You are on page 1of 32

Môc Lôc

Trang
Môc lôc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
Lêi nãi ®Çu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
Lêi c¶m ¬n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

Ch−¬ng I. TËp ®ãng suy réng vµ c¸c tÝnh chÊt 3


1.1. Kh«ng gian t«p« . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
1.2. PhÇn trong, bao ®ãng, tËp dÉn xuÊt . . . . . . . . . . . . . 4
1.3. ¸nh x¹ liªn tôc, ¸nh x¹ ®ãng (më) . . . . . . . . . . . . . 6
1.4. L−íi, kh«ng gian gian ®Òu . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
1.5. Ti -kh«ng gian . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

Ch−¬ng II. TËp më suy réng vµ T 21 - kh«ng gian 19


2.1. TËp g-më . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
2.2. T 12 - kh«ng gian . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
2.3. ¶nh cña g-®ãng (më) qua ¸nh x¹ liªn tôc . . . . . . . . . . 26
2.2. Kh«ng gian ®èi xøng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

KÕt luËn 31

Tµi liÖu tham kh¶o 32

1
Lêi nãi ®Çu

Lêi c¶m ¬n

2
ch−¬ng 1

tËp ®ãng suy réng vµ c¸c tÝnh chÊt

§1. kiÕn thøc chuÈn bÞ


1.1 kh«ng gian t«p«

1.1.1 §Þnh nghÜa . Cho mét tËp hîp X6= ∅. Hä τ c¸c tËp con nµo ®ã cña
X ®−îc gäi lµ mét t«p« trªn X nÕu
i) ∅ ∈ τ , X ∈ τ ;
S
ii) {Gα }α∈I ⊆ τ suy ra Gα ∈ τ ;
α
iii) Víi mäi G1 ∈ τ , G2 ∈ τ suy ra G1 ∩G2 ∈ τ .
TËp hîp X cïng víi kh«ng gian t«p« trªn X ®−îc gäi lµ mét kh«ng gian t«p«.
KÝ hiÖu (X, τ ).

1.1.2 §Þnh nghÜa. Cho (X, τ ) lµ kh«ng gian t«p«. TËp G⊆X gäi lµ
tËp më trong (X, τ ) nÕu G ∈ τ .

1.1.3 NhËn xÐt. Tõ ®Þnh nghÜa ta cã nhËn xÐt :


i) TËp hîp rçng vµ toµn kh«ng gian lµ tËp më;
ii) Giao cña mét sè h÷u h¹n c¸c tËp më lµ mét tËp më;
iii) Hîp cña mét hä tïy ý c¸c tËp më lµ mét tËp më.

1.1.4 §Þnh nghÜa ). Cho A ⊆X vµ V ⊆X. V ®−îc gäi lµ l©n cËn cña tËp
hîp A nÕu tån t¹i G ∈ τ sao cho A ⊆G ⊆V .
NÕu A={x} th× V ®−îc gäi lµ l©n cËn cña x. NÕu V lµ tËp më th× V lµ
l©n cËn më cña A.

3
1.1.5 §Þnh lý ([1]). G lµ mét tËp hîp më nÕu vµ chØ nÕu G lµ l©n cËn cña
mçi ®iÓm thuéc G.

1.1.6 NhËn xÐt. i) Hîp c¸c l©n cËn cña x còng lµ mét l©n cËn cña x;
ii) Giao h÷u h¹n c¸c l©n cËn cña x còng lµ mét l©n cËn cña x.

1.1.7 §Þnh nghÜa. F ⊆X ®−îc gäi lµ tËp ®ãng nÕu CF ∈ τ .

1.1.8 NhËn xÐt. Tõ ®Þnh nghÜa ta cã nhËn xÐt :


i) F ®ãng nÕu vµ chØ nÕu CF ∈ τ më;
ii) Giao cña hä bÊt kú c¸c tËp ®ãng lµ mét tËp ®ãng;
iii) Hîp h÷u h¹n c¸c tËp ®ãng lµ mét tËp ®ãng.

1.2 phÇn trong, bao ®ãng, tËp dÉn xuÊt

1.2.1 §Þnh nghÜa. Cho kh«ng gian t«p« (X, τ ), x ∈X vµ A ⊆X. x ®−îc
gäi ®iÓm trong cña A nÕu tån t¹i G ∈ τ sao cho x ∈G ⊆A (tøc x nhËn A
lµm l©n cËn).

1.2.2 §Þnh nghÜa. PhÇn trong cña tËp hîp A lµ tËp hîp tÊt c¶ c¸c ®iÓm
trong cña A. Ký hiÖu intA hoÆc A0 .

1.2.3 §Þnh lý. intA lµ tËp më lín nhÊt chøa trong A.

S
1.2.4 hÖ qu¶. i) intA = {G : G ⊆A};
ii) G më nÕu vµ chØ nÕu G = intG.

4
1.2.5 §Þnh lý. i) int∅ = ∅;
ii) Víi mäi A, B ⊆X, ta cã
a) int(intA) = intA;
b) NÕu A ⊆ B suy ra intA ⊆ intB;
c) int(A ∩ B) = intA ∩ intB;
d) int(A ∪ B) ⊇ intA ∪ intB.

1.2.6 §Þnh nghÜa. Gi¶ sö X lµ kh«ng gian t«p« vµ A ⊆ X. Giao cña hä


c¸c tËp ®ãng chøa A gäi lµ bao ®ãng cña tËp hîp A. KÝ hiÖu: [A] hoÆc A
hoÆc c(A).

1.2.7 NhËn xÐt. i) c(A) lµ tËp ®ãng bÐ nhÊt chøa A;


ii) A ®ãng nÕu vµ chØ nÕu c(A) = A.

1.2.8 §Þnh lý. Cho kh«ng gian t«p« (X, τ ), A ⊆ X vµ B ⊆ X


i) c(∅) = ∅, c(X) = X,
ii) c(c(A)) = c(A);
iii) A ⊆ B suy ra c(A) ⊆ c(B);
iv) c(A ∪ B) = c(A) ∪ c(B);
v) c(A ∩ B) ⊆ c(A) ∩ c(B).

1.2.9 §Þnh nghÜa. Cho X lµ kh«ng gian t«p« vµ tËp A ⊆ X. §iÓm x gäi
lµ ®iÓm tô cña tËp hîp A nÕu x ∈ c(A − {x}). TËp hîp tÊt c¶ c¸c ®iÓm tô
cña A gäi lµ tËp dÉn xuÊt cña tËp A, kÝ hiÖu Ad .
TËp hîp A − Ad gäi lµ tËp hîp c¸c ®iÓm c« lËp cña tËp hîp A.

1.2.10 §Þnh lý. Cho X lµ kh«ng t«p« A ⊆ X. Khi ®ã

c(A) = A ∪ Ad .

5
1.3 ¸nh x¹ liªn tôc, ¸nh x¹ ®ãng (më)

1.3.1 §Þnh nghÜa. Cho hai kh«ng gian t«p« (X, τx ) vµ (Y , τy ) vµ ¸nh x¹
f : X → Y.
i) f ®−îc gäi lµ liªn tôc t¹i x0 ∈X nÕu víi mçi l©n cËn W cña f (x0 )
(trong Y ) lu«n tån t¹i l©n cËn V cña x0 (trong X) sao cho f (V ) ⊆ W ;
ii) f lµ liªn tôc trªn X nÕu f liªn tôc t¹i mäi ®iÓm x thuéc X.

1.3.2 §Þnh lý. Cho X, Y lµ hai kh«ng gian t«p« vµ ¸nh x¹ f : X → Y .


Khi ®ã, f liªn tôc t¹i ®iÓm x0 ∈X nÕu vµ chØ nÕu víi mçi l©n cËn W cña
f (x0 ) (trong Y ) th× f −1 (W ) lµ l©n cËn cña x0 (trong X).

1.3.3 §Þnh lý. Gi¶ sö (X, τx ) vµ (Y , τy ) lµ hai kh«ng gian t«p« vµ f lµ


¸nh x¹ tõ X vµo Y . C¸c mÖnh ®Ò sau ®©y lµ t−¬ng ®−¬ng
a) ¸nh x¹ f liªn tôc trªn X;
b) NghÞch ¶nh cña mçi tËp më lµ mét tËp më;
c) NghÞch ¶nh cña mçi tËp ®ãng lµ mét tËp ®ãng;
d) Víi mçi A ⊆ X suy ra f (c(A)) ⊆ c(f (A));
e) Víi mçi B ⊆ Y suy ra f −1 (B 0 ) ⊆ (f −1 (B))0 .

1.3.4 §Þnh nghÜa. Cho hai kh«ng gian t«p« X vµ Y , ¸nh x¹ f : X → Y


®−îc goi lµ ¸nh x¹ ®ãng (më) nÕu mçi tËp A ®ãng (më) trong X ®Òu cã
f (A) lµ tËp ®ãng (më) trong Y .

