el mcrt,uydo,y manto el alll1a(Ub~f, )' d.hma "('tal arte aquellas ondas, ruin G que
que como bUe; tcftigo,le (reyeras.

OBRAS DE

R A S G JI. R 1 L A S S 7." que fas aguas,que hondas fer folan. ~ ror fl,flnc,)r verdadero el fuclodefcubrian,y deXaltln ~ (Jcfpues que te he r((ucn;do) 'tengo,que hade fanar Albamo CJerto: fecJ pordo paffauan la cafr~ra. harra que en la nbrra fe h,lIl,lron. '~ q\le fegun me has contado y como fe paral on en v~ ::to, ' . ~ bailara tu Seucro 19 9 el viejo de alllvn falto dio ~on bno. a dar {alud a vn viuo.yvidaavn muerto: -cuanto del rio tfpullla al cielo" que a quien fue ddcubicrto ;rcomouio dduelonrgnarena. 1;' vntamaoftcf(to, Seucro,ya de agma[cienca infirufo,ti ra :;on es qu.e lo crea, fuere a cogrf el fruao, fin tar.dan ~l, .~ "luc qua!<,uJera qUe fca dduturacfpcransa'y cfcpU1en~o, ; ;akanfara confufaber.perfcio, las cofas fue cxprimido muy co~~rm~ y a~as enfrrme~ades . a las que 2uia de Tormes apr~ndluo: ,". aplicara contranascalJdadrs. ~r aun[ de mi ffl1tido el bien uzgaffclIl E.H,Pues e~ q te refumes(diSaIicjo) , que no las alcan~affe,no por effo acerca dcll:e enfermo cOIlJl?aiiero~ cHe largo proceffo,fin plTCza, BAL.E.n qur hagamos cldruldooffico: dcxo(por fu nobleza)d~ moftrarme., luego de aqui partamos.yprimero Yo no podia h:ittarme,alh lry~ndo, . 'lll~ hagHurfo el ma!,y fe rnuejezca, f ~ 1-<i Y t u de etbrme 0yc!1 do c[ras can fado - a.{sl le prefrntcmos a Seuero, l SAL.f.pantadometler.es, NE.Yofoycoteto,yant(sijamane:z:ca %OQ con tan cftral CUCl1 to, y que del foI el claro rayo ardiente )r al fon de h! hablar embeueCldo: ,fobre las altas cumbres fe parezca, aca dwtro ni e fi~nto,II(Ompaiifro mifero,y doliente oyendo tan tos ble.nr~, .A1,Ieuemoslutgo,dondt cierto entiendo ~r el vator defu: p~Inelpc c{cog!o, l(uc(era guarecido facilmrntc. },ullir con el [entldo, ~~;\'L.Rc(Ogc tu ganado:quc, cayenr.o :01: Yardereon ddcffeo, ~ya de los alto$ mOntes las mayores. ro r contemplar preCentc '- jfombras,eon ligereza van eorrimdo. aquel,q~e,:n:3ndo ~~rfnt(', 1M ira en torno,y veras porIos aleores por tu d!ulna rdlc~o ya veo: . 'Jalir el humo delascaferias . : O~ quien vldie la efcfJptura,. .:, ,de aqucftoscomucanoslabradord. fa que no puede verre la 1'lfltura, i JR.e,oi c tllS OUtJa~ 'I 1a5 mas. "

on

Del

F~

Ci .~

)'vet,

A S De. . aun no r~ mcfigura que me to~~ yV!tetu con ellas poco a poc~,. aqucfte offiClo folamentc e,n Villa , por atll\e! mefn10 valle qu~ folIas. I J11 as ( la legua murrta y tr~3 en la boca: o; Yo falo me aurrne con,mHltro loco:, l'Hn[o mourc la voz a tI (Urda, q,IC pues q haf1aaqtll no fe ha mould libre mi alma de fu c[,recha rNa, la braueza y furordcuc (er poco" for el f:,ftyg:o lago conduzida NE, Si llcg:J.s antes,no te efics dormIdo:.. cdebr ando te yra,v aqud (ollldo apareja lacenaqurf~{pe, ha . ' ha1"a pararlas aguas del oruido . q aun fuego Galafro no aura encedl lasla fortuua de mi mall1ohal'ta . AL. Yo lo harc,q al ha~o yre derecho lile amigc y de vn tr2,b,ajo en otro Ikua: . fino me licua addpen~r configo ya de la patria.ya dclblm m(aparta de alg oarreoAlbanJO,aml .derpee ya mi pacieCla en mil mar.rr2S prueua A Dros hermano. N.EM. A DIOS Sal! y lo que [cnto mas,cs que la carta aniigo. ~ dende mi plumarn tu alaban~a mueua (poniendo en fu lugar ell)'dados vanos) mcquitay mearrcbatadelasmanos. l'no por mas ij ePI mi fu fuer~a prU(uc

o nR

C AR

e1

L ASS

7~

FIN

E G L O G A.

diran jama s que Ille HOlucue fortuna de vn cfrudlO tan loable Alzino..A pollo ylas hermanastod~'1l1eue me daran oeio,y lengua cotP'quc hable sr~ ~~- ~d!a voluntad ho. lo mOlos dc10quc en tu [,rcupiere 1 !tiff-t'1 \~; J' v p:.tra, que dio (,ralo lilas que yo pudHrc. ~~~,(o. (illuftre, \T ~HrU1~ ~n tan to no tc offcndani te harte Ila I'-lna), tratar dd campo y {al,dad amarte que en mi de ccld t ~~;~~ tuh~rncr~ra' de 1111 cftJloque en algo T:Hfmaftc, 10'" tu ingenio, ytll valor ettJr fuha entre las annas de! favgnmto }~<:rrc : (adcfp.:choy'p"flr d:!avn,rura (do apenas ayqUlen fufurcclOtfafte) 'lllt' por otro ea.nl!1o lile d~ful:!) l1urte de tICJl:pO aquefra qreuf fama, '(fta y, raraenm 1 t:.nto C1<1uaa.. tomanooraa ~fpada,('rala pluma., htl 'luantodd,~LI(rpoel almaacornp311. G J r1!C4
111m ca

In ' notornramicora~ol1mudable

Tyrr eno

'i?t,~""""~ ~VL(,~

' ';,..

ru~ Jlldc!dci~esaqu(ftancltltap~lrte

OBRAS Dt
Aplica pues vn rato losfntidoJ ~lb~xofundrmj fampolhruda lfIt'hgnadc llegar a tus o)'dos, pues dI' ornamto y gracia va dr(nuda mJS J las vo;cs fon mcjorovdos' ~l p~ro ingen 10,y lengua c:J.'fi muda, tefbgs 11~lpiosde animo inoemte, que lailtrlofidad del cloquctr, Por a'1ue Ih razon de ti efcuchado (aunque me faitm otras) ler mtl'<"zW :01 lo qu~ pLl~do dOY,y 10 que hCtbdo (on rccehllJo tu.yo me rnrrquezco dcquatr?Nymphas ( del Ta10 amado fah~ron Juntas::1 cantar mr offrezco. ' Fhilodoce,DialTImr,y Climene, N lfe que en hermorur~ parno tiene. etr.a dd Tajo en roleJad amena d~ vtrdcs fauzcs aV vna efpcfura toia de yedra r~ufftida,y llena que por el tri)nco va hafl:a el altura y afsi la t~c 31't'iba y encadena ':::03 que el Sol i'r halla paifo a la vrrdura e\agLla bailJ el prldo,con (onido altgrando la )'enta y el ovdo. .201 Con onta nnnfdumbre ci criftalino Tajo m aquella parte caminaua, que plldlrranloso)os el camino determinar a penas que IIcuaua

CARel LASSO.
10lliolO1 el lirio vmbrofo,cl mafoviCto

7.

te

pc}rn3ndo {u5cabtl1r'ls de oro'fino vna N)'n1nha del agua do morana la cabefa f~co,\r el prado ammo' vidodcf!oresyd~ fombrallcno.

drll~ueol()r\e aquelfleri-dofuelo las auts en el frdco apartamiento vio d&an{ar del trabajoro buclo (.:caua cntonccsd terreno aliento elfol (uh.:lo en la mitad dclcielo UIt 1 en el filencio (010 fe e.:ttclnua vn fufurro de aucjas que[on:ua. u:mcio conternpl:ldo vnl gran pic~a atentamente aquel lug;rfombno : fomorguio de nucuo fu (abe~a y ~I rondare dexo ,~!lr del ri,o '11 j a f.1S hermanas acontJf cmplc~:I, i dd vrrde iitio el agr<ldablcfrio, y que VJyan les ruega V amonca al!; (Dn flt lauor ,:1 clr.r la efta. No perdio en eno mucho tipo el flI~go : queJas.tres dellas fu lauo\"tom:Hon . yen nmlndo de fuera v1eron lur 1];0 al prado,h;\=ia ti qualmdercptrCll el agJa cbra,con lal;; i uo llego nadando tl!lJl(~ron,y ~ortaron 11:1(1:1 que d bhnco plC tom ll1oj1do (fa lien do del anna)<!l verde rrado . Fonicndo "a en lo fllJ<UtO las pif;das efcurritndo drlagua fLlS c;beilos. los qualcs efparzitndo <ubipd.s hrnnoras t'fpaldas ~u(ronddlos: Io-V luego fac:lndo telasddlcrtdas .... qur en dcl!!2deza compl'tia71 con e}1o$ en lo lilas dcondido fe metieron.

!JS

Moruo.

Y<l{l.Ilauorateotas Cepufieron.

4'

Las

!l J!

Las trias l'ran hechas}' tfxidas

o n R A s D t- ,

e A Re r L A S S O. ~igllrado fe vei~ cficnfamcnti:


el ofado marido qllc ba.;allt al trine r("nodda e(eurageRtf y la Oluger'p\'rdi,h r.;,cbr,ma y como defptcs ddi:o el mp3cientc por mirar la de nacuo la tomaUl

11

r~ra ft"gurr

del oro '1ue d fcle Tajo l'lIlbia ;pUr;lCO dffplllS de bien (('midas las IllCO lIdas armas o (e (ria, y de las verdes hoj3srcduzidas en dlambl (' frilqual wnumia

el dl~li(rtO rfrlIo

.-~
i

a perdcrorra vez,V de 1tyral()

dclora ya tirado l'll rico hilo. La d,liclL!a dhlllbrc era djfincra de 1~5 coiores qllC antes le alli~n dado (('fllafinc;;a de la v~,ria tinta, 'll!ddlaIl~ fI1 I~s conchas dd plfcado: tJnto altihcJO ll1udira w lo que pmta )' tcxrc2d3 Nympln en fuIJbraco gumta Illoflraron en fu~ tablasantcs :n; t!(c!rbrao Apdles,y Tymantrs. r luilodoc, (que fti de aquellas era 11alll~Ja Id )larer) con dicftra mano :; + hll ia figureda la rb~ra de Lfrnlli,dc vlla parte el vede llano, }' de otra d mon j:n{e afpercza fin'a pifado tnde. o nun ca de pie 11tIIl1zno donde el an,er Inouio con tal! t3 gracIa h-iolorofalenguadddc Tracia. r. [13m fj gu rada alil la ]efsnofa ~ Xi LurydiC e en el bldllCO pie mordida de h p equela fin pe pon ~o1o[a Cl1tH la y ctuay florcse[condda dc,o!orida diaua COJl10 f(lfa que ha fido fuera de Cazon c~gida y el anima (los ojos ya bolllltndo) d~ la hmno(J carne deff'idicnd~.

f~ quexa al monte folirario en vano. DJamrne no menosarrlficio mofrraua en 1& lauor qtle auia te~dq . 'pintando a A pollo en drobu~( OffiClO: 1'; ; dela filudl:rc ca('a embeue,iJo mudar prefio le -hazc el excrcicio, . la vengatiua rnanodcCupido que hizo a Apollo conlumirre en Hora ; drfpuesquc le enclauo ' pta de oro. tlJphne con el cabello fudto al viento fin perdonar al blanco pie corria por afpero camino tan lin tiento que ApoUo Cilla pintura p aH,ia qUt porque ella ternplaf!'e el moui mito (on menos Igereza la frguia el va ftguiendo,y ella huye como , quien lIentol pecho el odiofo plomo. ll-hs a la fin lo s'bracosle cre dan . y en (endos ramo~ bue\tos fe ,moflrau y los cabellos qur vencerfolian al oro fino en hojas fe tornauan, en torcidas rayzesfe'eftmdian los bhncos pies, y en tierra fl' 11;ncau llora rl amante y bufca el fer prilntro b,CanJo y abr3fando aquel mado:ro. Iigu- . ,G Climc~

Pinpda ~l(,a~lI:lalofo rio fe 'va Climfl1C llen3 de d~ftreza',' maa que en aTp:f.J eflHdltlra rcduzido dore \r las (olore~l1latZandu lamente ',aH al rededor 'tilia yua d~'ha y~s vna gran montaa (,on ,imp'tu (orriwdo) y con ('uydo de r:Jblcs y de p~iias variando, (fu '1t.!erer (er.arlo to'do pacecia vn pueLO en tre ellas J braue:ta elha (n fu bQlucr ,rrcas era afan pcrdide '11 dtau:oS (0111111105 aguzando dexaua fe correr ('Jl fin derecho contra vn mecono menos animofo conttnto de lo mucho que auia hecho. con fu v ,nablo'm mal1o,queh,l!'rniofo. f.fiaua puella ro la fublimc (umbr e 'JJ'~s dio el puerco allI fe Vl3 herido dclmontry defdJ: alli por el fembrada de aqud ma.. ccbo por fu nal 'alicnt aqud!a illutu-e 'f.- clara pefadumbre yel /I1qo en tierr.!. cftau }arcndldo ' dc.antiguos edificios adornada ' abierto el-perho dd rabi,,[o diente ' ce JUi con agradable mJllfeclumbrc (on el cabello de oro d~rparzido el,Tajo; Ilguiendo fu jornada barnendo el fuclo miferablement t y;rcgando los campo.> y ar boledas I~ s rofas blancas po'r 3lh fcml:1radas (en urificjode lilsaltasruedas. tornaua con {LI f.ll1grc coloradas. f.nla hcrmof tela le veyan Ad{lnis elle fe mc{i:raua que era, ,,' fntrct~l<idas las ftlurfires diofn {egun fe mudtra Venus dolorida flir dda dpcfura \r que veniall que viendo la herida abierta y fiera toda-s a la ribera pre[urofas fobrr el (fr~illa cafi ammtt'cida, en rl femblantc tl'l{}c s,y trayan : 1 S boca con boca ccgda poltrera ((ftillos blancos de' purpureas I'ilfas parrc dd ayre que [olta dar vida las qualcs cparzienJo drrramauan al cuerpo por quien ella en (fte fudo fobre vn3 N,'ml'ha muerta q lIorauan~ aborredo tuuo al alto cido, 'rodas con el cabello dcfr-;;,rzido . ~ La blal\C3 Nic notol11o a dcfrljo' !lor;uan vna N rnpha delicada. delos paff;dos (aCoda memoria, cura vida fl10ftralla que auia Hdo yen la lahor dcfu fotil trabajo antes de ti cm po 'l catl rn flor cortada 110 quifo entrctoW' antigua hinaria Hr,ca dd agua Cll vn 1ugar florido antes mofrrmdo de fu ciaro TaJO c:f\'alla entrdas veruas Jq,'Ollada : ~ el c:n fu labor la celebrad~ glcria 'lua\ qll~da el blco ciCn e quido pierde la figuro en la partcdondr el baa la dulce v,lda mtrda yCl'ua verde. ~ t0i la mas fdic, dura .E.fl?al~. , G6 Vna , Pl

OBRAS

'De:

:,...

CARel.LA$SO"

u.

'.

*.1a

OBR.ASD~

'.

V n a de a qu'ellas diofas que .en belk,z l parecer a todas e.xcedla .


