OPTIMALNO VALUTNO PODRUJE

RAZLOZI ZA I PROTIV

OPTIMALNO VALUTNO PODRUJE

definirao Mundell
Optimalno valutno podruje definiramo kao optimalnu geografsku domenu jedinstvene valute ili nekoliko valuta iji su devizni kursevi neopozivo fiksirani i mogu biti ujedinjene.

pojam razvijen u okviru rasprave izmeu fiksnih i flukturirajuih kurseva 1960ih godina.

Teorija optimalnog valutnog podruja

Zemlje formiraju valutno podruje u oekivanju da e

tekue i budue koristi premaiti trokove.

Predstavlja grupu zemalja/regiona koji su meusobno

dobro povezani meunarodnom trgovinom roba i usluga, kao i faktorima proizvodnje.

Omoguava bolje razumijevanje ekonomske isplativosti zemalja za kreiranje podruja sa fiksnim deviznim razmjenama.

Kriteriji koji odreuju OVP:

1. Fleksibilnost cijena i nadnica 2. Integracija trita rada 3. Integracija faktora razvoja 4. Integracija finansijskog trita 5. Stepen otvorenosti ekonomije 6. Diverzifikacija u proizvodnji i potronji 7. Fiskalna i politika integracija

1. Fleksibilnost cijena i nadnica

Ako su nadnice i cijene meu zemljama fleksibilne,

smanjen je negativan utjecaj moguih okova na zaposlenost i inflaciju.

Ako su cijene i nadnice rigidne prema dole, moe doi

do potrebe prilagodbe deviznog kursa kao odgovor, odnosno prilagoavanje na okove.

Rasprostranjeno miljenje da je fleksibilnost cijena

niska meu evropskim zemljama.

2. Integracija trita rada

Kretanje radne snage moe doprinijeti prilagoavanju

u sluaju stalnih okova kada su nadnice nefleksibilne.

Mobilnost radne snage je tri puta vea u SAD-u nego

u Evropi.
Faktori koji doprinose niskom kretanju radne snage su:
Specifine socijalne determinante
Kulturoloke determinante Administrativne determinante

3. Integracija faktora razvoja

Studije Komisije Evropske unije pokazuju da

direktne strane investicije meu zemljama lanicama euro-zone postaju relevantan faktor analize.
Tokovi direktnih stranih investicija su u porastu u

udjelu finansijske aktive i portfolio diverzifikacije - podstie podjelu rizika.

4. Integracija finansijskog trita

Stepen integracije vei unutar zemalja nego

meu zemljama lanicama Evropske monetarne unije.

Razlike meu zemljama se ogledaju u uticaju: potronje na kamatnu stopu, strukture dospijea duga,
neto vrijednosti preduzea i sektora domainstva
pravne strukture naina plasmana sredstava od strane banaka

5. Stepen otvorenosti ekonomije

Odnos zbira uvoza i izvoza proizvoda i usluga

naspram bruto domaeg proizvoda.

Visok u svim zemljama lanicama sa prosjekom

od 40% bruto domaeg proizvoda.

Cijene proizvoda se nastoje odrati u liniji

unutar trita Evropske unije.

6. Diverzifikacija u proizvodnji i potronji

Diverzifikacija u proizvodnji visoka u svim

zemljama lanicama Evropske unije.

Slinost u strukturi potronje u porastu u svim

zemljama lanicama.
Visok stupanj diverzifikacije smanjuje potrebu za

promjenama uvjeta trgovine kroz nominalni devizni kurs uslijed nastanka okova.

7. Fiskalna integracija
Sve zemlje prije integracije u Evropsku monetarnu uniju

moraju ispuniti fiskalne kriterije Ugovora iz Maastrichta.

8. Politika integracija
Tri aspekta: 1. funkcionalna politika integracija 2. prenos suvereniteta razliitih elemenata ekonomske politike 3. potreba za koordinacijom politika

Pristupi:
1. Selektivni pristup Izbor reima deviznog kursa za odreenu zemlju OVP sa stanovita prilagoavanja deviznog kursa u uslovima neravnotee platnog bilansa OVP dalo doprinos teoriji monetarne integracije 2. Teoretski pristup Kriterij mobilnosti radne snage (Mundell) Kriteriji za uvoenje zajednike valute Stepen otvorenosti ekonomije (McKinnon) Stepen diverzifikacije proizvoda (Kennen)

Prednosti:
Poveanje

Nedostaci:
Pad mikroekonomske

mikroekonomske efikasnosti Poveana makroekonomska stabilnost i rast Pozitivni vanjski efekti

efikasnoti Smanjena makroekonomska stabilnost Negativni vanjski efekti

Razlozi ZA pristupanje zemlje OVP

Pribliiti stopu inflacije stopi u OVP

Smanjiti trokove transakcija u trgovini s najvanijim

partnerom Eliminiranje trokova emisije i upravljanja nacionalnom valutom Definirati sidro politike Eliminirati diskreciju monetarne i fiskalne vlasti Zatiti devizni kurs od pekulantskih akcija Uspostaviti automatski mehanizam za jaanje monetarne i fiskalne discipline Uspostaviti snaan ekonomski sistem i snanu meunarodnu vladu

Razlozi PROTIV pristupanja zemlje OVP

Ako zemlja eli stopu inflacije razliitu od stope OVP

Ako eli koristiti devizni kurs kao instrument politike

trita rada (poveati zaposlenost, preoteti zaposlenost drugim ekonomijama i sl.) Ako eli nastaviti koristiti mogunosti finansiranja proraunskog deficita Ako ne eli dijeliti emisijsku dobit sa zemljama partnerima Ako je monetarna suverenost vaan dio politike i nacionalne neovisnosti Ako su potencijalni partneri politiki nestabilni Ako zemlja ne eli prihvatiti zajednike politike koje OVP podrazumijeva

ZAKLJUAK
Optimalno valutno podruje pored jedinstvene valute,

odnosi se na podruje sa punom zaposlenou, niskom inflacijom i uravnoteenom bilancom plaanja.

Karakteristike:
Fleksibilnost cijena i nadnica Integracija trita rada Integracija faktora razvoja

Integracija finansijskog trita

Stepen otvorenosti ekonomije Diverzifikacija u proizvodnji i potronji Fiskalna i politika integracija

HVALA NA PANJI!!!