1.4 l−íi, kh«ng gian ®Òu

1.4.1 §Þnh nghÜa. Cho tËp D vµ quan hÖ ≥. CÆp (D, ≥) ®−îc gäi lµ
tËp cã h−íng nÕu tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn sau :
i) NÕu m, n, p∈ D vµ m ≥ n, n ≥ p th× m ≥ p;

6
ii) m ≥ m víi mäi m ∈ D;
iii) m, n ∈ D th× tån t¹i p ∈ D sao cho p ≥ m vµ p ≥ n.

1.4.2 §Þnh nghÜa. i) Cho tËp hîp X vµ tËp cã h−íng (D, ≥). Hµm
S : D → X ®−îc gäi lµ l−íi trong X vµ kÝ hiÖu lµ {Sα }α∈D hoÆc S.
ii) Cho X lµ kh«ng gian t«p«. L−íi {Sα }α∈D trong X ®−îc gäi lµ héi
tô vÒ ®iÓm x ∈ X nÕu víi mäi l©n cËn U cña ®iÓm x, tån t¹i α0 ∈ D sao
cho Sα ∈ U víi mäi α ≥ α0 . Lóc ®ã, ta kÝ hiÖu limSα = x hoÆc limS = x.

1.4.3 §Þnh nghÜa. Cho X lµ tËp hîp vµ A ⊆ X. Gäi U , V lµ c¸c tËp con
cña X × X. Ta ®Þnh nghÜa
U −1 = {(x, y) ∈ X × X : (y, x) ∈ U };
U ◦V = {(x, z) ∈ X ×X: tån t¹i y ∈ X tháa (x, y) ∈ V vµ (y, z) ∈ U };
U [A] = {y ∈ X : tån t¹i x ∈ A ®Ó (x, y) ∈ U };
TËp hîp ∆X = {(x, x) : x ∈ X} gäi lµ ®−êng chÐo;
NÕu U = U −1 th× U ®−îc gäi lµ tËp ®èi xøng.

1.4.4 §Þnh nghÜa. Kh«ng gian ®Òu lµ mét cÆp (X, U) trong ®ã X lµ mét
tËp hîp, U lµ mét hä nh÷ng tËp con cña X × X tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn
i) NÕu U ∈ U th× U ∈ ∆X;
ii) NÕu U ∈ U th× U −1 còng thuéc U;
iii) NÕu U ∈ U th× tån t¹i V ∈ U sao cho V ◦ V ⊆ U ;
iv) NÕu U , V ∈ U th× U ∩ V ∈ U;
v) NÕu U ∈ U vµ U ⊆ V ⊆ X × X th× V ∈ U.

1.4.5 §Þnh nghÜa. Cho (X, U) lµ kh«ng gian ®Òu. L−íi {Sα }α∈D trong
kh«ng gian X ®−îc gäi lµ l−íi cauchy nÕu mçi U ∈ U ®Òu tån t¹i γ ∈ D
sao cho (Sα , Sγ ) ∈ U víi mäi α ≥ γ vµ β ≥ γ.

7
1.4.6 §Þnh nghÜa. Kh«ng gian ®Òu (X, U) gäi lµ ®Çy ®ñ nÕu mçi l−íi
cauchy trong X ®Òu héi tô vÒ mét ®iÓm nµo ®ã.

1.5 Ti-kh«ng gian


1.5.1 §Þnh nghÜa. Kh«ng gian t«p« X ®−îc gäi lµ T0 -kh«ng gian nÕu víi
mçi cÆp ®iÓm x, y kh¸c nhau cña kh«ng gian, lu«n tån t¹i l©n cËn cña mét
trong hai ®iÓm kh«ng chøa ®iÓm kia.

1.5.2 NhËn xÐt. X lµ T0 -kh«ng gian nÕu vµ chØ nÕu víi mçi x, y ∈ X,
x 6=y ta cã x 6∈ c(y) hoÆc y 6∈ c(x).

1.5.3 §Þnh nghÜa. Kh«ng gian t«p« X ®−îc gäi lµ T1 -kh«ng gian nÕu víi
mçi cÆp x, y kh¸c nhau cña kh«ng gian, lu«n tån t¹i mét l©n cËn cña x
kh«ng chøa y vµ mét l©n cËn cña y kh«ng chøa x.

1.5.4 NhËn xÐt. X lµ T1 -kh«ng gian nÕu vµ chØ nÕu víi mçi x, y ∈ X,
x 6= y ta cã x 6∈ c(y) vµ y 6∈ c(x).

1.5.5 §Þnh lý. X lµ T1 -kh«ng gian nÕu vµ chØ nÕu mçi tËp con gåm mét
phÇn tö cña X ®Òu lµ tËp ®ãng.

1.5.6 NhËn xÐt. NÕu X lµ T1 -kh«ng gian th× X lµ T0 -kh«ng gian. §iÒu
ng−îc l¹i nãi chung kh«ng ®óng.

1.5.7 §Þnh nghÜa. Kh«ng gian t«p« X lµ kh«ng gian chÝnh qui nÕu víi
mçi ®iÓm x ∈ X vµ víi mçi tËp ®ãng F kh«ng chøa x lu«n tån t¹i l©n cËn
U cña x vµ l©n cËn V cña F sao cho U ∩ V = ∅.

8
1.5.8 §Þnh lý. X lµ kh«ng gian chÝnh qui nÕu vµ chØ nÕu víi mçi x ∈ X,
víi mçi tËp më V 3 x, tån t¹i tËp më U sao cho x ∈ U ⊆ c(U ) ⊆ V .

1.5.9 §Þnh nghÜa. Kh«ng gian t«p« X lµ kh«ng gian chuÈn t¾c nÕu víi
hai tËp ®ãng bÊt kú A, B rêi nhau trong X lu«n tån t¹i tËp më U chøa A
vµ tËp më V chøa B sao cho U ∩ V = ∅.

1.5.10 §Þnh lý. X lµ kh«ng gian chuÈn t¾c nÕu vµ chØ nÕu víi mçi tËp
®ãng A, víi mçi tËp më G th× lu«n tån t¹i tËp më U sao cho A ⊆ U ⊆
c(U ) ⊆ G.

1.6 phñ më (®ãng), kh«ng gian lindelof, kh«ng gian

compact

1.6.1 §Þnh nghÜa. Cho kh«ng gian t«p« X. Hä U c¸c tËp nµo ®ã gäi lµ
c¸i phñ cña tËp B nÕu hîp tÊt c¶ c¸c tËp thuéc U chøa B.
NÕu tÊt c¶ c¸c tËp hîp thuéc U lµ tËp më (®ãng) th× U gäi lµ mét
phñ më (®ãng) cña tËp hîp B.

1.6.2 §Þnh nghÜa. Mét kh«ng gian t«p« cã tÝnh chÊt tõ mçi phñ më ®Òu
rót ra ®−îc phñ con ®Õm ®−îc ®−îc gäi lµ kh«ng gian lindelof.

1.6.3 §Þnh nghÜa. Kh«ng gian t«p« (X, τ ) ®−îc gäi lµ kh«ng gian compact
nÕu mçi phñ më cña X ®Òu tån t¹i phñ con h÷u h¹n.

1.6.4 §Þnh nghÜa. (X, τ ) lµ kh«ng gian t«p«, A ⊆ X vµ A 6= ∅.


A ®−îc gäi lµ tËp compact trong X nÕu A víi t«p« c¶m sinh trªn A bëi
t«p« trªn X lµ kh«ng gian compact.

9
1.6.5 §Þnh lý. TËp hîp con A cña kh«ng gian t«p« X lµ compact khi vµ
chØ khi mçi phñ më cña A ®Òu cã phñ con h÷u h¹n.

1.6.6 §Þnh lý. Mçi tËp con ®ãng K cña kh«ng gian compact X ®Òu lµ
tËp ®ãng.

1.6.7 §Þnh lý. NÕu A lµ tËp compact trong X chÝnh qui th× víi mçi tËp
më G chøa A, lu«n tån t¹i tËp më U sao cho A ⊆ U ⊆ c(U ) ⊆ G.

1.6.8 §Þnh lý. Cho hai kh«ng gian X, Y vµ mét ¸nh x¹ liªn tôc f tõ X
vµo Y. NÕu K lµ compact trong X th× f(K) lµ compact trong Y.

1.6.9 §Þnh nghÜa. Kh«ng gian t«p« X lµ kh«ng gian compact ®Þa ph−¬ng
nÕu mçi x ∈ X ®Òu tån t¹i mét l©n cËn ®ãng vµ compact.

1.6.10 nhËn xÐt. NÕu X lµ kh«ng gian compact th× X lµ kh«ng gian
compact ®Þa ph−¬ng.

10
§2. §Þnh nghÜa vµ c¸c tÝnh chÊt cña tËp g-®ãng
2.1 §Þnh nghÜa tËp g-®ãng

2.1.1 §Þnh nghÜa ([3]). Cho X lµ kh«ng gian t«p«. Mét tËp con A cña
kh«ng gian X gäi lµ tËp ®ãng suy réng (tËp g-®ãng) nÕu víi mçi tËp më
O cña X mµ A ⊆ O th× c(A) ⊆ O.