JIlol1:rando' en el fernblante la trificz. 'que del fun tfto y trifte cafo aua apartadaa!gun tantocnla corteza de vn alamo vnas letras e(crruia (como epi raphro dela Nimpha bcaa) que hablau (si por parte ddla. , f..[j(a (01' en cuyO nombre {uena y fe lamenta el mon te Cauernofo trfiigo dcldoIor y graue pena en que por mi fe afflige Nemoro(o y llama [lifl, I'.lfa a boca llena rcfpondc el Tajo y Heua pre(uro(o alllllrde Lufitana rI nombre m~; dondr f.-ra efcuchado,yo lo fio. f.n fin en clra tela artificiofa toda la hifioria cftaua figurada que en aqurlla ribera drleytofa de Nemuro[o fue tan celebrada l'0rqtle de todo aquefto y cada cofa . cfra:J;l Nife va ran informada, que Horandci el paftor mil vezesell:t: fe enternecio dluhando fu querella. y porque aqucfrc 12m entable cuento no folo entre las {tluas {econtaffc nns dentro de lasondas (en ti ment'O con 1'1 notIcia defro fe mofrraffe quifoquc drfu tela el argumento la bdla Nympha muerta fealatTe y afsi fe publicaffede'vno en vno 1'01' el hUl1lido reynQ de Neptuno . \.. .~ Dcl1as

Ddl:as hyftorias tal~:. hrid.das tranls telas de (as quatro he-rmanu las quales con coloresmaiizadas claras las Iuzes dclas fOrnbras vana moftrauan a los ojosrelcuadas las cofas y figuras que eran lIanas tantoqueal parecerdcuerpovan<t pudiera (er tornado con la mano. Los rayos ya de! fol {e traftornauan e frcondiendo fu luz al mundo cara tras altos montes y a la lunadauan lugar para moftrar fu blanca ca ra los peces a ntmudo ya (altauan con la cola a~otanJo dagua clara, quando las N ymphas la labor do(ando hazia el agua (e fueron paffcando. , f.n las templadas ondas ya metidos tenian los pies y redinar qmrian ls blancos cuerposquando eu.s oydes 'fueron dedos fampoiiasquetailian fuaue Ir dulcemente detenidos tanto que fin mudarfe las oyan y al Con de las ';ampoas e(cuCh"nal1 dos pat1:orcs a vezcs que cmtauan. Mas daro cada vez el fon fe oya de dos paftores que venian cantandll tras d ganado que tlm bien venia por aquel verddoto caminando ya la tnl jada ya paffado el dia recogido le lleuan akgrando las verdrsCcl.uascon tI fon fuallc 11a;iendo fu trabajo menos graue. .., :j,

o A Re t I . A SSO. l'

l'

G !

1y:r:-;

B R A: S

-r:{

'I'rrtto dctl:os dos el vnO era.. '. Alzinor! otro rntrambos dhl11ado~ y Cobre quantos pacen la r~bera .)~ del Tajo (on U5 vacas cn (rmdos 2: J manccbosJe vna edad de vnamantrll a cantar juntamente aparead?s . y al refpondcr.;;qud1o van dlzunoo 11 .... cantandocl vno, el otro n(pondlendo. ~~; TH Y. FIcrida para mi dul,e y labrofa. mas que la frutadd'frcado agrno mas blanca q;Je lal~,;he y lilas hcrnUlf que c:l prado por Abril de florcsUcna fi tu refpondes pura y amoroa al verdadcroan;ord~tu Tvrrcno -~ I :l mi majada arribaras priinero que d ,ido nos del\1uctl:re fu luuro. u 6 ALZ \. H rrmo[a Phyllis fiflllpre yo te (11

.Al~), Vt"rsdfurrddanimo(ov;cnto . :.~~ cmbl at)ecido rn la fragorl fierra

c:

A It

er

L A S S'O

Se;

..

amargoalgufiomasqudarctama

y dt ti dtfpoJaclo yo me vea qulqueda el tronco df fu verde rama. ti mas que yo ti lIlurctgalo ddfca }alfcuridadnimaslalu;:ddama . porvcr ya el fin ~c vn termino ta.mafio i" d(ftC dla para m I mayor que vn 3no. "rH J It.~aifude acopaada de fu vdo ilparecrr la dulce primauer .... .;11 quando fauonioy Z(phiro foptando

al campo torn2n fu beldad prullcra . y van artlficiofos ([maItando


de roxo. azul.v blan co la ribera ental manera a'mi FJcriJamia .~~ 1 S vinicnllo, miel dC:i:C mi.alegria.

i:'1
.\1%1,

los ant"guos robles ,i~nto cic~to. . y d~ tantu ddm:)fo aun no con tcr.tG. al i CpantOfo mar mueue h guerra. IHQuei1a ($ cn, funa comparada ala de Phy!\15 con Alzino ayrada. THIR. f.ol blanco trigo multiplica y creer! J. proJu:::e el cap.:> en ab:mdancid tiemo pafio al ganado,el verde monte OffH~C a las fieras faluagcs fu gouerno .a do quiHI que m iro mI" parecc que darama la copla todo ecuerno ~H lilas tod fe conurrtira en abrojos fi dello aparta Flcrida (us ojos. .\lzr.De la di:erilidad esoprmido el monte el campo (1 foto,v d ganado 3; Il. lacmaticladd arre corrompido haz e morir la yerua mal fu grado 1<:5 aues vern fu ddcubicrto nido que ya de verdes hojas fue cercado r ffO fi Phyllis por aquLtornare hura reuerdrcer quanto mirare. THyc.E.I alamodc Alcidrsfrogido l;f fue fiell1pre y el laurel del Roxo Apolo dcla hermoa. V fn us fur tl'll ido (11 preco \T en di:ima e11l1\,rrho folo elvcrdefauzde Fleridaesqucrido V ror (uyo rnlre todos {f.ogiolo do quiera q de oy mas flllzcs fe hallen dalalllo,cl aurd,y clmyJtho,alku

qrn~

y los pinos aHifSlJllos atierra

AlZa.

., f.f. Hz.El frcxno I,or h

"rOBRA'S

D~

dua en hert;lIofur' aadidas. (ab~mos va que (obre todosvi!tya yen arpe'ezaymontedecrp!~rUr; ...... s o N L T O. fe aucnta ja la verde y alta haya mas el quela beldad de ttl figura ( Orpcchas,cue,cnmitrifiefanufia donde quiera mirado Pltylli5 aya ~ alfrexnoyalahayacnfu afpere.za, l'ucfl.as,ha,cys la gucna a mi fcntto .. confelfara que vcn.:c tu bcl(e:;; f,ftocanto ThyrrtlJo,y c:fio Alzino bo!uicndo,y rcholuicnde clafligido pccho,con dura mano,lll1che y da; le nfpondio:v auisndo ya acabado 1)' a fe acabo b tf flflen ca mia, t:ldulcc ron,figuieron fu camino . y la fucrfaddalma,yarcnd.o con palfo vn poco mas ap re Ifu ra do (no f1doalas Nrmphasyadrumorve.z14 "cn~rr de vos me dl'Xo, arrepentido , de lucros contrallado en tal porfia, ;: 1'S juntas fe arrojan por el agua a flldo y de la blam; tfpuma que 1Il0UlerOn Llculdme a aqud lugar tan tpantablc, ij por no ver nlJ JI1uerte alli (rculpida las crifalilus omlas recubrieron. . cerrados h;tf'a aqui tuue los cjos. ',Las armas pongo ya,ij concedida, O N E T O. . no es tan larga dcfcnfa al mifcral-!t', : ; 6 Patrando el mar Leandro' el animoro : colgad en vucliro carro mis dcfpojoh en amoroofuego todo ardiendo '. . esfor~o el.jito y fue f e e~JbrauecJcd, O N E T O. el agua,con vn imp etU flmo fo Dentro en mi almafuedc mi cngendnJo Vencido del traba jo pre(urofo vn dulzc amor,ydc mi fentimimto . contrafrara lasondasno pudiendo y mas riel bien que all perdil murido tan aprouadofuc fu nacimiento como de vn folo hlJodcf,'ado. que de fu propra muerte congoxofo. Has luego del nacio quien ha (ftragzdo Como pudo esfor~o fu voz canf~da del todo el amoreo pcnfamifl1to y alas ondas hablo derra manera en af~(ro riger, yen gran tormento. (mas nuncafudu voz: ddlas0i'da) los P flmel()S dcIeytes ha tornado. Ondas,l'urs no f~ deufa qu e yO muera () crudo nll'te que dasvda al padre dexad m e alIallegar,y a la to~nada. y matil"l.~gudo,folquc cHceS yudcro furor exc,uta en ml VId".

B R A S

fIN.

lJue

tan dcf,forme z aquel de q hasnacido~ O ceKlro tClIlor ~ quien pareces ij atlla inuidil tu propia y fi:u m~[~rc Cccfp;i.ta. en ver el monftruo q a panao.
~ONETO

OBRAS

Aqui dl'nde el Rgmano encendimiento dond' el fUe'go y la llama lictJ:1ciora


folo el nombre drxaron a CartJgo,
Bu~luey rrb~dur

ANADID,.. S

si

Amor mi penfamito hltrc y tncicnd' ti alma tCllIfrofa yen llanto yen ctniza me dcshagG.

I {(n gua Vl por do el dolc:'rla gua ya yo c mi dolor tl) g;ula camIno

sO

N E T O.

cntrbosemosdeyrcopllro tille Rada~ a{cirlo doy, que va del cuel!o \" cada vno va a parar ca 110 qu:~ria. dd todod grJue jugohe dcflfido Yo porque voy (in otra compama ~l . y qdrlvimtoclnllrembrauccido i no la qu~ me nzc e drCarino vere defde lo alto tin temello. ella porq'.lc la Ileue aquclqc vino Vere ~olgada de vn flt:! cabcI:o a Inzc\1a dezir mas que qllcrna. la vldaddam;tntc embeueCldo y es p;r:l In fa ley tan d~(ygual . en crror,co cngJioadormecido 'lar aunij inoci'cia ficniprr m I1n ,ono~e ficmpre yo pago rIvcrro ag.ma y 11110. , {ordo a las \'o::c~ que le auifan drIl~ Alcgrarame el mal de los morta:cs Queculpa tengo yo dddduano

de mi Icn.gua!fir~y en ~l1tomat que elfLrlnumtoya me de[(CnGre

! fre con tra mi fcr quanto parc(c.


Alrgrarcmr como };ze el [,lno

\ }' yo:rn aqudl:o.no tan inhumano

ordi.la!Zrmasv flfurnrd~ Marte q:6 fu proprill fucrp,el Africano fudo rrgando,ha:z:t n q el RI}l11ano lmprrio reurrdczca en ~fta parte. l-lan reduzldo a la memona darte y ti an! guo valor 1 uliano l'0rcul'a fuerp y valerof.1 mano

SONETO A BOS candefdda Goleu.

m>de ver a los o tros en los mate $ fino de VCr que ddlos e I carece.

It ST

mar! magno turbtib? rqu: vrntls, Africac aterrod, p;u'te a pa~e. . f.o. gea magnti altcrius fpccra re laborE: . AqtU Non
fa

SSu~uc

F. SONETO E S T A {cado de vnos eIrgantisimo$ ver {os de L uct'eC;Q ,,1 princi pio dellib.:. ,

Non quia vcxlri qu.:uam, dl ucunda vo


luptas, , Scd,quibus ipre malis carcas,qul3 cernerc {uaur 1: .&c,
~ONETO

O~,R A S

A N A' DI D A Parquercros fer perdido p enfaua que no culpado


mlS que todo lo aya fldo

a fi me lo auey s moltrado
que lo tmgo bien rabillo.

r-~ARIO

eftando:fcgun algunos dzcn:hendo en la lengua yen el


bra~o,

Qj en pudiere no quereros tanto como vos Caber' s


.por holgarme que paguc~"s oque no an de conoceros con 10 que no cO!1oceys

Ario, el ingrato amo~ com?tdbgo

de mi fe pura,y it 011 gra f fmeza vfando en mi fu vilnatura,l(za qu'es haul: masofcnfaalmas migo '1 (mendo mIedo que fi ~(crlllo)' dJo fu condicion, abato fu grandeza 110 bafrando fu esfue r ~o a fu cru~za ha (sfor{adolamanoa":li cnC/nJgo. y an fi en la partc,qucla dll'fira mano gouierna,y en aque11a-lj declara los (Cncertos del alma,fuy:hcrido. l-las yo harc que aqucfia offenfa '~r:I le (udre al offcnfor,ya q efioy fano, llbt'e,dercfp~rado,y offendido.

O T R

A.

,
~.

A N

e ION A V 1 E N4 do fe ,arado fu dama.

Vlpac,uc rcr qucrrros

{egunl()qut en 1l1l haztys nlas alla lo pagareys ooo{;bran con()erros

for mal que mnol'lo(er5.

O dcxare dc(de aqui . de offenderos mas habhnJo porque mi morir call~ndo os ha de hablar por mi. Cranofcnfaos;tcngo lu,ha hafla a'l,ui en auer hablado puescn coCaoshe mojado que tan poco me aprouecha. Derramare dddc aqui mis lagrirnas no hablando porque qUICfl muere callando tiene qui 10 hable por j. A V N A P A Rtida. Cafo(upoamiver y'per acierto querero5 quio1 t:ll yerro fue a huer como plrtirfc dev(roi donde os drxare de ve". Impofible 'es qlte dl:! tal

Pot

pen f<lldo que oS,ronoda'

fupu-

..
>.

tupid'elo que ha:tia qll2ndo (u blrn y lu n,,1 juntooscntrego en vn da. Aecrto acafo a ha::cr 10 que fi por conoceros l ltiziera nopodia frr, que vn hora (ola pudiera dcxaros fiemprc de ver 'I R' A D V e 1 E. N do quatro vrrosdc Ouidio, Ves dl:e nombre pcrdi Dldo muger de Sicheo . rn mI muerte elto dclrco que (e (Ceriua (obre mi el peor d~ los Troyanos dlolacaufaydcfpada: .di Ddoa tal punto llegada no pufo mas de las manos.

o B'R,A S

ANOTAC?IONIS

DECLARACIO
NES .. SOBRE LAS
D E
f.

O BR A S

E X.

cdIente: poeta GarcilaTo '

dela Vega.
Por d Licenciado Frallcifco Sdnch~t

. Catedratico de propriedad de Re torCi,en 1" VlliuerJidad de Slm"n~4.

AVNA S.eNORA Qvt


andando el y otro pcreando.lcs ccho vnl red tmprrada.y vn hufo (omtn~ado a hi lar en el, y dixo;quc aquello ua trauajldo todo e l d i a . , E.b red y del hilado . hemos de tomar feiora 1 . _ quecchaysdcvoscnvn llora todo el trauafo parado ~ " fi el vur!lro re ha de dar d " a ~s que rc pa(caren lo que por vos trabajarcll dopdc lo l'enays echar

Con priulegio.
En Salam#nca,
ImprdIo por Pedro
Lal'o, Ao de l5 74-

' D
'.

~.

1 N.

ANOTACIONES

DECLARACIO
O B A A S DEL E X=

N E S~ S O B RE' L A S
ceUete PoetaGarci Laffo de la Vega. 1

Por rl LicencidIo Frdllcifco sanche:(. Catl:dratico dI: propriedad dI: ,Re.. torica) en 14 Vniucrfidad de Sala.
manca.

ze Plutarcho en vn Ji a~~ .t bro de Tranquillitate ~~~ vitze, que i loshombres en fus tribulaciones mira {len

~'''Gt

fc:~~ ~

vando,:epdro.O'c.j)i i

a otros mas fatigados, o a i mifmos, en lo qpudieran caer. apro uech" para el fofsiego de la vIda. Porque los qa ello no miranAual quiera adueridad les dara pena.

.-

'Et~

'Anotaciones
-2

a Garci Lafo. 99
.
cao pudiera e[perar feguramente y fin miedo de perdello. , Es{um; en 1.1 mi{eria tJ tu efrado,q ~

tofegdo en el ver [o vltlmo~[e lea.

En fin d uurfordS manos .Enel fonc.

,,11 .. os uengdd frord.


3

La mar en n/rdio, 'j tierras ~,r aexd.

do de qui.to bie.cuytddo,yo tcnta:'j yen do me akx. Anfi leo yo eaa letra


fin mas emendar, aunque algunos h querido mudarnofe~uS,no entendiendo la conarubon, que ha oe [cr d caa fuerte: He dexado la mar y las tierras en m~djo d~ q~lan to bi yo cuytadotelllJ. Es lml~a cion de Sana?jfo,pro[a.7.P,er t~t~.

tras (ortulla [uele alter mudanlS. Lo mi[mo dixo Bernardo T afIo ene! hy mno,:K) [empre il cielo hato.u e y Sanaz.profa.8.Et [perar ncUe duerFtifermamete di uenire in piu lie:: to /fato) che certo nOIl puo eiltre che {ra tatlti nUlloli3alcuna uolt 1I0n dppd id il [ole. Todos lo pudier tomal de Theocrito enel edilio. 4-

lOI~illql~it4 di terra > prr ta~tI [cm di f1ar ,ddmio difio dllungaro, m ,onterlUO dolare, e l<tgrime mi conflmo.
Petral'cha, Callr'4'

Q!!;.mte m01Jtdgn.: U cque . Q<.mto Ilw"qu,rncij7ume M'.t[COIld.ull quei dilO brni. Ca Ht':-OS yo ('I;ora o efperaUo.fi e[r 4 . e Otll <:> ti dix';ra:Con veros yo Cei.or, o e[perar de poderos ver ,11
. eL10

Batte malis etiam conjidere reblls Cras meJiora dabunt [upe ri [ort4Jc beniglli: Omllibus in reb/U Id/lis fp~rare ,clilum eft3 Lumille nam uit.e [unlif [pes null medc tur. Nubibusobfcuris nunc lupiter arra turbdt~ N Ulle itcrum daro c/C lum rplell~orr {ere/l at.
oportet~

TrJt eao elegantemente H oracio'Oda.lo.hb.2. Y porquevn do Uo defl:osrevllos la traduxo bi:,

H 3

yay

.Anotaciones
]ngua la pondre aqUl t~da: y anli . entiendo hazer en el d[curCo de

y ay pocas cofas den~s en nuefha

a Carel tafro.

100

nas Anotaciones quando fe ofreciere. si C'n alto m~r Lycino

no te engolfan:s mucho,ni temi,io la tormrllta,el camino te [uen:s f:ofra a caRa profiglliendo entu la de mM gente (abro[tt uiuirM y dulcementt'. QEe quien con dmor puro l,t dulce mediania am y figue eIta libre y [eguro . de/S miforias en que el pobre UlUe ~ C:irece de grado . del p"lacio real rico embidiadC). (lEe al fillluas crudagut"rra . el iento 1J,~ze al pillO mas crecido, la torre uit"ne a tierra qtto es mas alta co mayor ruydo, los mOlltes ell{al~ddos mas ue:{.es delos rayos ron tocados.

En

ElIlos caros auiefos 110 pierde la e[peranc;a,ni con fill filIas buellos [ttafTos el animo,que efta de tloc1].ey di" pard fer combatido de templauc;a y ualor apt"rccbido. Con Uuuia y noche e[cura fi el cielo [e o[curece,e! [e {erena: 110 fiileuentura . dgordJ1a de durar fiempre la pena: que Apolo ya {u mufa d,,{picrta,Y4 dd rco y flechs II{d. Jin 141 dificultades . . te mue/ha de tlimo[o ~ fuerte pe't'lIlas pro[periddes (cho~ qudo el [duor {oplare mM derecho recoge con buen tiellto lot da qUd hinchada con d uiC'llto. De{nudo {piritu, o hombre ('11 carne ~ , huello. Petl'arch.canc.+ Spiritu iglludo , 0_ huom en carne er all: Garci LaGo, fo1.) 8. De{nudo [pt ritu~o c4rtlf')' huC'JJ@ firme?
H 4
E[cri~

Anotaciones
7 Efcrito efod en mi alma. Bembo
enelfonet.Ch'iofcriua.

Ma che dir fignor pritna~cbe poi? " ~r1, ch'jo t'hogia fcri'tto nd cote, (7 ql che leggerai nI.' [uoi begli occhi. S Conozco 10meJor,Es tomado de
Ouid. en ellJb'7 .de .Metall~orph.

Video meliora,probo!f; Deteriora (equor. Petrarcha en la cancio#vTtima de la primera parte. . Cr-rco dd uim'r mio nouo configlio~ O- urggio il meglio, 'f.7 "t pigliOl' m'appiglio. 9 Tu temploy fus paredt's,Horacio

e ..

Oda.).Iib.r. Me t~bula facer

V otiua parirs indicat humid"


Su[pendijJe potftJti V r-{limrnta I1lris Deo; Bernardo TaiTa en la cancian, re.. Ijo qui d O l l e . ,

V {ato di mirarform~ tr~;,-, .. & infra.Cor[cmi un caldo d(~r .: UC na II uell4. Dolee C7 ". . (:J' . ~(fo dentro al cuor~. . (\ ~ ~l [ooeto.I'X. tenia el de m;,'. \ mejores letiones, y anfi.1as lli.c..:
imprimir.Son quatro ernlendas:q

me parecio ~i1~r errado, y emen:. de alo-unas dlhones en el como. l"le ;arJall. En el de m.lOo ena, NI) paran.: Mas abaxo. Encuentra~{e ", enrl caminofaeilme~tt'. Otros qUl~~~. ron aquella palabra,el,porque \~~ . brJua: Y o leo.Entran fe end eam~ng ." '\ 'facilmente. Abaxoleo, Se murue~1 ",') fe encir-ndm.Mas abaxo, ~e los [1{ !:' .... yos entrando derrr-tian, Leo. Dt'tenian. El foneto es imitad? del Dem bo enelfonetoque COmleJ1-;~!.

Appende fu Ie{pona~ (de. L'bumide uete al DIO drle {Cll[ Oll~ . . De aquellauifra pura. Efie fonet~.IO

aGaid Laffo.

lOl

(iiuntoalfin ddui4ggio

~ cada vDopodra vercotejandolas. Appt'nae H ) O dul-

I:!

Anotaciones o Jdces prend,u. Parece el ha::


LIacon aIgil!1os caLelIos de fu dama:Esimit,lclOnde Virgilio en el -1. dc la Eneida. Dulces eXltIIl.e dum fetdJ Deuf;lIl/ebant.

a Garci Laffo.

102

v[ado enefl:e poeta,a ~fl:eJP pofi ta.'


La f.'\bula que agm toca de Or 1\ 'l:;~loC'a I r l' pleo,lellra.en,',.).,-,;:" b ' Pare ce aoui gue ImIta algunos verfos de Virgilio. Et mutdta [uos rt:~

13

En colunas de uil .. io (ofienitids.Sa


11azaro,profa.12.

lud,lo urtro che (oHellru,mo il /lo alto teuo. Es tbitn imitacioll ele Vil' gilio cncl.4. delJsGeorgcas,en la iJDU 1a de Arfteo.
14

Et mli5/1~ di tr:i(-

quierunt flumin~ curfia.


minequrrclis.

y,

Ml/lcentt:111 tIgres CJ' agelltem CI1)"

Nra1/Ce!f1erortly.iocotrahecho. Sialaregiondefurta. Erl:a.can

A 3
1 .
10 ...

Enel [oneto. XI r. toca 1" tbub de Ioro,y la de Phaetholl,q por

riarlo canto.9 .del arcabuz .. eh' al fulmine aJ~itn(e.,lia iTl og/ll e.ff~tt:

.".

fer vu Igarcs no las cuellto, Enelfoneto.xlli: Initaa PetraJ'cha, Canc.r,lbnz'3' Es la 6bll la deOud. enel primero del Meta morpho. 16 En el [oneto. XlIII. fe em~o del de m:mo. Lo q/u Ir pide~ 'ros me pide. Y quitalle e{t'e mortal. 17 QEe enfrenaron el curfo. Otros leen re[rella: pero enfreuil!' es muy

don es imitacion de H oraClO en

lr

.r

la bda.22.IJbr. l. Petrarcha [OllC'

tO.II4-

''h . Pommi,oll'l[al occid~ifi~rr,~ erta. odal/e uince lt Igllaccco; e 1" neue: Pmmi~ ou'l. carr,o {uo tepras.o,e kue: Et O/4e e, chlCe! rende, o chi ce! {cr UJ. (7C. 1
Lo mifillO dixo Tanfi)!oen 1 celebrada Elegia, quc comlell~.a: . Se que! dolor ,be ua inan:{l al mome. H 6 Ncper

, i

..

vfado

:j

Aorido"es
Ne pch'io liada oue che na[ce il giorii

CarciLaifo;
O Udy"

103

H4br mji rdggio il Sol cofi lucente Che mi [gombre le tenebre d'intorno~

y e1mifmo Garci La{foaBo[.


can,3 otro propoito dixo. Si adonde el rol ardiente rebcruer4 I" l~ areno[a Lybia , ellgendrdor4 De toda cofa pon'ioo[~y fierc:~,

ee
l,'

por la arenct ardiente de 1.1 Lybia pon~oo[d~ o uaya por do {urna de Hydafpes la corriente fabular,'

O adode el es ucido a qualquier hora DI la rigida nieue,o "iento frio, Parte dono [e uiue~ni [e mora. (7e.
Por traer el lugar de Hora6o, donde todo ello fe toma, aure de poner toda la Oda,facadaporvn hombredotl:o, , El hombre'ju/fo y bueno el qde culpa eia 'Y man~illa puro,~ ldS mdnIJS elle! [en o fin ddrdo ni ~ag.tya ua feguro~ ,fin lIeuar cargda la aljaua de f4eta enheruolada:

or la tierra cruda ieue llena.,y de piedad defnucla: poco bit al encuentro mitras por 1M motaas uagueaao mM de lo ju1'o entro, fin armitS, Y de Laltlgecant4ndo me uidp,y mM ligero

que ra,o huy u,~ lobo carniuro"

y creo que ,dimaia

qaquella muy mS fiera no m:rtiene

o 1M'"

~,.
j

la masalta 1\ lemaa en rus a{peros bo[ques~ni la tiene \ la tierra,doniJ.e mora el Moro, de fiere~a engeardorl~ O ya en aquella parte " qu'e1'ct {ubjdfafiepre al inctemcte cielo, do 110 fe parte . e{pef[a y fria niebla etern4m~1Itr~ I do lrbol no fe /lee ~ 'H ni } 7

,.

Anotaciones
O )'a

20
21

ni (opIo d( 4yre blan40 que lo oru: me ponga alguno cilla regioll ,d fol mas (llegad.. d o no iue ninguno: fiempre [t:rIt d( l1Ii Lalage l,l de' 1reyr g,-acio[o b~. l.l ({el parlar muy 11W que mi" Ejtn~c"etj 1 Antes efiaua triS1e

a,,,

Et tut~ lt fianu aJar [(,lo ir dij1Jilrtt'. IullO,de[pues que me p.trti.Pctrar 23 ca,foneto.17). .

a_G~rc~ Lafio.

10

za, nobicn.
'(

duro ,po de batalla el hho_uc.

1 dale! coUi,ou';o lafciJi lile flefJo P,trtc(io,~l/de p,mir gi;tmi /la po;~ . La dlhcultad q ticne.:lI fin ehe foneto,par~ce li fe puede lltJf,di zlendo qGarciLalfa lJ e {J'O donde ef1~lla el alma (que es la ~Jma ~ de JulIO, y Inlio qued donde ea'aua

PetrarchaJopet.19 l.

la de Garei LalTo.
Atajare la guerra. En el de mano 24efb, A taje /'d'lrgucZa.
COII antia extremj. Mas (eil fea r 2') rla en~1 le LO_neto :d'Llt;r lo j otros han dlCho, (1 dezlr cofa cierta:por que no fe Cabe el intento a que fue hecho. Parece que ellJ fe dcuio dar alguna peque(ia henda en fu p~cho ~ de lo qlla! el fe duele. El pof1rer vcr[o es de Pctrarca en la C ancion.l.O:anz.2. lagolJlJa, es ro

Et m-o campo d, bataglid llrUo 11 [OIlIJO r,er,lmt'/lU qual {mom dice P art'nte ,: i Id mane:e'l cor [otr.1gge
A'1ueldoke-pc/'rr,c1,'ell uita il telle'. Ouido. Stulte (luid efr [otIJllusge
22

lid.e nifr mortis imaeo~ y ~ s que yo [oy de lexos infl.1In<$do. Dltlt elre verfo del Petrarca
foneto.162.

eh) da lge ~i (truggo,e da prt'fl'ardo y Petro B.bo dize fus tercetos. y n dillazi al foo [U!lCO f!Jer di IIfUf,

palarga.

Et

En te/tito

~6

Anorci6iies
En tanto qucdcy[a.El1e florido
[oneto es [acado del T alTo.

M al't1mpia

Entr.e~b' l'aureocrin u'ondeg=


gl~1n

105 lquel florido epigama que anda t!ltre las obras de V'rg'tlio : cuyo tItulo es, Rafe, y el poCher diil~ eho dize anli.

a GardLafo.

torno fr~te co kggiaaro errare.. tntre che di uermiglio.. e bel colre ui fa 14 Primauera il Ilolto adorno: Mentre che u'apre iI ciel piu chiaro il giorno. coglicte ogiouenette i1 uago fiore di uofiri piu dolci anr:i,et co amore /fate {ouete in lieto et bel {oggisrno V err poi'l uerno.che di biJ.ca neue {uol e i poggiuefiir, coprir la rofa {'J' le piagge tornar aride et mefte. cogliete ah ftolteil fior .ah fiate pfte. che fugace ron l'hore e'l tpo licue O~ udoce dla fin corre ogni cofa.
Aufias,canc.63 NO [abeu proul fi leixau tcmps fugir E temps perdllt no pot eiler cobrat Entrambos lo podran [acar de

Collige uirgo ro[.u ,aui Ros nouus..et n014 pubes, Et memor efto Itlmm pe properare tuum. AIteues dcao fe burla Horacio de vna dama, motejandcla de vieja:y yafe le palTo lafIor, aun que ell~ no lo piet[a. Y por<eftar traduzlda por el mifmo qlas paifa ~as pongo aqu la Oda, que es del hbro-4- 1a . 13

Cumplio[e mi dej?eo cumplo[e o Lyce,ala ueje~ oaio{1I elltregdda te l/ea: y toda uia precer hermo[" qU;1nt~ puedes procllras.. y burlds,y hazes mil tleseboCtura!. y con la uoz temblando cantas ,por de[pertr al pertzofo

aquel

Amor,

a Garci LafTo. lO() beldad,de(pues f Cynara mS dar" de mas grciM dotada, fe t'S~a djp.trio [obre el roj1ro her mas ay como robo la muerU auar" de cha la cantora (mofo. " ;, e yllara temprano , 'lue de [u ed,ad ella en la flor agora. y conl.t Lice /Ir de lJrg~ mano! QEe [obn: {eca rama Diole que'n l;rga /lida no qu(crt' 17azer afiento ,Ji Indnid" con la antigua corneja compitiefTc aquel malo,y de[ama de altos confumda te ya,porque la boca denegrid" p4ra quecongra.n rifa uer pudie~ y las cdnas te 4e4n ' , lagente mO~ heruientt: que'n Ia-neuada cubre ya bl~~ue4n. buelta e pau[4 yd la 'Me/M ardele. ~ lIoIon poderoTas Decim~morddorde Parna[Jo.Mu 21 nilS granas i'Coo,lli los brocado$ ehos han v[ado efla frafi de lIa. ' lIi las piedras precio[as mar a las damas dotl:as Decima tornarte los aos,que enccrrado$ ,Mu[a,o ~arta Gracia, i.endo bs debaxo de (u'Uauf I\t!u[as nueue, y las Gracias tres: , dex? la edad,j buela mas que!'aue. y anfi lo hizo Minturno en vn[oP'!!e s hito aquel dona,'re? Ileto que comien~a. aquella te~ 17ermo[a? do [e ha ",do Er l~ Gratie tre cart [orelle~C1"c. 28 del 1Il0uimiento el ayre? A T fillo,a.' 1v!llturno,al culto T<I{aqucll.t aquel1.t do hadeflrecido (o. Fueron eflos tres poetas celedq,~ell,1 en quien bullia bres en tiempo de Glrci LafTo, Amor .qu(' ellgenado me tenia? y por elTo los llobra a ellos [olas lHo uuo mas-al1lda
Anotaciones Amor ,(l.!!f repo[ando
dcxanq

r;
'
;
,!\

i~

Anotaciones
dexando a H mero y Virgitio; por lcomodarfe al tipo. Defios poetas fe hara mcion todas las Ve zes que fe ofrezca, porque lo me= recen. 29

,a Garci Lafo.