2.1.2 NhËn xÐt. Mçi tËp ®ãng cña kh«ng gian t«p« lµ tËp g-®ãng.

2.2 c¸c tÝnh chÊt c¬ b¶n

2.2.1 §Þnh lý ([3]). Cho X lµ kh«ng gian t«p« vµ A ⊆ X. Khi ®ã, tËp A
lµ g-®ãng nÕu c(A) − A lµ kh«ng chøa tËp ®ãng kh¸c rçng.

Chøng minh. §iÒu kiÖn cÇn. Cho F lµ tËp ®ãng trong X vµ F ⊆


c(A) − A, ta cÇn chøng minh F = ∅. ThËt vËy, v× F ®ãng nªn CF më.
Theo gi¶ thiÕt, do A lµ g-®ãng nªn nÕu A ⊆ CF th× c(A) ⊆ CF . Tõ ®ã suy
ra F ⊆ Cc(A) (1). MÆt kh¸c, v× F ⊆ c(A) − A nªn F ⊆ c(A) (2). Tõ (1)
vµ (2) suy ra F ⊆ c(A) ∩ Cc(A) = ∅. NghÜa lµ F = ∅.
§iÒu kiÖn ®ñ. Gi¶ sö A ⊆ O víi O lµ tËp më trong X vµ c(A) − A
kh«ng chøa tËp ®ãng kh¸c rçng, ta ph¶i chøng minh c(A) ⊆ O. ThËt vËy,
gi¶ sö c(A) * O. Khi ®ã, c(A) ∩ CO ⊆ c(A) − A vµ c(A) ∩ CO lµ tËp ®ãng
kh¸c rçng. §iÒu nµy m©u thuÉn víi gi¶ thiÕt lµ c(A) − A kh«ng chøa tËp
®ãng kh¸c rçng. Suy ra c(A) ⊆ O. VËy, A lµ g-®ãng.

2.2.2 HÖ qu¶ ([3]). Cho X lµ kh«ng gian t«p« vµ A lµ g-®ãng trong X.


Khi ®ã, A lµ tËp ®ãng nÕu vµ chØ nÕu c(A) - A lµ tËp ®ãng.
Chøng minh. §iÒu kiÖn cÇn. Víi A lµ tËp ®ãng, khi ®ã v× c(A) = A
suy ra c(A) − A = ∅ - ®ãng.

11
§iÒu kiÖn ®ñ. Víi c(A) − A lµ tËp ®ãng. Khi ®ã, v× A lµ g-®ãng vµ
c(A) − A ⊆ c(A) − A nªn theo ®Þnh lÝ 1.2.3, c(A) − A = ∅ hay c(A) = A,
suy ra A lµ tËp ®ãng.

2.2.3 HÖ qu¶. TËp con A cña kh«ng gian t«p« X lµ tËp g-®ãng nÕu vµ
chØ nÕu A = F − N , trong ®ã F lµ tËp ®ãng vµ N kh«ng chøa tËp ®ãng
kh¸c rçng nµo.
Chøng minh. §iÒu kiÖn cÇn. Gi¶ sö A lµ tËp g-®ãng trong kh«ng gian
t«p« X, khi ®ã theo ®Þnh lÝ 1.2.3 th× c(A) − A kh«ng chøa tËp ®ãng kh¸c
rçng nµo. §Æt F = c(A), N = c(A) − A. Ta cã A = F − N , trong ®ã F
lµ tËp ®ãng vµ N kh«ng chøa tËp ®ãng kh¸c rçng nµo c¶.
§iÒu kiÖn ®ñ. Gi¶ sö A = F − N trong ®ã F lµ tËp ®ãng vµ N kh«ng
chøa tËp ®ãng kh¸c rçng nµo. Khi ®ã, víi O lµ tËp më trong X sao cho
A ⊆ O, ta cã (F − N ) ∩ (X − O) = ∅. Suy ra F ∩ (X − N ) ∩ (X − O) = ∅.
§iÒu nµy kÐo theo F ∩(X −O) ⊆ N . MÆt kh¸c, v× (X −O)∩F lµ tËp ®ãng
vµ N kh«ng chøa tËp ®ãng kh¸c rçng nµo nªn suy ra (X − O) ∩ F = ∅. V×
thÕ c(A) ⊆ F ⊆ O. VËy, A lµ g-®ãng.

2.2.4 HÖ qu¶. Mçi g-®ãng trong T1 -kh«ng gian lµ tËp ®ãng.


Chøng minh. Víi A lµ tËp g-®ãng trong T1 -kh«ng gian X, ta cÇn chøng
minh A lµ tËp ®ãng. ThËt vËy, gi¶ sö ng−îc l¹i A kh«ng lµ tËp ®ãng, nghÜa
lµ c(A) − A 6= ∅. Khi ®ã, tån t¹i x ∈ X sao cho {x} ⊆ c(A) − A. V×
tËp mét ®iÓm trong T1 -kh«ng gian lµ tËp ®ãng nªn c(A) − A chøa tËp ®ãng
kh¸c rçng. §iÒu nµy m©u thuÉn víi ®Þnh lý1.2.3. VËy, A lµ tËp ®ãng.

2.2.5 §Þnh lý ([3]). Cho X lµ kh«ng gian t«p«, A vµ B lµ c¸c g-®ãng


trong X. Khi ®ã, A ∪ B lµ g-®ãng.

12
Chøng minh. Gi¶ sö A ∪ B ⊆ O víi O lµ tËp më trong X, ta cÇn chøng
minh c(A ∪ B) ⊆ O. ThËt vËy, v× A vµ B lµ g-®ãng trong X mµ A ⊆ O
vµ B ⊆ O (do A ∪ B ⊆ O) ta ®−îc c(A) ⊆ O vµ c(B) ⊆ O. Suy ra
c(A) ∪ c(B) = c(A ∪ B) ⊆ O. VËy, A ∪ B lµ g-®ãng.

2.2.6 VÝ dô. Giao cña hai g-®ãng th−êng kh«ng lµ g-®ãng. ThËt vËy, cho
X = {a, b, c} vµ τ = {∅, {a}, X}. NÕu A = {a, b} vµ B = {a, c} khi ®ã
A, B lµ c¸c g-®ãng nh−ng A ∩ B kh«ng lµ g-®ãng. D−íi ®©y lµ phÇn chøng
minh cho c¸c kÕt qu¶ võa nªu.
A{a, b} lµ g-®ãng. ThËt vËy, chän tËp O = X- më mµ A ⊆ X, khi ®ã
c(A) ⊆ c(X) = X suy ra A lµ g-®ãng. T−¬ng tù B={a, c} lµ g-®ãng. B©y
giê, xÐt A ∩ B = {a}. Chän O = {a}-më, ta cã {a} ⊆ {a} = O. Khi ®ã,
c(A ∩ B) = c({a}) * {a}. VËy, A ∩ B kh«ng lµ g-®ãng.
VËy, A, B lµ c¸c g-®ãng nh−ng A ∩ B kh«ng lµ g-®ãng.

2.2.7 §Þnh lý. Cho X lµ kh«ng gian t«p« vµ A ∈ X. Khi ®ã, A lµ tËp
g-®ãng nÕu vµ chØ nÕu víi mçi x ⊆ c(A) th× c({x}) ∩ A 6= ∅.
Chøng minh. §iÒu kiÖn cÇn. Gi¶ sö A lµ tËp g-®ãng vµ x ∈ c(A) nh−ng
c({x}) ∩ A = ∅. Khi ®ã, A ⊆ X − c({x}). V× ({x}) lµ tËp ®ãng nªn
X − c({x}) lµ tËp më. Do A lµ g-®ãng nªn c(A) ⊆ X − c({x}). Suy
ra c({x}) ∩ c(A) = ∅. Do ®ã {x} ∩ c(A) = ∅. §iÒu nµy m©u thuÉn víi
x ∈ c(A). VËy víi mçi x ∈ c(A), c({x}) ∩ c(A) 6= ∅.
§iÒu kiÖn ®ñ. Víi mçi x ∈ c(A), c({x}) ∩ A 6= ∅. Ta cÇn chøng minh A
lµ g-®ãng. ThËt vËy, gi¶ sö F ⊆ c(A) − A víi F lµ tËp ®ãng kh¸c rçng. Khi
®ã, tån t¹i ®iÓm x ∈ F ⊆ c(A) − A. Tõ ®ã ta cã c({x}) ⊆ F ⊆ c(A) − A.
Suy ra ∅ 6= c({x}) ∩ A ⊆ F ∩ A ⊆ (c(A) − A) ∩ A = ∅. V« lý. Chøng tá
c(A) − A kh«ng chøa tËp ®ãng kh¸c rçng nµo c¶, theo ®Þnh lý 1.2.3, A lµ
g-®ãng.