107

N o haUo que os be hecho otrdS

(4S.Refhtuyofe del libro el mano.

oren H

Maslt11Jdsde[can{ono mu{p. En "f .


vn antiguo halle: Mas para mas del J callfo 110 me e{pera. Lea fe. MM el a mas de{can[o no m' e[perd. j' ~ Los ojos cuya lumbre. B bo,en el foneto, Crin d'oro.

O quants e[pcrJ\,dS lIeua el uien too PetrJr.[onet.)"9. Q!!dntc [peraze {ene portA l,lento." occbj [u.mi,e:; piu chiari eh'l {ole. 30 Aqueterseldrfl'oqlle.ac. PeDa f~r giorllo [eren~ Id notU o[,urd. trar.fonet. Ne per {ereno. Me conuertieren luego en otia co- 3 {; eh' ioebiamoilfineporlogra difio [~. Petrar.canc.lO. Di reueder, cu no uider {t*'l n1t'glio. , Tanto quanto {u cima leuant. Vir- 37 3 1 Amor~amor~ulI abitouefl:j. Efie
Soneto es traduzido de Aullas March;poeta Lemofino.Rdlitu~ yofe agora por el de mano. gl1.2.Georg.

;.

f,
.' , ,.
L

32

Pues todM 110 merecen fer de uos e{cuchads, ni {ol~ HU 110ra oydM. He la/hma de uer que Udll.(J'C.
Efb letrafe refhtuyo tambi del de mano: en los de mas faltaua vn

Et qu,mtum uertiu ad aur<tl . AEtbcreas ~ tantum radice ill T artlC fa tendit. Ariofro canto. 2 l.
fianc.16.
l\1fuetrll:eele[perttnl';~. Aqu 3~

."

:ver[o,y el otro c:fiaua falto.

NO

moraliza la fabula de Tdlltalo, el qual fingen los podas que e{la en el infierno metldo en el no (on el a;ua ldla la b~)I':lI,y qUJlldo qUiere

Annotaciones
re beuer le huye el agua. De/oICe/beUos de oro fudexi.Mo rolliza la fabula de V eous,que fin gen los poctas la prdo V"lca no cvoa [ubtilifsima rcd.tomdo la en adulterio co el Dios Marte. :.ro Aquella ta amad~ mi enemiga. Pe

39

108 fltlf a1l.t!.r,tlo, (igni!ico a Galeota:' como Jdixera for\ado a la galera de Venus. Porq Venus apareeio en el mar en vna cocha.Entrc las ri ~as de diuereos poetas ay vna ele ~la de ~JblO Galeota a Violante,

aGlrci LaiTo.-

traro [ol1et.207. De la dolee C7 amM mia lIemie.

4L

Ocle ad florem Gnidi. En N apoles ay vn barrio qfe dize il Seggio di Gnido,q es como \Tna parte dcle fc ayuntan los caualleroS: Alli .lua muchas damas entre las quales'Vlllllamada Violte St Seuerino,hija del duque de Soma,
eraferuidade vnamigode Garci Laffo llamado Fabio GaleotJ: de los qua les nombres juega el poeta

<1 c~l1~JeJ1~a: Andrete [CIIZ4/1/e ,114r.l VlOlallte. . Sid!'/1/ibax.tlyra.Lu)'sTanGIIo" IXO catilo remejante. RaggiOldl0 di uoi eo[e direi Si /lO tI~,che .irei Agghiacci4r gli Etio;2 o

pl,~rdcr gli Sciti.

fopI~dol'. Virgil.
o

Del.1nimo[o uiellto. Animo[oes

ene!hOc!a,porq qudo dxo,COII uertido m viol.t,acudi aV io!,ulte. J qudo dixo) -- A .. lacollcha -_.. -- de Vede

AnlmoJis Htibus EI/ri. y enaj'perS mOl/taias. VirO"ilio dxo. Ca1ltJ,io rigidas Jeducert'~6"'C. De pol~lo y [allgre y de fudor teli~ Qo. V lrgd. Aterg; cruento puluere. Horat.hbr.l.Oda.r. Nonindceoro b11lt'l'e [ardidos .El mifino, libro.r. _ da.6~ ~ut pulucre Troico 1ligrulla
1\1e..
--<

Anotaciones.

Merionem. Od Conuertido en violeto Hora. lCJ.libro3 , N Uf ntus V iol pallor dlndntl_Um , -Viole y Sanaz. profa. lO : QHIU' tinte di amorora palldeZZd. l' No fu ifi e tu engendrada.Bora. 1bro.30da.lo. . Non te Pcnrlopetl Jifficilem proCl$ TI,yrrhetlus genuit parens. No deue fa notada.Efl:e lugar m" chos le han querido em~lIdar por no entderlc:quiere dez1r,~ u deue fer notada Vlla dama de lOgrata,pucs no tiene otra falta. , Por ti como {ollot. Horat.hbro.r. Oda 8. De Nemej1sayrada las. Nemefis Cur 1If'q; tnilitarJ. . ' 1 Irs la dio[a ,de las vengan'lJs, Pinta Inter ttqfMksrgultet.GallrcJ na u a elegantemente Anado Polica r,' "a'ls., b Temperclora}rC/lII. ' ( t' ~oe111afiluaMant. Hu'}'t' la polltoro{a palrfrra. H o r a . , cio en la miC:Jla. tElcgla ~lDuquede Alua, _Cu/' oli"m $,n= ~s ~~~~adada de Fraca~orio.~~

I09 Sdllguine uiperino Cdl/tiU! uitat. G.Ee ya del peligroro nduf.Bembo, canz.Alma cortert:. N ele J' fortulle mie ji gr41le , il porto FofU, del'Jlma trauagallta'e::;r ft"1. Hdgate temero[.t el cafo de .A nxarc te,y cOl/arde.EHa fabula cuenta largamenteOuidlO lib.14.en fuma es, que y phis 3ndaua muy enamora do :de A!laxaritc,y no pqdiedo la enternecer a rus pleg:n-ias, amane~ [ciole vn dia ahorc;do a la puer= ta, Y ella como le vio quedo[e da da,y file buelta en marmoJ.E!h f: bula tambien aJa larga tradllxo vn doto Efpa'ioI. '

a Garci Laifa.

43

Pey nireno abracci.fr ftrj(~lllain U= 110. y en otra fianza. N rJjimo tro/us,4.[r la Mil retird De 1l0UO tc1/ta:e pttr ncfTun o trou~ ,D qua 'n br4.ccio,c di la l'altro gis ra. bi ue[pero [urgente drcrdunt amon:! La mit,td de tu Il[ma. Horat.Iib.J. 47 .ncc rapiduf/i fugiclte folrm. . i Oda.Sic te Diua. '44 ~r tC1io uer dcsbrebas tus ell F.t ~rllrs emim.e diinjdiummr~. l tr ,ar.P e trar .canz. \).., i N o quedara ya toda tu almunteQud ,or trtlml. TlCur per gli ,oIIi' ra,Hora.IiG.2. Oda.17. , D.tl rol prrcoJJd. . ~ .Amplius 11 ce carus .equc, l1ec fi'Prr. El mirlllo en otra p;rtc. ,. fks intcgcr. . O com' al rlltar disfJ l.t nebbi~ ~ 10:0 y l/,llnO Lampl'ci~. L am- .48 Sicomcalro! IJIlf'ue '. '. pcoa'uehc:rmailade Ph:\cton,j '4\ En aquel breu/: [cto te aparc.H lJ.oran:lolc muerto a 1:1 nbcra dd r;!t.Od.(.1ib.~.. noEndano fe cont1ertio (O jS de No{lurnis rgo[omnijr' (quo mas herman:1s en al bol A Ino.Dc1dtn cdptum tellCO ~ idln uolucr f cOOlpar;;cioll \'i;, el BCl!l 1,.,0 en . y tu lcnd/e,fa la piadora mano. ! la C<lI1Cjoll, J:\ Ima.O a!lC.7. '4 6 riofl:o~canto decjmo. t!:JD;za ~ 1\ CQ~UO.f(l luz'cllte dnhrlS!41 co[u- 49 met tanti ca[u prfclIlflts
al/llCl.

la Elcgia que comienp, Et fi r$~

Anotaciones

a Garci Lafo;

IIO

N e dda /1e donlendo ella la ildllO

~e [rg,un be f.bido~lli~ 1M liar quel [01. 'l trg'1~Gcorg: . Te dllcis coniux,te [olo,1n llttorrr~, Te Ilellirntr dir \ te decedu cdnrbat y Horacio,liG.2.0da'9' Nrct

.'
"

1::'

".

na

m{e.

fla.Petrar.callC,4~. 1 .2 Din.wzi

Anotaciones

a Garei Laifo.

IrI

ninnzi tina colon.. . PercoIfe il {ello eji ll:racci la $lola chrifhdilla ~ C7 iu'mtro ogni pel!' Efece "l allro crin dano C7 difpetto. y fiero [critto. T ~fTo, Non ay Mirtilla al'aurco Petra Bemboenla cancion ala rlne oltraggio. muerte de fu hermano. Prfto Jera aquel cuerpo [cpultd~ )4 Color non mo[tro I1ui "etro tiC [ante do. E~ende. Prefto [era: que!. que cofi puro il [uo uago herboro fondo es dezlr,Prefl:o vdra tiempo que con'io nrgli oebi tuoi leggebacxprc~ ] cuerpo podra fer baado. ogni mi,j uoglia (cmpre ogr.i[o{petto: L1S rugitiuas nYllfas Udn. Horatio )1 O A quien y,~ de Ilo[otros) HoratH 'fa dcfte epitheto. O da.7 .epod. ~lIulle NympbafUm fugienti amator. Paru ne C;pis,dtq~ ~('ptun? ("pey- ,MasJi toda la machina del. Hora: )6 Fu{ume{t Latlnl{angulIllsf .!Us.Oda.3.lib'3' ~I QEi 1I0uio deJPr~ir [u [.1ngre,H N 011 ji fra~rtus illaba"tur orbis . rat.Oda.r.lib.2. . Impauidumferientruin..e. . QJ!:is non Latino [anguine pillgu i()r .i ~or ~sras"4perf:{as fe camitla.Ho- )7 , cal1ipus.e::rr.. : . iatlOhb'3.0d'3. '. ... ')2 De 14color detofa que rolut.A.no~ac ar~e POIIIIX~e::r Ilagus ReYeules '., HO ..(;lnto.7. : 11lIIIXUS arceis attigit igneas . . Sp:trgiafl perlguancid delicaM No fue el Troi4noprlpe. f. He .. 18 mi/ro color di rore e::r de ligufrri. or imita l. Horatio.Od'9 Jib .2 B A todS las contemplo defPay:{,ie At non ter .euo [un/us amabilem . - do.Ariofl:o.canto'' .:. PlorauiromnerAlltilochmnfrnfx Fe 1 3 AIIl/os~ .

\,'

AnOt3.ciones

a Garci Lafio.

II2

Annos,ncc impkm w:clltes nl'~t: /JoU; [en'u,m (OO' il m.ltino, . Troilu,lwt P brygi;e [orares l'lt:- iui Iki{O non po malta /lt paco. tute [e;per. Plful i1l1men[0 ciclo,er c 61 59 Ellierno palia wdht p,(rte bum~- Bcrnarcio Tarro. (piede /lO . Utos reys tercetos liguientes E cogli (.Id, er col padre /lIornO ilron [cmejantcs a los de Bernardo mout:lldo mire lcbeatr gellti.> Taffo,!ib.2.0da.9. . . , c'bJ dellar be o prar gi!{{t ..nllcrc.k. Nt'~itbcredilruogentilrcmbi.mte \ l\'1ira'[atierr,i:EsdeCicerbncn 62 turbo m;j femprc pcr l'a111ctto Adone 1::1 [omno Scipionis. Re p~rto molli ogll'ho~lduci r.mu.~ bien.:1l1~tllr,td~.q(!lIyr~. B<:mbo.. ' 63 J\\j pOI c111: 1uedl p.tnlll C1' k corolle ""1 etmlo {tlOr d Ira & d ognz oltrag. rqu~rci.ttc.>pt'r piet~ dd.rUO 'jlnentO he ppar.t'o_glib;d~Iia.'Ui:tud.e. (gio fe pl.tgner [ceo I J.tj? er le pa[one en tatlto q los pect"s;V H.I.Bucol. 64 Riw:ftita digioid O' di contento Dum iuga montis ap"r" Buuios dum Afciugo gll humi,focchi erlagrillloft plfds amabit., f:7 pre[cle ghirlade C7 t'orndlllcto.,' Sanazarolo imita. , Ft per le pi.tggk CJ' p li coU Ilmbrofi ~ M.entrl.' per 'lllrfii moti ti J del [uo bdGllilio c le n-yrnphl.' ap.tro' andrd1 le jief: errando. .' guilJUJ dolei b~Lli C7 amorofi ' Derdel AlItartitoa Califio.c'de[del 65 [eIlZ.t {etltir giantai piu lIullo a113trM'h pol a.[ otro. es yerrO del Ario ~ 60 Agozar d" lJs horl immot'ta.Br 0 '> canto, 3; bo en la cancion cicJ(b. ! T ra quanto ~ in mfZZO Atztartico e lu 11011 ,om: il di uer[o (" ["ra .: ~alHco fiel ~' 1 LI. Califio \ , - -- ...

t
i
I

'T

Anotaciones
Califto file vna dzelhhija lel Rey L ycaon, r por odio de JUllO fuebuelta en Ofa,y Iupiter h,tra[ pufo en el cielo.Lee a Ouid'o.

. :Lr bt'CUdUfclld.t/~Ze. En Joscin 67


<>OVllt[Ofi fj gmclltes

a G:.uci LJifo:

II3

aui;t rntvhos yerros, emendo[e C0l110 van Hn,, . '

prdf0s .. " , '


enlasnmascap.l2.

Eler:ia a Bo[can.
,-l.. '"

iPorq un contrario.Es de Ariofl:o 68


Con que mis ojos uan, ae [l. Anfi 69

66

lia.Llama CefarAfricano alEmpe oemende efle Iugar,yquier~ dczir. rador Carlos quinto porque ven- t E!1e temor perfigue la efperan~a,. o a Afrca. Llama la patria de la 1 y oppdme el gr de[feo de fl hol .. Serena,a N apoles. Porque ant.cs 1 g\:J C el (lual de1feo v mis ojos.' fe llamo Parthenope ; por vna de_ .Q crl4do~o riguroroo fiero Marte. 70 las tres [erenas, qanG fe llamaUd;~ e:7e.Horatio.Oda;6.Ilb.I... ' cuyo cuerpo allife hallo, Y fu?~a 'i. Q{j M4rtcmtunioa tetum dadron aquella ciudad los Chalodll mantin4 Digne fcripferit? '. l cos quefon Jos deN egroponte: yi La mirmdd quien tu das ctern4a- 71 fiendola ciudad aTolada por 1051 m".Leo~uas: juntandoJo conlode Cumanos vi,no[obre dlos.gr~pe. j abaxo, vas procurando, , He, y por conejo del oraculq,de I Alegrate qtu: mas bermofi: llalll4. Ho 72, A pollo la tornar a edIficar muy ratio. epod.I4. ' mejor, ya diferencia de la "ie.ja la , Yyeris ip(c'mlfer.. quodfi nen pullla mJron N eapolis, que figmfica! ehrior igllis. nucua ciudad. A~CClldit.obrej?dm Ilion. ere. 73

Aqui Bojcan.Efcriue defde,SICl-

',11

":;' ,

L4j.
)

1 J

Si donde

Aot~cionc:s:
73 Si,Iollded S"I.ardit'tltt'.Yafe dixo dcflo en la (anej01l p;mera.
anno.t,19 . ,. , _

'a Garci Lafl'b ..