13
2.2.8 §Þnh lý ([3]). Gi¶ sö B ⊆ A ⊆ X, B lµ g-®ãng trong A, A lµ g-®ãng
trong X. Khi ®ã, B lµ g-®ãng trong X.
Chøng minh. Gi¶ sö B lµ g-®ãng trong A, A lµ g-®ãng trong X, ta
cÇn chøng minh B lµ g-®ãng trong X, nghÜa lµ cÇn chøng minh c(B) ⊆ O
víi O lµ tËp më trong X vµ B ⊆ O. Khi ®ã, v× B ⊆ A nªn B ⊆ A ∩ O
- më trong A, vµ v× B lµ g-®ãng trong A nªn c(B) ⊆ A ∩ O, suy ra
A ∩ c(B) ⊆ A ∩ O vµ A ⊆ O ∪ Cc(B). MÆt kh¸c, do A lµ g-®ãng trong X
nªn ta cã c(A) ⊆ O ∪ Cc(B). V× c(B) ⊆ c(A) ⊆ O ∪ Cc(B) nªn c(B) ⊆ O.
VËy, B lµ g-®ãng trong X.

2.2.9 HÖ qu¶. Cho X lµ kh«ng gian t«p« vµ A lµ mét tËp g-®ãng trong
X vµ F lµ tËp ®ãng. Khi ®ã, A∩F lµ g-®ãng.
Chøng minh. V× F ®ãng nªn A ∩ F ®ãng trong A. Víi mäi O më mµ
A ∩ F ⊆ O, ta cã c(A ∩ F ) ⊆ O (A ∩ F ®ãng), suy ra A ∩ F lµ g-®ãng
trong A. Ta cã A ∩ F ⊆ A ⊆ X vµ A ∩ F lµ g-®ãng trong A, A lµ g-®ãng
trong X nªn theo ®Þnh lÝ 1.2.10, A ∩ F lµ g-®ãng trong X.

2.2.10 §Þnh lý ([3]). NÕu A lµ g-®ãng vµ A ⊆ B ⊆ c(A) th× B lµ g-®ãng.


Chøng minh. Do B ⊆ c(A) nªn c(B) ⊆ c(c(A)) = c(A) c(B) ⊆ c(A).
Tõ A ⊆ B ⊆ c(A), ta cã A ⊆ B ⊆ c(B) ⊆ c(A), suy ra c(B) − A ⊆
c(A) − A, dÉn ®Õn c(B) − B ⊆ c(A) − A. V¶ l¹i, A lµ g-®ãng nªn c(A) − A
kh«ng chøa tËp ®ãng kh¸c rçng, do ®ã c(B) − B còng kh«ng chøa tËp ®ãng
kh¸c rçng, theo ®Þnh lý 1.2.3, B lµ g-®ãng.

2.2.11 §Þnh lý ([3]). Cho A ⊆ Y ⊆ X vµ gi¶ sö r»ng A lµ g-®ãng trong


X. Khi ®ã, A lµ g-®ãng trong Y.
Chøng minh. Gi¶ sö A ⊆ Y ∩O víi O më trong X. Khi ®ã, A ⊆ O, dÉn
®Õn c(A) ⊆ O (A lµ g-®ãng trong X). §iÒu nµy kÐo theo Y ∩c(A) ⊆ Y ∩O.

14
Do A ⊆ Y suy ra A ∩ Y ⊆ c(A) ∩ Y = c(A) ⊆ Y ∩ O ⊆ Y . Suy ra
c(A) ⊆ Y ∩ O ⊆ Y . VËy, A lµ g-®ãng trong Y .

2.2.12 §Þnh lý. Cho X lµ kh«ng gian t«p« vµ A ⊆ X. Khi ®ã, tËp dÉn
xuÊt Ad cña A lµ tËp g-®ãng.
Chøng minh. Tr−íc hÕt chøng minh kh¼ng ®Þnh sau : NÕu Ad ⊆ O víi
O lµ tËp më nµo ®ã th× Add ⊆ O, trong ®ã Add lµ tËp dÉn xuÊt cña tËp hîp
Ad . ThËt vËy, gi¶ sö cã x ∈ Add nh−ng x 6∈ O, khi ®ã x 6∈ Ad . Suy ra
tån t¹i l©n cËn U cña x sao cho U ∩ (A − {x}) = ∅. §iÒu nµy kÐo theo
(U ∩A)−(U ∩{x}) = ∅, hay (U ∩A)−{x} = ∅. Tõ ®ã ta cã U ∩A ⊆ {x}.
L¹i v× x ∈ Add nªn ta cã U ∩(Ad −{x}) 6= ∅. Suy ra (U ∩Ad )−{x} =
6 ∅ nªn
tån t¹i y ∈ X sao cho y ∈ U ∩Ad ∩(X −{x}) ⊆ U ∩O. V× y ∈ Ad vµ Y ∩O
lµ l©n cËn cña y nªn ∅ = A ∩ U ∩ O ∩ (X − {y}) ⊆ A ∩ U ⊆ {x}. Do vËy
A∩U ∩O∩(X−{y}) = {x}. §iÒu nµy m©u thuÉn víi x 6∈ O. VËy Add ⊆ O.
Tõ kh¼ng ®Þnh trªn vµ theo ®Þnh lý 1.1.8, ta cã c(A)d = Ad ∪ Add ⊆ O.
VËy Ad lµ tËp g-®ãng.

2.2.13 §Þnh lý. Trong kh«ng gian t«p« (X, τ ), τ = τF (c¸c tËp ®ãng) nÕu
vµ chØ nÕu mäi tËp con cña X lµ g-®ãng.
Chøng minh. §iÒu kiÖn cÇn. Víi τ = τF vµ A ⊆ X. Ta cÇn chøng
minh A lµ g-®ãng. ThËt vËy, gi¶ sö A ⊆ O ∈ τ , suy ra c(A) ⊆ c(O). V×
τ = τF nªn O ∈ τF , suy ra O lµ tËp ®ãng, do ®ã c(O) = O nªn c(A) ⊆ O.
VËy, A lµ g-®ãng.
§iÒu kiÖn ®ñ. Gi¶ sö O lµ tËp g-®ãng bÊt kú trong X, O ∈ τ . Khi ®ã,
v× O ⊆ O vµ O lµ g-®ãng, nªn c(O) ⊆ O. Nh−ng O ⊆ c(O) nªn c(O) = O
hay O ®ãng, do ®ã O ∈ τF , suy ra τ ⊆ τF . Ng−îc l¹i, nÕu lÊy F ∈ τF .
Khi ®ã, CF ∈ τ ⊆ τF suy ra CF ∈ τF , dÉn ®Õn CF ®ãng, do ®ã F më suy
ra F ∈ τ nªn τF ⊆ τ . VËy, τ = τF .

15
§3. c¸c tÝnh chÊt cña tËp g-®ãng trong kh«ng gian

t«p«

3.1 tËp g-®ãng trong kh«ng gian compact, lindelof

3.1.1 §Þnh lý ([3]). Cho (X, τ ) lµ kh«ng gian t«p« compact vµ gi¶ sö A
lµ g-®ãng trong X. Khi ®ã, A compact.
Chøng minh. Gi¶ sö A lµ g-®ãng trong X, ta chøng minh A lµ tËp
compact.
Gi¶ sö Φ lµ phñ më cña A. Khi ®ã, A ⊆ ∪Φi (i∈ K). V× A lµ ®ãng trong
S
X nªn c(A) ⊆ Φi (i ∈ K). V× c(A) lµ tËp ®ãng trong kh«ng gian compact
nªn c(A) lµ tËp compact, do ®ã tõ phñ më Φ cña c(A) lÊy ra ®−îc phñ con
h÷u h¹n : c(A) ⊆ O1 ∪ O2 ... ∪On víi Oi ∈ Φ mµ A ⊆ c(A) ⊆ O1 ∪ O2 ...
∪ On víi Oi ∈ Φ, suy ra A ⊆ ∪ Oi . VËy, A lµ tËp compact.

3.1.2 §Þnh lý. Cho (X, τ ) lµ kh«ng gian lindelof (paracompact hoÆc com-
pact ®Õm ®−îc) vµ gi¶ sö A lµ g-®ãng cña X. Khi ®ã, A lµ lindelof (para-
compact hoÆc compact ®Õm ®−îc).

3.2 tËp g-®ãng trong kh«ng gian chuÈn t¾c

3.2.1 §Þnh lý ([3]). Cho (X, τ ) lµ kh«ng gian chuÈn t¾c vµ gi¶ sö Y lµ
g-®ãng cña X. Khi ®ã, (Y , Y ∩ τ ) lµ chuÈn t¾c.
Chøng minh. Cho E vµ F ®ãng trong X vµ E ∩ F = ∅. Gi¶ sö
(Y ∩ E) ∩ (Y ∩ F ) = ∅. Khi ®ã, Y ⊆ (E ∩ E) ∈ τ . MÆt kh¸c, Y lµ g-®ãng
trong X nªn c(Y ) ⊆ c(E ∩ F ). Do ®ã, (c(Y ) ∩ E) ∩ (c(Y ) ∩ F ) = ∅. Tõ
(X, τ ) lµ kh«ng gian chuÈn t¾c vµ c(Y ) ∩ E, c(Y ) ∩ F lµ c¸c tËp ®ãng, tån
t¹i c¸c tËp më O1 , O2 rêi nhau tháa m·n c(Y ) ∩ E ⊆ O1 vµ c(Y ) ∩ F ⊆ O2 .

16
KÐo theo, Y ∩ c(Y ) ∩ E ⊆ O1 ∩ Y vµ Y ∩ c(Y ) ∩ F ⊆ O2 ∩ Y . Suy ra
Y ∩ E ⊆ O1 ∩ Y vµ Y ∩ F ⊆ O2 ∩ Y . VËy, (Y, Y ∩ τ ) lµ kh«ng gian chuÈn
t¾c.

3.2.2 §Þnh lý ([3]). (X,τ ) lµ kh«ng gian chuÈn t¾c vµ F∩A = ∅ trong
®ã F ®ãng vµ A lµ g-®ãng. KhÝ ®ã, tån t¹i hai tËp më O1 , O2 sao cho
O1 ∩ O2 = ∅ trong ®ã F⊆ O1 vµ A⊆ O2 .
Chøng minh. Tõ A ∩ F = ∅ suy ra A ⊆ CF ∈ τ (1). MÆt kh¸c, v× F
®ãng nªn CF më. Khi ®ã, do A lµ g-®ãng nªn víi A ⊆ CF (theo(1)) th×
c(A) ⊆ CF . Suy ra c(A) ∩ F = ∅. Nh− vËy trong kh«ng gian chuÈn t¾c
(X, τ ) c(A) ®ãng, ta cã F ®ãng vµ c(A) ∩ F = ∅ nªn theo ®Þnh lý ......tån
t¹i hai tËp më O1 vµ O2 sao cho O1 ∩ O2 = ∅ víi O1 ⊇ F vµ O2 ⊇ c(A).

3.2.3 VÝ dô. C¸c tËp g-®ãng rêi nhau th−êng kh«ng tån t¹i c¸c tËp më tháa
m·n ®iÒu kiÖn ®Þnh lý trªn, ch¼ng h¹n : X={a, b, c} vµ τ = {∅, {a}, X}.
Khi ®ã, {b}, {c} lµ c¸c g-®ãng nh−ng kh«ng tån t¹i c¸c tËp më rêi nhau
chøa {b} vµ {c}.
ThËt vËy, víi mäi tËp më O = X sao cho {b} ⊆ X = c(X), suy ra
c({b}) ⊆ X nªn {b} lµ g-®ãng. T−¬ng tù, ta còng cã {c} lµ g-®ãng. Khi
®ã X ⊇ {a} vµ X ⊇ {b} nh−ng X ∩ X 6= ∅.

3.3 tËp g-®ãng trong kh«ng gian ®Òu vµ kh«ng gian

chÝnh quy

3.3.1 §Þnh lý ([3]). NÕu (X, U) lµ kh«ng gian ®Òu ®Çy ®ñ vµ nÕu A lµ
g-®ãng trong X. Khi ®ã, (A, A × A ∩ U) lµ ®Òu ®Çy ®ñ.
Chøng minh. Cho S lµ A × A ∩ U l−íi cauchy trong A. Khi ®ã, S
lµ U l−íi cauchy trong X, nghÜa lµ tån t¹i x trong X sao cho lim S = x

17
trong τ (u). B©y giê ta, sÏ chøng minh A ∩ c(x) 6= ∅. ThËt vËy, gi¶ sö
.
A ∩ c(x) = ∅ khi ®ã A ⊆ Cc(x) vµ x ∈ c(A) ⊆ Cc(x) (do A lµ ®ãng), do ®ã
x 6∈ c(x). V« lý. Nªn y ∈ c(x) ∩ A. VËy tån t¹i y ∈ A sao cho limS = y
trong A ∩ τ (u). VËy (A, A ∩ A × A ∩ u) lµ kh«ng gian ®Òu ®Çy ®ñ.

3.3.2 §Þnh lý ([3]). NÕu (X, τ ) lµ kh«ng gian chÝnh quy vµ nÕu A lµ tËp
compact, khi ®ã A lµ g- ®ãng.
Chøng minh. Gi¶ sö A ⊆ O ∈ τ . Khi ®ã, tån t¹i O∗ ∈ τ sao cho
A ⊆ O∗ ⊆ c(O∗ ) ⊆ O suy ra c(A) ⊆ O∗ ⊆ c(O∗ ) ⊆ O vµ do ®ã c(A) ⊆ O.
VËy, A lµ g-®ãng.

3.3.3 §Þnh lý. NÕu (X, τ ) lµ kh«ng gian chÝnh quy vµ compact ®i¹ ph−¬ng,
nÕu A lµ g-®ãng trong X th× A lµ compact ®Þa ph−¬ng trong kh«ng gian t«p«.
Chøng minh. LÊy x ∈ A. Khi ®ã, x ∈ N ⊆ X víi N lµ l©n cËn
compact cña x. Tõ (X, τ ) lµ kh«ng gian chÝnh quy, tån t¹i O ∈ τ sao
cho x ∈ O ⊆ c(O) ⊆ N ⊆ X (1). Suy ra c(O) lµ l©n cËn cña x, dÉn
®Õn A ∩ c(O) lµ l©n cËn cña x trong A. Mµ A lµ g-®ãng vµ c(O) lµ tËp
®ãng trong X nªn theo hÖ qu¶ 1.2.11, th× A ∩ c(O) lµ g-®ãng trong X. MÆt
kh¸c, tõ (1) ta cã A ∩ c(O) ⊆ c(O) ⊆ N ⊆ X. Theo ®Þnh lÝ 1.2.13, suy
ra A ∩ c(O) lµ g-®ãng trong N . Do (X, τ ) lµ compact ®Þa ph−¬ng nªn
theo ®Þnh lÝ 1.3.2, A ∩ c(O) lµ compact ®Þa ph−¬ng. VËy, A lµ compact ®ia
ph−¬ng.

18
ch−¬ng 2

tËp më suy réng vµ T 21 -kh«ng gian

§1. tËp g-më


4.1 §Þnh nghÜa

4.1.1 §Þnh nghÜa. Cho kh«ng gian t«p« X, A ⊆ X. A ®−îc gäi lµ


tËp më suy réng (tËp g-më) nÕu CA lµ tËp ®ãng suy réng (tËp g-®ãng).

4.1.2 VÝ dô. Cho X = {a, b, c} vµ gi¶ sö τ = {∅, {a}, X}. NÕu A =


{a, c}. Khi ®ã, A lµ g-më trong X. V× CA = {b} lµ g-®ãng trong X. VËy,
A lµ g-më trong X.

4.2 C¸c tÝnh chÊt cña tËp g-më

4.2.1 §Þnh lý ([3]). A lµ g-më nÕu vµ chØ nÕu F ⊆ intA, trong ®ã F lµ


tËp ®ãng vµ F ⊆ A.
Chøng minh. §iÒu kiÖn cÇn. Gi¶ sö A lµ g-më vµ F ⊆ A, trong ®ã F
lµ tËp ®ãng. Ta cÇn chøng minh F ⊆ intA. ThËt vËy, tõ F ⊆ A suy ra
CA ⊆ CF , do F ®ãng nªn CF më, mÆt kh¸c v× A lµ g-më nªn CA lµ g-®ãng
suy ra c(CA) ⊆ CF kÐo theo CintA ⊆ c(CA) ⊆ CF dÉn ®Õn F ⊆ intA.
§iÒu kiÖn ®ñ. Ch−a lµm ®−îc

4.2.2 §Þnh lý ([3]). NÕu A vµ B lµ c¸c g-më vµ A∩ B=∅. Khi ®ã, A∪B
lµ g-më.
Chøng minh. Cho F lµ tËp con ®ãng cña A ∪ B. Khi ®ã, F ⊆ A hoÆc
F ⊆ B. NÕu F ⊆ A suy ra F ∩ c(A) ⊆ A. H¬n n÷a, F ∩ c(A) ®ãng,

19
do ®ã theo ®Þnh lý 2.1.2, F ∩ c(A) ⊆ intA. NÕu F ⊆ B t−¬ng tù ta ®−îc
F ∩ c(B) ⊆ intB.
MÆt kh¸c, v× F ⊆ AcupB nªn ta cã : F = F ∩(A∪B) = (F ∩A)∪(F ∩B) ⊆
F ∩c(A)∪(F ∩c(B)) ⊆ intA∪intB ⊆ int(A∪B). Do ®ã F ⊆ int(A∪B),
theo ®Þnh lý 2.1.2, ta cã A ∪ B lµ g-më.
Chó ý. Hîp hai g-më bÊt kú th−êng kh«ng lµ g-më.

4.2.3 VÝ dô. Cho X = {a; b; c} vµ T = {∅; {a}; X}. NÕu A = {a; b} vµ


B = {b; c} khi ®ã A vµ B lµ c¸c g-më nh−ng A ∪ B kh«ng lµ g-më. ThËt
vËy, ta cã A ∪ B = {a, b, c} = X, khi ®ã CX = ∅ ∈ τ , suy ra CX kh«ng
lµ g-®ãng. VËy A ∪ B kh«ng lµ g-më.