. Immellldrhrrbarum qtiOH'ftm~r"~ h, iuu'l:llca. ( :,

It4

~,Agoy,.drsdtltilttJ[oloy,iddo.Vt 79

74

El ccloro temor. Arioft.cto.lJ. gi1.enJa mi!ina. : (Tim,wi. h n~a,lll. Tu mihi (ru m<t[!.ni (clprrdS iam [:4

7)

E(pe)"<! qlil' ell rOf/l,idO,e::Tc, Dtlata Sr 76, ,.r;.O/~rt'/jtitaS/:rum.. ...... dle b~ar eVir;ild~glo. 8 . " Q::...tnto mas geerof.t'l.alt.t ;pArte hi ;;'it lill('~&m: , (re fat{a~ es d ba;;;pf;l bie/l q C/.n<,bllle: Vl.l1 We c1ic$,ni<!JI qtfIJl7I licrat tu.! ri!:~'.gar q~(.hq q:/B~atitt$ e,'d.,H't'~ quam . El r&otdc uitOl'i.t que ciic,VC. S~
7 7 'Kdrcr~.,
1\t,];' h.tr;c flne tempotd cimm:. q\.mdcnacio l }nttT Ili:!,cs hcdaalrt tbi jcrtr:- . lVlauvna L apra.clama <tl Petrarca. , 'C l.rrros, . 'EH-l ;.4' ..,.. . /.1 pit;' de tiI, alta bd)'d. Fbminius Sol ., uOl!..apnmcra. u C'I :::> .." .:.' I~;d .. J!lJt'ttUl1l. (1)urrcu, S<1.~i.o,;,es' Q;u.\( i,~rrQ .. \Nt'mor"ro, ! Sitlr jb Itll~brora cal:lt.tl'rt }rgOY B0fcJI1. pOJA nt'lJI; .beLborque.; ~fllgit;'lls liqllidomUlmlltdllm 78 CU)'4S,ourjsatcJ.tan Virg.8.E)',!.; ia!tde. . .' ImmC'~ 1" O mas
c.t.qiz~,por \la,\clu.ci

G~"iOrNora,oJ\17..1J0.2.:1! ) .<:; . V IrlPlq;llof'ct/llti )ncreJiHli molp

prl. !f.illuloi de .{mor~uf.-, \1IueStrJ) V ir,r,iL 9_Eneid.' .' , ;,

. :~Pl(? aa!?? ~an.

E .1 1

[;'

Siui." or~ IUiricilcglJ .equoris. e7't


Andes a c.f(drl momt

~1 (ttgdtit.
.

t~ligand.

So

VCl1dt(/iuigtpiuri,jib<1{'1ift,.

.'.po lI.tcio el ddllO f~cgo del Prtl'ar ~

'',

.'

': '.

V irtl en b l1liCma

ii

S4~- , O m dura q~t" mar!11oLLudoui


co:Paterno enJa Eglo3.de las amo . . fofas tieile (:aGal,pie de la le~a Co do lo mas deffa:yo creo cierto que ello hurto de Garci Laffo , porq de todos los poetas Italianos hur ta harto> y mas que es mejor lo de I nuel1ro poeta qlo quel haze: qllie 1 roponel' ~qui dos o tres verfos fu, yos , O piu dura che marmo d mie qtlt"relle, O al'incendio,c he mi {trugge Il core . Piugdata che m'ue di Getlllaro. C/C. Mas creo imitara Garci LaITo: al Ariol1o.cant.l. ..

Anotaciones:

a Carci Lafio. TI) O Diorporque {iquina. Parece ~q: que imita:J OUloiqJIG. J + . ' . Si t "rup~ri mortalM [<t{r uidetis, E)le /JIe memora. Si etZ pago del amor. Ariofto,ran- 87 too 3 2 . Carne trte iI Ilennco fi tu

dai ,A mech't'al1Jo {I quefli torlt1eti. La filiieftra cornei.a. Virgilo. l. 88 Bucol. ", . " S.epc{tniltra ca Ud pr.edixit ab iliee cornix. T ambiell Sanazaro. LaI {tlli/fra ,orll;ce ohl me predifelo. C2.:!.alltds l4e~t's durmicnd.o t"1t la 89 floreJta. Alegoria es, comofi dixe ra,De la fuerte (Iue el agua fe huya Ma aura,t" [redcia piu d>-und colon4 ,I por camino defufado: anfimagi8- Elfol tienddos rayar .C/c.Tomo; llalla que me auias de dexar por ) la fentencia de Virgilio. 2. Ec1 o.;.; otr<;,. N UIICf'tiam pt"cudrs umbras C/ fri, ': El curro engaado,. Bien puede 90 gor.1cptllt, 1 eaar afsi: pero yo leo enagen;do.: Xt rol crt"fcrntes decedens duplicat uml y lo vno y lo otro fe refiere al rn c[ ,br.ts, ' . moSalicioA enagenado,o engaiia MC;tmen urit 4mor~ . do d fi fegllia la corrite del agua. o Dios 1 7. ~e

9[

'AnotaCiones
(}Et' 110 e(perar a de aqui atieIJtt'.En

'Garci L1IrO.
'. Dr n'''.f.ntal! PllfSY~
lit) enl,
11ll;ma.

uD'
94

dbs d<)~ elb.cias liiJa a V irgllio


CflJ Egloga.3:.

iltucrnomai Ir l1UIc.t IlllOUO l.uce ~ del (l..O f.,4ntar 11011 dico ltro r'fe.

QE;td 11011 rp~retntt'r dmdntts? IUl1grnQr i.1m Gr)'pbrs equis );C1I oC];

eTc:\[ lr~i"

(.1f!tO.~fld' ioluus ,
J

; quando rmelltIC.

..[equf'(ti lHJC,,/:at ,.ClInc~tlibuJ timidi,uenit'nr ,it{ 1'0m. Amphro Oirc.e,I/s--inA(leoAr:dcynthi1; la dami'. ... : 'J' "O /a~ pIIC$,piounir ad.o,tal1 dlSfor _ y mas parece tomado del.Petrar. 'me. V i'gd.2.l-.'.?:lo .' , ";' 9, nc.16. :" " N c e fum'.:deoinfrmis ,nuper mdn lit HoY dentro d'una gJ.l,bid " tore udiJ fere [eluagge nianfi(ete gregge Qllum pLlcdu;1I us fbrd ~~rr:llo~ f' annid,w fi ,be [mlpre il mt'gUoy ego Oapbl n .. " :,' gentil. IuJice le IfIctuam: Ji 11 q UI\"I f~lllC'm~
92 Ddtldoqvi~/ldmeelcor~on. Yir.go.. : . :'. . ,"'. gil.en b mi[ma. Efl:o de 11lira.rrCn~J;rriilr"'r"il11e O dlg/lo COnlu8 uira d drJJ.;icis 1'0 lo cln;:o Theocrito i> y de al!j lo omrlrs . to!no Virgil\O,y luego los de m;ls. Y cOlltodoeITodzCflOlh! es )('1.' 93 Siemtrcdenurualecl)('.Virr.ilio: l' v d i .
1)

Eglo~a. 2.' . ~.ro . eiir 10, pOrlue encl n lar lli en Lac I1lIbi non teftatr ,.ouum,IIOIl [l';. ;g~Js-corrie\ltes no te puede n:r goye d r f i t . : , J a h~ura. Pal eee a eLlo leCponder

:r SU1azaro pro[a.9.' NC' dir"te)n~ : luho Camillo,ani: dl


l

EJ(C'ild0

'Fac2do rprchio ala mu_ Lydil! un rio~ Ru[crz eorrt'lItz,moro[t' ttL t:7.lietj ~ cbt' fuggr qUf'to.rrnza mo_.enmdr. FOlltd~e d'a.qu~ ~'riftaUina, ( f purdJl :p6 _(N oIlihes qu.C' fin cuento m OUC. Verdz prtl,rlpZCIJ di [re[ea ombreU. , . jaso Vir1TllioEo-lo.2.. Arbori~ebemirateil(uobeluro o o A . h JI J' MiUe me.e Siculis errant it, monti ugel)c erocamente uilagllte bus aglla:. . Torcelldo il pafJo per quel uerde reno. Donde di x S.anazaro. pro[:1.9, Voy bC/l [apete quant'iogi4 u'amau4 Mille peco.r:edt bianca lana pa[ce pcr 1 E COI/ quanto piacer, COII qual defio tJuefh: mOlltgne. :'. . Fra uoi prelldeua imollicelli [onni. 97. Ves aqui UI~ "raao llf'llo de umIu' O paffata dJlcezza,o ben caduco ra. Virgilio Io.Ec1oga. Hor 111 Uf'ce dirt' quie, ( f dicpnforto Hie gelidi [olltes , hie mollia prrtU. z..fportte memoria OCurl(~ e trift. Lycori. HiCtlemlU'. '. _ - Arbores que os eftays ~ Ariofio 10 o. 98 Lo qut' canto tras dro Nt'moro' cant.r. {o. Virgil. 8. Eg1og. -c . ' l .Che dde liquide ande a[pec1Jio {teae. Ha:c Damoll : UOS qua: rt'fponderil" bIas rDu(nible ',erte los c;if. Ene rOl Alphefiba:us Dicite Pierides:no v~~fo cfhuatalto; fupliofe del.de omnia pofJitmus omnes. . nlGlno. Petro Bembo.canc.Donnd. -99 Corrienus aguas puras. DelPa" O gia miafpeme~qunto terno he dexado d pOn"r -niuchE meglio m'era il morir)chel uiuer t,ltO en efia Ecloga, m~s agora q,uiero Do eRan agora aqtlrllos. Imita a 102 poner ~fie paifo. Pctrarcha en la canciOIl.6. Y mas Ru[cri . cla'.

Anotaciones

~Gar~iLa1To. 1I7

Anotaciones
claramente a \(11 anciguo)que dize :lIlG. DOlu (o 11 gri od,i cr Id [erell.1 for"," Del {Ilto ,{egro (7 amoro[o alfetlo D oue e(,1 m.1 eburll olle e'I bcl petto~ ch'app[arui liar in Jte mi trMform4 J03 De la clm ... O"c.Leo~ Do /:tcollm.!. :.

aGarci Laffo. I~i


en el primer Bucoliro, y tjbi~n lo

torno Sanazaro proC.brgamte. Como al p..trtir dd [01. Ariofl.) 106 caoto . ...)'. Como al prtir del [ol( fa l1Jiggiore L'ombra, ande /I.t[cc poi aJILt paur~ Et come al app4rir dd [uo (plclldiJre Vii: mello L'ombr.t,e'[ ci 111 id o ajl/eur", J04 A1UC~Oy.1rlJci~rr.crc.Elmi(-: Q~~I{:4t'led ruyfeor. Virgiliolo7: ma autor. .lib."4 Geor g. L~fTo> cl1/f poca terra 1,oggif <2.:!..I1is popule,1l1to:mu phi/am: Yel Petral'.canc.). '. l{ub umbra Amlf[os queritur fa:~ , Hor mit' [per..tIl:tt' [parte ., . tas.) quos duras arator ob[auatl$ Ha mortt'; e poca tetra 11 mio bm nido implumlS detraxit.) at illd Flet preme. notem,ramoqj {edells mi[erabile carIO) D~rpues qNC' nos dex.tffe. crc.Imi men Inugr..tt ~ C7 rno:tis l4tlloc4 ta efie lugar de Virg.).Eg,lo. . queftibus ,npl/!'t. Grl1dia [,epe' quibus man,lauimus . Todo es de Homero lib. 19. de bordea [ulcis In{dix Ioliu'm;cr ~t'ri : la Od ylTea.Bafc tomo largamles domin.;mtur auC'nd: Pro malli 1 te efia cparacioo en fu Leandro. uiol", pro purpureo NdrcifTo car- j V tia P,11"tt' guarde. Efie yerrO fe 10' i.UUf, cr {pinis [urgit pa/lurus 4Cutis. : refl:ituyo del de milno~ Sanazaro. Todo es tomado de Theocrito Eclog. v ltima..

4conae.

en

Ituoi

Anotaciones
1 tuoi capel/i o:FillUn undcifiula Set: nati tegno ~ cr {perro quand'io uolgo= li 11 cor l/)'pafJa una pungente ari rula Speno gli lego.cr [pefTo o17i11le difciolgoli Et lafcio [opra lor quefr' occhi piouere Poi eon [o[pir gli aJei" go.rP' illfiemc accoIgoli. lO!)' Cotleuyo {ony aceelltoS. (fe. Peoc
trar.canz4
Et aequetar le uemi e le tempe/fe
. COII uoci.

a Garci Laffo; II9


c1Je dcNagir inallzi hOlneli [eguirti tu godi aflija tre! k.lti fpirti. BufqHemos otro llallo. Sanazaro. I12 Altr; monti ,11tri pi,lIIi ,$ltri bo[quei O' riui. Si mirlndo las tluues color. Sana- JI3 zaro,pro[;l.). Eragi, per lo tramor~ tare del [ole, tuto l'Occidente {parra dimilkuarietldi lIuHoli Cluali uiol.1" : ti.Cfe.

Ell11efmo.canc4 -Egloga. 2. (l'ire O!!an biellauenturado dqlul puede 114, Cantando d'acquertar gli (deglli, e D' [erenar la tempefluo[a mente. llamar[e. Imita aqu mucho aqlla celebre Oda de Hora. Bedtus illr. 110 DiuinaEli[a pues agora mides. cre. N o uee la llella pla~~.crc. Hora- II5 Sanaz.Eclog.). Alma beata et bella. y mas abaxo , cio enladicha. FOY/4mq; l4itaf,(f {uperba ciuiul1! .,O' coiuefrgi [anfi Patentiorum limina . c/ehi ie s1elle erranti. A la [ombr4 halgddo Horacio.I1~ lIt Porque de mi te oluidas.c;rc.BemLibetiacere modo fllb cilltiquj ilier. bo,canc.Doml.t. E!l:e.epitheto rabl/jta ,es de Sana Impetra dal Signor, non piu lle [uoi wcci me srringa il mdo,et pofJal'alma , ~~r,?~L~robuJhtqucrci".y Virg.]. Geor~. ,be : I ....

La qual era pof{ellte

ae.

Anotaciones
Georg. Antiguo robore quercur.
117 Camblda;t un dulce (u6o. Toda efla efbncia es imitacioll de H or;.cio

:tGarci Lafio.