4.2.4 HÖ qu¶. Cho A vµ B lµ c¸c g-®ãng vµ gi¶ sö CA, CB lµ c¸c phÇn


bï rêi nhau cña A vµ B. Khi ®ã, A∩ B lµ g-®ãng.
Chøng minh. V× A lµ g-®ãng nªn CA lµ g-më. V× B lµ g-®ãng nªn CB
lµ g-më. Mµ CA ∩ CB = ∅ theo ®Þnh lý 2.1.3, ta cã CA ∪ CB lµ g-më. MÆt
kh¸c, CA ∪ CB = C(A ∩ B) nªn C(A ∩ B) lµ g-më, theo ®Þnh nghÜa 2.1.1,
A ∩ B lµ g-®ãng.

4.2.5 §Þnh lý. A lµ g-më trong (X, τ ), nÕu vµ chØ nÕu nÕu O = X trong
®ã O lµ tËp më vµ intA ∪ CA ⊆ O.
Chøng minh. §iÒu kiÖn cÇn. Gi¶ sö O lµ g-më trong X, O ⊇ A vµ
intA ∪ CA ⊆ O. Khi ®ã, v× intA ∪ CA ⊆ O nªn CA ⊆ O dÉn ®Õn CO ⊆ A
(1). MÆt kh¸c, v× A ⊆ O nªn CO ⊆ CA ⊆ c(CA) (2). Tõ (1) vµ (2) ta cã
CO ⊆ c(CA) ∩ A = c(CA) − CA. Tõ CO lµ tËp ®ãng vµ CA lµ g-®ãng theo
®Þnh lý 1.2.3, CO = ∅ hay X = O.
§iÒu kiÖn ®ñ. Gi¶ sö F ®ãng vµ F ⊆ A. Theo ®Þnh lý 2.1.2, ®Ó chøng
minh A lµ g-më ta chØ cÇn chøng minh F ⊆ intA. ThËt vËy, tõ F ⊆ A suy

20
ra CA ⊆ CF , khi ®ã intA ∪ CA ⊆ CF ∪ intA , suy ra CF ∪ intA = X dÉn
®Õn F ⊆ intA.

4.2.6 §Þnh lý. NÕu A⊆B ⊆X, trong ®ã A lµ g-më cña B, B lµ g-më cña
X. Khi ®ã A lµ g-më cña X.
Chøng minh. Gi¶ sö F lµ tËp ®ãng vµ F ⊆ A. Ta cÇn chøng minh
F ⊆ intA, do A g-më trong B nªn F ⊆ intB A. V× vËy theo ®Þnh nghÜa vÒ
phÇn trong A tån t¹i tËp më O sao cho F ⊆ O ⊆ A, suy ra F ⊆ O ∩B ⊆ A.
V× B lµ g-më trong X nªn F ⊆ O∗ ⊆ B víi mäi tËp më O∗ trong X, vËy
F ⊆ O∗ ∩ O ⊆ B ∩ O ⊆ A. Do ®ã tån t¹i tËp më O ∩ O∗ tháa m·n
F ⊆ O∗ ∩ O ⊆ A do ®ã F ⊆ intA. Theo ®Þnh lý 2.1.2, A lµ g-më trong
X.
§Þnh lý 1.2.13 kh«ng ®óng víi tËp g-më.

4.2.7 VÝ dô. Cho X = {a, b, c} vµ gi¶ sö τ = {∅, {a}, X}. NÕu A = {b}
vµ Y = {a, b}. Khi ®ã, A lµ g-më trong X nh−ng kh«ng lµ g-më trong Y .
ThËt vËy, ta cã A ⊆ Y ⊆ X, CA = {a, c} lµ g-®ãng trong X nh−ng
kh«ng lµ g-®ãng trong Y nªn A kh«ng lµ g-më trong Y .
§Þnh lý 1.2.12 còng kh«ng ®óng víi tËp g-më.

4.2.8 §Þnh lý. NÕu intA⊆B⊆A vµ A lµ g-më, khi ®ã B lµ g-më.


Chøng minh. Tõ B ⊆ A suy ra CA ⊆ CB(1). V× intA ⊆ B nªn
CB ⊆ CintA (2). Mµ CintA ⊆ c(CA) (3). Tõ (1), (2) vµ (3) ta ®−îc
CA ⊆ CB ⊆ c(CA) (4). MÆt kh¸c, v× A lµ g-më nªn CA lµ g-®ãng (5). Tõ
(4) vµ (5), theo ®Þnh lý 1.2.12, CB lµ g-®ãng. VËy, B lµ g-më

4.2.9 §Þnh lý. A lµ g-®ãng nÕu vµ chØ nÕu vµ chØ nÕu c(A) − A lµ g-më.

21
Chøng minh. §iÒu kiÖn cÇn. Gi¶ sö A lµ g-®ãng, F lµ tËp ®ãng vµ F ⊆
c(A) − A. Khi ®ã, theo ®Þnh lý 1.2.3, F = ∅ vµ do ®ã F ⊆ int(c(A) − A)
theo ®Þnh lý 2.1.2, c(A) − A lµ g-më.
§iÒu kiÖn ®ñ. Gi¶ sö A ⊆ O trong ®ã O lµ tËp më, suy ra CO ⊆ CA nªn
c(A)∩CO ⊆ c(A)∩CA = c(A)−A vµ tõ c(A)∩CO lµ tËp ®ãng vµ c(A)−A
lµ g-më, suy ra c(A) ∩ CO ⊆ int(c(A) − A) = ∅ do ®ã c(A) ∩ CO = ∅ hay
c(A) ⊆ O. Do ®ã A lµ g-®ãng.

22
§2. T 1 -kh«ng gian
2
5.1 §Þnh nghÜa

5.1.1 §Þnh nghÜa. Kh«ng gian t«p« (X, τ ) ®−îc gäi lµ T 12 -kh«ng gian nÕu
mçi tËp g-®ãng cña X lµ tËp ®ãng.

5.1.2 VÝ dô . Cho X = {a, b, c} vµ gi¶ sö r»ng τ = {∅, {a}, {b, c}, X}.
Khi ®ã, (X, τ ) lµ T 21 -kh«ng gian.

5.2 c¸c tÝnh chÊt

5.2.1 §Þnh lý. Mäi T 12 -kh«ng gian ®Òu lµ T0 -kh«ng gian.


Chøng minh. Gi¶ sö (X, τ ) kh«ng lµ T0 -kh«ng gian, ta chøng minh
(X, τ ) còng kh«ng lµ T 12 -kh«ng gian, nghÜa lµ tån t¹i tËp g-®ãng A sao cho
A kh«ng lµ tËp ®ãng.
Do (X, τ ) kh«ng lµ T0 -kh«ng gian nªn tån t¹i hai ®iÓm x vµ y kh¸c
nhau sao cho c(x) = c(y). §Æt A = c(x) ∩ C{x}. Ta chøng minh A lµ
g-®ãng nh−ng A kh«ng lµ tËp ®ãng.
LÊy x ∈ O ∈ τ , khi ®ã O ∩ A ⊇ {y} =
6 ∅ vµ do ®ã x ∈ c(A) (tÝnh chÊt
bao ®ãng). HiÓn nhiªn x 6∈ A (theo c¸ch ®Æt A nh− trªn) nªn c(A) 6= A vµ
do ®ã A lµ tËp ®ãng.
B©y giê, ta chøng tá A lµ g-®ãng. ThËt vËy, Gi¶ sö A ⊆ O∗ ∈ τ , cÇn
chøng minh c(A) ⊆ O∗ víi O∗ më, nghÜa lµ chøng tá c(x) ⊆ O∗ . V×
c(x) ∩ C{x} = A ⊆ O∗ , do ®ã ta chØ cÇn chøng tá x ∈ O∗ . Gi¶ sö x ∈ CO∗ ,
suy ra c(x) ⊆ CO∗ , khi ®ã y ∈ c(x) ⊆ CO∗ , râ rµng y ∈ A ⊆ O∗ vµ do ®ã
y ∈ O∗ ∩ CO∗ . V« lý, nªn x ∈ O∗ . Do ®ã, A lµ tËp g-®ãng. VËy, (X, τ )
kh«ng lµ T 21 -kh«ng gian.

23
5.2.2 §Þnh lý ([3]). Mäi T1 -kh«ng gian ®Òu lµ T 12 -kh«ng gian
Chøng minh. Gi¶ sö (X, τ ) lµ T1 -kh«ng gian vµ A lµ tËp ®ãng trong X.
Ta chøng minh A lµ g-®ãng. LÊy x ∈ c(A) − A khi ®ã {x} ⊆ c(A) − A.
V× A lµ tËp ®ãng, nªn c(A) = A hay c(A) − A = ∅ suy ra {x} = ∅(1). MÆt
kh¸c, v× (X, τ ) lµ T1 -kh«ng gian nªn {x} ®ãng (2). Tõ (1) vµ (2), theo
®Þnh lý 1.2.3 ta cã A kh«ng lµ g-®ãng.

5.2.3 VÝ dô. Cho X = {a, b} vµ gi¶ sö τ = {∅, {a}, X}. Khi ®ã, (X, τ )
lµ T 21 -kh«ng gian nh−ng kh«ng lµ T1 -kh«ng gian.

5.2.4 HÖ qu¶. TÝnh chÊt cña T 21 -kh«ng gian n»m gi÷a T0 -kh«ng gian vµ
T1 -kh«ng gian.
Chøng minh. i) (X, τ ) lµ T 21 -kh«ng gian suy ra (X, τ ) lµ T0 -kh«ng gian
tõ ®Þnh lý 2.2.3
ii) (X, τ ) lµ T1 -kh«ng gian suy ra (X, τ ) lµ T 12 -kh«ng gian tõ ®Þnh lÝ
2.2.2

5.2.5 §Þnh lý. Kh«ng gian t«p« (X, τ ) lµ T 12 -kh«ng gian nÕu vµ chØ nÕu
víi mçi x ∈ X, hoÆc {x} më hoÆc {x} ®ãng.
Chøng minh. §iÒu kiÖn cÇn. Gi¶ sö X lµ T 12 -kh«ng gian. LÊy x ∈ X.
Gi¶ sö tËp {x} kh«ng lµ tËp ®ãng trong kh«ng gian X, suy ra X − {x}
kh«ng lµ tËp më, do ®ã chØ cã mét tËp më duy nhÊt chøa X − {x} lµ X.
V× hiÓn nhiªn c(X − {x}) ⊆ X, nªn ta cã X − {x} lµ g-®ãng.
MÆt kh¸c, do X lµ T 21 -kh«ng gian nªn theo ®Þnh nghÜa 2.2.1, X − {x} lµ
tËp ®ãng. VËy, {x} lµ tËp më.
§iÒu kiÖn ®ñ. Gi¶ sö A lµ tËp g-®ãng bÊt kú trong kh«ng gian (X, τ ).
Ta cÇn chøng minh A ®ãng. ThËt vËy, víi x ∈ c(A). NÕu {x}) më th×

24
{x} lµ l©n cËn cña x nªn {x} ∩ A 6= ∅. Do ®ã x ∈ A. NÕu {x} ®ãng th×
c({x} = {x} vµ do ®ã

∅=
6 c({x}) ∩ A = {x} ∩ A.

V× nÕu c({x}) ∩ A = ∅ th× {x} ∩ A = ∅, lóc ®ã A ⊆ X − {x} mµ X − {x}


më trong X nªn X − {x} lµ l©n cËn cña A. H¬n n÷a, A lµ g-®ãng. V× vËy,
c(A) ⊆ X − {x}. MÆt kh¸c, x ∈ c(A) nªn x ∈ X − {x}. §iÒu nµy m©u
thuÉn. VËy ∅ =
6 c({x}) ∩ A = {x} ∩ A. Suy ra x ∈ A. Do ®ã c(A) ⊆ A.
V¶ l¹i A ⊆ c(A) thÕ nªn, c(A) = A. VËy A lµ tËp ®ãng, theo ®Þnh nghÜa
2.2.1, X lµ T 12 -kh«ng gian.

5.2.6 HÖ qu¶. X lµ T 21 -kh«ng gian nÕu vµ chØ nÕu mçi tËp con cña X lµ
giao cña tÊt c¶ c¸c tËp më vµ tÊt c¶ c¸c tËp ®ãng chøa nã.
Chøng minh. §iÒu kiÖn cÇn. Gi¶ sö X lµ T 21 -kh«ng gian vµ B lµ tËp
con tuú ý cña X. Khi ®ã, víi mçi x ∈ X − B th× {x} lµ tËp më hoÆc tËp
®ãng (theo ®Þnh lý 2.2.7) nªn suy ra X − {x} lµ tËp ®ãng hoÆc lµ tËp më.
Râ rµng B ⊆ X − {x}, víi x ∈ X − B vµ B = ∩{X − {x} : x 6∈ B}. VËy
B lµ giao cña tÊt c¶ c¸c tËp ®ãng vµ tÊt c¶ c¸c tËp më chøa nã.
§iÒu kiÖn ®ñ. Víi mçi x ∈ X, ta cã X − {x} ⊆ X. Tõ gi¶ thiÕt ®iÒu
kiÖn ®ñ th× X − {x} hoÆc tËp ®ãng hoÆc lµ tËp më, v× thÕ {x} hoÆc lµ tËp
më hoÆc lµ tËp ®ãng, theo ®Þnh nghÜa 2.2.1, th× X lµ T 21 -kh«ng gian.

25
§3. ¶nh cña g-®ãng (më) qua ¸nh x¹ liªn tôc ®ãng
6.1 ¶nh cña g-®ãng qua ¸nh x¹ liªn tôc ®ãng

6.1.1 §Þnh lý ([3]). NÕu A lµ g-®ãng trong X vµ nÕu f : X → Y liªn tôc


vµ ®ãng th× f (A) lµ g-®ãng trong Y.
Chøng minh. Víi f : X → Y liªn tôc, ®ãng, A lµ g-®ãng trong X, ta
cÇn chøng minh f (A) lµ g-®ãng trong Y . Gi¶ sö f (A) ⊆ O' trong ®ã O' lµ
tËp më trong Y , cÇn chøng tá c(f (A)) ⊆ O'. Ta cã A ⊆ f −1 (O0 )-më trong
X (do f liªn tôc vµ ®ãng) vµ v× A lµ g-®ãng trong X nªn c(A) ⊆ f −1 (O0 ),
do ®ã f (c(A)) ⊆ O' vµ f (c(A)) lµ tËp ®ãng, tõ ®©y ta ®−îc c(f (A)) ⊆
c(f (c(A))) = f (c(A)) ⊆ O'. Suy ra c(f (A)) ⊆ O0 . VËy, f (A) lµ g-®ãng.

6.1.2 VÝ dô. Víi ®iÒu kiÖn f ®ãng vµ liªn tôc, tr−êng hîp g-më sÏ kh«ng
0
®óng. Ch¼ng h¹n, X = {a}, Y = {b, c}, τ = {ϕ, X}, τ = {ϕ, {b}, Y }.
Cho f (a) = c, khi ®ã {c} kh«ng lµ g-më.
ThËt vËy, ta cã X − {a} = ∅ lµ g-®ãng nªn {a} lµ g-më trong X. {c}
0
kh«ng lµ g-më v× Y − {c} = {b}. Tõ {b} ⊆ {b} ∈ τ nh−ng c({b} ( {b}
suy ra Y − {c} kh«ng lµ g-®ãng nªn {c} kh«ng lµ g-më.

6.2 nghÞch ¶nh cña g-®ãng (më) qua ¸nh x¹ liªn tôc

®ãng

6.2.1 §Þnh lý. Cho f : X→Y liªn tôc vµ ®ãng. NÕu B lµ g-®ãng (hoÆc
g-më) cña Y th× khi ®ã f−1 [B] lµ g-®ãng (hoÆc g-më) trong X.
Chøng minh. Gi¶ sö B lµ g-®ãng trong Y vµ f −1 [B] ⊆ O víi O lµ tËp
më trong X, ta sÏ chøng tá f −1 [B] lµ g-®ãng trong X hay c(f −1 [B]) ⊆ O
hoÆc c(f −1 [B]) ∩ CO = ∅. ThËt vËy, ta cã c(f −1 [B]) ∩ CO ⊆ c(B) − B.

26
Mµ B lµ g-®ãng trong Y nªn theo ®Þnh lý 1.2.3, c(f −1 [B]) ∩ CO = ∅ do ®ã
f −1 [B] ∩ CO = ∅.
T−¬ng tù ta còng chøng minh ®−îc f −1 [B] lµ g-më trong X.

6.2.2 VÝ dô. Qua ¸nh x¹ liªn tôc më, ¶nh vµ nghÞch ¶nh cña g-më (g-
®ãng) kh«ng lµ g-më (g-®ãng). Ch¼ng han :

6.3 c¸c tÝnh chÊt kh¸c

6.3.1 §Þnh lý. NÕu (X, τ ) = ×{(Xα , τα } vµ nÕu Aα lµ g-®ãng trong Xα


víi mäi α ∈ ∆. Khi ®ã ×[Aα : α ∈ ∆] lµ g-®ãng trong X.
Chøng minh. Cho Q = c(×[Aα : α ∈ ∆]) − ×[Aα : α ∈ ∆], theo
®Þnh lý 2.2.3, cÇn chøng tá Q kh«ng chøa tËp ®ãng kh¸c rçng nµo. ThËt
vËy, gi¶ sö tån t¹i tËp ®ãng ∅ =
6 c(x) ⊆ Q víi mäi x ∈ X trong ®ã x cã
d¹ng x = ×[xα : α ∈ ∆]. Suy ra cα (xα ) ⊆ cα (Aα ) víi mäi α ∈ ∆ (do
c(x) ⊆ Q = c(×[Aα ) : α ∈ ∆] − ×[Aα : α ∈ ∆. V× Aα lµ g-®ãng trong Xα
nªn cα (Aα ) − Aα kh«ng chøa tËp ®ãng kh¸c rçng.
Ta cã cα (xα ) 6= ∅ vµ ®ãng, suy ra cα (xα ) 6∈ cα (Aα ) − Aα . VËy, cα (xα ) ∈
Aα nªn cα (xα ) ∩ Aα 6= ∅. Chän x0 ∈ cα (xα ) ∩ Aα , suy ra x0 ∈ cα (xα )
vµ x0α ∈ Aα trong ®ã x0α cã d¹ng ×[x0α : α ∈ ∆]. Khi ®ã, x0 ∈ c(x0 ) =
×[cα (x0 ) : α ∈ ∆] ⊆ cα (xα ) = c(x) ⊆ Q ⊆ C × [Aα : α ∈ ∆]. Do ®ã,
x0 6∈ Aα : α ∈ ∆ m©u thuÉn víi c¸ch chän x0 nh− trªn (x0α ∈ Aα víi mäi
α). VËy Q kh«ng chøa tËp ®ãng kh¸c rçng nµo.