120

,,
I

.M,u efh: ha penetrado Ir.tjht el hue[- 121i

fo. Catullo. Penetrdllit aci u[q; medulLu. Ariofl. en la dit:j1 a ch'il~l hJ pcnetrato dr:g ur al oiJo. 1.abuntur altis illterim ripis aqu.e Aunque elllJ.tl rehclya. E mde, l2I Q:.cnmturinfiluisdUes jlledalmarclwY4. Virgil. 2. Acn. FO/liesq; lymplJis ,obftrrput mandn: QE~lIquJ Itnil1J!1S /nemiuiJTe horret luti bus. i-uq; refugit. SOl1l1l0S qcfitlUitetlrues. Y Vr. Qi.c[e bieny querre mimtrdS rigie 12:l Scp"leul JomlllH1t ["adebit inire re. V lrgil. [urro. Dum mem~1' i p[t' m Jum [pirit/.f$ has nS COI! prefl:as aI.ts por l,t ebarnr& rrget artus. puerta.Dize Virgthoal fin delli-" Efta narracion a la hrgaque du bro. 6. que ay dos puertas del fue' ~a flete o ocho hojas,efra c gr de. , pOI" la de madil [alen los fue l11genio traduzida de la pro(jl ol:" os falCos > y por la de cuerno) Jos . Ua del Sannaz;\ro: y por fer larga verdaderos. Eburn~.t, C5 de m;\ rli 1. no la pondrea(lu.Loilue no fuef19 ~d ai comunicado [e mejora. Sa i re de all quiero yr Qotando,come naza. prora . .7. rcr che lo [rogare CO/l' he hecho lura aSlui. . p.troir" ti mif i [uole cfJer a lt: 110111 i AqueU.! por quien muero, Ji mude 12.) IJ.leuiamclo di pero. A riofio,rtO.42! rr.Efre verfo ella en Bo:can,en vn hnz~.2S.ch)h"ufndo oue J [(ga!lo i: {oneto. (1/:" S.1n'l. Ed(19. mellO aGtrbo. ; . .: A. aquefta p~rtc me idUiO mi e>1{e 12 4

au

Na ,

'

Qell"

Anotaciones

aGarci Lafo.

121

OEella cni mi 4ic in [arte il mio pia- ro en la citada profa.0.dzean{;; neta. ciJi crdcrcbbr pofstbtlr,rlJr la ['1 = ur y del un Solal otro fin cdn(. V ir- gdce Oca [ollirit.t p.ilcf.;tricc d( le llot lurllr frodr, /lon f.!peU a{e mdcjim>t gil9. Eg1o
St&pe ego 10ngos .Cdntdno pucrulnmcmini m~condere foles. O [era tomado del Petrar. Sone"

le lIoftrr in{tdie palr{Jrc? Parece alu ~ dir a la hiHoria del C~pitolio rz o. m:Jno,qu do los anares c! cflU brie . ron <]ue entrauan los encmi;!,os. tO.13I. y tuperdizcu),tttd,t. Tod'Z> eloI29 LafJo,che pur aal'uno al oltro role. e s del dicho lugar. La [; bula de la T26 '.. Muy (tntemor,coll pa/Jo. Eu.cde, l~erdiz fe cuenta en Onidio,)' dize muyfin rUInar, aunque no ela efl:a c era vn criado de Ded;b, y ql:e . palabra en Sanazaro. hallo la {lena, }' Dedalo de imGi. J27 Q{!eanfi de un nuL agcnobl [e cm dia de tan buena inuencion le edlO pie~a. Efl:e es proue.rbi~ L.atino., d~ vna torre ~IJaxo,)' agora bs pt'r NulIama14horaefi,quinallulfitbo .drus por 111Icdode 1.1 cayda 11J~ nll.Ariofl:~.canto.4)' cheil bm U~ ZUl nido en el fueJo llllndo de dietro al malc,e lmare al bC/le. 'los tedlOs. ' tz3 NOproucchduaal~~ar.Emd. Temo que anteslHfill anochccic- r~o -'Lmfarlacautela. y las Mu[as me [e. V irg.[b l. fean aduerfas, fi 110'10 e,mendc de. Allte. tiicm el.lUfo compor.ct tlt:per ingenio fin ayuda ni aUIfo de otra oll,mpo. !~fa~Dcfpu~~ l~ ~al!~ ~~'l ~anuaza. De bu' ,1cuchiltado. T oca el refi 13 1 . W 1 que
o T
#_ \.,

. '~

.,

,!
I

122 Anotaciones que dize. N o mejor c;uru.tno glle mzaro:pero da T2Z0lJ 11:;:5 clara el bien acuchillado. ella el; la .D1a.7.Jnli. DrIl.: yud co['a. 1';2 Tcner al pil: del palo. Tambicn moltl: ~Io![~:da le domatJ?~to qual fafJi: es refrall,que acude a losquea.llOr~ 1;./ c.rgL01;e, tllero che un Ju[piro drdmcan. tFimo ir: rr[porf,! non li t"C/:dCd. 133 Contigo aqui entrctlltO. Emcnde. Y fin rlrarll/I: defdo[d ,,/imI.Pc 1" S Contigo, a que rntre tal1~o. trzirca.fone.scnucio. j 13+ .Me aya quitado el gHjto.Emende. H ar mi[urt.t,/or di[drrnord, 0" f'erd. . y u l' J' me ha ya qUItado. . Jt. como d~ 1111 dolol' otro f~ C'1i!pie- l ' 9

d,

a vJro

r-'

1 ~JllO.
f)~

ji
)1

" "

.:

13)"

QEicl! es contra fu tdllllillUnla' (..ProuerbJO. L atin<J. j ilo,S311azaro.fclo. J. .Mali> mala fz~cccdtlrtt. T 1mDi en di Q::.tl (colui eh' lia el petto tato ar? zel1. Bien lu:ngM lIIl(: uicnes [r[o /lico ~ . (ml. " Lu "~ de:m~pdr,das tJiC';(S. EOo i4-() el,!: 'h:t ~Itto cagl.tr tlo1to 6' COaH= (1. omo dlxe) tod o es de SJll;!ZarC~ J3 5 El [allO dct ca 1l[C Of &1. aolient.~. Sa~ el (] 11;; 1 10 tOl11 o de Vi rgil. Ec1 o. . n:lZ:1ro. proC2. Molll remcdlJ, dfTJI ' Non /llli po1jtOS illisro(r~ diebuS" piu liggieri dirli cn'a mctter.lt;in op~ Frigidi D,tpbni bouc ~ rtd HUlIl/ld rit t i O/Ir. lltrao:bO$lo ~ud l~.rol~ te ~ulla U('1; d:1!ll . ~bat:it qll:td.r/lpCS, tnJ r de 1 ereliClO en hA.ndlla.F l'/rcgranlltl/S attrglt hrrb,wl. le o11ZlCS q!W ualci1!US rettacollfiliJ '~inirl'o los tJitjlol'cs. E lo dixo 1 ,grotis amus. pr~mero Thco~rit.en Grieso C!lla 14 1 371\1llucz cs clLt preg!tl1to.T odo e~.(p;~m~I'~Bucollca,y de;]Ji Jo tomo como dixe es de la pro[a.8 ,del.) ! Irgl.Eclo.IO. Y de l! Sana. Y dI llaza K 2 Garci

rey

f:

no

12) GJrci LJ[G),el U:j~H c;cTheocrito T l/cuam h.d:C fhno}hi medln4 dize anfi en L'ltin. [uroris. P.tIl:orC:$ ,,ere boum per pafCU ElltO/lces como qUdndo ,,1 cifle.Oui L:j G c/l/ll-i. dio en I~s Fpdlolas. . El de V irgilio.. Sic ubi fJta uoc,wt ~ udir abicl/ liS VfHit a upi/io, tarai e'llere' bu in herbls, Ad u,da Meotlldri cOll buld. nitalbuJ olol;. Martial. DulUade Lp. y todos preglIltalldll. Th::ocri [etia modulatw Cdrlllill.1/ il/g u.t , c:i to y V irEilio. (for (igllus funerii ipfe fui. Omr:es ~~,k amor is1e rogallt. <'=o[a muy \u!gar es dezir que 14' A losqu.1k~ en tir:n yo leldi e1q[lcctaqt:lcen1ente ficll1pre J do. Enos fe') s ver[os rO:l imitacionpl!l'o rras al fin de fu l1lu~rte. D ize de V ir,rili~ en LllnJ;m.1c. .lo Pl~to in Pbo::done Pl11tarc~ Trif~J at illi: r,!I;cLc.wt..bis A .ymuchos poetas.Griegos, y Lati (.tdc s, in(pe, . nos. Pero L uciano fe burla mucho .

Anotaciones.

a Carei LaGo.

44

l1:lZ.Pcr 1 ,mICa ob[t-rrta ded . tlOl (( 'nas tlerl.as .rant;w yen o tras no; Vir.rilio.2.Aeneid. ' alO1nenos en. ECpara no ["bemos J . r T acit iC per "mica [r!t:tl ti a lUIl,e que can ten) !IUS de qu e en T ord c: +) Como fl aqurflctfucra mdcina. V~ fi llas o)"eroI1l11l1chas gentes entre 105 Juncos del rio Vl10S gazl1ids gi1ioenlamlfma
T.l1i

:~::!{;:i:i:'d~;~::~:I:;::,:.';'\,~?:rt~:~~;:~~~~:f~Y~~~
K .>
erpan.:

Ar,ouciones.
c[p.1nt:;[os, callto llue pcn(1ron[.~r algullJ coC! m:)!lruoCl, yalgunos fe a treuier :\ llegar al1.1 y 111 droll' Vil Clfn:.': quc aUld venido dc otra pJrte,)' murio lllU y Preno> ddIo

aGarci Lafo. 12.::1de los collados: Drvadcs de los bO[(Iues: Har()adrya~lcs de los arboles: O re2das de los montes: 1 re nidc, de los prados, y an[i en vaa fi lua d xo P olitiano.

H7

hllU:Jilluchostef1isus. Vl.uIJaroJagit,t Ns, drCHrrit Ht." .1q/li qut." uenc:s. Ouid.1ib.lC. orta! lVl oIltt." [uo, linq!lullt [.;iCIIeS V iuds AII;tx./rete , ncq, enwuibi iug.t cdf. Napu, N ,cl.uitat {lb t.cdia t.1Ildem'" franJe DrYM. vll.t fa1" IIJe. De d5de emi;do~ O lobos o OJ]Os. (;le. Todo es del di p Yo porlle fin delto,io.Hus ellojos.An ella Sanaza. Pero dla primero en :tc3 el1.1ua. A mis ojo;} Y'lo mirillo ' Theo.en el primer Buco 1.do .liu. fe [..\el tl S.Il1JzJ.en e 1dicholuga~. O mt,ma lup quClIuq; hu [u[tr., te 1-1-3 Ec ca {ol.l me muef1ra~OLlid.Ep{1:. 11ctis, T bo( f ,(;T J ,ls iJ.tbit.wtt."s i\ri:dne. 'motibllf ur{t NOII ef. 0 HOS 1,ltro.J Pl."f >Et quotiN cgo,te totes locur ip[e!lo dcui tl//era uidcbo Fer nelllord f!.Ce c,tbdt, . DaplJllin ;,tiscfr uixifTe:u.[cIC. Et f:l' 1pI;: locus mi[er:e [erre uoleb.lt op. I/iHuicq;f.tcrJ {tlbT b;'mbri:lis ulle/.L. H9. O N.tyade j de .1.que.lb.ToJo erro es hflllitis ,MS cxtrem ;fe oce [{ti de S:.lI1.1zaro como lo de mas, y pa too lile ego {cm 1).1 piif , tn1f'lij r ra que fe ellticnJa la propriedad qlli pa[ctu b[,J H,cc tCllco,.lt'Ii IJe deHas N ynCls [1 aqui pone: digo longo i,lm tpore Dap!Jliis H lIS tJu ( N ayades ron de los rio:N peas ros atq;!:.ts uitlll.u ,H{ (1 tmzil/o.J dco~ d~ K 4 y t10r

Anotaciones
ro.

a G:lrci LJ.iro.

12)

y por el p$fJo CIl que me ues te julio. Ecloga. 3.


(JC. HaHa aqui ha imitado o PMt4 11lt',e Veneri [Ullt mUllcri, por mejor dezir traOadado a Sana;/l.imq; /lot.wi Jpfc locl!m, cH'ri.c qua z;Jro,)' ell:e concepto ella talllbiell 1,0/lgrJT~'e pl/umbcs. ~n Sa l1"EarO, Ims de otra manera. Ay llif1:to frc[co /1U 11[0, ?,C. Oui - 1'))" DiZlcndo que d1;do para cchar- dIO en la tabll\a de Proclls. fe ell el lIlar ddde la roca vinieron Aura(recordor C/lin )uclliS, call dos palomas dclas (Iu:]es cobro cf ti/re [oleb,t11~, l\~('qi ues, intre[q; p':r,;!l\a de l11e1c,ria tOlIldoJgue. fin/u gratij?ltna lloHros, V tl1;{w s, ro pr"Cpcro.&c. rclclure uelis,qrbuf urimlll',.citus. J)2 Con m,1j {mo dijCur[o fll mi [entR opio lucgo 1.1 elUpa, (:iC. Ar io- 1)6 do.Sanazaro.7'pro. canto.lo. T a/ che riuolto l/fiero proponimell N o:~ e U11 [ bf'Ilo in.t,.tIlte altre perta in piu rrgol.tto configlio {o roe. ID Es'7:ampo fu pi;tdu/l el arena. Pe- N ,tllril f~ce ,(".1' poi rond.! fl apa. tr;r.3011.28. De[nudo {piritu, o crney !JurITo Doue lleEl:igiO' hum.m l' drena flapifirmf'.Pctrar.can.4. (oJ]~. 1) 4 A requerir de un rlli{eor ellli- O fpirto iglllldo, o huom di came adO.S:1Il3ZarO Eglog::t 9. Garci LaGo atras [oneto.4. V JI bel colombo IJi t:1l q/.Iercia ano Deflludo (piritu, o Jomby" en carlle tic.", V idi .lIlid.1r poe' allzi il qual y hue/Jo.

no

ti/nI/O

Ilel/lc.t. Todos lotaman de

Per LI ctudel(:i[pr,tmi.J OmododematarnlOjo[o.Emde, Vngi. peno[o. r)7 110. K y.,

j'

I20 lIS Yomedarcl.tmacrte, ere. Leo p~ij. Hictol1':sadl1lerr{ur i/l Ml deb manera. t/tur ore. PofJe pilles tallgi,m";Ii Yo me dare Id muerte:" dUlI uiene eft quod amalltil:s obftat. alguno a re{l/tirml.',refis1irme E.l P .1terno en I to muy bien dIo. d uera qHU (u d.t /lO cOlluiel1l.'. ' 3- Egl o;a de J rel!Ja, que por ferlar 1,)9 Dime lo que al cirfa,C7c.V irg. gaATlo fe pone aqu. F!e[i ere 1/eqlleo [uperos) Acberot4 aqucfk Pbcbo 110 le efcidio llada. ! Cf!. moudo. SJn:lzaro pro; 9 i6~ De 1M hmlwlas nC'gl'M. Virgi. . ~ l con [ud incant.ti:cti illlti{uFf1 J1' C li0-4- G eorg. dmlo di abfcuri /Iuuoli ,('.1' a{z14 pafra ~ill ipf.e /tu pucre domus, cttq; nti I"I/or:urlo Ilel,! prirti/1 cllarezza r:f 1:/4lctlJi frc1irllldo i filO1/l l'ifXo/tare le correllti T drt:l~', c.erulosq; impexis crini- ~equC' dl}J;;ti ioro. Y mas ;:Daxo.Ec bus ItIlguC'S Imporn: con {tif~ {,arok kpgc al corro EumelZides. dela inclllZlatlt L,ma. Ci di (DI/l/Delire 16 Efr"ua rOlltrmpl.1IlJo que formen di mczzo (ti OTilO 1.1 nottr. T odod o fo, CTC. Todo es de OnidlO lib. 3. t.Onl;11 ele Otildio en el.7. Metarn. IVlct:Jm, en la fabula de N arciTo. (jonde dizc .i\'1cdcJ. Q!!orum ope quumuortd,"iris miQ}joque Il/l/gis dold,llolZ na! man: rdlllibus, al/lIJes 111 fOlltes r"dir{ePdrat illgens; N ce I/fa,l1"c motes. re {zws : cOlJclif?~que fijio, SIMUla 1)('C clJu{is ma:/Ii.1 portis, Exigua pro l)l'bemllr MJu;t:cupit ip{e tel/eri, N a111 (~"C/.lt;O cantu [reta: lillbila pello, qotics liqui.lisporreximus afcula lim N uhl'Qllc nduca. JflitOS dbigogue K 6 IIOCOphis

Anotaciones

a Garci LafTo;

~-

Anot~cioncs uo:oij ,& inrrJ. T r q!IO.'1; Llm-t Ira ho,q~iuis teflurdtot labor;s AEra tUOi ml1l!t,crrus quoqi (dnni.'le .'10frro Palknt ,4e p,tllrt lIoJ}ris Au~
rora Uf'l1rllis.

aGlrciLatTo.
Prr[t'llta
/lOS

12 7

co!mo.Vir;;ilio;

Eebga.9.

y V irgili'1 cne1.4.de la Aeneid.


Sin:rre aquJm Auuijs ~ O' l/erUre fidera retro. Ario1l:o, canto: "1- 3StJI1.2 r .

Hic u~r pu:-plreI4m,uarios r'e flu/l,ill.l cirum. Fillll'f humur f1or~r. y c{,lr,t t'lIl1lzlcolarcs. Sanazao: ro.Ecbcra.). <-:J Vdi k uaW ., C'i CllZpi c1u: [i {ln4lt ,tilO

. .

ID;

T ll dulce que una pirdra ruternc

derd. Pctrarca.can.6. . COIl p:trole,che i[aJSi toper ponno. i64 N udrrog.mado pdCt', dl/irMo [pi
ra.SanaiaroEclog.9. .lYlrntt dr lloRrr ton1!orit Rumiu:lll/!.' hrrbe. Y mas abJxo. Virui d!'o';braMollt4ll.,cb L'dU;-j

Di color mil/ro L1 flu:nteclara. Sanaza. Eglo.2. i\1C1ltr'il mio cal/to r'l mormOf4r de ' orde

s' acordarlo.
y el mifmo Garci LaiTo
Combda aun dulcrfueio Aquel m,m[oruido . Del agua qut." l~ cl"ra [/1 ell tr rm~id. A q/lt." los repgll~ntcs "1 contr -t6' rio.Sanazaro proCl.9.1Ilcallti di rrfiarre alli furiof iml:mi drlli d.f'ordt:uo

mobilr. Ti {reme
11I')r<1.

Ira Ir {rodr, r'l fi/l1lle

1II(lr

16)'
..

(gil.LEc!. Gime [.t tortolll/.t [obul olmo. V ir t.:ec gelerr arri4 crJJ.1bit turtul'
.eb Imo. . PrC"

li Ufflti.

Q!!!.'como {uC'caudillo.Efle ll1gar 161 K 7 efl.ltia

A.n OtaciOl1CS
cfbria efcuro.A gara con entender <j exercit() es verbo ~ yen el ChrifiiJJ1o, fe entiende campo qued= 1"a claro. 168 ~"/l0 dimt por uifta [I/grandr e Zct ~ Leyendo fe ene lucrar cOllla jnterrogacion cue le pu(emc pare ce que quedJ claro lo que antes a
, j

'a Glrci Ll{fO.I28


fus dtdtro Ldngaefcit mori~lIs:lJr (otH: pJp;lIIerd callo D t'/13!Jcre e"' put ) pluuia q/lltllforte IrdU;(lItl~r ,~;dcm Ilirginco dcme/Jlwz polIlcc' .fI~ rem Seu I/Iol/is flio!.e, [etl LtIlguet$ Hy.1cillt!!.> Cui 1lre fulgoradhuc: /lee dUlII {t;t fO;'lIu rrcefit ~ ~O!' ;tm IIwer alit ullus" uircflue I/U/l'" trato

d \:

.69

rio Don Garcia. 'p or quren felc~ - 1 .. uanto VIl c:mtar 1:" Llpallu 1r [ os Gc1v.cs HI.1dre malos on de gctlldr, C;i'e. 17 0 Pufo en el durofitrlola iJenlloJa:
ta~di;;~eArion().

muchos era oLl[ru ro. Los ojos ti lo! Grllles. Gelues es El Paterno tarnbi lo dize Eclog. "IlJ lfb junto a A -i-ica donde mu- , .de las trifles.

Todas tres aYllilJtlillI. Delas gra- 17 1


c<lS. Ario1:o canto4-9 O..!!:JI:i le Gratie in habito giocoLlo
j

(a'I1,C'rc.Ut()~ dzc VCl'loo, tiellen

\1 fU Rrgip;t aiuwww al p"rto si bello 'lIlf.mte n' dppare,t, cbe'l


malle/o

deg::ntc imitJciOlldc .,.Igunos poe


,

N oll/cbbc w tal,dal [ecol primo lit

Comc purpureo fior 1,1l1gurdo lItore


Ch~'1 omere <11 pajJar tl1gli,tto

Virgilio ldJro nono ACllCld. y li ~ bro vnde{ j a,o. P1!rpllnUS ucluti qll,tm fIos{ueci-

[,1Ft.

En la pequcia CI/Ila re [c)';(,Arioao 17 2


masabaxo. Hippol)'to dicrua Ulld [cri~t/ll'

CjUclrtO.

rus

Sopra le [.~rcc i/J kUere IlilllUtt'.

Por

Anot3cones'
173

a G.lfci LaGo.

129

Por ordn abrac;cinJo tol {u.


rOIl.

tl11a puente de.S. Pablo. V n caUl

V na epigranl!1H ay de Sana. lIero (cruia a vlla dama, a qni talll 1ib.l.de Partl1 N;r~.. blen el Duque de Alua fcruia, y
i7+
lvl("rctlriorH:J!ym.trt~,r.::::J'c.

To JUl11l0 era Duque, yen aquel tic m


po fe Jllian comenpdo a v[ar los rCaDUZcs, )' tenia fe por cao de menos valer entre caualleros vfar ~e arcabLlzcs. pril1ci r""\alme!1tc los (1 fe preciauJ. de la cfp;cla. Y aquel (auallero preciaua [e d gra tirador de arcabuz,y elldo losdosdclate de la Dama Caco el Duque vn lien~o y pOlliendolo en l.ls nariz es di. xo:o corno hiede por aqui a potuo ra,entonces riofe laJ;i1ua,y corril) [e el cauall ero,y lllego lo mas recre to i pudo aparto al Duque y defa fiolea erpada y capa a vna puente a cierta hora de la noche, y llegan do el Duque dixo el otro g al mas tr,1eys?dixo el Duque dp;da y da gJ:dlxo el otro,yo no tengo l1J;JS t. e(padJ:cltonces el DU(lue faco !u d;wa ~

do es de i\rioflo.can. 49. V ed~;tr, GlOut',e l\lrrcurio faco/IJo Venerr,r M:lrtr, c!Jde aur.1IlO (partO Aman picne, e'fp..trgeam d' cterei fiad Di dolee Ambrofi.t,e di cde/ti oiori. y flaminio Eleg.ad cardioalelU

FarneGulll.
IllitH crines fldUOS, corpufq; duo. rum Ambrofi.c liquido [parJit aJore Venus. 17) SIl> ojos mantenia. Virg.Atq; ocu los pi(l-UY p.t{cit il'l4ni. J76 Dealgo nUf crecdae,iad. Parece
a lo de Virgilio. Hinc ubi ,/11J firmata uirum te free

,i
::
'1

rit .ct.1S. 67 Contr<t el que le at,dia en U7I" pu. te. En el ai10 de. xxiiij. en l3urgos

en

Anot1ciones
ag:t y ccho!a de ti puete abaxo :Cll el rio: comencarO!1 Ii. defaf10 a las di)Jtbs y el Dt;l1ue fe dio talma iia (lU~ tomo la eipa&l al otro y vi nicr a bracos, y el DUllue!c co ' . 1 glO J~baxo~y alli fe hizieroll ami gos,y tr2.taron de que no fe fupie[' fe eL1e hecho, mas vuo [e de de[eu brir ~ porque al tomar de las capas que e1bt( en el fudo [e trocaron, y el Duque no cayendo cuello def cubrio en palacio la encolllida de Stiago t tenia la capa dd otro y poraqLlifc 'lino a Caber e-l Jefafio. J7 3 A hurtar" [" IIwcrte.Bcmo.[onc. r. V fe far a 1.1 morfe /lit/tri ilig-iPli, 179 Eftaua el HlI1zelJcod dieRro plt: c,di,d:lO. Himeneo era el Dios ele hls ~odas:cl die1ro pie cal<;Jbo,llgni. flra buen ag,uel'O para que el cafa. miento dure, porClla Reyna Diclo para defatJl el car.1Jnl2to de l:ncJs telli.l VII pe dcfcalp como dize

a Garci Lafia. I3 0
Elrotro es tomado 'I! Catllllo.HIIC
IIcni niucJ !c"i . Ducells peJe rOcclllit.
De iirglnes Ull cboro>C7c. Todos 13i) cftos ritos folian los alltlguos vfal' el! bsbodas ,)' tojo es tomado de Catulo ClI fu Epit.llamio. . MM el por copJ.irra tomo.T oca ;qm ISI la flai (Id Phllofopho Prodico laqual refiere Xenoron. y es que Hcrcules fiendLl mancebo yendo por vn camino Ueiso adde le par tian dos caminos) y ell:ando dudo fo por qual irja, v jo vellir por ca~ da vno vn.l dOllZel!J: VIla muy her lllofa,y otra robufb y varoml ~ cada vna le rogaua qfllcITe por fu ca mino.y la muy hermofaal parecer ex.terior que era voJuptas el deley~e l prometia en [u ~all1ilJo muehos regalos y de[camos. La otra q era la virtlld leprometiamal ca~ mino y muchos trabajos pero pro llH:tia al cabo dellos dc[can[o y fa-

Virgil. VIlU rxut.1 ped "elis.o'r.

llla

rua al re ves dlJ otl'l.HercuIes dixo entclia efle lugar, yo diuido ~nfi, que mas quena trabaxos con aque Y COlltr" Jgucll" armJua. N o [e lb cdirioll, y fudTetras la virtud, es en Latin Sibi. 132 E[mldpio Y camiua.EfcuJapio fue a(luelb palabrJ,afsi dos pJrtes, q gran medil:o tenido de los anti aquella ai:1l1aua.En latin es.Contr.:t guos por Dios de la medicina: fue illmlt. hijo de Apollo~ y padre de Poda!i Q!J;~ .tunque' de Ji dcaierra 1.1 trific ISS rio y MJlhaon grandes medicas, :u. Virgil.l.Encid. . IS3 El uet/wlor L1tillo. Dizc lo por' Spcm Ilultu [muLa, prc11lit altuna 1 ulio Ccfar que pJf1 el Rheno cl corde dolorem. . tra Alemanes. Ariono.cant. 7. ElIld)'Cru.co5!:.dos,(c dorrniJ. T 0189 Di Ckopatr al uiueitor Latino. ; da cib ti aion efh facada sraciofa J8+ V jeras un campo jUllto de nado: mente de Virg;iJio:ltb.:s. neJ. I\1arcial. '. A EncM tr{ti ttirb.1tlls reCtora bel V ox diw:rfa [0/14t, populoruln dl~ lo Procut'lIlt ,eramq; dcdit per ,.n. uoxtamcllUlld Q!J;umuerusp.ttrid brr1quict. HuicDt'isipfeloeiHudict'rJ efJr poircns. ro T)beri/l1l5 dI/uno popule.ts inter l8)" Q!J;iell111M cerca [e.ArioO:o can He'nior re ai rdkc fdes V ifus t0-44. 0 g rtii qU.into piu po re gli aui , t('nui! gldllco P( Lrb.t <!mi8 Cdrb" ciUde bt'ato fitren , ehl appl't'ilo d ued j {rH, U el" /le f Uill [;::0 f! tcg::b,tt drW" e piu ,bU tac.i. .' . '1 do Time ficcff,ri.> cr cras bis derS6 Lt elll[,idi." cJrcomIa d Ji molc';' 111(') e rus. IC Em~ndc elle lugar hazicnd~l El tio fin tr.1l"dd/lljot pctrecia.ProCi. 19ei
3

Anotaciones

a.Garci LaIfo. 13 1

,cu

tIlten J,

gnc

Anotaciones
guc 10 de V irgilio.

a Garci Lao.-

132

lIo.Es verro de ArioUo. Tibris Coi fluuium, q!wn lOlfgJ ctt' ~e )'U.1 de {puma c.W~. Virgilio I9! no/e tumentr1/Z Lenijt) O' tacitJlrn la tncid. rrf!llellS tl fubRitit u:d,1, Mitis Adnixi torqucllt (pumas C":J' c.erur" ut in morem It.rglli pl:rcidr{que pa i I4crrtlllt. ludis Sternfrt't GCquor aquis, rt'lII( 'por 7nedulS y hueJTos di[curri,t. V ir T93 c:r lul-alllet/ "beJ]et. . t>iho en la Eneid.lib'3.M1hi frigidus f91 Los,CJ'cloprs,)' mtd,w. Los C~'cIo, orror meJnbr~ gt/;jtit. Yen otra par pes fucron vnos Saluajcs cn Sicilia e.Grliaus, (7'C. Y Ariono.c~nto.'). que no teDan mas de Vil ojo {'!lb Eper l'of,wlI timol' frl'ddo gli (corfr frente, )' dTo quiere dezir cn Grie1' c;mto. 4'). Pa l' 0il: alldommi go Crclops. Dizen!os poetas quelt prr k It'/lt' ungido. Y en el canto fOIl los herreros d V ulcallo,al <]uaI36. ftan.I'). Y elmcfmo GJl"ci La[l1aman Jqui,cl gran Niae1ho. Y tofo en la carta a Bofean. De aqllcfto do efto es tomado de V irgi, lib. S, 1411 frio tmtor af?i ~ dcshor,t Por mis llli intry [efc n/U lid ui br'lchia tol/ut bucfJos di{cm'r(,(7'c. 1Il1lllmcnmz, lIer{lltq5 tenaci[orci Como lebrel de 1rl.at gel/nofa, el) 19~
o o

paracionde Ario.C3nt39.~tan.TO. y los grandes tropbcos, 'j rtptlc < 19) di V UIC.i/lO, Olle: li ignlldi Cyclopi [o' po E m de, Ya )'rf.1/ieaOS como fe pr.tlt' [ollanti iflcudi b.tttolli i ttloniolJ izc en Latn. RefJofitinroph.cis. Giollc. Antes no fe cnte dia cite lugar por .AluiC'ntol,u tw{cras trcmolafl- [llta dcvnaColaletra. ~. Em
Sanaza. profa.12. La ,tt'.1cnte orfici~4
PC'IlUfJlnJ. '

.'

l'
l'

'o

Anot~ciones

1> 6 EII,1/noro[o fuego to,~ drdi(lo. Ene "erro dra en el fOllcto de Ledro, g)1O t.dC.:;,.".2. 110 [e qual fue primero. Es de Ario ,Tityre coge pecus. Yen la primera
-4,."'"
\,;..1 \

13) RC'C.o.gr: t ug.t1I,do.qur: c,tyelldo. V ir ~,?,I

a Garci L~{ro.

f!:o canto.19. Er'b~a. (nbr.c. Tllto infi.1mm.tto di d11l0ro[o fuoco. l\Llor[q; cddtlllt altis de Iilonezbus J97~t' aqw:llor brfos echo. E mer.de, Pctrarcha (ancion. '). Prr dar lu o de aquellos bra~os. RO ~ la llotte,olldt dcial/de Dagli ,[ti!
]93 Cafo y cierto t>!pdllt4ble ,que.lmi. Irmi 11/(l ni i 11Mggior /' ';iilbra. tacion de Virgi1. 4 .Gcol'. S,!ir el humo de ,u C4eridL Vir- 20Z Simul altllvrt di[crderdate (rel: gi Ji o en el ll1i[i11 o Ju ga r; lt .i fimflumilld, qua i!lenis grcDus infer. 111,1 procul uill-lr 11m culmi;) J [mlllt. Sanazaroprof.12. Vidibic.,lInentc, E- 1 J t'erce"a le dcguc ddl' 1m lato e::r dall' alll'o re.! e OfT" (.'j",t.. flritlger]l,cr ddre luago per m~zzo . . MM COI; le lgu muert.t y fri". Tmi 203 199 . Eluicjodc,l{i unf.dtodio. Virgi. J;: a Virg,ilio'4.GeN. llO.4- Gcor. . EH,.ydlc~ llrxipJ".t (;7 frigi,la lingu' }-1,.c PrO/Tm;s ~ Cl' fe i4{lu dcJit Ah !ill{r'am Eurydim anima fUgi.cqllcr in .1lium te uocaQ.tt. QB:tq;.'lc lit /f/lllidlltem ;ddmfrb. .Me aff!igc~Y de Uf) trb~jD e1l atro 204 lle;ra lar)!l' ;llct;;/,1\'Lrtiallib.l. ~OJ AtJlrs'llie',im.tn(~(d,t7'c.SJna7a.' Expei-alltcotw.e c.:tfetldtiqjL.[,ores. ~ proC9. 1rdgg i de! Sale ,'pparmdo lil Entre l:ts anIC,t: del. V l/IO.do. 2u~ le [Ol1lil/l'u de gli "b momi, Duri mcIv14rtis ill anzis.
: Pt'r'
\.