6.3.2 VÝ dô. Trong ®Þnh lý trªn ta kh«ng thÓ thay g-®ãng b»ng g-më.
Ch¼ng h¹n, cho Xn = {a, b} vµ τn = {∅, {a}, Xn }. NÕu (X, τ )=×[(Xn , τn ) :
n ∈ P ] vµ nÕu An = {a} víi mäi n ∈ P . Khi ®ã, An lµ g-më víi mäi n
nh−ng ×[An : n ∈ P ] kh«ng lµ g-më.

27
6.3.3 §Þnh lý. Gi¶ sö A lµ g-më trong X, B lµ g-më trong Y. Khi ®ã, A×B
lµ g-më trong X×Y .
Chøng minh. Gi¶ sö F ®ãng trong X × Y vµ F ⊆ A × B. Theo ®iÒu
kiÖn ®ñ cña ®Þnh lý 2.1.2, dÓ chøng minh A × B lµ g-më ta cÇn chøng minh
F ⊆ int(A × B), lÊy (x, y) ∈ F ⊆ A × B. Khi ®ã, c(x, y) = c(x) × c(y) ⊆
F ⊆ A × B. do A lµ g-më trong X, B lµ g-më trong Y , nªn c(x) ⊆ intA,
c(y) ⊆ intB. DÉn ®Õn, (x, y) ⊆ c(x) × c(y) ⊆ intA × intB. Do ®ã,
(x, y) ∈ c(x) × c(y) ⊆ intA × intB ⊆ int(A × B) víi mäi (x, y) ∈ F .
VËy, F ⊆ int(A × B).

6.3.4 VÝ dô. TÝch cña hai T 21 -kh«ng gian th−êng kh«ng lµ T 12 -kh«ng
gian, ch¼ng h¹n X = {a, b}, τ = {∅, {a}, X}. NÕu Q = {a, b}, khi ®ã Q
lµ g-më trong X, nh−ng Y kh«ng lµ g-më trong X × X. VËy, dï X lµ T 12
-kh«ng gian X × X kh«ng lµ T 21 -kh«ng gian.

28
§4. kh«ng gian ®èi xøng
7.1 kh«ng gian ®èi xøng

7.1.1 §Þnh nghÜa. TËp A trong kh«ng gian (X, τ ) lµ ®èi xøng nÕu víi mäi
x vµ y trong X ta cã nÕu x ∈ c(y) dÉn ®Õn y ∈ c(x).

7.2 c¸c tÝnh chÊt

7.2.1 §Þnh lý ([3]). TËp A trong kh«ng gian (X, τ ) lµ ®èi xøng nÕu vµ
chØ nÕu {x} lµ g-®ãng víi mäi x ∈X.
Chøng minh. §iÒu kiÖn ®ñ. Víi mäi x ∈ X, {x} lµ tËp g-®ãng, ta cÇn
chøng minh x ∈ c(y) dÉn ®Õn y ∈ c(x).
ThËt vËy, gi¶ sö x ∈ c(y) nh−ng y 6∈ c(x). Khi ®ã, y ⊆ Cc(x) më trong
X vµ do {y} lµ g-®ãng trong X nªn c(y) ⊆ Cc(x) do ®ã x ∈ c(y) ∈ Cc(x).
V« lý. VËy y ∈ c(x).
§iÒu kiÖn cÇn. Víi A lµ tËp ®èi xøng trong kh«ng gian (X, τ ), cÇn
chøng minh {x} lµ g-®ãng víi mäi x ∈ X. ThËt vËy, gi¶ sö {x} ⊆ O ∈ τ
víi O më trong X nh−ng c({x}) * O. Khi ®ã, c(x) ∩ CO 6= ∅. LÊy
y ∈ c(x) ∩ CO, suy ra y ∈ c(x) vµ y ∈ CO. Do A ®èi xøng nªn tõ y ∈ c(x)
nªn suy ra x ∈ c(y), mµ c(y) ∈ c(CO) = CO (do CO ®ãng). V× vËy,
x ∈ c(y) ⊆ CO hay x 6∈ O m©u thuÉn víi x ∈ O. VËy, c({x}) ⊆ O.

7.2.2 HÖ qu¶. T1 -kh«ng gian lµ ®èi xøng.


Chøng minh. Gi¶ sö X lµ T1 -kh«ng gian vµ {x} ⊆ X. Khi ®ã, v× X lµ
T1 -kh«ng gian nªn {x} lµ tËp ®ãng, suy ra {x} ®ãng, do vËy {x} lµ g-®ãng.
Theo ®Þnh lý 2.4.2, A ®èi xøng.

7.2.3 VÝ dô. §èi xøng th× kh«ng suy ra T1 -kh«ng gian, ®ã lµ tr−êng hîp
cña hai ®iÓm rêi nhau trong kh«ng gian ®−îc biÓu diÔn.

29
7.2.4 HÖ qu¶. Mét kh«ng gian (X, τ ) lµ ®èi xøng vµ lµ T0 kh«ng gian
nÕu vµ chØ nÕu (X, τ ) lµ T1 -kh«ng gian.
Chøng minh. §iÒu kiÖn ®ñ. Suy ra trùc tiÕp tõ ®Þnh lý 2.2.6 vµ ®Þnh lý
2.4.3.
§iÒu kiÖn cÇn.
Gi¶ sö (X, τ ) lµ ®èi xøng vµ T0 -kh«ng gian, ta cÇn chøng minh (X, τ )
lµ T1 -kh«ng gian.
ThËt vËy, víi x 6= y. V× X lµ T0 kh«ng gian nªn ta cã x ∈ O ⊆ C{y}(1).
V× X lµ ®èi xøng nªn x 6∈ c(y) suy ra y 6∈ c(x) nªn tån t¹i O∗ ∈ τ sao cho
y ∈ O∗ ⊆ C{y}(2). Tõ (1) vµ (2) suy ra (X, τ ) lµ T1 - kh«ng gian.

7.2.5 §Þnh lý. Cho (X, τ ) lµ kh«ng gian ®èi xøng. Khi ®ã
i) (X, τ ) lµ T0 -kh«ng gian nÕu vµ chØ nÕu (X, τ ) lµ T 12 -kh«ng gian;
ii) (X, τ ) lµ T 21 -kh«ng gian nÕu vµ chØ nÕu (X, τ ) lµ T1 -kh«ng gian.
Chøng minh. i) §iÒu kiÖn cÇn. (X, τ ) lµ ®èi xøng vµ T0 -kh«ng gian nªn
theo hÖ qu¶ 2.4.5 suy ra (X, τ ) lµ T1 -kh«ng gian. Tõ (X, τ ) lµ T1 -kh«ng
gian, theo hÖ qu¶ 2.2.6 ta cã (X, τ ) lµ lµ T 21 -kh«ng gian.
§iÒu kiÖn ®ñ. Do (X, τ ) lµ T 21 -kh«ng gian nªn theo hÖ qu¶ 2.2.6, (X,
τ ) lµ T0 -kh«ng gian.
ii) §iÒu kiÖn cÇn. (X, τ ) lµ T 12 -kh«ng gian nªn suy ra (X, τ ) lµ T0 -
kh«ng gian. MÆt kh¸c ta cã (X, τ ) ®èi xøng nªn theo hÖ qu¶ 2.4.5, (X, τ )
lµ T1 -kh«ng gian.
§iÒu kiÖn ®ñ. Do (X, τ ) lµ T1 -kh«ng gian nªn theo hÖ qu¶ 2.2.6, (X,
τ ) lµ T 21 -kh«ng gian

30
kÕt luËn

31
tµi liÖu tham kh¶o

[1] J. L. Kelley, T«p« ®¹i c−¬ng, Nhµ xuÊt b¶n §¹i häc vµ Trung häc
chuyªn nghiÖp, n¨m 1973.

[2] §Ëu ThÕ CÊp, T«p« ®¹i c−¬ng, Nhµ xuÊt b¶n Gi¸o dôc, n¨m 2005.

[3] N. Levin, Generalized closed sets in topology, Rend. Cirs. Math.


Palermo, 19 (1970), 89 - 96

[4] W. Dunham, T 21 - kh«ng gian, Kyungpook Math. J, 17 (1977) 161 -


169.

32

You might also like