"

" .r
1

Tcl:4

Trl,( inur mcdia,atqj adurr{os ~cti ,rt bofks. ~o6 T omalJ~o ora l~ e.r~a,ld>ora!a pl14 1 ma,Au[omo en el pl'll11er epIg.. Et Grtieum modt'ratur A po/ltne Martcm, .Arma inter. Y l\hrullo
en el p~imer cpig.

Anotldonci:

poflit. Tambien dixo Po~poDi(~


l\1d del rio A raxes: La[.lttlr pLlct tlus a files ,neq; ill ltram p.trtc n,t: ..
'1(Jnqualn (lltllctris,1II,mifeftum.

a Carel La{ro~:

J]4

El rol {z&ido

fll

. (.1 mit.id del m

-210

QE<?1j nW1US frrrllllt,pofrto fertrnfc fibrIlos Et placet, C7 Mufi i rft fi lit' dulce nibil. , ';07 LoqurpucdoteJoy. Ariofl:~;l1t.!. Che qu . mto io pofTo dar,tlltto 1/1 dOllo. i poS Qr 1So! /lO h.tllJ P;ifto" la uC'rdu~ Td.Aron,o canto.!:, . E l:j fogllt COll rctml LIll1loJo e lnlftt eh' Il [01 tlOlw"ntra, non elrc I1t1ll0l' i/rd. , '"' COII tanta mdll[dumbrr. G alan;!... 9 mente parece que tr:l{l;da !;s r.;1a bras deCx [arli.l.de Bello Ga\llc~ h;h bndo del rio Arar. 1Il.R hoddllH llfluit incrcdibili lenitate,' It~ ut .oru-

Et medi i,tm rol eOIl/tenderat ~x(m. ,Y VirgI1io . .q .1jb.Geor~. Et mc./ i [o! i?"JJeur orbem H.tufer<tt. y al foudo [e drxo c.l,n de! rio. Vir.2U giliolih. J 2:.Eneid. Et fe Dlluio aca cOllditlit alto. Lts t(l.u rr.:i hechas 'Y texid:1S .Efb 212 dhncia ron la (ig,nicntcfol\tOIl:l d;~ elegantcmente dellas p;lI<lbrJs de S;Jnlzfiro.profa. 12. Et quiui di /le ' ro (Oprd Uf'l dI t.t,t>cti troUaJnlllo *u~ /1" N)1lffc (arrlle dilc("hr con ti,w(hi tr fottdijSuni cribri ec)'niua~ oro (rll.rrato d.tllc minutc drcne. A[tr' fil,do il ridvCC!UIlO in mol1i[simo jt.te, cr <Iloc {etr di cliuerfi colori filer,;.rlN.)iu utr;em p4rtWl ~u~t ludcan non lf'Jit M~4 id4 ,m.tr,ugliof'n drtlf.OO. - .- . . . por . .1. 1 El

lo.Tbeocrito.l.Eclilio.

AnotJciones.
=.13 El celebradoApelcs,YTimJtrs.Fue ron arJndcs pintores Gricg:ls, y. 'A0n. die: b yerro es (le: nOllO .:114 TClli.t figur,Lt Li rlbf:4 dc. Stri~ moti.En ellas tres EflClas pll1ta la fabula deiOrpbeo , la qual por [er vulaar la dexo, quien quiG ere ver la l~rO"~mente con la caufa de la muer~e deEur)'dice: vea Virgil.en el qua! to de rus Georgica,5. .., 1" Eurydic( en el blanco plC. SanazarQ ) prof.12. .. Eurydia:, ( come nelb/dl/co pleJr pu~ t4 d,tl udrllo[o Arpidt: fu coftret~~ ,i! efhalare la bella tnim.~: re OH!r pOI pa ,.courarla di'r[e altnfcrno) el' re. ' courata la pade Ia[ccoda uolta lo fIle trwratomarito. P~'trarcha canClon St1odomi . F Ullta poi nel taUol! d' 111/ picciol dn COIIU fior c~lto ,IlgUt:. (gu: Todos d10s autores d;zen que

largamente CUCllt; Otlldl" en el primero dell\.letal1lur. clo1lic c!1an facadas efl;s efl:illlci<is. VII pUt'rco rntr t' el/M de brauC'ZJ 21J. r{/rdli,to Venus tenia por fn ;1 m ~.d.o :i Adonis, 011 ql1alalldando cac;a, mato vn puerco j;:ljali, y quieren dezir que a Cll el puerco no era (ino el dos Ivlarte cOl1uertido en aqudldiera; por les zcIos que tecrap\.!cluc:ala fiera que l11ordloa L 3 nia
IJe

fi ClO. L a ,aOli 1a u-rA POI \) \


o

3. GJrci Laifo. f35 Eurydi~e) porl diz (1 era AfplS, y el. .?d~)i; e~ como b iuora, yaun O1lbunes dlZ que es todo VilO. Vil: gilio dzc qera vlla grall culebra de ;Oua,que guardaua la nbera. 4Geo~gJi ya 110 dixdTci110S (1 ill1manis no dize grallde., fino cruel, ponc;oi1oCa. lmmallmrante peJes hyJrummori tura puella (hrr b:f. Scrualltem ripdS arUIlO!l uidit Pilltwdo .i' Apollo etl el ro~'i:o of- '0/1
(.:1 1J . 1~
1.....

,_.i

",1.

_1(6

:1
i

,I
'I
\1

.'

Eury~

'Anotaciones
lIia. La faSub. cuellta largamente Ouid.ldJ. 10. Mctam. y ;caba elli
Lro con ella, Doc.t con bOCd. Aricn. canto 24' 218 ct1Jl"1.82. 9 VII mOl/te' caji al rr.tedor tellid Con 21

impl.'tu corrie/l{o yc01l mido. Anft halle dlos dos yerrOS en todas las , gar afsj,

chir el vcrCo,y Cobra el cOl'tar. Di go que de 110 entender el puntu, fe ('rrJlla el,porque fe ha de leer. El dgU.f clara cOIll.1[ciuo jurgolM..ms do dwidicrol1 : y cortaron ',1fC..t quul bltllcopie.crc. Pues dj~o <i me pa~ recio qlle auia de lcer(e aLluellu:;
V11 HIante caf al r'df'{orui,(~
COII impetu corriendo y COIl

aCarci Lao~

136'

il11preCsiones, y me e(panto , no de C):JC ara yerros tillos libros, finollendovlllibrotall nue'uo, y tener tllltos dc[cuyds de impre( fi 011, q lle :llll1flue yo en,ellas anuo ,; 1..1'-,...... ,.. , os ,'lO 11';"0 me ;(1011 fino de t ...... pocas cmicl1das, pu;: do jur2r (jue em{~lide IlUS de dllZ t:ntas) l~O con tal1do ddbnEbones, y;;pEl1tuJcio I1C5, 'f ntcrro;acicnes, CO{~S ~ no fllelen enoru~\1 p<h o al [clltdo,cO 1110 en \;l dozena efl:'!cia de/la eglo F,:))urbuz. VD pocta ci aqudvcl fo; 1\1 "d.~ndJ!.i;iJicro/l r CQrta:ron,porq p;.;rccc 'luc ay all ripiil p:\ra he~~.::>

ruidrJ:

E!l-.!ua entl'r 1:ts yeruds,i"goild,I<1. N o""~ puede del. degollada,porque ha


bla de ElfJ ([ue fue Doi1a lallel Fl'cilC', que murio de p;rto ~ como fe cuenta enla Et,loga primera ~ 'f

chlr

era PortugueCa. Por lo qual dizc abax-o.AI ;.r de LufitailiJ.Cic. Los rayos ya ~d fol. Sanaz,p,r,o, 12: 2~j Q~.1ndot'alf' [ommitdde mOlillll[o[e ' , baIJ.w.io i rubicondi rdggi /11:1"(0 Z'occi di=te ,/ie It' conofcC'rr L' hor,( cDer t "rl'l. H.zietlJo {z trauajo menos gr<i- 2 22 lit'. V irgilio Eglog. L4 Cm ..

I
,

e <11!ta/J te s licet uflie mil/tls uia l.cdalt'..tllltlS

Anotlciones

a g:1rciL1ffo
de Vig,illU
Cilla

337

Per che c~tC(l!do il duol Ji di[acerbd iVi.1llccbos de un t'd1d, de" UlM 11l~. 223 t/l:r,t. \r"1 I Irgl .7.ec.og. ,lo,o florclitcs .ct"tibu,s ArcddfS ,
I

Pctr;;rc'h<l cancio!'.r.

I: ~ jt~)C p.;1reJ,l~ rr{,]Jerrpdrdti


.f.2.~.:~:.

ambo,

C,Wi.ldodl:Ho,c!otro.crc. Viro i : ir. ~:'a1 t.


'!';i;

i\'
'" _

i:~i;;!r
;,.

COfitc.'ldrre

Ufr~{>u;

!~',.o'rr ... V'~:'-. 't..


"):1,0 .. ,1, .J.. ... I . ~.i.

(['b"
t ,

!..:.

f' '1' j /"1' 1"\. ,\ eill: '\ V'l i ) ,O/ilni"l" .... '" .... \' .. :~CDcru d,~ BUCCJ!lL<l ,,UC llam;,los

(; ('IlSOS

canto j\ mciJco,que ts re~


,L

.(:,) 'i uo en el qua I ! e [ud e [;tl:ll'dJ r 1 '~ l' (:1"', .c}' , que ':ll] ('01111;::1:\;1 es lo

tercera, y Cepti1ll,1 n!0i:-a. EneUa primera d:anciJ,no trJfl.lda, pero innta Virgo en lus clu,.tro vedos de lJ.7.edog. 'In e cO!1ie ,:lIl, N e"-il/c G.tlathra. Hrri,Lt f"tra /lli dulce y{abo masque 1,r fTlltd.Aclag:ocs Lat'Bo. A 9~' fmiu~> dulclores.Muchofabc lu Lurt; do. l.liII bLic,r.crc. Sanna.Eclo!":I.2. Phyl/da..); ,P ch"i ligtlflri l'fiic~ Pi(''lI.glit dJ'ilpr"to .nr=\:ZIJ f\ t~i!. . Hc));o[.. r h)'!is. Virg.Eclog.7' 226 11110 ego Satl'ois uidear libi "marior herblS Horr l iiorru[co,praicauiItor "lg.1, Si ;'hi, /jall h.fe lux tato
;:)

1l1:,:,

b:\:; y puede mULlar propoitos, e1~ll': refpollde y i1 g,ne, o ha dc iezi' li!lL Lo !11JS en b n,i[,ll
E;o,t,i.i

i.1IIllcr:g iOI" ,i/l1l7!'Sr. ~,lI1do~I,f,!tiolllo y Zephyro fopl:t 2').,1 do. A(JUl 1111 (!uda le defCll)' do nue fho poetJ, portlue bze dos vien=

;]u contl'Jl'iu: y

adi

fe

tos llc!ldo

"IW,

};ZC

;:rF:i _ imit,lldo el proceder , de

GllcgoS ll;:ILW

pClrcllI. al (lue Jos L,:pLyro purqull L) trae

'Anotaciones
trae vi:b,lIaman lus Latinos Fauo nio porque fduorecc a la vida, de
moda q la cofa es vna, y los nO\11bres ron dos. Efta Jizen todos los que tratj de los vicllt.)s.Mas fl al.:
gUllo

agarci Laifo
AICXIJ.

338

de Virgil.e:log'7. Omnid,lme.1 idct, dt fi [ormo[l'


l'VOlillbllS l?is

l:tilla

fi CCd.

abeat,llideliS

O' fiza

quifiere ddcnder 1 Garci LalTo,fepa que Tmnebo var doti[simo en la fegunda p:lrte de rus Aduerf,uios cap. 32. lze que fon clifFerentesvientos, yquelo dizc: EChabon declarando vnver[o de H amero, yo no he hallado el! u" gar de Eihabon. 2<2'3 V ini.{o rfuerdcce mi rtlegri.t.Vir.

~: dcrrmd.H ora.1ib.I.epif1:.n. 2)" ~lIrc [r ugfS ltali.c plcnodlH udit

COf':,t canm. De [,1 efrnilid<tdcs oprimi,io Imi- ? ji ta a "V jrgi! io , y tralada el p c!lrcr verfo poco allt~s aua mltJdo. edo?"I"' ,:;) Arct ;;gcr:uit io worirnsJltit .urit

.ecl OQ;. P h'yilidil dduclItl' Hofirt.e nrmlls omlle uireEit). 22,9 ':'" es~lfro)'dddllitlloro I/ieto. Imi
. taa Vlrg!1.cnla tercera eeloga.
J

herb.l. lib.:r pd/?ltlinfS iuuidit cdlibu$


um[,-"J!

PIJy l/dis ad :/ fu nofir.e nemus om


IIe uii'l:bit. Ei ~Ll/no de .~lcides. Toda en;] 233

T riJ}e I.\pus {.abu!is maturis frugi cCblloa es de \ Irgll~7.eclo. Papdus Aleld.c gratiGima "itis 1 )' , bus ;lIIhes, Arvoribus uellti, 110*
bis AII/.1r)llidis ir.r. El blaco tr if'o multiplica Dlata 10
LICCIIO,

,~o

,J

'"

,~o~moJ;e tIt)'rtus V en erLfi aLwrC"J

da

Ph""

Anotaciones
Phbo, Pbtllis !il.tt corylos )illas aumP "l
~quis,

a Garci Lafo.

13'

N ce l11irtus'uitlCl:t coyylos ~ nce lau


!itS4

lis mabir.

rea i'/:cdi. redro. Elfrexn;porla[e1uen hmno[uEII amororo,Efta elle yerrO otra ra.Virg,i1.clIla mlna. vez en la fcgunda cclo{~a )' e: d .. .. 'n. ~, FraxiliUS in [ys pu[cbrrrim,pi= AnOHocanto.l9 nus hortls, Populus in fluuijs, abirs in monti"
bUI altis,

Sic mi{rr infiantcs affafus dicitup und.H, P ;rcite dum propn'o, mergitr d;

FIN. .
.

S,rpiur

(me Lycida formora re-

Ui[M,

Fraxillus ill [luis ,rLirt tibi, pitlUS illhortis. "') TUlltM fe arrojan por el dguct d na.) do. AnG le rdlituyo eae vcr[odel ori~rl1;l de m;\llo: e' 13 6 , P!.lfftI,lLio el l1ur Lt"~Hdro.l\1arcial
}ll.I.Cplg.2)

CWm pnerrt dulces udax Ledndril; !<tores,

'lir fcflus tumidis am prcmrrrtur

aqllis,

--., .;-

En ca[a.de Pedro taifo. 1574,


,:~

1001984611
('
I

,\
;

".

You might also like